Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.587
den dat hun zonderling votum zou kunnen leiden
tot het ontnemen van _ het ridderkruis aan den
heer De Rochemont, dan hebben zij zich
schromelyk vergist.
De heeren hebben zich trouwens allervreemdst
aangesteld.
Niet over de vraag, of de beschuldigingen, die
de heer Verstege in zijne brochure heeft neer
geschreven, ernstig genoeg en voldoende bewezen
zijn, om den heer De llochemont tot een onmoge
lijk man te maken, hebben zij uitspraak gedaan.
Over die vraag geraadpleegd, zouden zij wellicht,
evengoed als schrijver dezes, man voor man hebben
moeten antwoorden : dat zij, alvorens den beschul
digde gehoord te hebben, zich geen oordeel
zonden duwen aanmatigen.
Hun oordeel betrof eene andere vraag en had
de volgende strekking: een oud-militair als de
heer De Rochemont, die door eenen vroegeren
wapenbroeder ten overstaan van anderen van veel
leelijks beschuldigd en grovelijk beleedigd wordt,
die dan niet dadelijk door een paar secondanten
den beleodiger laat uitdagen, die integendeel bij
de justitie eene klacht wegens laster indient, vol
doet niet aan de wetten der eer." Daaraan
voegden zij dan met komiek-naïeven ernst toe:
dat de beleediger nu in geen geval een mogelijke,
nu nog volgende, uitdaging van den beleedigde
zal mogen aannemen."
Men heeft moeite om te gelooven, dat die onzin
door 50 verdienstelijke mannen, grootendeels van
gevorderden leeftijd, allen gedecoreerd voor
bewjjzen van moed, beleid en trouw, ten jare 1888
in Nederland is kunnen onderschreven worden.
Men vraagt zich zelf af, of die heeren nu heusch
de belachelijke pretentie hebben, door een zoo
danige uitspraak op de openbare meening indruk
te maken.
Indien ja, dan zullen zij deerlijk ontgoocheld
worden. In dit opzicht zijn wij Nederlanders
geavanceerder dan de meeste onzer naburen: dat
?wij de schouders ophalen over al de onzinnigheden,
die in het ongeschreven wetboek van het point
A'honneur met zijn fijnuitgesponnen casuïstiek
voorkomen. Ieder onzer loopt de kans, te eenigor
tijd gehoond of beleedigd te worden. Zijn wij
opvliegend, wellicht dat we, onbekommerd om
de gevolgen, den beleediger dadelijk afstraffen.
Achten wij het in ons belang of zijn wij
vindicatief, dan zoeken wij eerherstel of voldoening,
desnoods ook schadevergoeding, voor den rechter.
Leiden de omstandigheden er toe, dan recht
vaardigen wij ons en stellen wij den beleediger
op de kaak voor eene jury uit onze omgeving.
In verreweg de meeste gevallen, zoo wij al de
tegenwoordigheid van geest missen, om het zoo
schoon als Guizot te zeggen, denken wij
althans: vous aurcz beau iaire, vous n'élèverez
pas vos injures a la hauteur de mes dédains."
Zóó en niet anders behoort het in eeno maat
schappij van redelijke menschen. Aldus moet steeds
meer gehuldigd worden de waarheid, dat alleen door
onze eigen woorden en daden wij eerloos kun
nen blijken, dat niemand ter wereld door zijne
woorden of daden onze eer kan aantasten, dat
de onverdiende hoon of beleodiging op den belee
diger als blaam terugvalt en alleen hem zelf kan
deren. De pruikerige fratson van bot point
d'honiieur hebben met de werkelijke eer van den man,
met zijne burgerlijke en moreele waarde, niets to
maken.
De Nederlandsche wetgever, die in artt. 15'2
15(5 van het Wetboek van Strafrecht het tweege
vecht en de medewerking ertoe in alle gevallen
strafbaar stelde, heeft blijk gegeven van gezond
verstand. Al had hij dit niet gedaan al had
hij het tweegevecht in minder of meerdere mate
gesanclionneerd ? dan nog zou ton onzent de
publieke opinie het duel veroordcelen. Men is bier
gelukkig te nuchter, om den eerlijken man to be
grijpen, die hetzij eenen schelm ontmaskerd heeft
hetzij opzettelijk gehoond oi onnadenkend beleedigd
is, en die zich dan verplicht zou rekenen, als uit
gedaagde of uitdager zijn leven te vragen tegen
hem, dien hij moreel zijnen gelijke niet kan achten.
Met Schopenhauer, wiens geestige diep in 't vlceseh
snijdende persifflages vau lint tweegevecht (Paren/a
und Pitralipomena, I p. 391?415) onovertroffen
dewerksfabrikant inwonen.
»Waar zou je ook heengaan?" had tante
zijdelings te kennen gegeven. >het past niet
dat een meisje van jou leeftijd op zich zelf'
woont; zelfs met je gebrekkigheid zou je nog
in opspraak komen; en buitendien, wie zou
je verzorgen als je eens_ ziek werd? Hier ben
je ten minste als kind in huis, hier wordt je
beschermd en getroeteld, hier heb je het goed.
Noem mij meer weezen in jou positie, die zoo
veel vóór hebben als jij!"
Het is waar, dat zij deze gastvrijheid be
taalde met een massa huishoudelijke dien
sten, die de familie knaphandig van haar
wist gedaan te krijgen. Zij hield het
huishoudboek bij, rekende met keukenmeid, bak
ker en. slager af, deed als zij voor genoe
gen in Parijs waren, de boodschappen voor
haar oom en tante, om kort te gaan, zij speelde
ongeveer de rol van een huishoudster, ge
paard met die van gezelschapsdame. Als
er een of ander karweitje viel op te knappen,
werd zij er altijd voorgespanncn.
»Laat dat maar aan_ Agatha over," zeide de
oom, »zij zal er dol blij mee zijn, want ze heeft
toch niets te doen !"
Als een harer nichten heenging om de baden
te gebruiken of' een reisje in Zwitserland te
maken, deed zij zoo lang afstand van haar
kroost ten behoeve van Agatha.
»Ach! melieve," riep zij, tervyijlzvj der weeze
'hare laatste instructiën gaf', »je bent wel ge
lukkig, dat je geen kinderen hebt!... Als je
eens wist hoe 'n last en moeite dat kleine
grut geeft l..."
En zoo gingen de jaren voorbij snel, hoe
wel drukkend, en de oom riep maar steeds
over het geluk, waarin zijn nichtje zich, dank
zij hem, verheugde.
>Ze leidt een leventje als een vischje in het
water," vertelde hij aan alle kennissen, «ieder
een vliegt op haar wenken, en overlaadt haar
met cadeautjes!"
(Slot volgt-)
zijn, acht men hier het middeleeuwsche beginsel
der ridderlijke" eer, dezer Afterart der Ehre,"
die aan. de tong van den eerste den beste hangt,
die een kind is van den hoogmoed en de zotheid,
das sichere Asylum, wie im Grossen der
Unredlichkeit und Schlechtigkeit, so im Kleinen der
Ungezogenheit, Rücksichtslosigkeit und Flegelei."
In en om het leger schijnen de oude
vooroordeelen op dit stuk nog gehuldigd te worden. Het
besluit der 50 gedecoreerden bewijst dit. En het
bedanken van alle militaire of oud-militaire leden
(let wel: wetenseJuippelijke mannen, die de
berriberri zouden gaan bestrijden!) der staatscommissie,
waarvan de heer De Rochemont deel uitmaakt,
schijnt aan dezelfde oorzaak te moeten worden
toegeschreven. Des te erger voor het leger, welks
wezenlijke kracht en welks prestige door het voort
leven van zulke mallighedcn zeker niet winnen.
Reeds vernam men, dat cenigcn van de
Ilaagsche ridders" op grond van art. 153 Strf. Wetb.
zullen vervolgd worden wegens hunne in 't open
baar gedane verwijten aan den heer De Koelie
mout, die niet heeft willen uitdagen. Zoo'n te
rechtertijd en mot verstand door het Openbaar
Ministerie toegediende douche zal de verhitte
hoofden onzer dapperen wel wat afkoelen.
Waar de gegevens ons ten ecncnmalc ont
breken, onthouden wij ons van ieder oordeel
over het verleden van den heer De Rochemont,
over de brochure en het verder optreden van dou heer
Verstego, en over de vraag, of de benoeming van
den heer De Rochemont in eene staatscommissie
eene uiting is van dezelfde beminnelijke maar
onstaatkundige sentimentaliteit des heeren
Kcuchenius, die hom den hoer Sol in de Ned. Ind.
rekenkamer deed benoemen.
Maar wij kunnen niet nalaten, met .aandrang
den wensen uit te spreken, dat do Minister van
Koloniën, indien bij de beschuldigingen uit de
brochure van den heer Verstege niet van dien
ernst en niet zoodanig bewezen acht, dat hij op
grond daarvan den heer De Rochemont zijne
achting en zijn vertrouwen meent to moeten ont
zeggen, tegenover hot drijven van militaire
zijde pal zal staan. Aan de hoeren, die in den
heer De Rochemont den niet-duëllist
veroordeclen, mag geeno voldoening geschonken worden.
Willen dezulken met hem niet ten alge.ïuM'iien
nutte samenwerken, dan zoeke de Minister
andere leden voor zijne commissie. Dit schijnt ons
een eisch van het gezond verstand, een eisch ook
van het Staatsbelang.
Do. quaestie tusschon de heeren Verstego en
De Rochemont zal verder waarschijnlijk door den
strafrechter worden uitgemaakt. Vindt het Open
baar Ministerie in het geschrift van don lieer
Verstege zoodanige tola.stlegging va.n bepaalde
feiten, dat oene vervolging wegens smaadschrift
mogelijk wordt, on heeft deze plaats, dan wordt
de heer Verstege in elk geval volgens art. f>.'!
sub. no. 2 Strf. Wetb. tot het bewijs der waar
heid van zijne telastleggingcn toegelaten. Wie
zich dan nog voor de geschiedenis van de twee
belangwekkende hoeren interesseert, mag aan de
verhooren en pleidooien zijn hart ophalen. Daarbij
echter zal het algemeen belang slechts niatigjes
betrokken zijn.
Het algemeen belang eischt allén dit: dat
iiier geen Pruisische zo;!on ingevoerd, tn dat er
gecnerloi nadeden verbonden worden aan do veelal
van conig karakter getuigende weigering, om met
eenen beleediger de degens te kruisen of een paar
revolverkogels te wisselen. Daar zorgo de
Regeering voor. Voor baar is dat eene cerezaak!
Als mot de la fin ocne anecdote.
In zekere Duitschc garnizoensplaats neemt een
luitenant plaats aan de leestafel van een Wiener
café. Tegenover hem zitten twee jongelui in een
druk en vroolijk gesprek. Plotseling meent hij te
bemerken, dat een hunner hem fixeert. Ja, daar
is geen twijfel meer mogelijk: al lachende en pra
tende houdt die onhebbelijke vlegel zijn oog op
hem gericht.
Dat is eene beleodiging, die niet geduld kan
worden! Onze jonge llriudeycn vliegt op: ,,Mcin
Horrr, ich fordrc sic ; sic haben midi fixirt!" Het
kalme, van verwondering getuigende antwoord
luidt: Sic irrcn sich ; os ist nicht meine Schuld.
ich kan nicht dafiir,?ichsc/w'cZe !''; met heel de
onverbiddelijke logika der kitteloorigbeid klinkt
de repliek:
So fovdrc ich ihren Vator !"
Ik ben er niet zeker van, dat onze
Nedcrlandsche duëlvriendcn den sirammen Germaan
potsierlijk zullen oordeelen.
II. J. B.
UIT DE RESIDENTIE.
DEX HAAG, '21 Sopt, '88.
Op dezen laatstea dag van een zomer waarin
zonneschijn en warmte meer werden gcwriischt
dan gevoeld, hebben alle- teleurgcstoldcu lij het
Schcveuiugschc badseizoen ten minste den : roost
dat het overal in Europa, met de weersgesteldheid
niet anders vas.
Het aantal vreemdelingen dat ditmaal in den
Haag vertoefde was veel geringer dan gewoonlijk;
in Schcveuiiigcn werd menige kamer niet iii ge
bruik genomen, en verscheidene villa's en optrek
jes bleven onbewoond. J!ij een terugblik op het
seizoen valt echter te vermelden dat ondanks weer
en wind het Groote Badhuis zich voortdurend in
een druk bezoek van Hagenaars en iu den Haas:
vertoevendcn mocht verheugen. Vau de Wieler
baan bij Nieuw-Sehevciiingcu in de duinen inge
richt, was .spoedig het nieuwtje af. De Russische
glijbaan (Montagnc Russc) iu de nabijheid van het
station van den Rijnspoortram opgeslagen, ver
wierf al bijzonder weinig de gunst vau het
puplick, al poogde men dit zelfs ecu enkele maal
door wat toeterende muzikanten te lokken. In
het groote Café-cliantant Seiupost werden ook dit
jaar in meer dan een opzicht buitengewone loeren
gedaan om in het leven te blijven. Het beschaafde
publiek liet echter op zich wachten; het ongun
stige jaargetij zal er wel de schuld vau krijgen,
en niet de onderneming zelve, zooals zij is. Maar
het Kurhaus" behield zijn toeloop, en schijnt
zelfs op regenachtige en gure dagen bij voorkeur
het toevluchtsoord der residentie-bewoner.s die wil
len uitgaan, te zijn.
Dit is eenig eu alleen te danken aan de voor
treffelijke muziek, die in onze muzieklievende stad
eene geduchte concurreute is voor alle concerten
en vereenigingcn waar men heen gaat om den tijd
aangenaam door te brengen. De dierentuin (Kon.
Zool. Botan. Genootschap) b. v. ontving in de twee
laatste jaren menig bedankje voor het lidmaatschap.
De keuze tusscheu het hooren der kapel van
Manstiidt nu Kogel en de concerten in den
Dierentuin kan ook niet twijfelachtig zijn, en de
mcuste menschen willen en kunnen ook niet van
alles lid wezen. Alleen wanneer de grenadiers en
jagers in het Bosch" spelen, is het niet zoo vol
op het Kurhaus als gewoonlijk. Eu dit, is ook het
ecnigc dat men zeggen kan, want leeg is het nooit.
Hieraan is het dan ook toe te schrijven dat,
011dauks het zeer ongunstige badscizocn van dit jaar,
de onderneming geen deficit zal opleveren, maar
voor de aandeelhouders zelfs ecnigc procenten zal
kunnen afwerpen. Het wcliugerichte, ordelijke be
heer, dat zoo gunstig afsteekt bij den gang van
zaken eertijds, is echter oorzaak vau ernc wel ver
klaarbare, maar daarom nog niet redelijke ontevre
denheid, waaraan sommige personen soms
onverholen lucht geven. De mau die het dau ontgelden
moet is de directeur-generaal, die niet ten onrechte
cu ik voeg er bij: het strekt in velerlei opzicht,
te zijner eere als de ziel der Maatschappij
/Cecbad Sclieveniugen, moet worden beschouwd. Daar
de nieuwsbladen in de laatste weken meer dau
een bericht, voortvloeiende uit dezen stand van
zaken, ouder de oogcn hunner lezers brachten,
acht ik het weiischelijk mijne woorden eciiigszins
toe to lichten.
Ouder het vroeger beheer werd geenc voldoende
controle uitgeoefend. Dit was bekend en velen maak
ten van die kennis gebruik.. De rekening van keuken
en kelder oudervond daarvan nadeel; het getal
uitgegeven dagkaartcn was minder dau het aantal
der personen die met eene dagkaari zich toegang
verschaften; abonnementskaarten deden dikwijls
dienst voor andere personen, dan de gerechtigden.
Aan dat alles kwam een einde. Eene scherpe, maar
daarom nog niet onredelijke of overdreven lastige
controle werd ingevoerd. Tviet aangenaam natuur
lijk voor degenen die in vroeger tijd op de eene
oi' andere wijze zich onrechtmatig wisten te
bevoordeclen. Ik zal slechts ecu enkel voorbeeld
noemen van de wijze waarop dit geschiedde. Ook
gedurende dit par kwam het nog veelvuldig voor.
Kinderen vau geabonneerde!! die nog geen 10 jaren
oud zijn, hebben iu gezelschap van hunne ouders
vrijen toegang. ]\Tu was het merkwaardig hoe vele
flinke jongens en meisjes in deu deftigcu stand
cu zelfs ouder de voornaamste familie», maar niet
ouder waren dan 10 jaren. Nog geen tien of bijna
tien, heette het dau op do vragen der controleurs.
De kinderen werden dau toegelaten, maar wat de
ouders niet lia'ldcn vermoed in de registers van
deu burgerlijken stand wen! naar de uog gcru
tienjarig? onderzoek gedaan. Dan bleek de ver
gissing (?) van ouders cu kinderen, cu do nog geen
tienjarigen bleken reeds lang elf of twaalf jaren
te zijn. Dan volgde eciie aanschrijving aan de
ouders met kennisgeving dat bijbcfaald moest
worden, op grond vau hetgeen iu de registers was
gebleken. Bijbetaling volgde, bijna altijd zonder
]:c.t minste verzet of conigc aanmerking. Mii'ir dat
ouders, die gedacht hadden gemakkelijk ecu f O uit te
sparen, teleurgesteld werden, c.i'. op die teleurstel
ling wrevel volgde, ligt voor de hand. Hoe is het
echter mogelijk, vraagt men onwillekeurig, dat
aehtenswaardigc eu meestal genoeg gefortuueerdc
menschen ecu lengen opdisschen en hunne kinderen
voorzeggen, met het doel om zich een voordeeltje
te verschaffen? Ja, dat behoort, tot die merkwaar
dige rekbaarheid van het geweten, waartegen
godsdienst, cu zcdcleer te vergeefs sedert eeuwen
kampen. He heb meusehcn gekend die iu alles zoo
eerlijk waren als goud, maar die als zij de grenzen
passeerden, nooit zouden nalaten zooveel mogelijk
de invoerrechten te ontduiken, cu zelfs angstig
waren dat het hun niet zou gelukken voor een
bedrag van soms slechts ecnigc stuivers te smok
kelen.
Alle geabonneerde!! moeten de
abonncmentsvoorwaardcn ondertcckencn. '/ij weten dus waartoe
zij zich verbinden. Daaronder bchooren ook de
maatregelen van controle waaraan zij zich moeten
onderwerpen. Dat dit als hot, druk is, wachtende
personen, die wat ongeduldig zijn uitgevallen,
maar volstrekt geen plan hadden op
eeuigerlei wijze bedrog te plegen, onaangenaam stemt, is
uu eenmaal niet te verhelpen. Het geval vau Dr.
Bctz, door hcmzclvc wereldkundig gemaakt, is daar
een staaltje van. Het (-enige dat mij daarin heeft
getroffen, is dat een man van zooveel wijsgcerigcu
aanleg, zoo weinig zijne driften meester is eu iu
vloeken en ruwe taal kon losbreken, /ou Spiuoza
zoo ongeduldig zijn geworden cu zich aldus hebben
aangesteld? Wat nut onze alle wijsbegeerte, als
er ook voor het maatschappelijke leven geen wel
dadige invloed van haar uitgaat?
Hot audere geval dat opspraak heeft verwekt,
zal eerlang voor de rechtbank nog een staartje
hebben. Eene dame die men niet kende wildo met
hare twee dochtertjes binnentreden. De kaart was
echter van geen uaamteekciiing voorzien, zooals ter
voorkoming vau gebruik door anderen is voorgeschre
ven. Daarop werd zij opmerkzaam gemaakt en niet
toegelaten. Haar werd echter te kennen gegeven, dat
dit op het bureau (in de onmiddelijkc nabijheid) wol
kou worden verholpen. Aldus geschiedde. Haar
echtgenoot met ecu en ander in kennis gesteld, was
daarover zoo ontsticht, dat hij later den directeur
in 't publiek ecu standje begon te maken. Ook dit
was in woorden eu verwciischingeii die niet tot
het domein der beschaving behooren. Dit alles
werd bekroond door eene aantijging, waar
mede de oflicier van justitie in kennis werd ge
steld, /iedaar de nuchtere feiten. Maar als men
alles iu aanmerking neemt, en bedenkt dat iu de
laatste (i jaren ongeveer 1.SOO.OOO "personen toe
gang tot het Kurhaus verkregen, dan vind ik het
nog al wel dat iu al dien tijd cu onder dat aantal
slechts twee personen of juister twee familicn, de
toegang wegens wangedrag werd ontzegd. Het
aantal abonnementskaarten, die werden ingetrokken
om reden dat andere personen dau degenen ten wiens
naam zij waren, er gebruik vau hadden gemaakt of
poogden te maken, moet echter nogal aanzienlijk zijn.
Of dan alles op het Kurhaus volmaakt is? Neen
volstrekt niet, maar de billijkheid vordert dat men
eene vergelijking maakt tusscheu hetgeen vroeger
was eu nu is, en ook tusscheu dergelijke
buitenlandsche inrichtingen en deze. Eu dan geloof ik
dat een woord van waardeering niet mag uitblijven.
* * *
De tentoonstelling van landbouw, die gedurende
ecnige dagen op liet grootste gedeelte van het
Malieveld werd gehouden, en Maandagnamiddag
werd gesloten, kan in alle opzichten eu alles x
aaumerkiug genomen, als welgeslaagd beschouwd
worden. Het nut voor stadsbewoners ook bij ecu
enkel bezoek, acht ik daarbij onbetwistbaar. Hoe
weinig kennis meiiigceu van granen eu veldvruchteu
eu van de eenvoudigste laudb'ouwwerktuigeii heeft,
is inderdaad verbazend. Paarden euruuderèu wekken
geen belangstelling daii voor de kenners, maar onder
hetgeen er verder tu zien is komt veel voor dat de
aandacht trekt eu tet kennis prikkelt.
Vmd-je er nu iets aan om die koeien te zien",
hoorde ik cciie dame tegen eeuc audere zeggen,
terwijl zij langs de rundereu liepen.
Xccii", zei de aangesprokene, ik vind, daar
heb-je nu niets aan.''
Maar toen zij later voor de hoenderhokken ston
den werden de spierwitte cu de pikzwarte eu an
dere toornen fraaiklcurige kippen bewonderd. Vooral
de Asscndelftsche kippen trokken de aandacht.
Wel, wel, is dat uu ouze nationale kip':"
Dat heb ik nooit geweten, wat een aardig klein
kipje. Wat verstandig om daar circulaires tot in
lichting bij te leggen. Ecu zuiver ras iu drie ver
schillende klcureu : witte, gcelgespikkelde cu
cierciigele", las de eene dame, cu ik had ze nog
nooit gezien en zou zeker gedacht hebben dat het
Oost-Indische waren . .."
De machinale boter- en kaasbereidiug volgens de
nieuwste methode, en iu volle werking, vo'iid ook
veel belangstelling. Maar menig werktuig waar de
landbouw in onzen tijd zich vau bciiieut/of althans
zou kuuucii bedienen, had bij gebrek aan alle toe
lichting, veel vau ecu raadsel.
-£
-:!'Dc tentoonstelling van Kunstnijverheid werd in
de laatste weken drukker bezocht dan vroeger. De
commissie koestert, zelfs de hoop dat, het gevreesde
deficit /al uitblijven, eu (ie deelnemers iu liet
waarborgfonds dus niet, zullen behoeven te worden
aangesproken om meer dan de f'20, waarvoor
zij met hunne gezinnen toegang hadden. Giste
ren werd de lijst, der bekroomngeüopenbaar gemaakt
dio zeker velu inzenders wel /al teleurstellen,
omdat nijverheid eu kunstnijverheid twee ver
schillende 011 dikwijls zeer verschillende zaken zijn,
waaraan zij blijkbaar niet hadden gedacht.
* *
Dc optocht der Ministers van het, Iccgc paleis
des Kouings naar het Binnenhof, tot opening der
zitting onzer Slatcu-Gcueraal, had betrekkelijk
weinig bekijks. De Ministers waren poutsmooi,
maar deu muestcii slaat de ambtsrok juist niet
alsof hij aan liet lijf geschilderd was. ik maak
echter eene uitzondering voor Jhr. Harlseu, wieu
deze kleediiig heel passend staat, eu zelfs ceu
jeugdig voorkomen geeft.
WïTEXUAGEN.
BRIEVEN UIT GROOT MOCIIUM.
Amice!
TA- iva.-rt iu deze dagen een blceke .sdiiiu rond,
in du hooid*tad, de gei .-t der afgestorven Ker
mis. De pleinen zijn met zooals vroeger gevuld
met spellen eu kramen lilanus zou zijn stand
plaats, sinds lang in plantsoen herschapen,
niet herkennen en de coinvig Jonge Hagenaar''
cu de Vierkrooneir'-' evenmin maar de aard der
Amsterdammers is dezelfde gebleven, /oodra Sep
tember zijn intrede doet, brengt hij ecu stroom
van kermis-bacciilen mee, die weldra ganschc huis
gezinnen aantasten, echter zonder ze te doen uit
sterven.
.,Artis" zet zijn hekken tegen betaling vau een
kwartje de persoon, gastvrij open; en ecu menigte
bezoekers trekt ,.hct beloofde land'' binnen, ver
siert uit dankbaarheid de grasperken met vette
boterham- eu koekpapicreu eu de paden met
doppen vau eieren eu nciitc", ti.rwijl het de
apen heimelijk, int geheimzinnige zwarte ileschjes,
trakteert op rood met suiker" en de magen vau
bijna alle (lieren overlaadt met kursausics"!) cu
pickfreanuctjes''.
Hot Paiioptieum heeft, vriendelijk den toegangsprijs
aan 't tourniquet tot 25 els verlaagd voor werk
lieden eu dienstboden", maar nu en dan glipt er
ook wel eens iets door, dat geen pet of tullen.
mutsje draagt.
Do centskomcdic'1 alias poppenkast vertoont
zich meer dan anders op verschillende plaatsen
eu heeft veel toeloop. Do groote komedies, waar
van ze het nederig beeld vertoont, niet minder.
In alle schouwburgen worden natuurlijk prach
tige kermisstukkeii"' gegeven, waarover men lacht
of niet, al naar mate men gestemd is.
''t Scpt.cmbcrstuk vau deu Stadsschouwburg spant
boven alle de kroon door zeldzame afwisseling
vau inhoud eu uitstekend schoone decoratiën, diu
alleen reeds de moeite waard zijn om het te gaan
zien.
..MathiasSandorf" is ecu melodrama getrokken uit
een roman vau Jules Vcrne, die, zooals je weet,
de onmogelijkste toestanden als mogelijk durft
voorstellen cu even tamiliaar is met, alle natuur*
krachten als de oude tooiieelschrijvers het met
duivels eu engelen waren. Spoor, die het stuk be
werkte, heeft er van gemaakt wat er vau t c maken
viel cu de opgewektheid vau bijna alle spelers, de
prachtige decoraties, machinerieën en schilderachtige
cosUunes, doen de onwaarschijnlijkheden van 't stuk
verireten.
Ik ben niet vau plan om je een kriliek erover
te leveren of het stuk iu al zijn détails 1c bespre
ken hiernevens gaat de uit 't lldiulrlxblatl ge
knipte inhoud, waarin je alles haarlijn verteld
wordt maar ik zal probecreii om in niet veel
woorden, je deu indruk weer te geven dien zulk
een stuk op do lagere of eigenlijk hoogere" ran
gen maakt.
Ik had ,,de première'' gezien, maar ging er nog
eens hccu om Jonas gezelschap te houden en
tevens om hier en duar het oordeel van het publiek
op te vangen eu te notceren.
Wc namcu even plaats iu de stalles om lang
zamerhand te acclimatisecren, want 't was stikvol
cu dus verbazend heet in den Schouwburg. Vóór
ons zat een dame en naast haar een heer. met ecu