Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.518
n.
Tot Kassa, waar wij den spoorweg vaarwel
leiden, ging alles goed. Maar vandaar te beginnen,
werd neef ongeduldig.
GMB enkele koetsier kende den weg naar
<Jerely; allen beweerden, dat er geen landgoed
-na dien naam bestond en dat, als er inderdaad
«en was, het onmogelijk kon bewoond worden
door iemand die zijn rang ophield.
-, Wat denk je er van?" vroeg neef mij met
1 bedrukt gezicht, en hij keek somber in het rond.
Ik had er nog geen opinie over gevormd, en ik
«aide dus niets.
-?Zeg eens, jongen; weetje wat soïhaks zyn ?"
Di kende ze. De soïhaks zijn eene klasse van
«dellyke chevaliers d' industrie, die men in
BovenHongarije vindt; de meeste zijn geruïneerde zoons
»«n grooten huize, die op kosten der anderen leven.
/?Wjj zjjn hier in de streek, waar ze in 't
wild groeien," vervolgde neef.
Het zou wat fraais zijn."
??Toch kan ik niet gelooven, dat hij mij
bedrogen had. Hij zag er eerlijk en fatsoenlijk uit."
Eindehjk vonden wjj een huurkoetsier, die zich
herinnerde op den weg naar Uszla een paal
ge«ien te hebben met een bord, waarop een
geichüderde hand den weg naar Gerely aanwees.
Deze aanduiding scheen ons de vinger Gods.
Paul Kovacs was het spoedig met den koetsier
?*aa, die ons vlug naar de aangewezen plaats
!- reed. Overal ean tafereel van woeste eenzaamheid
«n verwaarloozing, boven op een rots strekte een
eéniftme doode beuk zijn kale takken uit. Een
grappenmaker, misschien ook een bygeloovige,
had er een vrouwenboezelaar aan vastgemaakt;
pUMchien beteekende het ook, dat er een vyand
vaa langsgegaan.
???Kyk eens daar ginds!" riep neef, op het
?ogenblik dat, met een bocht van den weg, het
dal voor ons uitgespreid lag.
Een keurig kasteeltje met een rood pannen dak,
een kasteeltje uit een sprookje, met twee ronde
torentjes en kleine raampjes met groene
buiten% jaloeziën. De zonnestralen deden het oude ver
gulde wapen in den voorgevel blinken. Was de haag
?an rozen en dorens er omheen geweest, de illu
sie was volkomen geweest.
Onderweg keek mijn neef onrustig, knorrig, en
zjjn ongeduld werd nog erger, toen wij op den
atügenden weg langzamer moesten rijden.
Het landschap boezemde hem geen belangstel
ling in, ofschoon het wonderschoon was; beuken
zonder schors en oude eiken -wierpen hun scha
duw ov«r den weg, in het struikgewas sprongen
es zongen de vogels.
.-«- Die domme vogels'zingen nog als in 1848,"
merkte neef op.
Op een hoogte zag men een ruïne, met wilde
rozen begroeid; in een dal stond een eenzame
molen zich sedert jaren te vervelen. Hij had geen
water; er is iets komisch in, een beek die zijn
molen in den steek laat.
Aan den weg zagen wij een herder, die een
kudde schapen hoedde.
Aan wien behoort dat kasteel daar?" vroeg
mijn neef.
Ik dacht dat hij zou antwoorden: Aan den
markies van Carabas." Het scheelde niet veel.
Dit kasteel behoort aan de familie Boroth."
Neet wierp, stralend van vreugde, den herder
al zijn kleingeld toe. Hij liet het ook niet aan
woorden ontbreken om zijn gevoelens te ver
tolken.
Dat is althans iets! Wat zeg je er van?
Had ik niet gelijk? Zulk een eerlijk gezicht be
driegt niet."
Wij sprongen uit het rijtuig, maar niemand
kwam ons tegemoet.
Heidaar! Is er hier iemand?"
Geen antwoord. Diepte stilte alom.
Hm, hm. Het lijkt een betooverd kasteel;
- de bewoners zijn zeker versteend."
Een grijsaard, in het grijs gekleed, kwam uit
een klein gebouwtje ter zijde. Hij had een zeer
korten hals, een gezicht zoo rood, alsof het uit
een broeikas kwam, een dikken, langen, grijzen
baard, die zijn g«heele gezicht bedekte. Hij droeg
reusachtige bonten laarzen, en een groene klep
Beschutte zijn oogen voor het licht.
Is de heer von Boroth t'huis?"
Van 't jaar niet," stotterde de oude man.
Waar is hij dan?"
In den slag bij Piski."
III.
Wy keken elkander verwonderd aan, niet wetend,
wat wij van deze antwoorden moesten denken.
Hoe beperkt ook onze historische kennis was,
wij wisten wel, dat de slag bij Piski tot het jaar
der revolutie behoorde, en op dien tijd was Boroth
aog niet geboren.
De heeren moeten harder spreken," riep
?een stem ons toe.
Ik keek rond, om te zien vanwaar die raad kwam.
In het midden der voorplaats stond een groote
moerbeziënboom, en een aardig boerinnetje, met
-rlakken van moerbeziën om haar mond, zat op
een der dikste takken.
Mijnheer de hofmeester is wat doof." riep
zij, men moet schreeuwen om met hem te praten."
Wij vragen naar den heer des huizes."
Hij is bij de bijenkorven, ik zal hem gaan
roepen."
De boerin sprong als een wilde kat uit den
boom, en ging onzen vriend Karl von Boroth
halen.
Hij betuigde, dat het hem een groot genoegen
was, ons te zien. Hij heette ons welkom op zijn
kasteeltje en geleidde ons naar de zaal.
Toen de hofmeester zag, dat wij zoo goed ont
vangen werden, trad hij binnen en maakte tegen
over ons zijn excuus. Hij had ons voor kooplieden
in walnoten gehouden. Toen meende hij, dat wij
hom vroegen, waar hij het gehoor verloren had,
eivhij had geantwoord: In den slag bij Piski."
Hij herhaalde nogmaals deze verontschuldigingen,
en zeide, dat hij niets kwaads tegen ons be
doeld had.
Intusschen deed Karel allerlei vragen. Hoe is
het met Milika? Heeft zij ook een boodschap mee
gegeven? Heeft zij het medaillon teruggevonden,
dat zij verloren had, terwijl hij logeerde? Was
haar kanarievogel weer beter? En nog meer be
langrijke zaken van dien aard, zooals alleen een
verliefde vragen kan.
Het kasteel werd nu als door een tooverslag
vol leven en beweging. Deuren gingen open en
dicht; borden en glazen rinkelden, bedienden in
livrei liepen heen en weer, alsof zij uit den grond
verrezen waren. Neef was verrukt, en zijn bewon
dering kende geen grenzen, toen het souper werd
opgedischt. Veel zilverwerk, een prachtig midden
stuk, waarop het wapen der von Boroths gegra
veerd was. Op een veld van goud hield een leeuw
een pijl van zilver vast. Wie niet tevreden was
over al wat hier te zien was, moest al zeer
moeielijk te voldoen zijn.
Een aardig nestje," zeide neef, toen het
souper afgeloopen was.
Zeker," zeide Karel, alleen is het jammer
dat het zoo ver uit de buurt is,"
Een paar stappen, verder niet! Wat een
zuivere lucht! Dat is juist wat mijn Milika
noodig heeft."
De lucht is zuiver, dat is waar, maar er
is niet veel afleiding. Er is voor haar niets hier
in de omstreken.
Och, er zullen altoos wel een paar
praatSchaakspel.
No. 64.
Van G. L. DE BOER te Heerenveen.
ZWABT.
a b o d e f g
WIT.
(Wit 5 en Zwart 5 stukken met K. d5.)
Wit speelt voor en geeft in drio zetten mat.
OPLOSSING VAN SCHAALPROBLEEM No. 62
van Otto Moisling.
da, f, a)
INGEZONDEN OPLOSSINGEN.
Juist is opgelost door C. T. v. H. te Amsterdam
no. 62 met Shinkman no. l, 2 en 3 alsmede
no. 63 in twee zetten en het eindspel. (In drie
was een drukfout welke ons ontglipt is). Voorts
no. 62 en 63 door R. D. te R, en W. B. te W.
en W. v H. te Delft no. Glbis en ter en 62 met
bis en ter. C. H. te Haarlem in drie goed no. 63
maar het moest in twee zetten wezen. Henri te A.
no. 62 maar onvolledig; Flenugafed te Kaatsheuvel
no. 63 in 2 zetten, W. v. H. teDelftno.62,metde5-z.
en no, 63 in 3 zetten. C. en H. te Amst. no. 62, 63 en
eindspel. ld. E. B. C, te A. no. 63 in 3 zetten.
Iets gewijzigde eindstelling eener partij, gespeeld
tusschen M. en D. te Rotterdam, aan den
vooravond van 's konings 70sten verjaardag.
Wit K. b3, pionnen b4, f4, g3 en h4 (5, Zwart
K. d5, pionnen bf>, f5 en h5. (4 met K. do.
Zwart aan den zet wint bij den achtsten zet.
Probleem no, 64bis van A. van Heycop Ten Ham
te Haarlem.
Wit K. ha, D. g4, R. e4, Pd. c7, pions b3 en
g2. (6. Zwart K. e3, pions e5 en e7. (3 met K. e3.
No. 64 ter van dezelfde.
Wit K. bl, D. go, Pd. a6 en f4. pions b3
en f2 (6. Zwart K. ef>, R. c3 en h7, pions b5,
c6 on f5 (6 met K. e5. In beide problemen is
wit aan den zet en geeft in drie zetten mat.
Wit l T. (13! Zwart e4 X d3, f, a) 2 K. X o3, g5 X f4
-ja) l Als boven, ef> X f4 b) 2 el f l, K. onv.;
b) g5 X f4 c) 2 1). al t, e.r> X e6,
c) g5 X g4, d) a (13 d.ri f, eöX f4;
d) b4 b3 2 el c3 f, e5
*) Speelt zwart 2den zet anders, volgt 3 D. al of c3 f
X d3 mat. (*
f2 of f5 mat.
3 e3
a fi
3 08 g7 mat.
3 (15 f5 mat.
X f4; 3 c3 c7 mat (**
mat.
**) Die twee keeren schaak waaraan de witte koning zich blootstelt, terwijl er maar drie zetten.
gedaan mogen worden, zijn verrassend mooi! Ook de varianten zijn heel net.
Oplossing no. l van Shinkman. Op a5 een witte pion.
l T. a2!, b.r> X c4 1) 2 c6 f5 mat.
1) l Als boven, b3 X aö2) 2 e2 cl mat,
2)1 d6 d5 3) 2 c4 X c5 mat.
3) al c2 2 c4 b2 mat.
Idem no. 2.
l D. g6!, b2 bl, D. of Pd.; 2 c3 e2 mat
4) Als boven, c3 e2; 5) 2 eó?f4 mat.
5) f5 f4 6) 2 Pd. zet mat.
6) al bl; 2 Pd geeft mat.
Idem no. 3 (vijfzet).
l R. a8!, 1)8 c8 7) 2 c7 d5, c8 d8; a) 3 b6 b7, do d7: 4 b7 b8 T., (17 d6; 5 T. mat
a) 2 Als boven, c8 b8 b) 3 b6 b7, böa7; 4 (13 l>4, a7 b8; 5 b4 cG f mat.
b) 2 c8 d7 3 bn b7, K. onv.; 4 b7 1)8 I), f, K. (17; 5 d3 c5 f mat.
Gaat de Koning 3e zet zwart niet op (17 maar op 08 volgt wit 4 b7 b8 D. j en volg. z. d.'i c5 mat.
Briefwisseling. Julius. R, No. 26 te A. Wij zullen het gaarne toetsen.
Allerlei,
Generaal Boulanger hooft dozer dagen eon groot
diner gegeven, waarop het geheele corps
diplomatique te Parijs was genoodigd. Om niemand te
kort te doen, had de chef de cuisine van den
minister van oorlog het volgende internationale"
menu ontworpen:
Consoinméde volaille a la hollandaise
Bisque d'écrevisses il la purisienne
Croustade a la viennoise
Truites de lac a Vallemande
Quartier de venaison a Yanijlaise
Poulardes a l'ambassadrice, sauce portugaiae
Mousse de faisans ii la russe
Aiguillettes de cannotons a l'espagnole
Chaud-froid de homard a Yaméricaine
Punch a la romaine
Gélinottos et pluviers rötis a la danoise
Foies gras a la Périgord
Salade athénientie
Asperges en branches sauce Léopohl
Fonds d'artichauts d l'italicnne
Glacéjaponaise
GCiteaux suédois
Dessert,
Een zonderling soort van spaarpot houden er
volgons den Figaro do zeeroovers in T
onkin op na. Het blad verhaalt in allen ernst, dat
deze lieden hun geld en hunne edelgesteenten
verstoppen onder do huid van hun dijen. Het
onderzoek van oen twintigtal lijken leverde een
verrassenden oogst op: de porteiitonnaies en cuir
de Tonkin waren allen ruim voorzien.
Uit New-York wordt gemeld, dat de brikLwci/
met hout geladen en met negers bemand, sedert
ecnige dagen Port-au-Prince op Haiti had ver
laten, toen men ontdekte, dat honderden van
schorpioenen en vergiftige duizondpooten uit het
ruim te voorschijn kwamen. Men trachtte de die
ren met kokend water te dooden, maar hun aan
tal nam voortdurend toe, en de zwarte matrozen
grage dames zijn. Gij hebt ook aan elkander
genoeg. En dan hebt gij nog een hofmeester, hoe
heet hij ook weer?"
Martin Antos,"
Die kan u in de lange winteravonden ge
zelschap houden."
Dankje wel!" antwoordde Karel al lachend,
zoolang ik hem ken, heeft hij nog over niets
anders gepraat, dan over den slag bij Piski."
Hij stond op, en schudde den ouden man, die
was ingedut, even door elkander. Toen riep hij
hem in 't oor :
Hé, oudje, waar zijn we gisteren ook weer \
gebleven ?"
Waar we gebleven zijn ? Op het oogenblik
dat vader Bern de Russen door zijn verrekijker
ziet." i
Die oude zal een schat zijn voor mijn ?
Milika," viel neef Paul hem in de rede. j
Ik wacht met ongeduld het oogenblik om
hem haar aan te bieden, maar dan moet gij haar
eerst aan mij geven!"
Maak je niet bezorgd, mijn jongen, over
acht dagen moogt ge haai' komen halen."
(Slot volgt.)
repetitie zou worden gehouden, waarop men nog
wijzigingen in de schikkingen kon maken, zoodat
den volgenden dag alles van een leien dakje zou
gaan. Nadat de heer Mollin zich bij de kerkelijke
autoriteiten tot betaling van het dubbele tarief
had verbonden, werd de repetitie werkelijk
geheuden. De bruigom liep overal rond, en veran
derde hier en daar wat; eindelijk was hij tevre
den, en nam van den geestelijke afscheid met de
woorden tot morgen!" Doch de generale repe
titie had de oogen van Miss Ponta geopend, die
klaarblijkelijk begreep, dat zij bij de gaiische his
torie niet het beste figuur zou maken. Toen de
heer Mollin den volgenden dag terugkwam, voor
het laatst, naar hij meende, op vrijersvoeten, kreeg
hij van de schoone Miss Ponta te hooren, dat zij
van zoo'n ouden gek" niets wilde weten.
De heer Mollin kan nu beproeven, of hij de
kosten van de generale repetitie op de ontrouwe
schoone kan verhalen.
De Weener bladen deelen velerlei bijzonderheden
mede uit het leven van den onlangs overleden
beroemden hoogleeraar in de medische faculteit,
Dr. Artl. Eene enkele moge hier eene plaats vin
den. Artl had eene eigenaardige gaaf, om zich
te verplaatsen in de geestelijke behoeften van
zijn patiënten Een zijner zieken was, na eene
mislukte operatie, blind geworden. Het was geene
geringe moeielijkheid, den ongelukkigen man, die
op een zeer lagen trap van ontwikkeling stond,.
bezig te houden. Men beproefde hem voor te
lezen, maar dit verveelde hem schrikkelijk. Doch
prof. Artl wist eene bezigheid voor hem te be
denken. Hij maakte in een koord een uiterst
samengestelden knoop, en gat' dien den blinde te
ontwarren. Dit was den patiënt naar den zin, en
met ijver zette hij zich aan de nieuwe taak, die
toch eeno zekere mate van geestelijke inspanning
vorderde. Dagen lang ontwarde hij knoop op knoop,
en ten slotte had hij het in dit zonderlinge werk
tot eene ware virtuositeit gebracht. Maar tevens
was de gevoeligheid zijner vingertoppen zóó ont
wikkeld, dat hij nu ook voor anderen arbeid ge
schikt was. En daarmede was de man geholpen.
vluchtten in het want. Twee dagen lang bleef het
kruipend ongedierte heer en moester op het dek,
waar de kapitein en do eerste stuurman zich met
brandcndcn zwavel tegen hun aanval beveiligden.
Op den derden dag stak er een geweldigen storm
op, on de stortzeeen spoelden do gevaarlijke gas
ten overboord.
Heeft een man het recht, om de aan zijne vrouw
gerichte brieven te openen, ook zonder daarvoor
hare toestemming te vragen ?
Eeno conferentie van Parijsche advocaten heeft,
na langdurige beraadslaging, deze vraag bevesti
gend beantwoord. Do Parijsche bladen waren van
oordeel, dat hierdoor eene nadere bespreking van
de quaestio nog niet overbodig was geworden; do
'lemps heeft zelfs eeno formeele enquête georga
niseerd. Alexandre Dumas kont den man hot be
doelde recht onvoorwaardelijk toe. Mad. Adam
daarentegen vindt het denkbeeld afschuwelijk;
Gcorges Peyrebruno (eeno dame, dio zich als
schrijfster dezen mannelijken pseudoniem heeft
gekozen), is van moening, dat do traditie den
man het recht van onbescheidenheid geeft, docli
dat dit met do moderne beschaving niet is over
een to brengen. Vacqucrio breekt in den Huppel
eeno lans voor het gcüjko recht van de beide
echtgenooten; als Mijnheer Mevrouw's brieven
openbreekt, mag Mevrouw zich met Mijnheer's
correspondentie dezelfde vrijheid veroorlooven.
Ernest Lefèvre vindt de zaak belangrijk genoeg,
om naar aanleiding daarvan in de Kamer een
voorstel te doen tot uitbreiding van de rechten
der vrouw.
Men kan zich nauwelijks voorstellen, dat in een
land, waar het Weest hoffelijk!" het eerste voor
schrift der zedeleer is, zulk eene discussie moge
lijk kan zijn.
Te Birmingham zou op 6 Maart een zekere
Mr. Mollin, een vrij bejaard zonderling, met eon
knappe jonge dame, Miss Ponta, in het huwelijk
j treden. Do bruigom, die oen uitgebreiden kring
van kennissen bezit, wilde den behoorlijken afloop
van de kerkelijke ceremonie niet aan het toeval
overlaten, maar stond er op, dat een generale
Reclames
40 cents per regel.
Speciale inrichting voor Schoenen naar
maat, in gips afdruksel voor gevoelige, pijn
lijke, gebrekkige voeten, knoobels,
etc. etc. ANTON HU F J r.,
Kalcerstmat 200.
Handel.
De goederenhandel was doze week over het
algemeen vrij levendig met onveranderde prijzen.
In enkele artikelen was do omzet belangrijk tot
verhoogde prijzen.
Suiker. Biet. Onze markt was deze week
vast gestemd tengevolge van de terughoudendheid
der vcrkoopers. De omzet was dan ook vrij ge
ring; slechts een paar dagen was de omzet niet
onbeduidend. De notecring is, nieuw contract
Maart f 13, April / 13^, Mei f \y/i, Juni
/M3«, Juli /'la^.Oct./Doc. / 13K. Geraffineerd
met kleinen omzet. Wij noteeren Crushed Superior
No. l f il, IL S. R. No. l f 16%, R. S. Prima
/' 1(5%.
Koffie. Do afloop der Dinsdag 11. door de N.
II. M. gehouden veiling liep zeer bevredigend al
en werd goed ordinair Java betaald met 42 et.
Onze markt sluit vast.
Tin. Begin dezer week flauw gestemd doch later
beter met moordere vraag, zoodat prijzen / \\
vooruitgingen. Do notocring is Banka loco/61 }i,
Maartveiling ? (51%, Billiton loco / ('A% ;i %, op
3 maanden ? &VA a :%.
Specerijen. Noten vast maar stil. Koelie flauw.
Nagelen vast. Zwarte Peper onveranderd.
Granen. Do laatste week begon opnieuw flauw;
in hot midden der week was do stemming iets
vaster, doch het slot is opnieuw lager. In Tarwe
word iets gedaan en Red winter a ?223 en Spring II
a f 220 cif Amsterdam. De vorderingen van Oost
zee en Engelsch Indiëblijven te hoog. Op aanvoeren
van do Zwarte Zee is iets moer uitzicht. Roggo
was 1.1. Maandag voor binnenlandsche consumtie
iets moer gevraagd en werden verschillende par
tijen iets boven Meikoers afgedaan, in de volgende
dagen liep de markt terug, werd bij de strenge
koude iets vaster, doch sluit opnieuw flauw. Do
koersen daalden a f 3 per last.
Tabak. Deze week werden verkocht 3202 pn.
Java en 147 pn. Japansch. Aangevoerd werden
394 pn. Java.
Zaden. Koolzaad stil. In Lijnzaad kwamen
enkele zaken tot stand. De prijs onderging weinig
verandering.
Oliën. Raapolic iets flauwer gesloten. Zoowel
dadelijk als op levering was do handel vrij onbe
duidend. Lijnolie verkeerde deze week in een
weinig opgewekte stemming on liep ruim / 1A in
prijs terug.
Petroleum. Loco liep begin dezer week terug
in prijs tot op /' 7.45 E. Betere berichten uit
Amerika en de geringe voorraad deden echter do
prijzen in het laatst der week weder vooruitgaan
zoodat wij ten slottc noteeren ?7.55 E. Latere
levering werden tot vorige prijzen verhandeld.
BeursoverziehtVan 12 tot 18 Maart 1887.
Over het geheel genomen was de afgeloopen
week voor de fondsemnarkt niet ongunstig.
On