De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1888 14 oktober pagina 4

14 oktober 1888 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

Besten als' Leonore (schitterende stemmiddelen; veel" b\j deze dame herinnert aan mevr. Mielke, dezelfde scherpte in het geluid, zonder hinderlijk te «yn, dezelfde brutale wgze van zingen; uitmuntende school), met den heer Pauwels (een heerlyk tenorgeluid, waarmede hij gemakkelijk weet omtegaan), met den heer Oreïio (benijdenswaardig week en omvangrijk, fraai klinkend baritongeluid, bovendien uitmuntend geschoold) en met Mevr. v. Ophemert-Schwencke, wier stem zoo goed" klonk als ooit, ofschoon zij eenigzins van in, dispositie te Igden had. Het koor schijnt sedert verleden jaar verminderd, toen hoorde men het algemeen roemen, ditmaal vond ik reden tot het tegendeel, en hoe de heer De Groot met zulk een orkest in zee durft te gaan, is my een raadsel, ik telde 28 man, die blijkbaar meer gewoon aan bet auto matisch spelen van dansen en marsenen het maar zelden noodig vonden naar den kapelmeester te zien; wat hiervan het gevolg was, werd helaas al te dikwijls hoorbaar. De schouwburg was goed bezet en ik geloof den heer De Groot bij zijne volgende voorstellingen een nog drukker bezoek te mogen voorspellen; een hem aangeboden lau werkrans gaf hem aanleiding zich met een enkel woord by ons publiek aan te bevelen. V. WEDSTRIJD IN DB BEELDHOUWKUNST. Men behoort toe te juichen, dat de Regeering de banier der hoogere kunstbeginselen blijft ver heffen, door, oaaangezien de weinige teekenen vaa. leven, die het Mceeenaat in Ons midden geeft, en ondanks de volstrekte onverschilligheid, die het aan den dag legt voor het leven of sterven eener strengere richting, de beeldhouwkunst onder haar bescherming te nemen. Als een Regeering nog iets anders is dan eene instelling ter verzekering van de rechtsveiligheid der staatsburgers, als zij ook behoort op te voeden, als zij gerekend kan worden zekere beschavingsleer te zijn toegedaan, en dat door haar zekere waar digheid van optreden naar binnen en naar buiten behoort gehandhaafd te worden, dan heeft zij niet slechts te vragen, wat getuigen de burgers omtrent hunue behoeften? maar zij moet vragen: wat zijn de behoeften van een wel geordenden, modernen staat? en waar zekere behoeften zich niet doen gevoelen, moet zij ze weten op te wekken. Daarom doet de Regeering wel, met een gouden medalié' uit te loven voor de beste schilderij, het beste beeldwerk. Men zou kunnen wenscheu, dat zij zich niet rniader vrijgevig betoonde op het gebied der Bouwkunst en der Muziek. Dezer dagen heeft de toekenning der groote gouden medaliëplaatsgehad in den wedstrijd van jonge beeldhouwers. Er werden geleverd: 4 in klei uitgevoerde beelden, en 4 bareliëf-sehetsen. De laatsten schijnen maar van geringen invloed op de klassifikatie der vier mededinsrers geweest te zijn. Diep doorgedrongen in het anders populair genoeg bekende tafereel van JSneas' disehverhaal, aan de schoone Koningin van Karthago, waren geen der Tier boetseerders. De voor zijn beeld met goud bekroonde heeft eeu stouten greep gedaan, door JEneas zich van Dido te doen afwenden, om, als buiten hen, te schetsen wat zij hem vraagt. Even min als de andere heeft hij echter Ascanius, die een Kupido-macht over de Koningin uitoefende, zijn rechtmatig aandeel in den groep gegeven; en het gezelschap is ook zeer beperkt. Het beeld, de knielend, half zittend, zich voor over buigende jonge Maayer, is trouw op de uatuur gestudeerd en van een onmiskenbaar pittoreske werking, 't Is zeer mogelijk, dat er, onder het werkvolk van Booz, zulke fyzionomieën voorkwamen; typiesch Semietiesch is het intelligente, aardig ver lichte en beschaduwde kopien (met den hoofddoek) echter niet. De handen, die met de schoof bezig zijn, zijn bizonder zwaar, en de voetzolen vormen, van achteren, te zamen in min-aangename symme trie, de schuine zijden van een hart. 't Ia te . wenschen, dat de beeldhouwer, bij de hem vau Overheidswege voorgespiegelde studiereis, zal leeren inzien, dat beeldhouwkunst iets anders is dan schilderkunst, en dat zij tot bizondere roeping heeft het monumentale uit te drukken. De andere bearbeider der zelfde stof een tijd lang leerling aan de Rijks-Akademie heeft een goede schets geleverd, maar, m de uitvoering van zijn staande beeld, er even weinig achterhoofd aan gegeven, als in zijne schets, en, helaas, onder de bewerking, de beenen buiten evenredigheid zwaar semaakt. De wending van het hoofd, de rassen?il 11* l, J. l X J k'll" J ___;rkwaardige dat de maker, met veel takt en waarschijnlijkheid, de holte tusscheu de beenen heeft weten te vullen door de afhangende schoof. De profielen vau het beeld (behoudends de proportiefouten) zijn ook zeer voldoende. Mij dunkt, dat de maker een toekomst heeft. Als ik wél heb is het bareliëf, met de knie van ^Eneas in 't verkort, van hem. Zulke verkortingen behooren, in een ias-reliëf, ver meden te worden. Geest en lust ademt in den Gallischen krijger. De uitdrukking van den kop is echter wat wild en de stand een weinig theatraal, 't Is of de overmaat van klei aan de beenen van den staanden, Maayer van deze gallische beenen afgenomen is. De Amor-boog past weinig in de hand van dezen Galliër, en de van een leeuwenkop gestroopte huid vindt men, tot zijn verwondering, op het hoofd van dezen Kelt, of hij tot de Herakliden behoorde. In den gevangen Germaan wordt ons de korrekte kopie van een ietwat oaderwetschen akademiestand aangeboden. Er is geen spoor van vermoeyenis of mishandeling, in dezen rubensiaanschen St. Sebastiaan. Hij herinnert dezen Heilige, met uit zondering van den, eenigen wrevel uitdrukkenden, kop. 't Ware niet kwaad geweest, iu het beeld reeds het loopen uit te drukken, waartoe de ge vangene achter de zegekar van den triumfator zal gedwongen worden. Ik vermeet mij niet eene revizie te willen leveren van de behartigenswaardige uitspraak der Kommissie van beoordeeling. Deze regelen hebben vooral ten doel den niet met een eerepenning begunstigden jongen kunstenaar aan te manen den moed niet te laten zakken. 11 Okt. '88. A. Th. VARIA. PLASTISCHE KUNST. Buitengemeen eenstemmig luidt het oordeel der Belgische groote pers over de inzending der Duitschers ter stedelijke Antwerpsche tentoonstel ling. Men rept algemeen van anti-artistieke kunst", van geïllustreerde chocolade", van tabaksdoozenscbilderkunst," van slechte namakers vol pretentie en duister, die op authentieke manier vervalschon, en nu eens een Jordaens, dan weer een Rembrandt of een Holbein naapen, van kunst verraders die van rechtswege bestraft moesten worden". En het zijn niet eens wildebrassen die dit beweren, maar de critici van zeer fatsoenlyke" bladen. Inzonderheid van de Düsseldorfer school getuigde b. v. de kriticus van de Nation dat: als hij, evenals de Duitsche keizer,metabsoluut gezag toegerust ware, hij Düsseldorf zou verbranden, en alle Düsseldorfer schilders zou bevelen schoen lappers te worden, met de doodstraf voor het geval dat zij nog ooit een andere verf dan schoen smeer zouden aanraken." Nu, de Hemel beware ons voor een eventueele verwezenlijking der onderstelde promotie van den kriticus der Nation". Wanneer Duitschland door een nieuwe Meiwet" de Düsseldorfer schilders verdreef, mochten er onder deze on gelukkige vervloekelingen eens zyn die, bekend met de uiterst liberale gastvrijheid van Amster dam jegens de elders gekleineerde Düsseldorfsche gezindheden, bij ons een goed heenkomen kwamen zoeken. De geraffineerde Londenschearchaeoloog Lourens Alma Tadema, heeft weder een vernuftig gevonden antiek sujet geschilderd. Het is ditmaal n. b. de winkel van een Romeinsch friseur. Hoe is het Godsmogelijk", zou de verwonderde grootmoeder uit Conscience's Hoe men schilder wordt" wel mogen zeggen. In de laatste vijf maanden is de collectie der Nationale Gallerij te Londen met vijftien schil derijen vermeerderd. Hiervan zijn er zeven van Hollandsche en Vlaamsche schilders, daaronder een Frans Hals, een Nicolaas Maas en oen Van der Helst. Van Hals was er tot heden maar con en niet eens een zeer karakteristiek schilderij in de verzameling. Van Maas vindt men er nu drie. Van Van der Helst thans ook twee. De groote Amerikaansche, te Londen woonach tige schilder-etser-schrijver James Mac Neill Whistler zal een nieuwe, onafhankelijke artiestenvereeniging oprichten. Ook te Berlijn raakt het academisme naar 't schijnt in zijn nadagen. De kunstacademie kon daar dit jaar aan geen der mededingers naar den staatsprijs de medaille uitreiken. Te Weenen zal bij Michael Stern een prachtuitgave het licht zien van de gravuren van Hogarth in reproductie. Twee onafhankelijke Brusselsche artisten, de schilder Guillaume van Strydonk en de beeldhou wer Paul Dubois hebben een artistieken cursus voor dames geopend. Een school voordeonschoolschheid! De Engelsche beeldhouwer Alfred Gilbert, die zulk een fraai beeld van koningin Victoria maakte, zal een bronzen buste vervaardigen van den merkwaardigen schilder Watts, den schilder van Liefde en Dood" en zoo vele andere symboliesche schep pingen. De geleerde, door zijn zeer verspreide kinder boeken bekende Engelsche teekenaar Walter Crane heeft in het eerste nummer van een nieuwe kunst revue The Western Art Student" een studie ge leverd over Beeldhouwkunst, uit het gezichtspunt van een decorateur." BVJ het Musée du Luxembourg te Parijs, heeft men tegenwoordig een eigenaardigen stelregel. Geen modern schilderij wordt daar toegelaten, dan op voorwaarde dat de schilder de geteekende of geschilderde studies die hem daarvoor gediend hebben aan het museum afstaat. Vervolgens be waart men van het schilderij bij de directie twee fotogrammen, de catalogi van de tentoonstellingen en verkoopingen waar het schilderij gefigureerd heeft, een portret en een handschrift van den schilder, en als hij sterft zijn akte van overlijden. Op die manier wordt de taak voor den toekomstigen kunstgeschiedschrijver wel gemakke lijk gemaakt. Een tweede is echter of de kunst geschiedenis later, zich om het overgrooto deel der schilderijen in het Luxembourg juist wel zeer bekommeren zal, en of de makers haar zoo erg zullen mogen interesseeren. Op nieuw heeft zich een Brusselsch schilder, Maurice Hagemans, over de behandeling der com missie voor de Antwerpsche tentoonstelling ("die dezer dagen wordt gesloten) openlijk beklaagd. Van drie aquarellen door Hagemans ingezonden en waarvan de titels allen in den catalogus prijkten, bleek het, dat er feitelijk maar twee geplaatst waren. Toen de schilder zich bij de commissie hiernaar informeerde, maakte deze zich van het gekke geval met een foefje af, in een antwoord dat den artiest twee maanden na de opening eerst gewerd. Ook voor Heinrich Marschner is thans, in diens Saksische geboorteplaats Zittau, een gedenkteeken opgericht. De onthulling had op de plechtigste wijze plaats. Het gedenkteeken bestaat uit een voetstuk van rood graniet, waarop de meer dan levensgroote buste van den componist is aange bracht. Deze buste werd vervaardigd dcor den beeldhouwer F. Hartzer te Berlijn, van wien ook het aldaar opgerichte Marschner-monument af komstig is. Het gedenkteeken te Zittau bevindt zich op een der fraaist gelegen wandelplaatsen der stad. Ter vervanging van den overleden schilder Gustave Boulanger, als lid van het Institut", wordt nu de groote artist Gustave Moreau aan bevolen, die, naar men zegt, al jaren geleden had gekozen moeten zijn. De weinig wereldschgezinde werker schynt echter niet geneigd, zichzelf candidaat te stellen als lid van een lichaam, waarvan hij zeker al weinig leden eenig artistiek respect zal toedragen. De firma Boussod Valadon et Cie. te Parijs, opvolgers van de firma Goupil et Cie., hebben nu voor hun procédévan photogravure, onder den naam van Goupil-gravure, octrooi verkregen. Te Rome stuitte men bij een bouw aan het Quirinaal op reusachtige marmeren fondamenten, waarin men stellig die van den beroemden Romulustempel zien wil. De Dresden is den 29sten September een inte ressante tentoonstelling geopend van illustraties bij de werken van Dante, Shakespeare en Molière. Ook vindt men er een verzameling kaarten, af beeldingen enz., die betrekking hebben op Dante en zijn tijd. Hec kunsthandwerk in Engeland. Uit Londen wordt geschreven: In de prachtige Nieuwe Galery in Regen tstreet te Londen heeft men een tentoonstelling begonnen, waarmede een nieuw tijdperk op het gebied van het kunst handwerk wordt geopend. Terwijl geheel Londen vol is van de gruwelen van White-Chapel, was het een ware verademing in de smaakvol gedeco reerde, door de zon verlichte zalen de voorwer pen te bezichtigen, door kunstenaars en hand werkslieden samen ter versiering onzer woningen voortgebracht. De bekende schilder Walter Crane staat sedert eenigen tijd aan het hoofd eener vereeniging; wier streven het is het handwerk te veredelen door de kunst en wordt in zijn ten nutte van het algemeen ondernomen arbeid ge steund door mannen als de decorateur Walter Morris, de schilder Burne Jones en de boekbinder Cobden Sanderson. Men had mij een vriendelijke uitnoodiging gezonden om deze tentoonstelling te kornen bezichtigen en. ofschoon het tot niets zou dienen alle voorwerpen in het bijzonder te be schrijven, aangezien op het stuk van kamerversie ring steeds de smaak den doorslag moot geven. [ was de tentoonstelling een kort bezoek nochtans '< ten volle waard, al ware het slechts om te constateeren, dat in den strijd tusschen de burger lijkheid en de aesthetische beweging, de laatste zeker niet aan het kortste eind getrokken heeft. Het kunsthandwerk waarmede het in Engeland sinds lang treurig was gesteld, heeft onmisken bare vorderingen gemaakt. De catalogus ontwik kelt het doel, dat de vereeniging beoogt. Zij wil niet alleen het handwerk verheffen, maar den handwerkslieden, door het bekendmaken huniier namen, ook een betere plaats verschaffen. Dat dit alles den grooten handelshuizen, die den arbeid der werlieden verkoopen, weinig naar den zin is, spreekt van zelf, en verscheidene hebben gewei gerd onder die voorwaarde hun werk te exposeeren. Misschien echter heeft die vijandschap nog een andere oorzaak. Verscheidene dier hoeren, vooral W. Crai;e en W. Morris, behooren tot de leiders der socialistische beweging te Londen, zoodat reeds daardoor hun bemoeiingen niet in eeu al te goeden reuk staan. Ten einde nu hand werkslieden te beschermen tegen exploitatie door mannen van zaken, heeft men ook een Gilde van Kunst-Arbeiders" gesticht, welke geheel vrij willige vereeniging hare bijeenkomsten houdt in Barnard's Inn. De tentoonstelling van kunstarbeid in de Nieuwe Galerij" dient dus om het publiek bekend te maken met de mannen en vrouwen, wier vernuft de voorwerpen heeft uitgedacht en wier handen de voorwerpen hebben gewrocht, die men in den handel ten verkoop ziet uitgestald. LETTEREN EN WETENSCHAP. In Engelsche kringen vertelt men elkaar, dat de Prins van Wales zijn koninklijke moeder eu veel andere Europeesche vorsten wil navolgen en aan letterkunde wil gaan doen. Hij moet namelijk een te Londen verschijnend Sport-blad bepaald hebben beloofd, dat hij een nauwkeurige en uit voerige beschrijving van do berenjachton in Zeven bergen zal geven. De Prins was, toen de depu tatie hem om dien arbeid verzocht, eerst een weinig verlegen; hij verklaarde niet te weten of hij iu staat zou zijn in het openbaar als schrij ver op te treden. Toen de hoeren echter schuchter de opmerking waagden, dat een zoo schitterend causeur ongetwijfeld ook wel een goed schrijver zou zijn, beloofde de Prins, gevleid, ziju best te zullen doen en flink aan het werk te zullen gaan. Schaakspel. No. 150. Van C. E. A. DÜPRÉte Rotterdam, gewijd aan de Nagedachtenis van zijn Vriend Dr. W. J. L. VERBEEK. *) ( *) Stand en Oplossing geven eene zinnebeeldige voorstelling van het laatste tijdperk zijns levens). ZWART. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Goede oplossingen ontvingen wij van A. B. Kzn. te Amsterdam van no 145, die van no 144 is in het hoofdspel niet goed, daar zwart na 4 cG?b4 do e5, 2 a8 cG, het mat door 2... b.1 cl kan verijdelen. J. A. W. te Gouda van nos. 144 145 en 146. E. E. te Rotterdam van nos 144 en 145. Pion" te Rotterdam van nos 144 145 en!4G. W. v. H. te Delft van nos 147, 148 en 149. BRIEFWISSELING. E. E. te Rotterdam. In den stand van probleem no 147 is geen abuis en no 148 is niet op to abcdefgh WIT. Wit speelt voor en geeft in drie zetten mat. (Wit 9 en Zwart 3 stukken met K. o7). lossen door l c6 b8. OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 144 l c6 b4 dG e5 of G 2 a8 e4 f K. onv. 3 T. of D. fo c5Xb4of c4 2 a8 cG t d6 e5 3 T. fo b3 cl 2 a8 e4 a2 e6 of anders 3 D. of T. fo b3 d2 2 a8 cG dG e5 3 P. fo Oplossing van Schaakprobleem no. 145 l d5 e4 hl X g2 2 D. X <3 fo 13 _ gl of h2 2 e2 of g4 fo P. elders 2 D. bl of h.7 fo Oplossing der Studie no 146 l g7 _ g8 D f W X g8 't b. 2 e6 X go t gl X g6 't b. 3 b3 al f K sp. 't b. 4 b2 b3 pat No 151 X. IJkdoorn te Maasstad. Wit K g7 T b5 R c2 Pd f5 P d3 e2 g3. (7 Zwart K e5 P d4 d5 e7 g4 g5. (6 Mat in drie zetten. No 152 E. H. E. van Weelderen te Rotterdam. Wit. Koning e5 Dame g8 Raadsheer dl. (3 Zwart. Koning c5 Pion c6. (2 Mat in drie zetten. 'T HONDEN- EN KATTENASYL IN DE WIEGELSTRAAT. Op den Amsteldijk, nabij de zwemschool, vindt ge in eene zeer onaanzienlijke straat aan den hoek eener zwarte schutting een wit bordje ge spijkerd, dat u met een zwarte hand en de woor den: Naar 't asyl den hoek om!" den weg naar eene inrichting wijst, die haar ontstaan te danken heeft aan de liefde eener vrouw voor onze huis dieren: katten en honden. Wanneer ge gehoor geeft aan den wenk door bedoeld bordje gegeven en den hoek omslaat, dan gaat ge over een morsig ongeplaveid terreintje en komt voor een grijze schutting met ijzeren punten gedekt en in welks midden een bruin-gele deur staat op welker post men lezen kan dat het asyl voor honden en katten geopend is van 's mor gens 8 tot 's namiddags 4 uur. Onder die aan kondiging is een zwart-ijzeren knop en wanneer ge daaraan trekt, dan hoort ge vlak achter de deur een gewone huisschel klinken. Is uwe gestalte van iets meer dan middelmatige lengte, dan kunt ge tusschen de ijzeren punten op de schutting door, na eene minuut wachtens een klein kittig vrouwtje over eene binnenplaats j zien naderen; en als ge beleefdheidshalve uw hoofd terugtrekt en voor de bruin gele deur gaat staan, dan wordt een oogenblik daarna een luikje in die deur geopend en uw nieuwsgierige blik staart door de kleine openingen van een gietijzeren roosterwerk en door de glazen van eene vóór op haren neus staande bril in de niet onvriendelijke oogen van Mevrouw de wed. Ziegelaargeb. Gort mans, die, het hoofd achterovergebogen, zich over tuigt dat het goed volk" is, dat zich aanmeldt. Eén onderzoekende blik schijnt haar daartoe voldoende, want glimlachend sluit zij onmiddellijk het luikje weer en opent de deur, om u binnen te laten met de beleefde vraag wat er van uw verlangen is. Hebt ge als het doel uwer komst kenbaar ge maakt, dat ge hare inrichting wenscht te bezoe

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl