De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1887 29 mei pagina 6

29 mei 1887 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DB AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ii| ' eigen architektuurst$l te vinden in de Eenw onmogelyk is, en waarom. Uitmuntend is, op blz. 144, de herinnering, dat 3e meest gewone zaken kunstvoortbrengselen zijn. i Blz. 196?97 had wel eenjge lof aan de ruggen 4er XYlile-eeuwsche stoelen mogen gegeven worten, die (opgevuld) u zoo rustig doen zitten, en afgerond) u toelaten uwen arm over hen heen te Ziedaar eenige chicanes. Hadden wij alles will$n aanhalen, wat wij toejuichen, wy hadden ,4«t halve boek moeten uitschrijven. ehier de inhoud"stafel: l. Over versiering in liet algemeen: l Inleiding, 2 Smaak, 3 Wetten TWQ versiering, 4 Over de kleur, 5 Over den Vorm. II. De woning in vroeger dagen: l De Vaarde der geschiedenis, 2 De woning der ouden, 8 De woning in de middeleeuwen, 4 Renaissance, 5 De XVÏde en XVÏIde-eeuwsche woning. til. Onderdeelen: l De XIXde-*eeuwsche woning, 2 De wand, 3 Onderdeelen van den wand, 4 Vloer en plafond, 5 Meubels, 6 Aan de Hollandsche Trouwen en meisjes. ALB. TH. V A K I A. Eea Franseh dichter van de school der dêeadents, ie heer Gustave Kahn, heeft een bund«l verzen feitgegeven, getiteld Les palais nomade»." Wat 8eze titel ondersteld wordt te beteekenen, wordt uiteengezet in een brief, door den dichter aan de btaden gericht, als begeleiding van zijn present exemplaar. Het is de eerste poging om in rythmischen vorm tafereelen te vereenigen van een geestes toestand, die een eigen en onverdeeld leven bezit, ?mder dat in eenig deel van het boek het onderinaep afdwaalt." n verder, moeielijk te vertalen: »Ces rapsodies traeent l'éveil d'un tre a la paaaon définitive-r-par les decors de la vie sensationnelle actuelle, par les vocations de la légende, par une ducation esthétique complexe, je personnage unique s'explique, s'analyse, se pose 1 6t s'expansionne dans la femme." De verzen zijn niet duidelijker dan deze ophel dering. De uitgevers, Tresse en Stock, hebben de onvoorzichtigheid gehad, een exemplaar te zen4on aan den ouden bekenden chansonnier GusJiÉwre Nadaud, en deze heeft geantwoord met een (wemplaar van zijn eigen werken, en dit versje: Quand vous ditez les ceuvres Des poètes dêeadents, Vous avalez des couleuvres Et vous vous mettez dedans. Cher Stock, tenez-vous en garde Contre tous ces ahuris ; Comptez sur la vieille garde Bien plus que sur les conscrits. GUETAVE NADAUD. Het versje van Nadaud is minder goed dan de meeste in zijn bundel. Een blad, dat het voor Kahn opneemt, brengt aan Nadaud een versje in herinnering, dat deze eens zelf van Lamartine ontving, toen hij eene uitnoodiging van den ouden ? dichter vergeten had om bij prinses Mathilde te gaan dineeren. Lamartine schreef op zijn kaartje deze woorden, eene toepassing op Nadaud's be kende liedje Pandore ou les deux gendarmes. waarvan het refrein is: Brigadier, vous avez raison!: Un jour Ie vaincu de Pharsale 0 M'offrit un souper d'un ecu ; Le vin est bleu, la nappe est sale, Je n'irai pas chez Ie vaincu. * Mais que la cousine d'Auguste M'invite en sa noblo maison, ^'accours, j'arrive a l'heure juste. Chansonnier, vous avez raison. Francois Coppée heeft weder een historisch drama in verzen gereed, getiteld Pour la Couronne. Het manuscript is reeds in handen van den heer Porel, directeur ean het Odéon, de eerste voor stelling zal in October plaats hebben. Voor de hoofdrollen worden Paul Mounet en Marais, be nevens Mad. Tessandier genoemd. De Morning Neivs beweert, dat Christine Nilsson bij het sluiten van haar huwelijk zich het geheele beheer over haar vermogen, dat op 5 millioen berekend is, heeft voorbehouden. Haar echtgenoot bezit niets dan zijn adellijken titel. Met het begin van zijn vierden jaargang brengt de Leeswijzer het bericht, dat de heer Gosler wegens drukke werzaamheden als Hoofdredakteur aftreedt. Voor de velen die in den ijver en de wakkerheid van den oprichter een der voornaam ste oorzaken meenden te moeten zien, door welke de Leeswijzer zich spoedig een goeden naam en een goede plaats in de wereld van Kunst en Let teren had weten te verwerven, zal het eene ge ruststelling zijn, te vernemen, dat de heer Gos ler zijne medewerking niet aan het tijdschrift ont trekt. Hoofdredacteur wordt nu de heer A. Winkler Prins, die ook het aandeel, dat de II.II. Smit Kleine en Dr. Ch. Dozy in de redactie hadden, overneemt. Het tijdschrift blijft ondanks deze verliezen nog over tal van goede krachten beschikken; het eerste nummer van den nieuwen jaargang levert er het bewijs van, en eene cir culaire door de uitgevers verspreid, brengt het goede van de vorige jaargangen in herinnering en belooft evenveel voor de toekomst Verledeii week, op den avond dat het EdenTheater te Brussel heropend werd, had aldaar een zonderling ongeval plaats. Het geheele papieren tableau van het plafond liet, waarschijnlijk door de werking der warmte op het versche plaksel, los, en zweefde neder op het publiek in het parterre. Het rumoer dan was onbe schrijfelijk, en de bezoekers der loges vermaakte zich, na den eersten schrik, met het gezicht der golvende papiermassa beneden hen, die aan de acte van den storm in de Africaine herinnerde. Tegen het vertrek van Patti uit New-York zijn op de boot, waarop zij zich zou inschepen, do kajuiten aan d* hare grenzende, met het drie en vierdubbele van den prijs betaald, en van alle plaatsen op de boot is het tarief verhoogd. De diva, dit vernemend, heeft beloofd, dat zij niet enkel solleges en gamma's maar ook melodiën en operanummers zou zingen. Zelfs werd beweerd, dat zij gratis, als de boot vertrok, een lied zou ten beste geven, of ten voordeele der bemanning aan boord een concert zou geven; dit wordt echter, wegens Patti's bekenden financieelen aan leg, betwijfeld. In de algemeene vergadering der G the-Gesollschaft, te Weimar, Zaterdag gehouden, is door Prof. Erich Schmidt verslag gedaan over eene vondst van buitengewoon belang. In de Nation wordt door Otto Brahm het verhaal van de ont dekking als volgt gedaan: Eenige maanden geleden ontving Prof. Erich Schmidt bericht, dat te Dresdon opmerkelijke papieren uit Göthe's nalatenschap bestonden. Zij waren in het bezit van den heer von Göckhausen, een achterneef van freule von Göckhausen, in Göthe's tijd hofdame te Weimar en door haar slecht figuur en goed humeur in der tijd eene zeer bekende persoonlijkheid. Te Dresden, heette het, werden nog afschriften van Götke's werken be waard, die wellicht niet veel nieuws zouden op leveren, maar toch de moeite van het doorkijken waard waren, Het voorstel was niet zeer aanmoedigend, maar de ijverige professor ging er toch heen, om de documenten eens te zien. Het eerste onderzoek leverde enkel identieke copieën van bekende gedichten. Reeds meende Prof. Schmidt het on derzoek maar op te geven, toen hij plotseling iets ongewachts vond, scènes uit Faust en wel in atwijkenden vorm. Freule von Göckhausen had, onder hetgeen zij van Göthe overschreef, ook tooneelen uit Faust gehad, die reeds in 1775 in het eerste prozaontwerp gereed waren. Göthe zelf schreef in 1798 over deze tooneelen aan Schiller: Mijn Faust heb ik een goed eind verder gebracht. Het oude zeer verwarde manuscript is afge schreven. Daarbij nu komt een zeer zonderling geval voor. Eenige tragische tooneelen waren in proza geschreven; zij zijn door hun natuurlijk heid en kracht, in verhouding tegenover het andere, volkomen ondragelijk. Ik trachtte daarom ze in rijm om te zetten, waar dan het denkbeeld als door een sluier doorblinkt, en de onmiddel lijke werking van de reusachtige stof wordt gedempt." Deze proza-tooneelen, vooral de geheele kerkerscène in haar oudsten vorm, hebben wij thans; een der merkwaardigste documenten uit Götho's jeugd, eenvoudig, krachtig en tragisch. De vondst omvat twintig tooneelon, daaronder bijna al de tooneelen, waarin Gretchen optreedt. De National Gallerie te Berlijn zal binnenkort aanzienlijk verrijkt worden, en wel met de be roemde fresco's uit de villa Bartholdy te Rome, welke er in de jaren 1811 tot 181(i door Overbeck, Cornelius, Schadow en Veit geschilderd werden. De Casa Bartholdy wordt, met talrijke andere gebouwen, omvergehaald, om plaats te maken voor het monument van Victor-Emmanuol. Bij deze gelegenheid was er veel gevaar, dat deze eerstelingen der zoogenaamde Nazarenerschool, waaraan zich het herleven der nieuwere religieuse schilderkunst vastknoopt, zouden vergaan. l)c Pruisische regeering heeft met het oog hierop de fresco's van den eigenaar der villa gekocht, om ze voorzichtig van den muur te laten losmaken en naar de National-Gallerie te Berlijn te laten brengen. Van Cornelius is daarbij een Jozef, droomen uitleggend", en Jozefs herkenningstooneel met zijn broeders"; van Overboek Jozef door zijn broeders verkocht" en de allegorie der zeven magere jaren," ; van Schadow, Jozef iu de ge vangenis en Jozefs bebloede rok" ; van Voit de zeven vette jaren" en Potiphars huisvrouw." De Pruisische regeering hechtte er aan, deze werken uit de jeugd van beroemde mannen, het weder ontluiken der Duitsche kunst, te bezitten. Te Döbling bij Weenen overleed den 18den Mei een geleerde, die een Europeesche beroemdheid in zijn vak was, en dien persoonlijk ongeveer niemand kende. Alleen van tyd tot tijd las men in de handelingen der Keizerlijk Oostenrijksche Academie van Wetenschappen, dat het lid Dr. August Pfizmaier eene verhandeling had ingezon den over eene Chineosche Keizersdynastie, eon datum uit de Chineesche geschiedenis, een merk waardig werk uit de Chineesche letterkunde. Deze geleerde is, 80 jaar oud, gestorven. Hij was niet alleen Oriëntalist in den rnimstcn zin, kenner van bijna alle Oostersche talen, maar ook zoozeer Chinees, dat hij zelfs geen andere d*an Chineesche couranten las. In 1871 informeerde hij, naar beweerd wordt, bij een vriend, wat er toch aan was van een grooten oorlog tusschcn Frank rijk en Duitschland, waarover de Chineesche bla den het zoo druk hadden." Een ambtenaar tor koninklijke bibliotheek te Berlijn, Dr. Karl hdodor Giidertz, heeft een reis ten einde gebracht, die hij met ondersteuning van hot ministerie van eeredienst en van de Academie van wetenschappen had ondernomen. Gadcrtz heeft vroeger eene geschiedenis van het Nederduitschc drama" geschreven en verkreeg in hot voorjaar van 1885 de opdracht om in alle bibliotheken van het buitenland stelselmatig nasporingen te doen naar zeldzame of tot dusverre onbekende monu menten van Duitsche letterkunde. Hij heeft met dit doel bibliotheken in Scandinavië, België, Nederland, Engeland en Frankrijk bezocht. Na zijne reis is hij thans bezig, als vrucht zijner ervaringen een groot Repertorium" van hibliographischcn aard samen te stellen, oen soort van register van alle vondsten in de buitcnlandsche bibliotheken, dio op Duitsche letteren, op drama en Nederduitsch" betrekking hebben. De groote schilderij van Munkaczy, De laatste oogenblikken van Mozart," waarbij hij indertijd te Parijs Mozarts Jicquicm beeft laten uitvoeren, is voor G0,000 francs verkocht aan generaal lïiissell Alger, gouverneur van Michigan. Door de H.H. J. H. Hinse, W. Meerwaldt en J. H. Hinse Jr. is met medewerking van den schilder Marinus Heyl te Amsterdam, bij den heer C. L. Brinkman eene serie platen uitgegeven, getiteld: De Vrye Hand, het teekenen naar platen op de lagere school. De nieuwe methode bouwt op zuiver meetkundigen grondslag, en heeft ten doel, het oog der leerlingen te gewennen aan het goed waarnemen van vormen, en de hand te oefenen in het zuiver weergeven daarvan. Dit geschiedt met eene zeer geleidelijke op klimming der moeilijkheden, welke aanvankelijk vooral gezocht zyn in de richting der lijnen, terwijl alle eentonigheid vermeden is door vele aantrekkelijke figuren, die in hoofdzaak dezelfde oefening betreffen." De voorbeelden zijn op groote schaal en op fraai getint papier zóó uitgevoerd, dat elk num mer werkelijk het voorkomen van eene teekening heeft, zoowel wat uitvoering als wat kleur van lijn betreft. Kleuren, als niet tot dea vorm afdoende, zijn geheel vermeden. De methode is bestemd om aan de lagere scho len, herhalingscholen en aanvangsklassen van teekenscholen alles te geven wat zij voor het teekenen naar platen behoeven. De prijs van den cursus, die uit 150 platen bestaat, is f 30. Friedrich Spielhagen heeft een nieuwen roman gereed, Noblesse oblige. Het is een historische roman, alzoo een nieuw veld, dat de gevierde romanschrijver betreedt. Het verhaal speelt in 1813 en 1814. Correspondentie. D. Dank voor uw wenk; zoo als gij ziet, heb ben wij hem opgevolgd. Schaakspel. No. 74. Van A. VAN HEIJCOP TEN HAM, Haarlem. ZWABT. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Juist is opgelost door Henri no. 72 met 72 ter en 73 ter en 4 en 5; C. C. W. M. no. 72, eindspel Horwitz, 72 bis en hot raadsel van Klett alsmede 73 met bis en 3, 4 en 5, beiden te Amsterdam. C. W. te Haarlem no. 72 faalt bij goed tegenspel. Goed is no. 71 opgelost door dezelfde te Haarlem. H. J. d. H. no. 72 met 73 bis en ter met 4 en 5 (eindspel Horwitz volgende week); S. no. 72, met bis, de volledige stand is : W. K. c8, Pd. b7, en dG, R. hs en cl, D. el, pions a2 en g5, (8) zw. K. d4, Pd. dl^ R. bl, pions a5, b6, c2, d3, do, e(3, f7 en g3 (11). Ook is goed opgelost cindspel Horwitz, het raadsel met no. 73 en bis met 3 en 4, beiden te Amsterdam; Floiiügafed te Kaatsheuvel no. 72, L. W. v. H. te Delft no. 73 met bis en 3, 4 en no. 9. g BRIEFWISSELING. Ilenri te A. De zekerste weg is om des Woonsdags niet te laat do verzending aan het bureau te doen. De drukfouten van no. 72 bis hebben wij roeds aangeduid. Uwe vorige oplossingen waren gOC(i. S. te A. Veel dank. Volgt volg. week. a b o d e WIT. Wit speelt voor en geeft in drie zetten mat. (Wit 7 en Zwart 4 stukken met K. e4.) OPLOSSING VAN SCIIAAKPROBLEEM No. 71 van James Rayner te Leeds l g4 e2! cG có; a) 2 D. a2 f, Pd. of P. c5 of K. e4; 3 D. a8 of X e6 f mat. a) l Alsboven,eG e5;b) 2 d7 bG f, K. eG; 3 c2 gG -j- mat. b) dito, hl 43; c) 2 c2 cl f, K. of Pd. X D.; 3 o2 X W of c4 X eG mat. No. 72 bis van dezelfde: l h5 X ^> e" ^i (d 2 el e4f,onv..3 dG b5 mat. d) h5 X f ? > W3 5; ;' t> onversch.; e) Als bov. ; a5 al; f) 2 et 1)4 f, t!4 f) g) h) i) r>-3 g2 g); 2 el hl t, K. onv.; (13 (12 : h) 2 el X <&, <14 ef> ; bl t, onv.; 3 R. of 1). zet mat. 3 b4 f4 f mat. 3 1). of Pd zet mat. 3 d2 f4 j mat. 3 el al of X g3 t mathet laatst gedaan heelt, in tut geval Kan net niet anuers aan 11 t> gen passant f5 op l'G en 2 R. <13?e2 f mat. No. 72 quatcr: Eindspel a7 aG 1) (Na l c5 X b5 kan w't niot winnen, als zwart op a8, a7, gaan) 2 f4 b8, aG a5; 3 b8 c7 f; a5 aG; 4 c7?bG, b."> Pd. speelt; 2 R, of D. zet mat. No. 72 ter 2zct van Philiip Klett. De aardigheid is hier dat men berekenen moet, welke zet zwart het laatst gedaan heeft. In dit geval kan het niet anders dan t'7 i'5 geweest zijn en volgt l cG >< Eindspel van 15. Horwitz l c5 cG, b7 en b8 heen en weer blijft b4; 5 a3 X M, a4 a3 ; (J b4 b5 f mat. liij l zwart a7 aS volgt 2 c(3 bG, b."» b-i; 3 a3 >( b4, al a3; 4 f4 e5. a3 a2 ; en 5 cG b7 en wint. Schaak-Pinkstcrbloempjcs geplukt in het Binnen- eu Buitenland. No. l 2-zet van Frans Herben, Sittard. Wit K. dl, Pd. e3 en c4, T. bG, R. a3, P. d3 en g.'ï(7, Zwart K. d4, pion d2 (2 mot K. (14. No. 2 3-zet van E. A. Schmitt. Wit K. h3, D. cl, T. c5, Pd. r,7, pions 1)3 en g3 (G. Zwart K. d3, Pions b4, bf>, cG on f4 (5 met K. (13. No. 3 Schaakschorts van Frits Hoffmann. Wit K. c4. pions c7, dG, e7, fG en g7. (G. Zwart Koning eG. In drie zetten mat. No. 4 3-zet van J. Pospisil en J. Kotrc. Wit K. a8, D. al, R. c2 en c7, Pd. c3, P. b5 (G. Zwart K. cf>, Pd. bl en e.r), Pions a3, aG, en dG (G met K. cö. No. 5 Eindspel van Ace Perdu te Madretto. Wit K. f4, pion h7. Zwart K. g2, pion h2. Wit heeft in alle problemen de voorzet en "wint in het eindspel. Evans-Gambiet gespeeld te Rotterdam, 23 2) Geestige vinding van Andersscn. Steinitz, April 11. tusschen D. (wit) en v. W. (zwart). in de 7e matchpartij tegen A:1 nam de aangeo2 c4 gl f55 fl _ c4 b2?b4 c2 c3 o_o d2 d4 c3 X d4 d4 cl e7 e:> 1)8 cG f8 c5 c,5 X M b4 c5 d7 ?- dG eöX d4 cöbij d5 1) cG a5 b210 g8 e7 21 C7 d8 cÏ2 22 c5 cl e2 23 gG o5 g-tt(4,25 c8 X g! 2'' d8 1)5 ! 27 b<S X l)<"> e2 h5 (14 fG d2 (14 20 f 7 fG C4 _ Of, ;j() bG b8'.J , , _ d3 11 ~ o o e.~> eG 31 g4 e2 bl c3 12 e7 gG fl f2 32 e2 d3 c3 o2 13 c7 c5 f l f5 33 b8 f'8 al cl 14 a8 b8 g2 g4 31 f'8 f5 (5 dl (12 15 bG c7 h2 h4 35 h7 hG e2 g31G 1)7 1)5(1 cl -- el 3G g8 X f b2Xg7(217 g8 X g7 gl gi> 37 hG X g"> g3 h5|18 g7 h8 h4 X Sr> :!8 f(> X fi> (12 hG 19 f8 g8 f2 X £> ;!'> d3Xf'> f3 g520 d8 ;< g") (3 el fl 40 verloren. Ij Hier moet noodzakelijk 1G . .. f7 fG ge beuren. boden II. niet, maar speelde f7?fG. waardoor hij zich langer kon verdedigen, evenwel niet redden. 3) Op 20.. gG fó, ofg8 g7,volgt terstondmat. 4) Geestige vinding niet van A., maar van I). zelf, die hem echter do partij had kunnen kosten! 5) liet plan van verdediging, dat zwart hier maakt faalt alleen daardoor, dat hij niet vooruit berekend had het vastzetten van zijn R. bij den 40sten zet. De kamen voor wit waren echter zoo sterk gerezen, zooals uit een vluchtig naspel bleek, dat do verdediging voor zwart hoogst moeilijk was. Vervolg van don strijd tusschcn St. Petersburg en Londen: Zie onder probleem Gi>. Zw. Londen. W. Londen. St. P. e7 c8 20 el fl eG c.~> Ii7 Ii5 21 bl?d2 b.8 hl Wit St. P. 20 .... 21 fl el t'7 f G 22 a2 a3 hl X gl Allerlei. ONGEWASSCIIEN SCHOONHEDEN. De Vossixclte Zeititiiy heeft, gelijk vele Duitsche bladen, tj Parijs een corresjjondent, die van waarheid en f'antazie" geregeld eoi smakelijk brouwsel opdischt. waarbij dan, ten gerieve der Duitsche lezers, Parijs en de Parijzenaars er ge woonlijk zeer slecht afkomen. Hij knoopt ditmaal zijn verhaal vast aan een anecdote, in den Pruisischcn landdag verteld, waarbij sjirake was van een burgemeester in Posen, die zich niet her innerde, wanneer hij zich de laatste maal gewasschen had. Voor het volk daarginder mag dat iets vcrwouderlijks zijn, hier te l'arijs is het iets gewoons en allcdaagsch, althans voor het grootste deel der wegens hare schoonheid bewonderde vrouwen. Deze wasschen zich nooit, absoluut nooit. Gezicht, hals. boezem, schouders worden alleen 's morgens met een doek voorzichtig even afgeveegd, on dan met eene fijne zalf ingewreven. Zij zijn dan frisch en jeugdig, verblindend wit of teedor rose getint, de regelmatige vormen komen in de volle schoon heid harcr rondo lijnen te voorschijn. Slechts ns in het jaar, gewoonlijk tegen het eind van den herfst, beginnen wangen, borst en de rest wat weerbarstig en verwelkt te worden, en onge wone plooien te vertooncn; dan verdwijnt de schoono dauie en sluit de deur voor elk bezoek: madame is ongesteld." Na eenige dagen echter verschijnt zij weder, als nieuwgeboren, scliooner en jeugdiger dan ooit. Zij heeft een verjongingsknur, eene stukadoorsoperatie doorgemaakt, waarvan niemand iets vermoedt, behalve de man, die er een paar duizend francs voor betaalt. De schoonheid zijner vrouw is na melijk een kunststuk van de imtiiïleiise. Zoo heet namelijk de kunstenares, die gezicht, hals, borst, schouders en armen met dikke lagen email belegt; deze vast aandrukt, vormt, polijst, afrondt, kneedt en beschildert. Het gchcele bovcngedcelto van

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl