De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1888 16 december pagina 6

16 december 1888 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.ó99 kern met stalen omhulsel); buskruit dat weinig vuil in den loop achterlaat en bij eene ning die op den duur niet te groot is, de e snelheid aan het projectiel geeft; zijn zaken die naar wij meenen hier te Mfe nog in onderzoek zijn. Tfeor het -o-ogenblik z\j slechts vermeld, dat wordt medegedeeld in Rusland een geweer aqn uitgevonden, waarmede in de minuut 62 " kunnen gedaan worden zonder dat de loop urordt (I ?); waarbij eene buskruitsoort gewordt die geen rook geelt (!) terwijl het bjjna geen knal veroorzaakt (!) Natuurlijk nog een geheim (!) Als die volmaking zoo gaat, dan verdwijnen de legers van een slagzonder dat men iets hoort en misschien zal d(wr de toekomstige volmaaktheid van de vuur wapenen en van de menscben die ze gebruiken, da oorlog zelf wel zoo langzamerhand in onbruik götaken of verdwijnen. Wij hopen het! Schaakspel. CONS LTATIE -PARTIJ, gespeeld 15 Maart 1888, te Winschoten. C e n t r u m-g a m b i e t. A. Woldendorp. J. D. Tresling. en L. Benima Zwart. e7 e5 d7 d5 d8 f8 e6 -- e5 d4 d5 X e7 X e7 c7 c6 c8 e6 (b b8 d7 d7 f8 X c4 Wit. 1. e2 e4 2. d2 d4 3. c2 c3 4. dl X d4 5. d4 X e4 f G. e4 X e7 f (a 7. cl f4 8. bl d2 9. gl f3 10. f3 d4 11. fl c4 12. d2 X c4 f8 13. f4 c7 ! g8 f6 (c 14. d4 f5 o o .15. o?o?o f6 d5! 16. f5 X e7 f g6 X e7 17. c7 d6 f8 e8 18. d6 X e7 e8 X e7 19. hl el a8 e8 (d 20. el X e7 e8 X e7 21 c4 e3 (e d5 f6! 22. e3 f5 e7 - d7 (f 23. dl X d7 f6 X d7 24. f5 d6 (ff Stand der partij na den 24sten zet van Wit. ZWART 25. cl d2 26. d6 c8 27. d2 e3 28. e3 d4 29. b2 b4! 30. c8 a7 31. a7 X c6 f 32. c6 d8 33. f2 f4! 34. d8 - b7 f 35. b7 c5 36. d4 - e4 (i 37 g2 - g4 38. g4 X h5 39. e4 f3 40. f3 g3 41. gS h4 42. h4 X h5 43. h5 g6 44. h2 h4! d7 e5! b7 b5 a7 a6 g8 f8 e5 d7? f8 e8 e8 e7 (h e7 d6 t7 f6 d7 b8 d6 c6 c6 do g7 g6 h7 h5 f6 _ f5 f (j gfi X h5 d6 d5 d5 c4 c4 X c3 c3 X b4(£ Opgegeven. Stand der partij bij het opgeven door Zwart. ZWART abcdefgh WIT a) O- i. hier de sterkste voortzetting en beter dan die ir "Uet jaarboekje van den Nederl. Schaakbond (1887) wordei De raadsheer heeft hier geen gunstige plaats, zooal: utt ket Yervolg blijkt. Beter ware cS f5. a> Op 13... »8 c8 ware gevolgd: 14 c7 d6 g8 i'6 is «4 fel d) Sterker was misschien 19 eT X el ; 20 dl X el ?? dU f*!; 21 el e7 enz. oi "ff't speelt uitstekend l Dit is de eenige goede zet ?waücdoor wit tevens den afruil der torens kan forceeren e» goede kansen roor het eindspel krygt. ?) Is er beter? <j) Wit heeft nu een eindspel bereikt waarin zijn paari eefc guustige plaats heeft dan dat van zwart, eu zijn koning snel op zwart'» linkervleugel kan werken. h) Zwart geeft hier een pion op, het beste in deze steling. Op 30... d7 b8 volgt: 31 d4 cS . .. e8 d7; 2 c5 b6 (dreigt b6 b7) ... d7 d6; 33 b6 17 en wint den C- en A-pion. t) Nu kan het zwarte paard zich niet zonder nadeel be wegen. Zwart is verloren l j) Ee» laatste poging om de partji te redden. Maar hieroor juist krijgt wit gelegenheid het gevecht op den konings'leugel te beslissen. fc) De h-pion is op geene wgze tegen te houden. Bijv. 4 ... b4 X C5; 45 h4 h5 ... b8 d7; 46 h5 h6 . .. 5 d6; 47 g6 f7 en wint. Wit heeft het eindspel uittekend en fijn geleid. PROBLEEM No. 5 van Anton Nowotny. ZWART abc de f g h WIT 'Wit begint en geeft, in 4 zetten mat. DUIVELSPILLEN. 's Maandags is er iu geheel Amsterdam geen gezelliger plaats dan bet Amstelveld, en op dat marktplein is er geen gezellin-er hoekje dan dat waar de handelaars in sigaren hunne waren uit venten. Dat is de hoeke des lawaais. Overal op het Amstelveld wordt 's Maandags morgens geschreeuwd; achter een kar met pereu staan drie kerels gelijktijdig 7,00 vervaarlijk te gil len : een sjent een vijgepeer! dat meii eer weg zou loopen dan er zoo'n peer te koopen; en de Beste Nevcr" en de Heetc Boontjes" worden met overslaande stem en met zulk een ontzettend wijden mond aangekondigd, dat men in de zonne stralen de droppeltjes vroolijk over de eetwaren ziet springen, waardoor het haast onwaarschijnlijk klinkt, dat twee Maandaghoudende metselaars heel fideel, ieder met een kopje heetc boontjes in de hand met elkaar aaustooten en onder het gebrui kelijke santé" het nat waarin de boontjes zwem men opslurpen. Maar al dat schreeuwen is niets in vergelijking met de levendigheid, die in genoemden hoek heerscht. Het eene is niets dan schreeuwen, zoo ouharmonisch mogelijk het andere is een concert, een Hollandsche opera. Men kent, er bijna ook evenveel landstalen als in den Park schouw burg, eu het Antwerpsch uit de Boeksteeg hoort men er dikwijls bijna eveu onverva'scht als Dcrckx. het ous iu dit thea ter te genieten geeft. Maar op de markt hindert dat niet, omdat daar iu den regel geen beschaafd publiek er naar luistert. Het eeuigc wat een onwelwillende kritiek op de opera in den sigarenhoek misschien nog met ecnig recht zou kunnen aanvoeren, is, dat alle exceutauteu ieder voor zich zelveu te veel op den voor grond trachten te treden eu de gehcelc aandacht van het publiek voor zich alleen pogen te winnen. Het zijn daar trouwens ook niet alleen sigarciihaudelaars, al maken dezen de meerderheid uit. De man met gerookte bokking verhaalt er ook de ge schiedenis zijner visschen; de man met peimeu eu potlooden verzekert er dat hij zijne waren zoo goedkoop van de hand zet, dat als ge bij hem niets koopt zonder hem opzettelijk te willen beleedigen, ge bepaald geen centen in den zak moet hebben. De koopman met lappen vloerzeil slaat met zijne rollen zoo geweldig op de kar om te toonen dat ze onverslijtbaar zijn, dat ge in zijne nabijheid zijnde letterlijk niets anders hoort Eu de sigareuhaudelaars Die schreeuwen zoo luide tegen elkaar op, dat ge ook hier wel haast een tekstboekje zoudt noodig hebben om te hooreu, wat er gezegd wordt. De een overreedt zijn publiek dat het toch be grijpen moet, als er hier op de markt, groot c sigaren verkocht worden voor denzelfdcu prijs, dien hij voor deze kleine vraagt, iu die groote noodzakelijk stroo en andere" zwijuerij moet ge stopt ziju.''1 En die van de groote sigaren schreeuwt daar tusscheii door: Jawel, jawel, jan-el! de Prins van Waales, dat merk heeft hij ook al! Maar ik ver koop Koningin Emma voor een bagatel.'Jawel, de Prins van Waales, dat zijn ruimtemakers; daar kan je mee door het dichtste gedrang komen, alsof je heel alleen in de straat bent. De Prins van Waales woont in Amerongen tegenwoordig, maar Koningin Emma nog altijd in den Haag eu als je die door je neus laat gaan dau zal iedereen zeg gen: da's nog is lekker!" Een derde herinnert aan diefstallen van groote partijen tabak die ergens iu liet buitenland mouten hebben plaats gehad. Hcele spoortreinen vol, groote stoombooten met de fijnste Havanna!) beladen, zijn spoorloos verdwenen. En hij zal niet zcgffen, dat, hij weet waar ze gebleven zijn, daar zal hij wel oppassen maar dit is zeker, dat geen man u in ons land zulke lekkere en goedkoope si garen kan leveren, kun leveren herhaalt hij, als hij die daar voor u staat '." Maar boven die allen uit klinkt de stem van den man, die de Duivclspilleu verkoopt. Dat is de heldentenor. /,Kwaie schoonmoeders !" gilt hij uit, ciat, men 'tover de gcheele markt kon hoorcn. Kwaic schoonmoeders ! Wie heeft er ec?i kwaie schoon moeder ?!" Onmiddclijk is zijn tafeltje omringd door een dicht op elkaar gedrongen troep mannen. Hij, toch reeds laug, steekt op ziju stoel ver boven hen allen uit. Hij heeft een wit pijpje in de hand cu stopt dat vol tabak. In de andere hand neemt hij een dichtgevouwen rood papiertje uit den voorraad daarvan op zijn tafeltje. Heb ie een kwaie schoonmoeder," zoo begint hij dan; die je huis niet uit wil, al sla j'r eiken dag een blauw oog, zoodat ze na veertien dagen geen wit plekje meer aan haar lijf heeft, heb je zoo'n schoonmoeder, dan zal ik je helpen om haar kwijt te raken. Je hebt alles al gedaan om haar kwijt te raken niet waar ? Je bent zelfs al bij den apotheker geweest om voor twee en een halve cent van dat goedje, waar schoonmoeders den kraaienmarsch van blazen. Maar die apotheker heeft tegen je gezegd: neen, jongen, dat kan ik je niet geven, want van dat kraaienmarsch blazen zou je schoonmoeder dood gaan en dat is niet goed voor de gezondheid. Maar ik zal je van je schoonmoeder afhelpen." Het publiek luistert met stijgende belangstelling ! Je koopt bij mij zoo'ji pakje duivelspillcn. Eu dan vraag je op ceu goeicu morgen heel vrindelijk: Schoonmoeder, zou u asjeblieft de kachel eens voor mij willen aanmaken? Dau zegt ze: welzeker, jongen. Haal maar wat turf eu hout v au den zolder. Dat doe je dau natuurlijk en je legt het, bij deu kachel. Na zal ze je vragen: kriju de petroleum cu de vuunnakers uit de keuken! Eu dau sla je i de banden van schrik iu elkaar, zóó! Eu dan roep je uit: petroleum eu vuurmakers, schoonmoeder! Wou je daar de kachel mede aanmaken? dat heb ik uog nooit gehoord! Mcufch, ben je krankzinnig geworden ?! Met ceu emmer water moet u de kachel aanmaken! Dau vlieg je naar de keuken en je komt met een emmer water terug. Je schooumoedcr gooit natuurlijk het raam open eu roept de buren: Kom toch eens kijken, mijn zoon is gek geworden. Iu dieu ttisseheiitijd heb je ongemerkt ceu duivels'pil n maar, anders krijg je onaan genaamheden wiet de brandweer op ecu turf in de kachel gelegd eu als de buurvrouwen en je schoonmoeder y>-toekijkcu, dan gooi je 'r een schep water op eu de vlam slaat er uit. Dan schreeuwen ze: die kerel is vau den duivel bezeten! en weg zijn ze, je schoonmoeder het raam uit." Ecu uit het publiek steekt de hand uit met een stuiver erin, om zoo'u wonderdadig pakje pillen te koopen. Maar de koopman zegt: Ik zal je dadelijk helpen, laat me even uitpraten alsjeblieft." Iemand uit, deu hoop, achter mij, zegt: 't Is jammer dat die vent, geen domenic is geworden." Eu ecu eindje verder klinken de groote diefstal" en stroo eu andere zwijuerij" en de Prins vau Waales" zoo verward door elkaar dat de pillcukoopmau even een slokje uit ceu glaasje noemt alvorens daartegen op te gaan schreeuwen. En de man achter me, dat drinken ziende, zegt, weer: uct als ecu domenic! Wil een grappenmaker eeus ecu kastelein beet nemen, dan gaat hij aan do tapkast, eu zegt: geef j me een borrel. De kastelein zet, het, glaasje neer en keert zich om, om de kraft te krijgen. Onder wijl gooi je ceu pil in het glaasje, en als hij in schenkt vliegt er de vlam uit. De kastelein de deur uit, jij drinkt, je glaasje uit, schenkt uog ccus in, want hij komt zoo gauw niet weerom, cu zonder betalen ga je naar huis." Vijf, zes handen steken boven de hoofden vau het schaterende publiek uit, ieder wil zoo'n pakje pillen hebben. Maar hij: «Alsjeblieft, ceu beetje L'cduUl! Alle mcnschcii tegelijk kan ik toch niet helpen! Laat me toch eerst uitpraten. Jullie vallen iemand altijd in de reden en dat, is niet fatsoenlijk, dat, weet je wel. Hond je bakkes, kerel, niet je Prins vau Waals. Een mcnseh kan zijn eigen woorden niet verstaan, met jou geblair." En om er tegen opgewassen te zijn, nam hij uog een slokje net als een domcnie en iring voort. Zoo kun je ook een aardigheidje met een dienstmeid hebben, die aan het dweilen is vau de stoep. Je gooit maar zoo'u pil op de natte stoep ouder haar eu Kaatje springt zoo hoog op, dat je ecu heelcboel moer vau haar te zica krijgt dau ze plei/icrig vindt." Maar uu al gekheid genoeg gemaakt. Laten wc uu ccus ernstig zijn. Ja, meneer, ik zal je dadelijk helpen, een oogenblikje nog. Je hoeft toch niet te gaau trouwen, dat je zoo'n haast, maakt. Of wou je je vrouwtje soms ook ecu klein verrassiukje met zoo'u pilletje bezorgen!" Die klaut was hij kwijt, want, er werd om dezen zoo hartelijk gelachen, dat hij haastig afdroop. Xoo zat ik eens iu ecu spoortrein cu daar was ik met ecu meneer, met een pijp tabak in zijn mond maar die geen lucifers bij zich had. Toen zei ik: ..hadden we maar een emmer water bij ous of re gende het, maar dau waren wc dadelijk geholpen." Jij schijnt ceu rare snuiter te zijn," zei die me neer tegen me. ..Uit welke negory kom jij vau daan?" Ik, meneer? Ik beu uit de negory Bouglabara, j vier uren boveu de hel. Daar staat op de poort j geplakt: hier houdt het meuschdom op! De wereld is hier dichtgeplakt met het rti'-f/ei/'l lilarl van Amsterdam." De vent keek me aan of hij 't iu Keulen hoorde donderen. Wat heeft dat met mijn pijp te maken, dat geklets? vroeg hij nijdig. l Geklets?" zei ik. In die negory waar het j menschdom ophoudt, kletsen ze niet. Daar maken ! ze.... houd toch je snuit, kerel, niet je, Prins vau Waals! Rook jc'sigaronzelf, dan houd je weer veer tien dagen voor goed je mond!.... In die negory maken, ze duivelspillen! Daar staat boven, de deur j van den burgemeester: Vuur door water! De vent j keek me aan of hij bang voor me werd, eu om hem l gerust te stellen zei ik: kom aan 'ncneer, ik zal j je helpen, 't Is toch ook niet van je te vergen, j 'dat je met een paar emmers water op reis zult gaan en zes weken met je in den trein blijven zitten om te wachten tot het gaat regenen, daar ! heb ik geen tijd voor. Want als het ging regenen was je dadelijk klaar; dau houdt je maar even je pijp buiten het portier in de hoogte eu onze lieve lieer steekt 'm zelf aan. Maar bij gebrek aan ecu emmer water cu een stortbui, behelpen wo ons maar met ecu beetje jouenlijm. Asje blieft, zei ik tegen hem. Deze duivelspil leg je1 op deze tabak in je pijp (en de koopm.-in deed voor zijn publiek in zijne pijp ook 7oo'n pil) en dan doe je: tuuf, tuuf (hij spuwde op de pil) zoo, wil het nOET niet, dau doe je uog maar eens tuuf, tuuf ! Daar gaat?i al." Eu ecu vlammctje flikkerde op, de koopman trok eu de pijp dampte. '/ie zoo, nou keu jelui terecht," riep de koop man eu hij had geen handen genoeg om de koopers te bcvredigou. In weinig tijds was zijn tafeltje leeg, de troep volk over de markt verspreid en, zat de jolige kwaut, zijn opbrengst na te tellen om. over een kwartier dezelfde uien weer te tappen. VOOR DAMES. De Dorothy". -- Het corset. Judic, Marsy en het wit. Schoenen zonder hakken. Götlie's vrouw. Amerikaansche dranken. To Londen, in Mortimer-street, is een inrichting geopend, die zeer wordt toegejuicht, The Dorothy". Mrs. Cooper-Oakley (die ouder den naam Madame Isabol een beroemd koedeu-atelier in Bondstreet presideert), hoeft er een keurig ingericht damesrestaurant, een soort bouillon-Duval, goedkoop en netjes, geopend, voor winkeljuffrouwen, onderwij zeressen, tclegrafisten en dergelijke bestemd. De eigenares bestuurt do inrichting, geholpen door hare zuster, miss Cooper, on een heer en dame van zeer gocdo familie, Mr. en Mrs. James Hope. Voor acht pence, 40 cents, geeft Mrs. Oakley eea portie rundvleesch, en voor degenen die het vragen zelfs oen tweede portie, twee groenten en brood Pudding is een penny extra, gelei drie en een halve ponce. Het moet deu hongerigen klerk in de City de tranen in de oogen brengen, dit to lezen," schrijft een der Waden. De eetzaal is in twee kleuren geschilderd, eu met Japansche waaiers, parasols en kamcrscïiutten keurig gede coreerd. De bediening wordt waargenomen door drie dienstmeisjes; de eigenaressen heipeu voorloopig mede. Met tachtig personen daags worden de kosten goedgemaakt, en die zijn er reeds gere geld. Mrs. Oakley heeft aanzoek gekregen^ om dergelijke restaurants ook in Buckingham Palaceroad en naar den kant der City op te richten; men wil haar, zoo uoodig, met geld steunen en do zaak zal wel tot stand komen. Mrs, Oaklej heelt, ziende hoe moeielijk het voor haar eigen werksters was. een fatsoenlijk maal te krijgervoor weinig geld, het denkbeeld opgevat. Zij heeft nu ecu goeden kok uit het badhótel te Folkestono, on een zeer gooden voorsnijdcr, wat vooral veel waard is. Voor het koken wordt uitsluitend gas gebruikt. De Dorothy" opent 's morgens to 10 uur en sluit 's avonds te half tien. Mrs. Oakley denkt er over, ook eten aan huis to zenden. ?>? ?'?:? Het corset" wordt een topic of tlie day. Wij vinden er weer twee min of meer interessante artikelen over, een van Parisis" (Blavct) en een van Ouida. Parisis is er geen bestrijder van. Over het toilet schrijvend, noemt hij er het corset deu grondslag van, zonder hetwelk de sierlijkste gebouwen, dooi de meest ervaren handen opgetrokken, uitcenzakken en instorten. De Grieksche vrouwen droe gen er geen" .... Maar wie verzekert ons. zegt Parisis, dat alle Grieksche vrouwen de vormen van de Veinis van Milo hadden V Dat zij niet andere correctieven voor de gestalte konden, waarvan het geheim verloren is gegaan? Ku dat, als zij bet corset gekend hadden, zij het niet mot voorliefde haddon gedragen? De hygiëne is er tegen." Niet alle hygiënisten; en daarenboven, als men tnsschcn hygiëne en eleganco te kiezeu hcett, is er menig' een, die het iiei'st eerst wat met de eloganco en dan met de hygiëne, probeeron wil. De grooto couturiers weigeren eene vrouw aan te kleeden die geen goed corset draaft, b.v. van Léoty. place de la Madeleinc. of een der andere s))eeialislen ; zij beweren dat er, zomler dit, toch geen eer aan een toilet to behalen is; wie dan inderdaad goed gekleed wil zijn, heeft geen keus. Het artikel, waarin Onida het onderwerp be handelt, is zoo karakteristiek, dat wij er iets meer van oiernemen. De vrouwen" zegt zij, zijn meer nog door haar kleermaaksters dan door haar eigen gezond verstand, gelukkig, bewaard geworden voor de smakeloosheden die het mannentoilet in onzen tijd misvormen. Men kan zich zelfs op het punt van klceding nauwelijks iets smaakvollere denkeu dan hetgeen door de eerste Parijsche huizen in de laatste tien of vijftien jaren is voortgebracht." De kleeding", vervolgt zij. is iets kunstmatigs. De natuur heeft met kleeding niets te maken; de omslagdoek eouer Indiaanscho gijn w. do halsband eener menscheneetster, is even eer een kunst voorwerp als de mnnteuu de cour eoncr lOnropeesche hertogin. Daarom heeft het geen zin, aan oen costuum gemis aau eenvoud te verwijten ; costuum en eenvoud staan tegenover elkaar, want eenvoud is natuur; en wie zou beweren dat do natuur het vrouwelijk lichaam had gevormd als een kapstok om Meeren op te hangen ? Costuum is dus kunst; hot beste costuum is dus dat, hetwelk het best aau zijn doel beantwoordt, het meest de natuur verfraait; ja zoo bevallig, zoo wel ge vormd is, dat het oog, erop blijvende rusten, niet' meer denkt aan de ruwheid van het klimaat, aau de vooroordeelen der maatschappij, welke kleeding eischen, maar alleen aan de schoonheid en harmonie van kleeding en persoon. De klecding is een toevoegsel, waar de menschelijko vorm. voortaan niet buiten zal kunnen: het is dus van belang, niet dat het zoo eenvoudig, maar dat het zoo bekoorlijk mogelijk zij; eu dat zijn de costumcn, door de elegante vrouwen en de beroemde actrices van onzen tijd gedragen, zeer zeker". Dat fraaie toiletten duur zijn, is te betreuren, maar toch onvermijdelijk; eone /eniine Ijïen jiji'sc zal altoos een kostbaar voortbrengsel der beschaving blijven. Het is een weelde-artikel, en moet betaald worden, of betalen. Is zij tri-* bieu mine, dau zal zij eischen, dat haar kleermaker haar toilet, Uet resultaat van gemeenschappelijke overweging en vinding. niet uog enn aan een ander verkoopt, en dit alleen is reeds duur. Maar ook dat is nog niet voldoende. Het kostbaarste toilet van de beste fuiseuse zal de draagster alleen goed ge kleed" doen zijn, wanneer het haar volkomen past, wanneer zij er zoo op haar gemak in is, alsof zij er niet meer aan dacht dan een bedelaarster aan haar lompen; en deze achtelooshcid het ge heim der grooto Fransche actrices in haar kost bare toiletten is tegelijk de uiterste gratie en verhoogt weer de kosten van het toilet." Xa een uitstapje over wit en zwart, komt Ouida tot het corset. De wespentaille is belachelijk,"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl