De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1886 10 oktober pagina 2

10 oktober 1886 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

r' DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 485. zijdelings opgeruid tot een strafbaar feit ? Of zou men weigeren te erkennen, dat er een voorwaardelijk opruien te constateeren is, als een volkstribuun zijn publiek toe roept: wiens glazen gij ook zoudt willen inwerpen, onthoudt u van die daad bij Z. Ex. Heemskerk, zoolang hij bezig is zijn eigen glazen in te gooien. Waarlijk in de bepaling waarbij dit alles strafbaar wordt gesteld is voor veel gezorgd. Het zal nu alleen de vraag nog zijn of we wel politie genoeg bezitten om al die zijdelingsche, voorwaardelijk en onbestemde opruierij te constateeren. Bekend is het, hoe nog zeer onlangs de hoofdcommissaris van politie te 's Gravenhage een naakt vrouwenbeeld heeft doen verwijderen, omdat een vroom man en eene gevoelige vrouw er een zijdelingsche verlok king tot ongebondenheid in meenden te zien. Nu der politie zal worden opgedragen alle nuancen van den opruienden stijl te bestudeeren en te onderscheiden, rekent de Minis ter blijkbaar op een intelligent politiecorps. Uit dit oogpunt beschouwd is het wetsont werp een verblijdend verschijnsel. Immers juist over de onbegrijpelijkheid van het tegen woordig politiecorps, dat in het vervolg bijna alle vergaderingen zal beheerschen, werd nu en dan wel eens geklaagd. Het zal niet noodig zijn het wetsontwerp van den Heer Heemskerk in details na te gaan. Reeds hebben eenige bladen van ver schillende kleur er den staf over gebroken. Voor het aannemen van de beide meest beteekenende bepalingen, die, welke wij hier boven noemden en de andere, volgens welke de Minister van Binnenlandschc Zaken in buitengewone omstandigheden het recht zou hebben alle openbare vergaderingen en op tochten in de open lucht voor drie maanden tegelijk te verbieden, bestaat niet het minst gevaar. Het ontwerp is een doodgeboren kindeke. Men zou het onverschillig voorbij kunnen gaan, moest men het niet betreuren, dat het kisten en begraven zulk een schat van tijd aan de volksvertegenwoordiging zal kosten. Verwonderen zal niemand zich, dat de heer Heemskerk met zoo iets oninogclijks voor den dag is gekomen. Men weet nu eenmaal dat het er zeer vreemd in dit mi regels aan mijnheer Huber. dat wij hem de zen avond wegens ernstige zaken wenschen te spreken. Dora kan dan meteen den brief' boven brengen." Zoo geschiedde het. De heer Huber bracht den avond bij de 'dames door. Er werd nog over liet proces f sproken en over honderd andere dingen ; ietje en Matje waren verukkelijker dan ooit, en wanneer mevrouw de geheimraadsweduwe niet bij al hare vriendelijkheid zoo voornaam en ongenaakbaar geweest was, zou het niet onnatuurlijk geschenen hebben, dat de jonge man haar met een kn ieval verklaard had: »Ik bemin uwe dochter \" Ofschoon hij nog geen woord met Elconore over liefde en hetgeen daarop betrekking had gewisseld had, wist hij toch, dat hij haar niet onverschillig was. Dat had hem de teedere hand vertrouwd, die toch slechts een oogenblik in de zijne gerust had. De liefde heeft haar eigen telegraphie en heeft daartoe geen zeer gecompliceerde toe stellen noodig. Jammer genoeg echter, had de gehcimraadsweduwc het wisselen van depêches niet gemerkt, en de heer Huber moest afscheid nemen, zonder zijn hartsbelangen ter sprake gebracht te hebben. oeii hij zich weer in zijn eenzame kamer bevond, was hij zoo vroolijk als nooit te voren. Weliswaar verborg hij het zichzclven niet, dat het nog inocielijker zou gaan, de moeder te winnen, dan het nog niet eens begonnen kattenproces, maar dat hinderde hem weinig. Het was hem onmogelijk in slaap te komen; hij opende het venster en keek naar beneden in den tuin, waar de lentebloemen, door bet maanlicht beschenen, in den warmen voorjaarsnacht geurden. »God, wat is de wereld schoon!" sprak hij in zichzelf; »waar had ik toch vroeger mijn vijf zinnen T' In dezen zelfden beerlijken voorjaarsnacht i-liep in hetzelfde huis nog een ander persoon. niet op den gewone rustige wijze en dat was Zörbig. Hij was gekrenkt, diep in de zjel ge kwetst door den kapitein, zijn heer, wien hij met onwankelbare trouw verknocht was. Hij had den kapitein volgens zijn plicht medege deeld, dat er eene aanklacht wegens de kat werd ingediend, waarop de/e niets antwoordde dan het enkele woord: «onzin". Toen echter Zörbig plechtig verklaarde, dat reeds de jonge advokaat van de tweede verdieping de zaak in handen genomen had, werd de kapitein driftig en bulderde tegen Zörbig en verweet hem, dat hij de schuld was van al de twisten. Hij had met kolen gegooid, hij had den hond voor de deur gelegd en wat er nog meer voor onbehoorlijks gedaan was. »Maar de kapitein kan toch geen kat uit staan," waagde Zörbig in 't midden te brengen. »Heb ik je dan last gegeven om het dier te vervolgen?" >Neen."?>-Dus je hebt ge heel op eigen gezag gehandeld." »lk meende nistrieel hoofd uitziet. Drie jaren lang tobt men onder 's mans leiduig reeds over grondwetsherzing en nog dezer dagen nam hij de houding aan, alsof het hem zeer verbaasde en bedroefde, dat hij gedwongen zou zijn een nieuwe kieswet-paragraaf te labriceeren. Doch hij zou dan toch van den nood een deugd maken en »met bekwamen spoed" het grootsche werk helpen volvoeren ! En terwijl dergelijke hervormingsplannen zijn geest zouden moeten bezig houden, zit Z. Ex. te peuteren aan een socialisten wetje, ver schijnt hij met een speelgoeddoosje van Duitsch fabrikaat, een pakje tinnen diendertjes om stoute kinderen zoet te maken! Neerlands Grondwetsherziener, Thorbecke II zet een Pickelhaube op. Dit alleen zou ons niet kunnen deren, indien mr. Heemskerks optreden als politie man niet onzen politieken toestand teekende. De liberale partij zal op geenerlei wijs den moed hebben Z. Ex. te steunen. Zij ver werpt zijn wet, geheel in strijd, als deze is met de traditiën der partij. Doch welk licht werpt het op haar innerlijke zwakte, dat zij niet iemand, die dergelijke ontwerpen uitdenkt en aanbiedt, moet voortsukkelen als Jiare leider bij niets minder of meer dan Grondwetsherziening ? Welke vernedering moet zij dulden en dragen! Deze Heems kerk, men kan het haar steeds voor de voe ten werpen, wras in een tijdperk van hcrrorming haar man. Van een zóó diep gezonken politieke partij herleving te verwachten, het is bijna het onmogelijke gevergd. Is zij, zoo wil men vra gen, niet over het gevoel van schaamte heen? Helaas, deze geschiedenis is leerrijk. Na de malaise verloopt men in de gevoelloosheid, al wat karakter heet verdort en versterft. Zonder idealen en illusiën blijft niets over dan de slimme berekening. Wat eens een partij heette, vermagerde tot een skelet. Van over de Grenzen. Generaal Kaulbars, die door den czar ge zonden is om de Bulgaren te biologeeren, heeft in hen «Onwillige sujetten" gevonden. De vaardige teekenpeii van Wilm Steelink heeft op onze plaat eenige der hoofdmomen ten en der hoofdpersonen van dezen \\ U.M ??'strijd van het recht tegen de macht bijeengc den kapitein genoegen te doen, als ik haar nazat". 'Zeker wenschle ik geen lust van de kat te hebben, en meende ik ook dal de hond haar wel uit, mijn kamer zou houden. Maar zonder mijn verlof heb je den hond voor de deur gelegd, het nachtelijk rumoer veroorzaakt en mij misschien een proces op den hals gehaald, dat zeker aan de couranten stof zal geven tot allerlei aardigheden en mijn naam overal zal doen noemen, iets waar van ik, zooals je weet, volstrekt niet houdt. Wanneer ik niet aannam dat je overdre ven ijver voor mijn dienst je tot deze on verstandige dingen gebracht had, dan zou ik je op staanden voet je ontslag geven. Nu ga ga je naar beneden, vraagt de belcedigde parlij om vergiffenis en zorgt dat zoo de geschiede nis uit de wereld komt." »Ik verneder me niet voor een kal," zeide Zörbig. »Zooals je wilt" antwoordde de kapitein kort. «Maar bedenk wel: op den dag, dat hier eene dagvaarding aankomt, pak je je boeltje. Doe nu, zooals je verkiest." Zörbig ging heen. Hij was miskend gewor den, naar hij meende, miskend _door zijn ka pitein, en dat krenkte hem dic:p._ liet was waar, hij bad dikwijls den kapitein doen optreden, om zich zelf meer respect te ver schaffen ; hij kon niet tegenspreken, dat de kapitein over de, vele vischgerechten nooit geklaagd had, dal de, hond alleen op z<jn voorspraak was aangeschaft geworden, dat hij er pleizier in geluid had, op kosten van zijn meester voor tyran te spelen, om Lel vrouwelijk personeel van den huize (e iniponeeren. Maar wat slak daar nu voor kwaad in ? Het vrouwvolk moest immers in toom gehouden worden ? En nu zou hij om verge ving gaan vragen? Dat nooit. Zelfs Philinpine zou met hem spotten en dut met reent. Eer nog een kogel door den kop. Was het niet een goed idee geweest, Dora toe te roe pen : -klaagt gij wegens den hond, wij klagen wegens de kat?" Had hij niei gehoopt dat de vrees de vrouwen tot zwijgen zou brengen ? Ku wachtte hij op den volgenden morgen, om van Dora te vernemen, hoc de knal ge werkt had. Hij broedde op allerlei plannen om de zaak zoo gunstig mogelijk voor zich zelf tot ecu eind Ie brengen, en trachlto te vergeefs de bezorgdheid te verjagen, die zich bij hem had ingekwartierd. Hij schold op den maneschijn, die in zijn kamer keek en hem belette inteslapon, hij pruttelde over hef. monschelijk leven. -Er is niets ellendiger dan het leven", zeide hij, een wave hel. Waarom beu ik niet in Frankrijk gevallen '!" Zoo kwam hel, dat twee mensehen in het zelfde huis een slapeioo/.en nacht luidden en 'elieel verschillend over denzelfden mane schijn dacht"!]. Dal kwam nu daarvandaan, dat'beiden geen wijsgeeren wuren; wier geest door de philosophie zoo gestaald is, dat noch vreugd, noch leed beu uit hun evenwicht bracht. Het Bujgaarsche volk, hier vertegen woordigd in drie zijner edelste en wakkerste zonen Stamboeloff, het hoofd van het regentschap, Radoslavoff, den minister-presi dent, en Panoff, den held van Slivnitza wijst met_ verontwaardiging de eischen af, door Russische aanmatiging gesteld. De ruwe bedreigingen kunnen evenmin als de pathe tische vermelding der welwillendheid van den grooten czar de herinnering uitwisschen van den vorst, die ten spijt van het machtige Rusland, de Bulgaren tot zelfstandigheid en onafhankelijkheid heeft trachten op te voeden. * * * De Russische zaakgelastigde heeft klaar blijkelijk gemeend, dat de fluweeleii tong van den diplomaat hem in het volvoeren zijner zending niet behulpzaam kon wezen. Ruw en onbeschaamd was zijne houding tegenover hot regentschap en het ministerie, maar nog veel ergerlijker zijn openlijk optreden als demagoog en oproerprediker. Sedert hij acht dagen ge leden in eene volksvergadering te Sofia on gevraagde adviezen gaf, en zich persoonlijk kon overtuigen, dat de bevolking niets van hem wilde weten, werd het hem in de Bul gaarsche hoofdstad te warm en zocht hij zijn heil in de provincie. Ook hier heeft hij tot nu toe de ondervinding opgedaan, dat de be richten over de sympathie voor Rusland, welke de Russische agenten naar St. Petersburg zonden, volkomen leugenachtig waren. Het is te hopen, dat het Bulgaarsche volk zich onder deze ongehoorde provocatie rustig zal houden, en dat het der regccring zal geluk ken, bij de verkiezingen voor de groote Sobranja, die niettegenstaande het verzet van Rusland op aanstaanden Zondag (10 Ocber) zullen plaats hebben overal de orde te handhaven. * Lord Randolph Churchill heeft bet druk. Eerst heeft hij te Dartford in Kent eene groote politieke rede gehouden, die, wat de biimenlundsche politiek betrof, bijna radicaal kon worden_ genoemd en de vraag wettigt, of Lord Salisbury niet door zijn jongen, eer zucht i gen, zich door geen antecedenten ge bonden achtendon ambtgenoot zal worden ovcrgevleugeld. Wat de builenlandscho sfaatkundo betreft, gaf Lord Randolph zijne bij zondere ingenomenheid Ie kennen 'met de verklaringen, door Koloman-Tisza afgelegd. Oostenrijk had nu, volgens hem, in de Oostersehe quueslic het initiatief genomen, en was opgekomen voor de vrijheid on de zelf standigheid der Balkanslatcn. Engeland zou in deze zaak aan Oostenrijk niet slechts zijne i sympathie, maar ook zijn steun schenken, j en dit zou voldoende zijn om een Europeeschen oorlog te voorkomen. Het is de vraag, of do kanselier dor Engel sche schatkist hier niet wat moor zegt dan hij verantwoorden kon. De sympathie is een factor, die in de praktische politiek niet meer modejelt, en wat den steun betreft waarin zou die bestaan? De Moni/i/;/ J'on/ heeft er brengt. In dit opzicht werden zij door Mietje en Matje overtroffen, want deze beesten slie pen zacht en zoet, als twee Moorsche engeltjes zonder vleugels. 1 Den volgenden morgen stond Zörbig lang 1 voor het aanbreken van den da»- overeind. De lijd kroop langzaam voort, als wilde hij Veit's boos humeur nog langer het. genot gun nen, hom Ie pijnigen. Zou er dan niemand wakker worden? Hij luisterde naar iederen loon, naar ieder geluid. Waar bleef Dora toch? Natuurlijk sliep zij nu. nu hij juist zoo noodig met haar sproken moest, uit loutere valschheid bovenmenschelijk lang. Dat was | vroeger heel anders. Juist vroeg in den ochtend hadden zij altoos gelegenheid tol '?. pralen gevonden; was bet niet om den kapitein < geweesl, dien hij niet had willen verlaten, dan waren zij het reeds lang eens geweest. Nu had zijn heer hom met zijn congégedreigd. i Dut was (Ie dunk! Eindelijk piepte er boneden een deur. Dora," riep Zörbig, Dora, bon jij hel?" -- Wat is er?" klonk hel naar boven. In weinige oogonblikken was Zörbig bij de verwachte. Dora, kan je verstandig zijn;'" Dal heeft me nog nooit iemand gevraagd," antwoordde zij bils. Doru, je weet toch, dat ik je altoos graag heb mogen lijden?" Dora wilde een scherpe opmerking maken, maar zij bedacht zich. Ik meen het oprecht," ging Zörbig voort. Tusschen mij en den kapitein is hel uit. Ik neem mijn ambacht weer op. waartoe ik na tuurlijk ecu vrouw noodig heb, voorliet huis houden namelijk." Dora sloeg de oogen neder en zweeg. Zeg nu, Dora, wil je?" Wanneer we maar niet zoo in vijandschap met elkander waren," bracht zij verlegen in het midden. - Dat is hè! nu juist !" riep Zörbig verheugd. Kn vanwaar komt alle ellende en spektakel? Van die vijfmaal verwenschle katlenmormcls. Dora, als je me werkelijk lief hebt, draajeu we de dieren geza menlijk don nok om." ; Zörbig'J' riep Dora verschrikt. Ik heb er don ganschen nacht, over gedacht, weg moeten ze! We kunnen zeii'ü'en, dat ze oen beroerte gekregen hebben, daaraan crepeer! zoo menig menseh! Dat had ik niet van je gedacht," bracht Dora uit. :Ik bad wel 'zin in je, dal wil ik bekennen, maar voor een misdaad laat ik me nog in lang niet vinden." Een puur dukhazen meer of minder op de wereld, wal doet het er toe?" Dora peinsde een oogenblik.?liet helpt (och niets." zeide zij, de aanklacht wordt (och ingediend. Zij hebben gisteren .avond reeds alles ufgepraut, met paragrafen en gevangenis." Dus je wilt niet? Ook goed. Als jou de katten liever zijn dun ik, wal. sla ik dan langer te praten? Pnilippine is ook een knap meisje die neem! me dadelijk! ' Wel gefeliciteerd," lachte Dora spottend, Philippine is nog wol een maanzieke, zo slaapwandelt, dat weet de geheele buurt. Veel in een geïnspireerd artikel al op gewezen, dat Engeland zijn schepen niet over den Balkan zenden kan, en de Standard komt er rond voor uit, dat Engeland's bondgenootschap door geen enkele mogendheid van het vaste land wordt begeerd, omdat de Engelsche regeering geheel afhankelijk is van het par lement en zich dus tegenover eene vreemde regeering tot niets verbinden kan. Hadden de verklaringen door Lord Ran dolph Churchill te Dartford afgelegd inder daad het Eurqpcesch zwaartepunt verplaatst, dan zou hij zich de geheimzinnige reis naar Berlijn hebben kunnen besparen, die thans bijna evenveel aanleiding geeft tol gissingen als de vermoedelijke afloop der Bulgaarsche verwikkelingen. Door sommigen wordt deze reis in verband gebracht met de Oostersclie, door andoren met de, Egyptische quaestie. De laatste is zeker voor Engeland de gewichtigste, want het is bekend, dat sedert de invloed van den Britschen gezant te, Constantinopel doordien van zijn Russischen collega wordt overscha duwd, Frankrijk en Rusland zich de moeite geven om den Sultan te bewegen, de ontrui ming van Egypte door de Engelsche troepen te eischen. Lord Randolph Churchill zal on getwijfeld beproeven, den Duitschcn rijkskauselier van de toetreding tot deze coalitie terug te houden. Maar te Berlijn wordt liefst het »gelijk oversteken" in toepassing gebracht, en het is niet duidelijk, wat Engeland aan Duitschland zou kunnen bieden als loon voor den grooten dienst, die de goedkeuring der Britsche staatkunde in Egypte zou zijn. # * * De Fransche minister-president heeft zijne reis door het zuiden van Frankrijk volbracht, en zijn thema, de eensgezindheid der republi keinen, in verschillende toespraken op zijne bekende sierlijke en correcte wijze als het ne noodige voorgesteld. Te Bordeaux rustte hij uit van zijne oratorische cam pagne, door aan de zijde van den president der l'ii/nit i/ca flrixcltfft eene opvoering van don Jlfinili't bij (e wonen. Wat zulle;! de beide hoeren wel gedacht hebben, toen zij het Fransche aequivalcnt voor het welbe kende iroi'ilx, /rui'//.*, /roi'tlx.' te hoorcn kre gen? De eensgezindheid der republikeinen en de vereen i ging van de verschillende fractie'n dor linkerzijde zijn het mér dan groote woorden? De praktijk zal het spoedig loeren, als Kamer on Senaat weder bijeen komen en het oude geharrewar opnieuw begint. Yoorloopig is de bcgrootingscommissie reeds druk bozig mot het aanstoken van bet vuur der tweedracht. Jn don vorm van amen dementen op de begrooting tracht zij allerlei nieuwe beginselen binnon te smokkelen, die hot gansche systeem van den ongelnkkigen minister van financiën omverwerpen. Dezen keer beef! zij do kroon op hot werk gezet door lol dekking van hel deficit de invoering eener inkomstenbelasting te ei.-.eben, die 51 millioen moei onbrengon. Als de Kamer zich mei dit Laai me maar een oogenblik bij de katten, ze zullen zulk oen zacht uiteinde bobben, dat zo het nauwelijks merken. Alle getwist is uit, als do ondioren weg zijn." --- -Ik kan het niet doen, werkelijk." Neem dan voor mijn parf een kater (ot man!" riep Zuring verwoed ; :ik noem Philippine, die kan ook op de daken rondklaulercn, dan zijn we quitte!" Vol woede verliet hij Dora, die hem strak nakeek en ging naar don kapitein. Toen Zörbig op de gewone wijze de koffie j had binnen gebracht, nam hij een militaire houding aan en zeide: - Kapitein, ik verzoek om mijn onmiddellijk ontslag." Heb je excuus gevraagd?" Het doet er nicl meer toe, kapitein. De rocblsvordraaior is gisteren don boelen avond beneden bij bet vrouwvolk '; geweest, en, naar Dora zeg!, zijn er zooveel paragrapheu togen ons, dat gevangenis wel liet minsle is, wat we krijgen." i Do kapitein sprong op: .lij zegt. dat Dora zegt. dat Philippine zegl. dat X V Z zegt, ---Ik wil van bet srezwels niets weten," riep hij driftig. Dat zijn keukenpraatjes. Hoe slaat do zaak?" Er wordt een klacht ingediend !" ant| woordde Zörbig berustend. ..Dwaasheid!" Zörhig hield de rechterhand omhoog, als bc, reid om Ie zweren. ..Daarom verzoek ik om ! mijn onlslug, nog heden," sprak hij plechtig. 1 -Ik hel) het goed bedoeld... maar dat is niet l erkend. Wat zul ik hier nu nog langer ! uil voeren. Ik zou voor den kapitein door l een vuur loopen, dat weet de kapitein. Maar wanneer'' hier verhief hij zijn stem ~ik i' mij wegens zulk oen verwenschlc kat moot vernederen, dat doe ik niet, dat doet de kapitein ook met !" apitein stapte eenige malen de kamer e apten Do kapitei i op en neer, zonder een woord ie spreken. i Toen bleef hij voor Zörbig staan, -'t Is goed, dal je het. me herinnert." zeide hij, ik had j anders mis>chicn overijld gehandeld, l' w ver zorging behield mij in het leven, en je wist niet, dat toen de dood mij welkom was ge weest." -- Ik kan het den kapitein (och nooit naar den zin maken," bromde Zörbig, -en l daarom is hel maar beter, dat ik heenga." ??- Je blijf!," antwoordde de kapilein barsch. ' Voor ditmaal wil ik je vergeven, en beproe ven, hij de beleedigde dame ook vergiffenis voor je te verkrijgen. Maar in 't vervolg laat je de kat mot vrede." - - Tol uw orders'', zeitlo Zörbig. maakte i'eohlsomkoerf on ging heen. Maar zijne vuis ten werden gebald, alsof hij iemand in ge dachte wurgde, liet was een geluk dat hem noch Philippino, noch zoete Pu-sy op dat oogenblik in den weg kwam, want Zörbig bevond zich l in een soort van dyiiamietMemming.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl