No. 587 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. sche zangers te danken heeft. Hij en zijn broeder brengen veel bij om het leven in de Deensche muziek gaande te houden en dichter en compo nist tot elkander te brengen. In z\jn klassieke ?woning, het huis dat Christiaan II voor het ver maarde Hollandsche meisje, de schoone Duveke, heeft laten bouwen, valt men over beroemdheden. Hans von Bulow gedenkt de beminlijkheid van beide broeders in zijn brieven. Muziek en zang zijn in Kopenhagen zeer po pulair en in het volksleven ingeworteld. Bij het vergaan van de Gejser verscheen onmiddellijk een treurlied op een bekende wijs. Naast het jube lende kenmerkt de Deensche zang zich door iets weembedigs, dat zelfs in -de gewone spraak valt waar te nemen en nog blijkt uiti tegenwoor dige volks- of straatliedjes, o. a. uit de Hvorfra Kommer du, du lille Stjerne" en uit het jongste straatliedje: Det var en Aften filde At Maanen sinned klar, En Smaadreng sad saa stille I Baaden hos sin Fa'r. Het is een lust het mindere Deensche volk te iooren zingen. Niet dat zij de straat weergalmen doen, daarvoor is het een te ordelijk volk, maar thuis of Zondags in de beukenbosschen van Klampenborg. Ook de straatroepen zijn muziek. Wie den «ersten morgen in Kopenhagen ontwaakt en meent op straat te hooren zingen, ontwaart bij nader onderzoek dat een koopvrouw of venter in halve tonen htm waar te koop aanbieden. Daar het Deensche volksleven zich in alles ook afspiegelt in de muziek, kan het niet verwonde ren, dat bij de groote vraag of het millioen aan kosten voor den bouw en de inrichting der ten toonstelling te Kopenhagen aan toegangsprijs terug ontvangen zou worden, er een opwekkend lied verscheen: Het millioen komt er!" En het millioen is er gekomen, het was er half Augustus. Al het ontvangene na dien tijd tot l October is winst Van toen af werd ieder verschijnsel, iedere gebeurtenis in muziek herdacht, een hulde aan ?de pers werd niet vergeten en waar men naar «enig bewijs van Hollandscho deelneming zoekt, was het aangenaam op de illustratie der muzieken tekstuitgave dezer hulde, onder de vlaggen veler naties ook de Hollandsche vlag te zien, on te bespeuren dat de Denen de Hollanders niet vergeten. J. H. RÖSSING. En feuilletant la Revue bleue", deed het mij een werkelijk genoegen, daarin ook een opstel te vinden van onzen landgenoot den hoer M. S. A. van Raalte, getiteld Littératwe hollandaise, Wicolaas Beets, dit Hildebrand: la Camera Obs?cura." Door een stuk. in vlooiend Fransch geschreven, iets waarin zeer weinig Hollanders hem zullen kunnen navolgen, tracht de heer v. R. bij onze Fransche naburen, belangstelling in do Holland sche letterkunde op te wekken; hij geeft hun o. a. een proefje van Hildebrands Camera Obscura door enkele stukken daaruit te bespreken of er een korten inhoud van te geven. 't Is -waarlijk een flinke daad, om in het land van den haut-gout?" de bakermat der pornografische litteratuur een proefje aan te bieden van gezonde,zindelijke oud-Hollandsche kost. Vooral in dezen tijd nu zelfs Nederlanders beginnen te lijden- aan verweeking van 't litterair verhemelte en daarom, op Nederlandsche koks en kost sma lend, slechts datgene smakelijk vinden, wat tres salé" of tres sale" is, uit den vreemde komt of al te sterk gekruid, naar vreemde recepten bereid, door hen als nieuwe verbeterde Holland sche kost wordt aanbevolen, verdient een poging als die van den heer van Raalte een woord van lof. J. v. M. V A R I A. PLASTISCHE KUNST. Een Belgische archeoloog de hoer Martin Schweisthal, die naar Klein-Aziëgegaan is voor wetenschappelijk onderzoek, hoeft in het Yaman<lar-Dagh, Dij Smyrna een pelasgicsche vesting gevonden, bestaande uit een citadel niet drie ver sterkte ringmuren, en verscheidene andero bij gebouwen waarvan het doel nog onbekend is. De heer Sehweisthal die vergezeld was van dr. Buresch uit Kiel, stelt zich voor een nauwkeurige studie te maken van deze versterking, die da teert van meer dan drie duizend jaren her, en die belangrijke bijdragen belooft voor de kennis der Grieksche beschaving. De hoer Schweisthal heeft overigens reeds het bestaan kunnen constateeren van een groote verdedigingslinie van ver sterkingen, die bastemd waren om don berg Sipyle, die volgens de mythologie door Tantalus en zijn zoon Polops werd beheerscht, tegen eiken aanval te beschermen. Ook hebben opgravingen te Icaria merkwaar dige resultaten gegeven; men heeft groote koloni zerken gevonden die zeer bijzonderzijn, en een kolossaal gebaard Bacchushoofd, dat zeer goed be waard is gebleven. Zoo heeft men ook te Rome, dicht bij de Garibaldi-brug, een zeer fraai marmeren altaar uit den tijd van Augustus gevonden ; het is versierd met belangwekkende basreliefs, die een huwelijksscene voorstellen. De sporen van een heele antieke stad hoeft men gevonden ter breedte van twee on een halve en ter lengte van ongeveer een mijl, in de om streken van Saratof aan den rechteroever van de Volga in Rusland. In beeldhouw- en waterbouw werken vindt men aanwijzingen van een hooge beschaving. De stad Rouaan zal een standbeeld oprichten voor Gustave Flaubert, den zoogenaamden stichter van den realistischen roman, die daar geboren werd. Het wordt uitgevoerd door den beeldhouwer Chapu en zal geplaatst worden op den Solf rinosquare, op den hoek van de rue Thiers voor den westgevel van het museum. Standbeelden worden er altijd door maar op gericht, ongeveer zoo druk als er sterren ver schieten in deze maand. Te Lorient in Bretagne is er den Oden September een onthuld voor den dichter Auguste Brizeux. Het is van de hand van Pierre Ogé. Op denzeliden datum is te Pontivy een standbeeld ingewijd voor den oogheelkundige Guepin, het werk van den beeldhouwer Léofanti. Te Albany (de hoofdstad van den staat NewYork in de Vereenigde Staten), waar vele Schotten schijnen te wonen, heeft men een bronzen stand beeld onthuld voor den Schotschen dichter Robert Burns. De zestiende tentoonstelling van de Artistieke Vereeniging der jongeren Als ik kan" is den IGden in de zaal-Verlat te Antwerpen geopend. Zij blijft te zien tot den Sisten September, eiken dag van 10 tot 5 uur. De Duitsche opera zal dezen winter in den Parkschouwburg optreden. Het solo- en koorpersoneel is, met uitzondering van eenige beroemde krachten, geheel nieuw samengesteld. Bij de voorstellingen in den Parkschouwburg zal, naar de directeur, de heer Von Bongardt, aankondigt, het geheele Rotterdamsche orkest medewerken. Vrijdag 28 Sept. zal de eerste voorstelling, Die Zauberflóte, plaats hebben. Bij de liefde van het Amsterdamsen muziek voor de opera, is het overbodig, nog tot druk bezoek op te wekken. Men komt, geniet ol kritiseert, en komt in alle gevallen weer. Bestuurdercn der Maatschappij Arti et Amicitiae hebben allen dcngcnen aan'wier medewer king de plaatsing van het borstbeeld van Cliarlos Rochussen ir. de zalen van 'sRijks Museum te danken is, eene photographie, naar de busto vervaardigd", aangeboden. Naar de Amsterdammer (Dagbl.) meldt, ver toeft de bekende schilder Munkaczy in hot Amstclhótel. Do verdienstelijke Brussolsche schilder Jan Stobbaerts, hcett aan de commissie voor de Antwerpsche tentoonstelling een uitvoerig schrijven gericht, waarvan de bedoeling voldoende te begrijpen is door het slot, dat aldus luidt: Ik verzoek u dus zoo spoedig mogelijk mijn twee schilderijen terug te zenden, ot' gij moest willen besluiten hen eeu plaats te geven even be hoorlijk als die ik in 187!) en 1882 kreeg. Indien gij echter niet besluit mij zulk een verandering toe te staan, zal ik mij genoodzaakt zien meer stellige maatregelen te nemen." Indien de IIollandsche schilders evenzeer op hun stuk stonden als deze Belg, zou do commissie van de voor eenigcn tijd gehouden Driejaarlijkscho Tentoon stelling der stad Rotterdam zeker in verscheidene processen gewikkeld zijn. In de stad Victoria in Australiëis men in zakon van kunstonderwijs niet zoozeer ton achter als menigeen die onze tegenvoeters voor barbaren mocht aanziet, wellicht zou denken. Op een gebied van een millioen inwoners vindt men er niet minder dan veertig staats-teokcnscholen die voor een dool ambachtschool zijn. Elk jaar wordt een tentoonstelling van do beste werken, der leerlingen gehouden te Molbourne, in een vleugel van het gebouw waar de Volks bibliotheek, het Museum van Sehoone Kunsten, en het Conservatorium van kunsten en handwcrwerken zijn ingericht, en dat oen waar paleis is. Ofschoon meu aan den houw hiervan reeds do som van 112,000 pond sterling besteed heeft is hot nog niet geheel voltooid. De lees- en werkzalen der Volksbibliotheek zijn uitstekend inge richt en haar twoo honderd duizend doelen vullen de gansche eerste verdieping. De afdeeliug voor beeldhouwkunst van het Museum voor schoone kunsten ilie in bet zelfde deel van het gebouw is ingericht als waar men den bibliotheek vindt, beslaat do hoelo rcz-de-chanssre. Deze afdeeling die in 18(il geopend werd, telde in 1875 nog slechts 18!) nummers. Sedert is zij belangrijk verrijkt en het getal der oorspronkelijke werken en afgietsels die het bevat klom in 188(i al tot 913. Die snelle toename is voornamelijk te dan ken aan de met zorg gekozen aankoop van af gietsels. De beste antieke stukken van het Kritsch Museum en het Vatikaan zijn or in afgietsels vertegenwoordigd. De schilderijen-verzameling tolde in 188!! nog slechts 143 schilderijen en aqua rellen meest van PJngelsche meesters. Daarente gen verzamelt men voor het museum f'raaio re producties door gravure, photographie of heliogravure van de beste werken uit de Musea van Eu ropa. De prentenverzauieling telt l.'{000 nummers. Ook is or oen schildersschool met ijO a 4o leer lingen. TOONEEL ENr MCZIEK. ITet Lessing-theater te "Berlijn, oen stichting van don tooneelscbrijver Oscar Blumenthal, is de vorige week met Lessings Nathan der Weke geopend geworden. Blumenthal had een proloog gedicht, die door Frau Claar-Dolia is uitgesproken. De schouwburg zal. ondanks zijn naam, niet aan hot klassieke drama, maar meer aan de nieuwere comcdie gewijd zijn; in den proloog zegt Blu menthal : Wir wollen nicht auf heil'ge Sarkophage Zu alten Kriinzen neae Krünze legen Und nur den Ruhm der grossen Todten pfiegcn, Wir geben uns dem Geiste dieser Tage! Regisseur van het nieuwe theater is Ernst Possart. LETTEREN EN WETENSCHAP. De Wetenschappelijke Nederlander, onder re dactie van den heer J. W. Brouwers te Boven kerk, wijdt aan bijzondere gelegenheden steeds bijzondere nummers. Deus scientiarum Adminis tratie" staat er boven, maar tevens dominus est Redactie" en de Redactie weet den Deus scientiarium'' wel voor te schrijven, hoe men deze huldeblijken fraai en eigenaardig kan maken. De Driehonderdste verjaardag van Vondels Geboortedag", werd in twee nummers herdacht. Het eerste bevatte eene beschouwing over het Militair Vondelfeest te Nieuwer-Amstel met eenige pittige opmerkingen over de Vondelviering in 't algemeen; voorts Mars tot Von del1', sonnet; Vondel aan Mars", gedicht; Vondel-gedichten in het Grieksch, Chineesch, Volapük, Latijn en Duitsch, en eene hulde uit Limburg. Het tweede nummer zet de hulde in het Fransch, Engelsch, Catalaansch en Castiljaansch voort; dan volgen: een bloemlezing uit de feesttelegrammen, eene mededeeling van een legaat, ter gelegenheid van Vondel's feest aan do vereeniging van gepensioneerde onder-officieren en minderen van het Nederlandsen leger door een weldadige dame besproken, en door den feest redenaar met eeu sonnet beantwoord; eindelijk brieven uit Londen, Montreal, Michigan, Parijs en Duinkerken. Het geheel vormt een aardige en belangwekkende bijdrage tot de Vondel-episode. Het nummer Op het Gouden Priesterfeest van Z. M. Paus Leo XIII," is. tusschen het zwart, met rood versierd. Het bevat den Franschen tekst van het adres van den Bisschop van Utrecht aan den Paus, uit naam van het Katholieke Nederland; gedichten in het Fransch, Grieksch en Latijn, en eeno beschrijving van het prachtige album Neerlandia Catholica. Een volgend nummer van De Wetenschappelijke Nederlander zal het antwoord van Paus Leo XIII bevatten. Do heer Brouwers heeft het Vondelfeest ook buiten onze grenzen doen gedenken. Op de ver gadering der Katholieken van de departementen Nord en Pas-dc-Calais, oonigc maanden geleden te Rijsel gehouden, en waarvan thans het verslag verschenen is, heeft hij eene rode vol gloed en geest uitgesproken, waarvan Vondel het voornaamste onderwerp uitmaakte, en haar doen volgen door do stellingen, ook hier te lande door den geleerden on wclsprekenden letterkundige volgehouden, omtrent de superioriteit van Vondel boven Milton. Prof. v. Juraschok hooft in de onlangs door hom uitgegeven 0. Hiibner'sche geographisch-statisti sche Tabellen" van alle landen der aarde ook uit gerekend het hoeveelste gedeelte, porcontsgowijs, de bevolking van iederen staat uitmaakt van do gezamenlijke bevolking van hetgeheole werelddeel. Uit die statistiek nu blijkt, dat, zooals reeds sedert eenigo jaren het geval is, overal, behalve in Afrika, eenige weinige staten een reusachtig overwicht behouden, en dat het in dit goval in Europa, in weerwil van Rusland's overmacht nog het gun stigst gesteld is. Van de gezamenlijke bevolking van Europa komt aan Rusland toe 2(i percent, aan Duitschland 14, aan Oostenrijk-Hongarije met Bosnië12, aan Frankrijk 11, aan Groot-Brittani en Ierland 11, aan Italië!), aan Spanje 5, on aan al do zeventien andero staten, waarvan geenc meer dan 2 pCt. der totaio bevolking bezit, te zamen slechts 12 pCt. In Aziëzijn de groote mogendheden China met 49 en Britsch-Indiëmot ;)2 pCt. der gezamenlijke bevolking Van allo andere Staten hooft gcenc meer dan 5 pCt ; zoli's aan Japan komt niet moor too dan 4 <>4 en aan Rusland niet moor dan 2 pCt. van alle bewoners van Azië. In Amerika hebbon de Yorconigde Staten liet overwicht met 51 pCt. Na dezen volgen Brazili mot 14, Mexiko mot !) en de Britsche bezittingen mot (S pCt. der gezamenlijke bewoners van bet bedoelde werelddeel. In Australië, met inbe grip van Oceanië, maken natuurlijk do Britsche bezittingen bot grootste doel uit dor bevolking, namelijk 77 pCt., maar ook do Duitsche bezit tingen treden met ca. 8 pCt. der bevolking sterk op den voorgrond. In Afrika leeft nog altijd bet grootste deel der inwoners, ca. G7 pCt., in de kleine onafhankelijke staten van Soedan en MiddenAi'rika, aangezien zelfs do Fransche bezittingen geen 5 pCt. fier gezamenlijke bevolking bereiken. Men ziet hot, alloen in Europa zijn de verhou dingen bevorderlijk aan liet bewaren van het even wicht der staten onderling, en ook niet het minst daarom, omdat hier eenige kleinere staten ingeval van strijd tusschen de groote mogendheden, een niet onbeduidend gewicht in do schaal kunnen leggen. Te New-York overleed plotseling aan do gele koorts de astronoom Richard Proctor, indien men men althans mot den titel van astronoom ' mag bestempelen iemand, die zijn leven moor aan do schrijftafel on op bot redonaarsgestoolte dan op de sterrenwacht hooft doorgebracht, doch voor do popularisoeriiig dor sterrekr.udige wetenschap in de Engelsf-h sprekende landen moor heeft gedaan, dan iemand vóór hcrn. Het merkwaardigste aan hem was misschien wel zijn werkkracht on vruchtbaarheid Hot aantal zijner werken beloopt J(M»; dat zijner artikelen, waarvan couranten on tijdschriften onophoudelijk wemelden, telt men bij duizenden. In Engeland is er bijna geen stad, waar hij geen voordrachten heeft gehouden en even be kend was hij in do voornaamste steden van Ame rika. Australiëon Nieuw-Zeeland. Bovendien hield hij zich nog met vele andere (Vingen bezig: hij schreef opstellen over hot whist-spel. over wed denschappen, over de methoden voor bet aanleelen van talen, over do boste manier om iemand op te hangen, en n n on dan bezondigde hij zich zelfs aan oen preek- Proctor, die in 18;W werd geboren, was aanvankelijk leerling aan do Bank. studeerde vervolgens te Camhridge in wiskunde en astronomie, en logde zich. na ton gevolge van een bankbreuk zijn geheele fortuin te bobben ver loren, corst in 18l>0 too op hot populariseoren zijnor wetenschap, ten einde zich daarmede een nieuwe gcldwinning te croëorei:. En dit gelukte hom zoo uitstekend, dat hij in staat werd gesteld in Florida een oranjeappelen-kweekerjj te koopen, waarin hij zich met zyn gezitt terugtrok, teneinde zich ongestoord te kunnen wijden aan de voltooiing van een grooter werk. Hij deed daar echter, helaas, in het vaderland van de gele koorts, deze ziekte op, waaraan hj| stierf. In het Westminster Hotel te New-York, van waar hij naar Engeland meende te vertrekken, werd hij ongesteld; de geneesheeren dachten aan gele koorts en zouden hem op last van de af-, deeling gezondheidsdienst naar het QuarantaineStation in Long Island hebben vervoerd, indien storm dit niet had onmogelijk gemaakt; Hij werd daarom naar het hospitaal overgebrac it, waar hij, zonder zijn familie gezien of zijn testament gemaakt te hebben, overleed. Naar wij vernemen, is de vertaling van Les chroniques de la Neerlande niet van Prof. Alberdingk Thijm zelven, zelfs is deze over de uitgave niet geraadpleegd en de heer Charles Simond is hem onbekend. Dwaling was hier vergefelijk, daar de hoogleeraar, zooals bekend is, even keurig in het Fransch als in het Hollandsen stelt. In het Muntgebouw is op dit oogenblik eene belangwekkende tentoonstelling geopend, die van het werk der amateur-phptographen". Draagt gewoonlijk het werk van liefhebbers een karakter van ongerechtvaardigde zelftevredenheid, met de hier tentoongestelde photogrammen is dit niet het geval. Het meerendcel is zoo geacheveerd, toont zulk een meesterschap, dat de beste photogram men die in den handel voorkomen, dit werk nauwelijks overtreffen. Over do landschappen en vooral over de waterpartijen ligt een gloed, die aan schilderwerk doet denken; men zie de ge zichten in het Gooi en te Scheveningen, van den heer Stark (Nieuwer-Amstel), en in Overijsel van don heer Bakhuis (Olst). Met zilveren en bronzen medailles werden een aantal inzenders terecht bekroond; uitmuntend werk, fraai van tint, scherp van omtrekken en zacht genuanceerd, vol diepte en licht, was ook o. a. dat van de H.H. Lambert van Lier, Lentz, Welsing, Guy de Coral, A. D. Loman, Kamp. Lantzius, Bispinck, Delfos, Lips, Hennes, Ter Haar, enz. Van de geheim-camera van de Il.II. Groote on Zoon, de lachondo gezichten van eenige toevallige voorbijgangers instantanëweer gevend, worden aardige proeven geleverd. Ook zijn er gezichten a rol d'oiieau. uit een lucht ballon genomen. Bijzonder belangrijk zijn zeker do afbeeldingen van bacillen, gonococci enz., door Dr. Worthoim Salomonson verkregen. Evei^oo do groote collectie dieren, uit Artis, door Dr. Rombonts opgenomen. Een Artis-album in den handel to brengen, zou wellicht de moeite en kosten heloonen; de bewoners van hot Aquarium, bij electrisch licht gepbotografeerd, kunnen alleen op die wijze nauwkeurig bekeken worden. Geheel bijzondere toepassingen dor photographie zijn die van Jkvr. van Oldenbarneveldt te Utrecht, die elegante figuurtjes op marmer of porcelein aan brengt, en mot behulp van crystoleum hare photo grammen tot fraaie kleurige schilderstukjes om werkt. OUD-AMSTERDAMSCIIE VERSCIIEIDENIIEDEN. Wat een huiloorlied'cnde in de. zeventiende eeuw te, ob-ierreercn heul. (Slot.) Zijn reeds de bepalingen merkwaardig betref fende hetgeen onze jonge edelman had in acht te nemen, wanneer hij thuis was bozig den winkel zelfs Zondags na kerktijd te verzorgen en dien eens tor maand in de nachtelijke stilte op te redderen, niet minder eigenaardig zijn de voor waarden, waaronder de patroon hem op reis zou j kunnen zenden, en do boeten die gesteld waren j op het ontduiken van het contract en op hot aan: doen van concurrentie aan don patroon. Laat ons daartoe de overeenkomst verder ton einde lezen: l Ende soo wanneer de voorn Spengler door sijiicn voorn, moester buyten de stad gesonden sal worden, sal hij Spengler gehouden sijn te voet l te gaen terplactse daer geen schip ofte schtiyt l on sal wcsen om te mogen varen, sonder evenwel i ecnigen tijdt t'sij bij wintortijdt door ijs cndo i onweder dat de waters iunavigabel sija te j versnymen, maer sal altijt sijn wegh voorts | moeten gaen. cndo hom sijn acnbovoleno affairen j vervoorderen, wol verstaende, dat hij altijdt op do reyse cost bij bom sal moeten hebben om i t'cctcn ofte sijn nootdruft daertoo eoopen, *sonj der in eenigo herbcrghcn op den wegh oft in do steden met andero gasten ofte den weert te teeren; l voor welekc mont- onde toercostcn mitsgaders slapen onde logeren don voorsz Spengler (bnyten l stadts ofte lande sijude) sal hebben endo bij "den i voorsz sijnen Hoor Sr. \ lamingh betaelt werden voor , veder dagh ende naght, die hij uyt wesen sal, j twintich stnyvers sonder meer. Sal oock op sijn l meesters costo een, twee ofte dry maenden ter | schoole moeten gaan, omme Nederduyts te loeren j lesenendc schrijven, wclckcn mitsgaders allen ande. ren vorsuymdon tijdt tsij bij siecktc ofte andersins hij i ton eynde van do voorsz ses jaren sal moeten l naerdioncn. In somma alles naer sijn boste veri mogen te doen ende te laten wat oenen goeden, ocrlijcken. vroomcn jonghman ende getrouwen i dienaer toostaet, wel voeglit endo behoort te doen, ! allossints alsoo dat sijnen moester noch sijne commison geen oorsaccke en sullen hebben hun over i sijn persoon ende diensten te beclagen. Al hetwelck don voorsz Jeronimus Spengler, vrijwillich aengenornon cndo belooft hoeft aenneer.it endo belooft bij doscn, wol ende gotrouwelijck mot Godts hulpen, nacrtecomen cndo volbrengen sonder oenich tegeni scggen ofte exceptie. Js voorts wol exprosselijck gcconditionncert ende bij partyen vrijwilliuh geaccordeort, bijaldien den voorsz Spengler, boven vorhope, sijnen voorn, heer endo meester vóór d'cxpiratie vande voorsz ses volle jaeren verliete ende verliep, ende uyt sijnen voorsz dienst ginge, "t sij over cort ofte lange wan neer het oock sonde niogcn wesen, geenen tijdfc gclimitoert, ofte oock dat sijnen voorsz Heer ende meester door eenige onbehoorlijckheden hem quame te licentieeren, twelck tot desselffs sijnen meester believen sal staen telckens ende soo wanneer hij