De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1888 10 juni pagina 7

10 juni 1888 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

MP*^*1^»" "lïo. 572. DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. vrouw en z\jn kleinen zoon, maakte Tschama ?wakker, besteeg z\jn Kevelingspaard Eantaka, een schimmel en reed door de poort van het paleis. De Devas hadden een diepen slaap over de wacht posten uitgestort, die zyn vader ter bewaking van het paleis daar had geplaatst, zoodat zij het hoefgetrappel van zyn paard niet hoorden. 31. Maar was de poort dan niet gesloten? Jawel, maar de Devas openden die zonder het minste gedruisch zoodat hij in de duisternis kan ?wegrjjden. 32. Waar reed luj heen? Naar .de rivier Anoma; ver van Kapilawastu. 33. Wat deed hij toen? Hij sprong van het paard, sneed zich met zijn zwaard de schoone haarlokken af, gaf Ischauna zijne sieraden en zjjn paard en beval hem, die naar zyn vader, den Koning, terug te brengen. 34. Wat deed hij verder? Hy ging te voet naar Rajagrika, de hoofdstad van Magadha. 35. Waarom ging hy daar heen? In de wildernis, bij Uruwela, woonden kluize naars, zeer wijze mannen, wier leerling hij werd, in de hoop, de wijsheid te vinden, waarnaar luj streefde. 36. Tot welken godsdienst behoorde deze lieden? Z\j beleden de Hindoe-leer; zij waren Brahmanen. 37. Welke was die leer? Dat de mensch door strenge boetedoeningen en zelfkwellingen volkomen wysheid kon verkrijgen. 38. Vond de prins, dat dit zoo was ? Neen; lig liet zich in hun leer inwyden en maakte alle boetedoeningen mede; doch kon op die wijze niet de oorzaken der menschelijke ellende ontdekken. 39. Wat deed mj toen? H\j ging in een woud, nabfi een plaats, genaamd Boeddha-Gaya, en bracht daar verscheidene jaren in ernstige overdenking en gestrenge vasten door. 40. Was Boeddah daar alleen? Neen, v\jf gezellen waren bij hem. 41. Hoe heetten z\j? Kondanya, Bhaddadgi, Wappa, Mahanama en 42. Naar welk plan ging hg toen te werk, om zijn binnenste te ontsluiten en de geheele waarheid te leeren kennen ? Hjj gaf zich geheel aan de bespiegeling over en verbande uit z\jn gezichts- en gehoorkring alles, wat hem slechts eenigermate daarin kon atoren. 43. Vastte hij ook? Ja, en wel gedurende al dien tijd. Hij nam gedurig minder voedsel, totdat hij, zooals men beweert, dagelijks slechts een enkelen rijst of sesam-korrel gebruikte. 44. Verkreeg luj daardoor de verlangde wijs heid? Neen ; h\j werd hoe langer zoo magerder en van dag tot dag zwakker, totdat hem op zekeren dag toen h\j in diep gepeins heen en weer wan delde, plotseling zijn krachten begaven en hij bewusteloos op den grond viel. 45. Wat dachten zijne gezellen van dit geval? Zij hielden hem yooi dood; doch na eenigen tyd kwam mj weer bij. 46. Wat gebeurde er toen? De gedachte kwam bg hem op, dat weten alleen door vasten of dooding van het lichaam niet kon verkregen worden, maar wel door ontsluiting der zinnen. Nauwelijks was luj den hongerdood ont komen en toch had hij de volkomen wijsheid niet gevonden. H\j besloot dus weer te eten, ten minste zoolang te leven, tot hij wijs zou zijn geworden. Hg nam daarom van de dochter eens edelmans, die hem onder een nuga-boom had zien liggen, eenig voedsel aan. Toen keerden zijne levens krachten weer terug; hij stond op, en baadde zich in de rivier Nirangara; daarna at luj weder en ging naar de wildernis. 47. Wat deed hij daar? Na r\jp beraad nam hij het besluit, tegen den avond naar den Badhi- of Asvatta-boom te gaan 48. Wat deed hij daar? Hij besloot die plek niet meer te verlaten, voordat htf het Boeddahschap had bereikt. ' 49. Aan welken kant van den boom zette hij zich neer? Aan den kant, die naar het Oosten gericht is. 50. En wat viel hem dien nacht ten deel? H\j ontving de kennis van zijn vroeger leven, de gronden der wedergeboorte en van den weg om de begeerten te dooden. Even voor het aanbreken van den volgenden dag waren zijne inwendige zintuigen volkomen geopend, evenals de lotosbloem die zich geheel ontplooid heeft; het licht der hoogste wetenschap, of de vier waarheden" werd over hem uitgestort; thans was hij Boeddah de verlichte, de alwetende. 51. Had hij eindelijk dan toch de oorzaak der menschelijke ellende ontdekt ? Ja; eindelijk had hy het doel bereikt Gelijk het licht der opgaande zon de duisternis van den nacht verdrijft en boomen, velden, rotsen, meren, rivieren, dieren, menschen en alle voorwerpen voor het oog ontsluiert, zoo ging in zijn binnenste het licht der aanschouwing op en overzag hy met n blik de oorzaken van alle menschelijk lijden, alsmede den weg om het te vemujden. 52. Had Boeddah een zwaren strijd te strijden, vóórdat hij tot de volmaakte wijsheid geraakte? Ja; een hevigen en zwaren strijd. Hij moest alle natuurlijke gebreken, die het lichaam aankleven, en alle menschelijke begeerten, die ons beletten de waarheid te erkennen, overwinnen. Voorts moest h\j over alle schadelijke invloeden der zondige wereld om hem heen zegevieren. Hij streed als een krijgsman die de vlag tegen vele vijanden heeft te vededigen; als een overwinnend held won hy ook den zegeprijs en het geheim der mensche lijke ellende was ontdekt. 53. Kunt gij mij dat geheim met een woord noemen ? Onwetendheid. 54. Kunt gij mij ook het middel er tegen noe men? Het is de onwetendheid te bestrijden en wijs te worden. 55. Waarom veroorzaakt onwetendheid lijden? Omdat onwetendheid de oorzaak is, dat wij datgene hoogschatten, wat zulks niet waard is, over zaken treuren, die niet te betreuren zjjn, datgene voor waarheid houden, wat niet waar, maar slechts denkbeeldig is, en zoo ons leven in het najagen van waardelooze dingen doorbrengen zonder acht te slaan op het eenige wat werkefijk waarde bezit. 56. En waarin bestaat dit eenige? In de volkomen kennis der natuur des menschen, van zjjn inwendig leven en van zijne bestemming, waardoor wij dit leven, en alles wat er mede in verband staat, niet boven de werkehjke waarde schatten, en het zóó inrichten, dat het zoowel voor ons zelf, als voor onze medemenschen, de grootst mogelijke gelukzaligheid en de geringste mate van hjden oplevert. 57. Door welk licht kan onze onwetendheid en daarmede elk lijden te niet worden gedaan? Door de kennis der vier grondwaarheden,1' zooals Boeddah die noemde. 58. Welke zyn die vier grondwaarheden? 1. De armzaligheid van ons bestaan; 2. De oorzaak van het ontstaan van alle ellende, of de steeds terugkeerende begeerte, het eigen Ik te bevredigen, zonder ooit bij machte te zijn het doel te bereiken ; 3. Het dooden dezer begeerte of het vervreem den van ons Ik; en 4. de middelen waardoor dit dooden der be geerte kan verkregen worden. 80. Heeft Boeddah zijn geheele godsdienstleer niet in een enkele sutta of vers saamgevat? Ja. 81. Hoe luidt dit ? Sabbapapassa akaranani Kusalassa upasampada Sa tschitta pariyo dapanam Etam Buddhanu Saranam. *) Boeddah beteekent: de Verlichte. 157. Deel mij verder iets mede aangaande Boeddah's dood en zijne opname in hetNirvana? Nadat Boeddah de taak, die hij zichzelf had ge steld, volbracht had en duizenden menschen den weg tot het Nirvana had gewezen, was hij bereid dit leven te verlaten. In het 45e jaar nadat hij het Boeddahschap had bereikt, op den dag der volle maan in de maand Mei, ging hij tegen den avond naar Kusi-Nagara, een plaats, die ongeveer 120 Eng. mijlen van Benares verwijderd ligt. Daar hij zijn einde voelde naderen, verzocht hij zijn legerstede tusschen twee wilgen te spreiden en wel met het hoofdeinde naar het Noorden. In het eerste gedeelte van den nacht onderrichtte hij de prinsen van Malliya; in het tweede bekeerde hij een Brahmaansch geleerde, Subhadra; vervolgens sprak hij tot alle aanwezige priesters over zijne leer; en b\j het aanbreken van den dag ging hij den inwendigen toestand van het Samadhi" in. 158. Welke waren Boeddah's laatste woorden en tot wie waren zij gericht ? Tot zijne jongeren ; hij zeide namelijk: Gij bedelaars ! voorwaar ik zeg u, dat de in den mensch liggende grondbestanddeelen en krachten ontwikkeld moeten worden; ieder arbeide met ijver aan zijn eigene verlossing." Dit waren zijne laatste woorden. 159. Kunt gij mij de belangrijkste tijdstippen van zijn leven opnoemen ? Hij werd geboren onder het sterrebeeld Wissa, op een Vrijdag in de maand Mei van het jaar 2478 der Kaliyuga; naar de wildernis ging hij in het jaar 2506; in het jaar 2513, op den vroegen morgen van een Woensdag werd hij tot Boeddhah en verliet dit leven in het jaar 2558 op een Dins dag, bij volle maan in Mei, in den ouderdom van 80 jaren. 160. Stelde hij zijn leer te boek ? Neen; dit was in Indiëniet gebruikelijk. Ge durende de 45 jaren zijner werkzaamheid als leeraar, verklaarde hij zijne leer tot in de klein ste bijzonderheden. Hij herhaalde die voor zijn leerlingen meermalen en deze prentten ze woor delijk in hun geheugen. Daar het opschrijven er van echter niet door hem verboden was, liet, volgens de Dhater Wibhanga Sutta, koning Bimbisara de hoofdpunten op gouden tafelen graveeren. Reeds een jaar na Boeddah's dood had er, onder leiding van Maha Kasyapa, een der uitstekendsta leerlingen van Boeddah, een vergadering van 500 Arahats plaats, om de voorschriften en de leer voor priesters vast te stellen. *) Van alle zonden afstand doen, Deugd verwerven, Zijn eigen hart reinigen Dat is de godsdienst der Boeddah's. Dit beroemde vers is voor alle beoefenaars der Boeddhistische philosophie van groot belang. In deze drie regels, die tezamen in het Paléslechts acht woorden bevatten, ligt de geheele inhoud der Boeddhistische boeken besloten. Volgens Rtrys?Davids bestaat de geheele tekst der drie groote Boeddhistische boeken-groepen uit onge veer 1.751,000 woorden. Ingezonden. Aan de Eedactie van het Weekblad De Amsterdammer. M. H.! Zoowel onderwerp als uitvoering der plaat Beelaerts van Blokland is goed geslaagd en men yerkneutert er zich hier over dat die baantjesjacht aan de kaak gesteld wordt. Bij de types van B. v. B. had u er nog n kunnen voegen n.l. dat van Rentmeester van het Burger Weeshuis (stichting der vrouwe vanRenswoude) alhier, dat ?1000 per jaar salaris geeft en indertijd door de vriendjes in den gemeente raad vergeven is. Als u op dat onderwerp nog terugkomt zou het m. i. wel de moeite waard zijn er op te wijzen dat waar de een, die het volstrekt niet noodig heeft, ? 2000 ontvangt voor niemendal, er een aantal klerken naar verhooging zitten te hunkeren, menschep die ?500 a ?525 hebben gekregen na 6 en 8 jaar dienst en wien het toch ook niet aan bekwaamheid of geschiktheid mangelt, want n is o. a. candidaat-notaris, twee gediplomeerd als leeraar in het boekhouden. Als nu door uw invloed dat non-activiteits-tractement eens onder die minimum Ujders verdeeld werd, zou u den stoot hebben gegeven om een groote onbillijkheid uit den weg te ruimen. Een getrouw lezer van het Weekblad. DEN HAAG, 6 Juni 1888, Reclames 40 cents per regel. Speciale inrichting voor Schoenen naar maat, in gips afdruksel voor gevoelige, pijn lijke, gebrekkige voeten, knobbels, etc. etc. ANTON HUF Jr., Kalverstraat 200. 'TLOOSJE, Rusland 8. SLIJTERIJ. PROEFLOKUL, Handel in Binnen- en Buitenlandsch Gedistilleerd, Wijnen en Bieren. Prima qualiteit COGNAC k f 1.15 per flesch. bij 6 flesschen /6.75. Alles vrij aan luns. N. M. KONING, Technoloog, Thorbeckeplein 79, AMSTERDAM. Tarief op aanvrage verkrijgbaar. worden het goedkoopst vervaardigd bij J. W, F, OFFENBERG, 23 Damstraat, AMSTERDAM. Volgens een nieuw Systeem. 12 VISITEKAARTJES ? 5. Proeven zijn in de Entree ten toongesteld. Beursoverzieht. Van 2 tot 8 Juni 1888. De gunstige strooming waardoor de fondsenmarkten zich de vorige week reeds eenigszins kenmerkten, werd ook deze week krachtig voort gezet. Op nieuw was het de Berlijnsche beurs die de leiding op zich nam; de inkoopen aldaar, zoowel door speculanten als kapitalisten, hielden steeds op groote schaal aan en sloegen, na eerst voornamentlijk aan de Kussische soorten ten goede te zyn gekomen, weldra ook over op Hongarijen, Metallieken, Egyptenaren etc. alsmede op meer speculatieve soorten als: Mexicanen en de sedert kort daar geïntroduceerde Venezuelas. Voor de andere hoofdbeurzen bestond er weinig aanleiding om zich aan die gunstige beweging te onttrekken, daar behalve de vrij wel mislukte interpellatie des heeren Boulanger en de thans reeds weer geëindigde regeeringscrisis in Duitschland, de politieke hemel veel was opge helderd. De geldmarkt blijft overal uiterst ruim en het publiek dat langzamerhand minder waarde gaat hechten aan de zich telkens voor doende politieke kwestiën, die altijd weer voorbij gaande bleken te wezen, gaat onwillekeurig naar beter rentegevende fondsen uitzien, waardoor tegelijk de prijzen der fondsen en de belangen der groote emissie huizen gebaat worden, daar, ondanks de talrijke uitgiften, de portefeuilles nog ruim beladen moeten zijn. Parijs vond eenigen steun in de aanstaande uitgifte der Panama leening waarvan het prospectus eerstdaags wordt verwacht. Ook concurreerde men aldaar met de andere hoofdmarkten in het aankoopen van Spaansche fondsen. Te Londen bleek nog veel découvert in Russen 1873 te bestaan; Hongaren en Spanjaarden be nevens Spaansch-Amerikaansche waarden bleven daar levendig gevraagd. Sedert gisteren kwam eene wijziging in de algemeene stemming. Waar schijnlijk tengevolge van minder goede berichten omtrent den Duitschen keizer waren de Berlijnsche haussiers tot winstname geneigd, welk tijdstip direct door de contramine werd aangegrepen om de prijzen omlaag te werpen De Engelsche markt was daarbij ongunstig geinfluenceerd door cene kleine paniek in Diamantmij n-aandeelen. Ondanks deze plotselinge en vrij belangrijke reactie blijft de koersloop voor het meerendeel der fondsen nog zeer bevredigend zooals blijkt uit onderstaand staatje: hoogste koers l Juni. der week. 8 Juni Russen 1872 92% !).'?% 92% 1873 94 K 95 94 % 1880 75 75 % 75 >2' Oriënt. 50 51'.,?50 % Hongarije goud. 111A 78% 78X Metall. M/N. G2% 03 K 63 % JJ. K3ya 03":in G3% Buit. Spanje. 66 67K 06M Gep Turkije. 74% 75% 74% 3pCt. Portugal. C,VA <',-2lA WA Alhoewel de handel in onze Nationale Staats fondsen van weinig beteekenis bleef, was ook daarvoor de stemming zeer vast; zoo noteeren Integralen 77 % na 75%, 3 pCt. 90 na 89 % en 3 K Obligatien 100 M na %. Hetzelfde geldt voor de stedelijke leeningen als: Amsterdam, Rotter dam, die circa M pCt. vooruitkwamen. Onder de overige beleggingswaarden blijven de Spoorweg obligatien de meeste aandacht trekken, 3 M pCt. Staats spoor 98 na 97K,ditoRhijnspoor 96 % Gest. Centraal Spoor 80 M na 80. Voor Boxtels blijft de speculatie kooper; zij noteeren circa l pCt. hooger; men bericht thans dat de Hollandsche Spoor onderhandelingen wil aanknoopen voor een vervoerovereenkomst. Op de Indische afdeeling was de stemming verdeeld; terwijl de waarden der Cultuur Maat schappij der Vorstenlanden onder eenig aanbod l a 2pCt. moesten prijsgeven, en ook aandeelen Indische en Koloniale Bank flauw gestemd waren, bleef de beleggingsvraag voor obligatien steeds aanhouden en toonen deze ook vaste noteeringen. Het hoofdfonds dezer afdeeling waren aand. Ned. Handelmaatschappij; na eerst een paar dagen te zijn verlaten, werden daarin zeer omvangrijke kooporders uitgevoerd, welke gepaard gingen aan geruchten van een zeer gunstig dividend, De prijs die van 116% tot 118% was opgeloopen viel heden, toen eene uitkeering van 81A pCt. officieel bekend werd weer terug 117%, waaruit blijkt, dat hoe bevredigend de uitkomst ook moge wezen, aan de hoog gespannen verwachtingen niet is voldaan; zijn wij goed ingelicht dan wordt het volle agio door den verkoop der Deli Maatschappij aandeelen verkregen, op 1887 geboekt en van het gezamentlyk zeer groote winstcijfer drie millioen voor afschrijvingen aangewend. Aand. Ned. Bank 205 na 203, dito Amst. Bank 138 na 136M. Het zeer bevredigende verslag der Afrikaansche Handelsvereeniging bracht eene prijsverhooging van 5 pCt. mede. De in ons vorig overzicht vermelde aanbieding van f210.000 aandeelen Oost-Sumatra Tabak: Mij. werd ruim 25 maal volteekend; voor eenige stukken werd daara ter beurze van 104 tot 107 incl. opr. bewijs betaald' Oprichtersbewijzen alleen golden van f 10 tot f 30. Een nieuw beroep wordt op de kapitaalmarkt gedaan door de Noord Borneo-Tabak-Mij. opge richt te Amsterdam met een kapitaal groot ? l millioen; waarvan voorloopig de helft op 13 Juni wordt aangeboden. De Russische spoorwegwaarden bewogen zich als gewoonlijk in gelijke richting als de Staatsfondsen; de handel was daarin tevens vrij uitgebreid, vooral in Zuid-Westers (51M?53%?52K) en Gr. Russ. Spoor aandeelen (108M?112%?112M); laatst genoemden toonden zelfs heden bij de algemeene verzwakking, groote veerkracht en bleven flink op prijs. Van Buitenlandsche Spoorweg soorten waren Trans Afrikanen het meest in trek; de Engelsche koop orders hielden vooreerst nog aan en brachten den prijs van 92 op 93%; heden volgde de gevoelige reactie tot circa 90. Zweden flauw en onder weinig belangrijk aan bod 2 pCt. lager. Maxwells eveneens stil doch met gunstige stemming. Zeer levendig was de handel in Zuid-Amcrikaansche staatsfondsen. De hoofdmarkt hadden thans de Venezuelas, die na de introductie te Berlijn, voor die plaats bij groote bedragen wer den opgekocht, waarbij zich onze plaatselijke speculatie gereedelijk aansloot, /ij noteeren 44 }4 na 41%; 6 pCt. en 2 pCt Mexicanen worden zoowel voor Berlijn als Londen gekocht en ver beterden resp. 2 en J4 pCt. Volgens de berichten is de optie uitgeoefend op dat deel der leening waarvoor de oude 2 pCt gec. schuld a 40 pCt. in betaling kan gegeven worden (pd. st. 800.0IX)). Ecuadors varieerden sterk doch waren niettemin weinig verhandeld. Peru verliep zwak. De Amerikaansche Spoorwegmarkt behield ge heel haar kwijnend bestaan. Zonder bepaalde variatiën van belang toonde de markt steeds nei ging tot teruggang. De omzettingen bleven even wel zeer gering en slechts in Missouri aandeelen en obligatien ging iets van belang om Zooals reeds gevreesd was, bleef de betaling der Juni cou pons van de algem. hyp. schuld der Missouri Kansas Texas onbetaald. Blijkens berichten uit Amerika heeft zich dadelijk een comitégevormd ter be hartiging der belangen van obligatiehouders en schijnt men alles in het werk te willen stellen om de reorganisatie zooveel mogelijk te bespoe digen. Aan het einde der week ondervond deze markt eene nieuwen schok door de ongunstige berichten omtrent de Milwaukee lijnen, waarvan men of uitgifte van nieuwe shares of staking van divi dend betaling in uitzicht stolde. Vroegere ge ruchten omtrent betaling op Tuien Paciiic sliares werden officieel tegengesproken en tevens werd vernomen dat de uitkeering van dividend op do preferred Denver's waarschijnlijk zoude worden uitgesteld. De solide obligatien blijven steeds goede vraag genieten en toonen voor het meerendeel eenige verbetering aan. Missouri obligatien uit den aard der zaak aan geboden en ongeveer het volle bedrag van den onbetaalde coupon flauwer. Van de aandeelen konden alleen do Acrons l pCt. vooruitgaan, de openstelling der Dresden zijtak moest op l Mei hebben plaatsgehad en de eerste ontvangst opgaat' toonde direct verbetering. De weekstaat onzer Bank is opnieuw iets ster ker. De disconto en beleening rekeningen gingen ?34, i o millioen achteruit, terwijl de billetten cir culatie met f 3'Vio millioen afnam. Geld blijft nog zeer ruim en tot 2 pCt. ver krijgbaar.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl