Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.5S4
bankier vernamen de kunstenaars tot hun spijt niets.
.- Spoedig na haar vertrek kwam een rijk Engelsch
brouwer, Pott genaamd, met zijn dochter, miss
Arabella, te St. Jean Leron aan. Zij was eene
?blonde, Angelsaksische schoonheid, zeer ladylike
en zeer romanesk. Zij en haar vader waren op
hua gitind tour de PEurope, en daar zij met
kunst dweepte, en vijf schetsboeken vol
eigenhandig vervaardigde aquarellen bezat, was het
?baar gelukt, haren vader tot een verblijf te St. Jean
Lerou te bepraten, om daar onder de leiding der
beroemdste schilders haar talent te volmaken.
De criticus, Monsieur Vivace, met wien zij het
eerst kennis maakte en die zich tegenover alle
vreemdelingen als een soort van voorzienigheid
beschouwde, nani haar terstond op de beminne
lijkste wijze onder zijne bescherming, stelde haar
aan de kunstenaarskolonie voor, en beval miss
Pott aan, zich terstond te wenden tot den heer
Bouton, een der beroemdste impressionisten, rid
der van het Legioen van Eer, enz. Voor twee
guinjes per uur volmaakte miss Arabella nu
dage- J\jks haar talent, en de heer Bouton gaf zich veel
' moeite om haar de zware kunst te leeren, rood
en violet daar aan te wenden, waar men in de
natuur .groen ziet en omgekeerd.
)it beginsel kwam haar in den beginne een
beetje merkwaardig voor, maar zij was
onvermoeid, en schiep, onder de leiding van haar
beroemden leeraar. een reeks van hoogst
oorspronkelijke schilderstukken, omtrent welker
voortreffelijkheid zij zelve bescheidene twijfelingen
koesterde, maar wier lof door den meester, zoo
wel als door den heer Vivace op de hoogste tonen
gezongen werd.
' «Het is reehtaf uitmuntend," zeide de laatste
op zekere dag voor eene kleine juist voltooide
gch«ts, die een zonsopgang over de baai moest
voorstellen, maar die men in werkelijkheid even
goed voor de afbeelding van een rijp korenveld
ton houden. Vindt gij het stuk ook niet
allerwtsauntendst. Mr. Pott?"
Mr. Pott, die wanhopig was over het verblijf te
St. Jean Lerou, en die als ijverig tory a priori
lederen republikeinsehen Franschman met schele
Oogen aanzag, antwoordde knorrig en uitwijkend,
dat .hij niet in staat was, hierover een oordeel te
vellen. Ik ben namelijk zoo ouderwetsch," zeide
b|y, dat het mij wezenlijk genoegen doet, als ik
op het eerste gezicht kan zien, wat een schilder
stuk moet voorstellen."
flmbécile.r' prevelde monsieur Bouton, die het
gesprek gehoord had.
Dat beteekent stommerik," verklaarde de
voorkomende monsieur Vivace in het Engelsch.
Maar dat moet gij u niet aantrekken. Bouton
meent het niet zoo kwaad, en grooto kunstenaars
zjjn ook niet gewoon hun woorden op een goud
schaaltje te wegen."
" De heer Pott draaide op zijn hielen rond en
liet zich niet meer er op betrappen een oordeel
over deze soqrt van kunst ten beste te geven.
(Wordt vervolgd.)
REISBRIEVEN.
Berlijn, Aug. 1887.
III.
Waarde Redacteur,
De indrukken, die ik hier ontvang worden steeds
talrijker en dieper, inderdaad hot levende Berlijn
is zeer merkwaardig en vertoont een zeer scherp
Afgeteekend karakter. Dat de krijgsmansglorie
daarbij de hoofdrol speelt is niet meer dan na
tuurlijk. De straten zijn genoemd naar beroemde
veldslagen, standbeelden, eeregedenkteekenen moe
ten er toe 'bijdragen, alle herinneringen levendig
te kouden even als die eenvoudige, eerbiedwaar
dige grijsaard, dien men als een heilige vereert
en van*wiens historisch hoekvenster", waaruit hij
dagelijks de wacht ziet optrekken, tot vervelens
toe gesproken en geschreven wordt. De Keizer is
inderdaad de Paus in dit almachtig, militair Rome,
want militair is en blijft hoofdzaak en geen wonder.
Ik bezocht het tuighuis (wat ik daar en elders
zag of kon zien, staat in Baedeker en andere be
schrijvingen van het Spree-Athen) en veel dieper
inéruk dan de veel te veel geroemde schilderij
vap- Wiertz maakte 't hier op mij te zien, hoe tal
Vanïkinderen, sommige niet ouder dan 7 of8jaar
tussèhen de reusachtige kanonnen uit alle eeuwen
heen'en weer liepen, hier, waar men op eiken voet
stap herinnerd wordt aan een hevigen strijd, aan
een moord van tienduizende onschuldige slacht
offers van menschelijke list en boosheid, van laag
hartige berekening en snoode eerzucht of
heerschzucht, een moord waarvoor de'besch£nng den naam
'oorlog bedacht heeft. Maar bet hartverheffende en
heerlijke gevoel, dat zich als moed, doodsverachting,
volharding en vaderlandsliefde tevens aan ons opdoet,
dat gevoel maakt zich hier zeker meer dan elders
van ons meester. Die veroverde stukken, die buit
gemaakte sabels en equipeinentstukken, die
honderde vaandels, waarvan ieder vaandel eenige
menschenlevens heeft gekost, het maakt alles op
den denkendenmensch een overweldigendcn indruk.
Door het volslagen gebrek aan smaak, waarmede
de verzamelingen voor zoover ik dit zag
in Berlijn zijn gerangschikt, wordt de indruk nog
grooter. In de reusachtige wapenzaal te Londen
heeft men alles zoo sierlijk weten te voegen (eene
verzameling blanke wapens vormt o. a. the
bridalcake of the Prince of Wales), dat het oorspron
kelijk vreeselijke der zaak op den achtergrond
gedrongen wordt. Slechts enkele tropheën en kleine
groepen zijn smaakvol saamgevoegd, xnaar overigens
ligt en staat alles als de flesschen en potten in
eene apotheek of als de soldaten met hunne offi
cieren in slagorde.
Daarbij donk ik aan do ranschikking en
niet aan de soorten.
Met eenige geringschatting voor de legers van
Dnitschland gewaagt Heine van de Fransche sol
daten als van das freudigo Volk des Ruhmos, das
singend und klingend die Welt dnrchzog" die
eigenschappen zijn thans op do Duitscher overge
gaan en golijk het tuighuis ons leerde Dene
marken en Frankrijk zijn getuigen waarlijk
niet zonder reden,
Een afzonderlijk deel van de groote Duitsche
natie vormen de aanstaande, do jonge en de adel
lijke officieren. De kasplanten, die te Berlijn
zorgzaam worden aangekweekt, en waaruit later
officieren moeten groeien, hebben te veel van hun
hoofd te vorderen, dan dat het lichaam ook nog
?zou kunnen ontwikkeld worden. Zij en de jon
geren en de adelijken met hun dunne beentjes,
knijpbrilletjes of monocles, geplakte dunne haart
jes, parfumpjes en nuffige damesmaniertjes, ver
zekeren ons op 't eerste gezicht, dat, als Lotha
ringen en Elzas nog niet genomen waren, zij het
zeer zeker niet zouden nemen. Maar do anderen!
Van den eenvoudig gekleeden forsclien keizer tot
den minsten soldaat, hoeveel kracht en kloekheid,
maar ook hoevoel zekerheid en zelfvertrouwen
spreekt uit hun blik en hun houding. Ook de
politie, die zich slechts op de drukste verkeers
wegen vertoont, maakt denzelfden indruk, zoowel
de Schutzmann (die naam teekent) als de man
te paard, die van zijn klepper over de menschen
heen ziet en sneller en gemakkelijker is, waar
ophooping van menschen of botsing van rijtuigen
kon plaats hebben.
Men wil te Amsterdam bereden politie"; is
het tot dat doel, dan is 't voorloopig nog niet
noodig, maar 't zou kunnen zijn, dat men be
doelde het gewenscht ontzag voor de voorschrif
ten der wet, niet op te wekken door dienaren
der wet, maar door paardepooten en in dat ge
val, is 't eenvoudig eene kwestie van particuliere
meening.
De dienst" is populair!
Weerplicht onttrekt een deel des volks drie
jaar aan de concurrentie zegt men en de oefeningen
in het leger zijn jaren van opvoeding voor staat,
stand en beroep. Dat stipte gehoorzamen en te
juister tijd handelen, heei't men in 't leger geleerd.
Na rijp beraad een besluit nemen; wat daartoe
noodig is, bevelen, zorgen, dat die bevelen nauw
keurig worden nagekomen, zoo behoort het in een
welgeordenden staat te gaan.
Men wane echter niet, dat de staat of zijne
dienaren ongenaakbaar zijn. Nog onlangs (in Juli
jl.) werden veranderingen en verbeteringen aan
de briefkaarten gebracht, eenvoudig ten gevolge
van een verzoek op rijm van een zeer bekend
Berlijnsch artist; op eenvoudig verzoek van een
paar journalisten werd belangrijke versterking van
personeel aan de telegraaf gezonden, bij gelegen
heid van eene vergadering, van veel gewicht: en
ter wille van zeer enkelen van do velen, die des
zomers naar Schöneberg, Steglitz, Lichterfelde of
Zehlendorf verhuizen, werd nachtdienst aan den
telegraaf ingesteld. Daarover verheugt men zich,
men is er trotsch op, te kunnen krijgen, wat men
verlangt, gelijk men trotsch is op zijn kiesrecht.
Met verrukking hoorde ik er op wijzen, dat do
stem van den minsten straatveger niet minder
waarde heeft dan die van den almachtigen Kan
selier. Ik vond niet noodig er op te wyzcn, dat
algemeen stemrecht aan de regeering alle macht in
handen geeft; Frankrijk en Pruisen hebben 't bewe
zen, maar in Nederland schijnen velen, dat niet te
weten. Do staat moedigt in Pruisen de uitoefening
van het kiesrecht aan, alle ambtenaren krijgen vrijen
tijd om te gaan stemmen.
Maar genoeg, ik teekende op wat mij inviel
bij het beschouwen van de toestanden in de
Spreestad, wat er te zien is, dat is reeds zoo vaak
verhaald, dat behoefde ik niet te doen.
Op een paar zaken wensch ik ten slotte nog
even de aandacht van den Minister te vestigen,
voor het geval, dat hij tneenen mocht aan post
en telegraafverkeer. iets te kunne!) verbeteren:
lo. Er is te Berlijn een afzonderlijke stadpo&t
(evenals in Londen) en daartoe worden de bussen
alle kwartier gelicht; 2o. vlak naast do loketten,
waar postzegels verkocht worden is een brieven
bus; 3o. op ieder oogenblik verzendt men per
Rohrpost in n half uur een brief, (waarvoor
enveloppe 30 Pf. kost) naar alle doelen dor stad,
in l uur naar de buitenwijken en voor 25 Pf. een
briefkaart.
Over geheel onbekende streken Lübbenau, Lebde,
Leipe eii Burg zal mijn volgende brief handelen.
Het Spreewald nl. wordt bijna nooit door Hollan
ders bezocht.
Allerlei.
In de Fransche zeebadplaats Trouvüle heb
ben de dames iets piquants" bedacht, dat nieuw
mag heeten en waarmee zij zich zoer aiunsceron.
Zij komen namelijk dicht gesluierd in liet gemeen
schappelijk bad. Natuurlijk weten de badende
hoeren niet wie deze of gene gedaante is, wier
behoorlijke trekken door het badgewaad worden
verborgen.
Hierdoor komen dan de grappigste quiproquo's
voor, en het bad gelijkt veel op eon vroolijk
bal-masqué. Schertsend vraagt mon: Wie zij t gij,
schoone eigenares dier fraai gevormde armen V
Hoe heet gij, met uw kleine blanke voetjes V" Na
tuurlijk ontstaan hieruit alle mogelijke intriges,
terwijl om een gesluierde Junonische gestalte al
spoedig een duel zou kunnen plaats vinden. Op
hot laatste oogonblik voorkwam onlangs nog de
onbescheidenheid van ooi dienstmeisje, dat er
burgerbloed werd vergoten. Zij verried namelijk
dat onder den sluier hot gelaat eener vorstin
verborgen was! Hot moeste baat vinden bij dit
nieuwtje echter de modisten, dio in zos weken
moer hoedjes met voiles hebben verkocht dan
anders in twee jaren.
Du water-harem", zooals Duraas do
vartooning noemt, amuseert zich echter, wat te
Trouville de hoofdzaak is.
Een momter-opvoeriny. Volgens eon te
NowYork verschijnend theater blad, Da- Kornet, zal
do schouwburg-ondernemer, de hoor Balossy
Kiralsy, daar eerstdaags eon groot
Ausstattungsstück' onder den voel belovende)) titol van: de
Verwoesting van Troje, ten toonecle brengen.
Voor do opvoering van dit werk zal eon afzon
derlijk tooncel worden gebouwd, en wel ter hoogte
van 50 bij oen diepte van 450 voet echt reus
achtige afmetingen. Do bekende geschiedenis van
Paris en Holona zal in pantomime worden voor
gesteld, en behalve deze hoofd-figuren ook
Priamus, ilector, UJysses, Mcnelaus on de overigo
beroemde helden van den Trojaanschen oorlog,
ten toonocic verschijnen. Hot schip, waarmede de
Griekscho bolden va)) Aulis in zee steken, zal
op werkelijk water drijven. In bet stuk zullen
minstens 1200 personen voorkomen. De nieuwe
costuums zullen, wat rijkdom on correctheid"
betreft, eeuig iu hun soort zijn. De geschiedenis
van Paris en Helena is zoo algemeen bekend, dat
er nauwelijks een onderwerp te vinden is, tegelij
kertijd zóó populair en zoo geschikt voor een
luisterrijke monteering. Het ballet zal natuurlijk
een eerste plaats bij de opvoering innemen, doch
de talrijke militaire evoluties, die in het stuk
zijn ingevlochten, beloven niet minder belang
wekkend voor de toeschouwers te zullen wezen.
Een guinifje papa. In een der eerste hotels te
Aken stapten onlangs twee Ieren af: een jong
heer en een oude bediende. Eerstgenoemde leed
aan een ernstige oorziekte, die helaas, doodelijk
bleek to zijn. Onmiddelijk na diens overlijden
pakte de bediende alles wat de overledene had
toebehoord, bijeen en maakte zich gereed om te
vertrekken. De eigenaar van het hotel verlangde
echter, dat hij de nalatenschap in het hotel" of bij
de politie zou deponeeren, om de identiteit van
den overledene te doen constateeren. Bij de hieruit
volgende mondelinge en telegrapbische
pourparlers bleek, dat de bediende de vader van den
heer in quaestiewas. Volgens de Eiberfelder Ztff
had hij den titel van bediende aangenomen, om
goedkooper te kunnen reizen.
Reclames
40 cents per regel.
Speciale inrichting voor Schoenen naaf
maat, in gips afdruksel voor gevoelige, pijn
lijke, gebrekkige voeten, knobbels,
etc. etc. ANTON HUF Jr.
Kalverstraat 200.
Schaakspel.
No. 90. INGEZONDEN OPLOSSINGEN.
Uit de nalatenschap van E. A. SCHMITT, Delfshaven. Juist opgelost door C. T. v. H. no. 88 met bis,
ZWAB.T. ter> quater, quinquies en no. 89 met A en B,
allen volledig; C. C. W. M. no. 89 met A en B,
beiden te Amsterdam. W. B. te Arnhem no. 88
met bis, ter en quater.
No. 88 met bis, ter, quater en quinter, 89 A
en B juist opgelost door Mei", alsmede door F.
A. T's, No. 88 No. 3 en 5, alsmede No. 89. Eerst
genoemde te Amsterdam, en laatstgenoemde te
Rotterdam.
BRIEFWISSELING.
C. T. v. H. Adres in dank ontvangen, volgende
week volgt de verzonnen partij vandenEngelschman.
d e f g h
WIT.
Wit speelt voor en geeft in vier zetten mat.
(Wit 8 en Zwart 9 stukken met K. e5).
OPLOSSING VAN SCEAAKPROBLEEM No. 88
van G. L. de Boor.
l 08 c8!, eG X df) (l 2 hl el f K. do of fl; 3 G5 f6 of 4, onv. 4 D. zet mat
l Als boven, of) do; 2 go fG, e6 e5ü; 3 hl al, f onv;
4 al
-hl
eó f
el f
mat..
f4, eö_ e5 f!, 3 f4 - f5, onversch; 4
c4, eG X df>; 3 hl el f mat.
al, ook spelen hl el, of het Pd onversch., behalve op c7.
l , e5 d4; 2 go
l , d7 do; 2 c8
|) Wit kan 3 in plaats van hl
No. 88 bis van Dr. C. J. Cornelis.
l d3 - f5!, eöX £> (a 2 dl d8 f, onv; 3 ei» d7 of f7 f mat.
a) Als b, g8 i'8; 2 dl du f, ; 3 ff) X eöof 1'8 f
b) ' , d8 f'8; 2 fó X cöf, ; 3 eöf7 f mat.
l , e8 c7; 2 D f7 f mat.
No. 8öter van A. G. Olland.
88 ter l gl - bG, e4X^; 2 böbl f mat; l als vor., aöXbö; 2 a4 c5 f mat
l als b., a7 X bG; 2 f7 X go t ,- ; l , f4 f3; 2 d3 d4 f ..
l ., Anders; 2 a4 ef> of f7?go f mat. "'
kend thema maar samenstelling en bewerking zijn zeer goed.
Xo. 88 qnater van L. N. de Jong.
l c8 e7!, (14 có; 2 el b4
2 f8
2 el
2 e7
Nieuwe variatie op een
beBijl
(14 c5;
a4 c5,
hl - e4;
Anders;
. hl df> volgt 2 l
o7 ? ff) f mat. l
Het hoofspel is mooi!
No. 88 quinqiius van Kapitein Campbell.
l gf> e3! dG X c-~> i 2 d4 cöf mat.
l Als bov., d6?e5 of 7; 2 d4 X cG f
l d7 speelt; 2 d4 X c(5 f .,
Mooi! l - - -
Driezet
el, R. dG en g8, pion g2 en g5 (9.
t, c5 X M;
- g7 f, n - fö;
e4 j, d4 c5;
ff) f, d4 do;
3 e7
3 gG
3 e7
3 aG
cöf mat.
18 t ,, ?
c8 f ?
b7 f mat.
l Als voren, do do; 2 d4 f3 f mat.
l f6ofeösp.;2 d4 15 f f mat.
l d8 - e7; 2 d4 f3 f mat,
a5 b4 faalt door l föfi! Wit begint in de volgende problemen.
no. 90 bis van A. van Heijcop ten Ham, Haarlem. Wit K. au, D. g7, T. h5, Pd. c2
Zwart K, e4, R. f4, Pd. c4 en g4, pions cf), cG, d7, fó en
BI,,,
e3 (9 met K. e4.
Driezot van G. J. D. te Amsterdam. No. 90 ter. Wit K. f4, D. 1x3, T. gl en c8, Pd. eG, pion
g2 (G. Zwart K. d2, T. a3 en a7, pions föen 1x4. (5 met K. (12.
_No. 90 quater Eindstelling eener gespeelde partij in Juni 11. door de hoeren Scholefield van
Wakefiold, voor Yorkhire (wit) en W. J, Macdonald voor Lancashire (zwart), in den groepkamp (*
tusschen die twee graafschappen, en door den beoordeelaar der onuitgespeelde partijen voor onbeslist
verklaard.
Stelling: Wit K. fö, T, b2, Pd. c4, pion af) (4. Zwart K. a4 en T a8 (2 met K. a4. Zwart
spoelt voor, en wit wint in twaalf zetten.
*) Groepkampen, tusschen de oonc club en do andere, de eene stad en de andere, of het eene
graafschap en de andere, worden in Engeland veel gehouden en verdienen navolging. Elk lid van
de eene groop wordt met oen lid van de andere groep, zoo nabij mogelijk van gelijke kracht, ge
paard eu speelt met zijn tegenstander oen of meer partijen, voor zoover toelaat do tijd van bijeen
komst, dio niet langer dan oonige uren duurt en op een dag afloopt. Over de partijen, die niet uit
gespeeld kunnen worden, doet een bevoogd beoordeelaar uitspraak, dan telt men van wocrzijde de
behaalde winstpunten te zamen, on die groep welke de meeston kan aanwijzen is overwinnaar. Bij
gelegenheid van hot laatste Tornooi te Fraukfurt a/M, hebbon de Duitschors de Engelschen uitge
daagd om een dergelijken strijd, met 30 man van weerszijdo, in Nederland of Belgiëte houden. De
heer Blackburno nam onmiddolijk aan om daarover bij briefwisseling nader te onderhandelen
Een mooie partij, gespoeld 19 Juli jl. in het
Volkeren Tornooi te Frankfort a/M.
e2
«l
tl
bf>
'2
c2
bl
(12
ff
o
f3
i'2
A. Burn van
Liverpool (wit);
e4 l e7 e5
b8 cG
a7 aG
gS - fG
d7 do
c8 d7(l
f
1)5
a4
(13
c3
i!2
f l (2 8 f'8 g7
o3 9 d8 o7
o 10 h7 h
el 11
f3 12 o
g4(413 d7
14 do (15
h2 1x4(515 b7 b5
a4 e2 10 (15 d4
17 bG X K'~>
18 c
19 f'
20 df>
B. Engiish van
Weonen (zwart)
c4 X l>r> 21 a(> X bf>
c2 b3 22 f8 do
gl f'2 23 c7?dö(7
24 g7 fG
25 bf> X al
2öa8 Xa-1
-21 cG '?b4)8
28 g,S g
29 c7 e5(9
el
1)4
e,'!
e4 X £>
c3 c4
fl bl
a2 al
al X ai
b3 X a4
a4 1)5
bf> c 4
hl?1x2(1030 fl Xd'
gG gö(3 c4Xd3 31 b4X<13
o d IX (13(1132 ef> e4
eG d3 X -l
f2 f4
f l X K')
jV> f-t
cl f4
e2 X f4
b2
34 (14 (13
35 fÖd4f
3öd4 e5
.",7 ef>Xfl
38 h2 hij
39 d3 d2
(1) Eon verloren zet; G... g7 go was beter.
(2) Dezo sluipende ontwikkeling van P. bl is af
komstig van Stoinitz.
(3) Deze en do vorige zet dient om f2 f4
te verhinderen.
(4) Gewaagd! 13 d3 (14 lijkt beter spol.
(5) Uitvoering van hot plan bij den 13den zet,
opgevat. Z\vart beantwoord dat, mot een tegen
aanval aan do zijde.
(G) Good, hot opkomen van f3 1)4 blijven te
verhinderen, on do inleiding van cone verborgen
combinatie.
(7) Een zeer mooie zet, waarvan do kracht
eerst eon zot of tion later blijkt, en daarop be
rekend dat wit klaarblijkelijk mot den T. de II.
lijn wil bezetten.
(9) Zijn stelling steeds versterkende, in afwach
ting van do dingen dio komen zullen.
(8) Zwart ruilt wijselijk niet af, daar de R. van
wit uit 't spol is.
(10) Eon miszet. Hot beste was 30. cl X f 4,
14(öf5 f'Gf 40 g7 gS
go gG 41d2?dlD.t(12
Opgegeven.
hoewel zwart
verkrijgt.
(11) Onttrekt do K
ook hot P zich terug,
(12) Zwart hooft de tweede helft meesterlijk
gespoeld.
. cöX f 4 een mooi spel
zich aan 't t; <lan trekt
Beursoverzicht.
Van 10 tot 16 Sept. 1887.
Ondanks de ofiïcieele ti'^cuspnuik der N. A./.,
bleef men iu deze weck te Berlijn toclx heimelijk
aan de bijeenkomst der beide Keizers gclooven
en in verband daarmede kenmerkte zich de beurs
aldaar voornamelijk door de afwachtende houding
welke mcu aannam eu de bijzonder weiuige
affai