De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1888 8 januari pagina 7

8 januari 1888 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

No. 550. DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. hem de hand. Hij echter stiet ha» weg, en riep: Ongevoelig schepsel, ge hebt rustig dit töoneel " kunnen bijwonen! Ik wil u niet!" Toen droeg hij den stervende zorgvuldig weg, Jusnnita ging naar huis e& hing zien aan den haak van het ven ster ojx .,? Een verrassenden vorm van fooien geven onder vonden onlangs de kellners in een Keulsch hotel. Een vreemdeling had in he't- hotel zijn intrek genomen, met plan ongeveer een week te blijven. De dagrekening, die na den eersten nacht op zijn kamer was neergelegd, beviel hem niet. Vooral vond hij de rubriek bougies, l mark" wat ver rassend. Dat dit woord bougies" waskaarsen beteekende, was hem wel bekend, maar ondanks lang en inspannend peinzen gelukte het hem niet te doorgronden welk tastbaar voordeel het hem aanbracht, voor twee kaarsen, die waarschijnlijk voor de heele week wel konden dienen, eiken dag een mark te betalen. Hij wachtte af, den twee den dag vond hij w«er twee bougies op de nota. H\j pakte nu de kaarsen in zijn koffer. Aclit da gen hield hft daar verblijf, en zestien kaarsen lachten hem uit zyn koffer tegemoet, toen hij 's avonds de reis wilde ondernemen. De oberTiellner kwam nu met de rekening, onze gast betaalde haar en hield toen tegen den heer in den zwarten rok eene korte, maar boeiende toe spraak over de waarde der kaarsen in het alge meen en in het bijzonder. Hij deed daarbij uit komen, dat z\j vooral in Keulen een zeer kost baar artikel moesten zijn, daar men voor een enkele, ja zelfs alleen voor het aansteken daarvan ?een halven mark betalen moest. Hij meende daarom den oberkellner een groot genoegen te doen, door hem acht van die kostbare kaarsen aan te bieden, dat in het ongunstigste geval toch .zeker met de waarde van vier mark overeen kwam. Het verbaasde gezicht van den oberkellner kan men zich voorstellen; evenals dat der overige dienstbare geesten, aan welke de vreemdeling vol waardigheid en hartelijkheid eveneens ieder eene kaars in de hand drukte. Friedrich Spielhagen heeft het ondankbaar en smakeloos werk ondernomen, het slecht succes Tan zijn drama die Philosophin te willen uitleggen, «n in een feuilleton, Die P>-emière, de schuld op tnorrigen toon aan publiek, auteurs en kritiek gegeven. Een der Duitsche' bladen haalt naar aanleiding daarvan eene anecdote aan, die van Kochefort den redacteur van den Intransigeant, verteld wordt. Rochefort had in vroeger tijd met een mede-werker een vaudeville geschreven, die uitgefloten werd. Dat is een intrige!" riep Rochefort. Ongetwijfeld!" beaamde zijn medewerker. Maar wij zullen de schuldigen ontmaskeren." Zeer zeker!'' Een jaar later ontmoette Rochefort zijn mede werker op straat en zeido: Nu weet ik het waarom wij uitgefloten zijn!" Waarlijk?" Het was een kabaal der grande coguette, die zich wilde wreken, omdat zij de hoofdrol niet heeft mogen spelen." Dat had ik al gedacht!" zeicle de ander; er ging een jaar voorbij en weder ontmoetten de collega's elkander. Ik heb mij toen vergist", zeide Rochefort. Het was de grande coguette niet. Onze politieke tegenstanders hebben ons dien val berokkend.'' Daar heb ik altoos wel eenig vermoeden ?van gehad", zeide de medewerker. Zoo zochten en vonden de beide vrienden steeds een nieuwe reden voor hunne nederlaag, tot eindelijk aan het eind van het zevende jaar Henri Roche fort zijn collega toeriep: Nu weet ik eindelijk precies, waarom hij destijds fiasco maakten. Gisteren is het mij onweer legbaar duidelijk geworden." Nu, waaraan lag het dm ?" Wij hadden een slecht stuk geschreven." Het kleine verhaaltje is wellicht niet zonder toe passing op andere ontevreden schrijvers. _ Van Georg Friedrich Lichtenberg, die te G ttingen professor was, en vooral als geestig uitlegger van Hogarth's etsen bekend is geweest, werd dezer dagen een albumblad openbaar gemaakt, dat hij op 11 Juni 1789 een ouden vriend te Darmstadt wijdde. De vriend leed zeker aan de jicht, misschien ook leed Lichtenberg zelf er aan, want de satiricus geeft op dit blaadje een ^on feilbaar middel" tegen die kwaal: Verschaf u," zegt hij, den zakdoek van een vijftigjarig meisje, dat nooit gewenscht heeft te trouwen; wasch dien driemalen in de sloot van een eerlijken molenaar; droog liem op het tuinhek van een kinderloos protestantsch predikant; teeken hem met de inkt van een advocaat, die nog nooit een onrechtvaardige zaak verdedigd heeft; geef het dan een dokter, die nog geen patiënt heeft gedood, en laat u de pijnlijke plek zorgvuldig daarmede verbinden." Het _ bestuur der Koninklijke Letterlievcnde Vereeniging Hooger zij ons doel" deelt ons mede dat de netto opbrengst der weldadigheids-voorstelling, gegeven met medewerking van de Liedertafel Euterpe", in den Stadsschouwburg, ten voordeele van de^ vereeniging Kindervoeding", is ^948.11'/a, met inbegrip der vrijwillige bijdragen. Eene zoo aanzienlijke opbrengst is zeker eone groote voldoening voor de vereeniging en voor degenen die haar hielpen in de uitvoering van haar verdienstelijk werk. Ingezonden. Mijnheer de Redacteur! TJsv verslaggever, de opvoering van de Traviata besprekend, zegt: De vertaling is van de hand van Abel, ongetwijfeld een nom de plume" juist waarachter zich intussohen geen letter kundige van eenige beteekenis verschuilt" zeer juist en laat uit het oogpunt van woor denkeus en versificatie geducht te wenschen over", nog juister. Daar uw verslaggever n letterkunde n muziek beoordeelt, vermoed ik dat hij n op letterkundig n op muzikaal gebied wel degeiyk van eenige beteekenis moet wezen, en wei.sch ik hem dus te vragen of hij het mogelijk acht de over eenstemming van het muzikaal accent getrouw met elke syllabe in acht nemend, en onmogelijke noch dwaze zinswendingen neerschrijvend eene opera uit het Fnmseh (uit het Duitsch levert, dunkt mij, vrij wat minder zwarigheden op) zoo danig in het Nederlandsch te vertalen, dat woordenkeus noch versificatie te wenschen over laten. Hoogachtend, Amsterdam, 2 Januari 1888. ABEL. Wij zijn het met Abel" eens. dat het geen lichte taak is een libretto uit het Fransch in het Nederlandsch over te zetten en onze lezers kun nen zich herinneren, dat wij daarop reeds bij herhaling de aandacht gevestigd hebben. Ontslaat dit echter van den plicht om de wet ten van zinbouw en versificatie te eerbiedigen en de woorden in hun werkelijke beteekenis te ge bruiken? Is het b.v. geoorloofd te schrijven: Clara, gij dames, der jeugd nauw ontsproten. Ik die in wuft vermeiden In 't heerschen vreugde vond. Arme vrouw, volhard in 't streven Dra voleindt uw levensstrijd. .... doch gij hebt me opgeheven, En met uw edel hart, de liefde in mij ontwaakt. O God, wat zie ik? Al uw waarde verkocht. Zoo ik van d'aarde scheid Dat mij het Hemelsch Wezen. Een zalig lot bereid. Wellicht dat ik later d'onrust tart. Zoo volbracht ge uw schoonste dagen. Doch van wanhoop bleef 'k gespaard. Wilt kinêferen uit Bohemen, 't Bestaan niet ernstig nemen. Zij, die met U medeminnen Streeft ge op zijde .... Wil om mij U niet verstoren 't Blinkend goud slechts ia u toaard. O jaloezie der ziel ontloken. De os zij geprezen ; Hulde aan dien vorst, zijn regeering duurt kort. ..... O. ziclsgeliefde, Vlijden we ons wehalig neer. Al mengde uw stem tot 's Hoeren lof, Zich saam in Englenzangen. Dat 'k helaas, mijn trots niet tartte. * * * De reeks zou kunnen uitgebreid worden, doch voor onze lezers zal het bovenstaande waarschijn lijk voldoende wezen. Dat wij strijden togen alles wat den gooden smaak beleedigt, zal ook de vertaler van het Fransche libretto ons niet euvel duiden. II. C. P. D. Aan den lieer ALBEBT VKRWEI.T, Kritikus en Poëet, Alhier. Hoogbegaafde Heer! Vergun mij naar aanleiding van uw artikel Nicolaas Beets en zijn Winterloof'. opgenomen in 'tNo. van l Januari, van dit Weekblad, in 't openbaar aan U mijn oprechten dank te betuigen. Dank, hartelijk! dank begaafde poëet dat ge mij, die als leek tot dusverre Nicolaas Reets voor een dichter hield, zoo welwillend de oogen hebt geopend. L' kende ik niet, ik wist zelfs niet dat ge be stond. Daarom dank! dat ge mij op uw bestaan hebt opmerkzaam gemaakt. Ook anderen, met wie ik over uw artikel sprak, hadden nooit van u ge hoord, maar enkelen, die weer kennissen van die anderen waren, wisten dat ge leeft: dat ge niet alleen een man zijt die tof taak heeft den menschen zijn meening te zeggen over publicisten, maar ook zelf aan de poüzije doet. Liefhebber als ik ben van de dichtkunst, haastte ik mij eenige van uwe verzen machtig te worden eindelijk was ik zoo gelukkig ze to ontdekken en ik stond verstomd. Zulke verzen, zulke gedichten als gij maakt had ik nog nooit gelezon. Ge hebt nieuwe, mij onbekende snaren in mijn gemoed doen trillen, ge hebt mij getroffen, ont roerd, bekeerd. Ja! Albert Verweij, gij zijt oen echt Poëet on Nicolaas Beets is een oudbakken prul. Zulke verzen als gij maakt, zou hij in der eeuwigheid niet kunnen maken. Een kennis van mij 't is een botterik dat merk ik nu durfde beweren dat IV verzen veel van verminkt proza hebben; ik zie dien kennis van nu af. nooit meer aan. O! duid het mij niet ten kwade, beschuldig mij niet van onbescheidenheid, wanneer ik ten bate van mijn natuurgenooten hier eenige strofen, uit uwe heerlijke dichtwerken overschrijf, opdat alle Nederlanders weten mogen wie gij zijt, hoe gij dichten kunt: hoe gij zelf de mooie rersen er bij maakt, Bizonder trof mij een uwer poeëmen. O! ik geniet er nog van. Als ginds goedleefsch pastoor den gel'gen wijn Toont boven het hoofd, dan leegt en het weidsch bokaal Vóórhondt aan het vól-doend knaapje, en zóó, driemaal, Zwelgt, en maakt, midde'in het heiligste, een festijn Van wijn en reukwerk, bloemen en lichtjesschijn Op hooge kaarsen, het veelmanuig koraal Dreunt de oorefi dronke', en loom van zijn lusts maal Wijdt hij hun lust die zal ia Gods naam zijn; Zóó viert elk mensch, midde'in elk' heil'gste daad, Kiju droom van zonde, en draagt zijn dronken ziel Hoog tusschen nueht're ceremoniën; En ik, die in rnijnzelf dit menscu-volk ken, Muet lachen dat wie ns in het kwade viel Steeds schijn van goeds knoeit rond zijn ziel zelfs kwaad. Nog heerlijker vind ik uw vaers, opgenomen in het Amsterdamsche Jaarboekje Is 't wellicht uw jongste dichtwerk? Laat ik het even wereldkundig maken, opdat velen er zich met mij aan laven en begrijpen hoe men in een pocëm, een sonnet, een oud-Amsterdamsch burgwalletje kan beschrijven, zóó plas tisch, dat men letterlek den Burgwal ziet en ruikt: 't Rijk dakzicht, 6teB schoorstecnig, roodt en blauwt, Op 't 't oud stads-stukje, en 't zwart burgwalke is zwaar Bouwval'gen wai'bouw, vlug opgeevlend, maar Vol met al 'fc dak- en muurtuig: luikje en bout. Droogrekje en raampje en bloemplank; 'n hekje omliout Elk huisjeu; hier waltnlpjeB en een paar Stoep-bankjes met een boom; daar 'u allegaer Potliuisjes met afdakjes en een woud Gootpijpen. ? 't Staat in stad, als liuisjes staan, Van 't knechts-volk, vlak bij 't vlondertje aan de sloot, Op 't molenerf; langs 't bleekveldje aelitcr-heen Zie 'k 't mooln.aarshuis; langs d'ouden Singel gaan Loopende menschjes: zoo zie 'k ver en groot De stad, en 't volk langs brug en straten treèn. Hoe heerlijk maakt ge gebruik van allerlei spiksplinter nieuwe werkwoorden, die tot op heden niemand kende, hoe zwelt het letterkundig hart van genot bij het lezen van die nieuwe, prachtige adjectieven en welk een diepe gedachte, dieper dan de burgwal zelf. ligt er in dit poëem. Ha! dat is eerst iets anders dan 't gebazel van den grijsaard Beets, dien ge zoo duidelijk hebt gezegd hoe ge over hem denkt. O! gij kunt critiek leveren, mooie nieuwe critiek. Dat was eerst ferme taal, geen Jan Salieachtig geleuter. Ik maak u niet alleen mijn compliment over uwe poëzy, maar ook over uwe critiek; de oudere critici kunnen daaraan een lesje nemen. Wat heeft men aan die ouderwetsche wijs van critiseeren? In onzen realistischen tijd windt men geen doekjes meer om 't geen men zeggen wil, de tijd is voorbij waarin men op beleefde en nette manier elkanders fouten besprak. Gij geeft een flinken stoot voorwaarts, door te critiseeren naai den nieuwsten stijl. Jan Salie speelt niet meer den baas; Hij maalde voor Jan Vlegel plaats; line ])lonipcv mi, hoe 1'ra'iier. J)e ruwste dm], de platste spraak Is naar den wolbekenden smaak Aran boef en oproerkraaier. A'Veg met den likstcen en de vijl i Wij liükkeu met de grove bijl. Kijk! daar heb ik waarlijk den ouden braven Nicolaas Boots geciteerd; ik kan hem toch nog niet zoo geheel en al vergeten, maar ik zal mijn best doen; heb slechts een wijl geduld, geachte heer VorweyV Hot is niet zoo gemakkelijk om eensklaps van richting te veranderen. Vergun mij ten slofte deze bede : Verheug ons kunstminnend Nederland nog dikwijls door hot klinken van uw speeltuig ? Als gij het geluk hebt om, al dichtend, zoo oud te worden als Nico laas Beets en men zich dan nog herinnert dat gij er zijt on ge, zij het ook minder forsch, de lier nog tokkelen knnt dan wensch ik u een critikus toe die u, nog nieuwer dan gij het Beets hebt gedaan, op uw ouden dag terechtwijst. Met verschuldigde achting. Ken oud-Beetsi-ereerder, Reclames 40 cents per regel. Speciale inrichting voor Schoenen naar maat, in gips afdruksel voor gevoelige, pijn lijke, gebrekkige voeten, knobbels, etc. etc. ANTON HUF J r., Kalrerstraat 200. Beu rso verzicht Van 31 Dec. 1887 tot 6 Jan. 1888. Onze eerste beurswook van het nieuw ingetre den jaar, laat een vrij bevredigenden indruk ach ter. Wel waren vooral de op beide eerste dagen do transatiën niet zoo belangrijk, als wij dit in correspondeerendc tijdperken gewoon zijn, doch voor con groot deel vond zulks zijn oorzaak, in het gesloten zijn van eenige buitenlandsche beurzen. Tn elk geval was sedert de omzet belangrijk meer uitgebreid dan in do laatste tijden, waarvan niet alleen de belegging der Januari renten, doch eveneens do algemceno betere wending, die de markt der Europcsche Staatsfondsen nam, aan leiding gaf. Deze betere wending ging het eerst uit van Ween en, alwaar do contramine, na de openbaarmaking (Ier veelbesproken vervalschte documenten en de daarop volgende gunstige be oordeel? gen van invloedrijke Enropesche bladen. plotseling en op groote schaal overging, om de zeer uitgebreide engagementen te dekken. Zoo wel te Berlijn als te Londen vond dit gcreeden weerklank on werd van daaruit ook van den kant van hot beleggend publiek goede steun verleend. De Fransche markt behield meer haar afzon derlijk karakter on was meestal gedrukt zelfs Donderdag werd vandaar pleino déroute" geseind, wegene het in gebreke blijven van een speculant, hoofdzakelijk in Egypte on Rio-Tintos. De overige beurzen waren daardoor oen oogenblik geinrlnenceerd, doch hadden heden weer hun gunstig voorkomen hernomen. Parijs zelfs kwam ook heden weer beter af, en schijnen bedoelde zaken wol voor regeling vatbaar. Als voornaamste veranderingen noteeren wij ? 31 Dec. 87. l Jan. 8<S. Hongaren in papier G3l;li6 65:),4 goud 747» 77-1/4 Metall Russen Gep. Turkije M;N IJ 1872 1873 1880 60 62''4 91'''4 9i»;8 73 657.8 61'/e G3?/a 92»/s 93'/i Spanje en Portugal varieerden niet en Itaüft verbeterde slechts schijnbaar l pCt. daar dit het verschil uitmaakt tnsschen de rèle 'opbrengst der coupons en. de bij ons bijberekende rente. Egypte op de Parijscher beurs aan belangrijke fluctuatiën onderhevig, bleef hier verlaten ea toont ten slotte 3/4 pCt. verbetering aan. Voor onze Nationale Staatsfondsen was de vraag,' zoowel voor binnen- als buitenlandsche rekening» nu en dan zeer belangrijk en toonden die hoeken eene sedert lang ongekende levendigheid. De koersloop was dientengevolge zeer bevredigend, daar Integralen 3,s pCt., driepercents '/« en 31/a pCt. schuld bijna 5,« stegen. De schuldbekentenis sen der verschillende gemeenten hadden mede aftrek, hoewel de kooplust zich natuurlijk het meest tot Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Leiden, en den Haag bepaalde. Onder de spoorweg soorten vonden de 4 pCt. Holl. Ijzeren, dito Staatsspoor en ook 312 Rhijnspoor grif plaatsing, tot ferme prijzen en ionden F> pCt. Obl. Deli spoor zelfs l3 s avans behalen. Ook de aandeelen dezer laatste lijn verbeterden l pCt., doch ove rigens was de aandeelenmarkt verlaten en voor die der staatsspoorwegm. zelfs gedrukt. Onze ver wachting in een vorig' overzicht uitgesproken, dat de maatschappij ook aan die obligatie-houders, die vroeger hetzij aflossing hadden aangevraagd, betzy op de primitieve voorwaarden tot conversie der 5 pCt, schuld waren overgegaan, gelijke vergoe ding zoude geven als de Ned. Handelm. geniet, is volkomen bewaarheid geworden. Voor allen is een bedrag van 5 pCt. beschikbaar gestold. Hoe aangenaam deze loop van zaken voor de obligatie houders ook moge wezen, is het evenwel te be treuren dat de principieele kwestie omtrent het recht tot conversie, ook thans weer niet is uitge maakt. Op de Indische markt bleef de stemming vast en genoten vooral de div. obligatiesoorten goede vraag. Do aanbieding der Ned. Handelm. tot verkoop van 100 aand. Delira, tot minstens 810 pCt., is met succes bekroond. Alle stukken werden tot dien prijs geplaatst. Daar deze tweede Serie in 1888 is verkocht geworden zullen de daaruit voortvloeiende voordeden, ook zeker eerst dit boekjaar ten goede komen. Voor Gest: Obl. Lens & Bergsma" was va» goede zijde vraag en liep de prijs van 8 op 9. Het bleek ons in deze week. dat de wonderen nog niet uit de wereld zijn. Van Orgineele Obli gatiën Peninsular Copper-mine die men voor niet te langen tijd voor circa 12 a 13 konde koopen, werd de volle halfjaarlijksche rente betaalbaar gesteld zijnde netto 3 pCt. en nog de verwisse ling voorgesteld der vroeger onbetaald gebleven zijnde coupons, in aandeelen der maatschappij. Ter voorziening in die bedragen, is eene nieuwe 4 j)Ct. leening gesloten, die niot zooaïs zulks in de meeste gevallen zoude moeten gebeuren ? boven de bestaande leening preferentie heeft, doch daarop in rang volgt. Voorts is de uitloting geannonceerd van 125 Obligatiën (van £ '20) a, pari. Door beurs-specnlanten werd de koers tot ca. 25 pCt. (ex) op gedreven. Ook Salamanca Tin aandeelen, maakten eene vordering van 4 pCt, bij kooplust van goede zijde, alsmede voor rekening van arbitrage met Londen, waardoor eene bevredigende marge te bedingen was. Ondanks de ofticieele annonce der couponbeta ling, bleven Zwcedsche sporen zeer verlaten en verloren per saldo circa "4 pCt. Het publiek loeft blijkbaar in afwachting van de erts vervoeren. Maxwells in den loop der week zwak, wegens aan houdend particulier aanbod,'hadden heden eenezeer gunstige markt. Hoewel door goed ingelichte per sonen voortdurend was gekocht geworden, traden thans meerdere dergelijke afnemers op en werd de omzet zeer belangrijk. In de heden gehouden vergadering is het tijdelijke comitéen bloc" benoemd tot bestuurders der Maasschappij, de obligatieleeniiig $ 3000000 goedgekeurd en de Trustees dier leening aangesteld. Het is te ver wachten, dat bet vertrouwen hetwelk aandeel- en. obligatiehouders tot nu toe in het comitéstelden en dat is gebleken zoo juist geplaatst te zijn geweest, op de nieuwe directie overgaat en be langhebbenden door spoedige storting de geheele reorganisatie der zaak in hun eigen voordeel, zullen bevorderen. Colorados maakten oene kleine beweging, alsof zij nu aan de beurt waren, om geregeld te worden. Van Zuid Amerikaansche staatsfondsen waren de meeste soorten in ferme stemming. Vooral onderscheidden zich heden Vcnczuela's die voor deze week l pCt. en gec. Mexicanen die ?''?$ ver betering aautoonen. Peruanen met inbegrip van. den coupon ', i hoogcr. De Russische spoorwegwaarden verliepen al len zeer vast. inzonderheid Wiasmas en Sysrans. Behoudens eenige vage geruchten, lokte de mededeeling dat ten behoeve der Wiasma eene goede uitbreiding in uitzicht is, van speculatieve zijde, wat kooplust uit. De handel in Amerikaansche sporen was deze week uiterst beperkt en werd vooral de eerste dagen zeer belemmerd door het afwezig zijn vao, N. IJ. noteeringon. De sedert ontvangen koersen, gaven blijk van groote lusteloosheid en ook Lon den bleef uiterst stil, zoodat deze anders zo» levendige hoek dor fondscnmarkt thans het meest verlaten was. De stemming was verdeeld en o. a. vast voor Rios, Canadians en Nashvilles terwijl daarentegen ("nious, Centrals en Wabash meer neiging tot vcrrlanwing toonden. Voor soliede obligatiën was veel vraag, waar door de meeste eenige bevestiging konden ver krijgen. Volgens don weekstaat der Bank waren de disconteeringen en beleeningen met bijna 6J/a raillioen en de billetten in omloop met bijna 5 millioen vermeerderd. Ook de rekening saldo's waren 11;$ millioen hooger. Het geld was ter beurzo weer zeer ruim ge worden en nu tot 21,» a 3 pCt, goed verkrijgbaar.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl