DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.533 der natiën behoort aan de Germanen. Hoe ftMtn alle Genaaanache volken boten Italië, en Portagal. Slechts Frankrijk staat nog : Bfttst hen! Meer dan ooit wordt de strijd met Twnfcrijk voortgezet op ftet kantoor en in de werkWant er wordt hier zeer hard gewerkt, nog harder dan te Parijs en dat wil heel wat *.* ' * ,, v* beste zijden stoffen en gemaakte dames/M«*r«l zij» hier 40 pCt. goedkooper dan te Parijs "«k «to zeer groot gedeelte van wat te Parijs verjfeoBfct wordt met den Frangchen fabrieksstempel, hier gemaakt. Een japon van Wörth van of 10000 francs gaat naar Berhjn, wordt los|f«tornd en heele Msten vol nagemaakte Wörths gaan JMMT Parys en worden daar tot fabelachtige prijzen terfeocbt. Maar de Berlijner kan ook flink arbeiden, 'omdat ky veel pret maakt en weinig sterken drank driakt De Berlijner geeft heel veel geld buitens"hui» uit, en daar men niet altijd eten kan (ge woonlijk oa 10, 6m l en'om 7 uur, soms om 11) drinkt men. En de echte Berlijner drinkt heel veel. "Wilu n «taaltje? onder zeer bedaarde, gezeten m«wcben,'drie stuks: 12 fl. Rijnwijn, 6 id. als feowl en als toeslok 3 fl. champagne. Den volgenden Tas men weer frisch aan 't werk. Bij kan men praten, voortdrinken en niet ziek ?«wowten. Van drinken gesproken; den Vöslaner rooden wijn zullen de, Nederlanders zeker met geAoegen leeren kennen. Ik ken zeer beroemde Nederlanders, die niet wisten waar Tegelen ligt, lf»H waar 't water op de tentoonstelling. Ligt zijn i. *r «ok, die niet weten dat Vöslau bij Weenen ligt, 4at doet er ook niet toe, maar de wijn is goed. ,- Bard werken, veel geld uitgeven voor meubels van weelde, en veel voor bier dat kan, want Berlijn is zeer goedkoop. 'k Heb gister voor 60 Pf. Zegge 36 centgedejeuneerd en heel goed, daarbij bier 10 Pf, of 6 cent en fooi 10 Pf. of 6 cent maakt ?0.52. 'k Heb n diner zu l Mk. zegge /' 0.60 inderdaad goed gevonden. Men moet op reis van alles probeeren. Maar elders in prachtige, koninklijk gemeubelde localen, waar iemand -die Berlijn kent jiiet komt, is 1.75 M. voor eon kalt'scotelet als oen kinderhandje eeii gewone prijs, daarbij is alleen brood. Daar is alles Fransch chic, de kellner spreekt Duitsch met geradbraakte Fransche spijsnamen, maar hij spreekt ook vloeiend Fransch. Want het is niet tegen te spreken, bij zaken van smaak dragen de Duitsche producten innerlijk of uiterlijk een Franschen stempel en de restaurants hebben les genomen bij Brébant enïrois frères Proven?aux.gelijk 't CaféNational alhier naai- het Caféde Paris to Brus sel is ingericht. Maar daarover niet verder. Als ik u over de prostitutie wilde schrijven uit deze hoofd stad der gereglementeerde zedelijkheid en bij de wet verordineerde eerlijkheid, dan zouden allo oude heeren- en oude jongojuffrouwon-vereenigingen, tot bevordering der kuischheid, algemeene verga deringen moeten houden. Als ik wist dat zij zich dan overtuigd van hun onzinnig streven, ontbonden, schreef ik dadelijk een heele cou rant vol. Voor ditmaal genoeg, de klachten over verlies in Russische papieren nemen toe, de stemming is heel kalm. maar men is veelal van meening, dat het inderdaad spoedig tot eon oorlog zal komen. Voor ik thuis kom, zullen zo echter wel niet beginnen. Schaakspel. No. 89. Van A. E. STUDD te Exeter (ingezonden). Fraai en niet gemakkelijk. (111. L. News). ZWAKT. t. ' ' 6 * - 4 f V 8 2 t'l INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Juist is opgelost door C. C. W. M. nc. 88 met bis, ter, quater en quinquies; Henri no. 87 bene vens A, B, C en D, alsmede no. 88 met bis, ter, quater en quinquies, beiden te Amsterdam. W. v. H. te Delft no. 87 A inet no. 88 bis, ter, quator en quinquies. A. P. te Arnhem no. 88 bis, W. W. te Rotterdam no. 87. MEDEDEELING-. Eene o"plossing van Shinkman's vraagstuk (een verzonnen partij die tot de bewuste stolling zou leiden) is door een Engelschman geleverd, maar nog niet bekend gemaakt, omdat de tijd van inzending nog niet verstreken was. d e WIT. Wit speelt voor en geeft in vier zetten mat. (Wit 11 en Zwart 7 stukken met K. f4). OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 87 van Philip Klett, Stutgart. Wit l D. f3, Zwart e6 e5 a) 2 f2 fl!! c6 c5; (b 3 h4 X h5 f onv ; 4 f l a6. h3 of f8 f mat. a) 2 Als b., gft X h4 of g4; 3 D.?clt.gG g5;4cl X cG f mat. b) l Als b., g5 X b-4 of g5; 2 fa e3 f, g6 g_5 3 e3 d-i onv. 4 D. dG of g7 f mat. c) l ,,',cG cö" 2 f2 X fö, g5Xh4ofg4; 3f8?f4t,g<5?g5;4 f4 f(J f mat. Als zwart bij den eersten of tweeden zet den raadsheer speelt, wordt hij eorder mat. No. 87 A van R. L'heraet. B. van Mackenzie. h5 ;.; ,1 4 _ gil K. X b4; 1) 2 gl el f mat. l)Als boven, K b6; 2) 2 e5 cd -._&) 4) * S) cöX b4; 3) 2 gl a7 l cöc4of a7?bÖ;3) 2 eöc6fmat. l l l h5 h3! K. do; 2 fö- d::5 f f mat. l Als b., R. speelt; '2 D. X R- of P. f5 t mat. a7 b8; 2 gl X c5 f mat. ,' c4 c3; 2 c8 c4 f mat. C. van C. Plank te Weybridge. l g6 e4! e5 X e4; 2 d7 eG l l , a3 dö; 2 d7 £> l l , e7 e6; 2 d7 i l Driezet van P. Hasse. l e2 e3! K. e4; 2 fl h2, onv. 3 cl speelt: ' al ; f 5 f4; ' cS X c4 of f3?fl mat. ?2 08 X a8 of f3 f2 mat. 2 f3 - e3 ff mat. Als v., f3 X , b5 X e Anders-, c4; 2 f2 f4 f mat. 2 d7 X o7 2 d7 - da Zeer goed. r. efi of 5 of d5 f maf. l Als b., K.?g4 of 5'; 2 D. f4 f, K. onv.; 3 fl g3 of f4 g3 f mat. Oplossing eindstelling M. wit n O. zwart. Wit aan den zet, zwart wint. l b5 b6 a) a7 aG 1). In de partij speolde zwart hier l b."» bG g2 f3, waardoor '?.wit het spel onbeslist kon houden. 2 c4 c5, g8 g5 f (zi°toelichting) 3 c5 cG 't beste, -e5 X »5; 4 c6 b7! a5 al, ó b7 a7, a6 aó en wint. a) l c4 c5 b), g8 g6!; 2 b5 bG 2) gG g5 f 2) op 2 a5 aG, beslist gG bG terstond. 3 c5 c6 3), go X aö- (3 Op c5 b4, wint 2 . . . a7 a<>. 4 b6 b7, a5 a6 t; 5 cG c7, aG bG en wint. b) l aS aG g8 - b8; 2 c4 c5, b8 bG en wint. Toelichting. 2 . . . g2 f3 wint niet, b.v. 3 bG 1)7, f3 c4, 4 c5 bG, ei d5, 5 b6 X a>6, d5 c6, 6, aG - a7, cG c7, 7 ao aG, g8 ,g8, 8 b7 b8 I), f, h8 X 1)8, pat; of 6 ... g5 g7, 7 a5 a6, cG b5, 8 a7 a8, g7 g8 f, 9 k 7 bS I), f, g8 X b8f, 10 a8 X b8, b5 X a6 remise. wee driezettige bekroonde problemen in het Tornooi van The Wanderer". A. van Emil Lindquist te Ostersund, Zweden: Wit K. b">, D. el, R. h3, Pd. dl en ei, pions b3, c2, c6 (8. Zwart K. d5. E. e5 en hl, pions b4, d6, fG, h.4, g'2 en e2. (9 met K. do. B. van F. Moller te Ahlten, Hanover: Wit K. hG, D. dl, Pd. c4, R. bG on eG, pions b5, d5 en f2 (8. Zvart K. e4, D. b4, Pd. f4, R. h5, pions dG, c3, e5, f O, gi on f3. (10 mot K. ei. Wit begint en geeft in drie zetten mat. VOOR HONDERD JAAR (September 1787), door F. A. Bns. II. Kort na de verheffing van Willcm IV was hot stadhouderlijk gozag erfelijk verklaard in diens nakomelingschap, ook in do vrouwelijke linie. Do zoon (geb. 1748) bij 's vaders dood nog te jong .om de teugels van het bewind in handen te nemen, zag zich zijne moeder tot gouvernante en voogdes aangewezen. De Hertog van Brunswijk zou zijn leidsman worden en in 1759 (na don dood van 'a Prinsen moeder) verder geheel met de voogdij belast zijn. Veel is er later dion Hertog ten laste gelogd, en meende Willem V hom veel dank verschuldigd te zijn, zou hij zijn leidsman later slechts op aandrang van den algemeenen volkswil voor het oog der wereld loslaten, de jonge erfstadhouder hadt n beter opvoeder en raadgever kunnen treffen. Of or echter ooit iemand had kannen gevonden worden, die van Wiilein V eoa vorst zou hebben gevormd, waaraan ons vaderland toen bovenal zulk eon behoefte had, valt mot reden to betwij felen. De zoon van Willem IV had wel den titel, doch helaas geen enkele der groote talenten ge rfd van die Prinsen van Oranje, waarop Nnderland nog met zooveel recht trotsch is. li.it dikke, steeds glimlachende, schijnbaar gulgoedc wezen, met bolle wangen 011 onaangcnamon oogopslag, miste niet alleen in gelaat en houding al wat vorstelijk kan boelen, doch was daarbij achter dochtig, onbeholpen en vreesachtig, steeds naijvcrigop zijn gezag. Uitstekend bureaucraat wellicht aan gaven mangelde het hem niet, doch zooveel to meer aan talent bruikbaar als ambtenaar of als goëmployeerde bij een staatssecretaric, was hij ter schole gegaan bij een dnitsch vorst, door trokken van autocratische leerstellingen, was hij voor zijne hooge, aller-moeielijksto taak opgeleid door een vreemdeling, grootondeels onbekend mot de behoeften en nooden der Republiek, een vreemdeling, die hem ten slotte nog geheel van zich afhankelijk maakte, ja. die hem reeds stadhouder zijnde de acte van consiilentschap deed teekencn, waarbij de Hertog zich verbond den Prins als raadgever ter zijde te zullen staan en de Oranjevorst zijn leidsman onthief van alle verantwoordelijkheid ten opzichte van die raad gevingen. Zoo iemand, dan heeft Willem V nooit eenig besef gehad van de groote verantwoordelijkheid, die hem drukte ; heeft hij nu door domheid, dan uit hoogmoed en maar al te vaak door zijn weifelen noch het kwade gekeerd, noch het goede gekund. Kortzichtig en hardhoorend heeft hij slechts zelden iets anders beoogd dan het door kunst middelen schijnbaar verzekeren van zijn wanke lende stelling, en dat... terwijl reeds in de verte de donder der revolutie weerklonk. Het zou ten onzent de adel zijn, die openlijk den eersten stoot gaf tot de vrij-verklaring van het volk; Johan Dirk van der Canollen tot den Poll lid dor ridderschap van Overijsel zou het voor beeld geven, door den strijd aan te binden tegen do menigvuldige misbruiken, die in hot bestuur waren geslopen, en door steeds luider en luider aan te dringen op het afschaffen van. do drostendiensten, treurig overblijfsel van de lijfeigenschap. De overmoed van do regenten had in het bij zonder den adel gekwetst, en diens streven was dan ook in hoofdzaak tegen die regenten gericht, daarin natuurlijk bijgestaan door het volk. Do adel, die in het Fransch dacht, sprak en schreef, genoot met wellust van de wijsgeerige begrippen, welke uit Frankrijk tot ons overwaaiden. In franschen dampkring ademde de adellijke jeuad der achttiende eeuw van hare geboorte. En nu woei er sinds jaren een radicale wind uit het despotische Frankrijk. De menschelijke geest be woog zich daar eenzijdig in de richting der be spiegelingen. De gronden van al het bestaande werden doorzocht en doo. woeld. Al het gekun stelde, het conventioneelo moest over boord worden geworpen. Ieder wilde tot de natuur terug, de koningin van Frankrijk versmaadde de stijve etikctte van het hof en vermaakte zich in landelijken eenvoud met het verzorgen van hare kooien in het park van Trianon. Dat dit alles zijn terug slag had op Holland, was duidelijk. Het opko mend geslacht zag onder dien invloed zijn jeugd rijpen. Het zag hoe moeders en zusters de stijve hoepelrokken en paniers aflegden en zich eene kleedij aanschaften meer in ovcreonstemmiog met do natuur. Het zag hoe de berceaux en prieclen om de Hollandsche buitenplaatsen en voorvader lijke kasteelen uiteen gehakt, do gelijkvormige vijvers vergraven werden, om plaats te maken voor losser aanleg en ongesnoeide hoornen en on regelmatige lijnen. Zoo versterkte bij do jonge ren hunne ganscho omgeving den indruk, dat alles zijne natuurlijke rechten had. Naast het Romöinsche recht en het leenrecht werd op onze Hoogescholen met voorliefde de beginselen eu stelregels van het natuurrecht ontvouwd. De jon gelingschap bepaalde zich niet meer bij de stel lige kennis van wat was en geweest was, maar zij begon uit te vorsciion hoe het was ontstaan, het vroog zich ernstig at' of hot recht van bestaan had. (de Beaufort.) Nu wilde het ongeluk dat daarbij allo rampen op eens kwamen. Waar mannen als Johan do Witt, Willem Hl en Heymius do gebrAen van den regeeringsvorm voor een groot deel konden te niet doen, kon Nederland nu op geen staats man van naam moer wijzen; waar Holland een maal meester van de zeeën was geweest, deed in do 18e eeuw Engeland Holland's glorie tanen; waar de Republiek vaak een overwegende stem had in het Europeosch concert, had reeds voorlang eon vreemd diplomaat haar toegevoegd: nous traiterons chez vous, sur vousetsansvous", waar vroeger allerlei bronnen van welvaart waren to vinden, zou woldra een groote achteruitgang waarneembaar zijn. De llollandsche kooplieden hadden de Ameri kanen in hun worstelstrijd tegen Engeland ge steund ; de Amsterdammers hadden zelfs een out- j worp-verdrag tusschen de voormalige Koloniën en Holland op het papier gebracht, openlijk had men hier voor de vrijheidlievende Amerikanen partij getrokken, een oorlog mot Engeland was er het gevolg van geweest, en na de nederlaag aan gene j zijde van den Atlantischen Oceaan geleden zou Albion zich op Holland wreken. Engeland hoopte in do geuuieorde Provinciën don invloed terug te vinden, welke het in zijne kolonies had verloren. Frankrijk zag in Holland den voorvechter tegen de steeds wassende macht van het vereenigdo koninkrijk. Zoo zou het arme Nederland door inwendige verdeeldheid meer en mear verzwakt ten speelbal strekken aan de biutonlandsclie diplomatie, en de Prins van Oranje zou hot eerst liet gelagbetalen. Grootendeels echter door eigen schuld. Tot twee maal toe was zooaU wij zagen de Oranje partij door hot volk weder op hot kussen gebracht, waarbij de democratie had gehoopt, dat de stad houder allo grieven zou herstellen, doch nauwelijks had deze do teugels vau het boivind in handen gcnomwi of het volk moest ontwaren, dat ook bij do Oran.jepartïj geen troost was te vinden. Do talloozo verzoekschriften werden ter zijde gelegd, van de klachten nauwelijks nota genomen en al spoe dig was de haat tegen Oranje oven groot als zij hot. to voren tegen de staatsgozinden was geweest. Hot redende dan blauwboekje;;. schotschriften van allerlei aard, do een vaak nog vuiler dan do an dere, doch ton slotte was de volkspartij onmachtig gebleken om iets ton goode to doen veranderen. lüdo tweede helft der achttiende eeuw echter l mocht de democratie voel sterker heeten dan ooit i te voren, ook al wijl hot de oranjepartij aan bei leiil en door/icht ontbrak, en du regenten?partij ! trekkende van Oranjo's zwakheid moor en meer veld wonnen: en toen nu de Engelsche oorlog aan het licht bracht, dat do toestand der vloot die niillioenoii had verslonden, hoel treurig was, en de macht der gonnioerde provinciën aan machteloos heid grensde, worden allo tekortkomingen gestold op rekening van den stadhouder. l)c regenten niet begrijpende welke kracht er school in de democratie en met don wensch deze nu op hun beurt te gebruiken als stormram deden al hun best om het twistvuur aan te blazen> De staatsgezinden en de democratie in n gelid, zich patriotten noemend richtten overal exercitie-genootschappen op en deden de oude schutterijen herleven; de vrees voor een oorlog met den keizer van Oostenrijk was het voorwend sel, een strijd tegen Oranje was het doel. Weldra,zouden de regenten zich die tactiek beklagen, en toen zij dan ook onthutst over de eischen door de democratie gesteld zich weder afscheidden en voor een groot deel zich aan de zijde van Oranje schaarden, om gezamentlijk een dam op tewerpen tegen de steeds stouter wordende volks partij, bleek deze sterk genoeg om alleen den strijd aan te binden. In Holland, Overijsel en Gelderland konden de patriotten alras op een groote meerderheid bogen; in Gelderland had de Oranjepartij de bovenhand, eveneens in Zeeland en Friesland ; Utrecht was verdeeld, ofschoon de stad Utrecht de vaderstad van het patriotismo mocht worden genoemd, waar do zes-en-twintig jarige student (Juint Ondaatje begaafd met alle eigenschappen om eer. volks-menner te zijn een dor hoofden van de de mocratie zou worden. Engeland en Frankrijk beide bogeorig om hier het heft der binnenlandsche politiek in han den te krijgen trokken met veel beleid partij van de omstandigheden, de republiek was het toonool, waarop die beide mogendheden elkaar diplomatisch bestreden. De Fransche gezant Vérac had de patriotten op zijn hand weten te krijgen, Harris de Engelsche diplomaat?kon rekenen op de instemming der Oranjepartij. Pruisen's groote koning, Frederik II, was met zich zelf in twee strijd. Uit vroes voor eene alliantie tusschen Frankrijk en Oostenrijk, dorst hij niet openlijk tegen de door de Franschen gesteunde patriotten te velde te trekken, hoezeer hij daartoe genegen was, want Frederika Sophia Wilhclnn'na, de ge malin van den stadhouder, was zijno geliefde nicht, die hij zeer gaarne ter hulp ware gekomen. Het oordeel over 's Prinsen gemalin is zeer ver schillend; de Generaal Knoop noemt haar een vrouw van uitstekende bekwaamheden en van een gebiedenden, heerschzuchtigen aard, die doordron gen van de meerderheid op haren onbcdmdonden echtgenoot, al spoedig in staatszaken een gebie dend woord begon to spreken en zich een aan hang wist te vormen in de Oranjepartij. Hare taak zal echter verre van gemakkelijk zijn geweest, want stuitte zij do eene maal op wankelmoedig heid, oen volgende koer speelde de ijverzucht van haar gemaal haar weder kwade parten. Kon zij van haar oom weinig hulp verwachten, na den dood van Froderik den grootco (16 Aug. 1788) veranderde eensklaps de toestand. De nieuwe koning Fredorik Willem II, broeder van 's Prin sen gemalin zond onmiddellijk Graaf von Goertz naar do Nederlanden, om zoo mogelijk ecu ver zoening- tusschen de patriotten en do Oranjepartij te bewerkstelligen we zullen in oen volgend artikel zien, hoe hoog de twist was geloopen. Die verzoening Idcok evenwel vooral*door de on verzettelijkheid van den stadhouder niot mo gelijk en nu bood Pruisen Engeland de hand, om gezamenlijk ton cunste van Oranje tnsschenbeido to treden. Te elfder ure weigerde Engeland, uit vrees voor een nieuwen oorlog met Frankrijk, eeuo vrees dio later geheel ongegrond zou blijken, doch do patriotten haddon reden om te juichen en Prinses Wilholiaina zon nu naar oen gelegenheid moeten zoeken om Pruisen alleen ter hulpe to zien snellen. Eon vreemdeling ter hulp geroepen in onze . binnenlandsche twisten; wel werd het vaderland diep vernederd. (Wordt vervolgd). UIT LONDEN. Do opening van het Winterseizoen, door JACK T. GKEIN. Londen, 4 Sept. '87. Nog zijn de boomon groen, nog draaft het jongo volk in fianellcn pakjes dartel over lv;t zomersch lawn-tonnisveld, nog beherborgen do landhuizen aan. de welige boorden van de Theems duizende Londenaars, wier middelen hun veroorloven 's zomers do bedompte atmosfeer der wereldstad'to verwis selen tegen de heerlijke lucht der vrije natuur, maar reeds valt nu en dan hot grauwe nevoldoek /.achtkens n%er op hot onmcetlijk gelaat van den kolos, en kondigt het looiend gehuil van wilde stormvlagen aan, dat do oude, sombere grijsaard nadert, dat helaas! do winter niot meer ver is. En luider nog dan de wind, die door 't gcbladert en do volden zwiept, weerklinkt hot klaroengosclietter der advcrtcntiöu in do bladen, waarmee Augustus ilarris, de wolbekende Barnnmiaanscho directeur \an het Drury-Lane theater, of boter go/.cgd Augustus Druriolanus imperator, zooals oen doel der pers hem gekscherend hooft gedoopt, do heropening van zijn schouwburg, de opening van hot winterseizoen den volke verkondigt. Drury-lane, een paar decenniën geloden 't home" dor kunst in den hoogstcn zin van 't woord, de schouwburg die door eiken kunstvriend als een hoogpriestcrlijke tempel word vereerd, is thans in handen gevalloiv vau eon ondernemend, handig, vernuftig showman", van luidruchtige, nijvere dramaturgen uit do school der Bourgeois en der Févals, van smaakvolle meubelmakers, naar effect jagende decorateurs, geniale machinisten en 't zij niot vergeten van een keur van schoone vrouwen. Al wat do decoratieve kunst, al wat de tooneelmachinerie en het door do Meiningers in zwang gebrachte systeem der Gruppenmassen" op de planken, vermag wordt door den heer Harris en zijn trabanten dienstbaar gemaakt om, onder de vlag dor dramatische kunst en van 't drama zelf. het publiek te boeien door do wonderen der in dustrie, van 't penseel on van 't vrouwelijk schoon. Ook ditmaal, nu 'k door de vriendschap vau den dramatisdien criticus dor Daily-Ncws 't voor recht mocht genieten in zijn loge gade slaan, hoe do kunstwereld te Londen lo tout Londres des premières zich in Drury Lane vergadert om een nieuw winterseizoen in to huldigen, had 'k volop gelegenheid me ervan to overtuigen hoc Druriolanus Imperator de kunst verstond een mager, langdradig, soms vervelend draakje zóó op to