Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND.
No.514
Schaakspel.
No. 70.
Yaa den oud-redacteur van 9ma.
ZWABT.
INGEZONDEN OPLOSSINGEN.
Juist is opgelost no. 68 en 69 met bis en ter
door W. v. H. te Delft; S. no. 68 met 2, 3, 4 en
5. No. 69 ee eindspel Pollock; Henri no. 68bis
en 3, 4 en 5, no. 69 met bis en ter; C. C. W. M.
110. 69 met bis en ter allen te Amsserdam;
Flenügafed te Kaatsheuvel no. 69 met bis; W. te W.
insgelijks 69 en bis.
g
d
| * . WIT. . :
"t-' ? Wit speelt voor en geeft in vier zetten niat.
r v (Wit 8 en Zwart 7 stukken met K. a5.)
68
No. 68 bis
Tolgt gl g4
of go f-rnat.
No. 68 ter
OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No.
Van A. E. Studd.
2 ffl X e5 f, K. - g5;
2 b6 d4!, onversch.;
2 e8 X c6, f7 X d6;
2 . . , K. g5 ofands.
2 b6?b7, onversch.;
2 b6 d4, ;
2 b6 bit, e5 e4;
2 f3 X e5 mat.
2 b6 b4, onversch.;
van J. Kebelli. l a8 f8!, K. f5 of f3; 2 f7 d6 of g5 mat. Bij zwart K.?f4
mat. Bij e6 X SS of d4; volgt D. g4 mat. Bij ander spel van zwart volgt 2 f7 d6
l gl b6!, d8 X b6 1);
1) Als boven, d8 f6 2);
2) , c8 - b8;
3)
4) l gl b6, c6 C5 5);
5) l Als bov., eöe4;
6) , d3 speelt;
7) ,d8 g5;
3 f8 e7 mat.
3 D. of Pd. zet mat.
3 c6 e8 f mat.
3 f3 X e5 of c6 e4 mat.
3 b7 X f? óf e4 mat.
3 D. of Pd. geeft mat.
3 bl X e4 mat.
Bij ander spel volgt
3 b4 e4 mat.
van J. W. Le Comte: cl | dl! K. c7 (1); 2 dl a4, onversch. 3 a4 c6 mat.
B\j l d7 e7, volgt 2 dl g4, onv.; 3 g4 e6 mat. No. 68 IV van oud-red. van Sissa l g4 dl!,
C6 X do; (a 2 dl a4, d5 d4; 3 a4?bömat. (a l als v., c5 b4; 2 dl b3 f, b4 c5;
8 D, c4 mat, No. 68 5 van F. Healy. l b8 h2!, h3 h8 of g3; 2 h2 h.8 mat Bij zwart l
tó X h2 volgt el f3. Bij l Pd. e3 volgt 2 el c2 mat. Op l g5 g4 volgt h2 f4 mat.
Ho. '68 5 bis J. G Campbell wit l gl g6!, d5 d4; 2 h5 g4, f5 X g4; 3 g6 X f6 mat,
No. 70bis Driezet van G. L. de Boer te Heerenveen. Wit K. d6, Pd. cöen g3, T. b3, P. d5 en
f8 (6. Zwart K. d4, P. e6 en f7 (3 met K. d4.
No. 70 ter van J. E. E. te Rotterdam. Wit K. f8, D. b4, R. al en b7, Pd. c3, P. b3 (6. Zwart
EL e6, T. d6, Pd. a6 en hö, P. c6, d7 en f5 (7. Wit geeft in twee zetten mat.
Caprice van den oud-red, van Sissa. Wit K. gl, T. fl, R, el, Pd. dl en cl, P. a2 en h2 (7.
Zwart K. bl, P. a3. (2. Wit geeft in vier zetten mat.
HET DAMES-LEESMUSEUM.
(Ingezonden)
Eene advertentie in De Amsterdammer van
?"Woensdagavond 27 April, geeft mij aanleiding tot
een woord van waardeering voor de instelling, die
daar werd genoemd. De advertentie luidde: Dames
Leesmuseum. Hartenstraat 29. Voor nadere
tnKehtingen venoege men zich l>i/j het Bestuur,
waarna de namen der dames-bestuurderessen volg
den, Mevr. H, H. Scholten-Commelin,
Tesselscha>*estraat 9, Mej. D. E. Cool, Leliegracht 52, Mej.
JL van Gorkom, Prinsengracht 297, Mej. A. Saltet,
318, Jonkvr. J. E. Bicker, American Hotel,
, H. E. Heineken, Leliegracht 39.
Vergun mg, M. d. R., hier ongevraagd eenige
ftn die nadere inlichtingen" te geven.
> Het zaaltje in de Hartenstraat met de erin
Bitkomende conversatiekamer is netjes gemeubeld
"*n Wedt met de twee groete boekenkasten, de
llfeltjes vol dagbladen en illustraties, en den
grooten lessenaar, waarop Hollandsche en
buitenlandsche weekbladen liggen, een alleraanlokkelijkst
Schouwspel, voor wie zich in een hoekje met een
lioekje" wél bevindt. De Amsterdamsche dames
teoeten er door worden uitgenoodigd, om. als ze
tia de koffie haar commissies in 't midden der
ttftd hebben gedaan, in te wippen in de
HartenStraat en de Spectator van de week, de Huisvrouw
«f de Duitsche en Engelsche illustraties, pas van
e pers gekomen, in te zien. Zij zullen er stellig
geen sp\jt van hebben, daar in een gemakkelijken
stoel een half uurtje te slijten en mogelijk zullen
«e het er voor opgegeven bezoekje bij vriendin A
of B zóó weinig betreuren, dat het even inwippen
een' dag of wat later verandert in eenen uitgang
met het doel, om met spoed de commissies af te
doen en dan al den beschikbaren tijd vóór het
'diner op het Leesmuseum door te brengen. Er
is daar zooveel te genieten. Wat beteekenen de
f 10 contributie bij hetgeen men er een geheel
jaar door, niet enkel daar, maar ook in huis, door
de geleende boeken, van profiteert?
Des avonds zal de huiselijke en gezellige heer
gemaal er zijne vrouw niet minder opgewekt en
prettig gestemd om vinden, dat zij des morgens
Wen geest heeft opgefrischt met wat lectuur, en
het komt ons voor, dat, mochten er onder de
Amsterdamsche heeren zijn, die vreezen, dat
huiselyke zorgen hunne vrouwen al te zeer drukken
of die zich er bezorgd over maken, dat de een
zaamheid, waartoe hunne kinderlooze gade
dik'wjjls is veroordeeld, haar pijnlijk valt, of een die
ook, o ra,ra avis, zou wenschen, dat zijne vrouw
hem, als zij te zamen waren, iets vertelde van de
litteratuur van den dag of eenige belangstelling
toonde in de openbare aangelegenheden, die zijn
geest bezighouden, het komt ons voor, dat die
allen wél zouden doen, voor hunne vrouwen lid
te worden van het Dames-leesniuseum, ook al
zouden zij dien wensch niet direct van de dames
ternemen. Bestaat voor haar eenmaal de gele
genheid, licht komen zij er toe, de zaal te be
zoeken en eenmaal daar, dan vinden zij zoo zeker
iets van hare gading, dat zij ondanks haarzelve
voor de instelling zullen worden gewonnen.
Wie geen' huiselijken heer-gemaal bezit,
terwille van wien het de moeite waard is, ook den
geest te cultiveeren en voor de sowewleving aan
genaam te maken, zal ook niet minder genoegen
hebben van haar lidmaatschap. Gevaarlijk voor
de huiselijkheid? O, neen, in geen enkel op
zicht. De mogelijkheid, om boeken en tijdschrif
ten in huis te ontvangen, is zoo bijzonder
gemakkelijk gemaakt, dat zelfs aan zieken en
aan haar, die langen tijd aan huis zijn gebonden
de troost, dien lectuur kan verschaffen, op de
ruimste manier door 't museum wordt geboden.
Al wat begeerlijk is op 't ruime veld der we
reldlitteratuur, is er te vinden; 't klassiek schoone
naast lichte lectuur in rijken overvloed, de nieuwste
Tauchnitzen naast de beste van vroegeren tijd;
kostbare nieuwe uitgaven worden door het bestuur
aangeschaft,Burgerdijk'sShakespeare-vertalingbijv.,
Huets Land van Rembrand" ontbreken niet, zoo
min als de nieuwe volledige edities van Van
Lennep en mevr. Bosboom, die nog bezig zijn te
verschijnen. De Russische mode-litteratuur wordt
door Tolstoi, Tourguénief, Dostojewsky e. a. voort
durend op 't Leesmuseum vertegenwoordigd. Wie
den catalogus inziet, moet dunkt ons, op het denk
beeld komen, dat het verstandige economie is in
elke huishouding, om lid te worden, zoovele leden
van het gezin kunnen ervan genieten en het
gehunker naar boeken, zulke onpractischc geschen
ken", houdt van zelf op. Nu de kosten van het
lidmaatschap niet al te hoog zijn gesteld, durven
wij het ook de onderwijzeressen in Amsterdam aan
bevelen, zij kunnen er waarlyk dienst van hebben.
Over gemis aan algemeene ontwikkeling wordt
dikwijls door examinatoren geklaagd. Zulk een
vage uitspraak, zoo oogenschijnlijk hopeloos voor
wie zich er aan schuldig meent! Een der middelen,
om in die leemte te voorzien, langzaam werkend
als alle daartoe dienend, omdat de tijd even goed
hierbij een factor is als de arbeid, is de lezing van
andere dan enkel leerboeken. Als zulk een
candidaatje voor de hoofdacte zich een' korten tijd
ernstig zet aan de lectuur van Sainte-Beuve, door
bijv. twee a drie artikelen uit de
NouveauxLundis zóó door te werken, dat zij zich den gang,
den aard der behandeling enz., helder voor oogon
kan stellen, dan werkt zij voor de acte. want
zonder twijfel zal haar opstel over een of ander
letterkundig onderwerp op 't examen van dier
arbeid de sporen dragen. Met vele andere zou dit
voorbeeld te vermeerderen zijn.
Het ledental is voor Amsterdam niet groot ge
noeg. In plaats van + 120 moest het minstens
vijfmaal meer bedragen. En hoe zou die coöpe
ratie de zaak zelve ten goode komen? Nu moet
wel eens een tijdschrift, op goede gronden aanbe
volen, peeuniae causa worden geweigerd; elk lid zou
er dan precies kunnen krijgen wat zij wenschte,
natuurlijk met goedvinden van het bestuur. Zoo
als de omstandigheden nu zijn, zou toch misschien
de rubriek brochures eenige meerdere aandacht
verdienen; hier ontbreekt wel eens iets, wat wij
er gaarne zouden zijn. Wat de weekbladen be
treft, laat het bestuur niets onopgemerkt: naast
Spectator en Eigen Haard, vinden wij Leeswijzer
en Portefeuille, De Huisvriend en 't Weekblad de
Amsterdammer, Academy en Athenaeum, Lan
taarn en Sociaal Weekblad (waarom Uilenspiegel
eigenlijk is uitgesloten? Zóó bont maakt die het
toch zelden, dat hij hier niet zou passen),
Illustrated London Neics en Illustrirte Zeitung, tot
vakbladen toe als Sempervirens en Taaistudie,
terwijl de bellettrie van den dag in de Fransche,
Duitsche en Engelsche taal met de grootste nauw
gezetheid wordt aangeschaft.
Voor do zorg, die aan het uiterlijk der boeken
wordt besteed, de nette enveloppeoring enz. bren
gen wij het bestuur onze dankbare hulde.
Gij, vrouwen der goede stad Amsterdam, die
zoo uitstekend kunt feestvieren, voor wie in zoo
ruimen overvloed de gelegenheden tot ontspan
ning voorhanden zijn, toont, dat gij toch ook
voor die andere, de geestelijke zijde van uw leven
iets over hebt en zoo niet voor u zelven, steunt
dan voor anderen eene instelling, die elke pro
vinciestad u benijdt en die gij toont, tot nu toe
niet voldoende op prijs te stellen. F.
BESCHERMING.
Naar het Zweedsch.
Het was laat.
De straat was ledig, de winkels waren gesloten
en de lichten daarbinnen uitgedaan. Hier en daar
zag men een enkelen voetganger in het schijnsel
van de gaslantaarn haastig voortloopen om straks
in de duisternis te verdwijnen. Op een afstand,
altijd op een afstand, volgde een politie-agent met
bedaarden stap.
De deur van een der nieuwe huizen in een
nieuwe buurt werd plotseling opengedaan en een
jong dienstmeisje stapte vlug naar buiten, zag
even rond in de schemering van de verwijderd
staande lantaarn en sloeg toen vastberaden den
hoek om en eene zijstraat in.
Aan haar veerkrachtigen tred was het te zien,
dat zij juist niet bang was, hoewel zij een aardig
frisch gezichtje had en nog niet veel jaren achter
den rug; met complimenten hield zij zich niet
op. Zy was een echt landmeisje. Te huis, op het
dorp, stond z\j bekend als de flinkste deern in
den ganschen omtrek en deze flinkheid en bruik
baarheid had zij medegebracht in haar deftigen
dienst bij de familie van den consul,
Waarheen, kindlief?"
Kan het u schelen?"
Zij zeide dit in het breedst boerendialect en
zag verbaasd tot een met een pince-nez pronkend
jongmensch op, dat zich in het bezit van een wit
dasje en van een zeer nieuwmodisch hoofddeksel
verheugde.
Misschien wel. ... Nu komaan, zet er nu maar
geen vaart achter, als een sneltrein ! Je hebt toch
zeker geen zevenmijls-laarzen van Lunkentus ge
leend, mijn schatje? .... Ik zal eens zeggen,..."
Mijnheer mag voor mijn part gerust naar huis
gaan en naar bed en zijn mond houden."
Naar bed gaan? Jawel, tegen den morgen!
Hoor eens, a propos, van mond gesproken. Zulk
een mooi meisje als jij bent, zal er zeker niet
tegen hebben dat een knap jong mensch haar
een kusje geeft, hé?"
Hij boog zich achteloos tot haar over met het
plan de daad op het woord te laten volgen, maar
op dat oogenblik tuimelde hij mot zijn rug tegen
een pijp van de waterleiding, met zulk een kracht
dat het klonk.
Ziedaar! . .. Daar heb je wat anders ..."
Hij raapte zijn hoed uit den modder op; hij was
spoedig ontnuchterd door kwaadheid.
Ben je van dat soort. .. jou sakrementsche
boerntrien ... Maar pas op! Ik zal jo wel..."
Hij deed een paar stappen in de richting waar
het meisje had gestaan, maar het voorwerp zijner
beleedigde boosheid had haar doel bereikt en was
reeds, in het fraaie nek, een der dettige huizen
van de Sture-straat genaderd, waar zij aanschelde.
Op de bol-étage van de ruime, rijk gemeubelde
woning, voerde een klein doch uitgezocht gezel
schap een hoogst belangwekkend gesprek over
réalisme, idealisme, socialisme en meer dergelijke
onderwerpen. Men drong tot den grond dezer
vraagstukken door, ontleedde Ibsens laatste werk,
rukte de mensclienwereld uit haar verband en
zette die daarna weder in elkander, in den vorm
eener model-maatschappy, maar dit alles enkel in
woorden, woorden en anders niet.
Daar is het dienstmeisje van de juffrouw,"
meldde de huisknecht, die de portière van de
voorkamer even oplichtte.
Zoo? Nu dan ...."
Een zeer alledaagsch persoon, van boven do
veertig, stond op en maakte mot een allerinne
mendst glimlachje, eene beweging om afscheid te
gaan nemen.
Maar, beste Agnes, ben je hcusch niet bang,
nu te voet naar huis te gaan, lieve?" vroeg de
gastvrouw, met een kus op do geelbleeke wang
der lieve Agnes".
Wel neen, zeker niet; ik heb immers Lina
bij mij?"
Niemand dacht er aan te vragen of Lina, het
knappe achttienjarige meisje ook bezwaar maakte,
om zoo laat alleen over de straat te gaan, die
nu zoo doodsch en stil was.
Ginds, bij de gaslantaarn, stond do beleedigde
gentleman" nog te wachten. Op het gezicht van
de terugkeerendo Lina, maakte hij eene beweging
om mot haar mede te loopen, maar op het ver
schijnen van juffrouw Agnos, bleef hij staan en
maakte eene verlegen buiging.
Wel drommels, wat heeft dat lange mensch
hier te maken!" bromde hij. Anders zou ik. . ."
Hij knipte met de vingers en teleurgesteld
vervolgdo hij zijn weg in tegenovergestelde richting.
Maar Lina ging ernstig, hoewol mot een hoogcn
blos op de wangen, vlak achter hare meesteres
als hare beschermster.
Pu. WIJSMAN.
Allerlei.
met flikkerende diamanten versierd, de breede
waterval klatert op de breede steenen trappen,
en naast de Tannhauser-decoratie schemert de
opening der grot, dat alles overgoten met het
zuiverste, helderste blauw.
Te Weenen zal op 5 en 6 Juni een groot
lentefeest in het Prater gehouden worden, waar
voor niet alleen een groot bloemencorso, maar ook
eene parforcejacht wordt voorbereid. Graaf
Nicolaas Esterhazy zal deze met 250 ruiters uitvoeren.
Voor de parforcejacht wordt eene pantomime, onder
den titel: Een dag in Weenen opgevoerd. In deze
vertooning, waaraan meer dan 2000 personen
znllen deelnemen, zal een overzicht gegeven wor
den van al wat op een dag in eene groote stad
als Weenen op straat te zien is. De wagens der
groenteverkoopers. die naar de markt rijden, de
verschillende soorten der Weener voertuigen,
cab's, vigelanten en omnibussen; hof-, staats- en
andere karossen en rijtuigen van weelde,
daartusschen voetgangers en Weener straattypen,
kortom een getrouwe afbeelding van het een of
ander levendig punt van de residentie, zal zich
voor het oog van den beschouwer ontrollen. De
opvolging van morgen, middag en avond is er in
versneld tempo weergegeven; het origineele tafe
reel sluit met een bloemencorso in miniatuur.
De presidente van het feest, prinses Pauline
Metternich, _beeft naar Parijs geschreven, om een
der aristocratische dilettant-gymnasten, die tot
nogtoe in Parijs alleen voor liefdadige doeleinden
is opgetreden, voor het Weener feest te winnen.
Naar men verneemt wordt er bepaald op gere
kend, dat de aristocratische artist (de hertog van
Morny waarschijnlijk) de uitnoodiging zal aanne
men. De tweede dag zal een bloemencorso van
vélocipedisten geven, waaraan 2000 personen zul
len deelnemen, dan komen gymnastiekuitvoeringen
en vuurwerk.
Te Rome is eene vereeniging van bandieten
ontdekt, die de traditie der oude Italiaansche
roovers voor uitsterven heeft willen behoeden.
Zij waren zoo brutaal en hadden zooveel succes,
als _ooit eenig Fra-Diavolo in de Abruzzen. De
Italiaansche politie is er eindelijk in geslaagd een
dertigtal leden der bende te vangen. Zij was
geheel in den vorm eener geheime politieke club
georganiseerd, met' een formeel president,
vicepresident, secretaris, enz. Deze laatste. Tignaccia,
ontving zelfs eene vaste toelage voor het bijhou
den der Romeinsche pers, om zich over de maat
schappelijke verhoudingen in 't algemeen en de
gelegenheid tot goede streken in 't bijzonder op
de hoogte te houden. Verder waren er recruten,
loopjongens en de eigenlijke leden.
De capitano der bende was een veteraan van
de galeien, reusachtig van lichaamsbouw en be
roemd om zijn talenten als inbreker; hij heeft
niet minder dan 200 inbraken per jaar op zijn
geweten. De vereeniging deed goede zaken; zij
plunderde in 't groot en klein. Te Civita Vecchia
werd uit het huis der firma Bellettini en Parini,
eene ijzeren brandkast van 1500 pond weggedra
gen, en op de schouders eene mijl ver gebracht.
Maar alle pogingen om de kast, die 300.000 lire
bevatte, te openen, mislukten (eene goede recla
me voor den leverancier der brandkast). Men
besloot toen, haar op de spoorwegrails te leggen
en door een locomotief te laten stukrijden, maar
de aanbrekende dag verijdelde dit plan, en den
volgenden nacht was het te laat, de diefstal was
bekend.
Het hoofdkwartier der bende was de villa
Ludovisi te Rome, die thans afgebroken wordt,
maar zij strekte hare strooptochten tot ver buiten
de Campagna uit. De capitano trachtte zich met
een revolver te verweren, maar daar hij bij de
laatste inbraak een arm en twee ribben gebroken
had, was hij weldra overmeesterd. Nog steeds
duren de arrestatiën van leden en begunstigers
der vereoniging voort.
Beieren's koning Lodewijk II wordt nu eerst,
na zijn dood, eeno bron van voordoeien voor zijn
land. Van de blauwe grot", door hem op Linder
hof gemaakt, is te München een panorama ver
vaardigd, dat duizenden belangstollenden trekken
zal Het is chromoplastisch geïmiteerd en
electrisch verlicht. Met de uiterste getrouwheid is hot
bekoorlijk origineel, eene der zonderlingste
druipsteenvormingen, waarvan het betooverend lichtef
fect aan de wereldberoemde blauwe grot op Capri
herinnert, tot in iedere rotspunt en
kleurschakeering nagevolgd. Evenals te Linderhof ligt op de
spicgelgladde oppervlakte van het meer do boot
des konings, oen gouden schelp; uit de diepte
stijgen de rotsklippen, en op eene slanke midden
zuil rusten de stoute gewelven, de wanden schit
teren in de straalbreking Imnner kristallen als
Reclames
40 cents per regel.
Speciale inrichting voor Schoenen naar
maat, in gips afdruksel voor gevoelige, pijn
lijke, gebrekkige voeten, knobbels»
etc. etc. ANTON HUF Jr.,
Kaherstraat 200.
N. S A LOM O N,
Antiquair.
MUNTGEBOUW.
In- en Verkoop van Antiquiteiten.
Handel.
Onze goederenhandel had deze week geen reden
tot klagen. De afdoeningen waren in de diverse
artikelen vrij belangrijk en ook de prijzen gingen
vooruit. Hierin mochten vooral zich verheugen
de artikelen koffie en Sumatratabak. De deze
week van laatstgenoemde aangeboden partijen
werden met ca. 10 pCt. boven taxatie betaald.
Koffie. Onze markt was deze week een weinig
onder den invloed van het up- en down gaan
van de markten te New-York en Havre. Begin
der week was do markt vrij levendig tot stijgende
prijzen, later echter iets kalmer gestemd, zoodat
wij sluiten met de noteering, van Java goed or
dinair op 50 % cent.
Suiker. Biet met flinke afdoening hoofdzake
lijk in Belgische tot langzaam dalende prijzen.
De markt sluit flauw tot navolgende prijzen met
verkoopers. Mei ? 13%, Juni f 14!4,Juli/14^.
Augs. / 14%, Sept. / 14M, Oct./Dec. f 13%.
Geraffineerd bleef stil, waarde crushod Mei le
vering Superior /' 17K. H. R. No. l /1734. R. S.
Prima ? 16 \4.
'Jabak. Aangevoerd werden deze week per
Deliane van Java 1100 pn. Java. Bij inschrij
ving werden verkocht tot hooge prijzen 6461 pn.
Sumatra en niet gegund 508 pn.
Tin was deze week vast gestemd. Banka loco
werd verhandeld tot ? 61X a / 62.?Tot den