De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1887 14 augustus pagina 5

14 augustus 1887 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 529 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Italiaansch-Gothieken styl, van gesneden hout, "wawop een bewonderenswaardig standbeeld der Heilige Maagd. Behalve deze tentoonstelling der giften zal er ?een expositie van kunst- en industrievoortbreng selen van alle katholieken worden gehouden. Of er in al die schilderijen nog wat anders te bewonderen zou zijn, dan hun ouderdom", hoorde een Engelsch kunstcriticus eens achter zich zeg gen, toen hy' zich in de zaal der primitieven van de National Gallery bevondt. En hij verwonderde zich niet, want mj was van meening dat een groot getal bezoekers van het Engelsche museum tot ?denzelfden uitroep geneigd zouden zijn. Om ech ter op die vraag te antwgorden schreef hy een klein, maar zeer belangwekkend boekje, getiteld: The National Gallery, The Italian Pre-Raphaelites". Het is uitgegeven bij Cassel en Co. De ? schrijver is Cosmo Monkhouse. In den tuin van het Luxembourg te Parijs heeft men tegenover het museum, bij den ingang der rue Pérou, de groep van Jean Gautherin: .Ze Travail geplaatst. By de uitgevers Ed. Monnier en Cie te Parijs, de eigenaars van de Librairie Romantique, wordt onder den titel: l'Age du Romantisme, een serie studies over de kunstenaars, de schrijvers en de verschillende beroemdheden van dat ty'dperk uit gegeven. De leiding er van is toevertrouwd aan Philippe Burty. voor het artistieke, aan Maurice Tonrneux voor het litteraire gedeelte. De eerste twee afleveringen door Burty, zijn gewy'd aan Célestin Nanteuil. Nanteuil, de vriend en vurige vereerder van Victor Hugo, was lithograaf maar vooral etser. In .zy'n fantastische composities die altijd zeer op het ensemble bewerkt zijn, was hy' zeer oorspronkelyk. Deed hij aan iemand denken, dan was 't aan niemand minder dan Goya. Ook Rembrandts invloed is in zijn. etsen merkbaar. Zijn werk, voornameUjk bestaande uit een vyftigtal etsen, meest titelvignetten, is zeer zeldzaam. Célestin Nanteuil was de grootste illustrateür der vroeg-Fransche romantiek. In de bij Rouaan te Parijs het licht ziende serie ?der Artistes Célèbres", is nu ook een boekje (van 5 francs)1 over Eugène Delacroix verschenen. Het is van,-de hand van Eugène Véron, den redacteur van V Art. De Jury van toelating voor den Brussslschen Salon" heeft verleden Dinsdag haar taak volein digd. De maatregelen, door de Rogeering genomen, hebben reeds de uitwerking gehad, dat tegen een inzending van 2000 schilderyen vóór drie jaar, ditmaal niet meer dan 1200 werken zyn ingezon den. Hiervan wordt echter nog ruim een derde ?deel geweigerd. Op weinig uitzonderingen aa, onthielden de novateurs zich van iszending. Men heeft uitgerekend, dat in de Parijsche salons" sedert 1877 bij elkaar oen aantal vsn 54,147 schilderijen tentoongesteld zijn geweest, die te zamen een ruimte van 150,000 meters in 't vierkant zouden innemen. Het South Kensington Museum te Londen schijnt, evenzeer als het British Museum, zijn aantrek kingskracht voor bezoekers te verliezen. Gedu rende 1886 waren er minder bezoekers dan in eenig jaar sinds 1867 en wel 824.000 tegen 900,000 in het vorige jaar. Men vermoedt echter dat de koloniale expositie, dicht in de buurt, veel bezoe kers van het museum trok. Over de geheimen van het Russische reptili nfonds" deelt de Times de volgende belangrijke bijzonderheden mede: Het kabinet van Peters burg heeft 1.800.000 roebels beschikbaar gesteld voor die couranten, welke de Oostersche politiek van Rusland en voornamelijk alles wat de troons bestijging in Bulgarije betreft, willen steunen. De om te koopen en reeds omgekochte dagbladen zijn in drie categorieën verdeeld. 1. Die welke on voorwaardelijk alles opnemen wat der redactie be volen wordt. 2. Die op wier politieke kleur men slechts in zoo verre eenige invloed oefent, dat zij in vriendschappelijke bewoordingen over Rusland spreken. 3. Die waarin van tijd tot tijd ingezonden stukken worden opgenomen. Natuurlijk wordt de eerste categorie het beste bezoldigd. De couran ten van deze categorie ontvangen elk naar mate van hare mindere of meerdere autoriteit ongeveer 5000 roebels per jaar. Voor de tweede is een som van 2 tot 300.000 roebels jaarlijks vastgesteld. Een opstel geschreven volgens de aanwijzingen der Russische regeering in een orgaan der derde categorie wordt niet zelden met een som van 6 tot 10.000 roebels gehonoreerd. Het aantal der aldus omgekochte bladen bedraagt: in Frankrijk 16, in Engeland 4, in Duitschland 28, in Oosten rijk 20 (waarvan in Bohème alleen 9). In Italië, Hongarije, Servië, Roemeliëenz., 18 en in Polen 3. In het geheel worden 89 couranten door Rusland bezoldigd, en buitendien zijn nog 900.000 roebels voor verdere aankoopen beschikbaar gesteld". De ongelukkige dichter Albert Lindner werd dezer dagen in het krankzinnigen gesticht te Dalldorf door een medewerker aan de Serl. Ztg. bezocht Hij schrijft het volgende: Albert Lindner! Het is moeielijk aan den dichter van de Bluthochzeit" te denken wanneer men den man ziet, die te midden van twintig of nog meer krankzin nigen langzaam zijn einde te gemoet gaat. De blik van den ongelukkigen dichter was vragend op ons gericht, maar geen woord scheen hij te kunnen uitbrengen. Lindner is zeer verouderd. Nu en dan heeft hij een helder oogenblik, waarin hij om papier en een pen vraagt, maar hij kan alleeen eenige verwarde zinnen neerschrijven, en weldra zinkt zijn arm verlamd naar boneden. Uren lang rust hij in een ouderwetschen leuningstoel met den blik naar den tuin gewend. Keizerin Elisabeth van Oostenrijk heeft ter her innering aan haar bezoek bij mevronw Charlotte Emden-Heine, de zuster van Heinrich Heine, aan deze haar portret in een e elegante lijst gezonden, en aan haar zoon een speld met de kroon en ini tialen van de Keizerin in brillanten. In een bij gaand officieel schrijven wordt mevrouw Charlotte Emden-Heine namens de Keizerin bedankt voor de haar gedane mededeelingen uit het leven van Heine en voor eenige Heine-reliquieën haar ge schonken. De koningin van Engeland heeft den schrijver Adolphus Trollope een jaargeld van 200 pd. st. der civiele ly'st toegezegd als bewy's van waar deering van zy'n litterarischen arbeid en uithoofde zijner geringe middelen van bestaan en van zijn gevorderden leeftyd." By den uitgever J. Clausen te Amsterdam ver scheen: Kmelie, tooneelspel in n bedrijf door Mari J. Ternooy Apèl. De heer Taco H. de Beer, den auteur op diens verzoek bij het publiek in leidend, zegt: Is zy'n coup d'essai in de drama tiek geen coup de maitre, we hebben te weinig meesters op dat gebied, om ieder te weren, die niet dadelijk een meesterstuk levert." Ook, iets goede doel < daarenboven, dat de schrijver beöogr door zijne "proeve ten voordeele van de Vóór-.zorgskas der Vereeniging van Nederlandsche Letterkundigen" uit te geven, maakt eene goede ontvangst van zy'n werkje gewenscht. Het Geïllustreerd Politienieuws, dat reeds veer tien jaargangen telt en reeds nu in Nederland welbekend is, is overgegaan in een Maatschappij en zal verschijnen in verbeterden vorm en op beter papier. Het zal zich voortaan beijveren, niet om dorre vonnissen op te nemen, maar om door verschil lende Correspondentsehappen, overal bij Hoven, Rechtbanken en andere Rechtscolleges aangesteld, in populairen vorm een juist beeld van de Maatschappy' weer te geven, in aangenamen, prettigen verhaalstijl alles bekend te maken, wat hier en in het Buitenland merkwaardigs voorvalt op strafrechterlijk gebied." Het blad zal trachten het eerst het publiek in kennis te stellen van hetgeen er interessants voorvalt op politiegebied; het bevat bovendien datgene uit het Buitenland, wat geacht kan worden het Nederlandsche publiek belang in te boezemen, en geeft telkens een feuilleton over belangwek kende onderwerpen. Het verschijnt 2 maal per week, met eene illustratie naar aanleiding der voornaamste gebeurtenissen van binnen- en bui tenland, op steen gebracht door den bekenden teekenaar Joh. Braakensiek. Schaakspel. No. 85. Van C. PLANK te Londen. Dit probleem is, naar onze meening, een voorbeeld voor probleemdichting. Het bezit alle goede kwaliteiten: sober, eenvoudig en behagelijken stand. Eene fijne rsten ^._. zet, keurige matstellingen en een zwarten Koning die zich bewegen kan. Ook 85 bis en ter zy'n fraai! ZWABT. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Juist is opgelost door Flenttgafed te Kaatsheu vel no. 82 en 84 met bis, ter en quater; Henri no. 83, ter en quater, no. 84 met bis, ter en quater; H. J. d. H. en C. C. W. M. probleem Paulsen, no. 84 met bis, ter en quater; C. C. W. M. no. 83 met bis, ter en quater; C. T. v. H. no. 83 met bis, ter en quater met alle varianten, allen te Amsferdam. No. 84 met bis ter en quater door P. P. te Roermond, W. B. te W. en S. S. te Arnhem. BRIEFWISSELING. C. C. W. M. te A. Wij houden onze oplossing voor de juiste. No. 83 bis van H. Mendes Da Costa. l eöf7, zw.g2X*2(a (f) 2 f7 g5 f mat. l . . . h8 eö(g (a) 2 a5 X e5 f mat. l . . . . d4 X c3 (b (g) 2 f2 böf mat. l . . . a6 cö(h (b) 2 e8 c7 f mat. g5 2 f7 - g5 f mat. (c) (c l . . . . h8 g7 (d 2 e8 X g? mat. l (d) 2 l . . . . b.6 X f7 1 (e 2 f2 X f7 t mat. (e) . d3 d2 (f t mat. f2 X (h) h6?fö)i i f mat. (i) ? ? ? g2 X g6 2 f2 a2 f mat. (J) l ... h8 f6 f 2 f2 X f6 f mat. (k) l . . . d3 d2 2 fl c4 f mat. Bij l f2 f8 faalt het mat door g2 X g6 of door h8 X ef>- Bij l e5 c6 en door K. d6 of door aöcöenz. Zeer goed. l . . . 2 fl -=- c4 d WIT. Wit speelt voor en geeft in twee zetten mat. (Wit en Zwart 3 stukken met K. b5). OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 83 van H. Mendes Da Costa. Het hoofdspel is zeer mooi! l e8 f7 e4 e5; 2 c6 d7! e7 e6; 3 d7 e7! onv. 4 D. of Pd. f mat. l ... 2 ... d3 X d4; 3 c3 X d4 f, eöX d4; 4 f7 d5 f mat. l 2 . . . d3Xc3; 3 f7 e6 f, K-onv.; 4 Pd. of D. f mat. l .... 2 ... d3 X d2; 3 f7 g7 f, eöf4; 4 c3 X d2 f mat. l . . . , 2 . . d3 h3 f; 3 d4 06 f, h3 X c3, 4 f7 f4 f mat. l ... 2 ... D. elders, 3 d4 - f2 of eöf mat. l . . . . 2 ... Anders, 3 f7 f5 f, d3 X ^>\ 4 d4 eöf mat. l . . . . d3 X d4, 2 c6 c7 f, d4 d5; 3 f7 X dof, e4 f4, 4 d5 f3 f mat. ) t, e4 d3; 4 D. f mat. d3Xd4, 2 c6 c7 f, d4 d5; 3 f7 X < of 3 a8 X' 2 2 4 f7 d5 f mat. 4 g6 X fó t mat. e4 _ eó, 3 c3 X d4 f, eó d4 e4?-d3, 3 f7?fl f mat. d3 h3, 2 cö- c7 f, e4 d3; 3 f7 go f, b.3 f5; e4 eö, 2 d4 fó f mat. Bij een ander tegenspel volgt het mat eerder. No. 83 quinter. Schaakhnlde aan Bon R. Foster, door S'hinkman. Wit l o o o! (Het Rokkeeren doet den witten K. oen tempo winnen! Dat is de quintessence! l Zwart a8 X a7; Wit 2 T. dl - d8, a7 X au; 3 d_8 d7 a6 X a5! 4 d7 do, a5 X a4; 5 d6 do a4 X a3; (15 d4, a3 X a2; 7 d4 d3 a2 al; 8 d3 a3 f mat. Zwart heeft gedwongen spel. De oplossing herinnert aan het ei van Columbus! No. 83 ter van Anonymus: Wit l T. e8, föf4; 2 R. e7, d4 X eö; 3 e7 cöf mat. No. 83 quater van H. Pratt: Wit l c7 cl!, K. (13; 2 d6 cö, d3 e4; 3 cl a3! e4 eó; 4 D. e7 f mat. No. 85 bis van J. Drobusky te Praag. Wit K. e5, D, e4, Pd. b4 pions a6 en 17. 5 stukken. Zwart K. bó, pions a4 en b6. 3 met K. bó. Wit geeft in drie zotten mat. No. 85 ter van H. Jonsson te Partilled. Wit K. al, T. a4 en dl, D. g3, R. c8, pions b5 end4. 7. Zwart K. d5, T. d8, Pd. f7 en pion c7. 4 met K. do. Wit geeft in twee zetten mat. No. 85 quater van Mr. Joh. Berger, S. Ausgew, probl. Wit K. g7, I). (17. Pd. fl en f2, pions c2. d5, e4, f6 en h2. 9. Zwaat K. f4, R. a6, Pd. b.4, pions eó, b.5 en f3. (ömet K. f4. Wit geeft in drie zetten mat. Eindstelling eener partij, gespeeld te'Amsterdam in het tornooi van den Ned. Schaakbond den 31 Juli 1887: M. Wit K. c4, pions aó en bö(3. O. Zwart K. g2, T. g8, pion a7. Wit aan den zet, zwart wint. l Deze opoffering steunt op de volgende voort zetting 14 döX c5, 15 dl - el, e5 f of do, 16 el X e6 j. I). X eö, 17 hl el en wint de D. voor twee T's; hier oen voordeel, omdat de T.'s van :Zwart nog niet in werking zijn. 2 Dreigende mat. 3 Op 17 el X ei"> geeft zwart in 2 zetten mat, door 17 . . . a2?al f en 18 .. cöd4fmat. Een vinnig partijtje gespeeld in het VolkerenTornooi te Frankfort o/d. 23 Juli 1807. Giuoco Piano. Gunsberg M. Harmonist van Londen, van Berlijn. Zwart. e7 e5 b8 c f8 Wit. e2 e4 gl f3 fl d7 c5 c4 d2 d3 Cl e3 bl d2 d2 fl 7 d6 e4 X do 8 f6 dl d2 9 h7 o o o 10 c8 c4 bó 11 d8 fl g3 12 f7 e3 X bö13 a7 X c5 d6 b6 f6 do d5 h e (16 f5 b f3 X eó(l 14 döX eó dl el ló a8 X a2(2 c2 c4 16 o o ! bó X c6(3 17 eó d4 c c4 cl c2 b2 c,'! X do 18 oöX do X dö(4 19 a2 al f c2 20 (14 a4j 9 c3 21 a4 aóf b4(T>22 al aiVj(14 23 c7 cöf i!4 o"> 24 a5 a8( oó f4 2ó a8 d8 d2 b2 26 a3 X d3 Wit geeft op. 7. 4 Sterker ware 19 g3 e2 geweest. 5 Of wit hier op winnen heeft gespeeld, of dat hij het terugtrokken van den K. overzien heeft, is moeielijk te zeggen. Door 22 c3 c2 had hij remise kunnen maken, of zich beter verdedigen, als zwart op winnen mocht spelen. Na den gedaneu zet, is ons bij onderzoek gebleken, komt wit altijd in nadeel. 6 Deze on de volgende zetten van zwart zijn mooi en krachtig gespeeld. 7 liet beste! Wit staat hopeloos. STRAATJONGENS. Alles is rustig op straat, hot is dan ook pas elf uur in den morgen; de scholen houden hun woeligen inhoud nog besloten, het werkvolk is nog druk bezig. Lang duurt bet niet, want reeds voor half twaalf laten do onderwijzers de bende kleinen los, ver heugd er voor een paar goede uren van verlost te zijn. Op oen dorp gaat alles gemoedelijker, voor welk gesluierd germanisme ik vergeving vraag, en er terstond een Nederlandsen,woord voor ia ruil aanbiedende, beweer ik, dat het ia een Noordbrabantsch dorp althans,, meer- te goeder trouw toegaat, hierdoor in de noodzakelijkheid verval lende van eene uitlegging wat; door te goeder trouw" bedoeld wordt. Alles wordt in deze streken-te goeder trouw genoemd, wat op een of andere wijs anders is: dan het behoort te zyn. Wanneer de eigenaarof de heer des huizes, met ongewasschen handen, of met twijfelachtig zuiver tonen,, soms geheet zonder zichtbaar linnen binnen komt als, hem een bezoek wordt gebracht, dan heet zulkste goeder trouw, evenals de handeling van hem, di» geld van zy'n buurman, leent zonder er eea bewijs van af te geven; het verwaarloozeu van. regels en vormen in het algemeen, wordt met die uitdrukking vergoelijkt,, tot het oogenblüt. dat de wederpartij, in gevoel,, in recht, of vöoeal, in geldelijk belang blijkt geleden te hebbes^, dan beweert hij boven trouw bedrogen te zijp!'' een. uitdrukking die mij altijd, de aanvechting bezorgt em er den oorsprong yan in de Vraaghus der Vragen van den Dag" te doen opsporen.. De kinderen hollen te* goeder trouw hsfcnmrktveld op. Die van den-, ontvanger der Ry'ksbelastingen, even ongekaoid als de lievelingen van den schoenmaker Hoosers, of van den; arbeider Bogaert. Zoodra het troepje- de gebouwen uE- is, draait meester zich om ea bemoeit-er zich. niet meer mee. De veldwachtec is natuurlyk op »gurv.ellianse" of om een boodschap, zoodat hondeo,, katten, vo gels, jonge boomen,, dienstboden, ruiten en stoephekken aan de volle speelschheid zjjn overgelaten. De veelbelovende- 10 jarige Dirk van den ent vanger, krijgt dea inval om een meisje van 8> jaar als kruiwagen te laten dienst doen,, waartoe het kind bij de fceentjes wordt vastgehouden en op de kleine handen vooruit moet scharrelen. Dirk heeft dit kunststuk door o valeren zien ver richten, maar het kind, dat toen de rol van wagen vervulde, had een heusch. wiel, aan weerszijden bij de daar doorheen gestoken as beet. Het gaat natuurlijk niet, de kleine- meid begint te huilen, Dirk wordt boos, en sleurt het wicht nu door het zand, zoodat het nagenoeg in de wolken opgestooten stof stikt: kameraden kiezen haar partij, er ontstaat een geregeld gevecht waarbij Dirk het te kwaad krijgt. Schreeuwende en gillende loopt hij naar het ouderlijk huis op het marktveld, waar papa van een oogenblik ge bruik makende, dat geen der inwoners belasting betaalt, zijn pijp staat te rooken. Zonder te weten noch te onderzoeken wat er gebeurd is, noch wie gelyk heeft, mengt hy' zich. in het debat, pakt den dertienjarigen zoon van den schoenmaker Hoovers bij den kraag, na in het voorbijgaan het zusje dat tot kruiwagen had gediend een paar oorvegen te hebben gegeven, en maakt zich tot een parate executie gereed. Hij wordt echter in zijn voornemen gehinderd door vader en moeder Hoovers. zy'n overburen, die in ochtend-costuum ter hulp komen snellen. En nu begint het lieve leventje, de jonge schoen maker wordt losgelaten, er ontwikkelt zich wat men meer plastisch dan sierlijk, hier een moelgevecht" noemt, waar zich allen in mengen; de kleu ters in de achterhoede hebben niet de minste stem in het kapittel, zij oefenen althans geducht de longen door schreeuwen, schelden, dreigen en huilen, hoewel ze allen half onbewust, zich zeer gewichtig voelen als aanleidende oorzaak van zulk een beweging. Gelukkig is het in die cacophonie, onmogelijk te hooren wat er geschreeuwd wordt, want de volwassenen zeggen elkaar de waarheid". Er komt een eind aan alle lofzangen, ook aan deze; Dirk is er evenwel niet heeleinaal af. want mama roept hem even ter zijde, niettegenstaande de vader blijkbare teekenen van afkeuring over deze inmenging geeft. De jongen moet opbiechten wat er geschied is, de zachte vermanende moederstem doet hem als onwillekeurig het verbaal ontvloeien van de woeste behandeling der ramp-* zalige Keeke Hoovers aangedaan. Foei l dat was toch leelijk van zoo'n sterken, moedigen knaap als Dirk, zulk een lief (die uitdrukking was toch wat sterk, meende Dirk, die Keeke erg vuil vond) zwak kind te mishandelen. Dirk was nu van zijn onrecht overtuigd, hij achtte het pak slaag hem door Jan Hoovers toegediend, volkomen op zijn plaats, en beloofde beterschap, zijn moeders wangen besmoeselende door haar met zijn be traand gelaat af te zoenen. Dirk hield erg veel van Mama, hij was bang van Papa, die had zulke groote handen en daar sloeg hij dikwijls op het onverwachts zoo erg hard mee, en dan die roode baard! Voor moeke deed hij alles! In een trommeltje had hij nog wat lekkers, dat werd ter sluiks meegepakt en voort holde Dirk. hierover naar Hoovers, waar hij de dikke, vuile handjes van Keeke met tot pap verslapte koekjes vulde, iot groote ver bazing van het gezin dat zich op vijandelijkheden voorbereidde. Jan begreep er heolemaal niets van toen Dirk hem de band toestak en verzekerde niet kwaad te zijn over de toegediende kastijding. Battu mais content. De vrede is dus schijnbaar hersteld, maar door het gezin Hoovers wordt de voorraad ^rok tegen den goedhartigen, maar onverstandig driftigen ontvanger, met een nummer vermeerderd, hetgeen omgekeerd ook het geval bij dien ambtenaar is, voor zoover hij er over nadenkt. Als elke Zaterdag hebbon ook nu de kinderen vrij af, een maatregel in het belang der onder wijzers, ten nadeele echter van alle andere be langhebbenden, als ouders, kinders, ingezetenen, dieren en boomen, om de kinderkleeren slechts pro memorie te vermelden. De arbeider Bogaert is een arbeider die zoo min mogelijk arbeidt en liefst in het vrije veld niets doet of stroopt, hij zoowel als zijn buurman Hoovers is met een talrijk gezin gezegend en hy is aan oen magere, uitgedroogde vrouw verbon den, die hoewel gezond en taai van gestel, van haar lijdend uiterlijk en haar talrijk kroost ge bruik maakt, om zich door de meer gegoeden in de gemeente van allerlei te laten toestoppen in den vorm van kinderkleeren. soep, vleescb en andere voedingsmiddelen, ook geld. De ontvanger vooral laat zich door haar aanhoudende en met afwisseling toegediende klaagliederen meeslepen. Bogaert is in het veld, de vrouw ligt in haar

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl