No. 588 DE AMSTEKDAMMEE, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. .stappen om hem heen zeldzamer werden en herin nering in de plaats kwam voor gewaarwording, want wat de menschen ook zeggen, herinneringen Tullen iemands huis niet; zij doen er slechts de eenzaamheid te meer van opmerken. Er zijn nu een aantal plaatsen, waar mij a hart bloedt als ik er voorbij ga." Het komt mij voor," dit schreef hij reeds op vijf-en-twintigjarigen leeftijd, dat de hoeken van mijn leven reeds afgesleten zijn onder -de wrijving van al wat er langs gegaan is." Zoo ging het leven door, tot het einde, gelijk hij voorzien liad; onaangenaam gestoord door den Duitschen oorlog. Dat deze barbaarscliheden wcr?den bedreven door een wetenschappelijk, litterair volk, was slechts de laatste uitdrukking der ziel van domheid, die in de diiigeu woont, en naar zijn meeuing onmiskenbaar was. De imiemers van Jiouaan gebruikten zijn huis, maar met eerbied. In 1SSO kwam de 'dood, en vond hem aan het werk, alleen, in zijn groote studeerkamer, met de vijf groote ramen en het wijde uitzicht, waar hij .zoo lang geleefd had. * * * De nicht, madame Comauville, heeft deze brieven vooral doen. drukken, omdat, zij meende dat zij haren oom in ecu ander en gunstiger licht deden zien, dan zijne boeken. Een soort van reputatie van schandaal is wel wat aan zijn geschriften gehecht, en de uitgeefster heeft zeer zeker gelijk, als zij meent, dat haar eigen herinneringen van zijn leven hem ten slotte meer zouden doen achten als mensch. En toch doen leven en brieven hem eigenlijk alleen zien zooals zijne boeken hem reeds doen kennen, een hartstochtelijk, werkzaam, innig kunstenaar, die genegenheid en matigheid onmisbaar heeft gevon den voor zijne kunst, die overvloeide van sympa thie voor de eenvoudige lieden, die met hem om gingen, die zich zijne onmetelijke verstandelijke meer derheid boven bijna allen bewust was, eene meer derheid die hem hoog en rein in alle dingen hield, en toch vol medelijden, vol werkelijke vergevensgezindheid voor mannen en vrouwen. Zijne nicht, me voor alles een goed mensch wilde zien, en zich eenige kostbare daden van edelmoedigheid herin nert die haar alleen bekend zijn, doet hem ons vooral kennen in die rustige overgave aan de kunst, die iets in zich had in ernst en hartstocht, van eeue vrome wijding, bijna een godsdienst. VARIA. PLASTISCHE KUNST. Van Theodule Ribot, den in zekeren zin wol op zich zelf staanden Franschen schilder die zich zoo op Ribera heeft geïnspireerd, vau wien het Musée du Luxembourg een knap schilderij, een Sint Sebastiaan bezit, van wien op de laatste Rotterdamsche tentoonstelling een donker oude mansportret was te vinden, en van wien de heer van Wisseling!} bij zijn uitgelezen schilde) ijen in Arti" onlangs dien knaap mot de gele mouw expozeerde, zullen binnenkort in de Kunstclub te Rotterdam, plus minus vijf en veertig schilderijen worden ten toon gesteld. Het beroemde schilderij van Ludwig Knaus Die Taufe" dat in 1860 te Parijs voltooid werd en met den toen zeer hoogen prjjs van 35000 frs. werd betaald, is thans te München bij den kunst handelaar Ed. Schutte tentoongesteld. Do som die nu voor het schilderij gevraagd wordt is juist vier maal grooter dan de vroeger er voor betaalde prijs. Te Nordhausen werd den twaalfden September een bronzen standbeeld voor Luther (hetzóóveelste) onthuld, waarvan het model was vervaardigd door den sedert overleden beeldhouwer Karl Schuier. Te Parijs is op 64jarigen leeftijd overleden de eenigszins academische schilder Gustave Boulanger, die wel eens verward is met Louis Boulanger, schilder uit den tijd der romantiek en groot vriend van Victor Hugo. Gustave Boulanger die een vriend en geestverwant was van Géróme, was leer ling van Paul Delaroche. Hij verwierf den Prix de Rome en bestudeerd/3 in ItaliëMichel Angolo, voor wien hij grooten eerbied had. Later reisde hij ook in Afrika. Liefhebbers die het in 1879 zoo algemeen verspreide Paris-Murcie bewaarden, bezitten van hem daarin de reproductie van een gracieus croquis: musiceerende vrouwen. In de Times komen brieven voor van Sir J. C. Robinson, over de vergankelijkheid van waterverfteekeningen, die aanvankelijk veel alarm maakten. Artisten van naam hebben daarop nu geantwoord en beweren dat Sir Robinson niets van de zaak afweet en dat de Times er met dezen correspon dent, die onnoozelheden en onwaarheden opdischt, is ingeloopen. In de Revue des Deux Mondes van 15 Septem ber vindt men een artikel over do Spaansche meesters en do naturalistische kunst van S. Jacquemont. Drie en vijftig jaar oud is gestorven een Ooslenrijksch portretschilder, van naam Gustav Gaul. Hij had ook in paleizen te Weenen verschillende plalonds uitgevoerd. De verzameling moderne schilderijen, die hebbon toebehoord aan graaf Salm-Reifferscheid, die te München is verkocht, heeft 200.000 opgebracht. Een klein doek met een koetje er op, van Troyon, afkomstig van de vcrkooping van den boedel des schilders, is voor 14000 gulden aan gekocht door het museum te Frankfort. Verder werden nog verschillende Fransche schilderijen verkocht. Een studie van Diaz: nymfjes, voor 3000 gulden; een moeras van Jules Dupró bracht ?5000 op. Een Emile van Marcke gold ? 6000 (aange kocht door Mac Lean to Londen). Een landschap van Léon Richet ? 1250. Een schets van Troyon f 4500, een landschap van denzelfden 2000 en een stukje van Ziem 800 gulden. Van het tijdschrift Le Japon Artistique, dat kort geleden werd opgericht door den kunstkooper S. Bing te Parijs, die ook een Japansche tentoon stelling organiseerde, is de vijfde aflevering ver schenen. Men abonneert zich op het tijdschrift Rue de Médicis 3 te Parijs. Het heeft het formaat van l'Art Japonais" van Louis Gonse. De illu straties zijn van gelijke waarde als die van dat boek, d. w. z. typografisch ongetwijfeld zeer knap voor modern Europeesch werk, maar toch nog zeer dun als men er de heerlyke origineelen bij ziet. Van Duitsche professoren-aesthetiek heeft men Mor nog lang niet genoeg. De uitgevers maatschappij Elzevier te Amsterdam geeft nu een Nederlandsche bewerking in 't licht van professor doctor Wilhelm Lübke's Grundriss der Kunstgeschichte", van de hand van den Amsterdamschen architect A. W. Weissmann. Het zou ook waarlijk jammer zijn, wanneer voor de weinige Nederlan ders die een werk over kunstgeschiedenis zullen raadplegen en die het Duitsch niet genoeg mach tig zijn, de wijsheid van den Duitschen scholast ' verloren zou gaan. De Nederlandsche Spectator beveelt het werk aan. De jonge Engelsche portretschilder II. J. Thaddeus, die ook Gladstone en den Paus heeft geschil derd, zal het hoofd der lersche radicalen in het Parlement, Parnell, portretteeren. Deze heer schijnt lastig te vangen te zijn voor het vereeuwigen. Zijn vrienden hebben al lang bij hem aangedron gen, en hij is ook al eens midden in 't werk aan een artiest ontsnapt. De groote Fransche beeldhouwer Rodin heeft zich zeer vleiend uitgelaten over het beeld, dat een Engelsch artiest, Alfred Gilbert, van Koningin Victoria heeft gemaakt Men had er van gezegd dat het 't beste monumentale werk was dat in Engeland in deze eeuw werd voortgebracht. Rodin getuigde opgewonden dat het 't beste voortbreng sel van dien aard was van den nieuweren tijd. Fred. Barnard, de populaire handige teokonaar die zoo bekend is door zijn menigvuldige illustra ties bij de veel verspreide groote uitgave van Dickons' romans is na een lang verblijf in Amerika naar Engeland teruggekeerd. Gisteren Zaterdag 2!) September was de laatste dag van inzending voor do aanstaande najaarstentoonstelling in Arti, die nog altijd de jaarlijksche Amsterdamsche Salon'' heet. De opening is half ctober. In het programma was dit jaar een nieuwe bepaling gemaakt, namelijk dat inzendingen van gewone en buitenlcdon dor Maatschappij niet aan toelating zijn onderworpen. Naar deze opvatting handelde men vroeger ook wel, maar het is beter dat het nu in het pro gramma gezegd wordt; de niet-leden weten dan. dat hun werk pas in de tweede plaats zal tellen. Of het gehalte dor expositie er juist bij zal win nen;1 Ja, maar de billijkheid! Doch men kan ook in billijkheid doen in het klein en in het groot. Door wijlen mejuffrouw Iluyssen van Kattendyko is aan het Louvre-Museum gelegateerd een schil derij van Ary Scheft'or, welk geschenk door do Fransche regeering is aanvaard De rijkste verzameling van Zuid-Amerikaansche oudheden, do colloctie-Centeno te Cuzco, de hoofd stad van het oude rijk der Incas, zal het eigen dom worden van het Koninklijk Museum te Berlijn. TOONEEL EN MUZIEK. De Londensche tooneeldirecteur Augustin Ilarris heeft het saizoen van Drnry-Lane geopend met een patriotisch" drama. De Armada, dat als spektakelstuk zijn wederga, niet heeft. Een zeer gewone intrige wordt omringd door een reeks van de prachtigste tableaux-vivants, die den nationalen trots daarenboven geweldig strooien. Een knap, jong matroos is verliefd op een mooi jong meisje, dat door een Spaanschen Grande met behulp van een geestelijke geschaakt en naar Cadix gevoerd wordt. Hij reist naar Cadix, vernoemt er alles omtrent de Armada die op het punt is uit te zeilen, en keert naar Engeland terug om koningin Elisaboth te waarschuwen en matrozen aan te werven. Zeeslag op het Kanaal. De matroos, Vivian, ijlt daarna weer naar Spanje, waar men juist zijn meisje als heks en kettersche verbranden wil, verovert Cadix, redt het meisje en keert met haar naar Engeland terug, waar koningin Kiisabcth hem tot ridder slaat. Het stuk duurt 4 uur 15 minuten. De tableauvivants zijn onschrijfelijk prachtig en kostbaar: de zeeslag, met Spaansche en Engelsche galjoenen, de processie der koningin naar de St. Paulskerk, het hofleven in haar paleis, het paleis van don Grande, het dorp Charing, eene weide bij Plymouth, de kajuit van admiraal Howard, waar krijgsraad gehouden wordt, het auto-da-fe op de markt van Cadix en de verovering der stad door do Engelsche matrozen. Als tooneelstuk is de vertooniug niets waard: het zou zelfs beter geweest zijn, als Harris den langen dialoog voor de helft gecou peerd had. Op 23 dezer werd te Weenen het gebeente van den grooten liederen-componist Franz Schnbert van het Wahringcr kerkhof naar de Celebriteitenhoek van het nieuwe Centraal-Kcrkhof aangebracht. Daartoe werd een dag te voren de lijkkist geopend en overgegaan tot het opmeten van den schedel. De omtrek van het hoofd is klein (527 millimeter) de grootste breedte bedroeg slechts 148, de grootste lengte 183 millim.; het voorhoofd is laa:f. Daaren tegen is het gelaat, naar verhouding, sterk ont wikkeld; het gebit vooruitspringend, de ondorkaak forsch. Het inwendige der schedelholte was reeds te ver vergaan om een onderzoek mogelijk te maken. Prof. Lange vervaardigde vier photographieën van den schedel on van de daarbij gelegde maat. Daarop werd het hoofd weder in de kist neer. gelegd, die op haar beurt in een nieuwe sarco- ? phaag werd besloten. Hierbij tegenwoordig waren de grijze broeder van den meester, de heer Andreas Schubert. oud-president van de llek onkamer, met zijn schoonzoon, den ingenieur Sigmund, vervolgens ambtenaren, leden van den AnthropologischeVereeniging en vertegenwoordigers der Mannen-Zangvereeniging. Den 23sten 's mor gens te half negen, werd de kist van de kapel op het kerkhof afgehaald en het eerst naar de Votiv-Kerk gebracht, waar de gezamenlijke zangvereenigingen van Weenen en omstreken haar opwachtten. Van daar trok men naar de Schillerplatz", waar halt gemaakt en Schubert's koor: die Nacht" gezongen werd. Te 11 unr kwam de stoet op het Centraal-Kerkhof aan. De kist van Schubert was reeds eenmaal, in het jaar 1863, geopend, toen men haar van het oude. sinds verbouwde dorps-kerkhof naar het groote Wahringer-kerkhof overbracht en daar be groef aan de zijde van Beethoven. Sedert dien tijd is Beethoven reeds op het Centraal-Kerkhof bijgezet. Het huis waarin Franz Schubert geboren werd, Nuszdorferstrasze 54, zoomede het gedenkteekcn voor Schubert in het Stadspark werden gedecoreerd en met lauweren versierd. LETTEREN EN WETENSCHAP. Wij ontvingen het officieel bericht, dat de firma F. B. van Ditmar te Utrecht, op de In ternationale Wereldtentoonstelling te Brussel, be kroond is met een zilveren medaille voor hare inzending van drukwerken. Deze bekroning is door de jury met algemeene stemmen toegewezen. Bij den uitgever H. D. Tjeenk Willink te Haarlem is een merkwaardig boek verschenen, Wülem de Clercq, naar gvjn dagboek, door A. Pierson en de Clercq's jongste kleindochter, 2 dln. Het eerste deel, 1811?1824 is versierd met een portret naar eeno teekening van Couwenberg, het tweede met een fac-simile van De Clercq's handschrift. Wij komen later op deze uitgave terug. Binnen enkele dagen zal het eerste deel ver schijnen der nieuwe geïllustreerde uitgave der werken van J. Van den Vondel, indertijd uitgegeven door mr. J. Van Lennep, thans belangrijk herzien en bijgewerkt door den heer J. II. W. Unger, archi varis te Rotterdam. Dit deel bevat, behalve eenige kleinere gedichten (van 1637 1639), de Gysbregt van Aemstel", Elektra" en Maoghclen". zoomede ntt en dui delijk uitgevoerde reproducties van daarbij behooremle prenten en handschriften, te zamcn | vormende 342 bladzijden. i Zoowel op letterkundig als op typographisch j gebied is aan deze uitgave de meeste zorg besteed, ' zoodat hot geheele werk in beide opzichten den ' dichtrenvorst tot een nieuw monument zal strekken en in de bekende Sythoff s Vijftig-cents editie" naast de werken van Van Lennep, Cremer en | Luiken eene volkomen waardige plaats zal vervullen. Tevens is voor hen, die dien verlangen, tegen eveneens geringen prijs, een fraaie band vervaar digd, in den stijl van Vondels tijd: eene aan deze uitgave verbonden eigenaardigheid, waarop hier insgelijks de aandacht mag gevestigd worden, omdat ze mede getuigt van een streven tot be zorging eener uitgave, waarop men, niettegenstaan de Ie;: lagen prijs, trotsch mag zijn. j' den uitgever W. Cromor te 's-Gravenhage i- ' ? perse: van Marcellus Emants een blijspel in 3 bedrjjven, getiteld: Jonge Harten", dat waarschijnlijk nog dezen winter zal worden opge voerd; voorts een oorspronkelijk nieuw werk, getiteld: Juffrouw Lina", een portret; van D. F. van Heijst (schrijver van Georges de Lalaing): een bundel rijmen en gedichten; van Louise V. Nagel (schrijfster van Miniaturen door Antoinette): Zangen der Zee", gedichten, geïillustreerd met Strandgezichten van Jhr. J. E. van Heemskerk van Beest. Bij de firma Johannes Muller, te Amsterdam, is verschenen: Rorte Leiddraad voor het leeren der hedendaaysche Helleensclte 'laai en iets over de Volapük,door mevr. M. Zwaanswijk, te Nijmegen, Omtrent do schrijfster vau dit werk gaf dr. H. C. Muller in den Ned. Spectator eenige bijzonderheden. Marie Ileloise Zwaanswijk, geb. Grundmann, werd in 1850 te Straatsburg geboren en is dus 38 jaar oud. Van 1859 tot 1862 was zij kwcekelinge aan het Koninklijk Catharinenstift te Stuttgart. Gedurende dien tijd en iets later vertoefde zij veel ten huize van den bekenden Justinus Kerner, waar zij ook Uhland ontmoette en kreeg later huisonderwijs van de bekwaamste leeraren en leeraressen. Van 1866?67 bezocht zij eene Rijnlandsche school en bereidde zich daarna in de inrichting van dr. R. Schwalb op een staatsexa men voor, waar zij onder anderen met den dich ter F. Bodenstedt kennis maakte. Ook deze in richting echter moest zij wegens zware ziekte ver laten, zij keerde naar den Elzas terug en verwierf daar in 1873 haar diploma. Een jaar later trad zij in het huwelijk met den heer C. G. Zwaans wijk, gepens. kapitein van het Ned. leger. Tijdens een zware en langdurige ziekte legde zij zich toe op de studie der medicijnen in het algemeen en in het bijzonder op de homeopathie en vatte het plan op iii Zürich te gaan studeeren en promoveeren. Haar wankelende gezondheid echter deed haar eindelijk van de medische studie afzien en van 1881 af aan betrad zij voor goed de letterkundige loopbaan. Do Korte Leiddraad voor het leeren der hedcndaagscho Helleensche taal" werd in 1885 te Nijmegen voor rekening dor schrijfster gedrukt en is eerst sedert korten tijd algemeen in den boek handel verkrijgbaar gesteld. Het werkje is opge dragen aan dr. J. Pervanoglos te Leipzig en draagt als motto een vers van dr. N. Dosios te Joannina in Epirus, den grooten geleerde en dichter. Na een inleiding over zoogenaamd oud- en nieuwGrieksch, wordt de uitspraak en het alphabet uit voerig behandeld en daarna gaat do schrijfster onmiddellijk over tot de afwijkingen, die tusschen de antieke en de moderne taal bestaan. In het tweede hoofdstuk worden de verschillende dialecten besproken, uit dit hoofdstuk blijkt, dat zij een groot deel der overrijke literatuur volkomen beheerscht. Het derde en laatsre hoofdstuk behan delt een lievelingsidee van de geleerde vrouw, waarin haar Gustave d'Eichthal en andoren zijn voorgegaan, namelijk de Ilelleensche taal als we reldtaal; tevens vergelijkt zij hierbij de Volapük, een taal waarin zij zoo bedreven is dat zij daarin verzen schrijft en als een der eerste Volapiïkisten bekend staat. De aangekondigde Heil. Grammatica van de heeren Flament en Muller zal, naar wij vernemen, wol niet vóór het volgende jaar verschijnen. Schaakspel. No. 144. A. OBERIIAENSLI to St. Gallen. ZWART. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Goede oplossingen ontvingen wij van Henri te Amsterdam van no. 142 (die echter de 2de speelwijze overslaat). Termos te Rotterdam van no. 142 (die niet vermeldt de Ie, 3de en 5de speelwijze). E. E. te Rotterdam van nos. 141 en 142; de oplossing van no. 139 ter is niet goed daar het spel van zwart niet gedwongen is. J. A. W. te Gouda van no. 142 Pion" te Rotterdam van nos. 141 en 142. W. v. H. te Delft van no. 143. De oplossingen van J. A. W. te Gouda en Termos te Rotterdam van no. 143 bis, leiden alleen tot remise en de opgaaf luidt dat zwart winnen kan; wij verzoeken daarom van deze inzenders eeue. verbetering. BRIEFWISSELING. te Amsterdam. In uwen g Henri" te Amsterdam. In uwen laatsten brief was slechts een diagram met een zwarten pion op 06; eene andere wijziging was niet daarbij. Wij hebben derhalve geen keus, maar zullen het gezonden probleem toetsen en bij goedbevinding opnemen, zoodra het aan de beurt komt. d WIT. Wit speelt voor en geeft in drie zetten mat. (Wit 5 en Zwart 11 stukken met K. d6). OPLOSSING VAN SCIIAAKPROBLEEM No. 142 l föd5 (14 X o5 2 f2 g4 t K onv (14 X c5 2 f2 X da f K onv (14 c3 2 e5 e4 Wat ook c6 X d5 c(> b5ofd2 dl D of R b8 X e anders No, 145. Gco Chocolous te Praag : Wit K b4 D d5 R c6 Pd e2 g4 l' e3 f4 g2 (8. Mat in twee zetten. Zwart Koning b l Paard fii pionnen b5 c7 (4. No. 146. Studie van Jean Dufresnc te Berlijn. Wit K bl T e(> R a2 Pd b3 P 1.2 14 c2 g7 (8. Zwart K h7 T gl Pd dl P 1)5 c3 (12 gG (7. Wit begint en houdt het spel onbeslist. 2 f2 - g4 f 2 f2 X d3 f 2 e."> e4 2 a2 a4 f 2 a'2 b2 t 2 g7 - f5 f 2 a2 c4 j id. d4 X c5 K onv. d4 X e5 3 D TO 3 D P of R fo 3 D T of P fo 3 I) of P to 3 P to 3 D to 3 P to OP HET BEGIJNENHOF. Zijt go er wel eens geweest, waarde lezer? Zeker wel, niet waar? Maar anders moet ge er eens heen gaan. 't Is als ceno oase in de groote woestijn Amsterdam, waar de menschen als zand korrels om u hoen vliegen en waar ge al even goed tegen evcntueele moeilijkheden op uwe hoede moet zijn, als in de Sahara tegen de Bedouiaen en andere wilde beesten Als ge op een drukken middag langs Nieirwendijk en Kalverstraat hebt geslenterd, als uwe ooren suizen van het gegons van duizenden stemmen en van hot geraas van dubbel zooveel gelaarsde voo ten op het plaveisel; als uw gehoorvlies nog de klanken vasthoudt van de tramschollen, van de klinkende hoefïjzers op de straatsleenen en van