De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1887 17 juli pagina 2

17 juli 1887 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.525. ?an over de Grenzen. B V-zywf i-:lw faïl Matt Qaxette beweerde dezer dagen, óen zich over doorgestane bezoekingen te troosten, door zich te vleien met de ? dat zij tot de afgedane zaken behooren, lt *eens vervloog'ne", dat niet weer keert; het blad voegde hieraan toe, dat _er uitzonderingen op dien regel zijn, de man met het belastingbillet, de '"Lord Randolph Churchill en generaal laad heeft de Fransche generaal Ier het middel gevonden, om de wereld zich te doen spreken, door de wijze hij zijn vertrek uit Parijs tot eene is voor alle verstandige en welgeFranschen heeft weten te maken. illes en Odusseus hebben hun Homeros onden; generaal Boulanger heeft in den fé-charitant-za,nger Paulus een modernen gewonnen, die met zijn »en revenant ue" duizenden in verrukking brengt, dit schijnt den eerzuchtigen Fransch>g niet voldoende. Leest men onbecleeld- het relaas van de tooneelen, m de Gare du Lyon zijn afgespeeld, moet men zich afvragen, hoe de bevolvan Parijs, hier door de bloem_ harer s, onder aanvoering van eenige intranite politici en ontoecekenbare patriotten, schitterende wijze vertegenwoordigd, tot ;e dwaasheden in staat was, en hoe een i-ftunifiter Van oorlog zich zulke comproitfeerende huldigingen kon laten welgeval'"? »Het was eene begrijpelijke zwakheid" ie eue, Freie Presse dezer dagen de Franscne burgers duldden, dat de innaar bij Arcole en bij de Pyramiden '?$& hand uitstrekte naar een diadeem; het was ^begrijpelijk, dat. de roem van den eersten Napoleon de heerschappij van den derden oleon mogelijk maakte, maar het is beelijk zich te verlieven op een zwart paard r|iéto een kokètten baard; het is bespottelijk, : den stichter van eene militaire sociëteit, den teld van. de exerceerplaats uit louter liefde bijna dood te drukken." Intusschen heeft de zaak meer beteekenis, dan men bij oppervlakkige beschouwing zou r jneenen. Wanneer men, schouderophalend, zegt: »zoo iets is alleen in Frankrijk mogelijk!" '" dan heeft men, wellicht zonder het te bedoe len, den vinger gelegd op de wonde plek, - op de zucht naar revanche, die alle Franschen '4 van tijd tot tiid en de meer opgewondenen maar al te dikwijls ontoerekenbaar maakt. ,.Boulanger is eene legende geworden, zijn ^maam een symbool. Wat hij heeft tot stand gebracht doet niets ter zake; wat hij doen "f8al, stelt men zich slechts op uiterst vage Vijke voor. Maar hij is voor een deel zijner landgjenOoten en juist voor de ergste levenmakers,?de man van de toekomst, en hunne &nta«ie omkleedt hem met schitterende eigen schappen, die men in de werkelijkheid bij 'den niet onverdienstelijken, maar in geen enkel opzicht-buitengewon en mari tevergeefs 4?al zoeken. - Het is waar, dat de meeste bladen, zelfs V«ie radicale organen, over de zotte tooneelen ,'jian het Parijsche spoorwegstation in termen Van onverhplen afkeuring hebben gesproken. Maar het is niet minder waar, dat de afgo dische vereering van mannen als Boulanger, . 4e opgang, dien revanche-apostelen zoo als ."Paul Deroulède maken, de verheerlijking van lieden als Schnaebele en Klein, wier daden, .schoon zij om redenen van staat noqdig kunnen zijn, toch eigenlijk het daglicht .niet kunnen zien, bedenkelijke teekenen des .tijds zijn. Het zijn juist niet de verstan,cbge -en bezadigde lieden, die tot een oorlog ?aanleiding geven, wanneer niet de over" wegingen der diplomatie, maar de uitingen van den volkshartstocht het beslissende woord »Wil de beruchte Amerikaansche zeeroover zoo goed zijn verder te vertellen, of anders voor een oogenblik zijn vroeger beroep even ter hand nemen", zeide juffrouw Jones met een beteekenisvollen blik orer de tafel heen in de richting van Lightbody. Maar hare nieuwsgierigheid werd terstond verkeerd op genomen door den beleefden Engelschinan, ie er van hield ieder de eer te geven die hem van rechtswege toekwam, want hij zeide: »Neen, u weet toch wel, dat die Portugeezen ons in het ontdekken van nieuwe landen al tijd den loef hebben afgestoken u weet toch...." »Met hem nam ik dienst aan boord van een ferik, zoo het heette naar de haven van St.Kitts bestemd. Nauwelijks waren wij echter onder zeil, of ik ontdekte het ware karakter van het vaartuig. Ik wil u niet met noodelooze uitweidingen vermoeien. Laat mij vol staan met te zeggen, dat wij een echt zeerooversleven leidden, zooals het u uit de boeken en volgens de overlevering wel bekend zal zijn. Gelukkig behoefde ik door de wel willendheid van mijn Portugeeschen vriend, geen werkzaam aandeel te nemen in gebeur tenissen, waarvan ik tegen wil en dank ge tuige moest zijn. Maar n ding moet ik altijd tot hun eer zeggen: de tucht die onder Ons heerschte, ons esprit de corps mag ik het wel noemen, was volmaakt. Geen liefdadig genootschap, geen vereen iging ter be vordering van godsdienstig zedelijk leven, joeg ooit met zooveel onzelfzuchtigheid en Oprechte toewijding een edel doel na, als waarmede wij onze eenige ondeugd aanhin gen. De persoonlijkheid werd altijd in het doel opgelost. Het doel, was hoofdzaak; de persoon kwam niet in aanmerking. Toen onze' kapitein op een goede dag den boots man een kogel door den kop joeg, alleen omdat " . «Daar schiet mij te binnen hebt u van dien moord in Georgia gelezen.." begon Lightbody; »'t heeft geloof ik in alle kranten spreken. En het is niet te ontkennen, dat de algemeene stemming in Frankrijk zeer ver anderd is, en dat al hetgeen den Duitschen nabuur kan prikkelen of ergeren, niet meer, zooals vroeger, zorgvuldig wordt vermeden, maar met studie en vlijt wordt gezocht. In dit verband kan generaal Boulanger, vooral sedert de heer yqn Bismarck hem de eer eener speciale philippica waardig keurde, als een gevaar voor den Europeeschen vrede wor den oeschouwd. In dit verband is het een veeg teeken, dat men in Frankrijk ernstig denkt over het invoeren eener speciale belas ting op de vreemdelingen. In de betrekkingen tusschen Rusland en Duitschland is eene dergelijke spanning op te merken. Het in het volksbewustzijn worte lend politiek antagonisme der beide natiën is door geen vorstenbijeenkomsten, door geen diplomatieke frasen te bemantelen. Op econo misch terrein wordt de tarieyenoorlog sedert jaren met toenemende verbittering gevoerd. In den laatsten tijd heeft de kruistocht tegen het grondbezit van buitenlanders in Rusland en de steeds ruwer onderdrukking van het Duitsche element in de Oostzee-provinciën de maat vplgemeten, en van Duitsche zijde zijn deze liefelijkheden beantwoord met een aanval op Rusland's zwakste zijdelen is het financieel crediet van den reusachtigen staat door de officieuse organen der Duitsche re geering verdacht gemaakt op eene wijze, die meer van parti pris, dan van helder inzicht getuigt. Waar moet dat alles heen? * De Bulgaarsche quaestie is in de laatste week niet veel verder gekomen. Prins Ferdi nand van Coburg heeft zich wel is waar beraid verklaard, om de Bulgaren gelukkig te komen maken, doch onder het uitdrukkelijk voorbehoud, dat de mogendheden op dit loffelijk voornemen haren zegen zouden geven. De officieuse Russische pers heeft zich gehaast te verzekeren, dat iedere regeeringsdaad van het tegenwoordige regentschap, ieder besluit van de tegenwoordige Sobranja, door Rusland als onwettig moest worden beschouwd. Volgt nu hieruit, dat de czar aan de verkiezing van den Coburger prins zijne goedkeuring zal onthouden? Oogenschijnlijk ja maar toch slechts in zoover, als de objectie van formeelen aard is. De persoon van den Coburger schijnt den czar niet onaangenaam te zijn, en dit is te begrijpen, wanneer het inderdaad blijkt, dat de prins zich bereid heeft verklaard, om enkele eischen van Rusland te vervullen, en bijvoorbeeld de belangrijkste plaatsen in het Bulgaarsche leger door Russische hoofd officieren 'te doen bezetten. Indien slechts eene schikking kan worden gevonden, waar door het regentschap van het tooneel ver dwijnt, voordat de officieele erkenning van den CToburger prins als Ferdinand I van Bulgarije plaats heeft, zal Rusland tegen de. wettigheid van de Sobranja en van de door haar gedane keuze zeker geen bezwaar meer inbrengen, te minder, omdat de oppositie in Bulgarije zelf. die vroeger geheel in Russisch vaarwater zeilde, zich met de verkiezing van prins Ferdinand zeer ingenomen heeft betoond. De Bulgaarsche regenten hebben in menig opzicht getoond, de gave der zelfopoffering en der zelfverloochening te bezitten. Zij zullen dus niet aarzelen terug te treden, indien zij daardoor aaa de Bulgaren den vorst hunner keuze kunnen bezorgen. Doch het is niet te verwonderen, als het verleden hen wantrouwig maakt. Is niet Alexander van Battenberg door den czar op de allersmadelijkste wijze behandeld, juist toen hij zich onvoorwaardelijk had onderworpen? Het lichtpunt in deze zaak is, dat Rusland tegenwoordig meer dan ooit bevreesd toont te zijn voor overhaasting. Klaarblijkelijk rekent men te St. Petersburg op een aan gestaan. O, pardon " >Alleen omdat hij hem in een gesprek met onzen tweeden stuurman in de rede was ge vallen," vervolgde onze gastheer, alsof hij niets had gehoord. »Deze daad, hoe ruw en onnoodig afdoende ze ook wezen mocht, werd meen ik, door de geheele equipage goed ge keurd. James, geef mijnheer Lightbody de champagne even aan." Hij wachtte even op de gewone toevallige aanmerking, die echter ditmaal uitbleef; zelfs de levendige Legrande zweeg. »Wat ik u wilde vertellen is dit. Op zekeren nacht hielden wij in de Caraïbische zee aan op een der eilanden, dat reeds voor jaren een veilige wijkplaats voor ons schip had opgele verd. Mijn Portugeesche vriend, die het vaar water op zijn duimpje kende, en in wiens er varenheid en kennis wij het volste vertrou wen stelden, loodsde ons naar de ankerplaats. Als er nog iets is geweest dat mij deze ge beurtenissen zoo duidelijk heeft doen onthou den, dan was het de omstandigheid, dat hij mij een dag of twee, drie te voren de verze kering had gegeven, dat ik spoedig een eer vol ontslag uit mijn dienst op het kaperschip zou bekomen en naar mijn vaderland terug zou kunnen, keeren. Er werd een sloep uit gezet om gemeenschap aan te knoopen met onze vrienden op het eiland, die ons van water, levensmiddelen en de noodige inlich tingen voorzagen. Deze sloep werd bemand met acht matrozen, onder het bevel van den eersten stuurman een wonderlijke, Puriteinsche doch praktische Nieuw-Engelander, als ik zulk een uitdrukking mag bezigen, om een zeeroover te beschrijven, begaafd meteen foede dosis moed, ondervinding en spierracht. Mijn Portugeesche vriend, die als loods mede ging, haalde hen over, mij als bootsmaat mede te laten gaan. Ik was, zooals u best zult kunnen begrijpen, natuurlijk zeer verlangend om te zien " «Natuurlijk!" »Dat spreekt!" »Wel te begrijpen", klonk het dooreen. staanden oorlog tusschen Frankrij k en Duitsch land, en wil men zijne kansen niet bederven door een onvoorzichtig optreden in Bulgarije, dat de rechtstreeksche vijandschap van Oos tenrijk en minstens ??de heimelijke tefenwerking van Engeland zou ten gevolge ebben. De vrienden van den vrede zullen dus in de eerste plaats hunne goede wenschen moeten wijden aan Frankrijk en Duitschland en den zegen eener wijze gematigdheid voor de leiders der openbare meening in deze landen moeten afbidden. Wordt die bede verhoord, dan kan »das Bisschen Balkan" om met den heer Von Bismarck te spreken, in de eerste maanden althans, nog niet veel gewicht in de schaal werpen. E. D. PIJZEL. Uit ParijsPramini is weder de held van den dag of lie ver het point de mire der Parijzenaars. Nog .eens maar nu zeker ook voor het laatst, want de be langstelling der raatineuse bezoekers van de place de la Koquette laat ik buiten rekening. Zaterdag is zijn proces begonnen. Mew dan vierduizend aanvragen om een plaats op de tribunes waren bij het parquet ingekomen, hoofdzakelijk van dames uit de groote wereld en de demi-monde Velen ?waren oin dat proces nog te Parijs gebleven, die anders onmiddelijk na den Grand Prix de hoofd stad den rug toekeeren. Velen zijn om die reden van haar buitens of de badplaatsen teruggekomen. Wat wilt gy, mijn waarde? Mets zóó prikke lend voor afgewonden zenuwen, niet opwekkender voor onze lyderessen aan névróse als de spanning van zulk een cause cèlebre, het lorgneeren van zoo'n belangwekkenden moorde naar en de uitvoerige beschrijving van de door hem. gepleegde gruwelen tot in de kleinste en afschuwelijkste détails. De premières van het hof der assises hebben voor zulke dames nog meer aantrekkelijkheid dan die van het Th atre-Frangais. Er was dan ook een gedrang, waarbij me nige schoone haar parasol of hoed of eenig ver siersel heeft moeten inboeten, blijkens het aantal dezer voorwerpen, dat later op het slagveld ge vonden werd. n zegt nu niet, dat dergelijke symptomen van névrose uitsluitend te vinden zijn in de wereld van het high-life of van de haute mousse. Wat er gebeurd is bij het vertrek van generaal Boulanger aan de gare de Lyon, waar duizenden dollemannen hun afgod wilden verhin deren te vertrekken, op zulk een ruwe en ru moerige manier, dat die afgod zelf het geducht te kwaad kreeg en allerlei listen te baat moest nemen om zijn aanbidders te ontvluchten dat bewijst meer dan genoeg, dat ook de onderste lagen des volks met die kwaal zijn behept en evenzeer behoefte gevoelen aan een point-de-mire dat hen voor een wijle de doodelijke malaise, waaronder zij gebukt gaan, doet vergeten. Dergelijke overpeinzingen bij een hitte van 28 graden Kéaumur in de schaduw zijn niet recht streeks bevorderlijk om een mensch vroolijk te stemmen, 't Is dan ook niet vroolijk te Parijs te genwoordig, en toch wil men pret maken of liever afgeleid worden en daartoe is alles goed genoeg, zelfs een kermis te Neuilly, waar men des avunds de leden der eerste clubs en cercles van Parijs, velen door hun dames vergezeld, kan zien rondflaneeren. De Mie Futma en de niet minder belle Mireille worden bewonderd, het zwetsend gepoch van worstelaars en vuistvechters wordt met de meeste belangstelling aangehoord en als men van deze en andere heerlijkheden genoeg heeft, dan wordt de avond besloten met een vreemdsoortig souper in de een of andere kroeg te midden van een gezelschap, waarover men anders den neus ophaalt pourvu qu'on s'amuse'. Och ja! de een gaat in frak en witte das met zijn eigen of een gekochte vrouw den avond pas seeren onder allerlei gespuis en de graaf van Pa rijs reist naar Jersey om daar zijn getrouwen uit Franrijk's westelijke deel te ontvangen en weer eens koninkje te spelen, gelijk hij dat reeds een »Twee vertrouwbare mannen werden met de noodige instructie aan land gezet. In tusschen lagen wij een eindje van het lage. met palmboomen omzoomde strand op de riemen te wachten, of deden slechts nu en dan een paar slagen om den kop der boot tegen de branding in te houden. De stuurman en ik zaten in den stuurstoel op den uitkijk naar het afgesproken signaal. Er was geen maan en een bewolkte lucht. Misschien kwam het daardoor, dat ik nimmer te voren het Ehosphoriseeren der zee onder den evenachtsjn zoo sterk heb zien uitkomen als toen. Voor den boeg van ons schip verhieven zich in de open zee. achter ons, spookachtig lich tende toppen en wit glimmende kuiven; zij re zen en daalden, stoven ons in lange lichtgeven de warrelende rijen voorbij, braken in zilveren bogen op het strand, of slingerden hun lich tenden gloed tegen de zwarte rotsen van het voorgebergte. De geheele uitgestrekte zee schitterde als een tweede uitspansel, waar tegen de figuren onzer mannen, die met den rug naar ons zaten toegekeerd, donker afstaken. Het grimmig, onbewegelijk gelaat van onzen eersten stuurman, die naast mij zat. was nauw verlicht. Geen ander geluid werd ver nomen dan het klotsen der golven tegen den boeg der sloep, en het zacht gefluister der manschappen. Ik zat naar het strand gekeerd. Over de lichtende watervlakte turend, werd ik plotseling een zwart voorwerp gewaar, dat zich in het water voortbewoog. Toen het na derbij kwam, onderscheidde ik bij het phosphorische licht dat het omringde het lange, gol vende haar en de lelieblanke schouders van een vrouw, die naar ons toezwom. Legrande, je drinkt in 't geheel niet! Lightbody, je laat je glas Bourgogne onaangeroerd, je hield er toch vroeger heel veel van!" Hij hield even stil, doch niemand sprak. »Ik laat zien! waar was ik ook? O, ja! ik zag de vrouw en toen ik mij omdraaide om den eersten stuurman op deze verschijning paar malen aan de. zuidoostelyke en oostelijke grenzen vau z\jn vroeger vaderland heeft gedaan. Vo'gens de royalistische bladen zijn niet minder dan 1200 Bretagners en anderen naar Jersey overgestoken om den Boy i. s. hun hulde te bewyzen. Wat?" roept de republikeinschêpers, 1200? 't mocht wat, geen 200 zijn er geweest!" Een blad rekent ons zelfs haarfijn uit, dat er op zyn allermeest honderd, geen man meer, door den graaf van Parijs zijn ontvangen. Ook hier dus geflatteerde balansen en de kunst in toepas sing gebracht van de cijfer-groepeering! Van cijfers gesproken. Het optel- of vennenigvuldigings-sommetje. ik laat u de keus tus schen de twee dat de inpresario Schurmann met de welbekende actrice Jane Grcmier had op gezet om in Spanje uit te rekenen, is, naar het schijnt, foutief uitgekomen. Jane heeft in het schoone land der hidalgo's bemerkt, dat hare chdteaux en Espagne daar niet gelegen waren. Te Parijs teruggekeerd hebben impresario en actrice, in plaats van de oude goede gewoonte te volgen en samen in alle stilte hun geschil uit te maken, hun respectieve grieven en ergernissen aan de groote klok gehangen, zoodat geheel Parijs thans weet, dat Jane de mislukking der kunstreis toe schrijft aan de voortdurende vermoeienissen, waar aan Schurmann haar op dien tocht zou hebben blootgesteld, terwijl deze beweert, dat die vermoeidheden niet het gevolg waren van de pro fessie maar van .... nu, omdat heel Parijs het weet en zelfs de rechter over die zaken zijn mee ning zal moeten zeggen, daarom behoef ik u dat nog niet te vertellen. Souvent femme varie. . . . maar een minister van oorlog niet minder, vooral op het punt van den baard zijner onderhoorigen. Campenon, de voorganger van Boulanger, machtigde het leger tot het dragen van den baard ad libitum. Bou langer schreef den verplichten baard voor en nu keert generaal Ferron weder tot de baard-vrij heid van Campenon terug, 't Zou wel aardig wezen als men nu ter sluiks eens een blik kon slaan in de rapporten, die over dergelijke haarquaesties even goed als over alle andere ministerieele zaken inkomen en uitgebracht worden, want het vermakelijke element zal daarin zeker niet ontbreken, daar het een kluchtigen indruk moet maken een dergelijke futile zaak op echt militaire, d. i. op deftige en omslachtige wijze behandeld te zien. Dit herinnert mij een inder tijd in de Figaro verschenen interessant artikel over den Haard in het leger" en zijn geschiede nis. De schrijver zegt dat hij persoonlijk niet dweept met het dragen door den soldaat van een vollen baard, omdat hij zich n8g al te goed de ruigharige, borstelige soldaten figuren herinnert uit de laatste dagen van den oorlog van 1870 1871. Ik heb." zegt hij, bij het Oosterleger in Januari 1871, toen een stuk zeep een even zeld zaam voorwerp was als een scheermes, op de oaarden van het vierde bataljon jagers de ge heele kleurengamma kunnen bestudeeren. Marseillanen met zwarte, blauw zwarte, Normandiërs met kastanje bruine, Bretagners met stroogele, Picardiërs met roode haren, zonder nog van al de nuances van wit, grijs en peper en zout te gewagen. Heeft men dus geen plan om de com pagnieën in te deelcn naar de kleur der baarden, dan begrijp ik niet recht, hoe de netheid en de uniformiteit bij die harige ontwikkeling van het leger zouden kunnen winnen." Iets uit de ge schiedenis van den baard moge mijn kroniek besluiten. Onder Clodion de Langharige in het begin der vijfde eeuw, droegen de Franken slechts een knevel, maar een langen, fijnen knevel, volgens het getuigenis van den geschiedschrijver Sidonius. De Gothen daarentegen schoren al het haar op de bovenlip weg en droegen het kinhaar op de manier van de favoris onzer tijdgenooten. Olovis voerde het dragen van een baard weder in aan het Frankische hof, een kort gesneden baard met knevel. Zijn eigen baard gaf aanlei ding tot een voorval, dat door de geschiedenis is opgeteekend; hij werd voor dezen krijgszuchtigen attent te maken, begreep ik als bij instinkt, dat hij baar ook reeds had gezien. Dus was ik van af dat oogenblik tot aan de ontknooping van. ons kleine treurspel niet meer dan een zwijgend toeschouwer. Zij zwom bevallig prachtig! Ik herinner mij nog duidelijk bij het vreemde, grillige, phosphorïsche licht, dat haar over de schou ders golfde, als zij daalde en rees met eiken langen slag van hare ronde, prachtig gevormde armen, op te merken, dat zij een volwassen en schoon gebouwde vrouw was. Ik herinner mij ook, dat toen zij de boot had bereikt en met haar eene hand zich aan het dolboord vasthoudend, den stuurman op fiuistereiiden toon, bij zijn voornaam riep, ik een jongens achtig idee had dat zij hoe zal ik het noemen zijn natuurlijke vrouw was! Ik verveel u gruwelijk niet waar? Twee of drie hoofden schudden hevig en ontkennend. De jongste en, het spijt mij het te moeten zeggen, ook de oudste juffrouw Jones, riepen tegelijkertijd op dringenden toon: »Ga voort, als t u blieft toe!" »Zij vertelde hem haastig en in korte woor den dat hij verraden was ; dat de twee aan land gezonden matrozen reeds in handen der overheden waren gevallen; dat een macht werd georganiseerd om het vaartuig te over vallen, dat een oogenblikkelijke vlucht nood zakelijk was en dat de valschaard en verra der was mijn vriend, de Portugees Fernandez !" De stuurman bracht het kleine gebruinde druipende handje aan zijn lippen en fluisterde haar eenige onverstaanbare woorden in het oor. Nog zie ik den blik vol onvergankelijke liefde en geluk, die in haar oogen schitterde toen zij naar ze zijn norsch en onbewegelijk gezicht ophief, en een oogenblik later was zij verdwenen. Zij dook als een eend onder water en na een paar seconden van spanning, zag ik haar fraaigeyormd hoofd op een kabels lengte afstand in de richting der kust weer boven komen."

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl