DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 550. ter was het met het honorarium voor concertmuziek gesteld. By het leven van Mozart ver scheen slechts het kleinste gedeelte van zijn orkest en piano-composities in druk, de meesten werden gecopiëerd. De prijs van zulk een copie was zeer gering en bedroeg niet veel meer dan hij zelf Topr het copiëeren betaald had. Voor het afschrift van een piano-concerto, door hem zelf nagezien, vroeg hy slechts vier dukaten, hetzelfde kreeg hij voor drie quintetten. De gevallen dat' Mozart muziekstukken op bestelling kreeg en daarvoor rijkelyke vergoeding ontving, deden zich zelden voor, dus alles in aanmerking genomen moet men tot het besluit komen dat hij, zonder het klein inkomen, det hij als hofmuzikant ontving, en zon der de opbrengst zijner muzieklessen, alsook die van zijne kunstreizen, waarmede hy nog het meeste verdiende, niet had kunnen bestaan. Nog veel slechter dan met Mozart was het met Frans Schubert gesteld, bij wien van vergoeding voor dramatische muziekwerken, welke Mozart nog genoot, geen sprake was. Ofschoon zijn opera der Hausliche Krieg" tegenwoordig bijna op alle Duitsche opera-repertoires te vinden is(?) en zelfs op eenige Fransche en Duitsche theaters opgevoerd wordt, zou het toenmaals niemand in de gedachte zy'n gekomen, Schubert voor een dramatisch com ponist te houden. Van eenige tegemoetkoming voor zijn opera-muziek is dan ook nooit iets ge komen, en hetgeen hy voor zijn symphonieën en liederen ontving, was nauwelijks toereikend hem het noodige te verschaffen. Tusschen kale muren, op een wurmstekigen lessenaar schiep de meester zijn onsterfelyke zangen en horribile dictu soms moest hy snel een lied schrijven, om bij den uitgever eenig geld te gaan halen, om brood te koopen. ' Met Beethoven was dit anders, daar hij een Sooger leeftyd bereikte dan Schubert, en dus het opkomend geslacht den tijd had om nog bij zijn leven over de waarde zyner toonscheppingen te verdeelen. Toch behoort het uitbetalen van een hoog honorarium ook bij hem tot de uitzonde ringen. Hadden niet eenige particuliere perso nen hem een jaarwedde van 4000 gulden verze kerd, welke ten gevolge van het staatsbankroet in het jaar 1811 zeer verminderd werd, zoo zou hy' dikwijls gebrek hebben geleden. In later tijden was dit niet zoo, daar Beethoven zelf het Mbnorarium voor zy'n werken vaststelde, gelijk de re dactie der Deutsche Rundschau doet opmerken. C. M. v. Weber kon hoofdzakelijk door zijn be trekking aan het theater te Dresden als een welgeste'd man leven. Toch is het honorarium, dat hij genoot, voor de scheppingen van zijn genie, welke nu een vo'k van 50 mil ioen zielen nog voortdurend een muzikaal genot verschaffen, ge ring te noemen. Voor zijn Freischütz" ontving hij 80 goudstukken, waarvan de kosten voor den schrijver van den tekst nog werden afgetrokken, zoodat voor hem niet meer dan 388 thaler over schoten. By gelegenheid der vijftigste opvoe ding dezer opera, waarmede men 30.000 thaler gewonnen had, bood men Weber een gratificatie van 100 thalers aan, zegge: honderd thaler, welk geschenk hij natuurlijk weigerde. In een brief, aan graat Brühl gericht, schrijft hy: Ik ben nu eenmaal een Duitscher, wat kan ik dus verwachten?" In vergelijking met deze weinige waardeering van zijn genie kan het hono rarium dat hij voor de piano-partituur van de Freischütz" genoot, waarvoor de uitgever Schlesinger 270 thaler betaalde, zeer beduidend genoemd worden. Voor de Euryanthe" ontving hy' 800 thaler van het Berlijnsche hoftheaterSpontini, en 1300 van de directie der opera te Weenen. By deze armzalige sommen vergeleken komt het honorarium dat Weber van den uitge ver Kemble in Londen voor zijn Oberon" kreeg gunstig uit. Het bedroeg namelijk 500 pd. st. zeker wel de grootste som welke Weber ooit voor een zijner werken ontving. Daar bovendien 12 voorstellingen, door hem zelven gedirigeerd, met 255 pd. st. werden gehonoreerd en de door hem gegeven concerten 340 pd. st. opbrachten, zoo be liep zijne ontvangst, gedurende de maanden welke hy' in Londen vertoefde, meer dan 1000 pd st. Terwijl men intusschen den Diütschen meester zooveel mogelijk op het oorspronkelijk door hem erlangde honorarium beknibbelde, betaalde men Bossini alleen voor het dirigeeren van drie opera's benevens de medewerking zyner echtgenoote als zan geres 2500 pd. st. en voor elk concert 50 pd.; n enkel door de Engelsche aristocratie georganiseerd concert bracht hem 40,000 frcs. op. Hoe weinig dikwijls groote talenten in Duitsch land gewaardeerd worden, blijkt het duidelijkst uit den treurigen levensloop van Albert Lortzing. In elk ander land zou men iemand, die een opera als de Waffenschmied'' geschreven h ad, een zorgeloos bestaan hebben verzekerd. In Duitschland moest hij te gronde gaan en wel geheel buiten zijn schuld. Zijn opera's werden gewoonlijk met 12 louisd'or betaald en hij noemt het edel", dat hem te Ham burg 20 werden aangeboden. Voor zijn populair geworden Czar und Zimmermann" ontving hij van den uitgever, die in korten tijd acht edities voor piano er van verkocht, ongeveer 220 thaler! De wijze, waarop theater-directeurs zich van een maal opgevoerde opera's wisten meester te maken en waardoor Mozart ook zooveel te lijden had gehad, moest natuurlijk ook Lortzing zich laten welgevallen. Het is werkelijk droevig, Lortzing zelf eenige maanden vóór zijn dood te hooren verklaren, dat hij geheel tot armoede is vervallen. Zoo arm dat, bleef Duitschland nog eenige schaamte over, het er over blozen moest." Geen wonder dat zelfs een man, krachtig en vol humor, zooals Lortzing, er eindelijk onder bezwijken moest. Deze verhoudingen hebben zich in den loop onzer eeuw aanmerkelijk verbeterd. Terwijl Mozart en Weber van het honorarium, dat zij voor hun werken ontvingen, niet konden leven, bezitten de hedendaagsche dramatische componisten, dank zij het auteursrecht, meestal een schitterend in komen. Men weet dat Richard Wagner als een vorst leefde, wat hem ook zonder de edelmoedige bijdrage van den koning van Beieren mogelijk geweest ware. In het jaar 1871 bedroeg de som, alleen met de opera's van Wagner aan het Hoftheater te Weenen ontvangen. 120,650 fl., dus ongeveer een achtste der gezamentlijke inkomsten van dit tooneel. Van de weelde, waarin hij leefde, doet men elkander fabelachtige verhalen, en zijn vijanden maken er gebruik van hem in een belachelijk daglicht te stellen, alsof alleen alles wat schoon is aan dwazen en straatslijpers toekomt. Wagner heeft voldoende bewezen, dat het zoogenaamde onafscheidbare van genie en hongerlijden niets dan een sprookje is. Zijn Nibelungen", dat door zijn vereerders als het schoonste zijner werken geprezen wordt, schreef hij, terwijl hij reeds ge heel onbezorgd en ruim kon leven, en ten tijde dat hy de Meistersinger" componeerde, was zijn welstand nog toegenomen. Van de levende componisten schijnt het Johann Strausz te zijn, die het schitterendst bedeeld is. De tantièmes, die hij uit Berlijn ontvangt, moeten na een oppervlakkige berekening alleen reeds veel meer dan 100.000 mark bedragen. Voor de piano-partituur zijner nieuwste operette De Zi geunerbaron", heeft hij van den uitgever 27.000 fl. ontvangen. Men verhaalt dat Johannes Brahms, nadat hij de aanbieding van 10.000 fl. afgeslagen had, van een anderen uitgever 32.000 mark voor zijn derde Symphonie heeft gekregen. Als men deze sommen vergelijkt bij de 225 fl. voor een Don Juan!" Helaas dat niemand tegenwoordig instaat is een Don Juan" te schrijven! Ware dit het geval, de man zou binnen zeer korten tijd millionnair zijn. De arme Hermann Goetz, die vóór het bekend worden zijner heerlijke opera DerWiederspanstigenZahmung"hetzuurverdiende brood van een piano-onderwijzer at, kon daarna nagenoeg van hetgeen dit werk hem opbracht, rustig leven en hoeveel nieuwe composities zagen sedert van hem het licht. VARIA. De limes vierde deze week haar eeuwfeest. De Morning Post werd reeds in 1772 gevestigd; de Morning Advertiser eerst in 1794, door de vereeniging der Licensed Victuallers, de Observer in 1791. Het oudste avondblad is de Globe, die in 1803 werd opgericht. De oudste Engelsche courant is het Woreester Journal dat in 1690 voor het eerst verscheen. De Times was eerst in 1785 onder een anderen naam verschenen, als Universal Daily Register, maar steeds heeft het blad behoord aan dezelfde familie, die het nog bezit, de familie Walter. Het eerste verslag der rechtszitting, dat in de limes verscheen, was het proces van Warren Hastings. De zitting van het parlement van 1788 was zeer merkwaardig; de bladen mochten er geen verslag van geven, omdat koning GeorgelII krankzinnig was,*er werd dan ook niets afgedaan. De bloei van den Times was de ondernemings geest van de eigenaars, de Walters. Zij spaarden kosten noch moeite om het eerste nieuws te heb ben. Toen luitenant Waghorn de route over land naar Indiëopende, in 1827, wachtte de koerier van de limes te Marseille de aankomst van iedere boot uit Egypte of Indiëaf, ijlde Frankrijk door naar Boulogne, dan per snelzeilenden kotter naar Dover, per express naar Londen, zoodat op Prin ting House Square het nieuws gedrukt werd, lang vóórdat de regeering hare depêches ontving. Toen Louis-Philippe zorgde dat de koeriers niet meer door Frankrijk konden gaan, moest Johan Walter naar iets anders omzien. Hij kocht een stoomboot en liet die van Alexandrie naar Triest varen, vervolgens gingen de berichten van Triest over Ostende naar Engeland. In de laatste zeventig jaren heeft de Times maar vier hoofd-redacteurs gehad; Thomas Bar nes trad in 1817 op, Johan Thaddeus Delane in 1841, J. Chenery in 1176 en George Earle Buckle in 1884. In eene lezing, deze week in de Balloon society gehouden, wees de spreker er op dat het laatste nummer van de limes uit 50 plaat sen van den aardbol nieuws bevatte, dat niet meer dan twee dagen oud was. Toen de limes vóór honderd jaar gevestigd werd, spraken er niet meer dan 15 millioen menschen Engelsen, thans zijn er ruim 100 millioen die het spreken, en 260 millioen in Indië, Japan en China, die het aanleeren, allen toekomstige abonné's. De Suffalo Advertiser tracht door het volgend rijmpje aan het publiek de noodzakelijkheid van het adverteeren in te prenten: Oh, merchant, in thine hour of e e e, ("ease) If on this paper you should c c c, (seize) And look for something to ap p p p (appease) Your yearning for greenback v v v, (fees) Take our advice, and now be yyy, (wise) Go straightway out and advert i i i. (ise) You'll flnd the project of soine u u u, (use) Neglect can offer no ex q q q, (excuse) Be wise at once, prolong your d a a a (days) A silent business soon de k k k." (decays). De bescheidenheid van Coquelin, Got en andere Fransche acteurs wordt niet hoog geroemd; die van Mitterwurzer, den Oostenrijkschen acteur, overtreft hetgeen in dit genre nog vertoond is. Mitterwurzer, die aan het tooneel te Weenen eene zeer goode positie heeft, zal met l Mei 1888 als gast in den koninklijken schouwburg te Berlijn optreden. Een tooneelagent te Berlijn polste hem omtrent de voorwaarden, onder welke hij wellicht bereid zou zijn, om zich aan het toekomstige Lessing-theater te Berlijn te verbinden. Mitter wurzer stelde de volgende bescheiden eischen : 1. Bezoldiging 40,000 mark voor een speeltijd van tien maanden. 2. Uitsluitend optreden als eerste Conversationsliebhaber" en Bonvivant". Komt er zulk eene rol niet voor in de stukken, die opgevoerd zullen worden, dan zal de heer Mitterwurzer het recht hebben, zich zelf een andere rol te kiezen. 3. De heer Mitterwurzer heeft het recht, <Jen tekst zijner rollen in de nieuwe stukken om te werken of te wijzigen, zooals hij zal verlangen. 4. De heer Mitterwurzer heeft het recht, op alle dagen, waarop hij niets in het Lessing-theater te doen heeft, zonder bijzonder verlof der directie buiten Berlijn gastrollen te vervullen; zijne be zoldiging aan het Lessing-theater zal deswege niet verminderd worden. 5. De heer Mitterwurzer is niet verplicht vóór elf uur 's morgens op de reputitie te verschijnen 6. De heer Mitterwurzer ontvangt voor iedere voorstelling in het Lessing-theater twee plaatsen parquet of eerste rang gratis, en eene eigene loge en garderobe. De directie van het Lessing-theater heeft kort weg deze voorwaarden afgeslagen, en zal trachten zich in het gemis van de heer Mitterwurzer te schikken. Te Parys zal in het Louvre, naar het model van de Uffici te Florence en de Academia di san Luca te Rome, eene afdeeling van portretten van kunstenaars, door hen zelf geschilderd, geopend worden. Het Journal Officiel bevat de namen der leden van de commissie die zal te beslissen hebben, welke der thans levende kunstenaars men tot die eer zal uitnoodigen. Een welkom bericht voor de vele vrienden en vriendinnen van de Fransche poëzie in het alge meen, en van FKAÏHJOIS COPPÉE in het bijzonder: de dichter van Le Passant en van Severo loretti komt binnen kort in ons land. Van zijn eerste verblijf in Holland, nu juist acht jaar geleden, heeft Coppée den aangenaamsten indruk behouden, en met groote dankbaar heid herdenkt hij het onthaal, alhier in 1880 genoten. Les gens de climat froid sont de eliawde amitié, zeide hij in het keurig gedicht, waarmede in 1883 het gezelschap van het Odéon zijne voorstellingen te Amsterdam opende. Dat die warme vriendschap ten zijnen opzichte niet verkoeld is, daarvan zal Franijois Coppée zeker het bewijs ontvangen, wanneer hij op Zater dag 21 Januari in Felix Meritis optreedt. Hy zal dan niet, gelijk voor acht jaar, losse gedichten voorlezen, maar ons de voornaamste tooneelen voordragen van een aangrijpend nog onuitgegeven drama, Pour la Gouronne geheeten, waarmede hij eenige weken geleden in verschillende steden van Zwitserland groot succes behaalde. Schaakspel. No. 106. van H. J. DEN HERTOG te Amsterdam. ZWART. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Te laat vorige week ontvangen de jniste op lossingen no. 104 en vroeger 98, 99 en 97 b, c en d door C. C. W. M. te Amsterdam. W. v. H. te Delft 104 met bis, ter en quater, W. P. A. te Arnhem no. 104 W. B. te W. 104, H. J. d. H. en Henri 104 met bis, ter en quater, beiden te Amsterdam. C C. W. M. No. 105 met Chocholousen Dobrusky. alsmede Rosenbaum. en Loyd. de laatste ook door Henry., Mei" No. 104 met bis, 105 en Rosenbaum, allen te Amsterdam. c5 en g4. Wit K op el, D d e WIT. Wit speelt voor en geeft in drie zetten mat. (Wit 7 en Zwart 8 stukken met K. fl). OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 104. van JAMES RIJDER te Leeds. l a5 c6! e6 f5; 2 c6 e7 f, fó e6; 3 b.3 X g ! , e6 d5; 2 h8 f6, onv.; 3D geeft mat. BRIEFWISSELING. Ilenri en Mei" In 105 bis staat een wit Paard op e4, pions op t mat. a3 c4; 2 c6 d4, e6 d5; 3 b6 X b5 t mat. f7 f6; 2 h8 e6 f, K onv.; 3D of Pd f7 f5; 2 h3 X g& t, e6 do; 3 h8 d4 G d5; 2 c6 d4 f mat. Anders; 2 b.8 e5 f, d6 X e5; 3 c6 e7 f mat. No. 104bis van S. Loyd. l D f l! R b2!; 2 fl bl!; onver.; 3 bl X R of h7 f mat. R c3 of d4; 2 D _ d3 R e5 of f6; 2 fl f5 h7 speelt: 2 fl bl, g4 g3; 2 f8 g6 f, h7 103 quater van F. Hofmann. 3 D X B, of h7 ; 3 Als boven. ; 3 bl X al of h7 f mat. X g6; 3 fl h3 f mat. l keurig! b3 d2 of d6 g6 f mat. d8 a5!. a6 X a5; 2 d2 d6, onver.; 3 e2 , , f3 X e2; 2 d2 X e2 f, e4 d5; 3 e2 _ c4 f mat. b5 speelt; 2 e2 c3 f mat. . . c6 do; 2 d2 e3 , Anders; 2 d2 d3 f, e4 X d3; 3 e2 c3 f mat. No 106bis van H. J. den H. te Amsterdam. Wit K dl, D el, T e4, Pd f3 en hl, pions d4, e6 en h3 (8. Zwart K d3, R gl, pions c4, d5, e7, f'6, h4 en h2 (8 met K d3. Wit begint en geeft in twee zetten mat. IETS OVER PROBLEMATIEK. In een En»elsch blad komt een artikeltje voor over bet Probleem, van vier Engelsche 1ste klasse probleemdichters Die beschouwing moge hier en daar,theoretisch de ware zijn, gaat echter, naar onze meenintf in de practijk niet altijd op. Over het algemeen echter komen de stellingen met onze denkbeelden "overeen. Zoo o. a. het nemen van een stuk of f geven bij den Isten zet benadeelt zonder uitzondering de schoonheid, maar liet nemen van een pion, wanneer die pion bepaald noodzakelijk is, maakt een uitzondering. . Spaarzaamheid (economie in de zamenstelling van het probleem) wil met alleen zeggen weinig stukken een probleem met veel stukken kan spaarzamer bewerkt zijn dan een met weinig; dat ligt "daarin dat een stuk veelzijdig gebruikt wordt. Varianten verhoogen de schoonheid, op voorwaarde "echter dat die varianten ook iets pikants hebben, anders doen ze juist het tegendeel!" V lx A A Cr : De Schztz vraagt wie de auteur kan opgeven van onderstaand fraai eindspel: Wit K. d6, R d5. pion c6 (3. Zwart K. a7. T al (2) Wit aan den zet wint. Wit Paul Morphy. (Zwart. F. Perrin. l e2 e4 c7 c5. f3 e7 e6. d4?c5 X d4. 2 gl 3 d2 4 f3 5 cl G fl 7 c,2 O X d4 c3 d3 c3 O d2 b8 f8 b4 a5 c6 c6. f6. b4 f. a5. b6. e5. d5. c6. 8 9 bl 10 <13 e2 d7 11 f2 f4 e5 12 e4 e5 b<> X d4. 13 c3 X d4 f6 d7. 14 C2 d3 f7 f5. 15 g2 g4 (a) g7 go. 16 g4 X ft -- c6 X ft17 gl hl d7 - f8. 18 al cl f8 e6. Wit Perrin. (Zwart. 19 d3 20 f5 21 f4 22 fl 23 dl (b) e6 X d4. X c8. d4 X X X X - f5 (c) X " h5 f 08 d7. 24 h5 f7 f d8 e7 (d. 25 e5 e6 f d7 d8. 26 c3 g5. Strijkt de vlag. De vleugel attake is geheel correct, Bij 2 g6 X ft volgt 20 D h5 met een winnend spel. (c) Een pionoffer in eigenaardigen stijl, ten einde voor de officieren een open aanvalslijn te forceren. (d) Bij 24 c6 e7 geeft wit in twee zetten mat. (a) IETS OVER DEN DOOD VAN ADMIRAAL COURBET, (*) verteld aan boord door den zeeofficier Pierre Loti. .... Wat ik van dien dood heb gezien, is maar weinig; door hot op te schrijven vrees ik bijna die ramp te verkleinen, omdat ik te nietige bij zonderheden heb mede te deelen. Het was gisteren om zeven uur 's avonds, ter wijl wij vroolijk aan 't dineeren waren, Er kwam een bootje bij ons aan boord en de roeiers be richten, dat zij van den Bayard een brief kwamen brengen aan onzen kommandant. Eeu minuut van ongeduldige nieuwsgierigheid het moest een ernstige tijding zijn: het teekenen van den vrede? de hervatting van den oorlog ? . .. Neen, niets van dat alles, maar een somber, een onvoorzien voorval: de admiraal was ernstig ziek, misschien stervend op dit oogenblik, Het j bootje ging bij de schepen rond, om het droevig i nieuws bekend te maken. Als een lading kruit ging het bericht pijlsnel onder de manschappen rond tot bij den voor steven, waar de matrozen aan het zingen waren. Zij wilden juist een tooneclvoorstelling voor aan staanden Zondag instudeeren met muziek -en