DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 489. rusten voordat de tegenwoordige regenten en ministers zijn afgetreden en door gewil lige werktuigen der Russische staatkunde zjjn vervangen. Oin aan de bedreigingen van generaal Kaulbars kracht bij te zetten, zijn Russische oorlogsschepen naar Varna gezonden, en doorkruist de bemanning dier vaartuigen de straten der Bulgaarsche stad. Overal prediken de Russische agenten op de meest openlijke ?wijze verzet tegen de wettige regeering, en zij doen dit ongestraft, daar eene militaire bezetting onvermijdelijk zou zijn, in dien een enkel Russisch onderdaan, al ver diende hij het dubbel en dwars, door de Bulgaarsche autoriteiten werd vervolgd of be straft. Het is een bedroevend, een ergerlijk, een schandelijk tchouwspel, maar de groote mogendheden steken geen vinger uit, om aan deze verkrachting van het volkenrecht een einde temaken. Zelfs Engeland raadt den Bulgaren aan, zich onvoorwaardelijk aan den ezar te onderwerpen, en die onderwerping zal wel het einde van de droevige historie zijn. Er is voor de bewoners van het Balkan-ge bied maar ne hoop: wanneer een man van karakter op den Bulgaarschen troon wordt, geplaatst, zal hij vroeger of later den thans zoo jammerlijk mislukten strijd voor de zelf standigheid van. Bulgarije weer moeten aan vaarden. Voor het oogenblik echter is dit een schrale troost. Frankrijk heeft toch nog eene kleine ministerieele crisis gehad. De heer Sadi Carnot heeft zich laten overhalen om te blijven; zijne ambtgenooten Sarrien, Develle en Demole hebben dit voorbeeld gevolgd, maar de i minister van openbare werken Baïhaut is on verbiddelijk gebleven. Die volharding pleit voor hem. De voortdurende oppositie deiuiterste linkerzijde is voor de ministers, die : tot de Union dc.s rjrtudirn bchooren nog niet i zóó erg, als de Laodiceesehe lauwheid, waar- l mede zij door hunne eigen geestverwanten ! worden gesteund. Zoolang de heer ('lemen- | ceau van achter de _ schermen aan ieder l ministerie de wet blijft stellen, terwijl hij weigert zich met de vorming van een radi caal kabinet te belasten, omdat daardoor de zwakheid van zijn eigen partij al te duidelijk aan het licht zou komen, is de ! stabiliteit van de regeering niet te berei ken. De radicalen hebben reeds liet leeuwen- i aandeel in den buit en de beer de Freycinet ; is voor hen de voorkomendheid en de in schikkelijkheid in eigen persoon, maarzij zijn nog bij lange na niet tevreden. En de ariiic minister-president moet steeds zoeken naar ' nieuwe ministers, die, hoewol tot de gematigde ! partijen behoorende, bereid zijn om naar de pijpen van den beer Olemenceau te dansen. Men moet een equilibrist als de heer de Kreycinet zijn, om zich in zulk een toestand met : de noodige gratie op de been te houden. Met horten en stooten is intusschen de ' nieuwe schoolwet tot stand gekomen. De Kamer en de Senaat hebben haai elk l wee malen behandeld, en de rechterzijde heeft natuurlijk haar uiterste best gedaan, om den slag dooi de »laïeisatie" van het onderwijzend personeel aan haren invloed toegebracht, zoo lang ! mogelijk af te weren. De beschouwingen over i de voortreffelijkheid van het in den geest der moralc indéjinulantc gegeven neutraal staafsonderwijs vullen nog steeds de republikeinschc bladen. Voor Nederlandsche lezers hebben zij het aantrekkelijke der nieuwheid zeker j verloren. De behandeling der begrooting is begonnen, en zal wel niet zonder eene nieuwe partieele minister-crisis ten einde worden gebracht. De Teirips voorspelt reeds eene reeks van nieuwe ministerieele coiubinatiën, waarvan de eene al zwakker is dan de andere, en tenslotte?; eene nieuwe Kamerontbinding. Het heeft weinig gescheeld, of Henry George, de bekende schrijver van 1'rtii/irxn i/>i</ I'orrrhi. was tot mayor van New-York gekozen. Achten-zestigdtiizend stemmen werden op hem iets ik wist zelf niet wat maakte dat ik mij liever op een afstand van hem hield. Wanneer we niet een aantal vrienden bijeen zaten was hij zijn gezelschap wel waard; hij wist over alles mee te praten en bezat een zekeren aangeboren humor, die wel eens aar dig kon zijn. Maar terwijl ieder van ons zijn geestigheden en kwinkslagen gaarne en zoner bijoogmerken ten beste gaf, alleen om bij te dragen tot de onderlinge gezelligheid, kwam het mij voor alsof hij het slechts deed omdat hij behoefte had aan toejuichingen, waarop hij bij voorbaat rekende, die hij steeds dank baar eu met zelfbewustzijn in ontvangst nam en taxeerde, evenals een straatkunstenaar na afloop zijner verrichtingen de pasmunt, welke men hem toegeworpen lieeft, natelt. Hoe duidelijk kwam zijn geheele karakter uit, nu hij (laar zoo glimlachend op de tribune stond te buigen. Onze omgang met Sehamielt was infusschen niet van langen duur; het scheen wel dat hij het niet te breed had, de arme vent, en na een paar maal van Werner geld geleend te hebben, verscheen hij niet meer in onzen kring. Wanneer we hem af en toe op straat ont moetten zag hij er wel niet heel roiaal uit. maar toch wist hij zich altijd een zeker air te geven en hij was werkelijk een in het oog vallende verschijning met zijn lang, golvend zwart haar en zijn puntige knevels. Men zeide dat hij een middel van bestaan vond door nu en dan een artikeltje voor een satiriek blad te schrijven, als verslaggever voor een paar kleine couranten en niet in de laatste plaats door heel in het geheim aan een drukker populaire straatliedjes te leveren, waartoe hij de stof ontleende aan de gebeurtenissen en schandalen van den dag. uitgebracht, en hadden niet een aantal repu blikeinen, wier candidaat Roosevelt geen kans van slagen had, op den democraat Hewitt gestemd, dan zou de arbeiderspartij bij eene volgende verkiezing met zekerheid op de over winning kunnen rekenen. Er zullen onder die 08.000 niet velen zijn, die tot de besliste voorstanders van Henry George's tamelijk onpraktische theoricn bc hooren ; nog geringer zal het aantal zijn van hen, die zich eenig duidelijk verband dachten tusseheii de functiën van den nieuwen mayor en de Icuid-nalioiictiization. Drijvers waren in dit geval de socialisten en de anarchisten, terwijl het gros der (W.OOU bestond uit de talrijke schare van hen die, ontevreden over de bestaande toestanden, eene zeer nevel achtige voorstelling hebben van de middelen, om tot een beteren toestand te geraken. Toch blijft het een merkwaardig teeken des tijds, dat in eene kosmopolitische stad als sew-York de arbeiderspartij in zoo indruk wekkende sterkte als een goed georganiseerd j en goed samenhangend geheel is opgetreden, ,' en wel ten gunste van een man, die onder hare leden niet bekend was, en wiens verkie zing voor de nadenkenden geen praktische, ? maar hoogstens eene theoretische beteekenis j kon hebben. »Het was" zegt de Engelsche j Pall ^ilall (raïc.tte in wat al te bloemrijke taal *de belichamelijking van een protest tegen het ; koninkrijk dezer wereld, dat na negen tien eeuwen, zoowel onder democratische als onder monarchale regeeringen, nog altoos door den Mammon wordt beheerscht. Het was de incarnatie van den eiseh, dat i de wereld een betere plaats moet zijn om ! in te leven, dan zij thans is; de candida- | tuur van Henry George was een smartkreet van ontevredenheid over het bestaande, j en dus (?) van aspiratie naar het ideale.'' ! Jammer maar, dat dit ideale zich niet in dui delijker en tastbaarder vorm heeft vertoond. ; De delegatiën uit den Oostenrijkschen Rijksraad en den Hongaarsehen Rijksdag, die over de gemeenschappelijke belangen van de beide helften der Habsburgsche monarchie moeten beraadslagen, zijn in den loop dezer week bijeengekomen, en wel te Wceiicn in plaats van te Pest, omdat in de laatste plaats de cholera nog niet is geweken. Zij zullen aller eerst moeten beslissen over de gemeenschap pelijke begrooting, waarop de uitgaven weer vier millioen florijnen hooger zijn aangeslagen dan voor het vorige jaar. De ministers van Oorlog en van Marine zijn de/en keer bijzon der duur, maar de voorziiier der Oostenrijksehe delegatie motiveerde dit met de woorden : De wijsheid van den Keizer heeft wel is waar in de moeieüjkste omstandigheden den vrede voor ons welen te bewaren, doch men weel niei. of dit ook in de naiisle toekomst zal ge schieden. De delegatie zal voorzeker alles i:i het werk stellen, om aan de nionarchii' de haar toekomende, aehtinir-afdwin^ende ;>o.-'. tic te verschaffen, die de oorzaak is, da; de stem van Oostenrijk in den raad der volke ren niet in den wind wordt geslagen, de posilie, waaruit kan blijken, dal de volkeren van Oostenrijk vast besloten zijn, om de waar digheid van het rijk te handhaven en wel met alle middelen, zelfs, als hel niet anders kan, met de iilliinit ratio te verdedigen." Even geharnast waren de woorden, door Leopold Tisza in de Hongaarscho delegatie! gesproken, waar in het bijzonder gewezen werd op den dreigenden toestand in het Oosten en op de mogelijkheid van eene botsing met de wapenen. Al te ernstig moet men dit sabelgekletter intusschen niet opnemen. De gede legeerden bleven er uiterst kalm onder en te S t". Petersburg zal het, na de lijdelijke hou ding door de Oostenrijkscho diplomatie aan genomen, zeker ook geen diepen indruk maken. E. D. PI.I/J:!.. Dit laatste moest nojr al aardig wat opbren gen, meende men. Hoe het zij, hij word hoe langer hoe meer van ons verwijderd en toen ik de stad ver liet, had ik hom geheel uit het oog verloren. > Ja, en nu verdient hij meer dan oen minis ter; je ziet, er wordt nog al op de schaal ge offerd, en naar men weten wil, heeft hij zijn koetjes al op hel droge/' zeide dokter Blom. die mij nu zijn verdere geschiedenis vertelde. Zoo weinig succes Sciiamfelt had mot de hoogere poëzie, zoo goed wist hij den waren toon aan Ie slaan in die eigenaardige soort van dichterlijke voortbrengselen, welke, om dat zij in de volkstaal gesteld zijn en zoo ge heel binnen de grenzen der bevatting van de minder ontwikkelden blijven, dezen zoozeer boeien en bekoren. Deze vatbaarheid wendde hij aan om in zijn onderhoud te voorzien, maar toch bleef hij zich nog langen tijd met laaie volharding aan hel denkbeeld vastklampen, ?"eigenlijk" voor iets hoogers geschapen te zijn; en het feit dal hij allerwego de deuren gesloten vond voor zijn meer verheven scheppingen, smartte on wondde hem, te meer daar hij niet genoot van den bijval. Avelkon zijn verborgen werk zaamheden inoogstten. Het was hem niet ge noeg te weten dat de voortbrengselen van zijn geest toegejuicht werden. hij had een zie kelijke behoefte, die toejuichingen persoonlijk in ontvangst te nemen, zijn bewonderaars van aangezicht lot aangezicht voor zich te zien. den bijval to hooren weerklinken, de prikke lende aandoeningen Ie te ondervinden, welke een openlijk schitterend succes medebrengt. (Slot rul(/t.) Enquêtes. Enquêtes, drie voor n. 't Verleden onderzoeken Was Witkamp's liefste werk. Naar 's lands historioblaan Drong hem geen rijksmandaat. Slechts de ijver droef hom aan, En schat van wetenschap gaf hij in tal van boeken. Scherpzinnig rechtsgeleerde, wat ztiït gij ons geven? De nood is groot, 't Is waar, een Heldt staat u tor zij. Maar zal't een held ook zijn V En zal do maat schappij Aan u eens danken een recept voor leer on leven 'i \ i Gij. man van do praktijk, waardeert dos landmans j zwoegen. Wijst gij hom, in don feilen kampstrijd om 't bestaan, ! l >en weg tot nuttig werk, don weg t ot welvaart aan Y LV geestkracht zal zich niet ;>aar 't laisser i'airo" voegen. Olympisch is do rust dor mannon dio studoeron", Maar /waar de taak van hem, die raad eu hulpc brengt. Bedenke 't. wie in 's levens raadselen zich mengt, Zijn onderzoek raakt moer dan on/okoude kleeren." Gemeentezaken. i Bij do behandeling der begrooting in den Gemeenteraad is aan den toestand der H a n- j delskade een min of meer uitvoerige bc- ' raadslaging gewijd ; en het onderwerp is van j een te groot belang, om niet te verdienen j dat men er nog eens opzettelijk de aandacht ! oj) vestigt. i De eerste vraag was, in hoever de houders verplicht zijn tot bebouwing hunner terreinen. ! Deze verplichting werd tot voor korten tijd ; als vaststaande aangenomen. Een aandach tiger lezing der gesloten contracten schijnt evenwel tof een andere overluiging te hebben geleid; in de Memorie van Beantwoording, door B. en W. uitgebracht op het Afdeelings verslag over de Begrooting, kon men lezen: De veemen, die terreinen op de Handelskade in huur hebben, kunnen niet worden genoodzaakt daarop inrichtingen te vestigen." In de contracten is nl. bedongen, dat de j huurders verplicht zijn binnen twaalf maan den na het sluiten der overeenkomst hunne terreinen in r.r/iloi/<///r te hebben gebracht; 'l geen echter niet bindt tot bebouwing dier terreinen. Hoewel de bewoordingen mis seinen niet geheel dezelfde zijn, schijnt in elk geval vasliestaan, en is door 15. en W. zelf erkend, dat de veemen niet lol bebouwing i kunnen worden gedwongen; om dil feit. is het i ons o]) 'i, oogenblik te doen, terwijl wij hier terzijde kunnen laten de meer moreele vraag ,' in hoever de huurders voldoen aan de '''/?i'-t/t !i/iiii//'!i, die men van hen gekoesterd heeft. Volgens den heer Metelei'kamp brengt .'uins hel belang der gemeente mede. dal j men de beschikking over de terreinen lenig- i k rij ge. Is dii eenmaal hè! geval, dan zal j Tiicii andere en betere huurders vinden. De voorzitter van den Raad was hierom trent evenwel niet zoo gerusl.: hij meende dat hel beter ware, op minnelijke wijze van de veemen bebouwing te verkrijgen. Dreigt men met verbreking van het huurcontract, i dan zouden de veemen zeker niet bouwen, i waarschijnlijk zich voegen, en dan mist de j gemeente de huur. De zaak vereischt dus wel nadere ophelde ring; want het schijnt oppervlakkig zeer be vreemdend, dat de huurders terreinen aange vraagd en verkregen hebben, daar voor een , flinke, jaarlijks vermeerderende huur betalen, en toch niet overgaan lo! hel aanbrengen van die inrichtingen, welke alleen in staal zouden zijn een afdoende exploitatie in het leven te roepen. De reden daarvan is, dal de Handelskade in een slechten reuk slaat. Gedurende een ? groot, deel van hel jaar. met name gedurende , de maanden Oetober lot Mei, is zij blootge- i steld aan de noord-oostelijke winden, die een hevigen golfslag op het ^i veroorzaken, daar j zij over de geheele watervlakte van af Schel- j lingwoude vrij spel hebben. Wanneer die wind hcerscht, is het ondoenlijk uit lichters j in de schepen te laden die aan de Handels- j kade liggen. Wisl men nu bij voorbaal wan- j neer die wind zou opkomen, dan zou men ' daarnaar zijne maatregelen kunnen nemen; l thans is men er echter voortdurend aan biooi- l gesteld. In die onzekerheid verkiezen de schepen nog liever het bijna ontoegankelijke Ooslerdok, dan het gevaar te loopeii, l wee, drie dagen werkeloos Ie moeten blijven alvo- j rens te kunnen lossen, of te wachten tot de lichters met de uitgaande lading naai' buiten komen kunnen. De lichters in de binnenhaven te leggen, en van daar uit over de geheele breedte der , kade in de zeeschepen te lossen of Ie laden. veroorzaakt natuurlijk ie veel moeite, kosten j en tijdverlies; en al moet ook bijv. de maat- i schappij Nederland daartoe een enkele keer overgaan, voor veemen, die door de concur- ; renlie gedwongen worden hunne kosten lot een minimum Ie beperken, zon dit geheel j ondoenlijk wezen. Een en ander is voldoende bekend; hel i wordt hier slechts herhaald om nogmaals te doen uil komen dat naar het oordeel van den handel, de Haiidelskade slechts dnn voltooid we/.en /.al, indien een golfbreker de lichters en schepen beveiligt. | Hoe wensehelijk ook, het Avare wellicht ie duur dadelijk over te gaan lot het leggen van een tweede kade, op 150 a -Jilii meter af stand parallel mei de eerste, hoewel een zoo danig plan voor de toekomst volsirekt niet \ mag worden buitengesloten; maar in elk ge- ??. val is voor hol volledig gebruiken der Han- , delskade een eerste en een billijke eisch, dat , zij geheel bruikbaar zij. Is het te verwonderen dat onder deze om standigheden het kapitaal zich niet durft Avagcii aan het bouwen van inrichtingen terAvijl men de zekerheid mist dat er gebruik van zal worden gemaakt; ja, terwijl het in tegendeel Avaarschijnlijk is dat het handels verkeer van de kade verwijderd blijven zal? Ziedaar dan ook de reden, waarom o. a. de Voorzitter van den Raad nog niet zoo grifweg in de Avcnschelijkheid van een ver breking der huurcontracten toestemde. Wat de veemen niet doen, zal niemand anders doen; en stelde men de tegeenwoordige huur ders de vraag of zij thans nog een dergelijk contract zouden aangaan, er is reden te over om aan te nemen dat het antwoord beslist ontkennend zou luiden. En zoo brengt de onvoltooide toestand der Ilandelskade een voor alle partijen onaangenamcn toestand teweeg; voorde Gemeente, die een dure kade bouwde, een dure hydrau lische inrichting leverde, een duur en over groot administraliegebouw vestigde, en met dat al de kade grootendeols als een woestenij ziel liggen; voor de huurders, die een hooge huur belalen voor terreinen die zij niet ge bruiken kunnen. Het is niet billijk daarvan den handel een verwijt te maken. De handel heeft, nimmer het denkbeeld voorgestaan, een Ilandelskade Ie bouwen waar zij nu is; maar wij zuchten, en zullen nog lang zuchten, onder de gevol gen van dien <>ntzettenden misslag, die het centraal-station aan de U-zijde verrijzen deed. Waar dus de Burgemeester opmerkte, dat er geen groote behoefte aan gebouwen op de Handelskade schijnt te bestaan, was op de juistheid daarvan niets aftedingen; doch de reden er voor, de onvoltooide toestand deikade, had tevens genoemd kunnen worden. Het. gezegde, dat de handel vaak om zaken roept die hij toch niet gebruikt, getuige de hydraulische inrichting," is feitelijk minder juist; de hydraulische inrichting, die voor een billijk tarief werkt, wordt door de huur ders die op de kade gebouwen in exploitatie bobben, druk gebruikt . en zal ook tot haar volle recht komen, zoodra de kade geheel bebouwd i?. Buitendien was het maken der hydraulische inrichting een, zij het dan ook niel contractueele, voorwaarde, waarop de Maatschappij Nederland zich op de Handels kade vestigi ie. Verdere bebouwing is alleen te verwachten wanneer een golfbreker de kade beveiligt. Natuurlijk zal ook dan nog eonigen tijd verloopen ; de Handclskado za! nog moeten wor stelen legen den kwaden naam dien zij verkreu'on heeft; maar, menschelijkerwns gespro ken, is als zeker aan ie nemen, dal afdoende beveiliging dooi' een golfbreker, ook geheele bebouwing en exploitatie ten gevolge zal hohben. Niet dat dit op zichzelf zooveel zegt; want hel zou ei' mei onzen handel al zeer treurig uitzien, indien hij van een kadelengle. waar niet meer dan een l-J- a Ifital schepen legden kan, geen gunstig gebruik maakte. De vraag i.- natuurlijk nog, imc de golf breker zal worden aangebracht, .luist om het verwijt te voorkomen, dal, de bundel vaak roept om zaken die hij toch niet gebruikt, zou hel hier meer dan ooit geraden zijn, een proef Ie nemen, die betrekkelijk zeer weinig kosten zal, en om daarbij hel advies iiitewiiinen van die deskundigen op 'l gebied van handel en scheepvaart, die geacht kunnen worden ge heel op de hoogte te zijn. Men neme bijv. gedurende eenigen lijd een proef met een rei goed verankerde en verbonden zandbakken, op een afstand van ongeveer 150 meter parallel mei de kade in het V aangebracht ; en hot zou volstrekt niet Ie verwonderen zijn. indien een dergelijke goedkoope inrichting A'olkomen aan het doel, de beveiliging der kade, bleek Ie beantwoorden. Zij zou dan naderhand door pontons vervangen kunnen worden. En omdat zulk een proef zoo gemakkelijk te nemen is, zou het zoo zeer te betreuren zijn indien de Burgemeester in ernst sprak loen hij zei: de heer Metelerkamp moet niet in den waan blijven vorkeeren dat plannen omtrent den golfbreker spoedig den Haad zullen bereiken. Aan de kade zelf, aan de hydraulische inrichtimr, aan het administratiegebouw is nu reeds zooveel ten kosle gelegd; en men zou niet alles aanwenden om hel geheel produc tief te maken 't Inderdaad, men heeft voor den handel een oogenblik terzijde latende dal zijne denkbeelden bijna nooit, ingang hebben gevonden ""cl waf gedaan; maar hoe bitler weinig is het in vergelijking met andere sleden ! Op Foyenoord bijv, om ons op't oogen blik bij dit onderworp t'' bepalen heeft de Gemeente de loodsen gebouwd en onderhoudt die; de huur bedraagt daarvoor /^i.o! per vierkante meter. Hier moet men zelf bouwen, onderhonden on amortiseeren en betaalt voor trnmdhuur thans /'l.50, na eenigejaren /'-.5<> per vierkante meter.Terwijl men evenwel slechts bebouwen kan het gedeelte der kade tusscheu Y-zijde on de rails, zijnde 'l'l motor, moet men betalen voor de geheele breedte der kade., zijnde .'!4>^ meier. 'Gesteld nu dat men in Feijenoord een loods huurt van loo meter lengte en '22 nieter breedte, dan bedraagt de huur /'(ii.ܱ?Hier zou die huur zijn, op 'l oogenblik togen / 1.50 (maar gerekend over .>!>V' meter breedte) /'5-1:!.-?, on wordt zij over eenige jaren, tegen /'2.5o, /' SfiSS.?; terwijl men dan hier daar dit cijfer enkel i/rmii/l/ii/'r vertegenwoordigt, hei 'êhoinv zelf hoeft Ie zetten, Ie onderhou den, en binnen don loop van hol contract school afleschrijvon, daar het bij expiratie in. eiü'ondom aan de gemeente overgaat. in Antwerpen terzijde latende welke te, u'oinoolkomingen men daar ondervindt in de havengelden hebbon Gemeente en Staat de kaden gelegd, de loodsen gebouwd, zor gen zij over het onderhoud on kan men zulke loodsen bij den dag huren!