DE AMSTEBDAMMEB, WEEKBLAD VOOB NEDEBLAND. van een cijferschrift, waarvan zij het sleutelwoord naar willekeur kan veranderen, maar dat haar in staat stelt, de fijnste schakeeringen der gedachten uit te drukken, zullen de militaire autoriteiten in den oorlog en evenzoo de kooplieden liever gebruik maken van codes, omdat voor hen een zoogenoemde telegramstijl" volkomen voldoende is, terwjjl het ontcijferen der depêches zoo weinig mogelijk tijd moet kosten. Uit het vluchtig overzicht, dat wy van den tegenwoordigen stand der kryptographie gaven, zullen onze lezers bemerken, dat deze kunst op zeer eenvoudige beginselen berust, waarvan de toepassing binnen ieders bereik ligt; dat de grootste waarborg voor de bewaring van het ge heim der correspondentie ligt in de verbazend groote verscheidenheid der methoden, die hierbij in praktijk kunnen worden gebracht; maar dat het langdurig gebruik van eene zelfde methode in de meeste gevallen leidt tot de ontdekking van het geheim door personen, voor wie het niet bestemd was. V A B I A. ITALIAANSCHE VILLA'S. . Velen die dit lezen zullen zich zeker nog-herinneren, welk een smartkreet er aangeheven werd toen men al het mooie van de van oudsher be noemde villa Ludovici te Rome bedierf, door deze voor bouwterrein in perceelen teverdeelen. Maar zeker denken slechts weinigen er aan, dat er nog veel meer historische villa's in Italiëzijn, die gedurende den laatsten tijd tot profane doel einden gebezigd worden of ten minste toch tot zulke, die niet in overeenstemming zyn met het historische karakter, dat deze verblijven dragen. Niets is meer kenmerkend voor de metamorphose van sommige historische bouwwerken, dan het lot, dat de pauselijke villa's gedurende den laat sten t\jd ondergaan hebben. - Pauselüke villa's is die uitdrukking op zich zelf al geen anachronisme? Sinds den 20sten September 1870, den grooten dag waarop Itali door de bres der Porta Pia, Rome binnentrok, is het Vaticaan de eeuwige residentie van het pausdom geworden. De vaticaansche gevangene verandert niet telkens van woonplaats evenals de vroegere bekleeders van den stoel van Petrus hij resideert in zijn cel" n in den zomer n in den winter; hij ademt de koortsverwekkende uit wasemingen van de laaggelegen vaticaansche tui nen in, zoowel op de zoele Augustus- als op de koelere Januaridagen. Tot wat heeft Fortuna nu de pauselijke villa's in de nabijheid van Rome verlaagd? Daar, waar eens Pius IX de warmste dagen van het jaar doorbracht wij bedoelen de voormalige Villa Albani aan de Latijnsche zeekust te Porto d'Anzio, zagen wij onlangs, in grooten getale kin deren, die aan de Engelsche ziekte leden. De villa van Pio Nono was veranderd in een hos pitaal voor aan rachitis lijdende kinderen. Waar eens de witte Paus en de purperen senato ren hun zomorverblijyen hielden, zijn nu, even als in andere ziekeninrichtingen, de bedjes der kleinen opgeslagen, die hier jaarlijks heenge zonden worden, tot versterking van het gestel. Sic transit gloria mundi hier te Anzio vierde Caligula zijn bruiloftsnacht hier werd Nero geboren hier sprak de beroemde Winckelmann met den kardinaal Albani en de principessa Albani over antieke kunst hier zat Pio Nono op het balcon en droomde nu eens van de verlossing der zielen, dan weer van de slavernij van het geweten en nu spelen hier aan Engel sche ziekte lijdende kinderen, en verpleegsters passen hen op en doen alles om het beenderengestel der Meinen sterker te maken. De prach tige ontvangzaal van den onfeilbare is nu de groote slaapzaal der kinderen. Van het park spreek ik zelfs niet, het is geheel verwilderd. De pausen hielden evenveel van verfijnd levens genot als de wereldlijke imperatoren in den herfst gingen zij naar Gastel Gandolfo, naar de fraaie pauselijke villa, aan de oevers van het meer van Albano. Ik had hier het werkvertrek van den Paus nog gezien, zooals het was, toen Pius IX er woonde. Nu echter hebben nonnen haar intrek genomen daar, waar eens de Paus met zijn staatssecretaris Antonelli de politieke gebeurte nissen des tijds besprak.... Ik heb de kamers van Antonelli meer dan eens gezien: zij zijn met japansche stoffen behangen, japansch gemeubi leerd zal dat alles zoo blijven? En een dergelijk lot is ook andere groote villa's in de Romeinsche campagna en in andere deelen van Italiëten deel gevallen. Men zou den ken, dat de monumentale tooverkasteelen, die aan de prachtliefde der groote pauselijke nepotengeslachten of wereldlijke vorstenhuizen hun ontstaan te danken hebben, ook slechts tot monu mentale doeleinden konden dienen. Maar de alles nivelleerende tijd, die vele der italiaansche regeerende geslachten de kroon van het hoofd en don purperen mantel van de schouders rukte, die den paus zelf, voor zooverre hij een wereldlijk vorst was,- onttroonde, degradeerde vele paleizen tot ge bouwen ten algemeenen nutte. Hier en daar nes telen zelfs roofvogels in voormalige vorstelijke villa's en toen ik op zekeren dag van Frascati naar het stadje Colonna reed, zag ik, dat het slot der Colonna's ingericht was tot verblijf voor zwijnen. Het was een klassieke villa en ook de zwijnen zijn klassiek, sedert door de Odyssee de zwijnenhoeder een der meest klassieke figuren uit de poëzie geworden is. De Engelschman William Kinghton heeft aan de stad Parijs een Shakespeare-gedenkteeken ge geven, een bizonder goed geslaagd stuk van den beeldhouwer Fournier. De gemeenteraad van de stad Parijs besloot het monument te plaatsen op den hoek van den boulevard Haussmau en de ave nue Masséna. Uit Parijs schrijft men: Gisterenavond werd de Salon, die den Isten Mei geopend was geworden, weder gesloten. Er waren 314.000 bezoekers geweest die niet betaald had den. Het bedrag der entreegelden was ongeveer 332 000 fr. (in het vorige iaar 338,500 fr.) Met abon nementen, de verpachting der restauratie en de verkoop der catalogi bracht de geheele ontvangst op 400.000 fr,, van welke som na aftrek der uit gaven 160,000 fr. winst overbleef. Het vermogen van de vereeniging van kunstenaars bedraagt nu 900,000 fr. Morgen heeft onder het presidentschap van den minister van onderwijs Lockroy de ver deeling der salonprijzen plaats. Het hoofdcomit van bovengenoemde vereeniging heeft besloten om het volgend jaar in plaats van de gewone Salons" eene tienjaarljlksche tentoonstelling van kunsten, zooals die van 1878, te organiseeren, waartoe zelfs 10 stukken van nzelfden kunstenaar kun nen ingezonden worden. De leden der jury kunnen zelf geen prijs behalen. Gounod heeft eindelijk de langgezochte Julia voor zijne opera gevonden; zij heet Mevrouw Darclée, is Rumeensche van geboorte, de vrouw van den kapitein Hartulary; zij is buitengewoon schoon, beschikt over groote mimiek, over eene omvangrijke stem en over veel methode, zoodat zij n Gounod, n Verdi, n Wagner kan zingen. Zij heeft onlangs een contract gesloten met de direkteuren der groote opera Ritt en Gailhard. Den loden Oktober zal zij optreden. De toren van Nero als speculatie-gebouw. Naar men aan het Bed. Tagbl." schrijft, hebben eenige Romeinsche architekten een zeer bizonder en tevens een zeer praktisch denkbeeld geopperd. Zij willen den ouden toren van Nero, waarvan de sage luidt, dat hij door dezen keizer werd bestegen om den grooten brand van Rome te aanschouwen, veranderen in een belvédère met breede terrassen, restauraties enz. Het grootsche vierkante gebouw, dat zich in den -nabijheid van de Via Nazionale verheft, geeft werkelijk een prachtig uitzicht op de stad der zeven heuvelen. De verwezenlijking van dit plan, waaraan ook door buitenlandsche kapitalisten wordt deelgenomen, is niet zeer gemakkelijk, daar het terrein zich in geestelijk bezit bevindt en de toren tot een zeer hoogen prijs zal moeten worden aange kocht. In elk geval kan het eeuwige Rome zich gelukwenschen, wanneer zich binnen zijne muren dit terras boven het gewoel en de hitte van den zomeravond zal verhefl'en. De Hofopera te Stockholm. De financieele nood van de Hofopera te Stockholm is zoo hoog gestegen dat de inrichting thans aan den meestbiedende verpacht wordt. Immers, zooals vandaar gemeld wordt, is tusschen den minister van financiën en den hofkapelmeester Nordquist een contract gesloten, waarbij de laatste de Hof opera bij wijze van pacht voor een jaar tot den Susten Juni 1889 overneemt. De pachter moet gedurende 10 maanden per jaar opera's opvoeren, betaalt geen huur, maar krijgt ook geen subsidie van den staat; om het voortbestaan der opera te waarborgen geeft de koning aan Nordquist een steun van 60,000 kronen uit zijn eigen middelen, en heeft daarenboven bepaald dat laatstgenoemde de huur voor het Dramatische Theater te Stock holm, dat aan een bepaalde troep verpacht is, en ook de inkomsten van het verhuren van eenige lokaliteiten in het Operagebouw ontvangen zal. Het zevende Internationaal Amerikanislen Con gres zal van 2 tot 5 October a.s. te Berlijn ver gaderen in het koninklijk Völkermuseum." Het programma voor dit congres is thans bepaald. De Minister van Keredienst en Onderwijs Dr. von Goszler is eerevoorzitter; vice-eerevoorzitters zijn ZEx. Dr. von Step ian en de Geheimraden Schone, Curtius, Auwers; voorzitter wordt Dr. Reiss, plaatsverv. voorzitters de geheimraden Bastian en Virchow. Het congres, dat de laatste maal in September 1886 te Turijn vergaderde, wil de studiën die op Amerika betrekking hebben be vorderen, vooral die studiën die loopen over den tijd vóór de ontdekking der nieuwe wereld en die in verband staan tot Columbns. Een ander doel is de persoonlijke kennismaking in de hand te werken van alle geleerden, die zich daarmede bezighouden. De eerste dag zal gewijd zijn aan de geschiedenis der ontdekking, de geschiedenis van Amerika vóór Columbus en de geologie der nieuwe wereld, de tweede dag aan de archaeologie, de derde aan de anthropologie en ethnographie, de vierde aan de linguïstiek en palaeographie. Elke voordracht zal slechts 20 minuten duren. De bijdrage der leden van het congres is bepaald op 10 Mark. Penningmeester is de consulgeneraal Schönlank, algemeen secretaris Dr. Ilellmann. Van den Dictionnaire International des crivains du jour, door prof. Angelo de Gubernatis bezorgd, is de derde aflevering, Bec-Bob, verschenen. Zij bevat de biographieën van vier Nederlandsche schrijvers; Victor Becker, Jezuiet, geb. te Maas tricht 1841; Francois Becker, Jezuiet, geb. te Maastricht 1838; Taco H. de Beer, geb. te Maarssen 1830; en Nicolaas Beets, geb. te Haarlem 1814 Flanor" schrijft in den Spectator, naar aan leiding van de Ie afl. van het Biographische Woor denboek der Ned. Letterkunde: 't Is een allergezelligst boek. Men staat verbaasd, dat er zoovele letterkundigen zijn, wier bestaan men nauwelijks vermoedde. Daar hebt gij b.v. J. J. Abbink, die in 1826 een zangspel schreef: W. v. Teisterkoort of de gebroken domper; J. B. C. Adriaansen, die van een verbazend aantal papieren kinderen er onder anderen doopte met de vriendelijke namen van: Klompernol (1869); De Krullebol (1869); Madame van Grpllegom (1870), en Zindelijk Netje (1872). Men ziet, het is geheel hodendaagschc kunst. De auteur is dan ook nog altijd schoolop ziener te Lier. De jeugdige Herman Angelkot, zoo lezen wij wiens vader, let. wel! als apotheker begraven werd", schreef o.a.: Don Avalos of' de broederlijke minnaar; terwijl Antje Bal in 1875: Uit- en inwendige ervaringen eoner vaderlooze blinde" uitgaf, 't Geval is even treurig als belangrijk. Buitendien vermelden de kolommen allerlei bij zonderheden, die men zoo niet zoo altijd weet. Van CorneKs van der Aa wordt verhaald, hoe bij vijfjaren tuchthuisstraf kreeg voor zijn: Iets ter bemoediging" enz. Die bemoediging kwam goed ter smede. Van een andere C. P. E. Robidév. d. Aa heet het: De ongunstige omstandigheden der familie deden hem in Friesland gemeentelijke be trekkingen waarnemen". Wat mag dat geweest z^jn? Dit woordenboek heeft meer van die onbe paalde praegnante zinnen. Was v. d. Aa veldwach ter, klokkenluider, omroeper? of wat? Maar alles kwam terecht, want In '30 huwde hy" (gij denkt een naam te lezen. Mis!) de eige nares van den Hemelschen berg", en zijne ge schriften getuigen naar zijn vermogen van belang stelling in onze letteren", Welk vermogen? Een bijzonder leerryk recept om tijd te maken vinden wij in W. Ternooy Apel. Hij was apotheker, toen hij zich wenschte voor te bereiden tot de studie der godgeleerdheid en om meer tijd daartoe be schikbaar te hebben, werd hij .... kruidenier". Probatum erat. De man stierf als predikant te Vlissingen." Kunst-veiling ie Londen. Eenige dagen geleden werd de beroemde Londesoorough'sche wapen verzameling" bij Christie onder den hamer gebracht. Uit alle landen waren hiervoor kooplustigen naar Londen gekomen. De meeste stukken brachten zeer hooge prijzen pp. Een zwaard uit de 16de eeuw, dat met beide handen gehanteerd moet worden, werd voor 158 pond sterling aan iemand uit Parijs verkocht» Een reuzenscliomvburg. Uit New-York wordt onder dagteekening 28 Juni gemeld: Heden-avond wordt na wekenlange voorbereiding Imre Kiralfy's Open air spectacle geopend, mét de voorstelling van Nero, of de ondergang van Rome". Het tooneel, dat op het naburige Staten-Island in de open lucht gebouwd is, is op zoo grootsche schaal ingericht, als nergens elders ter wereld. De in druk, dien de bezoeker mede naar huis neemt is overweldigend, zenuwschokkend, onuitwischbaar. Niet minder dan tien morgen land worden door deze binnen ongelooflijk korten tij I gebouwde prachtige paleizen, torens en muren ingenomen; van deze laatste en van de torens zijn er vele onverbrandbaar en gaan eiken avond in vlam men op om even snel weer in hun oude pracht uit de asch te herrijzen. Van de grootte van deze onderneming, welker welslagen voor een groot deel van weer en wind afhankelijk is, legt het aantal medespelenden, dat ongeveer 2000 perso nen bedraagt, een sprekende getuigenis af'. Het tooneel is het grootste ter wereld; het koor be staat uit 500 personen, terwijl 1000 allerliefste meisjes Terpischore hare hulde brengen. Om de kosten te dekken, is er eiken avond dooreengenomen een publiek van 18000 personen noodig. De Amerikaansche reclame is daarom van af New-York tot San Francisco voortdurend in de weer, om uit alle deelen derUuie nieuwsgierigen te lokken, daar de onderneming, wanneer zq slechts lokaal, d. w. z. door de ingezetenen van New-York ondersteund werd, met een grooten krach, Rome's ondergang" waardig, zou sluiten. Schaakspel. No. 133. Van H. J. DEN HERTOG te Amsterdam. ZWABT. d e WIT. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Juist opgelost door Mei" te Amsterdam no. 130 (Healy met 13()bis en 131 met bis, door B. te Kuilenburg no 131 A. F. Mackenzie. Idem door W. B. te W. en W. V. H. te Delft en G. A. W. te Gouda. Henri no 131 Mackenzie met 131 bis, alsmede 132 Dahlia met 132 bis, Ulbing no. 132 door A. Bleijkmans Kzn. beiden te Amsterdam, idem P. A. W. te Arnhem en D. D. te Rotterdam. W. v. H. te Delft no 132. Zie stand hieronder. BRIEFWISSELING. W. N. O. Het is juist dat de pion op dam komende een stuk kan kiezen ter zijner keuze. Zie leerboek van het schaakspel van dr. Van der Linde. Uitgaaf G. A. van Hoi'ten, Utrecht 1876. Wit speelt voor en geeft in drie zetten mat. (Wit 11 en Zwart 7 stukken met K. d5). OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 131 van A. F. Mackenzie No. 131 l h3 h5 e6 X H l als boven gG e7 l l l l l l l Probleem no pion c2 (6 stuks. mat. No. 133 ter 2 C7 do f mat. No 131 bis G, Koblitz te Tilsit 3zet 2 d8 do f mat. l g3 h4! g4 f5 2 e3 X <33 t onv. 3 enz. l als boven g4 f3 2 g2 X f3 onv. 3 enz. l dito, c3 c2 2gl al f mat. l dito, anders, 2 gl h2 onv. 3 enz. Motto Dahlia IJ C Chessclub. l e4 d2! met 8 varianten. g6 e5 f7 g5 f g6 elders 2 a7 a6 f mat. g3 f'6 2 h7 g5 f mat. g4 e5 2 f7 g5 f mat. g3 elders 2 h5 X go t mat. c2 speelt 2 hó X fó t mat. b3 b2 2 bl X a2 f mat. 133bis van Frans Herben te Sittard. (Tijd). Wit K b7 D fl R e3 Pd d5 en f8 Zwart K.e4 Pd e6 R d8 pion c5 (4 met K e4. Wit begint en geeft in drie zetten 2zet ven J. M. Vorster te Maarsen. U. D. Wit K. h6 D c5 T e3 Pd f8 pions d6 d2 g3 (7 stuks. Zwart K f6 R gl pions e4 e5 d7 f7 g4 en g5. Zwart 8 stuks met K f6. No 133 quater. Van K. Stal te Götebor ?. Sch. Ztg. 188. Januari pag. 20. Wit K. a7 T a5 R e8 D g4 R gl Pd eöpions e7 d5 c4 höen d3 (11 stuks. Zwart K ef> Pd f5 pions b7 a7 a6 ea g2 (6 stuks. Wit begint en geeft in drie zetten mat. Naar onze bescheiden meening is dit probleem oorspronkelijk en mooi, elke zet van het zwarte paard geeft een andere variante, wat wij nooit gezien hebben; de matstellingen zijn mooi en wij zien niet wat op den stand af te dingen is. Toch heeft de Sch. Ztg. dit probleem als waardeloos gesignaleerd Quod erat demonstrandum! Zie pag. 20 Sch. Ztg. 1888 no. 1. De stand van no 132 quater is als volgt: Wit K a6 D el T e5 Pd b8 R b8. Zwart R a5 K d6 T d2 R f7 pion C7 en h4. HAAR FRITS. Naar het Duitsch, van OCTAV THABET. Malburn, de gouverneur van den staat Illinois, liet de courant op zijn schoot vallen, leunde ge makkelijk achterover in zijn leunstoel en keek door de openstaande deur van zijn studeerkamer op hot groote grasveld van het park, waar zijn vierjarig dochtertje vroolijk ronddartelde. Ken oude vrouw verlangt u te spreken," be richtte Hopkins, het factotum des huizes. Laat ze hier komen .... Waarschijnlijk komt ze om een betrekking vragen," mompelde de gou verneur in zich zelf. Een. zeer zindelijk, maar armoedig gekleede oude vrouw kwam achter Hopkins de kamer binnentrippelen. Toen zij tegenover den heer des huizes stond, maakte zij een boersche buiging en vroeg bedeesd: Spreekt uwe Excellentie Duitsch?" Ik versta het, maar spreek liever Engelsen, wanneer gij dit kunt Neem plaats als je belieft." Oh, no sir Excellentie, ik wilde rather blijven staan... Excellentie, Ihai-eone child, zijn naam is Frits ," ..Spreek toch liever Duitsch," zeide hij vrien delijk; stond op en riep om den hoek van de deur der belendende kamer: Annio, heb je een oogenblik tijd, om mij als tolk te dienen?" Met genoegen." luidde het antwoord en een knappe, nog jonge dame kwam binnen. Mijn echtgeiioote," stelde Malburn haar voor en vervolgens zag hij vragend de oude vrouw aan, wier leelijk, rimpelig gezicht de duidelijke sporen van verdriet en hard werken droog. En ik, ik ben de moeder van Frits Jansen," zeide deze, haar trouwe, blauwe oogen met ang stige spanning nu eens op den gouverneur, dan weer op diens vrouw richtende. Frits Jansen's moeder!" herhaalden beide op diep modelijdenden toon. De vreemde vrouw neeg weer en een onbeschrijflijke droefheid lag in haar blik. Ja lieve mevrouw, ik kom om Zijne Excellentie vurig te smeeken, gebruik te maken van zijn recht, om mijn zoon gratie te schenken." Dat is nog erger dan een sollicitatie naar een betrekking," zeide de gouverneur zachtjes tot zyn vrouw. Daarop wendde hij zich tot vrouw Jansen. Gij weet dat uw zoon ter dood veroordeeld is, omdat hij zijn bruid Lena " Greta Excellentie, zij heet Greta," viel de vrouw hem haastig in de rede. Ziet u, de cou ranten hebben dat verkeerd medegedeeld en God weet, hoeveel meer nog!" Dus zijn bruid Greta vermoord heeft. Het onderzoek werd zeer nauwkeurig en onpartijdig ingesteld, maar alle bewijzen spraken tegen hem en eenstemmig is het schuldig over hem uitge sproken. Ik ik kan, ik mag hem dus geen gratie schenken." De oude vrouw, die de woorden van Malburn waarschijnlijk niet begrepen, maar op zijn gelaat een weigerend antwoord gelezen had, vouwde hare groote, ruwe handen en wendde zich tot Annie, die als een beschermengel naast haar stond. Och, lieve mevrouw, geloof mij toch, het is een wreede leugen, mijn Frits is geen moordenaar^ Wie zou dat beter kunnen weten, dan zijn moeder,. die hem zoo door en door kent? Van mijn zeven. kinderen heeft de Heer mij steeds dit eene ge laten Zijn vader was timmerman in München, daar viel hij van een steiger, bezeerde de mggegraat en leefde daarna nog tien jaar, maar kon de kamer niet meer verlaten. Kort daarop stierven vijf mijner kinderen aan de cholera en de diphteritis. Slechts Frits en Otto bleven mij over Ook Otto zou niet lang meer voor mij gespaard blijven;