De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1888 23 september pagina 6

23 september 1888 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.587 'Ma «sjnen dienst ende comportement geen goet feaosgen sal hebben, gelijck mede indien hij sijne Yftom dienste geduerende hem t'eenigher tijdt Vwwrderde voor yemant anders oft voor hem «riven in't perticulier ofte compaignie ende partieipatie te negotieeren ende handelen, als boven -Tferhaelt, dat in alsulcken ende elck een van deseire gevallen den voorsz Spengler gehouden sal iresen promptelijck ende tot vermaninghe aen der toorsz Sr Vlamingh uyttekeeren ende te betalen de somme van een hondert Bijcksdaelders, ende bovenSÜK& oft gebeurde, dat den voorst dienaer uyt eenighe rodene ofte oorsaeck voornoemt ofte eenige andere de voorsz sjjne verbonden ses jaeren niet behoorlijck ytdiende, soo is wel expresselijck geconditioneert ende besproocken, dat denselven Spengler van den d»gh aff, dat hij uyt sijnen dienst sal gaen, niet sal vermogen binnen twee daeraenvolgende jaeren bjj een ander meester, in sijde lakenen ende rijsselsche waren handelende, binnen deser voorsz stede te woonen, veel min voor hem zelven parti culier met diergelijcke waeren te negocieeren, Xiochte met niemand anders directelijck ofte indirectelyck in geene manieren in compaignie doen, ofte maetschappye maecken, onder pene ende ver bant Tan sjjnen persoon ende alle sijne goederen. JEkide tot meerder verseeckertheyt van den voorsz St. Vlamingh, soo alle tgene voorsz staet aengaende ea als roor getrouwicheyt van den voorst Jeronimus Spengler, denselven Spengler belooft ende hem verbindt dat metten aldereersten binnen de de stadt Leypsich ten behoeve van den voorst Sr. "Vlaming sal gestelt worden ter somme van 200 ryckdaelders toe sufficiente cautie onder renunCiatie van de beneficien excussionis, ordinis et ditieionis, met belofte alleenlijck tgene hierboven bij den voorst Spengler aangenomen wort soo veel hem mogelyck sal wesen te doen naercomen ende volbren gen, ende diensvolgens in cas voorsz de voornoem de hondert Ricxdaelders aen den voorsz Sr. Vlaming datelijck opteleggen ende te betalen, maer oock alle schade, naedeel ende vercortinghe, die den voorsz Vlamingh ter sake voorsz soude mogen comen te lijden als eygene schuit ter voorsz somme van tweehondert Ilycxdaelders toe opteleggen ende betalen. Eyntelijck is bij den voorsz Sr. Vlamingh wel expresselijck bedongen ende bij den voorsz Spengler vrywillich geaccordeert ende belooft, dat hij Spengler den voorsz gantschen tijdt van ses jaren lanck ende alle de conditien in desen contracte begrepen ende tsijnen laste aengenomen, soo ten opsichte van sijnen voorsz meester als van deszelfs huysvrouw ende erfgenamen volcomenlijck, sal moeten naercomen ende volbrengen, alwaert oock dat hij Spongler selft's ondertusschen ofte voor d'expiraüe van de voorsz bedongen jaeren hem ten houwelycke staete quame te begeven. Ende sal hem alsdan niet konnen behelpen metdo verclaringhe, dat dit contract geen effect en soude gehadt hebben ter sake sijner minderjaricheyt, nochte dat hij in alle de voorsz condi tien en de voorwaerde in maniere voorsz, niet vrijwillich geconsentcert soude hebben. Opt alle welcke voorsz conditien den voorsz Sr. Vlamingh denselven Jeroniumus Spengler tot sijnen dienaer endo in sijnen dienst aenveert ende aengenomen heeft. Belovende hem, mits tgeene voorsz wel ende getrouwelijck naercomende, soo van mondtcost ende slaapplaetse, als wasschen ende wringen tsijnen huyse te versorgen ende hem bovendien voor loon toe tegeven, namelijck de eerste drye jaeren de somme van twintich rijcxdaelders yeder jaer en de resterende dryo jaeren de somme van veertich rijcxdaelders, yeder jaer te betalen, jaerlijcx sonder meer, ende hem voorts eenen goeden ende geaffectionneerden meester te wesen. Schaakspel. No. 143. Van HENRI MENDES DA COSTA te Amsterdam. ZWABT. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Goede oplossingen ontvingen wij van Mei" te Amsterdam van no 140 140bis 140ter en 141. A. B. Kz. te Amsterdam van no 142. De oplos singen van mej. A. v. P. te Groningen zijn niet goed. In no 140 kan zwart op l bG X do f ant woorden dij e4 en op 2 b2 e2 f a7 c3 geen mat. In no 140 ter kan zwart na l i'8 a'! cl al 2 g8 a2 spelen al dl of el en het f der V P J'8 door don T dekken. Zie verder onze oplossingen in dit en het vorige no. Goed zijn ook de oplossingen van W. v. II. te Delft van no. 139 ter en no. 141. d e WIT. Wit speelt voor en geeft in drie zotten mat. (ien zet en kan winnen. (In de partij hield wit (Wit 7 en Zwart 3 stukken met K. e5). het spel onbeslist). OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 141 l bl a2 d4 e4 d4 _ c3 f3 e4 08 dG anders No 139 ter (met w. T. op d8) : l d3 d7 h.8 X & 2 h8 g8 2 anders 2 No 140 bis (op d5 staat niets): l dl gl c3 d4 c3 b4 e5 X d6 e5 X f4 anders No 140 ter (L. N. de Jong): j. g7 h8 cl al t 2 g8 a2 ci _ bl - dl of el cl fl of c3 cl hl gl of g4 sp cl elders of cG c5 a8 b8 2 b5 d5 t fG X d5 3 E, to 2 böb3 t c3 d4 3 D. to 2 b5 b2 t K onv. 3 D. to 2 g7 X f6 t d4 e4 3 D of R 2 b5 d5 of c41 en 3 D to jo d7 cG f fG X cG 1)4 c4 f g8 X c4 d7 - e7 f D X D 3 b4 1)5 t D to 3 d7 b5 t D to 3 b8 a7 } D to 2 bS b4! onv, 3 D R of P jo 2 b8 X b4 onv. 3 D of R |o 2 gl X c5 t gedw. 3 P fo 2 gl g3 to 2 gl cf» f gedw. 3 D -(-o onv. 3 f8 a3 b4 dG e7 of hG |o 2 g8 b3 d5 of eG enz. 2 g8 f7 enz. 2 f'8 hG of g7 enz. 2 g8 b4 of f8 X c5 enz. 2 g8 eG enz. HET ROODE SPOOK DER TUILERIEËN. Terwijl men aan de eene zijde van Parijs met groote kosten en moeiten een goheele stadswijk in het leven roept, zooals die vóór een honderd jaar in werkelijkheid zich vertoonde, heeft aan een anderen kant dier wereldstad ten gevolge van de sló'opende hand van den menschen en den tijd een plek zoo ongemerkt weg, weder vrijwel hetzelfde aanzien verkregen, als het een driehonderd jaar geleden had, toen het onder de rcgeering van Karel VI tot slachtplaats en vilderij van de oude hoofdstad was ingericht in do nabijheid van een pannenbakkerij la sablonière geheeten. Ik bedoel de plek, waar het paleis der Tuiiericén heeft gestaan en die thans iets van een dorpsgezicht te midden van het weelderig Parijs te aanschouwen geeft, dat trouwens binnen kort voor goed zal worden opgeruimd. Zoo ongeveer moet het er hebben uitgezien, toen de koningin Maria de Medicis besloot er dat paleis te doen bouwen, dat ondanks zijn betrekkelijk kort bestaan zoo rijk aan gebeurtenissen is geweest. Met den bouw werd grooten spoed gemaakt en de koningin maakte zulk een haast met het te betrekken, dat zij er reeds in ging wonen, toen de zalen nog niet eens gereed waren, liet was haar voornemen daarin de meest luisterrijke feesten te geven, toen zich plotseling het gerucht ver spreidde, dat zij een onoverwinnelijken afkeer van haar paleis der Tuileriën had gekregen en er geen voet meer zou zetten. Wat was daarvan de reden ? Op zekere avonden had een spookachtig ?wezen in vuurrood wambuis en broek gekleed, zich in <le hooge hallen van haar nieuw paleis vertoond en zelfs had het eene voorspelling gedaan, No 14,'!bis. Eindstclling eener partij uit het tornooi dor vorige maand to Neurenberg, tusschen J. Metger (wit) en L. Paulsen (zwart). Wit K c2 P b2. Zwart K. d4 Iï. a2 l'. a4. Zwart is aan dat de koningin nalrij Saint-denmiin zou sterven. Aangezien nu de Tuilerieün in de parochie van Saint- Germain-l'Auxerrois waren gelegen en Catherina buitengewoon bijgeloovig was, verliet zij voor goed hare geliefkoosde residentie; verbood, dat men haar voortaan naar Saint-Germain-en-Laye zou brengen en nam zich bepaald voor ook de bruggen niet meer over te gaan uit vrees van in de buurt te geraken van de beroemde abdij van St.-Germain, welke buiten de poort Bucy was gelegen. Wat bij voorspellingen van dien aard liet meest de aandacht trekt is dit, dat zij eerst bij de uit komst recht begrepen worden. Dit was ook met die betreffende Catherina de Medicis het geval. Na haar leven lang- met de uiterste zorg alles te, hebben vermeden wat zelfs maar met den naam van Saint Germain in verband stond, werd zij ge vaarlijk ziek in het hotel de Sonfons, dat zij in de buurt der parochie Saint-Eustache had doen bouwen. Toen zij haar einde voelde naderen, wcnschte zij den naam te weten van don Bcnedictyncr monnik, die haar in haar laatste uren bijstand verleende. Hij heette Laurent de SaintGermain! Do legende van het roode spookmannctje was er. Vous flc/Hre,~-i.'ons Cc diable Itabillc d'i'carlatc HosfM, loticlie et rou.r.'S Un serpent lui sert de crurate, 11 a Ie nes crochit, 11 a Ie picd fourcJui, Sa voix raiiqiic en chantani pri'sctge AM clmtcau grand remue' vi'nuge. Want de verschijning van dit duiveltje was altijd de aankondiging van een groot onheil voor de bezitters van het paleis. Het had zich vertoond in de drie achtereenvolgende nachten, welke aan den dood van Hendrik l V voorafgingen: het voor spelde aan Lodewijk XIV de onlusten der Fronde: het dwaalde op de zolders van het kasteel rond den avond vóór den 20ste Juni en den lOden Augustus en had, zonderling geval, in het bed van Lodewijk XVI geslapen den nacht na diens vertrek naar Varennes, en toen men den dag na den 14den Juli van het jaar 1793 vlak tegen over de Tuileriën een monument oprichtte ter eere van de Schim van Marat, riep weder een geheim zinnige zaak bet bestaan van het roode mannetje in herinnering. Dat monument was zeker wel een der zonder lingste vertooningen die mon zien kon. Stel u voor een soort van nis, waarin men allerlei soort van oude prullen zonder vorm of naam door elkan der had opgehoopt, precies een winkel van een oud-roest, zooals de badkuip van Marat waarop de bloedvlekken nog zichtbaar waren, de lamp van Marat, de baarkam van Marat en ter bekroo ning van dat alles daarboven het borstbeeld van Marat, en daar tusschen allerlei spreuken, deviezen eu zinnebeelden. Op den morgen werd do schildwacht, dio de relitpjieën van dezen bloeddorstigen dwaas tegen de aanvallen van zeer oneerbiedige hondjes moest beschermen, dood op zijn post gevonden, mrjeJcomen van de koude", heette het in het ofiicieelo rapport; en dat in de maand Juli?! Het publiek wist er echter een geheel andere verklaring van te geven, die heel wat waarschijn lijker klonk: die man had, zoo vertelde men, op het oogenblik dat de klok van het verlaten paleis middernacht sloeg, een licht zien ronddragen van de eene verdieping naar de andere van het kasteel. Daarop was de deur van het midden-paviljoen opengegaan en, na een klein rood mannetje door gelaten te hebben, weder gesloten geworden met een erg doften klank, liet spookachtig wezen was met een lantaarn iu de hand met groote spron gen het plein overgevlogen, op het monument afgeloopen, bad met zijn lamp alle voorwerpen bekeken en daarop zulk een gillenden en helscben grijnslacb. ultgestooteii, dat de man, dio er de wacht over hield, van ontzetting en angst ge storven was. Later zag Napoleon het roode spook terug in Egypte. Naar men zegt, gebeurde dat te Caïro eenigo dagen na den slag bij de Pyramiden. De Coraseaan mei gijn sluike haren was alleen in zijn vertrek, met het hoofd in de hand, droomemïo voor zijn schrijftafel, toen hij achter do gesloten gordijnen van zijn alcoof gcdruisch hoorde. Driftig rukte hij ze open on zag het roode man netje op zijn bed zitten. Wat er tusschen die twee is voorgevallen, is niemand te weten geko men; alleen wordt verteld, dat hot spook der Tuilwiei-n den magcrcn en Wecken generaal der republiek voorspeld zou hebben, dal hij tot aan :.ijii rijf cii-i'eertifjxle jnar gelukkig zou wezen. Pas op!" moet de roodrok er hebben bijgevoegd, dat gij op dagen dat gij slag levert uw grijze jas draagt dio gij aan hadt bij de Pyramiden, want deze is de talisman, die u onoverwinnelijk zal maken." En ziedaar, waarom, telken male als hij zijn machtige legers moest aanvoeren, do groote keizer altijd verscheen in de zonderlinge klceding van den voltigüurs- of grenadiersunifonn, waarover hij bij wijze van ovorrok de welbekende jas van grijs Louviers-lakcn aangetrokken had. Welken invloed moot men beden ten dago aan dien fetisrh toeschrijven''. Moet men aannemen, dat die overrok te Austcrlitz nog fonkelnieuw is geweest, te Moscou reeds halfsleetsch begon to worden '! Moot men geiooven. dat diezelfde rok tijdens den veldtocht in Frankrijk een winkelbaak kreeg en dat hij, weer wat opgeknapt voor den terug keer van het eiland Elba, bij Waterloo in flarden is gereten ?..... Het zou zeker zeer ongepast zijn ouder zulk ecu kleingeestig en benepen licht het groote epos vau bet eerste keizerrijk te beschou wen : een uitgemaakt feit is het echter ? de graaf de Ségur beeft het opgeteokoml iu zijn JJiatoire de 'e r/rande armee dat gedurende den winter, dio aan den Russischen veldtocht voorafging, tijdens do lange nachten, waarin men zulk een gernimcn tijd met zichzelven alleen blijft, l Napoleon menigmaleu door een geheimzinnig wezen J werd gewaarschuwd. Dikwijls ziet men hem'', i aldus do graaf de Ségur, halverwege omgekeerd oji de sofa liggen, uren lang iu diepe overpein zing verzonken ; plotseling schrikt hij dan daaruit op. gaat rechtop staan eu verkeert blijkbaar in de heftigste gemoedsbeweging. Hij meent dan zijn naam te booren roepen on schreeuwt bet uit: wie roept mij ...!'' Was hier wederom bet roode mannetje in 't spel? Misschien, want wij vinden in een Jlecueil il't'iiecdotes sur Napoléon et sa co;;r, par un chumLellau, de volgende incdedceiiug, die wij letterlijk overnemen : In de maand Januari van gezegd jaar ver voegde zich het roode mannetje tot den schild wacht, die bij den trap van het kasteel was geplü.'itst en vroeg hem of hij den Keizer kon spre ken. Op het ontkennend antwoord vau den sol daat had de demon hem een stoot gegeven, die hem bewegingloos maakte en was vervolgens snel de trap opgevlogen. Bij het salon de la Paix gekomen niemand bad hem durven tegen houden of misschien ook had niemand hem gezien richtte hij zich tot een kamerheer en vroeg dezen of hij tot Napoleon zou kunnen werden toegelaten. De graaf' d'A.... deed hem opmer ken, dat hij hem mocielijk kon aandienen, wanneer hij niet voorzien was van een biljet voor audiëntie. Zoo iets bezit ik niet; maar ga hem zeggen, dat een man in het rood gekleed en dien hij in Kgypto gekend heeft, hem verlangt te spreken ?'' Nauwelijks bad Napoleon liet roode manj netje zien verschijnen of hij nam het mede naar l zijn porticulicr kabinet, waar hij zich met hem opsloot. liet gesprek duurde weer lang; slechts enkele woorden kou men verstaan. Do stem van den keizer had iets smeekends: bij scheen een gunst te vragen, welke hem geweigerd werd. Eindelijk werd de deur van bet kabinet geopend, het roode mannetje ging heen. liep zeer snel do verschillende zalen door en verdween op de groote trap zonder dat de daarop gestelde Zwitsers het naar beneden zagen gaan. Hoe weinig geloof men ook zou kunnen slaan aan een dergelijk avontuur, toch is het niettemin waar, dat hot gerucht daarvan zich door Parijs verspreidde; het werd over verteld, in de salons on ik ken meer dan n persoon, die door de politie werd aangehouden omdat hij dat gerucht had verspreid." Dat roodo spook word nogmaals gezien onder de restauratie, enkele dagen vóór den dood van den herfog do Berry; het verscheen wederom aan Lodewijk XVIII, toen deze op zijn sterfbed lag en eenigen tijd voor het jaar 1830 zong Bérauger: Soyez tous instruits, Enfants, mais qu'ailleurs on l'igr.oro Que dcpuis trois nuits L'homme rouge apparait encore .... Dit was de laatste keer, dat er vau dat geheim zinnig wezen melding gemaakt wordt in de anna len der Tuileriën. Wat is er vau geworden V Heeft het, toen de bouwvallen van dat paleis ge sloopt werden, zijn woonplaats gekozen in de gebouwen van de Post ? .. .. Dan zal bet voor taan gedoemd zijn om daar rond (o zwerven. Maar neen, het draagt zonder twijfel kennis vau dat beruchte verborgen schuilboekje, waarnaar men zoo dikwijls gezocht heeft en dat nooit is gevonden, van dat vorboi-gcn hoekje, dat zich daar ergens ouder het gras van do pmnhoopen van het kasteel moot bevinden en behalve de juwecleu vau koningin Marie Antoinette ook de particuliere papieren van Lodcwyk XVI zou bevatten. Dat zou ecu schilderachtig verblijf' zijn voor zoo'n zonderlingen gast, die zonder zulk een vrijplaats in onzon aan legendes en geheimzinnige persoon lijkheden nog al vijandiger! tijd groot gevaar zou loopen onder den biooten hemel te moeten ver blijven. (Naar G, Lenótre.) G. VOOÏTDAMES! Wintcrstoflen. Het concours dl beautéte Spa. Het cornet. De Latijn. liauies op ticcuwiekrt: Menus. Hot vorig jaar is do voorraad witte stoffen, dio men voor den winter had gereed gemaakt, naar men beweert, niet opgeruimd geworden, zoodat fabrickanten en uiodisten zullen beproeven, dezen winter het wit nog meer in de mode te bren gen. Wit laken, wit ilanelgaas, witte serge, witte cadieam-e-ilcs-Iiiilcs zullen aangeraden worden, met witte faille gegarnccrd. liet staat natuurlijk velen goed, vooral waar de vrouwen. zooals bier eu in Engeland en in Noord-Duitschland, en frisch temt hebben, maar bet is duur. De modistes zeggen erbij: als de japon u ver veelt, kunt u hem in iedere kleur laten verven." maar do frisvhheid is er dan toch at'. Eene airdigo combinatie is va:i witte sergo of' ruig cncheiitii'e met sntin l'o/iiiiadour, bonte bou(nierjes op wit satijnen grond. Men maakt van het satijn een pttmieau in den rok, een ruim Mo i-evest, een c/inrpe met lange einden, ecu staanden kraag en de versiering van de mouwen; dit costuum is allerbevalligst. Ook wordt wit cr:\ue de Cliine met een ingeweven rand van bont Indisch cachemir verkocht; deze rand, een hand breed, wordt op verschillende wijzen als garr.ituiir ;v.i,ugevou<l. Diezelfde rand komt ook voor aan lichtrose, licht blauw, heliotrope en crème, maar bij wit en crème staat hij bet best. Voor duiikcre kleuren zijn nieuw: lna-rood, grijsachüg groen, eert /«;«-, en r.itM.e-lilüH, een soort duf, leiachUg hardblauw, maar dat bij do avond uiterst rijk kleedt. Do vesten worden langer, men maakt er reeds zakken in voor horloge, portemonnaie, zakdoekje, flacon, enz. Ofschoon de ronde hals zonder kraag nog slechts langzaam doordringt, merkt men reeds een zijner gewone gezellen op, bet halsbandje van zwart fluweel. Dit bekende middel om de blankheid van hals en kin te doen. uitkomen, is lang ver bannen geweest: toch behoort het van omls bij de zachte kleuren van Louis XV en Watteaucostuum, die men nog telkens ziet. Men versiert het halsbandje ook wel aan beide zijden met een smalle zwarte kant. * Het sclioonheidsconcours te Spa is Woensdag avond in hot Casino geopend, maar er waren slechts twintig dames tegenwoordig. Frankrijk, België, Duitschland, Portugal, Zweden, Oostenrijk, Hongarije, Bohème, 1'nsJand, Italiëeu West-Lidie zijn vertegenwoordigd. Zaterdag zal de prijs van lO.Olü) francs wonicn verleend. De jury bestaat uit twintig hoeren, onder welke eenige bekende Parijscbc grands-soignours. Omtrent de bekoor lijkheden der candidaten in vergelijking met el kander zijn de mecningen zeer verdeeld, maar een der aantrekkelijkste, is een jong meisje uit Guadeloupe, een jonge (.'reoolscho van zeer gedis tingeerd uiterlijk en manieren, die tot eene oude familie der Fransche kolonie behoort. Zij heet Margnérite Soucaret en zal don prijs wel behalen. Een schitterend mooi meisje uit Stockholm. Olga, wordt ook zeer geprezen. De derde die in aan merking schijnt te komen is eene P.irisiennc; zij gaat door onder den naam van Margnérite Boiilogno, en is vroeger actrice geweest. De directeur van het Casino, Emile d'üainault, ontving zestig portretten, maar zond er vele terug. Verleden Zaterdag had het concours reeds moeten zijn, maar eenige dames kwamen te laat. andere met ongeschikte costumcn; de directeur heelt hierin met groote gulheid voorzien. Hij geeft een reeks van diners, welke de dames bijwonen : de jury beeft dan gelegenheid om bare bekoorlijk heden uit allerlei oogpunten to bcstiulecron. In het Casino van Woensdag zaten de dames aan bet eind der zaal. op een estrade, de be zoekers konden haar op hun gemak bekijken. De meeste Engelsche meisjes die baar portret gezon den hadden en aangenomen waren, zijn toch niet verschenen. Een jonge Poolsche schreef, dat zij op weg was gegaan naar Spa, maar door bare ouders uit den trein gehaald; zij was overtuigd, dat zij den prijs zou gewonnen hebben. D'IIainauIt antwoordde, dat bij hoopte dat zij het volgend jaar zou verschijnen; dan zal de tentoonstelling op grootere schaal gehouden worden. Het concours de beautéwordt als uitmuntend. geslaagd beschouwd.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl