Historisch Archief 1877-1940
V591
DE AMSTERDAMMEK
1888
WEEKBLAD VOOB NEDEKLAND.
Onder Redactie van J. DE KOO en JUSTUS VAN MAÜRIK Jr.
Ieder nommer bevat een Plaat.
Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124.)
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
uitgever: Tj. V A N H O L K E M A, te Amsterdam,
Keizersgracht 436.
Zondag 21 October.
Abonnement per 3 maanden ? 1.?. fr. p. p. f 1.15.
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar . . . 0.10.
Advertentiën van l?5 regels f 1.10, elke regel meer . . . 0.20L
Reclames per regel 0.4(X
I K B O V D:
VAN VERRE EN VAN NABIJ. - FEUILLE
TON: Een zak in den Bosporus, (Slot), naar
Mary Slimmer. UIT HET HAAGJE, door Z.
Brieven uit Groot Mokum, door Dandoly.
KUNST EN LETTEREN: P. Aug». Morin.
Het tooneel te Amsterdam, door A. Th. Het
nieuwe Burgtheatre te Weenen. Antieke por
tretten. Florence Marryat, Naar veilige rede,
beoordeeld door V. H. Ouida. VARIA.
SCHAAKSPEL. Londensche avonturen, beleefd
en beschreven door Jack T. Grein. Voor Da
mes, door E-e. ALLERLEI. INGEZONDEN.
RECLAMES. BEURSOVERZICHT.
ADVERTENTIEN.
Van verre en van nabij.
_ De Fransche Kamer heeft, zoodra zij hare
zitting had begonnen, kennis kunnen maken
met de herzieningsplannen van het
ministerieJFloquet, ofschoon die plannen nog niet zijn
ingediend. Het regeeringsvoorstel beperkt zich
tot de eenvoudige formule, dat het
wenschelijk is, de constitutie te herzien. Dit voorstel
is naar de commissie van rapporteurs verzon
den, en het besluit hiertoe, dat de beteekenis
verkreeg van een votum van vertrouwen in
het ministerie, is genomen met 299 tegen 169
stemmen. Tegen stemden biina alle leden
der rechterzijden, vier republikeinen van het
cmlre gauche.VD. vier boulangisten, terwijl de
fine fleur der opportunisten zich van stem
ming onthield.
Ofschoon de regeering geen ontwerp had
ingediend, en dus schijnbaar aan een later
bijeen te roepen congres de meest mogelijke
vrijheid liet, droeg zij toch zorg, de
hoofdtrekken vaii, de door haar gewenschte wijzi
gingen aan de Kamer kenbaar te maken, al
was het dan ook in een vorm, die voor haar
zelve niet bindend was De heer Floquet
deed uitkomen, dat op het punt der grond
wetsherziening het ^zooveel hoofden, zooveel
zinnen" gold, en dat de drang daartoe bij
sommigen van niet al te zuivere motieven
uitging. Toch mocht het ministerie zich niet
tegen den door zoovelen uitgesproken wensch
verzetten, en achtte het zich daarenboven ge
bonden door de belofte, die het zes maanden
geleden had afgelegd.
De schets, door den heer Floquet gegeven,
komt in hoofdzaak op het volgende neer.
Het presidentschap der Republiek en de
beide Kamers worden behouden. ledere twee
jaren treedt een derde deel der leden zoowel
van den Senaat als van de Kamer af. De
verkiezingen voor beide lichamen hebben
geFeuilleton.
Een zak in den Bosporus.
(Naar MAKY SUMMER).
(Slot.)
Algernon haalde weder adem. Goddank!
zij was dus nog geen sultane. Er werd be
sloten dat het jonge meisje te Scutari zoude
blijven onder de hoede van de oude Griekin,
haar landgenoote.
Drie maanden verliepen, drie maanden van
rein genot en gelukzaligheid. Gelukkig wie
zulke in zijn leven mag kennen! Al den
tijd dien Algernon aan zijn bezigheden kon
ontwoekeren, bracht hij te Scutari door en
zijn liefde werd steeds gropter en inniger.
Lydia zou wel degelijk deTcuische echtgenoote
zijn des Engelschen haard waardig ? hij koes
terde slechts n wensch: zijn brieven van
terugroeping te ontvangen en naar Engeland
terug te keeren om zijn uitverkorene als zijn
vrouw aan lord Cleveland te presenteeren.
Alles scheen naar Algernon's wensch te
zullen gaan. Een neef van hem, een predi
kant, die tijdelijk te Constantinopel verblijf
hield, zou sir Davis en Lydia in de kleine
kapel van het gezantschap in den echt ver
binden en zooara de brieven van terugroe
ping ontvangen waren, zouden zij samen naar
Engeland op reis gaan.
De zon die den Gouden Hoorn met haar
heerliik licht bescheen, straalde niet zoo hel
der als Algernon's gelaat, toen hij zijn bruid
kwam halen om haar naar het echtaltaar te
geleiden. Met onbedekt gelaat en naar de
Parijsche mode gekleed liep Lydia voor den
eersten keer door de straten van Constanti
nopel en gevoelde zich zoo fier aan den arm
van haren bruidegom, toen een optocht den
?weg der minneneten versperde. De
Beheerscher der geloovigen verliet zijn paleis van
Shéragon om zyn gebeden te gaan verrichten
lyktijdig plaats. De Kamer wordt rechtstreeks
door het algemeen stemrecht gekozen, de Se
naat door een kieskollege, welks leden door
het algemeen stemrecht rechtstreeks worden
aangewezen. Het organisme wordt verder aan
gevuld door een Staatsraad met zeer uitge
breide
bevoegdheidDe leden van dezen Staatsraad worden ge
kozen door de beide Kamers op voordracht
der regeering. Eene bijzondere afdeeling van
dezen Staatsraad wordt eveneens door de
Kamers gekozen, doch op voordracht van
zekere aangewezen lichamen, als kamers van
koophandel, nijverheidssyndicatei) en derge
lijke. Het zou eene met bijzonderen arbeid
belaste afdeeling zijn «section technique"
zegt de Temps eene schepping van geheel
nieuwe vinding.
Deze zijn dus de organen. Hoe moeten ze
nu werken ?
De wetsontwerpen worden voorbereid door
den Staatsraad, op aanvrage van de regeering.
Zij worden eerst behandeld in de Kamer op
de gewone wijze. Commissarissen door den
Staatsraad aangewezen, verdedigen ze in de
Kamer. Is een ontwerp aangenomen, dan wordt
het naar den Senaat verzonden, die op zijne
beurs beraadslaagt en stemt. Maar het gevolg
eener verwerping door den Senaat is slechts
dat de invoering der wet twee jaren wordt
uitgesteld. Blijft na die twee jaren, binnen
welke altijd eene verkiezing plaats heeft, de
Kamer bij haar oordeel volharden, dan wordt
het ontwerp wet, ook zonder medewerking
van den Senaat.
Ten opzichte der begrootingswetten is het
recht van den Senaat nog meer beperkt. Het
bepaalt zich tot een recht van vermaan; de
Senaat kan door zijn votum eene tweede be
raadslaging in de Kamer voorschrijven, maar
na die beraadslaging is de beslissing der Ka
mer wet.
Het recht van ontbinding der Kamers, thans
den president toegekend, wordt hem ontnomen.
De heer Floquet acht dit, bij de invoering
der twee-jaarlijksche verkiezing, overbodig.
Ten slotte wil de regeering de duurzaam
heid der ministeriën bevorderen door de be
paling, ontleend aan de constitutie van 1791,
dat de ministers eerst dan zijn gehouden af
te treden, wanneer de Kamer formeel verklaart,
»dat zij hebben opgehouden het vertrouwen des
volks te genieten."
Men zou zich grootelijks vergissen, als men
uit de stemming in de Kamer wilde afleiden,
dat het congres zich met een ontwerp in den
geest van het bovengeschetste zou vereenigen.
De opportunisten hebben het niet gewaagd,
thans eene crisis uit te lokken, door den heer
Floquet zijn votum van vertrouwen te ont
houden. Verreweg de meeste bladen spreken
in de moskee van Sophia, omstuwd van
een talrijk gevolg Het was de moeite waard
onder zulk een schitterend zonlicht die
Nubische slaven te zien, die de met fluweelen
en zijden schabrakken getooide paarden bij
den toom leidden en verder al die rijk uitge
doste viziers, pacha's en janitzaren met hvm
goudgestikte uniformen en met fijne parelen
versierde tarboucha's; deimans met hun lange
baarden, de derwichen met hunne sneeuw
witte mousselinen tulbanden en de
bruingekleurde soldaten, die onbewegelijk als bron
zen standbeelden langs de muren geschaard
stonden en eindelijk al dat volk in diep ont
zag neergebogen voor zijn woesten afgod,
dien men aanbidt of worgt al naar dat de
paleis-oproeren dat aangeven.
Daar Lydia in de voorste rijen der me
nigte stond, kon zij zich niet bedwingen ter
sluiks een blik te werpen op den man, in
wiens macht zij bijna zou gekomen zijn. Wat
was de hemel toch goed op haar geweest, dat
hij haar die schande had bespaard en haar
dien dierbaren dichter, die haar zoo innig
liefhad, tot echtgenoot had gegeven. Eensklaps
schrikte zij een paar schreden terug, bleek en
bevende; in het midden van den stoet had
zij den groot-vizier Ibrahim bespeurd. En hij
had haar ook gezien; zijn trotsch gelaat be
trok; hij kreeg een trek van afgrijzen en hij'
bedekte zijn gezicht met de hand alsof hij
een lastig vizioen wilde afweren. Spoedig
evenwel wist hij zich te herstellen en zich
naar den slaaf, die den teugel van zijn paard
vasthield, overbuigende, fluisterde hij dezen
iets in het oor. Deze verdween onmiddellijk
en verloor zich onder de menigte. Algernon,
die van deze gansche scène niets gemerkt
had, schreef de plotselinge ontsteltenis van
Lydia aan een zeer verklaarbare schaamte
toe. Toen de huwelijksplechtigheid was
afgeloopen, sloot hij zijne vrouw hartstochtelijk
in de armen.
Mijn liefste, zeide hij, vergeef mij, dat
ik niet dadelijk met u mede kan gaan, maar
ik heb nog eenige spoedeischende zaken af
te doen; van avond na zonsondergang kom
over de door den minister-president ontwik
kelde beginselen een scherp afkeurend oor
deel uit. Alleen enkele radicale bladen maken
een uitzondering op dezen regel, doch ook zij
blijken dankbaar, maar niet voldaan te zijn.
Komt het congres werkelijk bijeen, hetgeen
nog lang niet zeker is, dan zullen de drie
honderd leden van den Senaat ongetwijfeld
stemmen tegen een ontwerp, dat de be
voegdheid van het staatslichaam, waartoe
zij behooren, zoo aanmerkelijk besnoeit, en
dat, onder den schijn van een geheel nieuw
lichaam, een Staatsraad, in te stellen, eigen
lijk _slechts eene nieuwe parlementaire com
missie in het leven roept. De pogingen om
aan de ministeriën meerdere stabiliteit bij te
zetten, zijn geheel in strijd met de in Frank
rijk heerschende parlementaire zeden en ge
woonten. En dit zijn slechts enkele van de
talrijke bezwaren en bedenkingen
Gelukkig is nu eerst de begrooting aan de
orde. De leden der commissie van rappor
teurs hebben hunne taak geheel afgewerkt;
zoowel over de verschillende onderdeelen als
over de begrooting in haar geheel, liggen de
rapporten gereed, en de behandeling kan dus
dadelijk beginnen.
De ontvangst van keizer Wilhelm te Rome
is hartelijker geweest, dan men had verwacht.
Enkele demonstratiën, door de tegenstanders
der triple alliantie op het touw gezet, zijn
volkomen mislukt, en de clericaleii hebben
zich bijzonder rustig gehouden. Op het
Vatikaan schijnt men over het bezoek van den
keizer slechts matig voldaan te zijn. De heer
Von Bismarck heeft zijn heer en meester
waarschijnlijk duidelijk gemaakt, dat de op
somming der grieven van den paus het best
op ontwijkende wijze kon worden beantwoord,
en toen het onderhoud wat lang duurde, en
het zich liet aanzien, dat Leo XIII, die een
volleerd diplomaat is, zijn jeugdigen bezoeker
het vuur wat al te na aan de schenen legde,
maakte de jonge Bismarck een einde aan de
eenigszins pijnlijke positie van den keizer,
door de deur te openen, en prins Heinrich
van Pruisen zonder eenige ceremoniën naar
binnen te schuiven, waarbij hij de zenuwach
tige verwijten van den dienstdoenden
pauselijken kamerheer beantwoordde'met de trotsche
woorden: »De broeder van den keizer anti
chambreert niet!"
Men is het vrij wel eens, dat het bezoek
van den Duitschen monarch aan Weenen
en Oostenrijk _ de triple alliantie heeft ver
sterkt. Toch is opnieuw het bewijs geleverd
dat bij dit verbond meer eene tijdelijke ge
meenschap van belangen, dan eene warme
sympathie in het spel is. Toen de Duitsche
Keizer bij de uitdeeling van ridderorden den
ik weder bij u en verlaat u dan nimmermeer.
Lydia was op het punt hem mede te
deelen wat haar zoo ernstig verontrustte, maar
overmaat van bedeesdheid hield haar tong
geboeid. Mocht dat nog zoo jeugdige gelaat
nu reeds door een wolkje verduisterd worden ?
Bovendien Ibrahim had onmogelijk haar spoor
kunnen volgen. Voortaan zou zij als
Engelsch onderdaan aan de wraakzucht van dien
voornamen Turk kunnen ontsnappen. Zij
nam _dus afscheid van haar echtgenoot en
begaf zich in de boot die haar naar den se
cretaris zou brengen. Geheel verzonken in
zoete droomen bespeurde zij niet, dat een
kalk de hare voortdurend achtervolgde, noch
den zich daarin bevindenden grijnslachendeii
zwarte, die haar geen oogenblili uit het oog
verloor.
_ Sir Davis had met den spoed van een ver
liefd hart zijn bezigheden aan het gezantschap
afgemaakt en kon nog een poos voor het val
len van den avond te Scutari aan wal stap
pen. Hij vloog van het strand naar de bui
tenwijk vol blijdschap, dat hij zijn Lydia zou
verrassen en reeds van verre rekte hij zich
uit, of hij ook achter de moucharabiés een paar
koolzwarte oogen kon ontdekken, die zooals
gewoonlijk, vol verlangen naar zijn komst
uitzagen. Hij stormde het huis binnen. Geen
Lydia vertoonde zich, wél de weduwe, die er
onthutst en wanhopig uitzag.
Waar is mijn vrouw, waar is lady Davis?
riep hij.
Helaas! heer, zij is weg! roovers hebben
haar ontvoerd!
Algernon wierp zich woedend op de Griekin.
En gij hebt haar niet verdedigd, ellen
dige? Gij hebt niet om hulp geroepen?
Dat kon ik niet, heer! Terwijl ik uit was,
is men hier binnengedrongen; toen ik terug
kwam, nu zoo wat twee uur geleden, zag flc
heel in de verte de kaïk, waarin lady Davis
zich bevond, zich in de richting der zee ver
wijderen,
Algernon viel vernietigd op een rustbank
neder; daareven nog had hij den hemel in
het hart gehad en nu.... de hei. Onverwachts
Oosten rijkschen minister-president, graaf
Taaffe, op zeer in het oog loopende wijzehad
overgeslagen., waren de officieuse
pluimstrijkers in Duitschland dadelijk gereed met de
bewering, dat dit eene welverdiende strafwas
voor de zoogenoemde nationaliteiten-politiek,
die de Czechen en de Polen aanmoedigde,
maar de Duitschers verdrukte. Men beweerde
zelfs, dat keizer Franz Joseph, zijne oude
vriendschap voor graaf Taaffe opofferende aan
de belangen van zijn rijk, zijn minister-pre
sident, na den wenk van den Duitschen
bondgenoot, wel zou moeten ontslaan. Had
zich niet keizerin Elisabeth genoodzaakt ge
zien om, onder de pressie van den vorstelijken
bondgenoot van haren gemaal, de toezegging
eener waarlijk vorstelijke bijdrage voor het
Heine-monument te Düsseldorf weder in te
trekken ?
De uitkomst heeft geleerd, dat de poging
tot inmenging in Oostenrijk's binnenlandsche
staatkunde is mislukt, en zelfs het tegendeel
heeft bewerkt van hetgeen zij bedoelde. Want
enkele dagen na het vertrek van keizer Wil
helm heeft keizer Franz Joseph de laatste
zoogenoemde Duitsche elementen uit zijn
ministerie verwijderd, en den Czechischen
clericaal, graaf Schönborn, met de portefeuille
van justitie belast. Al doende leert men.
Keizer Wilhelm heeft den Italiaanschen
premier Crispi, den ouden vriend van samen
zweerders en carbonari, den medestander van
Mazzini en Garibaldi, met de meeste onder
scheiding behandeld, hem de orde van den
Zwarten Adelaar vereerd, met hem gedronken
en geklonken en hem ten slotte zijn portret
met eigenhandig- onderschrift aangeboden.
Maar Crispi neeft reeds twee reizen naar
Friedrichsruhe gemaakt, en graaf Taaffe laat
die taak over aan zijn collega Kalnoky.
De eerste gewone zitting der Kamer van
Honderd leden heeft nog ,veinig belangrijks
opgeleverd. De vergaderingen aan de her
ziening van het reglement van orde gewijd,
wekten geen belangstelling bij het publiek,
en waren ook meer vervelend dan belangrijk.
De uitslag der herziening deed mij denken
aan eene handeling van August den Domme
in het circus van Oscar Carré. Als voor het
een of ander nummer der voorstelling een
vloerkleed zal worden gelegd, geeft August
u den indruk dat er heel wat zal gebeuren.
Met verbazend veel drukte komt hij
aanloopen om die zaak eens in orde te brengen,
trekt even aan een der hoeken van het kleed
dat al is uitgespreid, en laat het daar
mede precies liggen zooals het al ligt
Ook de ministers toonden niet de minste
belangstelling, waar de heeren de Savornin
tastte zijn hand op een zacht en glanzend
voorwerp; het was een haarvlecht,welke haar
zeker bij de worsteling was afgerukt. Arm
duifje, dat aan het nest ontvoerd was, zij be
minde, zij had zich ditmaal wel verdedigd!
Sir Davis barstte iii tranen los, kuste de dier
bare relequie, het eenige souvenir, dat hem
van zijne geliefde overbleef.
Toen de weduwe zag dat hij wat kalmer
was geworden, vertelde zij hem het verhaal,
dat Lydia bij haar terugkeer haar had gedaan
van dien Oosterling met Ibrahim op straat
en van den angst, dien zij niet aan Algeroa
had durven mededeelen.
En zeg eens, viel lady Esther Stanhope
den verhaler in de rede; is men nooit te weten
gekomen, waar die lady gebleven is?
Onze gezant bewoog hemel en aarde ora
Ibrahim's sïachtofler op het spoor te komen,
maar heb eens te doen met een hooggeplaatste-,
wien alle slimheid en macht ten dienste staan!
Algernon heeft taal noch teeken meer ver
nomen van zijn veelgeliefde vrouw; maar hij
was en bleef diep overtuigd, dat zij, om haren
echtgenoot van nen dag getrouw te blijven,
haar toevlucht heeft gezocht in den dood en
hij heeft voor haar achter in het park van.
Cleveland-palace een mausoleum doen oprich
ten, waar hij eiken dag eenige uren in gebed
doorbrengt.
De schoone hoorderessen van lord
Brougham hadden de oogen vol tranen.
Welk een droevig slot heeft uwe geschie
denis! merkte eene jeugdige bloedverwante
van Byron op. Is het niet geoorloofd te den
ken, dat men dezen wanhopigen weduwnaar
nog eenmaal zal kunnen troosten?
Neen, dames, rekent daar niet op; al
zijt gij ook nog zoo lief en bekoorlijk, gij
zoudt inderdaad vergeefsche moeite doen.
want al de blonde ladies van" het vereenigd
koningrijk zouden niet in staat zijn mijn
vriend Algernon zijn beeldschoon, bruinoogig
Grieksch vrouwtje te doen vergeten, dat hij
slechts nen dag de zijne heeft mogen noemen.
C.