Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.513
lisïMer H8t *** W *">"> da* 't ie groen en
;-*K)» d'r «age» werd; en als ik dm dacht:
Hart, tot hiertoe en niet verder, anders
da teatr dw 'k net m'n leitje* naar d'r
r dm klepte ik m ?vaderlijk op d'r sehewcter
t aei 'k: jtagpna memeer, weet j« wel, dat
ttnfc al ww* half op is ? En dan
spronmtal ewn op en keken 'a beetje raar;
't laatst was 't toch altyd: Best Hent,
voor je attentie Hent, dan voortaan
pömpwater Hent l Op 't leitje keken ze
: 2e vertrouwden den oude. Och meneer,
f$jfot ec BOB al lang generaal van. Maar
..... eens ....." en hier schudde de
r fceèeukeljjk bet grijze hoofd,
"-1- was er toen" vroeg ik, nieuwsgierig als
L,;?<W» meneer, je bent neg jong en je kunt er
Sümniyt allicht nog mee doen. Luister. Zooals je
niet weet had ik een dochter, 'n beeld
_ meid".
i'-ï'» Dochter, Hent? Ben je dan getrouwd
gel?" vroeg ik verrast.
God en met eere, negentien zomers
mehernam hij zijn fluweelen calotj* even
open de vrouw is nu zestien en Lise
i jaar dood en.... in den hemel.
in den hemel is ze "
C «weeg en keek voor zich. Een paar gröote
, biggelden langs zijn wangen.
b kinderachtig van me, niet waar," begon hij
oogenblik opnieuw.
Ifc Ifeet 't wel, maar 't komt vanwege de
me; meneer. ,k Had dan 'n dochter. Lise heette
as d'r moeder en 't heele kor officieren
aar de meid. Nu daar had 'k de vrede
»4RMtt fcfcke» p wsg. Maar wat wil 't geval.
i Mer ia D. '* jong tweede lait'nt in
gar,;, 'n. knappe kerel! 'n mooie-jongen! zoo
f d'r geen tweede. Maar 'n losse! ' En poffen,
', S» deed! Daar was geen eind aan. Eerst dacht
f: n 's aeker 'n kadet, want hij betaalde in den
'f: ikmuig rejaal en er zat ook nog wat voor Hent
ar langzamerhand moest ik hem al meer
jneer poffen en 't eind was 't oude liedje.
in 't laatst van Juni en'k most met l Juli
x storten en afrekenen, 'k Kreeg van Pine
?-. _ ioo noemden ze 'm altijd zeven entachtig
gulden en vijf en dertig eenten 'k zal 't nooit
vergeten, 'k Had 'm hier al eens 'n paar keer op
de schouder geklopt, maar 't hielp niets. Ik op 'n
avond naar hem toe. 't Was al over twaalf en 'k
had gesloten, 't Licht brandde bij hem. 'k Belde
zachtjes aan. Hij schuift 'n raam open en ik zeg
hem, dat ik d'r ben en 'n poosje later zit ik bij
'm boven. *t Was er fijn, dat moet 'k zeggen,
maar kopstukken" ho, maar! Nu 'k begon weer
over m'n zeven en tachtig gulden, 't Eind was
dan, hij aou me iedere week, tien gulden aflossen.
Ik stemde toe want 'k mocht 'm graag.
Maar wat wil 't geval, ik word ziek en lang
ziek. Toen kwam hij 't me zelf thuis brengen.
Nu 'k had 't toen ook hard noodig. Maar toen
ziet hy Lise en Lise ziet hem. En daar had je
de poppen aan 't dansen. De meid werd dol op
den jongen. Meneer, 'k had den Duivel door
m'n eigen goeiegheid in huis gehaald, 't Liep mis
met Lise. Wat m'n vrouw en ik toen geleden
hebben, kan 'k je niet zeggen. Als je misschien
later zelf eens vader bent zal je 't kunnen begrij
pen, nou voel je 't maar half meneer)... 't Slot
was, dat ze 'n dood kindje kreeg," hier wachtte
Hent even, nam zijn kalotje een '«ogenblik af en
terwijl h\j vruchteloos een traan poogde te onder
drukken, zei hij : Goddank, toen is ze ge
storven, 't Was 't beste zóó, maar m'n vrouw kon
het niet te boven komen en ging denzelfden weg op.
Toen 'k weer beter werd, hoorde ik, dat de
mooie luitn't, de schoft die mijn kind had ver
moord, was overgeplaatst en 'k heb nooit meer
van 'm gehoord, dan twee jaar later uit de cou
rant, dat hij z'n eigen had doodgeschoten .,...
her! 't is jammer geweest van 't kruit."
En je geld, Hent?" vroeg ik, die al dien tjjd
met gespannen aandacht naar hem geluisterd had.
Bloedgeld! Bah, 'k wou 'i niet zien. 'k Heb
't uit m'n eigen mond gespaard en er bij gelegd,
'k moest 't toch verantwoorden, niet waar."
'k Was stil geworden want deze treurige ge
schiedenis had ik bij Hent nimmer vermoed.
't Sloeg half vier.
De eerste hapjetwee" kwam binnen en Hent
tapte al weer mér dan er straatkeien in D.
lagen."
Dieren, April 1887.
Allerlei.
Schaakspel.
No. 69.
' Van E. N. FRANKENSTEIN te Londen.
~Uit tet Amerikaanscne Oplossing-Tornooi om
Werelds Meesterschap.
ZWART.
INGEZONDEN OPLOSSINGEN.
Juist opgelost door Julien R. te Amsterdam
no. 65 en C. C. W. M. aldaar no. 64, 67 en bis,
no. 68 met bis en ter met 4 en 5; door Mei"
no. 67 en bis, eindspel oud-red, van Sissa met
no. 68 en bis met 4 en 5, allen volledig; insge
lijks C. T. v. H. no. 67 met bis en ter alsmede
no. 68 met 2, 3, 4 en 5 met alle varianten, allen
te Amsterdam. W. v. H. te Delft no. 67 bis en
ter met no. 68 bis en ter met no. 4; J. R no.
68 quinter en 4; C. C. W. M. no. 68 ; H. J. d. H.
no. 67 met bis en ter alsmede 68?5 en 4, de
drie laatsten allen te Amsterdam.
Vervolg van den strijd tusschen Petersburg en
Londen (zie sub no. 67).
I.
.... 16 c7 X b6
h2 h3 17 g4 X f3
dl X fö18 a8 c8
c3 b5 19 c8 c5
e4 e5 20 ....
d e f g
WIT.
'Vtfït speelt voor en geeft in twee zetten mat.
(Wit 9 en Zwart 5 stukken met K. d3.)
Londen.
d3 X g6
b.4 g3
g3 X d6
e2 e3
II. St. Petersburg.
16 e5 X g6
17 f8 d6
18 d7 X d6
19 a8 h8
Wit l gl f2, e6 do;
(1) Als boven, e4 f3;
(2) . ,M-fB;
(3) , Anders
mat.
X c4 f
3 D., T. of Pd. zet mat.
3 D. of T. geeft mat.
3 R. of Pd. zet mat: Hoofdspel zeer mooi.
OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 67
van H. Mendes Da Costa.
e6 do; (1) 2 f2 a2 f. onv.; 3 a2 a8 of d2
2) 2 fl c4 f, onv.
3) 2 fl c4 j, onv.
2 f2 f5, onv.;
No. 67bis van E. H. E. van Woelderen. l K. f6, K. c6 of d4; 2 D. b7 of K. e6 mat.
No. 67 ter: Eindspe) van den oud-redacteur van Sissa: l e4 f3, dl el! a); 2 e7 b4,
E. dl! 3 c4 cö, d4 d3! 4 c5 c4, K. el; 5 T. cl mat. a) 2 Als voren el fl,
B h4 X d2, fl gl! 4 d2 X W, onv. 5 c4 cl t mat.
No. 69 bis van A. E. Studd téExeter. Wit K. h2, D. f2, R. a2, Pd. d3 en d4, T. e6, P. c6
e* fS. (8 Zwart K. do, D. c4, T. c8, Pd. g7 en b.5, P. h3. (6 met K. d5.
No. 69 ter van K. Makovsky te Parijs. Wit K. a2, D. el, R. g4, Pd. b8 en a4, P. a3 (6.
wart K. b5, Pd. d4, P. a5, en d5 (4 met K. b5. Wit begint in deze drie probleemen en geeft
P «3» den tweeden zet mat.
Fy'n slot Tvan eene partij, die l Jan. jl. in Pursselt" te Londen, tusschen de heeren M.
Klementasky (wit) en W. H. K. Pollock (zwart) gespeeld is. Eerstgenoemde is een Rotterdammer, die
sedert 4 jaar te Londen woont en onlangs te Rotterdam was.
JZoowel de toeschouwers als wit zelf meenden dat hij moest winnen. Zwart toonde echter het
tegeBdeel aan! En aan de beurt van spelen zijnde besliste hij het spel,in zijn voordeel in 4 zetten.
Aldus" was de stelling der partij: Wit K. f2, D. c7, R. b3, Pionnen a2, c2 en h2 (6. Zwart K. h3,
-T. e8 en h8, Pionnen e4, g4 en g2 (6.
SPROKKELINGEN.
De koningin-regentes van Spanje heeft dezer dagen aan den vermaarden schaakspeler S.
Rosen%hal te Parys, uithoofde van zijn verdiensten jegens het schaakspel, de ridderorde van Karel III
terleend. (Brüdersehaft) De heer Rosenthal is o. a. redacteur in de Monde lllustrêen heeft gröote
reputatie als blindelingsspeler.
Het geblind schaakspelen is in Omars raadgever der schaakspelers door Addaule (1612) reeds
?beschreven en hy verhaalt toen reeds van schakers die 5 partijen, zelfs 10 partijen zonder bord
of stukken te zien, speelden en gedurende het spel gedichten voordroegen, historisch vertelden en
zich met de omstanders onderhielden. Wij kunnen echter uit de negentienden eeuw op voorbeelden
wqzen welke in de hoogste mate onze bewondering verdienen. Wij herinneren hier in de eerste
plaats aan den heer J. H. Blacburne die 9 Juni 1874 te 's Hage 10 partijen blindelings gespeeld
ie«ft tegen de heeren Schmitt, Polak Daniels, Meyers, Dr. Baer, Clerq, Andriessen, de Vogel, Mr.
,t«D der Haak, Versteven en Kamphuizen. Men moet Blackburne hebben zien spelen om zijn
phenojttenaal geheugen te kunnen bewonderen. Wy herinneren hier slechts aan het volgende, tijdens den
(tr^d in gang was: omstreeks 9 uur 's avonds vereerde Z. K. H. de prins van Oranje de Séance. De
prins werd aan den blindspeler voorgesteld, er volgde plichtplegingen, een kort onderhoud, waarna
(B. midden in een zet gestoord) kalm en bedaard den zet aangaf, dien hij voornemens was te doen
toen de prins binnenkwam. Wegens onze beperkte ruimte moeten wij voor belangstellenden uaar
het boeiende verhaal uit de N. B. Ct., alsmede voor de gespeelde partijen, naar Sissa 1874 pag. 180,
, 281 en voor te Rotterdam gespeelde partijen, verwijzen naar pag. 293 van genoemd tijdschrift. De
* heer J. H. Zuckertort speelde op dezelfde wijze te 's Hage 17 Juli 1876 11 partijen. Vele
schaak+' speler» zullen zich Louis Paulsen herinneren, welke 20 partyen geblind gespeeld heeft.
In het Winterpaleis te St. Petersburg heeft men,
naar aan het Centralblatt der Savvenoaltung
wordt medegedeeld, zeer onaangename ondervin
ding opgedaan omtrent den invloed van het
electrisch licht op de kasplanten. De reusachtige
wintertuinen aan de Newa werden vroeger met
kaarsen, olie, gas, kerosine en andere
zelfstandigheden verlicht en de planten, die er een tropisch
Eden voortooverden, schenen dat betrekkelyk goed
te verdragen. In den winter van 1885 ging men
er toe -over, eenige zalen met electriciteit te ver
lichten, bij wijze van proef, en den laatsten win
ter is het geheele paleis electrisch verlicht. Dank
zij de bijzonder sterke krachtbronnen is in de
verschillende zalen de indruk tooverachtig en ook
de groepeering der boommassa's was op sommige
punten verwonderlijk fraai.
Na een paar maanden is het echter gebleken,
dat de sierplanten onder den invloed van het
electrisch licht opmerkelijk spoedig geel worden
en verdorren. Onder de prachtigste camellia's,
acacia's, bamboezen en pisangs, rozen, oleanders
en sneeuwballen, en vooral onder de beroemde
palmen heeft eene verwoesting plaatsgegrepen.
De tuinlieden schrijven deze sterfte toe aan den
plotselingen overgang van de planten, die aan het
gedempte licht van de serres en ,aan den grauwen '
hemel gewoon waren, tot het schelle aanhoudende
licht. Het was toch op te merken, dat planten, in
nissen en hoeken geplaatst, minder er van te
lijden hadden. Ook meent men dat het electrische
licht chemisch werkt op de vochtige atmosfeer
waarmede de planten zich in de broeikassen om
ringen en die tot hunne frischheid bijdraagt.
Tot waarschuwing voor jonge meisjes deelt het
blad Echo der Gegenwart, met de verzekering
dat het waarheid bevat, het volgende, bijna
ongeloofelijke voorval mede, vooral ongeloofelijk om
dat er eer over overvloed, dan over gebrek aan
acteurs in Duitschland geklaagd wordt. Voor
eenigen tijd reisde een zestienjarig, bijzonder mooi
meisje, dat te Unterbarmen in dienst geweest
was, naar Mühlheim a. d. Ruhr naar haar ouders.
Onderweg kreeg zij gezelschap van eene goed
gekleede dame, en deze bood haar onder de schoonste
beloften eene zeer aangename betrekking aan,
onder voorwaarde dat het meisje die terstond zou
aanvaarden. Het meisje liet zich overreden om
terstond mee te gaan.
De dame" betaalde het spoorgeld, en zoo
kwam men 's avonds, na een langdurige reis, in
een stadje aan de Sieg aan, waar het arm be
drogen kind zich aan een komedietroep over
geleverd zag. Aan ontkomen was niet te denken;
men legde haar als een hond aan een touw vast
en bond haar de armen. Door honger en slaag
werd het meisje nu voor haar toekomstig beroep
als artiste" afgericht; na de voorstellingen nam
de directrice haar weer in verzekerde bewaring.
Later liet men het ongelukkige kind wat meer
vrijheid, nu men meende haar voor goed onder
den duim te hebben, en zoo trok zij snel van
dorp tot dorp. Eindelijk kwam de troep op do
kermis te Burtscheid. Het meisje had daar een
neef, die bij het 53ste regiment infanterie diende;
zij zag dezen en wist hem te spreken. Met be
hulp van de politie gelukte het den infanterist
zijn nichtje te bevrijden en naar haar ouders te
doen opzenden.
Onder den titel de wraak der vogels" bespreekt
een Amerikaansch blad de mode der opgezette
vogels. Honderde centenaars arsenicum zijn in het
laatste jaar gebruikt tot het prepareeren der
vogellijken die door vrouwen, meisjes en kinderen
op de hoeden gedragen worden. Deze
arsenicumdeelen, welke onontbeerlijk zijn voor het behoud
der schitterende kleuren, zijn in verhouding voel
sterker, dan de hoeveelheden die men door in
ademing uit de bekende groene behangsels en
draperiën kon binnen krijgen, en waarmede geheele
familiën vergeven zijn. Hot valt als poeder uit de
kleine vogellijkjes, dringt in voorhoofd, oogen en
neusgaten en veroorzaakt minstens hoofdpijn en
duizeligheid.
Een verhaal, hiermede in verband staande, werd
onlangs vermeld. Men had een der modovogels
op den halsband van een hond of kat gebonden
en zoo het dier eenige dagen laten rondloopen.
Na korten tijd was het versierde dier niet alleen
ziek geworden, maar op de plek waarboven de
vogel gezweefd had, waren ook al de haren uit
gevallen.
Het nieuwste op toiletgebied in Amerika is,
behalve de vergulde nagels, het nachtmasker.''
De New-Yorksche Toilet-Maslc-Company. in
Broadway gevestigd, vervaardigt en adverteert maskers,
welke de dames 's nachts op het gelaat moeten
bevestigen om de huid blank en frisch te houden,
te bleeken en te verfraaien. De gelukkige
bozitsters gaan er mode slapen, en ontwaken, zooal
niet jonger, dan toch ook geen dag ouder, dan
den vorigen. Ook van Europoesche dames heeft
men wel gezegd, dat zij met rauw kalfsvlecsch
op het voorhoofd en de wangen ter ruste gingen;
maar zeer zeker is dit nog opmerkelijker in het
land, waar tweehonderd jaar geleden de roodhuid
nog onbetwist heerschte.
In een der voornaamste Oostenrijksche boek
winkels, heerscht dezer dagen ongerustheid en
verwarring. Men trachtte een zin te vinden in
een telegram, zoo even uit Warschau aan het adres
der firma ontvangen: Zend terstond een
Oostenrijksch kavallerie-regiment," stond er. Was het
telegram aan een verkeerd adres bezorgd? was
deze geheime depêche, de verkeerd gesprongen
bom van een Europeeschen oorlog? De chef der
firma greep met de handen in zijn haar, zich bijna
verwonderend er geen shako of pluimbos op te
vinden. Hy telegrafeerde eindeüjk terug aan den
afzender te Warschau: kan u niet helpen, wend
u tot den Minister van Oorlog." Terstond volgde
antwoord: Zy zyn in den handel." De
boekverkooper begreep er niets van, en trok zich dezen
smet op de vaderlandsche regimenten eenigzins
aan. Wie zijn in den handel?" telegrafeerde hij.
Het antwoord volgde: zend terstond Oostenrijksch
kavaUerie-reglement."
Een nieuwe wy'ze van zich te amuseeren heeft
kans bij de gröote Engelsche sportliefhebbers in
gang te vinden. Tot nog toe bracht men de
warme zomerdagen vaak op yachten, in den Theems
liggende door, stoomde wat op en neer en bekeek
de oevers. De waterpolitie op den Theems heeft
het echter dezen waternomaden moeielijk gemaakt,
zoodat zij besloten hebben iets anders te beden
ken. Een jaar geleden heeft een heer voor zich
en zijn gezin een rijtuig laten bouwen, van alle
gemakken voorzien, in den trant der
kermiswagens, en daarmede een groot deel van het land
.doorreisd. Van zijne avonturen en genoegelijka
zwerftochten heeft hij toen eene interessante be
schrijving gegeven, die zeer in den smaak geval
len is. Thans zijn er een aantal van deze rijtuigen,.
die men land-yachten" noemt, in de maak, een
soort van huizen op wielen, van alle comfort en
weelde voorzien, en niet al te zwaar. Deze
landyachten hebben op de Theems-yachten dit voor,
dat zij niet tot den waterweg beperkt en aan
geen vexatoire maatregelen onderworpen zijn.
Eonige leden van een der grootste clubs in
Londen disputeerden dezer dagen over de waarde
van vrouwenschoonheid. Er is geen enkele toe
stand van het leven," zeide sir Arthur M'Camur,
waarin eene mooie vrouw niet het dubbele succes
zal hebben van een leelijke. Van het tooneel
tot het trottoir, tot de bedelaarster, wordt deze
stelling bewaarheid."
Men opponeerde, en op Engelsche wijze, ein
digde het dispuut met eene weddenschap. Het
concrete geval te vinden, waaruit de stelling be
wezen kon worden, was moeielijk; kolonel Patrie
stelde voor, een beeldschoon meisje, dat als
kamer-meisje in de club diende, te vragen of zij
een namiddag lang op fashionabele plaatsen wilde
bedelen en 's avonds weer in de club komen om
verslag te doen. Het meisje stemde toe en men
kleedde toen eene leelijko vrouw in hetzelfde
costuum en beloofde beiden 3 pond voor hare
moeite.
De heeren wachtten aan de speeltafel, maar
de morgenzon vond hen nog, met de kaarten in
de hand, en geen van de beide bedelaarsters was
nog teruggekomen. De reden was, dat beiden zich
bij het nieuwe handwerk zoo onhandig gedragen
hadden, dat zij gearresteerd en naar de politie
gebracht werden. De beide heeren worden als
getuigen geroepen en biechtten den rechter ge
trouwelijk de gansche zaak; deze vroeg de be
delaarsters", waarom zij zich tot de proef hadden
geleend. Het antwoord luidde: Daar de heeren
ons voor de proef ieder 3 pond sterling hadden
beloofd." b
De rechter zeide: Ik ben niet hier, om de
gronden juist te overwegen, die iemand tot het
handelen tegen eene wet hebben kunnen leiden.
Maar toch is, hetgeen gij mij opgeeft, veel minder
een verzachtende omstandigheid, dan wanneer
iemand door honger en ellende gedwongen werd,
in strijd met het verbod, op straat te bedelen.
Ik veroordeel u ieder tot acht dagen gevangenis.
En," voegde de rechter er bij, misschien is het
u, mijne heeren getuigen, aangenaam, hier in de
rechtzaal de plaats te leeren kennen, waar
schoonheid geen waarde heeft, en op den afloop
der zaak geen invloed uitoefent.".
Reclames
40 cents per regel.
Speciale inrichting voor Schoenen naar
maat, in gips afdruksel voor gevoelige, pijn
lijke, gebrekkige voeten, knobbels,
etc. etc. ANTON HUF Jr.,
Kalverstraat 200.
K S A LOM O N,
Antiquair.
MUNTGEBOVW.
In- en Verkoop van Antiquiteiten.
Handel.
Over onze goederenmarkt valt weinig nieuws te
vermelden; enkele artikelen waren vast met ttinken
omzet, andere daarentegen begin der week vast
doch later weder flauw.
Koffie. De afloop der deze week gehouden
veiling was zeer willig en betaalde men ca. l a
l % et. boven taxatie. Sedert bleef de markt vast
gestemd, zoodat thans de noteering aan te nomen
is 48 % et. met koopors voor Java goed ordinair,
met belangrijken omzet.
Suiker. Biet in het begin der week flauw ge
stemd, later echter vaster, zoodat wij tot de vol
gende prijzen sluiten. April/Mei ?14, Juni ? 14>s,
Juli ? 14%, Augustus /14X, September f 14%,
October/December /14!4. Geraffineerd bleef stil,
door weinig kooplust. De noteering is heden
Crnshed Superior A. S. R. flllA, H. R. No. l
f 11% R. S. prima ? 16^.
Tabak. Aangevoerd werden deze week 3617 pn.
Java. De inschrijving van Java is bepaald op
5 Mei a.s. en zal bestaan uit 5699 pn. Java on
325 pn. Japansch.
Tin. Onze markt ging aanvankelijk vooruit en
werd voor Banka Meiveiling ? 62 a % betaald en
voor Billitonlevering fJËi\.% a % en loco ? 61 K.
Later verflauwde echtw onze markt en sluiten
wij met de navolgende prezen: Banka ?62,
Bil