r No. 493. DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. dat de scheiding hleef voortbestaan. In plaats van zes, kreeg echter de nieuwe vesting veertien poorten, met breede, ruime toegangswegen, zoodat iedere voorstad door een hoofdstraat met de stad verbonden is gebleven. De ruimte nu, binnen de nieuwe vestingmuren begrepen, zal binnen 25 jaar volgebouwd zijn; de stad zal dan, naar den algemeenen maatstaf berekend, binnen die muren 330 a 340,000 inwoners tellen. De voorsteden breiden zich in eene dergelijke verhouding naar alle kanten uit, zoodat bij de staatsregeering de vraag is opge rezen, of het geraden zou zijn, en zoo ja, welke de voor- en welke de nadeelen zouden zijn van het annexeeren der voorsteden. Het annexatieplan, in dien het werd uitgevoerd, zou een twintigtal ge meenten moeten omvatten, bij de bovengenoemden toch sluiten zich de kleinere plaatsen Raderthal. Weiszhaus, Klettenberg, Kriel, Lind, Bickendorf en Niehl aan. Do politieke quaestie van vorgrooting of ver deeling van kiesdistricten wordt hier buiten rekening gelaten; zij vormt een geheel afzonder lijk hoofdstuk en do verschillende partijen zouden in mogelijke combinatie geheel verschillende voordeelen kunnen vinden. Het is hier toch vooral de economische vooruit- of achteruitgang die beslissen moet, en dan geeft eene nauwkeurige beschouwinghet volgende. Voor de voorsteden geeft annexatie terstond het volk het recht van Keulsche burgers op alle on derwijs, ziekenverpleging, armenverzorging, straat reiniging en rioleering, waterleiding, verlichting, politie, brandweer, toezicht op abattoirs en le vensmiddelen, enz. Daarbij zou voor de meeste eene vermindering van belasting komen. Kalk betaalt 260, Nippes 250, Ehrcnfeld en M ngcndorf 220 gemeenteopcenten op de klassen- en in komstenbelasting, alleen Bayerthal betaalt 165, evenals Keulen. Ook bij de grond- en patentbe lasting zijn de opcenten in de buitengemeenten hooger, te Nippes echter is het onderwijs koste loos Een zoo groote verandering, waarbij Keulen plotseling voor zooveel grootere uitgaven geplaatst werd. zoilfler evenredige vergoeding der kosten, zou dan ook trapsgewijze moeten geschieden. Voor de stad zelf biedt de vereeniging in plaats van geldelijke voordeden de noodzakelijke voor waarden voor haren bloei in de toekomst. Zij wórdt dan eerst meesteres over haar eigen ont wikkeling, die reeds lang do grenzen van het stadsgebied overschreden heeft, en daar zonder orde, zonder algemeen plan, zonder ecnigon eerbied voor Keulens behoeften en wenschen voort woekert. Keulen heeft geen of bijna geen parken, en de buitengemeenten hebben er geen grond dicht bij de stad voor willen afstaan; Keulen heeft voor al die inrichtingen, krankzinnigen gesticht, kerkhof en andere, bovengenoemd, grond van de gemeenten noodig gehad, en deze hebben reusachtige voorwaarden bedongen; Keulen ziet zijn rioleering, zijn rooilijnen, zijn hoogtepeil doorde bui ten gemeen ten miskennen en tegenwerken. In 1858 bezat Keulen nog 144 hectare openbaar plantsoen voor 113000 inwoners, dus T, hectare voor 1000 menschen; thans heeft Keulen, het nieuwe srlac.isin begrepen, nog slechts 'M hectare voor 170,000 zielen, dus nauwelijks ??;? hectare voor 1000 menschen, en steeds wordt dit minder. Als do stad macht had over hare uitwassen, zou zij kunnen zorgen, dat hare hoofdstraten werden voortgezet in breede, flinke aangelegde fraaie wegen, omzoomd mot fraaie gebouwen, mct villa's eu wandclplaatsen; thans komt de vreemdeling die haar nadert, enkel door kleine stadjes, waar geen bestuur aan verband mct de groote stad gedacht hoeft, en er dan ook niet aan kon den ken, iets op te offeren voor de woelde en de heerlijkheid der grooto stad. Een paar bijzondere quaesties nog maken voor Keulen den toestand al zeer hinderlijk. Keulen wordt met zijne voorsteden verbonden door een i paardentram, 'geëxploiteerd door een maatschappij, j die te Brussel gevestigd, noch voor de groote i stad, noch voor de kleineren hart heeft, maar allen i gezamenlijk behendig tegen elkander opzet, en J eigenlijk meesteres is over hot geheele verkeer. ( De maatschappij breidt steeds hot verkeer harer ; lijnen uit, en doet dat op onberispelijke wijze, i maar voor ioderen nieuwen aanleg tracht iedere j voorstad eenige voordcelen van de maatschappij j te bedingen, waarvoor de maatschappij dan weder vergoedingen vraagt, b.v. raiïefsveriioogiiig of ; verlenging van den duur der concessie, en van beiden is Keulen, dat den tram noodig heeft, de dupe. De maatschappij kan do eene voorstad | met het bcvoordeelen der anderen bedreigen, j Onlangs staakte zij een tijdlang liet verkeer tusschen Keulen en den Zoölogisehen tuin. een an- ' dcrmaal liet zij zich eene uitbreiding van liet net ten voordeele van Müngersdorf vergoeden , door van deze gemeente verhoogde tarieven op i de kcrkhoflijn te bedingen, welke dus de Keule- [ naars betalen moesten. Dit alles zou niet kun nen gebeuren, als Keulen al deze gemeenten in de hand van een oentraalbestuur bad. Eene andere kerkhofquaostic, tusscheu Keulen en Muil- i gersdorf hangende, waardoor jarenlang_cen Kculsch burger geen eigen graf kou koopen. is nauwelijks uit d en "weg geruimd, en reeds dreigt een nieuw conflict, met Ehrcnfeld, welks grens gevormd wordt door een weg, die dit kerkhof omsluit. Vele andere grooto steden in Duitschland heb ben hun voorsteden geannexeerd : Berlijn, Breslau, i Maagdenburg, Ilannovcr. Loipzig. Dusseldorf'; en geen dezer gemeenten, evenmin als de voorsteden zelve, zou scheiding wenschen. Keulen zal er ten slotte ook toe moeten komen, en met nadruk wordt er door de Kiilnisclie op gewezen, dat na verloop van tijd, als Keulen onvermijdelijk ge- J dwongen zal zijn en do voorsteden, tot groote steden aangegroeid, steeds grooter eisehen zullen stellen, de bezwaren verdubbeld, de kosten ver drievoudigd zullen zijn en het voor vele van de tegenwoordige voordeden, bot toezicht op den bouw bijvoorbeeld, te laat zal zijn geworden. Kunst en Letteren. HET TOONEEL TE AMSTERDAM. Grand Théatrc: En\«t Powtrt, VIL Stadsschouwburg: Fcdora". Do afschcidsvoorstelling van Possart bekroonde l niet onwaardig de reeks zijner triomfen. De goede Hollanders en goede hier gevestigde Duitschers zien zoo gaarne de lieve harmlose zedeschets, verduitscht naar Erkmann-Chatrian, dat men hun die niet te dikwijls ontrollen kan. Toch kan ik mij kwalijk voorstellen, dat een groot tooneelspeler met genoegen en zonder zekere ver legenheid toonceltjens kan vcrtoonen, waarvan de hoofddeugd in de détails is gelegen. Détails loopen meer gevaar dan groote dramatische effekten. als ze wat dikwijls herhaald worden, monotoom te schijnen, en dit dus te meer met een man die de ware leer zoo streng in praktijk brengt, om altijd reprodukties te geven van het eenmaal vastgestelde spel. Maar hoe dit zij een vonkelend juweel was Possarts CJieraiïer de Boeheferrier. "Unc partie do piquct" van Eournier en Moyer is dan ook een allerliefst, luchtig, rein, geestig stukjen. Onverbeterlijk was hier Ricltard III, Mephifitopliclefi, Kliylock, Frnns Moor, J</r/o, Nar cis, als de oude franschc Edelman on legitimist. Bezwaarlijk zou een Franschman de personaadjc zoo goed hebben kunnen typeeren: lo. om dat de Franschman te dicht staat onder zijn model: 2o. om dat een lichte tint van spot niet vreemd is aan de verwen, waaruit Possart deze aardige figuur ge temperd heeft. Zijn houding, zijn gebaar, zijn gelaatskleur, haardracht, klcoding, kuch. zenuwachtigheid, een weinig jicht, alles was volmaakt, en het is geen geringe lof voor don lieer Pittmann, wanneer men met waarheid kan zeggen, dat hij op uitmuntende wijze do weêrgaa van dien verarm den maar altijd fieren aristokraat leverde, in den goedhartigen, rijken driftkop, den lakenkooper Merci er, voorheen spekulant in haring. Do Heer Pittmann, wiens tooneelkennis, buiten dat, zeer te waardeoron valt, heeft met treffende natuurlijkheid de rol van don burger man vervuld. Aan Possart werd, gelijk de koeranten reeds vermeld hebbon, voel eere gegeven. De lieer j Ij'Haméheeft een warme en wolgepasto toespraak j gehouden, die evenzeer sprak voor het Duitsche j personeel als voor den gevierde. Hij zeido ook de tolk te zijn van het Ncdcrl. Toonoolvcrbond. dat l'ossart het groote kostmimwerk van lïacinct j aanbood; een geschenk des te gepaster om dat l Possart bewezen heeft mct veel kennis en gewej ten de kostuumkunde te beoefenen. In Richard III, onder anderen, had hij een verscheidenheid van kostumen aangebracht geheel in ovcr-cen-stomming mct het oogcnblik en toch trouw aan de tijd. 't Was jamnier, dat liet Toonoclverbond geen zijner leden had afgevaardigd om persoonlijk de hulde aan Possart op te dragen: dan wellicht ware do horos niet in het misverstand vervallen, dat zijne Ncderlandscho kunstgenotcn hem dit geschenk aanboden. 't Deed ons leed uit de goede woorden, waarin Possart bedankte, te verstaan, dat bij een volgend jaar niet hier zou kunnen tc-rug-koeron. Wij geven, om zeer bizoiidcre redenen, de hoop daar omtrent echter nog niet verloren. Alleen trouwens om Richard III" te zien, zon men Possart willen narcizen. Diep aangrijpend vooral was het oogenblik, waarin hij de tijding van de door hem gelaste vermoording der kinderen van Eiltiurd krees : ;?". dan zijn geniale dood! Dat treffen met narden (den wettigen pretendent) en dat omdraayeu eer hij viel was schrikwekkend on als slot van tti<:in<i-<(t bedrijf' hoogst aandoenlijk. liet is niet weinig, nu de Fcdorn van Mevr. Frenkcl te kunnen zien, met don lieer Bouwmcestcr, als Loria Tjiniiofl, tegenover haar. De Heer van Knyk was een man van verdienste: maar hier hadden wij den grootcn bezielden tooneel speler, zich-zelven meestor tot overdreven sober heid toe, maar in het laatste bedrijf schitterend. Do voorstelling was zeer goed. Do »ti*('-fii-»ci-ne van het Eerste Bedrijf was rijker, vollediger, naturalistischer dan in bet ..Grand Tliéatrc": maar erhing toen over die treffende tooneelen een waas van ge heimzinnigheid, dat we nu min of meer misten. Mcj. ! Poolman speelde voor Gnirin Olf/n; bij vroeger zeker een verbetering. Bepaald aangewonnen bij vroeger hadden wij ook door den Politieman Ising, deu Kamerdienaar Wensma, den Koetsier Van Zuylcn. Mej. Bos (l)mitri) kon ons Mev. C'odingh niet doen vergoten, ofschoon zij 't rollctjcn vrij naïef vervulde. Fednrn blijft een der groote scheppingen van Mevr. Frenkcl. A. Tir. MUZIEKAAL OVERZICHT. lloTTEHiiAji, 2 i)ec. isyii. De Toonkunstonaarsvoreeniging De Voorzorg" gaf op 25 November j 1. haar 20e uitvoering in de groote Doelezaal met medewerking van den heer en mevrouw Paul llaase, en de beer Max Paner uit Londen. De avond werd geopend met de vierde symphonic van Brahms (K-moll); dit gTOotsche. monumentale werk werd door bet orkest schitterend uitgevoerd; de muziek eischt veelmalige kennismaking om het duistere en schijnbaar verwarde er in te kunnen begrijpen en volgen. zij beloont echter do moeite, die men er aan be steedt. Mev. llaase-Bosse gaf iu de eerste afdooling bet Recitatief en aria uit Die ScJii'iii/'inii/: Unfl (fott x))rr«;7<: f.s' hriiit/e dan Wiiwi'. on/.. met veel wijding enmcrkbaren vooruitgang in zang on voordracht; i» do duetten in de 2e afdeeling met haren echtgenoot was baar zang bepaald ar- ' tistick om de bescheidenheid, waarmede zij zich naar haren partner schikte: ook de heer llaase ontwikkelde hierin zijne bekende grooto gaven, zoodat bet een waar genot was, die duetten te l hooron. Wotni/'n Ali.ïclticil nnd Vc>ier::(mlicr werd in de 2c afdeoling door den lieer llaase en het orkest met elkander in schoonheid wedijverend uitgevoerd; wel ligt deze muziek den lieer llaase niet gemakkelijk, en schijnt bet mij ook toe dat zij bij uitvoering op liet tooneel. met decoratief etc. meer tot baar recht komt. Kvemvd maakte ' zij diepen indruk : Do heer Paner bewees zijn instrument volkomen in de macht te hebben, bet fraaie, melodieust1 concert (op K! c inoll) van Gernsheim werd vlooiend afgespeeld. Voor hem. die de Liszt'scho Fantaisie op Don .T/ian zóó kan spelen als de beer P. deed. heeft de techniek geen geheimen meer : wat geachevcerder voordracht en meer gevoel zou hem echter niet schaden. Met eene schitterende uitvoering van Weber's Oberon-Ouverture werd de avond besloten; den heer Gernsheim komt grooten lof toe voor de leiding. Ik hoop, dat de ondersteuningskas der Toonkunstenaars door deze uitvoering een goode som rijker geworden is. Het Concert van Rotto's Mannenkoor, den vol den avond in dezelfde zaal gegeven, genoot een zeer talrijk bezoek; door de voortdurende onge steldheid van den Directeur (de heer Brandts Bnijs lijdt reeds sedert maanden aan eono oogziekte), werd de uitvoering geleid door den heer M H. van 't Kruijs, organist aan de Groote Kerk alhier, die daarmede den dank van Bestuur en leden verdiend heeft; was het al niet het bezielende, wat Buijs in zijne directie weet te brengen, en werd daardoor do gloed gemist waarmede dit koor gewoonlijk optreedt, de voordracht getuigde van zorgvuldige studie, er werd correct en beschaafd gezongen; en dat is reed.s' veel. Op concerten zonder orkest zou ik in het algemeen liever flinke koornuminors a capella hooren dan werken met pianobegeleiding, daar deze als romplacant van bot orkest toch nimmer voldoen kan. Als soliste trad onze gevierde dilettante, Mevr. de V. op, gaf in de eerste afdeeling de Aria voor alt uit Acldlleus van M. Bruch: Noch lac/ert Di/minraiifi auf Bert/ und T kal" en iu de tweede Früliliw/xiinclit van C. Bohm en K/the, siiss Liclichen van Brahms; een en ander werd voortreffe lijk gezongen. Het publiek rustte dan ook niet alvorens Mevr. V. nog een extra-nummer gaf, waarvoor zij Sonufar/s van Brabms koos. Zij beeft haar naam gehandhaafd; ik kan echter niet an ders dan er zuchtend bijvoegen: alweder eene nedorlandsche dilettante, die geen ncderlandsche liederen kiest ! De bariton, die in llol's In 't u-oud den solo zong. heeft nog veel te loeren alvorens op deze concerten met succes te kunnen optreden; om niets anders te noemen beginne hij met op bon ding en uitspraak te letten. Daar bij echter over meer dan gc-'.vono stcmiiiiddelen beschikt, wacht hem bij ernstige studie nog ecnc schoonc toekomst. De begeleiding, zoowel der koor- als der solonummers was bij den beer II. L. Jochems als gewoonlijk in goede handen. VLIFT1G-JAR1G JUBILEE VAN DEN GIDS". Ten jare 18,'!S waren jonkman" en jeugdig koiühuisbozooker" geen woorden vau gelijke hutcekcuis ; toch was er een 18-jarig Amsterdammer, die, hoewel zich niet thuis vodend bij ., Allebraiidi". in Fransche Koflijhuis" of .Munt", den 2n vau elke maand hef ('ingcl ailicp, voorbij het Koningsplein, en de hooge stoep beklom van eoue instelling, boven wier /iel t'/ni'e in oierlijko letters het opschrift Het Zuïtscrsche Koffijltnïs prijkt o. Bedeesd (ivid hij de zijkanier in, be.v.eidc zich een kop koi'ti, eu Jan" bracht bom. met liet gevraagde, het tijdschrift !>K GIDS". Hij las liet nommer. van bet begin tot liet end. ouder bet genot vau Fontondles golieldsien drank, on ging. nadenkend, huiswaanls. Hij had gooi) jongen mct eenig bewii.'-biijn van : kraclit. met geloof in do toekomst, mot afkeer vau allo hui.-bakkenhdd, mot zin voor bet Hol- ' land van heden en vau de1 XVile Eeuw. moeten zijn, om zich niet spoedig door liet tijdschrift aangetrokken te voelen, \\elk\vam liet bom voor, dat de Redaktie, in haar Prospectus", ecu wei nig minder boog van hare onpartijdigheid had ; mogen opgeven. De leer omtrent don God van Nederland" was nog niet geheel tor zijde gezet ; van hef denkbeeld van vaderlandsch" scheen, bij de bewerkers, het denkbeeld van protesianisch" nog- niet gauts eu al afscheidbaar: ja de een- ; beid dier (wee voorstellingen schoen don Gids" nog dermate iu merg on Moed te ziften, dat do | Redaktie er zich geen rekenschap vau scheen te geven ; het zich bijna niet bewust was. Onze jonkman zet t'c1 zich hier echter overheen: uien went aan alles, on do bewcoriug. dat meu oen zeer goed Hollander zou kunnen zij u zonder tot do gezindheid te hehnoron, waartoe1 do Hoe- '?? ren van deu Gids" zich bekenden, zou dozen een i ongehoorde' dwaasheid geschenen hebbeu. j Trouwens er was reeds vod gewonnen. Zoo : de (üds" altijd, en iu zijne aanvragen om me dewerking en in zijn weinig doordacht en slecht gestileerd Prospectus," met zorg vermeden bad ook maar het eerste woord oeiier geloofsbelijde nis uit te sproken, des te duidelijker eu des te nadrukkelijker had bij ter-stond bekend, waar hot hem eigenlijk om to doen was. Goeu hooger ideaal stond de Redaktie aanvan kelijk voor den geest dan den ouden Vnteina. met natui'dlotjen en al, den kop iu te drukken. De Gids" was de blijde1, die tegen bet oudorwotsrhe kastei'! der Vaderlandse!»1 Lottoroefoniugou" was : opgericht: of. juister, do mortier, waaruit do ; hommen gosüngord werden, die1 //c' tijdschrilt iu oen puinhoop zouden doen verkooren. Met eene na'i'oviteit. die gunstig afsteekt bij de droogheid van den stijlvorm, wordt dit in bet Prospectus" erkend. Men bad bet voornemen bookbeoordooüngeu" i te leveren, dio vrij waren van de partijdigheid eu batdiikhdd. waardoor do Vaderlandscho Letter oefeningen" zich kenmerkten; eu meu wilde, pour uuir l'iitilo :,\ l'amusaut". deze recensies (gelijk men hier in Holland dat goodtjou ploegt te noe men), op hef voetspoor van de andere maand werken, vergezeld doen gaan van eene1 hoeveelheid Mengelwerk", gelijk staande met deu omvang dor .. oekbeoordeeliugen". Zie daar hot /wint t'c ili'/m)'!. Wanneer men echter in overweging nam. wie1 do redaktciireu waren va:1, dat nieuwe tijd schrift, zou men al spoedig begrijpen, dat dit zedig begin grooto gevolgen hebben kon. Was de 2i;-jarigo Hongdaër Dr. Herman Po! \ een man vau meer ijver dan talent, deze een- ; voudige hnisoiidorwijzcT was een goed Gr;ocus. eu dat komt (n'i'ii di'/il'ii-'-e d" tegenwoordige oppozitie) altijd te pas. Mocht do 2S-jarigo Reinier Corudis Bakhuizen vau don Brink al een jaar of zeven kollegie geloopen hebben zonder zijne ber stemming te bereiken, hij had als autodidakt oogen en ooren den kost gegeven, en een Universiteitshoogleeraar heeft het dezer dagen nog gezegd, dat ieder die wat beteekent" autodidakt is. Everhardus Johannes Potgieter, na zijn driejarig verblijf in Andwerpen, dat onuitwisehbare sporen bij hem had achtergelaten, had gelegenheid gehad te Amsterdam, in samenwerking met Bakhuizen, Aernout Drost en Dr. Jan Heter Heije, zich, in het tijdschrift De Muzen", een niet onbegaafd schrijver in dicht en proza te betoonen. Kortom, zonder te groot optimisme, kon men met Hooft zeggen, dat deze Camerbroeders" nu al toonden wat z'hier naemaels [zouden] zijn." Het zijn niet altijd de fraaiste steden, die ge bouwd worden naar een te voren vast beraamd plan; en de Gids" heeft óók behoord tot die voor treffelijke dingen, die niet gemaakt worden, maar die groeven. De krachten, die in aantocht waren, waren niet gering. Hadden aanvankelijk letterkundige opstellen over Staring, Beets, IJascbrock, Ton Kate, Goeverncur, Jufvr, Toussaint, Ilclvetius van den Bcrgh, Jacob van Lennep, Jacob Geel en het historicsch-literariscbe over Vondel mct roskam en rommelpot," afgewisseld door ceu on ander historiescb-romantiesch'. belangstelling gewekt en vol| doening gegeven, allengs gevoelde men, dat bot ! orgaan (want hiertoe groeide het tijdschrift op) niet vreemd kou blijven aan de politiek. Een geest var. de eerste klasse (dien de Hoeren Huberts en Elberts, naar ik hoop, niet vergeten j zullen in den 2n druk van bun Biographisch j Woordenboek" te vernielden) Mr. Gerrit de Clercq, was te-recht tjcclioquecrd door het feit, dat een. wijsgeerig-maatschappelijk orgaan (wat ten slotte de Gids" toch wel eenig-szins moest wezen) uit de toevallige verschijning van boekwerken en de inzending er van aan do Redaktie, aanleiding nam om algcmcene waarheden (laat het zijn: stellingen) te verkondigen. Hij, mct zijn schit terend gezond verstand en ongemeen vernuft, voelde duidelijk, dat bier de paarden achter don l wagen gespannen werden: dat lietoen dwaasheid was te doen. wat men tot heden gedaan bad , dat de tegenovergestelde weg behoorde te wor den ingeslagen. Mon behoorde verschijnselen waar te nemen (juist niet, iu de eerste plaats, die in boekenvorm verschenen), to oordeclen of' zij ver dienden besproken te worden, eu dan in bun be handeling de boeken te betrekken, die er mcc in verband stonden. Natuurlijk leidden de twee wegen wel eens tot de zelfde uitkomst; maar op bet beginsel kwam het aan. De beweging der geesten in Europa was om trent 1S-17 vau zoo veel beteokenis, dat bot voor de; band lag den ..Gids'' zijn ontslag te geven als verzamelaar van opstellen over boeken met een toevoegsel vau iiicugelwerkartikeleu: en dat men hem daarentegen zijne aanstelling thuiszond als voorlichter der openbare meening eu, zoo moge lijk', een der stnurliedon vau de welvaart des Va derlands o)i geestelijk cm stoffelijk gebied. Wanneer dan ook de1 Prins onzer staatslieden in dat. tijdsgewricht zijne stem verhief tegen de veranderde inrichting van den (üds". dan is dit eerder (men moet het, helaas, bekennen) om dat The.rbecko oen praktische!! wenk wilde geven met beirekking tot do lo\v;is\ at baarheid der uitgave, dan om dat bij de wensrhdijkheid miskend zou hebben der omruiling van een meiibebniigazijn togen ''ene wol gestoffeerde1, door eenheid bezielde woning. Trouwens wat Gomt do Clerci] ou zijne medori'dakteurou wilden was niets buïtoiisporigs of ougdioords. Zulke tijdschriften, als waarvan meu den (üds" e-r n wilde maken, bestonden immers in alle1 beschaafde lauden! Buitemlieii, dat de Gids" rr.; oen eigen er, eigenaardig leven ging loideu, sloot de opneming van bijdragen, ook van bon, die andere meeuingen hadden dan .de1 ledeu der redakfio. zelfs van sommigc'n. niet wie meu wd eens gekibbeld bad, geenszins uit. Ds. IJernard ter Haai'. Docior der Godgeleerdheid hur.tirix anixa, zou wel geen mede werker kunnen zijn: hij behoorde tot Potgieters /»/<'., it,)irt'n, en wei in die mate. dal Eetjon ver zekerde het raam uil te zullen springen, als Ter Haar binnenkwam en de deur was versperd ..Maar het was toch zóó niet, of de: ondergdoekonde, die er zich oen genoegen uit gemaakt beeft do .,*(.-Pauhisri>ts" to verdedigen, zag meermalen zijne bijdragen in den GiiU" verwelkomd. De meeningen, die cioorgaauds iu den (üds'' werden voorgestaan, do openingen, die, omtrent deu stand der verschillende wetenschappen, aldaar werden gegeven, vonden niet zelden ecu weerklank iu oen dobatvereiMiiging. die, bij bare, leden, de verJH'.L;('ndsle herinneringen hoeft acb terg ui af en. Daar hoorden wij on zagen wij Gerrit do Clerci), met al deu rijkdom en do umin jici/litjc.iiHit zijner redenaarsgavo schitteren: een weinig laatdunkend heid werd den man van zoo veel vernuft, takt en talent gaarne ten goode gehouden. Daar hoorden wij den smaakvolle.'!! geleerde, Mr. J. Heems kerk Bz.. Mfirtiniis van der Hoeven, dien ik-geen pra-dikaat toevoeg, don oorspronkelijke!! en g'Oestigen medeoprichter, wd wat iroald-'ii' Engdschman Jan Brosler, daar Vissering, M. do Lange, Veth. l'. A. S. v. Limburg Brouwer, en wie niet al! Als iomaut vaste overtuigingen had. maar een lichte1 An*trif!i vau ('ncyklopu'eiismi! was hem niet onwelkom, dan moest hij aan de1 Vrijdagsohe \'erC'cniging deelnemen, die men bijna eene iilialo van den (üds'' had kunnen noemen. De Vrijdagsche Veroeuigiug beeft sints lang opgehou den to vergaderen; maai' do (üds" schrijdt nog geregeld voort, op bet ingeslagen pad. Wij zijn niet moor in de schoone tijden, dat men scheldt niet moor op den blaanwcn beul"; maai- bet tijdschrift hv!i. on xoo een gowetensondcrzock. als dat men iu No. 12 schijnt te hebben willen neerleggen, juist wol niet van een storm achtige drift tot hoi plegen van daden en oefenen van invloeden getuigt, het kan toch niet schilden. -Men zal nu, hij i'leu vijftigsten verjaardag, .;aan nadenken, wat er misschien nog te