Historisch Archief 1877-1940
No. 615
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
'den, is volstrekt niet mooi, de ruggen der stoe
len vooral zijn leelijk. Voor het blad van. de ta
fel is een fraai geteekend stuk notenhout gebruikt.
De HH. Vos en Legrand, Amsterdam, hebben
met hun zwart gepolitoerd salon-ameublement, No.17,
blijkbaar zeer den smaak van het publiek getroffen;
een half dozijn kaarten van nabestelling zijn er aan
gehecht. Het salonmeubcl, zwart met vergulde orna
menten, maakt met de verdeeling van zijn hekjes,
hoekjes en hokjes, zijn fraaie spiegeltjes met de
?geslepen randen, zijn kastjes en verdiepingen, den
indruk van iets zeer elegants; ook de crapauds en
«toelen zijn fraai. In het zwarte ameublement
van J. A. van Weeren, te Amsterdam, No. 18,
trekt ook het mooie slanke salonmeubel de aandacht;
hierbij vindt men een van de weinige speeltafels.
Eene afzonderlijke afdeeling, omdat het duurder
is, vormt het ameublement van J. van Hulzen te
Zwolle. No. 19. Het kost f 770, en is inderdaad
fraai. De stijl toont, met zijn inlegsels van gladde
koperen lijntjes, een neiging voor het Empire; bij
zonder fraai zijn de stoelen, waar het zware boven
stuk van den rug, met terra-cotta fluweel bekleed,
rust op den rand van gesneden hout met koper.
Thans de huiskamer-ameublementen. Zij zijn
.meest zeer eenvoudig; C. M. Eckhart te Rotter
dam, W. C. van Eest te 's Hage, J. van Hulzen
te Zwolle en te Kampen, Gebr. Monsieur te Steen
wijk, E. E. Prins en Co. te Amsterdam en Randoe
te Haarlem zonden allen flinke, soliede eetkamer
ameublementen in, met een gemakkelijk buffet en
flink dressoir en uittrektafel met eenige bladen.
Bij de firma Engelen van Kampen schenen ons
buffet en dressoir vooral flink opgevat en sierlijk
.afgewerkt; het bekroonde van de firma J. A. van
Weeren te Amsterdam is zeker alleszins de ver
melding waard, alleen lijken de twee fauteuils wel
wat reusachtig voor aan tafel.
Het eetkamer-ameublement van D. J. Bomhof
te Zwolle, is 200 gulden duurder dan de anderen;
?maar het is ook artistieker bewerkt; in dat van
Haak en Hesselink te Amsterdam, is vooral aan
het buffet veel zorg besteed, alleen, dunkt ons de
zware overkapping der buffetkastjes wat verplette
rend voor de slanke zuiltjes waarop deze rusten.
De mode der handvatten boven aan de stoelen, die
wij hier en bij enkele andere ameublementen vin
den, schijnt niet aanbevelenswaardig; het is onge
past en ongezellig, en in strijd met het rustig
karakter van een stoel, het wegschuiven ervan op
?eeue zoo in 't oogvallende plaats, boven aan den
rug, door een blinkend handvat in herinnering te
brengen. Ook het volgende ameublement, zeer fraai
met bont Perzisch velours bekleed, van Prins en
C!o. te Amsterdam, heeft deze handvatten. Het eet
kamer-ameublement No. 32, van Vos en Le Grand
te Amsterdam, 520 gulden, onderscheidt zich door
forschen, solieden stijl. De gebeeldhouwde leeuwen
koppen staan goed bij het dik opgewerkt, geperst
leerdoek van stoelen en crapauds.
Nu de slaapkamer-ameublementen: P. van
Bergen te Gennep, Broesterhuizen te Leiden, G.
A. vam Campen te Amsterdam, W. C. van Eest
te 's Hage, de een wat duurder, de ander wat
goedkooper, zonden degelijk goed. Minder beviel
«us het eikenhouten ameublement van E. W.
Pretleriks te Zutphen; het akelig leiblauwe marmer
van de nachttafel doet eer aan een gootsteen dan
aan een toilet denken; ook de stoelen zijn onbe
hagelijk. Men zou meenen dat er geen mahonie
hout meer was; alleen de ameublementen van
Gerritsen te Zwolle en van Hulzen te Kampen
vertoonen het nog; vooral in het tweede, met wit
marmer gecombineerd, voldoet het zeer goed. Ook
in deze afdeeling verwierf de firma E. E. Prins,
te Amsterdam, het eerediploma en de gouden
medaille.
De geschilderde meubelen komen met iedere
tentoonstelling in grooter getal opzetten; en er
zijn er in alle prijzen; de H.H. C. Verwcy Jr. en
T. Holst bieden een ameublement voor 350 aan,
dat men voor echt zou verslijten en dat dan ook
verkocht en nabesteld is; maar ook die van 177
gulden van P. van Bergen te Gennep, van 185
van Van der Meulen te 's Bosch, van 235, 225,
200,190, 115, en zeis 110 gulden, alle vau dezelfde
firma Verwey en Holst, zijn zeer behagelijk. Het
heeft uit een oogpunt van kunst wel iets voor,
wanneer de schilder geen houtkleuren nabootst,
maar franchement er voor uitkomt, dat het verf
is; in dit opzicht heeft het ameublement van 215
gulden, porceleinwit met een rose tintje en
saumon filets, in een kamer met hemelsblauw
gedrapeerd, wel raison tTêtre.
*
* *
De afzonderlijke meubelen, schrijftafels, stoelen
en stoeltjes, buffets en boekenkasten, in het Paleis
tentoongesteld, bespreken wij niet, en gaan nu
tot Felix over.
Het aantal ameublementen is hier slechts
zevenen-twintig; maar opmerkelijk is het, hoe eenvormig,
alle smaakvol-alledaagsch en oorrect-banaal,
ae zijn. Toch is er het een en ander bijzonders.
De heer E. M. Schmidt uit de Galerij exposeert
een. fraai eetkamer-ameublement, voor GOO gulden,
waarvan de fauteuil, in den vorm der sella curulis,
artistiek en ongemeen is. In de eetkamer der
heeren Bleesiug (Kalverstraat) heeft de uittrek
tafel een aardig mecanisme. Joh. H. Pfersich (Kal
verstraat) H. F. Jansen en Zonen (Kalverstraat)
hebben meer aan de draperie dan aan het hout
werk hun talent gewijd, de canapévan No. 5 is
fraai. De firma J. A. Holst (Korte Nieuwendijk)
exposeert een geschilderd slaapkamer-ameublement,
wit met blauw, mooi maar duur, 388 gulden; J.
B. Hillen (Damrak), J. A. Hoog (Nieuwe Spie
gelstraat) en J. B. Bleesing en Zonen (Kalverstraat)
stellen vaak in hun winkels artistieker ameuble
menten ten toon, dan zij hier in Felix vereenigd
hebben.
Ook het koperen lijstwerk is hier vertegenwoor
digd, in een ameublement van Gebr. Van Houtum,
(Reguliersbreedstraat), waaraan het een sierlijk en,
ondanks den lagen prijs, zelfs coasu uitzien geeft. De
HH. Voogel (üamrak), Lazauce (Singel) en de reeds
bovengenoemde Pfersich, Jansen, Haag, Bleesiug,
schijnen elkander niet de loef te willen afsteken;
al hun zendingen zijn fraai, bescheiden, behagelijk,
aangenaam, gezellig, prettig, beminnelijk, ge
woon. Een heeft willen uitsteken; de heer
Schmidt van de Galerij heeft een stijl willen uit
vinden, style Wilhelm II. Het ameublement is
duur, 830 gulden, en prachtig; er zijn stoelen bij
met bloemenborduursel in goud en kleuren op
bordeaux satiju en andere met gewerkt pluche,
canapétafel en tagère hebben een fluwcelen blad,
er is een mooie pouff en een gemakkelijke canapé,
maar de stoelen zijn Louis XVI, het salonmeubel
heeft iets van Queen Anne en iets van Henri II;
de tafels hebben geen karakter; iets oorspronkelijks,
iets dat aan een stijl doet denken die zich zelf
bewust zou zijn en zich zou willen opdringen,
daar is geen sprake van.
Dezer dagen maakte een Duitsch schrijver de
opmerking, dat in vroeger tijd, toen kunstenaars
mooie meubels maakten, zulk een kunstenaar er
ook maar n maakte in langen tijd, en ook maar
n persoon het kon bezitten. Ziet men uu in
tachtig ameublementen nauwelijks n nieuw, oor
spronkelijk, friseh denkbeeld, dan moeten we ons
maar troosten met de gedachte, dat we van de
stoelen en tafels zooals ze daar zijn, er ieder voor
een prikje een of meer kunnen hebben, en dus
op niemand behoeven jaloersch te zijn.
DUITSCH NEDERLANDSCH OF HOE MEN TE
BERLIJN ONZE MOEDERTAAL SCHRIJFT.
Te Berlijn is onder de benaming
bibliographisch bureau" en onder leiding van Julius
Steinschneider, een soort van informatiebureau op
wetenschappelijk en letterkundig gebied opgericht.
Uit een alom verspreide circulaire blijkt, dat
dit bureau de volgende doeleinden beoogt :
l8, als tusschenpersoon op te treden tusschen
de geleerden van verschillende landen, teneinde
hun het verkeer en de wisseling van denkbeelden
gemakkelijker te maken; behulpzaam te zijn in
het opsporen van bronnen, die men voor een of
ander wetenschappelijk of historisch werk noodig
heeft, en meer in 't algemeen het verstrekken van
alle mogelijke inlichtingen op wetenschappelijk
gebied.
2°. Een handje te helpen bij of desverlangd zich
geheel te belasten met het verrichten van
bibliographische werkzaamheden (het opmaken van
wetenschappelijke catalogi enz.)
3°. Ten dienste van den handel, den geleerde,
den kunstenaar, enz., het vertalen van allerlei
geschriften, zooals brieven, contracten, geheele
boeken, enz. in en uit alle mogelijke talen op
zich te nemen.
De taak, die genoemd bureau zich gesteld heeft,
is dus nog al tamelijk veel omvattend en wanneer
werkelijk bleek, dat het in alle opzichten voldeed
aan matig gestelde eischen, zou het zeer zeker
in een bepaalde behoefte voorzien en een ruimen
werkkring vinden.
Maar voldoet het ook sleclits aan zeer matig
gestelde eischen? Opdat de lezer zich daarom
trent zelf een oordeel zal kunnen vormen, deelen
wij als proefje van de taalkennis der geleerde en
hooggeleerde heeren, die aan het bibliografisch
bureau verbonden zijn (het aan te halen fraaie
stuk is door niet minder dan twee professoren en
vijf doctoren onderteekend), de volgende zinsne
den uit eene door hen verspreide, in het
Nederlandsch??? gestelde of vertaalde circulaire let
terlijk mede:
Door deze heb ik de eer, Uw Ed. mede te
deelen, dat zich den lde Nov. j. g. te Berlijn een
BIBLIOGRAPHISCH BUREAU
heeft gevestigd.
Hetzelfde beoogt:
I. Verstrekking wetenschappelijker informaties,
b.v. inlichtingen, aangaande de literatur van be
paalde vakken en hare toeganglikheid aan ver
schillende plaatsen.
II. Leverantie van samengestelde werken in
bibliogr. geest voor bestuwen enz.
III. Eene doelmatige tuschenkomst omtrent den
antiqitarischen handel naar wetenschappelijke be
ginselen.
Het bibliographisch Bureau is gereed op wensch
vakkundige taxateurs voor de enkelen
wetenschappelijken disciplines te benoemen.
IV. Spoedige opmaking gewenschter katalogen
enz.
V. Vertaling wetenschappelijker en
belletristischer werken.
Genoemde doeleinden tracht het bibliogr. Bu
reau door volgende wijze te bereiken:
1. Middels vakkundige leden, belast met de
directie over de verschillewe disciplinen. Zelfde
zullen ter bepaalder uure in de localiteiten van
het institut ter konferentie en tot elk gewenscht
uitkomst aanwezig zijn.
2. Door plaatsing van correspondenten bij alle
bibliotheken in Lniversiteitssteeden van het bin
nen- en buitenland, insgelijks door middel van
referaten van antiquariats-vakkundigen eene
mogelvjkst spoedige uitvoering van alle gegevenen
opdragen te verzekeren. De rijkelijk ter disposi
tie staande medeiverkers van het bureau geven de
sekerheid eener spoedigen bewerking en uitvoering
aller orders.
Opvolgend genoemde vakken heeft het bibliogr.
Bureau vorerst in den kring zijner bezigheden
geplaatst:
Theologie (evangel. en katholik.) enz.
Kulturgeschiedenis enz.
Geschiedenis der middeleemo en nieuwtyd.
Enz. enz."
Dit staaltje van de naïeve onbeschaamdheid van
een bureau voor translaten, dat zoo iets voor Neder
landsen houdt (de vertaler heeft misschien wel eens
een enkele maal in zijn leven Vlaomsch hooren klap
pen, maar blijkbaar van onze moedertaal geen
flauw besef) of denkt, dat het door anderen daar
voor zal gehouden worden, behoeft, dunkt mij,
geen verderen commentaar.
Maar wanneer men nu nog weet, dat voor
een vertaling in of uit het Nederlandsch, Fransch,
Engelsch of Italiaansch slechts l Mark per 100
woorden en daarentegen voor een in eenige an
dere Europeesche taal, diezelfde prijs per 75 of 50
woorden berekend wordt, (schrijfkosten moeten nog
afzonderlijk betaald worden), dan kan men nagaan
welk werk zal geleverd worden, daar hieruit toch
m. i. blijkt, dat men onze taal beter meent te ken
nen, deze gemakkelijker vindt dan b.v. de
Deensche of Spaansche. Zijn evenwel de vertalers in
die, volgens de zienswijze van het bureau, zooveel
moeilijker talen evenzeer op de hoogte van hun
taak als hij, die vorenstaande cacographie voor
Nederlandsch uitgaf, dan zijn de slachtofi'ers dezer
naar het schijnt, op grooten voet op touw gezette
speculatie, met recht te beklagen.
F. Z. M.
VARIA.
.HERTOG ADOLF VAN NASSAU
lste Jaargang.
Schaakspel.
7 April 1889.
Een interessante partij gespeeld in de Match
tusschen de La Bonrdonnais en Mac Donnell.
La Bourdonnais. Mac Donnel.
WIT. ZWART.
Dame Gambiet.
l d2 d4
2 c2 c4
3 e2 e4
4 d4 d5
5 bl c3
6 fl c4
gl f3
8 cl g5&)
9 el fl
10 dl e2
11 al dl
Zie diagram.
12 d5 d6 d)
13 c3 d5
14 go X e7
15 fl el
16 e2 d3
17 dl
18 b2 b3
19 a2
20 hl
d7 d5
d5 X c4
e7 e5
f7 f5
g8 f6
f8 c5
d8 e7a)
c5 f2 f
f2 b6 e)
f5 f4
c8 g4
c7 X d6
f6 X doe)
d5 X e3f
e8 X e7
h8 A8f)
1)8 c6
1)6 a5
a8 c8
b7 b5
21 c4 X b5 g4 X f
22 g2 X f3 c6 d4
23 b5 c4 d4 X föf
24 el - f2 fii X d2
Stand der partij na den Uden zet van zwart.
ZWART
abcde fgh
25 gl g7f e7 f6
26 g7 17 f f6 g6
27 f7 1>7 d2 X c4
28 b3 X c4 c8 X c4
Stand der partij na den 29sten zet van zwart.
ZWART
/'//'/ ^~s
i-j 12& r& Y"r^
t4 t-i j / '}t
14 / //^ 'M t
±. JL ?
,.~
Tegen Maandag is de Luxemburgsche
Kamer bijeengeroepen om de boodschap van
hertog Adolf van Nassau te vernemen, die
het regentschap zal aanvaarden. Wij bieden
den lezer zijn portret aan.
Adolph Wilhelm August Karl Friedrich,
hertog van Nassau, »Pi'alzgraf bei Rhein,"
b c d e f
WIT
is 24 Juli 1817 geboren, en volgde in 1835^
zijn vader als hertog van Nassau op In z\jne
politiek liet hij zich in den beginne meest
door hetreactionnaireOostenrijksche hof leiden,
maar voerde toch in den oorlog tegen Dene
marken in 1849 eene brigade Duitsche troe
pen aan. Na de annexatie van zijn land
door Pruisen in 18G6 begonnen langdurige
onderhandelingen omtrent het bezit der
kroondomeinen; eindelijk nam de hertog'
met 8^ millioen thaler en het behoud van.
eenige kasteelen genoegen. Bij het uitbreken
van den Fransch-Duitschen oorlog sloeg hy
de Fransche aanbiedingen af; hij woonde
den laatsten tijd te Weenen.Verleden jaar ver
zoende hij zich met den keizer van
Duitsehland; de grondslag tot deze verzoening was
reeds gelegd door het huwelijk zijner dochter
Hilda met Friedrich Wilhelm, erfgrpothertog
van Baden, een kleinzoon van keizer Wil
helm I
j De hertog is de eerste maal gehuwd
geI weest met eene Russische grootvorstin, nu
l sedert 1851 met eene prinses van Anhalt
Zijne stiefzuster Helena is de moeder onzer
koningin, eene andere stiefzuster is koningin
van Zweden en Noorwegen.
PLASTISCHE KUNST.
Ieder weet hoeveel doeltreffender men han
delen kan wanneer men allén, dan wanneer
wen samen met anderen iets tot stand moet
brengen. Een zaak van onderzoek op te dragen
aan een commissie, en haar in de doos te doen
zijn spreekwoordelijk bijna synoniem. Intusschen
kan in sommige zaken van beleid het opdragen
aan meer dan een persoon zijn goede reden heb
ben. Maar wat heeft het in 's Hemels naam toch
voor zin, voor de behartiging van belangen zoo
als die van de aanstaande driejaarlijksclie Ten
toonstelling der stad Amsterdam een twintigtal
menschen bij elkaar te brengen. Dat kunnen er
drie of hoogstens vijf veel beter af. Niet alleen
dat in zoo'n geval de artiest die wat zou willen,
door de heeren die voor spek en boonen mee
doen, in zijn doortasten gehinderd wordt, maar
het ergste van groote commissies is dat niemand
voor de handelingen der verzamelden aansprake
lijk is. Meemt men dat er dom, onbillijk, of on
rechtvaardig gehandeld is dan kan men niemand
daarover aanspreken, want A, B. en C gooien
elk voor zich en terecht de schuld op 't geheele
alfabet.
Men heeft bij zoo iets noodig een paar mannen
van karakter, die, overtuigd van hun competentie,
naar hun beste weten handelend, zich aansprake
lijk kunnen stellen voor wat geschiedt.
Kunnen in zoo'n geval die drie of vijf het niet
eens worden, dan is ket billijk dat stemming
beslisse, doch dan moest men desverkiezende inzicht
kunnen krijgen van een lijst, waarop de uitspraak
van elk der commissie-leden aangeschreven stond.
Dit zou een dubbel voordeel hebben. Ten eerste
zouden de jabroers en karakterloozen die nu veilig
stemmen, omdat zij toch niet voor hun stem per
soonlijk aansprakelijk zijn, dan nooit in commis
sies zitting kunnen nemen. En ten tweede zou
een artiest die geweigerd was door meerderheid
van stemming, doch die de stem van artiesten
welke hy hoogschat, voor zich bad, blijmoedig in
zijn lot kunnen berusten.
De heer C. J. Leembrugge heeft aan het
kurieuze en te weinig bekende stedelijke schilderyen
museum in de Lakenhal te Leiden een belangrijke
schilderij van Jan Steen ten geschenke gegeven,
voorstellende Rachel op hare vlucht na den roof
der afgodsbeeldjes door haar vader Laban ver
volgd, en door hem van den kunstkooper Ch.
Sedelmeijer aangekocht.
De verkooping der schilderijencollectie, toebe
hoord hebbende aan wijlen den heer Vincent van
Gogh te Princenhage heeft f 86,620 opgebracht.
Voor eenige dagen meldde de N. R. Ct., dat
de heer Charles Rochussen zijn ontslag had ge
nomen als lid der commissie voor het Museum
Boymans te Rotterdam, en dat hij voor alle der
gelijke waardigheden bedankte, omdat de ziekte
van zijn broeder, met wien hij samenwoonde, hem
tijd noch rust liet. Spoedig daarop, den Sisten
Maart, is de heer Rochussen in den ouderdom.
van 76 jaren overleden. Nog onlangs spraken wy
hier van een der schaarsche, maar buitengewone
teekeningen van den bejaarden artist, die zijn
bekenden broeder in de kunst was voorgegaan, O l
aan wien deze zoozeer gehecht scheen.
De Art moderne" heeft wel eens voor de
aardigheid een rubriek gehad waarin ze de
ergste bêtises verzamelde, die over de tentoonstel
lingen van den Cercle des Vingt gedebiteerd werden,
en bij elkaar zette. Als het artistieke Brussel
Hollandsche kranten las, hadden de goedlachsche
heeren van het levenslustige blad hun hart nog
eens kunnen ophalen aan de volgende boutade,
van een zeker zeer verlicht journalist, uit Brussel
dezer dagen aan den Nieuwen Rotterdammer
gezonden.
Verleden jaar reeds had ik er van afgezien,
do reclamozucht der leden van den Cercie des
Vingt, zij het ook zelfs door een afkeurende
kritiok, te dienen. Intusschen had hunne
carnevalistiesche uitstalling van verleden jaar nog een ernstig
voorkomen, vergeleken bij die, waarmede zij dit
maal den draak met het publiek geliefden te
steken."
Wij voor ons weten van de beste kunstenaars,
binnen- en buitenlandsche, die den titel invite
van den Cercle des Vingt" meer dan medailles of
lintjes voor een artistieke onderscheiding houden.
Maar dat zijn er dan zeker ook wel, die louter
begeeren den draak met het publiek te steken.
In de galerij van Durand-Ruel te Parijs, is nu
een tentoonstelling van werken van den
Engelschen modernist William Stott. Het werk van
dezen schilder wordt in Frankrijk als echc En
gelsch gekarakteriseerd, terwijl het in zijn vader
land gewoonlijk echt-on-Engelsch genoemd wordt.
Zoo iemand neemt dus wel een speciale
plaats in!