DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.530 niet, telkens werden hunne wissels , telkens zaten er een paar in de ig, en niet zelden was er een ongemerkt renen. Maar daar tegenover stonden koopdie in den roep stonden van ontzaggelijken en die de eer van de kolonie ophielden. was zeker niet zonder den steun van deze, een* plaats voor godsdienstige samenkomsten opgericht en een priester beroepen. Niet ids was het een bedehuis, uitsluitend met t doel gebouwd. Die eerste vergaderplaats was de Dakstraat gelegen (thans buurt O No. 35) in 1668 bevond zich hier een priester, de eerwaarde Carabeth Warthabeth, die déHollandsche taal had eigen gemaakt en iftrmoedelyk een broeder was van den aartsbis«Snop van Armenië, Wuscan Warthabeth, die in dut jaar de Amsterdamsche gemeente bezocht, i wellicht met het doel om deze vergaderplaats T0or den dienst te wijden. In de menigvuldige geschillen tusschen de Armenische of Perzische Kooplieden was hij vaak de.scheidsrechter, en als hevige twisten uitbraken tusschen de meerendeels ittgdige bewoners van de boardinghouses, dan was ft de priester, die ze bijlegde. Van? de schopne gelegenheid die zij hier vonden om de Hollandsche industrie dienstbaar te maken Itnnne handelsbelangen, zagen wij hen gretig efcbruik maken, Maar ook op de Hollandsche iunstvaardigheid deden zij een beroep. Den 27 November 1658 ging Mattheo Avac, Armeniër, met ?ia den beroemden lettersnyder der Elseviers Christoflel * ^to Dgck een overeenkomst aan, waarbij de laatste 'SJ $Jch verbond, om 170 pin^oenen en 240 matrijzen Sar Tan Armenische letters in groot en klein formaat jtï:te Mijden, die Avac voor z^jn nieuwe uitgaaf jjSj des Bybels in de Armenische taal uoodig had. * Ieder dezer pinijoenen en matrijzen werden met «"? 84 stuivers betaald en de kunstenaar bedong by M '4e aflevering van den Armeniër eene vereering ? van tien karolus guldens aan zijne huisvrouw. V De Armenische gemeente werd onderhouden uit de bijdragen van de lidmaten, het schijnt zelfs F dat reizende Armeniërs, die de kerk bezochten, i een kleinigheid moesten ten offer brengen. Hoe het met de noodzakelijke toelage van den priester, die den dienst waarnam, gesteld was, of hij uit de algemeene kas van het Armenische patriarchaat In Aziëwerd betaald, dan wel of hij zijn herderIjjke zorgen beloond zag door vrijwillige bijdragen of uit huurpenningen van het voor dienst en prieaterwoning niet benoodigde deel van het huis der by'eenkomst, weten wij niet. Daarom zou het evengoed mogelijk zijn, dat de Armenische natie alleen haar keus uitbracht op priesters, die zelven eenig vermogen bezaten. Gelijk alle Oosterlingen hadden de Armeniërs eok veel voor het uiterlijk over. Geruimen tijd " hadden zij voorzeker gespaard eer zij het doel bereikt meenden te hebben, waarnaar zij streefden .om een eigen waardig kerkgebouw te bezitten. In 1713 kochten zij een pakhuis op Boomsloot en vroegen in het begin van 1714 de vergunning van Burgemeesteren, om daar ter plaatse een ' kerkgebouw te mogen laten bouwen. Burge meesteren raadpleegden ernstig over 't verzoek, " maar eindigden toch met het toestemend te be antwoorden, waarop het pakhuis den 28 April 1714, voor schepenen werd getransporteerd. Weldra was het kerkgebouw er op verrezen; vermoedelijk nog niet zoo groot als het later zou worden. Geen afbeelding vertoont ons de kerk in zijn eersten staat. De godvruchtige zin van eenige rijke Ar meniërs, de kerkmeesters Babisan di Sultan en Nicolaus Theodore, zal der jonge stichting niet weinig ten goede zijn gekomen, en de weelde ?> in het inwendige, die zij later vertoonde in , - schilderijen aan den wand, en in zilveren altaar; versierselen, zal evenzeer zijn oo. sprong te danken hebben gehad aan den vromen zin en den gods dienstijver van priesters en kerkmeesters. Zoo zagen wij den priester Johannes di Minas In 1749 den voorgevel op zijne kosten verfraaien. *Toen werd het gebouw vermoedelijk vertimmerd en vergroot, waardoor het in een toestand kwam, waarin twee afbeeldingen het ons vertoonen, de eene van buiten en de andere van binnen. Een groote steiger stond toen voor het geheele gebouw, welke op den 13 Augustus plotsling instortte,waarbij vijf werklieden het leven lieten. Een tijdgenoot verhaalt, dat een hunner met zijn rug in de pennen viel. Het inwendige van 't kerkgebouw werd voor een deel verbeterd op kosten van een vermogend koopman, den kerkmeester Arachiel di Paulo, die een gedenksteen boven den binnendeur in het voorportaal liet plaatsen met een opschrift, waar van de vertaling luidt: Ik Arachiel, zoon van Paulo den Arachelontz, geboortig van Ispahan Djoelfa, heb op mijn kosten deze binnendeur laten verbouwen, het voorhuis eenigzins verhoogen en verbreeden, den wand en den vloer met marmeren platen beleggen en het eewelf met bloemwerk laten bepleisteren, ter gedachtenis van mijnen overleden vader Paulo en mijne nog levende moeder, in het jaar des Heeren 1749." .Onder de vermogende kooplieden van de Per zische natie mag ook nog genoemd worden Jacob, zoon van Johannes Dehani, uit het geslacht der Chaltars, te Ispahan Djoelfa geboren in 1710, sedert 1740 heir ter stede gevestigd, die in 1757 een herinnerings medaille liet slaan, waarvan een exemplaar als een der groote zeldzaamheden in het penningkabinet van de Leidsche Universiteit wordt vertoond. Een der laatste steunpilaren van de gemeente was de kort voor 1774 overleden Apostolo di Paulo. Zij dood was wel hoofdzakelijk daarom een slag yoor do kerk, omdat sedert eenigo jaron het aantal lidmaten afnam, omdat slechts weinig koop lieden uit het Oosten zich te Amsterdam metter woon vestigden. De gemeente stierf daarmede nog niet aanstonds uit, want verschillende Armeniërs waren hier gehuwd en hadden kinderen, dio in ?weerwil van hunne Hollandsche opvoeding aan de kerk konden getrouw blijven; maar langzamerhand trokken de zonen naar elders en de dochters, die met Hollanders in het huwelijk traden, lieten zich aan de kerk vaak slechts weinig gelegen liggen. Toen dus in 1774 zekere Daniel tot priester werd gekozen, was de toestand lang niet gunstig meer te noemen. Hand over hand nam het verval toe en in 1806 was de gemeente zoodanig verminderd, dat de toenmalige priester bij gebreke van in komsten de stad verliet. (Slot volgt.) Schaakspel. No. 86. Zelfmat van H. W. Cornelis te Breda. ZWABT. No. 86 bis Tweezettig Probleem van Nemo te Breda. Wit K c4, T b8, D f8, B c6, Pd. d2 pions d5, f6, g3 en g4 (9 Zwart K d6, T e7, R d8, pions d4, en g5 (5 met K d6. No. 86 ter van L. N. de Jong te Utrecht (U. D.) Driezet: Wit K h8, D c7, Pd b5 en cö, R a3 en h5 (6 Zwart K f7, Pd d8 en e7, R e8, T g6, pions b6, b7, g5 en g4 (9 met K f 7). No. 86 quater. Driezet van H. J. d. H. te Amst. Wit K f3, T a7, Pd d8, R bl, pions b3 en d4 (6. Zwart K d6, pion do (2 met K do. Wit begint in alle deze problemen. EINDSPEL VAN DEN OUD-RED. VAN SISSA. Wit K h3, T f4 en g5, pion f 5 (4. Zwart K hl, R e3, pion h2 (3 met K hl. Wit begint en geeft op den vierden zet mat. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Juist opgelost doch te laat vorige week ont vangen van W. v. H. te Delft No. 83 met bis volledig, alsmede ter. C. T. v. H. te Amsterdam No. 84 met bis, ter, quater en 2-zet Paulsen als mede No. 85 met bis, ter en quater met alle varianten, benevens het Eindspel M. en O. Probleem Paulsen met No. 84 met bis, en ter, a b (T d ~ e f g h alsmede 85 met bis, ter en quater met het EindWIT spel zijn goed opgelost door Mei" te Amsterdam. Wit speelt voor en dwingt in drie zetten zelimat. No. 84 met bis,-ter en quater, Paulsens probleem ,?-± f. r, ^ r i 11 <. T? 1,01 en 85 met bis, ter. (Wit 6 en Zwart 5 stukken met K. h3). ' BRIEFWISSELING. H. J. d. H. te A. veel dank. Blijkt het proefhoudend wordt het gaarne geplaatst. C. C. W. M. te A. In den stand als de 3-zet is -opgegeven volgt l f3 e3 f mat. OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 84 van A. van Heycop Ten Ham. l f4 h2 !. K f5 2 gl g4 t, K X g4; 3 c4 e3 f mat. l K d5 2 gl g8 t, K e4 ; 3 g8 e6 f mat. l d4 X c4 2 gl g4 f, K onv; 3 R c4 of h2 gl f mat. l cl X e2 of d3. 2 D hl f, K onv.; 3 c4 e3 of hl - bl f mat. l cG c5. 2 D hl t, e4 f5; 3 c4 e3 t mat. l f6 f5 of d4. d5, 2 gl hl of' g4 f mat. l Anders 2 gl g4 f, e4 d5 ; 3 Pd of D f mat- Mooi! No. 84 bis van F. Herben to Sittard. l C4 d4, c5 X d4; 2 h6 cl f mat. l , c5 c4; 2 d4 X c4 f mat. l , Pd speelt; 2 d4 X dG f raatl , Anders ; 2 h3 g2 f mat. Zér goed l No. 84 ter van Jos. Reijalt. l h3 e3, onv.; 2 T, D of Pd f mat. No. 84 quater van O. Blumenthal. l C7 _ C8 Pd, onv.; 2 b7 b8 Pd f mat. Aardig maar licht. EVANS-GAMBIET gespeeld in het Leeskabinet te Rotterdam, den den 4den Juni 1887. v.W.(Zwart) D. (Wit) v.W. (Zwart). go _ 66 28 f8 f7 g2 h3 29 b8 b7 cl c2 30 a7 a5 11 bl(l 31 bfi a7 c2 g2 32 a5 a4(2 eG D. (Wit) e2 e4 gl-f3 c4 e7 e5 2 b8 c6 3 f8 c5 b4 c3 o d4 4 c5 X b4 5 b4 c5 o 6 d7 d5 - dG 7 e5 X d4 8 c5 bG 9 cG a5 fl b2 c2 o d2 c3 d4 cl b2 10 g8 e7 c4 d3 11 o o bl c3 12 e7 g6 c3 e2 13 c7 c5 cl 14 a8 b8 d2 15 b6 c7 e2 g3 16 il fG ! g.3 f5 17 c8 X e4 X t'5 18 go b2 X e5 19 d6 X d3 e4 20 c5 - c4 g-j _ g4 21 b7 b5 g4 g5 22 a5 b 7 g5 X f'0 23 d8 X f6 f3 g5 24 b7 c5 f2 f3 25 c4 c3 d2 g2 26 b5 b4 gl hl 27 c7 b6 g5(3 33 h7-h6 33(4 g5 X f7 34 f(J h3 f3 X h6(6 35 cf X e4 36 c3 bl cl(7 37 b4 X f7 l X e4 c2! b3 X b3 al dl a2 X b3 38 a4 hG h4 39 1)3 40 b2 41 f7 f8 42 1)7 M 43 a7 e3 44 e3 f4 45 f8 b8(8 d5 dG(94Gb4 b2{10 d6 d7 47 f4 d2(ll 48 b8 f8 49 b2 b8 50 g8 X f8 g2 X c2 c2 X cl h4 g5 cl dl e5 g4 g2 g2 - gG gG - e8 e8 X f8 dl X d2 51 f8 e7 d7 d8Df 52 b8 X d8 53 e7 d8 d2 X hl g2 54 verloren (12 1) Wit had veel beter gedaan dozen na te laten en dadelijk c2 g2 te speten. Die T stond op fl juist goed en verongelukt op bl. Zie noot 3 en zet 40/41. 2) Zwart doorzag zeer goed de bedreigingen van Wit, maar vond geen goeden tegenzet. Mis schien was 32... c5 X e4 beter geweest. 3) Uiterst verleidelijk, omdat do zot mooi en beslissend scheen, was hier g2 gG ! -b. v. 33 g2 gG. h7 X g6 (a), 34 f5 X g«, c5 X 06 (gedw.), 35 d5 X e6 ! g8 f8 (eenige zet om het beslissende e6 e7 ! te weren, b. v 35... c3 - c2, 36 e6 e7 ! c2 X bl Df, 37 e4 X bl, f6 X föf, 38 h3 X fö, f7 X e7 't b., 39 bl?o4, b7 d7, 40 e4 dof, d7 X d5, 41 f3 X dof enz. ), 36 eG X f7, b7 bS, 37 bl dl (ook 37 bl X b4 is goed) en wint, daar tegen dl d7 geen voldoende verdediging bestaat; op 37... b8 d8, volgt 38 dl X d8f, f6 X d8, 39 h3 h8f, f'8 e7, 40 h 8 X d8f, e7 X d8, 41 f7 f8 D-j- en wint; op 37. . . fG - bG, volgt 38 h3 h8f, f'8 e7, 39 h8 X g7, b8 f8 'tb., 40 g7 X eöf, b6 eö, 41 e5 X eöf, e7 X eG, 42 gG g7 en wint; op 37... c3 c2, 38 e4 X c2. a7 d4, 39 dl X d4, e5 X d4, 40 h.'J h8f, f8 e7, 41 h8 X b8, kan Zwart wel eenige keeren f geven, maar het niet volhou den en verliest dan ook. (a) 33. .. fG e7, 34 eG go, g8 f8, 35 h3 X b.7, f8 eS, 36 go Xf7 e7 X f7 'tb , 37 f5 fG on wint. Toch faalt 33 g2 gG; door c5 X 4 cn na 34 gG X 16, e4 f2f! of na 34 f3 X e4, h7 X g<J! welk tegenspel niets helpt, ais T bl nog op fl staat. 4) Do qualiteit te Willen redden ware niet goed geweest, b. v. 34... f'7 c7, 35 h3 X h7f, g8 18, 3G h7 h8f, f8 e7, 37 g5 h7 en wint; of 34... c5 X eJ, 35 f3 X e4, c3 c2, 3G h3 X h7f, g8 f8, 37 g2 X c2, tG X g5, Wit geeft in zeven zetten rnat. 5) Beter dan 34. .. g8 X f7, waarop Wit door 35 g2 gG een goed spel zou verkrijgen. G) Zorgeloos gespeeld, waarvan Zwart zeer terecht partij trekt. liet boste scheen te zijn 35 g2 c2. 7) Er is niet beter ; het gevolg van zet 31. 8) Deze sterke zet wordt alleen wedcrlegd door het treffende antwoord, dat volgt. 9) Eenige zet voor Wit om zich to redden en en hem zelfs kans van winnen gevende, als Zwart zijn plan toch doorzet om 1)4 b2 te spelen. 10) Iets beter ware geweest 4G... b4 bl (waarmede Zwart tevens dreigde), b. v. 47 g2 a2f, b8 b3 ! 48 a2 X b3, 4!) dG d7, f'4 g.r>, 50 d? d8 D-j-, g5 Xd8,51dtXd8f,gS i'7, remise ; maar het beste, dien aanval met den T. voorloopig op te geven en zich eerst wecler veilig te stellen. 11) Hoewel ook onvoldoende, had 47... b2?d2 Wit het winnen minder gemakkelijk gemaakt; er had dan kunnen volgen : 48 dl X d2, b8 blf, 49 g2 gl, bl X e4f, 50 d2 g2, e4 do ! 51 d7 d8 Df, d5 X d8, 52 g2 X g7f, g8?h8, 53 g7 g2 en bij voorzichtig spel moet Wit ton slofte winnen. 12) Behalve een paar zwakke zetjes is er van weerszijde zeer scherp en met beleid gestreden ; het naspelen overwaard. Allerlei. De Dussoldorfsche bladen maken melding van een kluchtige zeehonderigeschiodenis: Maandag middag werd plotseling een gerucht verspreid, dat het badende publiek niet weinig in opschudding bracht. Men vertelde dat een onzer drie zeehon den even voorbij de Ilammerbrug in don Rijn was ge laten om een proef te nomen. Ofschoon men zich in de gesloten badinrichting daarvoor geenszins be zorgd behoefde te maken, was er onder clc badgasten toch eenige onrust te bespeuren en de meesten waagden zich niet dan na een nauwkeu rig onderzoek in het bassin. Niemand bevond zich in de buurt en onkele badkamers waren slechts bezet door hoeren die bezig waren zich aan te kleeden, toen dezen op eens door een zonderling rochelen en br! rrr! rrr! ha! ha! ha! opgeschrikt werden en in hun respectieve deuren verschenen. Alles was weder stil, maar nauwe lijks waren zij weder naar binnen gegaan, of het rumoer begon opnieuw, maar nu vergezeld van hevige kreten: Badmeoster! badmoester! de zeede gevreesde zeehond hem beet had en riep dus. uit alle macht om hulp. Beider lichaamsdeelen droegen de sporen van het onwillekeurige red dingswerk, en door de tanden en de klauwen van den zeehond was de huid hier en daar niet on beschadigd gebleven. Don anderen dag ontving: de redder van den zeehond verscheidene adressen van dankbetuiging en er bestaat kans op het stichten van een zeehondenorde. Vorst Bismarck had voorheen zijn park in, Friederichsruhe voor het publiek opengesteld, en voornamelijk maakten de inwoners van Hamburg hiervan gebruik, om in menigte daarheen te rijden in de hoop den kanselier te zien. Sedert eenigen tijd echter is het park gesloten on worden er geen bezoekers meer toegelaten. Volgens de Berliner Rwndsehaw is de reden hiervan, dat de bezoekers zich niet ontzagen, boomen en planten te beschadigen. Iedereen wilde iets tot aandenken mede nemen, zoodat bloemen en bladen met de meest schaamtelooze onbeschoftheid werden afge rukt. Dit was natuurlijk een groote ergenis voor den kanselier, die een groot liefhebber is van alles wat den tuinbouw betreft, vele boomen eigen handig heeft geplant, ze zelf soms snoeit en de geringste bloem in zijn park kent en lief heeft. In den Rijksdag heeft hij eens verklaard, dat zijn illusie is, zich op zijn ouden dag gehael aan de verzorging van zijn tuin te kunnen wijden, Geen wonder dus dat deze handelwijze van het publiek den kanselier eindelijk verdrot, daar hij te ver geefs had getracht, die door goedheid en scherts tegen te gaan. Eens bijv. betrapte hij eenige dames terwijl zij bezig waren een aantal bladen af te plukken. Dames!" zeide hij tegen het ver raste troepje. Als elk bezoeker n blad uit den tuin wilde meenemen, zouden er weldra niet meer bladen aan mijn boomen zijn, dan haren op mijn hoofd." Een andermaal zag hij eenige heeren die tegen een kostbare plant stonden geleund, welke daardoor gebogen on geknakt werd. Plotse ling tikte de vorst een van hen op don schouder en zeide ernstig: Als gij wist hoeveel moeite het kost, zulk een struik op te kweeken, zoudt gij er zeker niet zoo tegen aanleunen!" Toen hij echter bespeurde dat niets hielp, en ook waarschuwingen en opschriften zonder gevolg bleven, werd het grootste gedeelte van tuin en park voor de bezoekers gesloten. De vorst heeft lang genoeg geaarzeld oni tot dozen maatregel over te gaan. Wie hem nu voortaan wil zien en eeuigen tijd in Friederichsruhe kan vertoeven een oord vanwaar men allerlei aardige uitstapjes kan maken heeft gelegenheid genoeg den kanselier in zijn bosschen to ontmoeten. Verdi als inbeslfujnemer zijner melodieën. De correspondent van de Italia vertelt het volgende: Eenige jaren geleden bezocht ik Verdi in Moncalieri, eon kleine badplaats en vond den meester in een kamertje, dat hem voor woon-, eet- en slaapkamer diende. Toen ik hom daar over mijne verwondering te kennen gaf, antwoordde hij: O, ik heb nog twee groote kamers, maar die staan vol met gehuurde zaken." Bij deze woor den stond hij op, opende oen dor deuren, waarop ik 95 draaiorgels ontwaarde. Metkomischen toorn vervolgde hij: Toen ik hiorkwam, speelden al dio draaikaston Higoletto", Trovatore" en meer van dat goedje. Ik heb ze allo van de eigenaars gehuurd, betaal er ongeveer 1500 lire voor en kan nu vorder den zomer ongestoord hier door brengen." Een goede hond. Op het einde der vorige maand werd op het stadhuis te Carditf den kapitein Tiioinpson van de stoomboot Muley Hassan, de zilveren medaille toegekend, omdat zijn hond een drenkeling het leven had gered. Toen hij name lijk door de straat van Gibraltar stoomde, gaf de hond vaji den kapitein, eon grooto retriover," he vige teekenen van onrust. Plotseling begon hij te blaffen cn sprong over boord. Men liet een boot in zee en weldra ontdekte men don hond, die een bewusteloozeu matroos bij den kraag voortsleepte en naar het schip zwom. Do drenkeling lag op twee roeiriemen, aan welke hij zich vastgeklemd had. Later ontdekte men dat deze matroos de eenige overgeblevene was van do bemanning van een Spaansch schip, dat vier uur te voren gezon ken was. In de Zwem- en Badinrichting De A instel zal Zondag '28 Augustus een gecostumoerde zwcmwedstrijd gehouden worden, snelzwommon, fraaizwemmen, tournooispel en tobbowedstrijd. De dag zal met een bal besloten worden. hond, help help!" zoodat den nog niet geklceden heeren de natte haren te bergo rezen. Allen stormen uit de badkamers on de badmcester, die terstond den toestand overziet, grijpt een lange stang cn slaat daarmede woedend los op het on dier, met wien een heer bezig is in het water te j worstelen. Deze grijpt de stang met een hand, j terwijl hij zich mot do andere tegen den zeehond | verweert. Eon verschrikkelijk gebrul davert door | het badhuis en groote golven worden door het vreeselijke dier opgeworpen. Niemand komt den armen meiisch te hulp en hij wordt reeds als verloren beschouwd. Plotseling springt hij op de stang waarlangs hij als een kat opklautert, maar o schrik! op don voet wordt hij gevolgd door den zeehond, die in de gestalte van een mensch uit het water komt opduiken. De angst maakte voor een algemeen gelach plaats. De vermeende zeehond was iemand, dio niet zwemmen kon, en in he-t diepste van het bassin gestapt, terstond gezonken was. In de diepte had hij de beonen van den ander ontmoet en zich in zijn angst daaraan vast geklemd, zoodoende zijn slachtoffer eenige keeren met zich medeslepend. De heer dacht dat Reclames 40 cents per regel. Speciale inrichting voor Schoenen naar maat, in gips afdruksel voor gevoelige, pijn lijke, gebrekkige voeten, knobbels, etc. etc. ANTON HUF Jr., Kalcentraat 200. Beursoverzieht. Van 13 tot 18 Aug. 1887. Hoowol gedurende deze week do grondtoon der Europeesche Staatsfondsen niet ongunstig was te noemen, bleek uit den uiterst geringen handel dat de Bulgaarsche kwestie de markt blijft bohecrschcn. Zoowel geldbeleggers als speculanten weten in deze blijkbaar niet waaraan zich te houden aan den eenen kant gerustgesteld door het stil zwijgen der betrokken regeeringen, waardoor der contramine-partij de aanleiding tot optreden werd