De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1889 18 augustus pagina 6

18 augustus 1889 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.634 MTS. Josephine Butler schrijft, naar aaaleiding van het proces Maybrick, aan Pull Mail het een en ander over vrouwen als juryleden: .Benige gevallen uit den laatsten tijd hebben mij nog levendiger dan vroeger doen inzien, hoe nood zakelijk het is, het groote beginsel omtrent jury's, dat iemand door zijn pairs moest geoordeeld wor den, ook op vrouwen toe te passen. Kan een jury, alleen uit mannen bestaande, beschouwd worden als eene jury van pairs, waar het bv. eene arme jonge vrouw geldt,beschuldigd van moord door de on gehuwde moeder gepleegd? Eene vrouw ziet daarin geen jury van pairs. Onlangs kwam het geval in Winchester voor. De beschuldigde herhaalde: ik wist niet wat ik deed! Werkelijk, ik wist niet wat ik deed!" Alleen, zonder hulp, de smart lijdende die als type der smart op aarde beschouwd wordt, radeloos in het vooruitzicht der schande die haar wachtte, bracht zij in verblinding het zwakke jonge leven den slag toe. Mij dunkt ik mag zeggen, dat een man over dit alles lichter denken zal dan een vrouw; zijne verbeeldingskracht zal hem niet die angst en smart tegelijk, dat schorsen van het redeneervermogen en dus der verantwoordelijkheid kunnen voortooveren, die zelfs bij gelukkige moe ders zoo vaak in dat geval voorkomen." Mrs. Butler stelt als equivalent geval, dat de moordenaar van Whitechapel alleen door vrouwen zou geoordeeld worden, en men hiertegen wel protesteeren zou; dit komt ons echter iiiet als een sterk argument voor, daar Jack the Ripper toch zeker door mannen wel niet zachter dan door vrouwen zal gevonnist worden. Zij vertelt dan een gesprek, door haar met een vroegeren Italiaanschen minister van justitie gehouden, die haar, toen zij om betere behandeling in de ge vangenissen voor gevallen vrouwen vroeg, zeide: Het is vergeefs; eene vrouw, die eenmaal van het pad der deugd is geweken, heeft alle ondeug den, ja, alle ondeugden." Dit geeft Mrs. Butler niet toe, en het komt haar daarom onbehoorlijk "voor, dat de rechter, die Mrs. Maybrick als gif mengster te beoordeelen had, het Engelsche woordenboek heeft uitgeput, om termen van af schuw en verontwaardiging te vinden voor haar gedrag ten opzichte der echtelijke trouw. Hare afwijking van deze plichten stempelt haar in de oogen der mannen-juryleden met een geheel ander merk, dan waarmede een man, aan dergelijke on trouw schuldig, wordt aangezien. Mrs. Butler zou voor beiden een gemengde, althans niet voor allen een uitsluitend mannelijke jury billijk vinden. Ons komt het voor, dat men dat beginsel eene jury uit pairs", toch altoos meer dan halverwege in den steek zou moeten laten; dus waarom er aan te beginnen? Eene jury uit trouwe gemalin nen zou voor Mrs Maybrick geen jury van pairs zijn; eene jury van ontrouwe vrouwen zelfs niet; men zou tot eene jury van gifmengsters moeten komen om consequent te zijn; dit is wel een be wijs uit het ongerijmde. * * * In het proces Boulanger is weer gebleken, welk eene rol in Frankrijk de vrouwen in de po litiek spelen. Sinds Jeanne d'Are is dit niet ver anderd. Ten goede of ten kwade heeft Frankrijk, en Europa zelfs, den invloed van Frarikrijks dochters steeds ondervonden. In Henri IV's naam is Gabrielle d'Estrées met hare opvolgsters geen kleine factor; en het eskadron schoone vrouwen dat Lodewijk XIV omgaf, heeft zijn prestige zeker vermeerderd. Onder den Roi-soleil mocht eene vrouw niet alledaagsch zijn; zij was heilige of zondares, en dikwijls beide, zooals Louise de la Vallière en Mad. de Maintenon. Het was in dien tijd dat Mad. de Sévignéde littera tuur typeerde, de markiezin de Brinvilliers als gif mengster verbrand werd, en Louise de Kérouailles het Engelsche hof aan Frankrijk verkocht. De acht tiende eeuw en de revolutie telden Mad. de Pompadour, Mad. du Barry,de prinses de Lamballe en later Charlotte Corday en Mad. Roland, onder de his torische namen. Eerst Napoleon wilde de Fransche vrouw haar aandeel in de wereldgeschiede nis ontnemen, en hij is daarmede niet gelukkig geweest. Hij verstiet Josephine en verbande Mad. de Staël; hij trouwde eene vreemde, Marie Louise, en dit huwelijk bracht hem noch voordeel, noch geluk aan. Op St. Helena was hij alleen. Tot het tweede keizerrijk was de rol der vrouw niet schitterend, maar Napoleon IH deed, door Eugénie de Montijo te trouwen, geen onhandigheid. Een schitterend hof, eeno schoone, zeer beminne lijke, zeer tactvolle en zeer ijverige keizerin, later het huiselijk schouwspel van een vader, moeder en kind, voor het publiek innig aan elkaar verbonden, maakte een zeer goeden indruk op de massa. De keizerin was niet enkel prachtlievend, maar soms toonde zij grooten persoonlijken moed, onder ande ren toen zij, buiten weten van den keizer, naar Eouaan ging, en er al de zalen van het cholerahospitaal doorwandelde. Met haar vormden prinses Mathilde en een gansche reeks van elegante vrouwen, een aantrekkelijke kern voor het artistieke en litteraire Parijs. De omgeving van Thiers, van Gambetta, van Jules Ferry, van Grévy boden niets aantrekkelijks in dit opzicht. Voor zoover er vrouwen bij be trokken waren, was Gambetta's dood een duister mysterie, Grévy's val door middel van Wilson en diens medehelpsters een treurig verzinken. De belangrijke vrouwenrol werd, en wordt nog, door Mad. Juliette Adam gespeeld, wier invloed op vele afgevaardigden en leden der regeering sterker is, dan erkend wordt. Mad. Carnot speelt geen opzettelijk politieke rol, maar haar ijverig representeeren,haar waardige schoonheid en haar toiletten doen zeker den president geen kwaad. Maar Boulanger ? De vrouw die in zijn leven eene groote rol heeft gespoeld, door baar aristo cratische positie en den rijkdom waarover zij te beschikken heeft, is de hertogin d'Uzès. Deze dame, beroemde jageres, groot-grondbezitstcr, gees tig en trotsch, is eene merkwaardige vrouw. Aan den eenen kant stamt zij van de oude Mortemarts af, van den anderen kant heeft zij het reusachtig fortuin der Veuve Cliquot geërfd ; zij is altoos een ijverige legitimiste geweest, totdat zij eene Boulangiste werd, partijen gaf ter eere van den gene raal, dezen zelf ging aanbidden, en zelfs haar be roemde jachthonden en hare stoeterij een tijdlang voor hem vergat. Nog eene andere dame, eene legitimiste, Mad. de B., wordt in zijn proces ge noemd ; deze was hem in zijn vlucht naar Brussel behulpzaam, en men beweert, dat zij hem zal trouwen, als men Mad. Boulanger tot eene echt scheiding kan krijgen. Hierop is echter niet veel kans, want de arme vrouw heeft vroeger reeds veel meer reden gehad om zich over den generaal te beklagen, dan in den laatsten tijd. * * Een naamlooze vennootschap in balletdanseres sen, is het nieuwste wat de Amerikaanscbe han delswereld aanbiedt. Naar aan de New-Yorker Handelszeitung uit Chicago gemeld wordt, moet een Engelsch syndicaat, met een aantal tooneeldirecteuren te Chicago aan het hoofd, besloten hebben een aantal schouwburgen in de Vereenigde Staten aan te koopen, om voornamelijk het ballet te exploiteeren. Deze maatschappij op aandeelen zou gaarne het monopolie hebben van de balletratten" en heeft daarom reeds met een SOOOtal danseressen contract gemaakt. Als dus in het vervolg een tooneeldirecteur in Amerika danse ressen noodig heeft, doet hij het verstandigst zich tot de ballerine-trust" te wenden. E-e. DE GROOTSTE SCHAAKSPELERS, door RUD. LOMAN. Met het oog op den Internationalen Schaak wedstrijd, die 25 Augustus hier ter stedo in het caféRoode Leeuw, Yijgendam, een aanvang zal nemen, meenen wij onzen lezers geen ondienst te doen door hen eenigszins nader in kennis te bren gen met eenige der meesters welke daaraan ver moedelijk zullen deelnemen. Onder de meest opvallende verschijningen, die wij op de tournooien der laatste 25 jaar aantref fen behoort ongetwijfeld de oude heer Bird. Zoowel J. H. Blackburne, de wereldberoemde blindelingsspeler, in 1842 te Manchester geboren, is een H. E. BIED. zijn persoon als zijne speelwijze dragen den duidelijksten stempel van originaliteit. Zijn behan deling der partij is geheel verschillend on vaak in lijnrechte tegenstelling met de taktiek welke door de overige hedondaagsche meesters gevolgd wordt. Daaraan is dan ook voor een groot deel het weinige succes te wijten dat hem op de ver schillende Internationale Concoursen ten deel viel. Zijn geestige maar vaak bizarre speelwijze is weinig geschikt voor een ernstigen strijd maar in vrije snelgespeelde partijen hoeft hij zijns "'olijke niet. Bird is een der weinige overgeblevene meesters aan wien het voorrecht te beurt viel zich met den onsterfolijkcn Paul Morpliy te meten, doch ook hij rnoest, evenals alle anderen, die met den jeugdigen Amerikaan in het strijdperk traden, het onderspit delven. J. H. BLACKBUENE. der geniaalste schakers van den tegenwoordigen tijd. In alle branches van het edele spel is hij een volleerde meester. Als blindclingsspeler is hij met Morphy op een lijn te stollen, maar met dit onderscheid, dat Blackburne met het grootste ge mak 14 partijen gelijktijdig speelt, terwijl Morphy het niet verder dan tot 8 heeft gebracht. Zijn succes als tournooispcler is ongeëvenaard, wat ten duidelijkste blijkt uit nevensgaande opgave der tot nu toe gehouden internationale wedstrijden. In de probleemkunst, zoowel in de compositie als in het oplossen van opgaven, heeft hij het verder gebracht dan cenig praktisch speler. Als matchspeler was hij minder gelukkig. In zijn match met Steinitz in 1876 verloor hij achtereenvolgens 17 partijen, zonder dat het hem gelukte ook zelfs maar een enkele partij met zijn gsduchten tegenstander remise te maken. In zijn match met J. H. Zukertort, 1881, kwam hij er niet veel beter af; hij won 2 partijen, verloor 7 en 5 werden remise. Een geheel ander karakter draagt het spel van den jeugdigen Amerikaan James Mason. Hoewel wereld, heeft zich in de weinige jaren, dat hij aan de internationale wedstrijden deelneemt, een grooten naam verworven en het bewijs geleverd, dat men ook in het schaken kan uitmunten, zonder zich uitsluitend aan het spel te wijden en zijn beroep er door te verwaarloozen. AMOS BVEN. Captain Mackenzic, een Schotscho hooglander met forsch en innemend voorkomen, heeft zich, door zijn elegant en ridderlijk spel, als wel door zijn aangename manieren, in alle deelen der we reld bewonderaars verworven. Captain GEO. H. MACKENZIE. Allerlei. JAMES MASON. in Ierland geboren, bracht hij het grootste deel van zijn leven in de Vereenigde Staten door. Even als Blackburne en Bird, bad hij het, voor hij zijn twintigste jaar bereikt had, in slechts twee jaar tijd tot een aanmerkelijke hoogte in hot schaakspel gebracht. Op zijn 2Gste jaar won hij j reeds den eersten prijs op het tentoonstellings- \ tournooi te Philadolphia (187G). Na afloop van het l'arijsche congres (1878) vestigde hij zich to Londen, waar hij spoedig een ccrsto positie onder t de schaakspelers van beroep innam. Mason's kracht | ligt voornamelijk in de gesloten partij.waarbij zijn ' hardnekkig weerstandsvermogen en onuitputtelijk ' geduld hem zeer te stade komen. Op alle wed- i strijden, waaraan hij deelnam, werd zijn bescbei- j dcnheid en inschikkelijkheid door alie nicdespc- i Iers ten Koerste gewaardeerd. j Anios B urn, wellicht de sterkste amateur ter l Het toppunt van kiescltïicid. Uit Madrid wordt gemeld: El colino del pudor, aldus betitelen de bladen hier ter stede een voorval, dat hun uit de Baskische provinciën gemeld wordt. Verscheiden jonge meisjes uit een klein plaatsje in de nabijheid van liilbao verrasten een troep soldaten, die aan het baden waren in do rivier Ncrvïon, op een plaats, dio, dat is waar, nog al dicht aan den weg lag. Verontwaardigd ovor dit gebrek aan gevoel van betamelijkheid van den kant der zonen van Mars, wierpen do dorpsscboonon zich op tot priesteressen van de kuische Diana, maakten zich van een hoop straatklinkers meester en takelden met deze wtrptuigen de soldaten zoodanig toe, dat twee hunner zwaar gewond en slechts met veel moeite door hunne, meest allen gewonde kameraden, in het struikgewas van den tegenover liggenden oever, in veiligheid konden gebracht worden. Nu moeten cle Baskische schooncn zich L IJ S T VAN AL DE G E II O U D E N CO N COUR SE N. Londen 1851. New-York 1858 Londen 1862 Parijs 1807 Baden-Baden 1870 \Veenen 1873 Leipzig 1877 Parijs 1878 Wiesbaden 1880 Berlijn 1881 Weenen 1882 Londen » Neurenberg J Hamburg \ Hereford J Londen 1886 Frankfort 1887 Bradford 1888 New-York » Breslau i 1889 Amsterdam J 1883 . 1885 Ie prijs. Anderssen. Morphy. Anderssen. Kolisch. A nderssen. Steinitz. Paulsen. Zukertort. 2e prijs. Paulsen. Paulsen. Winawer. Steinitz. Blackburne. 3e prijs. Owen. Steinitz. 4e prijs. Mac Donnel. Neumann. gezamenlijk (Blackburne en Neumann) Anderssen. Andersson. Zukertort. Winawer. Blackburne. gezamenlijk (Blackburne, Englisch en Schwarz) Rosenthal. Mackenzie. Schallopp. Blackburne. j Zukertort. gezamenlijk (Steinitz en Winawer) Zukertort. Winawer. Gunsberg. Blackburne. Steinitz. Blackburne. gezamenlijk (Tschigorin eu Winawer) 5e prijs. J 6e prijs. Dubois. Steinitz. Bird. Anderssen Mason. Blackburne. Mason. Mason. gezamenlijk (Mackenzie en Zukertort) <e pnjs. Geen prijzen. Tschigorin. (Blackburne, Englisch, gezamenlijk j Berger. gezamenlijk Mason, Blackburne gezamenlijk (Englisch, Mackenzie en Mason) j gezamenlijk | Bardclcbenl (Bird en Riemann). Tarrasch en Weiss) Mackenzie (Bird gezamenlijk (Blackburne en Bi"-n. en Schallopp) | Mackenzie. gezamenlijk (Gunsberg en Taubenhaus) Mackenzie. Gunsberg. gezamenlijk (Blackburne en Weiss) Mackenzie. gezamenlijk (Tschigorin en Weiss) v.Bardeleben. | gezamenlijk (v.Bardeleben en Mason). Tarrasch. Burn. Gunsberg. i Mieses. Mason. gezamenlijk (Berger en Tarrasch) j Englisch. Burn. Burn. gezamenlijk (Blackburne en Weiss) Lipschütz. | Mason. Blackburne. gezamenlijk (v.Bardeleben, Batter, Gunsberg en Paulsen). Paulsen. Bird en Paulsen. Englisch en Winawer. Engl'sch, Rosenthal en Mason. Bird, Mason, Paulsen en Winawer. Englisch, Bird, Paulsen, Tscb'gorin en Weiss^ Bird, Rosenthal en Winawer. Gunsberg, Weiss en Paulsen. Bird. Gunsberg en Mason. Mackonzie en Zi'kertort. Gunsberg, Burn en Zukertort. Bird. Bird. Blackburne en Mason. EINDSTELLINGEN VAN GESPEELDE PARTIJEN. Gelbfubs wit en Englisch zwart. ZWART 7 l 6 5 4 3 2 1 'rW n" ' 6 '' uk ff/ " ' '' ' "' 1 : ''? < '?" ' ' ' A -tik ,Ji <%j ^ -, -S. W \i fi ; -, / ~~ '?'"" ", ' ' o'^r T^1' ' ^ ??'"'? 'Jpfc' ' <5 ' '' ^ t ' 's x* ,?,?* ' 4 '?'»'< i ' ' ^ *r\ ' ^ ' "" i "?' " ' ' - v " '-^-4 : l Si " 'J^-4' , ' --"i M'-^'""^ '7" r . |« ^^i ,/ ' * "=- abcdefgh WIT Wit begint en wint. M 7 6 5 4 3 2 1 orphy wit, zonder toren al, Cook zwart ZWAKT tafjj f~'&*^. l S j. 2 ., 'W' _ ' U Ij ^ J;; i1 i V | ^^ r ^ '"^s A ' G_' ' 1 " ' ?" X ' c 1 ' : w - <r;, H , ' " ~~ ' , ' ~^~^ , ' ' ' - ? ^-^ a s-.,, < <, x r'' >" / ' '' \ ?-" - ?" ' x/' ' ^ 0 ^ ^*TV ^ (^ M ^ // 2 $. i 1 ' ^ te^^ a b c d e f g h WIT Wit begint en wint. Vervolg van 4 Augustus 1889. P. Morphy. Scur. Colrnano. Wit. Zwart. Evans Gambiet. 1 e2 e4 e 7 e5 2 gl fa b8 c6 ;! fl _ C4 f8 c5 4 b2 1)4 c5 X 1'4 5 c2 c3 b4 c5 60 o d7 d6 7 d2 d4 c5 X d4 8 co X d4 c5 b6 !) bl c!-} gH fO a 10 e4 e5 d(5 X e5 11 cl al! 1)15 X d4 12 dl ba c8 e 13 c4 X c6 f7 X e(i 14 1)3 X c6 t c6 e7 15 f3 X d4 c5 X <& 16 fl el d8 d7 17 e6 X c7 t d7 X e? 18 el X e? t e^ ^8 1') al dl b7 b6 20 dl X d4 t döc8 21 c3 b5 Opgegeven. o) Door dien zet ia de partij verloven c6 a5 is lic antwoord.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl