De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1888 21 oktober pagina 5

21 oktober 1888 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 591 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. :het prentenkabinet hoort een waterverfteekening sait de jeugd van Albert Dürer, een watermolen. De jury der ontwerpen voor een ombouwing der Toorzijde van den Dom te Milaan heeft den eersten prijs van 40,000 Lire aan den architekt Brentano toegekend. Zijn ontwerp houdt zich, in tegenstelling met de meeste anderen streng binnen de grenzen van eenvoudige herstelling zonder torens, en on derscheidt zien door zeer zorgvuldige doorvoering van de eenheid in het geheel. Giuseppe Brentano .is van Milaan geboortig en is nog slechts drieën twintig jaar oud. De Engelsche schilder Watts heeft nu in het :geheel formeel zevenendertig van zijn werken aan .zijn land vermaakt. Hij heeft dit werkelijk in een testament beschikt, maar de schilderijen zijn reeds ter beschikking, wanneer zij mochten worden ge vraagd. Hij kwam tot deze daad, geleid door zijn ?overtui iging dat elk man het beste wat hij kan, zijn land behoort te doen, of het volk dit -voor zijn waardeere of niet. Men heeft te Tanagra, waar indertijd de be roemde grafstatuetten opgegraven werden, een roode vaas gevonden, waarop een ruiter geschilderd is. De vaaa draagt de naamteekening van Phidias i(een naam die zeker meer voorkwam) zij is naar Athene overgebracht, met een bas-relief voorstel lende vijf meer dan levensgroote strijders, dat te Thespis werd gevonden. Het museum te Athene werd ook verrijkt met een archaïstisch standbeeld dat in nitstekenden staat te Corinthe werd gevon den, en een man voorstelt die een globe houdt waarop een stier en een kreeft gebeeldhouwd zijn. Bij de firma Macmillan te Londen is verschenen «en populair handboek voor bezoekers der National Gallery, waarbij notities gevoegd zijn uit de uitvoerige werken van den populairen criticus John Ruskin, door Eduard T. Cook. Bij de vergrooting van het museum zal deze gids velen van dienst zijn, en de meeningen van Ruskin over de beroemde stukken in de Gallery, die in zijn Modern Pointers en andere werken verspreid zijn, zullen hier in 't gelid gezet, zelfs voor hen die het met den critischen damesprofeet niet eens zijn, altijd zeer lezenswaard zijn. Félicien Hops, de meester-etser, wiens werk reeds ver over de twee duizend prenten telt, heeft weer bij twee merkwaardige moderne literaire werken een ets gevoegd: een frontispice bij A la gloire d'Antonia, poème en prose par Edouard Dujardin «n een bij La Pudeur de Sodome van Gustave Guiches. Vrijdag 19 Oetober is voor het publiek de jaarlijksche najaarstentoonstelling in Arti geopend. De Septemberaflevering van het goedkoope Leipziger tijdschrift Neue Monatshefte des Dahein (de prijs is een mark per afl.), dat met dit nummer zijn vijfde jaargang ingaat, bevat een uitvoerige studie aan Rembrandt gewijd, door H. Knaekfusz. Hieraan ziju ter illustratie toegevoegd de repro ducties van niet minder dan een en veertig etsen, twee en twiutig schilderijen of fragmenten daar van, en zes teekeningen. Van deze zincografiesche reproducties zijn er sommigen, vooral die naar de kleinere etsen, al zeer goed. Het artikel is nog maar een eerste gedeelte en behandelt Rembrandts werk tot 1636. Te Londen is een internationale vereeniging op gericht, die zich ten doel stelt zoo veel mogelijk exacte en onveranderlijke reproducties uit te geven van de schetsen, studies en teekeningen van den grooten Hollaudschen meester, die de vader der moderne kunst genoemd kan worden", zooals het prospectus zegt. De commissie is samengesteld uit den grooten etser Francis Seymour Haden en J. Poynter, beiden leden der Royal Academy; Sidaey Colvin, conservator van het prentenkabinet in het Britsch Museum en J. P. Heseltine; W. Bode en F. Lippman, van het Koninklijk Berlijusch Museum; Léon Bonnat, lid van het lustitut", die tot collega in Frankrijk den pas overleden vieomte de Tauzia had die nog niet vervangen werd, en onze landgenoot de Heer Abr. Bredius. De uitgave zal bij afleveringen geschieden, elk ongeveer vijftig reproducties bevattende. Vier afleveringen zijn in bemerking. Zij zijn uitsluitend voor inteekenaars verkrijgbaar, de prijs is vijf pond sterling per aflevering. Wanneer dat bedrag de kosten van uitgaaf te boven gaat, zal het overblijvende geld, dat ter beschikking der ?commissie blijft, worden besteed aan de uitgave van een extra-aflevering, die gratis aan de intee kenaars zal worden afgeleverd. De leiding der onderneming is toevertrouwd aan <3en iconophiel F. Lippmam ; zijn keuze voor de eerste vier afleveringen werd gedaan uit de verza melingen van het Louvre-museum, het Britsch museum, het koninklijk Berlijnsch museum, den hertog van Aumale, van Léon Bonnat, von Beckerath, F. Seymour Haden, R. Holford, J. Mal?colm of Poltalloch en J. P. Heseltine. De bekwame Parijsehe steenteekenaar Georges William Thornley, van wiens werk men onlangs ?op de blanc-et-noir-teutoonstelling in Arti ook be langwekkende proeven heeft kunnen zien, gaat voort een serie lithografieën naar werken van den scherpzienden modernist Edgar Degas te completecren. Thornley heeft vóór kort ook een serie .zeer geroemde lithografiön naar Puvis de Cbavannes geleverd. Hieruit blijkt wel hoezeer veelzijdig zijn Termogen om te vertolken mag heeten. Binnen eenige dagen zal bij de firma Mouton ?& Co., te 's Hage, verschijnen een door den kunst schilder Jan Veth geëtst portret van Cd. Busken Huet. De fraaie uitgave, op Japansch papier, zal velen vereerders van den overleden letterkundige welkom zijn. De HH. Frederik Muller en Cie en van Pappelendam en Schouten, zullen op 30 en 31 October in de Brakke Grond een merkwaardig kabinet van schilderyen en kunstwerken onder den hamer brengen, dat aan den heer M. M. van Galen heeft toebehoord. Onder de meubels vindt men een spinnewiel van palissander met ivoor en paarle moer opgelegd, eene Italiaanscue kast van gesne den eikenhout met geheime laden en het wapen schild der Medicis, bahuts, commodes rocaille, een prachtig bureau van Boule, schildpad met gegraveerd koper ingelegd, porseleinkastjes, secrétaires, buffetten en bureaux Louis XV en Louis XVI, met schilderwerk, met marqueterie, met koperen filets, met borduurwerk, en eene tinnen bouilloire Louis XVI met vernis Martin. De pendules (schildpad, verguld brons, wit mar mer, biscuit-Sèvres), brüle-parfums, het zilverwerk (gewijd en huiselijk), de miniaturen en objets de vitrine, de bustes, vazen, groepen en statuetten, de stukken cordova leer, borduurwerk en kant, de wapens en het ijzerwerk, het Venetiaansch glas, Siegburger aardewerk oud-Delftsch, Italiaansche en Rouaansche faïence, het Japansch, Chineesch en Saksisch porcelein, en de overige voorwerpen, vormen een museum dat Nederlandsche en buitenlandsche kunstliefhebbers zal doen wa tertanden. De oude schilderyen zyn van Begeyn, Laurens Craen, Collyer, Pieter Gijsels, Gillig, Hoet, J. Hooft, P. O. Jacobs, Kloets, Leemans, Lastman, de Meijer, Rottenhammer, Ryckaert, Simons, van de Venne, Verschuring, Van Tilborgh, Vonck. Wyck en Wijnants; er zyn ook een Van Dijck, een Andrea Del Sarto, een Rubens en een Adriaan van de Velde onder. Aan de verzameling zijn nog eenige voorwer pen uit andere boedels toegevoegd; deze zijn ech ter, ook in den catalogus, zorgvuldig van het ka binet van Galen gescheiden. LETTEREN EN WETENSCHAP. Te Wiesbaden werd den l Ten dezer een eigen aardige première opgevoerd en wel Die Familie Schroffenstein" van Kleist, (4e en 5e akte van Gottfried Stommel). Het, stuk werd door von Kleist in het jaar 1803 gepubliceerd, en is van dien tijd af een veelbesproken, geheel op zich zelf staande verschijning in de dramatische litteratuur geweest. En dat vooral om zyn ongelooflijke grilligheden en naïveteit. De veelvuldige pogingen, tot hiertoe in het werk gesteld om het stuk opvoerbaar te maken,leden schipbreuk, en toch moest men het ook telkens weer betreuren, datzooveel echt dramatische schoonheden verloren zouden gaan Een gansche reeks critici, en bewerkers waaronder Tieck, Solger, Immermann, Laube, Duik en Albert Lindner, hebben tevergeefs beproefd dezen ietwat verwaar loosden schat voor het tooneel te redden, zoodat men bijna gerechtigd is aan de mogelykheid der oplossing van het vraagstuk te twyfelen. De nieuwe bewerking nochtans heeft reeds de eerste vuur proef in het Düsseldorfer Stadttheater doorstaan, alwaar zelfs by de clóture van het laatste seizoen met succes eenige opvoeringen als proef hebben plaats gehad. By gelegenheid van het 25-jarig feest der troons bestijging van koning George van Griekenland, heeft de redactie van het te Athene verschonende tijdschrift Hestia een feestnommer uitgegeven, dat tegen den geringen prijs van 3 frs. zoowel in Griekenland als alom in het buitenland verkrijg baar is gesteld. Dit feestnommer, op prachtig papier gedrukt, in gekleurden omslag en in het formaat der grootste geïllustreerde tijdschriften, is den Isten Oetober 1888 uitgegeven en bevat vooreerst een aantal artikelen en gedichten van de meest bekende Helleensche schrijvers, zooals Paparrigopulos, Rangabé, Vikelas, Drossinis, Palamas, enz. Verder een 33tal afbeeldingen en photographieën. De redactie heeft echter ook op andere wyze getracht deze prachtuitgave aantrekkelijk te maken, door namelijk een groot aantal autographen te verzamelen van Hellenisten in geheel Europa. Deze autographen vullen 8 bladzyden, zij zijn gesteld in verschillende talen, namelyk Helleensch, Fransch, Engelsch, Duitsch, Russisch, Italiaansch, Hongaarsch, Hollandsch, Deensch, Zweedsch, enz. Men vindt er bydragen in poëzie in van Centerwall (Zweden), Flament en Muller (Nederland), Eckstein (Duitschland), enz. Bijdragen in proza van Coppée, Legrand, de Saint Hilaire. Houssaye, Claretie, Renan (Frankrijk), van den Es en me-, vrouw Zwaanswijk (Nederland), Curtius, Engel Flach, Krumbacher (Duitschland), Blackie, Dowdall (Engeland), Telfy (Hongarije), enz. Bij alle bijdra gen is de Helleensche vertaling gevoegd. Bestellingen kunnen worden uitgevoerd door zich direct te wenden tot het bureau van het tijdschrift Hestia te Athene, en verder door eiken solieden boekhandelaar. Van de brochure van den heer Taco H. de Beer, Examen-dressuur, naar aanleiding van Photographie of schilderij?" van Tiszoo, geschreven, is reeeds spoedig een tweede druk noodig geweest; deze is, vermeerderd en omgewerkt, deze week bij de uitgevers Blom en Olivier te Kuilenburg verschenen. Schaakspel. No. 153. B. 'G. LAWS te Londen. Derde Prijs in het Tornooi van The Sheffield Independent." ZWART. INGEZONDEN OPLOSSINGEN. Goede oplossingen ontvingen wij van J. A. W. te Gouda van nos 147, 148 en 149. Pion" te Rotterdam van nos 147, 148 en 149 (de twee eersten niet volledig). E. E. te Rotterdam van nos 147 en 149, die van no. 148 is niet goed, daar op 1. c6 b8, a2 c4 een mat in twee zetten onmogelijk maakt. A. J. d. K. te Dord recht van nos. 147 148 en 149. v. W. te Rotter dam van nos 150 en 151. v. S. G. te Kralingen van nos 150 151 en 152. W. v. H te Delft van nos. 150 151 en 152. No. 154. A. Z. Huggins te New-York. Wit. Koning el, Dame c7, Torens c3 g3. (4 Zwart. Koning e3, Pionnen d3 d5 e4 fö15. (6 Mat in drie zetten. b c d e f g h No. 155. Eindspel van Van Fliet te Londen. WIT. Wit. Koning a8 Dame b3 Pion b7. (3 Wit speelt voor en geeft in drie zetten mat. Zwart. Koning a8 Dame cG. (2 (Wit 8 en Zwart 7 stukken met K. dG). Wit aan den zet wint. OPLOSSING VAN SCHAAKPROBLEEM No. 147 1. f4 d3 e4 d5 2 cG X a7 f K onv. 3 P. of p. fo b.7 hl 2 3 of f5 2 fl f5 f K of R X I> 3 R of P. fo 2 cG X 7 onv. 2 fl g2 fo 2 cG X e7 f onv. 2 cG X c7 f onv. 2 cG X e7 t 2 fl - g2 f 2 cG X e7 f 2 fl - g2 f Oplossing van No. 148: c5 X b4 b l of a5 X b4 a3 X &4 of al c3 a3 b3 bl b3 of a2 c4 a3 c3 of bl b2 a2 do fG speelt anders Oplossing van No. 149. l e8 dG a4 c5 2 d4 d5 -j-o a4 bG 2 a2 b4 fo a4 elders 2 a3 X a(J t aG ? onv., 2 D fo dr> eG of f6 _ f c6 elders d7 e5 g7 speelt b3 X c2 e3 e2 anders 1. cG c5 onv. K onv. K f onv. 3 D R of p. -j-o 3 fl g2 fo 3 D R of P fo 3 fl g2 -j-o 3 D of P fo 3 D fo 3 P. fo böfo cG fo 2 D. 2 I) 2 P X d;! -j-o 2 T c,4 fo 2 D X d4 t" 2 D e7 fo 2 R e7 fo 2 T b5 fo LONDENSCIIE AVONTUREN. Beleefd en beschreven door JACK T. GREIN. Is 't de hemel die in eeuwig grijs gewaad over de onmetelijke stad hangt? Is 't de snijdende Oostewind die engelen in duivels doet verkeeren ? Zijn 't misschien de kranten met haar steeds ver nieuwde relazen van eigenaardige gebeurtenissen, dolle invallen, excentrieke daden, zoo gemeenzaam onder de natie van het spleen? Zijn 't... doch j waartoe vorder vragen stellen, die lozer en schrij i ver met een schouderophalend quien salie!' moet j beantwoorden, immers 't feit staat daar, dat de ' atmosfeer van het leven te Londen een merk'? vaardigen invloed uitoefent op al wie er mee in ' aanraking komt, dat ze ideeën doet geboren wor; den, tot daden aanspoort, die de menschen, ginds, ' ten uwent op 't vasteland van Europa, bespotte lijk, belachelijk, ja, laat me nu maar dat bij uit stek hollandsche epitheton ornans gebruiken: onfatsoenlyk" noemen. Immers 't is onfatsoenlyk" zich in dames ge zelschap te begeven in een flanellen pantalon ea buis, zonder das, boord of vest. terwyl de blanke huid door de flap vanden borstrok heenschemert. En dat is toch in Engeland heel fatsoenlijk, wat zeg ik, fatsoenlijk, iedere stoere Brit, late hjj winkeljongen of Lord wezen,gaat op een zomerschea zondag aldus en niet anders gekleed met zija dulcinea spelevaren. En als ge dat al onfatsoenlijk noemt, wat dunkt u dan van een jongmensch »ran goeden huize" zou ik zeggen, als 't een advertentie gold, die er een extra pakje op na houdt, dat uit meer gaten dan lappen bestaat, die op een paar laar zen loopt, door wier zool het water sypelt, en die zyn hoofd soms kroont met een flambard", die eenmaal zwart was maar nu al de kleuren van den regenboog vertoont en dit al enkel om op avonturen uit te gaan, zich te encanailleeren met Jan-Rap-en-zijn-maat, Fi donc! niet waar, zoo roept gij, die op uw club, gekoesterd door fluweelen leuningen, de beschryving van dit gala-kostuum leest of gij, mevrouw die juist bezig zijt geurige Souchong in fijne, doorschijnende japansche kopjes te gieten. Wat zal ik te my'ner verdediging aanvoeren? Dat het zijn charmes heeft 't leven, dat wij an ders door een bril bekijken, met het bloote oog te be schouwen ; dat ik in n avonturenexpeditie meer ervaring heb opgedaan, dan toen mijn meesters me Ovidius Naso en Cicero hebben eingeblaeut," neen, laat me u mijn avonturen vertellen en luis ter hoe ik doorbracht: I. EEN DAG ALS SANDWIHCMAN". Men weet hoe 't woord Sandwichman in de wereld kwam! wij zouden ze boterhammetjesmet-vleesch lui noemen omdat het lichaam vaa het wandelende advertentiebord, tusschen twee planken is gekneld, evenals het sneedje roastbeef tusschen de plakjes brood. Voor mij hebben die slofjes en droogjes huns weegsstappende wandelaars altijd eenige attractie bezeten, want ik vroeg my zelf af, hoe werken de hersens toch van die kerels, die twaalt uur achter elkaar, zonder iets te doen dan hun plan ken te slepen, langs de straat slenteren ? Ik heb die vraag aldus beantwoord : Ik wist dat net Universal Knowledge bureau" in Southampton Row op zekeren dag een aantal Sandwiches noodig had, ik kleedde me derhalve dien ochtend, 't was buiig weer, in mijn gala-pak, kleurde mijn tanden met een laagje cassia" (want mijn vrienden beweren dat mijn snor en tanden me altoos zullen verraden) zoodat ze er nogal aangerookt" uitzagen, draaide mijn knevel in onmogelijke krullen en plakte ten overvloede nog een napoleonsikje" tegen mijn kin aan, zoodat ik summa summarum totaal onherkenbaar was. In de Row" stonden al een twintigtal kerels even gesoignecrd gekleed als ik. Men begluurde mij met achterdocht; merkten ze dat ik geen broe der van het gild was ? Wat zagen die zielen er uit! de meesten verrieden door de diepe voren om. de neus, door de blauwe randen onder de oogen, dat vleesch op hun tafel een ongekende weelde was, enkelen waren rossig getint in hun gelaat door de eeuwige slavernij aan sterken drank. De taal van allen was ruw en laag. Klokke negen verscheen de Manager", een heer" met dikken gouden ketting, een glimmende kachelpijp, en een grijskleurigen overjas, nieuwst model, zonder spleet van achteren. Hij pikte do netste onder ons uit, ik was er een van, en we gingen naar binnen. Daar werd mijn hoed in verzekerde bewaring genomen, me een Universiteitskalotje op het hoofd gedrukt en me een tweetal borden ter hand gesteld 't eene voor den rug bestemd, met een advertentie van het office" erop, die o .a. zeide, dat de Maiiager" tegen betaling van l shilling alle hem gestelde vragen beantwoordt, 't andere voor de borst, met een klein lessenaartje erop waaraan eeu lei met griffel bevestigd was. Nu, boys," zei de chieke meneer, toen allen in 't gareel waren, nu loopen jullie maar van Fleetstreet naar 't Monument heen en terug, altijd zacht jes en om half n komen jullie hier rapporteeren dan zullen we verder zien. Voor luiicli krijgen jullie een half uur, om zeven uur is de dans afgeloopen en krijgt elk l shilling en zes pence. En niet praten hoor \" Maar eigliteen pence" bromde er een. Als je geen trek hebt vent, zeg het dan maar; er is concurrentie te over!" De andere zuchtte en.... berustte. Hort! daar gingen we, zes aan de linker, zes aan de rechter zij der straat; we spraken niet, althans niet hoorbaar, van binnen vloekten misschien en kelen onder ons over de straatjongens die grapjes verkochten over onze kalotjes.' Aan mij voorbij raasden omnibussen en cabs, 't was kantoortijd en de geheele City scheen n dolle, dravende, zenuwachtige menschenkluw; kijk daar loopt X." dacht ik, terwijl ik een kennis ra kelings voorbijliep, hij zag me niet en zocht me ook niet onder 't kalotje en de schamele plunje. De anderen liepen wezenloos voor zich heen, straat-in, straat-uit zonder ophouden, en denzcltden stap, altijd dicht bij 't trottoir, en de goot, zou 'k zeggen, als Londen die Amsterdamsche luxe kende 't Werd elf uur, half twaalf, geen ziel die aan mijn lessenaartje dacht, och, ook de Sandvrichlui zijn geen nieuwelingen meer voor de Reuzenstad. Omkeeron mannen!" kommandeerde de eerste in 't gelid, en met bovalligen zwier maakte de heele kolom linksomkeert en nu ging 't in ietwat ver snelden pas terug naar de Row.'' Waar lunch jij?" vroeg een mijner makkers, Ja waar luncht men als men van 18 pence per dag. moet leven en vrouw en kinderen onder houden, dacht ik en ik zag den vrager vragend aan. Ik ga bij Harris sappige worst, lekkere uien !" Uien! 't woord maakte me zeeziek, mijn ergste vijanden. Maar tu l'as voulu ik ging mee naar de taveern van den beroemden worstmaker, waar men voor n penny een stevige saucijs, voor een tweede een bordje dampende Spaausche uien krijgt.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl