Historisch Archief 1877-1940
N'. 577
DE AMSTEBDAMMEB
A°. 1888
WEEKBLAD VOOE NEDERLAND.
Ieder nommer bevat een Plaat.
Onder Redactie van J. DE KOO en JÜSTÜS VAN MAURIK Jr.
Eet auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124.)
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
Uitgever: Tj. VAN HOLKEMA, te Amsterdam,
Keizersgracht 436.
Zondag 15 Juli.
Abonnement per 3 maanden f 1.?. fr. p. p. f 1.15,
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar . , . 0.10.
Advertentiën van 1?5 regels f 1.10, elke regel meer . . . 0.20.
Reclames per regel 0.40.
X N B O V D:
VAN VERRE EN VAN NABIJ. - FEUILLE
TON: Blonde Marie. Josef en Josefine,het
OrangOutang-paar in Artis, (hifi de plaat), door v. M.
KUNST EN LETTEREN: Tooneel, door A. Th.
Minnie Hauck als Carmen. 's Heeren Tlujm'a
laatste oordeel,'door G.H. C. Stemming. Noord
en Zuid-Hollandsche ten-toon-stellingen, (Slof),
door Alb. Th. Intimiteiten, door Jan C. de Vos.
Valsche handschriften. Geheimschrift. (Slof).
T- VARIA. SCHAAKSPEL. Haar Frits,
naar het Duitsch van Octav Tharet. Voor
Dames, door E-e.?ALLERLEI. RECLAME.
BEURSOVERZICHT. ADVERTENTIËN.
Van verre en van nabij.
Dertien jaren geleden achtte vorst Milan
van Serviëzich waarschijnlijk hoogst geluk
kig, toen hij de zestienjarige, beeldschoone
dochter van den Russischen Kolonel Keschko
tot vrouw verkreeg. De bruid was van
vadersen moederszijde verwant aan ^invloedrijke
.Russische en Roemeensche familiën, en dit
was geen gering voordeel, daar de dynastieën
der kleine Balkan-vorsten, die der
Obrenowitch niet uitgezonderd, toen, evenmin als nu,
een steun van buiten konden missen.
Doch de tijden zijn veranderd. Milan
Obrenowitch is ouder en veel dikker geworden.
De schoone oogen van zijne Natalie hebben
reeds sedert langen tijd opgehouden zijne
leidster te zijn. In 1882 werd Serviëeen ko
ninkrijk, zelfstandig en onafhankelijk, met
dien verstande, dat Rusland «n Oostenrijk
elkander de eer betwistten, om de politiek van
den jongen staat te beheerschen. Op zich zelf
is dit voor Serviëzeer vereerend; het vraagt
tegenwoordig niet meer naar Keschko's en
Stoerdza's, nu het eene Europeesche quaestie
is geworden, of koning Milan zich bij keizer
Franz Joseph of wel bij czar Alexander III
zal aansluiten.
Koning Milan heeft zijne keuze gedaan,
en koningin Natalie óók. Maar de vorstelijke
echtelieden zijn niet den zelf den weg opgegaan.
De koning wenscht Servië's politiek te stu
ren in Oostenrijksch vaarwater, en dit is hem
tot nu toe vrij wel gelukt De koningin heeft,
voor een deel uit sympathie voor haar vader
land, doch meer nog uit esprit de contradiction,
steeds partij gekozen voor Rusland, haren
man op alle mogelijke wijzen tegengewerkt,
en zelfs herhaaldelijk getracht hem van den
troon te stooten, om zichzelve tot regentes
van haren minderjarigen zoon te doen be
noemen. Dit alles i» geschied op aanraden
Feuilleton.
BLONDE MARIE,"
Op _ zekeren Decemberavond, n dag voor
St. Nico! aas, draaide het hek van de cellulaire
gevangenis te Auberive -knarsend op zijn
hengsels en liet eene vrouw door van onge
veer dertig jaren; zij droeg een verschoten
wollen rok, een wit linnen muts omlijstte
op vreemde wijze haar bleek en pafferig
gelaat, verkleurd en gezwollen door huislucht
en gebrek aan beweging. Zij was eene gevan
gene die ontslagen werd. Hare medegevan
genen noemden haar «blonde Marie." Het
was juist zes jaren geleden, dat zij, wegens
kindermoord terechtgesteld en veroordeeld, in
den celwagen stapte, die haar van het ge
rechtshof naar de gevangenis had gevoerd.
Na hare burgerkleeding weer aangetrokken
en haar overgewonnen geld aan de secretarie
in ontvangst genomen te hebben, bevond zij
zich eindelijk weer in vrijheid, met een vrijpas
voor Langres.
De diligence naar Langres was reeds ver
trokken. Bedeesd, linksch, richtte zij hare wan
kelende schreden naar de voornaamste her
berg en vroeg daar met haperende stem een
onderkomen voor den nacht. De herberg was
vol en de herbergier, die er weinig op gesteld
was »zulk raar volk" logies te verleenen,
raadde haar verderop te gaan en haar geluk
te beproeven in het wijnhuis aan de andere
zijde van het dorp.
Marie ging heen en klopte nog schuwer,
nog linkscher aan de deur van het wijnhuis,
eigenlijk gezegd niets meer dan een kroeg.
De tapster zag haar met wantrouwende oogen
aan, alsof zij er de lucht van kreeg, dat die
vrouw uit de gevangenis kwam, en zond haar
ten slotte weg, onder het voorwendsel, dat ze
geen nachtvolk hield. Marie durfde nier ver
en aanstoken van de Russische vrienden dei
koningin, doch thans blijkt het, dat die raad
zeer onvoorzichtig is geweest.
Waarschijnlijk zal weldra de echtscheiding
tusschen deze p&ux mal assortis worden
uitfesproken. Een verzoenend voorstel, door
en koning gedaan, waarbij hij aan de konin
gin, die thans te Wiesbaden met den kroon
prins verblijf houdt, aanbood haar rang, haar
inkomen, en yoorloopig zelfs het toezicht over
den twaalfjarigen kroonprins te behouden
mits zij zich verbond, om niet zonder 's konings
toestemming naar Serviëterug te keeren, is
door de trotsche Natalie verworpen. Nu zal
de Servische Synode het laatste woord te
spreken hebben, en zal de kroonprins weder
onder de hoede van zijn vader worden gesteld.
Koning Milan heeft ongetwijfeld ook zijne
fouten, en is in deze treurige geschiedenis
niet onschuldig. Maar de grootste schuld
ligt toch bij de viouw, die niet heeft willen
begrijpen, dat zij, als de echtgenoote van een
monarch, tegenover dezen dubbele plichten
had te vervullen ; aan de vrouw, die niets
gedaan heeft om het hart van haar man te
winnen en alles om hem af te stooten, en die,
toen zij bemerkte, dat zij den koning niet tot
den speelbal harer politieke liefhebberijen
kon maken, uit spijtigheid zelve een speelbal
van politieke intriganten is geworden. In de
rij dier sympathieke koninklijke vrouwenfigu
ren, onder welke keizerin Victoria
vanDuitschland, koningin Christina yan Spanje, konin
gin Margherita van Italiëeervolle plaatsen
innemen, zal koningin Natalie van Servi
zeker nooit worden opgenomen.
Generaal Boulanger heeft deze week weder
van z'ch doen spreken. Hij heeft, ajs gast
van zijn rijken vriend l'Hêrissé, een uitstapje
gemaakt in Bretagne, de provincie, die de eer
geniet hem onder hare zonen te tellen. Daarna
heeft hij, zich herinnerende, dat hij drie maan
den lid was geweest van de Kamer, doch zich
slechts eens daar had vertoond, getracht zijne
schade in te halen. Hij begaf zich naar het
Palais Bourbon, gewapend met een voorstel
tot Kamerontbinding en met een brief', waarin
hij zijn ontslag nam als kamerlid. Het voor
stel werd door hem op de bekende wijze
toegelicht. Nieuw was alleen de vergelijking
van de volksvertegenwoordiging met een
»stoffigen puinhoop", en de bewering, dat de
algemeene verkiezingen onmogelijk tijdens de
groote tentoonstelling konden plaats hebben,
en dus moesten worden vervroegd, alles na
tuurlijk tot meerdere glorie der republiek, die
sedert Boulanger, of liever zijn vriend
Deroulède, in het departement der Charente door
een Bonapartist werd verslagen, plotseling
weder in de redevoeringen van den aspirant
der aandringen. Met gebogen hoofd verwij
derde zij zich, terwijl zich op den grond van
haar binnenste een doffe haat vormde tegen
de wereld, die haar verstiet. Er bleef haar
geen anderen uitweg dan te voet naar Lan
gres te gaan. Begin December, de nacht daalt
snel; weldra liep zij in»duisternis gehuld op
den hardgrijzen weg door het bosch, die zich
voor haar in een afgrond van zwart scheen
te verliezen, en waar de ruwe noordewind
langs haar henen gierde en stof' en dorre
bladeren in het gelaat joeg.
Na zes jaren van een zittend en opgesloten
leven, was zij_het loopen ontwend; hare
knieen enkelgewrichten waren als vastgesnoerd;
hare aan klompen gewende voeten voelden
zich beklemd in het nieuwe schoeisel. Na een
mijl te hebben afgelegd, had zij reeds blaren
en gevoelde zij zich vermoeid. Zij zette zich
op een steenhoop neder rillend en zich
zelve afvragend, of zij dan gedoemd was
van koude en honger om te komen in
dien donkeren nacht, in dien ijzigen,
gnerpenden noordewind, die haar verkleumde.
Plotseling scheen het haar, als hoorde zij in
de eenzaamheid van den weg, door het gieren
van den wind heen, de slepende tonen eener
zingende stem. Zij luisterde en onderscheidde
de wijs van een dier sussende, eentonige liedjes,
waarmede kinderen te slapen worden gelegd.
Toen ^stond zij op en op het geluid afgaande,
zag zij, om den hoek van een kruisweg, een
rosachtigen gloed door de boomen schemeren.
Vijf minuten later bereikte zij een leemen
hut, met een dak van riet, dat aan eene zijde
tegen den rotswand steunde en met een enkel
venster, waardoor een lichtstraal naar buiten
drong. Met angstig hart besloot zij aan te
kloppen. Het gezang verstomde en eene boerin
kwam open doen; eene vrouw van
denzelfden leeftijd als Marie, maar door zwaren
arbeid verwelkt en verouderd voor haar tijd.
Haar jak, hier en daar gescheurd, liet de
groezelige, gerimpelde huid doorschemeren;
haar rossige haren kwamen wanordelijk onder
een wollen mutsje te voorschijn; hare grijze
dictator eene eerste plaats inneemt. Zeer ter
snede was de opmerking van een lid van het
centrum, die, toen Boulanger plechtig ver
klaarde, dat hij tot zijn voorstel werd gedre
ven door des motifs impérieux, hem luide
nmpérittux" toeriep. Alleen de herziening
zóó redeneerde Boulanger, kon de repu
bliek onaantastbaar maken. De kamer had
al vijf ministeriën omvergeworpen; het zesde
hield zich alleen staande door de bestrijding
van de nieuwe denkbeelden.
«Natuurlijk van uw denkbeelden !" klonk
het uit de zaal.
»Het tegenwoordige régime" zoo las
Boulanger verder van zijn papiertje »kan
zich alleen door willekeur verdedigen tegen
de pretendenten."
«Ondankbare kerel!" klonk het weder.
In dien trant ging het verder. De minister
president Floquet nam nu het woord, om te zeg
gen, dat alleen de rechterzijde en een handjevol
Boulangisten vóór de Kamerontbinding waren.
De eenige ontbinding die noodig, maar dan
ook reeds in _ vollen gang was, was die van
de Boulangistische partij. De generaal had
overal geantichambreerd, zijn portretten waren
bij duizenden uit Duitschland ingevoerd,
maar dat alles zou hem niets baten. Het
eeuwfeest der revolutie zou worden gevierd,
dat de suprematie van het burgerlijk gezag
had bevestigd en de heerschappij der
volkssouvereiniteit door vrije verkiezingen had
verzekerd.
Boulanger antwoordde, dat de minister-pre
sident had gesproken als een slecht opgevoede
schoolmeester, pun ion de college mal levc.
Ware het rumoer niet zoo groot geweest, dan
had de president _kunnen hooren, hoe hij,
Boulanger, hem vier malen voor een
onbeschaamden leugenaar had uitgemaakt.
»De censuur!" riep men van alle kanten.
Boulanger ontkwam eerst aan den
disciplinairen maatregel, omdat hij dadelijk zijn
ontslag nam als kamerlid. Na zijn vertrek
werd echter de censuur toch uitgesproken.
Een vermakelijk incident was de voorlezing
van den brief, waarin hij zijn ontslag aan
den voorzitter mededeelde. In dit stuk werd
gewezen _op eene stemming van de Kamer;
er had in 't geheel geen stemming plaats
gehad, en het bleek dus, dat alles
eenevooruitbestudeerde scène was.
Den volgenden morgen hadden deze luid
ruchtige tooneelen een naspel. De
ministerpresident Floquet en de heer Boulanger duel
leerden; de eerste werd licht gewond aan de
hand en in de borst, de laatste eonigszins
ernstiger in het been en de keel. Laat ons
hopen, dat de aderlating aan de beide hoeren
goed zal doen. Vooral de ex-generaal had er
groote behoefte aan.
Het gerucht loopt, dat Boulanger zich
thans candidaat wil stellen in drie departe
menten tegelijk. Hij blijft dus zijne methode
oogen staarden met verwondering pp de on
bekende, wier geheele voorkomen iets
ongewoons had.
_ >Goeden avond," zeide zij, de tuitlamp, die
zij in de hand droeg, omhoog houdende, »wat
wenscht gij?"
«Ik kan _niet meer," mompelde zij met een
stem, die in een snik dreigde over te gaan.
»De stad is ver, en als gij mij voor dezen
nacht een onderkomen wilt geven, zoudt ge
mij een dienst bewijzen... ik heb geld en
zal u gaarne voor uwe moeite betalen."
»Kom binnen," antwoordde de andere, na
een korte weifeling; vervolgens vroeg zij, op
eer nieuwsgierigen dan wautrouwenden toon :
«Waarom zijt ge niet in Auberive blijven
overnachten?"
»Men heeft mij niet willen opnemen . .."
en hare pogen angstvallig neerslaande, voegde
zij er bij: ... »omdat, weet ge ik pas uit
de gevangenis ben ontslagen en dat geeft den
rnenschen geen vertrouwen."
»Ah!... Maar kom daarom even goed bin
nen ... Ik vrees niets, ik heb toch nooit iets
anders gehad dan ellende. Er behoort een
hart van steen toe, om een christcnmensch
met zulk een koude van de deur te jagen...
Ik zal een bed voor u maken van een paar
handen vol rijs ..."
En van ouder _ een afdak trok zij een
armvol gedroogde biezen te voorschijn, die zij in
een hoek dicht bij den haard uitstrooide.
«Woont ge hier alleen?" vroegMarie schuchter.
»Ja, met mijn kleine meid; ze is nu bijna
zeven jaar ... ik verdien voor ons beiden
den kost mot werken in het bosch."
»Is uw man dood?"
»Ik heb er nooit een gehad," zeide de vrouw
schielijk, »de arme kleine heeft geen vader
enfin! iedereen heeft wat op zijn kerfstok... Zie
daar, uw bed is gespreid en hier zijn nog een
paar aardappelen, die van middag zijn over
gebleven Dat is alles wat ik u kan
aanbieden ...."
Hier werd zij door een kinderstem in de
rede gevallen. Het geluid kwam uit een
van het plebisciet bij stukken en brokken
toepassen. De groote vraag is, waar dezen
keer het geld vandaan aal komen. Met den
nervus rerum is het sedert eenige weken bij
de Boulangisten slecht gesteld, en nu het
aan geld ontbreekt, hebben zij opgehouden
gevaarlijk te zijn.
De Tweede Kamer heeft hare werkzaam
heden hervat.
De eerste beslissing van beteekenis is ge
weest, dat men de behandeling van het
voorstel-Lohman-Schaepman , tot wijziging van
het Reglement van Orde, zal uitstellen tot
in de volgende zitting. Een besluit dat te
voorzien was, nu men een volledige herzie
ning en een geheel afwijkend voorstel kort
vóór den dag, waarop tot de openbare behan
deling kon worden overgegaan, had ingediend.
Bij de discussie over het voorstel tot verlen
ging van den diensttijd voor de miliciens van
1883 en 1884, heeftmenden ministervan oorlog,
die naar men meent te weten voor persoon
lijken dienstplicht is, getracht te dwingen eens
verklaring te geven van de reden waarom
hij is overgegaan tot het bijeen roepen eener
staatscommissie ter overweging van de grond
slagen waarop de defensie-wet moet rusten. De
ietwat scherpe woordenwisseling heeft echter tot
niets anders geleid, dan tot de verzekering van
den minister, dat hij ten opzichte van dienst
plicht eene overtuiging bezat, die hij door
eene staatscommissie wenscht te laten toetsen,
vóór hij haar tot het uitgangspunt der wet
geving maakt.
JOSEF EK JOSEFINE.
Hef Oravg-Outang-paar i» Artis.
(Bij de Plaat).
't Is voor een verslaggever moeilijk om een.
Orang-Outaug-paar te interviewen, want, hoewel,
volgens liet zeggen van sommige menschcn, aan die
dieren slechts liet spreken ontbreekt om zich den
naam van mensch te kunnen toeëigenen, is 't
juist het ontbreken der spraak dat 't interviewen
uiterst moeilijk maakt.
rlk stond voor 't hok waarin hot
Oraug-Outangpaar te kijk is en getrouw aan het honueur
aux dames" richtte ik in gedachten het woord tot
Josefine om haar te vragen: Hoe bevalt het u
hier? "/ij had zeker geraden, wat ik wilde zeggen want
met de langzame beweging haar soort eigen, lichtte
zij het dekeiitje, dat haar aanminnig gelaat bedekte
op en zag mij diep melancholisch aan terwijl ze
haar slappe lippen tot een droeven lach scheen
donker hok, door een planken schot van het
woonvertrek afgescheiden.
»Wel te rusten!" hernam zij; »ik moet naar
de kleine, ze wordt bang. Zie of ge wat kunt
slapen!"
/ij nam de lamp op en verdween daarmede
in de afgeschoten ruimte en liet Marie in het
donker alleen.
Deze had zich op de biezen uitgestrekt,
het karige, doch gulhartig aangeboden voed
sel genuttigd en beproefde nu de oogen te
sluiten, doch de slaap kwam niet. Achter
het schot hoorde zij hare gastvrouw zacht
fluisteren tegen haar dochtertje, dat door de
komst dier vreemde ontwaakt was en niet
weer wilde inslapen, ^ïj suste het in hare
armen, zij liefkoosde het met zoete woordjes,
welker naïeve eenvoud en teedere klank blonde
Marie zonderling aandeden.
Deze uiting yan teederheid deed een onbe
stemd moederlijk instinkt ontwaken in het
gemoed dezer jonge vrouw, die veroordeeld
was geworden, orndat zij haar pasgeboren
kindje van het leven had beroofd, door het
de keel dicht te knijpen. »Als de zaken niet
zoo verkeerd waren geloopen,'" dacht Marie »zou
haar kleintje nu zopwat van dcnzelfden leef
tijd zijn, als het meisje daar." Bij die gedach
ten en onder den indruk dier kinderstem,
kreeg zij een schok, die haar geheele lichaam
deed trillen; een zoet, weldadig gevoel sloop
haar verbitterd hart binnen en de tranen
sprongen haar in de oogen.
».... Kom, kleine," zeide de vrouw achter
het schot, »ga nu toch slapen. Als je zoet
bent, ga ik morgen met je naar de speelgoed
winkels kijken."
«Sinterklaas komt immers alleen bij kleine
kinderen, nietwaar moeder?"
»,Tn, meidlief."
»En is het waar, dat hij op zijn verjaardag
altijd speelgoed uitdeelt ?"
»Ja, somtijds."
»Waarom komt hij ons dan nooit wat brengen?"
»Wij wonen te ver af... en bovendien, wij
zijn te arm...''