De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1886 14 november pagina 5

14 november 1886 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 490 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. VARIA. Te Keulen is de door ons indertijd aangekon?digde verkooping der collectie Felix op 30 Octóber afgeloopen.' De veiling bracht boven verwach ting hooge prijzen op. De voornaamste stukken waren reeds de vorige dagen verkocht, den laatsten dag waren alleen glazen, tin en ijzerwerk op tafel. Ook voor deze werden groote prijzen besteed; naar Engeland gingen vier mythologische figuren van rondgesneden ijzer, Augsburger werk. voor 2000 mark, een groote doos met reliëfs vond voor 2000 mark; een ijzeren juweclkistje voor 2200 mark te Keulen koopers; het museum to Leipzig kocht een ijzeren cassette met zilveren reliëfs voor 1000, ? een deurklopper voor 1100, twee sleutels 1050 en 1700 mark. Het museum van Brussel kocht een slot voor 2100 mark; een tinnen gildebeker der slagers van Britznitz ging voor .-JlOO mark naar Leipzig. De veiling bracht ruim een millioen mark op. Op de veiling was ook aanwezig de heer Essenwein, de directeur van het Germaansche mu seum te Nürnberg. Hij kou niet veel koopen en als hij voor een liefhebber, die opbood, moest wijken, lachte men wel eens over zijne teleurstel ling. Dit duurde tot een der liefhebbers hem het gekochte stuk aanbood. Het goede voorbeeld en de verrassing van den directeur werkten aan moedigend, liefhebbers en verzamelaars wedijver den in vrijgevigheid en weldra klonk herhaalde lijk een luid hoerah, als de verkooper weder riep: door den heer Die en die voor het Germaansche .museum te Nürnberg gekocht!" Van den beroemden Egyptoloog Prof. Maspéro is cene beknopte Archeologie Egyplienne ter perse, met het oog op een grooter publiek aangenaam geschreven. Het werk bestaat nit drie hoofdstukken: I. Burgerlijke en militaire architectuur; II. Ge wijde architectuur; III. Begraafplaatsen. Ieder van deze heeft zijne paragrafen: Huizen, vestingen, bouwstoffen, versiering, mastabas, pyramiden," enz. Het is eenvoudig geïllustreerd, alleen ter ver duidelijking; de hoofdtrekken van het boek zullen juist eenvoud, duidelijkheid en oorspronkelijkheid zijn. Bij alle kunsthandelaars te Berlijn zijn plotse ling de gekleurde en beschilderdo photographiën naar. schilderijen van Defregger verdwenen. De schilder had tot deze exploitatie geen verlof ge geven, hij heeft nu de reproductiën in beslag laten nemen, en tevens eone reeks van criminecle proces sen aanhangig gemaakt met cisch tot schadever goeding. Het Kerst-nummer van het Art Journal is ge heel aan Alma Tadoma gewijd, Miss Helen Zirnmern geeft eene schets van zijn leven en werken; het nummer bevat twee zeer fraaie etsen en eene overgroote hoeveelheid houdsneden naar Tadcma's stukken. Te Altenburg is thans cene nieuwe komischromantische opera met onstuimigen bijval begroet. Zij heet König Drosselbart en is van een com ponist die zich onder den naam C. Felix ver bergt; de tekst is van de pas overleden gravin Mathilde Luckner. Het libretto moet zeer drama tisch, de muziek frisch en aangenaam zijn. De Vlaamsche vooruitstrevende studentenkring Geen taal, geen Vrijheid" te Brussel, heeft eene circulaire aan onze taaibroeders" gericht, met uitnoodiging om bij te dragon tot het vormen eener nieuwe bibliotheek voor de Vrije Hoogeschool van Brussel. De boekerij toch dezer instel ling, die meer dan 125,000 boekdeelon, waaronder eene rijke verzameling van Nedeiiandscho werken telde, en de vrucht was van jaren aanhoudenden arbeid, is cono maand geleden door brand geheel vernield. Men gelieve boeken of bijdragen te stu ren aan den heer Voorzitter van den Vlaamschen vooruitstrevende!! studentenkring: Praagstraat31, St. Gillis l)ij Brussel. Voorzitter is de lieer Lod. de Veen, secretaris de heer Emiel Ilertogs. Mej. Betsy Perk hoeft, op uitnoodiging van den uitgever W. Cambier van booten, te Aarlanderveen, eene Xederlandsche bewerking gegeven van Droz' l'ristesses et somïres. Voor de vertaling is de titel gekozen lieden en verleden", een wei nig minder elegant dan de eerste titel, gelijk ook Mej. Perk, en met opzet, het geheele boek wat alledaagscher, grover en eenvoudiger heeft ge maakt dan het oorspronkelijke. Enkele malen treft nu een echt HoUandsch huiselijk beeld als gelukkig aangebracht, meestal echter maakt het werkje den indruk van op wel wat te naïeve lezers berekend te zijn. Door bv. in eene wijsgeerigc op merking débris niet door gruis" of puin", maar door gruizelementen" te vertalen, doet men ei genlijk niemand genoegen, en brengt de opmer king, wanneer zij overigens onduidelijk was, voor niemand naderbij. Toch heeft het boek veel aardigs behouden en is zeer stellig de lezing en over denking waard gebleven. Björnstjcrne Björnson deed deze weck te Christiania een nieuw drama in drie bedrijven opvoe ren, Een Ilandsdwen, en dat met veel succes. Reeds vroeger, in 1883, is het stuk te Hamburg gespeeld, zonder er bijzonder te behagen, nu is het geheel omgewerkt; de theoretische beschou wingen zijn wat ingekort. De zoon van den dich ter trad, gelijk hij ook vaak in Duitschlaud deed, in de hoofdrol op. Ook Ilenrik Ibsen heeft een nieuw tooneelstuk klaar, De Eenzame genoemd. Eenige Duitscho bladen hebben gemeld, dat hot Mevrouw Int/er zou heeten, maar een stuk van dien naam is reeds vele jaren geleden opgevoerd, zelfs in Berlijn. Uit Hamburg wordt bericht, dat Hans von Bülow, die, zooals men weet, niet meer te Meiningen is, te Hamburg het eerste abonnementsconcert met uitstekend succes geleid heeft. Het orkest van den stadsschouwburg voldeed uitmun tend onder zijne leiding. Solist was Eugène d'Albert; Anton Rubinstein woonde de uitvoering bij. Van Eugène d'Albert wordt het volgende ver haald. De virtuoos is uiterst klein van gestalte; toen hij onlangs te Leipzig vadervreugde smaakte en den jonggeborene ging aangeven, zeide de be ambte vriendelijk tot hem: Neen, beste jongen, voor zoo iets moet der Herr Papa zelf komen!" Mevrouw Pcschka?Leutner, de geliefde prima donna van den stadsschouwburg te Keulen, zal weldra hare tooneelloopbaan vaarwel zeggen en te Keulen eene particuliere zangschool voor ver gevorderde leerlingen oprichten, op de wijze zoo als mevrouw Marchesi en Viardot?Garcia er te Parijs hebben. Bij de Erven F. Bohn, te Haarlem, is onder den titel van Liefde's lijden de vertaling van een zeer fraaien roman van Laurence Alma Tadema uitgekomen. De Engelscho romans die de moeite van het lezen loonen, zijn in den laatsten tijd niet zoo talrijk meer als vroeger; Liefde's lijden zal den lezer,meer nog der lezeres voldoening geven. Eene da' verdiensten der uitmuntende vertaling, van de hand van Mevr. van Deventor-Busken Huet, is vooral gelegen in het volhouden van den juisten toon van het verhaal; geen oogenblik bijna verloochent zich de matte, bijna muzikaal wee moedige stemming, door de inleiding aangegeven. Wij ontvingen ter aankondiging: J. B. Kam. De versiering van onze woning. Haarlem bij de Erven F. Bohn. Waldemar, Een brief aan de Staten-Generaal. Leiden, bij L. van Nifterik Hz. Reglement van de arbeidsbeurs, uitgave v:.n de Maatschappij voor den werkenden stand. De pen, Critisch tijdschrift voornamelijk gewijd aan de belangen der Nederlandsche ambtenaren, 3de aflevering. E. K. Kuipers en A. Labberton, Wegwijzer, tijdschrift voor Nederlandsche taal- en letterkunde. Amsterdam bij A. Akkeringa, 4e au. Nederlandsche Vereeniging tot afschaffing van sterken drank, 42e jaarverslag. Tijdschrift van het Nederlandse!! Aardrijkskun dig Genootschap, onder redactie van prof. C. M. Kan en J. Ae. C. A. Timmerman, met medewer king van Dr. II. C. Rogge. Deel III. Au. l en 2. Amsterdam bij C. L. Brinkman. E. P. Orzeszko, Meier Esofowics, Een verhaal uit het loven der Poolsche joden, vertaald door Dr. J. A. Bruins. Mot 2(i platen, geteekend door M. Andrioli. 's Gravonhage, bij Joh. Ykema. Een iTOolijke dag en andere verJiulen, door Elisabeth, met 34 in den tekst gedrukte platen van Wilm Steelink", is de titel van een bij den uitgever Tj. van Ilolkema te Amsterdam verschenen bundeltje verhalen voor kleine menschen, waar mede ook de groote menschen gaarne kennis zul len maken. De fraaie penteekeningen van Wilm Steelink verhoogen de waarde van dit aardige boekje, dat tegen St. Nikolaas eene dubbel wel kome verschijning is. Schaakspel. No. 4G. Opgedragen aan den oud-redacteur van Si s sa door A. VAN HEIJCOP TEN HAM te Haarlem. ZWART. a b c d e f g h WIT. Wit speelt voor en geeft in drie zetten mat. (Wit 9 en /wart 8 stukken met K. e.5). Oplossiisg van Schaakproblesm No. 44 l g4 dl 2dl a4 f 3 e4 c3 mat. K. _ 1,5 K. nt a4 l als boven. 2 K. bG 3 a7 a8 Pd. mat. c4?d5 dl b3 j (a) als boven. 2 c4 nt l'd. 3 b3?f3ofL7mat. l c4 (13 2 D. fl f als boven. K. onv. 3 fl bl off3mat. l Rh. speelt. 2 D. b3 mat. (a) De gcdaaiitcverwissoling (metamorphose) wanneer een pion een randveld bereikt dam haalt, wordt hij door dien zot, naar de kous dos spelers, onmiddellijk in oen D., R., Pd. of T. veranderd en werkt in zijn nieuwe eigenschap dadelijk moe, onverschillig hoovele officieren aanwezig zijn, zoodat mon twee of meer D.'s drie of meer i t.'s, Pd. ot T. verkrijgt. Als pion mag deze niet op het eindveld blijven staan. Verleiding: Na l als boven, c4 1.5 geeft 2 dl b.'i f geen mat, wegens 2. 1>5 nt aiJ! Op 3a7 a8 D. tdokt do zwarte Rh. op bG!! Op3e4 c5 f noemt hij het Paard, Ook bij l a7 a8 D. of g4 g3 volgt bij goed tegenspel geen mat in drio zotten. Eindspel van dcnzelfde. l T. (12! (18 eS; 2 d7 e5, 08 nt e5: 3 d2 (18 -j-, onv. 4 T. of R. g7 of speelt; 3 Pd. f7 of g6 mat. l Als boven, (18 nt (17; 2 T. nt (17, onv.; 3 T. d8 of R. nt g7 mat. Bij ander spel geelt T. of R, of Pd. ft mat on bij l .... T. i8 in 4 zotten mat. De verleiding l Dl Bl faalt door R. el! enz. Eindspel tnsschen van W. en D. Er volgde in de. partij .'!!).... d(> b l enz. Juist is echter do opmerking van Mei" to Am sterdam, dat zwart door .'!!* .... d2 nt h2. in plaats van zeven zotten, in vijf zetten mat had kunnen geven. Een geestig partijtje van Geo Mackenzio. Thompson (Wit) Goo Mackenzie (Zwart) C2 e4 l e7 c5 el (12 G h4?t'2 f f2 fl 2e5ntfl d2 c3 7 1>8 cG gl f3 3 g7 g."> a2 a.'! 8 (17 <1G d2 d4 4 g5 g4 e.5 nt cG 9 1.7 nt cG f-! __ C5 5 (18 h4 i fl (13 10 a8 b8 hl f l 11 zwart geeft in vijf zetten mat. T) f) Wit had het mat n zet kunnen vertragen (Red.) Beiden op te sporen is instructief. 4Gbis. Probleem van Ilenri II. en W. A. Shinkman to Chicago. Wit K. hG, T. b5 on c2, R. el, Pd. (15 (5 st. Zwart K. al, T. 1.2, Pd. c4. (3 met K. al. Wit geeft in drie zotten mat, Eindstelling van den oud-redacteur van Sissa, Wit K. bl, D. h") (2 st.) Zwart K. hl. R. h2. P. g2 en g.'!. (4 mot K. hl. Wit geeft in vijf zotten mat. Ingezonden oplossingen. Juist is opgelost door W. v. II. te Delft, Eind spel oud-red, van fUsxa, No. 45 met 45bis en iiet Loos Alarm; Mei" te Amsterdam No. 42, 4,'Hiis, met Eindspel I), en S. en dat van v. W. on D. in vijf zetten mat. insgelijks W. v. H. to Delft. No. 44 door A. v. JL t. II. te Haarlem met Eindstelling. De D. Sch. ZeitiDif/ van November 188G, bevat eene bevestiging door Ranken, van de door ons gegeven oplossing van het schitterend Eindspel; vroeger reeds ook door C. T. v. H. en S., beiden to Amsterdam aangetoond. Beiden hebben ook No. 44 en Eindstelling juist opgelost. Van Mei" Xo. 44 met Eindspel, 45 en Loos Alarm niet 45 bis; Henri No. -14 niet Eindstelling, 45 en 45 bis, beiden te Amsterdam. Briefwisseling. L. A. K. te D. Wordt volgenden week geplaatst. EEN SCTIAAKBKDKOG. 1) Sir Gcorg Bell. door het podagra geplaagd, verliet Engeland, om zich naar eene Duitsche badplaats te begeven, ten einde zijne kwaal te genezen. Daar gekomen, nam bij zijn intrek in het huis eens kleodcrmakcrs. Toevalliger wijze ontdekte hij, dat zijn huisheer schaak speelde. Viel do tijd hem lang, dan behoefde hij slechts even mot zijnen stok te kloppen om den snijder dadelijk naar boven te doen komen; want er \vas eene guinjc te winnen, welke sir George's tegen zes kreut/ers (10 cents hollands) zette. Hier kwam nog bij, dat de Brit de Koningin voorgaf; des niettegenstaande verlieten de guinjes hunnen heer niet, maar wel de kreutzcrs den snijder. Toen nu langzamerhand sir Gcorg bij de honderd kreutzers gewonnen had, voelde hij medelijden; want bij bedacht, dat hij den ambachtsman zijn geld en zijnen tijd deed verliezen. Hij verloor daarom voorbodachtolijk cene partij, later eene tweede on eene derde. Dit was edelmoedig; maar ook de kleermaker was edelmoedig; want hij stelde den Engelschman voor, van nu af guinjo tegen guinje te zetten. Glimlachend zag de brit op den snijder, on om te beproeven, boe ver zijn moed ging, bood hij hem dadelijk cene partij tegen drie guinjes aan. De kleermaker was hiertoe bereid, en die de partij won. was hij. De over wonnene, welke zijn nederlaag voor louter toeval hield riep zes guinjes!" zoo als het uwc lordschap belieft", was het antwoord van den over winnaar, die ook in deze partij zegevierde. De iu de Westminster schaakclub te Londen gevormde held begreep niet hoe dat toeging; maar in plaats van hierover na te denken, riep hij nog driftiger: Twaalf guinjes ! en toen ook deze verloren waren vierentwintig guinjes.?Morgen!" was liet antwoord van den snijder; want onmogelijk kon hij lieden verder spelen, zoozeer bad hij zich ingespannen : dit bewezen zijn verwarde blikken en de druplen zweet op zijn voorhootd. Het was echter niet diior inspanning van zijn verstand, maar eenvoudig door het nauwkeurig tellen van l tot 8, waardoor de snijder zoo afgemat en in liet bezit der goud stukken uckonicn was. Ziehier dit raadsel opgelost. De kleermaker kwam bij zijnen zwager, een luechanikn-. en vertelde hem, dat hij mot sirGoorge Uell. die 'lom (!c koningin voorgaf schaakte, maar dat hij toch ai bij de honderd kreutzers verloren had. De ricchanikns riep uit. dat geen mensch op aarde het van hem kon winnen, die hem de koningin voorgaf, on plaatste, tonrijl sir Gcorgo in liet bad was. een mechanieken toestel, waardoor hij uit liet belendende vertrek het schaakbord overzien en de partij leiden kon. De zetten wer den aangeduid dooi' het tikken niet oenen lossen spijker feax'ii de voetzool des kleermakers. Die spijker v\ord door den mochanikiis, door middel van een hefboom onder de urond, in beweging gebracht. De letters n tot b werden zoo wel als de cijfers l tot 8 door l, 2, .">, 4. 5, G. 7. 8 tikken aangewezen. eerst do letters en daarna de cijfers. Als een pion eene schrede voorwaarts moest gaan. werd dit. wanneer de plaats van den pion was aangeduid, door een enkelen tik bepaald. Eon tik waarop 0011 tweede snel volgde beteekende: schaak, en volgde er nog een derde op. dan: schaakmat. Voortreffelijk had de kleermaker geteld, en even zoo goed gezet. Op den laten avond hadden de vrienden nog eene zamcnkomst. Xog eens, pas op" riep de mcchanikus, bedenk, er staan 48 guinjes op het spel!" - .,Aan mij zal het niet liggen" antwoordde de kleermaker, en als wij winnen, goede zwager, kleed ik u van top tot teen en geef ik u nog een mantel op den koop toe". Och, wat kleeren, wat mantel! nu midden in den zomer wordt het zonder, dit al to warm; maar kort en goed, wij deelen de48guiajes." Ook hiermede was de kleermaker tevreden, die nu nog maar alleen vreesde, dat de Engelschman de partij, ongespeeld zou laten, daar dfe volgende dag ook die van zijn afreis zoude zijn. Maar voor dat de Brit aan do afreis dacht, dacht hij aan de partij. De strijd begoa. Sir George Bell gebruikte al zijne scherpzinnigheid en het gehikte hem, zijnen vijand de koningin af te nemen. De snijder werd hierover zeer bedroefd; doch d Eiigelschman betaalde die wi.ast ook mot groote opofferingen, en na don 30stcn zot stond de partij aldus: Zwart sir Gcorge Bell. Zwart K. h.7, T. gG, l'd. g4, P. f5 en h3, (5 st. Wit de kleermaker. K. hl, T. a5, P. al, (15, f7 en h2. (<ïst. Hier gaf do mechanikus zes, en na ecne pauze zoveu tikken (f 7) en daarop volgde nog een tik. Nu verheugde zich de snijder; want hij kreeg, dacht hij, zijne koningin terug. Hij vatte den pion aan 011 schoof hom vooruit; o\> dit oogenblik gaf de mechanikus hot toeken van schaak?Wat moot dat beteckenen'.'" dacht de snijder, het is immers geen schaak. Dat kan alleen beduiden: gij moet een koningin nomen". Hij dood het, plaatste do koningin op het berd; doch dadelijk j daarna dreunde, als eon donderslag uit helderen hemel, het verschrikkelijk waord: schaakmat!" hem te gemoct. Roerloos staarde de ver schrikte kleermaker op hot bord, terwijl de Brit kooltjes de goudstukken naar zich streek, en in eene kast wierp. Sprakeloos vloog do snijder naar don mechani kus. Do conferentiezaal was de keuken on daar violen de teleurgestelde spelers elkander mot de bitterste vorwijtingcn aan. Kleermaker. Geef mij, valschaard, ton minste de drio guinjes terug die ik door u verlies!" Mechanikus. Lompert! gij hebt u zelven en mij 24 guinjes doen verliezen; betaal mij nu maar voor mijne moeite on arbeid." Kleermaker. Gij hebt mijn huis geruïneerd! Wat ' verdient ge anders dan oen pak slaag V" ! Dit was don mechanikus te erg. Hij pakte den snijder on deze hom bij den kraag. Zoo grepen zij elkander aan on worstelden te zamon. De j wanden schudden, do vensters dreunden on de ? vallende potten en pannen riepen do huisvrouw to hulp. Haar volgdon de gezellen, on achter dezen ook de nieuwsgierige Engelschman. Toon do mechanikus dozen opmerkte, liet hij den snijder los on j riep: Uwe genade zult alles weten' Gij hebt j gespoeld met den grootsten kruk der wereld; : niet hij, maar ik bob do eer gehad, uwc genade te overwinnen. En nu! zeg bot zelf, zoudt gij ook niet de laatste partij verloren hebben, als hij in plaats van cene koningin oen paard had genomen V" Terwijl de mechanikus dit uitschreeuwde, jammerde do vrouw noch luider. Ach mijne pol teil!" doch do Brit stolde haar tevreden met drie guinjes. welke hij haar in de hand drukte. Daarna bezag hij, niet i zonder bewondering, den toestel, dien de niechai nikus in de beide kamers bad geplaatst, verzocht er hem cene schets van, on betaalde hem die ! insgelijks met drie guinjes. Treurig koek de j snijder toe. Zwijgend hielp hij den Brit in den | reiswagen, on wierp een drocvigon blik op den ! man met zijne goudstukken. Sir George Bell i door deze blikken getroffen, trok zijn beurs, telde on telde, nam een papier, en pakte het afgetelde daarin en reikte vervolgens- een rolletje geld* den gelukkigen snijder toe. Deze ijlde er mee naar ; zijne kamer, om zich hier met gesloten deur in het beschouwen van zijn schat te verlustigen. En zie daar, toen hij het rolletje opende, vond hij er i u de !)G kreutzers terug, die hij aan den i F.ngelsclmiau verloren had. Tableau! 1) Deze schaaknovelle is aan de oude garde j van WW; bekend. Doch sedert is oen tijdsverloop i van bijna 4-0 jaren heen gegaan on oen andere t generatie opgetreden, die, naar wij mecnen, gaarne van dit amusant verhaal kennis zal willen nemen. REI.. A B C VOOR VROUWEN door Prof. Celibatarius. O. Omslag-maken. Dus dat's afgesproken: i" komt, met meneer, aanstaande week een avondje passccrcn!" Gaiirnu." Kom! dat doet me pleizier, maar u begrijpt: dood-eenvoudig1, in 'l geheel geen omslag." .,() neen! asjeblieft niet, daar zijn wij ook vol strekt niet voor, niet waar Johan'/" Hoe eenvoudiger hoe liever, mevrouw!" Nu goed dan. niets geen omslag-maken oen kopje thee en een aangeklcede boteram toe." Asjeblieft!" ...Mag ik dan Dinsdagavond tegen halfacht op u rekenen, dan vraag ik er mijn nichtje l.'ato hij, die spoelt zoo lief piano en haar aanstaande, de candidaat-notaris Pen, u kent hem wel, blaast alleraardigst l'uit. l' houdt toch \an muziek;1" O, zeker! Nu Mevrouw tot Dinsdag dan; ons respect aan Meneer als 't u blieft V' Ik zal niet mankcoren, adieu meneer, Mevrouw! we! thuis". Bons'. de huisdeur van Mevrouw Houtcling valt achter het echtpaar van Dormen dicht, .Mijnheer van Dormen is de nieuw benoemde rijksontvanger in Kloinburg, waar de heer iloutcling groot-handelaar in graan en meel en tevens lid van den gemeenteraad is. 't Spreekt van zeil' dat do nieuwe ontvanger met zijn vrouw dadelijk de gewone bezoeken bij de notabelen der stad heeft afgelegd, omdat het zoo boort en om in de comersaiic te komen. Terwijl zij naar huis gaan zegt Mevrouw tot haar echtgenoot den ontvanger: Zie je Johan dat vind ik nu pleizierig; op kleine plaatsen maakt men anders nog al werk van 't menschen zien" maar Mevrouw Ilouteling schijnt een een voudig lief mensch te zijn. Zoo zonder omslag

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl