!. H*. DE AMSTEKDAMMEK A°. 1889. WEEKBLAD VOOE NEDERLAND Onder Redactie van J. DE KOO en JÜSTÜS VAN MAÜRIK Jr. Ieder nommer bevat een Plaat. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124). Verschijnt eiken Zaterdagavond'. UitgettfK Tj. VAN HOLEEMA, te Amsterdam, Keizersgracht 436. Zondag: 17 November. Abonnement per 3 maanden ?1.125, fr. p. post ? 1.27' Voor Indiëper jaar mail 10. Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar . . . 0.10 Advertentiën van 1?5 regels ?1.10, elke regel meer . . . 0.20 Reclames per regel 0.40 I H H O V Dl VAN VERRE EN VAN NABIJ. FEUILLE TON: Vrijbiljetten, na» het Noorsch, (Slot). KUNST EN LETTEREN: Het tooneel te Am sterdam. Muziek in de hoofdstad, door F. Miutefc te Rotterdam, door V. Nieuwe nitgavm op mtuUcaal gebied, door F. Aanteekeningtm Schilderkunst, door V. Een historieschrijwr der 17de eeuw, I, door v. d. B. Zol*"s aanBteoade MM». VARIA. Alexander Nicolaettteh Ostrowki. - SCHAAKSPEL.?Uit d« kin derkamer door Edonard d'Aubran. Voor Dames, door E-e. ALLERLEI. RECLAMES. BEURSOVEBZÏCHT. ADVERTENTIËN. Van verre en van nabjj. De Fransche Kwaer is Dinsdag geopend en zoowel binnen de muren van de verga derzaal als daarbuiten ia het volkomen rus tig gebleven. Voor de vijanden der republiek was dit eene groote teleurstelling. In de vorige week hadden de Boulangisten nog hoop op eene groote demonstratie. De meer voortvarenden onder hen verzekerden, dat de generaal zelf te Parijs zou verschijnen en zich aan het hoofd der hem getrouw ge bleven bevolking zou stellen, De ontbonden patriottenliga, die onder een anderen naam m talrijke vertakkingen hare opruiende poli tiek blijft voortzetten, had zich met het oog op de demonstratie voortreffelijk georganiseerd Maar in het laatst der week kwam plotseling tegenbevel. De groote man dacht er niet aan Jersey te verlaten. Al wat men van hem kon verkrijgen, was een nieuw manifest aan zijne »waarde medeburgers", waarin hij hen ver telde, dat het boulangisme nog altijd spring levend was en dat de zaak der grondwets herziening en der «eerlijke republiek" spoe dig zou triomfeeren. Dat was een magere troost voor hen die groote dingen verwacht ten. Het kostte heel wat moeite, de beweging, die men aan den gang had gebracht, weder te doen ophouden. De gehuurde camelots wa ren vol goeden wil; Deroulède en zijn vrien den van de ^atiottenliga wilden hun descente dans la me niet opgeven. Maar de regeering had zulke uitnemende voorzorgsmaatregelen genomen, dat het eene dwaasheid zou zijn geweest, de demonstratie te ondernemen, die toch tot niets zou leiden. Wel trachtten op den dag der opening Deroulède, Le Hériss en een paar andere boulangisten op straat Feuilleton. YRIJBILJETTEN. Naar het Noorsch. (Slot.) Na dezen storm hadden we een poos rust, van mijn biljetten had ik geen anderen last, dan dat ik ze telkens van de verstgelegen wijken der stad mocht gaan terughalen. De goede tantes en nichtjes namelijk waren zeer nauwgezet in het afhalen ervan, maar aan terugbrengen dachten ze niet, en hierdoor lie pen we staeds gevaar in onmin te geraken met andere tantes en nichtjes, wanneer dezen ze niet tijdig genoeg kregen om er een goede plaats op te bespreken Op zekeren dag terugkeerende van een dergelgke expeditie, vond ik mijne aanstaande in een deermswaardigen toestand. Haar bijgewerkt gelaat was geheel doorweekt van tranen, en had veel van een sneeuwvlakte bjj dooiweer. Gedurende mijn afwezigheid had de post vier briefjes voor mij gebracht in verdachte rose omslagen, en met opschriften, waarvan de orthographie nogal te wenschen overliet. Ik had een rem geweten en stond er op dat zij ze zelven allen zou openen, waarbij het bleek dat ze afkomstig waren van vroegere kennisjes van mij, die nu eens heel bescheiden kwamen informeeren of de dagen der kome diekaartjes geheel en al voorbij waren. Mijn meisje van haar kant stond er op dat ik de briefjes onverwijld in nieuwe omslagen sluiten en aan de afzendsters terugzenden zou. Ik was laaghartig genoeg haar zin te doen, en het paradijs der sigarenwinkels was voor eeuwig voor mij gesloten. Wanneer ik sedert een dier jonge dames op straat tegenkwam, deden ze of ik in het geheel niet bestond, of wel, hadden ze de verfijnde wreedheid den eersten den besten lurnmel, die voor mij uitliep, op de lachjes en lonkjes te onthalen, die mij voorheen het hart hadden doen zwellen van weelde. Maar het allerfraaiste moest nog komen. Ik nog eenig rumoer te maken en zich tegen de pofitie te verzetten, maar al wat zij daar bij wonnen, was, dat zij door de politie achter slot en grendel werden gezet, waarover zij nu in de Kamer kunnen interpelleeren. Waar schijnlijk zal de boulangistische groep ook interpelleeren over de ongeldig verklaring van Boulauger's verkiezing, maar daarmede zal zij dan ook, voorloopig althans, haar laatsten troef hebben uitgespeeld. Eene tweede verrassing was de opmerke lijke eensgezindheid onder de republikeinen. Deze bleek reeds op de Maandag gehouden vóórvergadering en werd den volgenden dag schitterend bevestigd. Met groote meerder heid werden Floquet, Deville en Casimir Périer tot president en tot eersten en tweeden vice-president gekozen. De benoeming is nog slechts eene voorloopige; volgens het regle ment der Kamer moet deze zich thans eerst bezighouden met het onderzoek der geloofs brieven en eerst wanneer de verkiezing van de helft plus een der leden ia goedge keurd, wordt het definitieve bureau gekozen. Floquet dankte met enkele, goed gekozen woorden voor het in hem gestelde vertrou wen, en spoorde zijne medeleden aan om zich bij het onderzoek alleen te laten leiden door consideratiën van recht en billijkheid en de politiek geheel buiten het spel te laten. Het is een ongewoon verschijnsel, dat de bladen, die de samenstelling der verschillende bureaux opgeven, de namen der leden niet meer laten volgen door de gewone aandui dingen «centre gauche, union des gauches, union républicaine, gauche radicale, extreme gauche enz.", maar dat zij nog slechts «linker zijde" en «rechterzijde" onderscheiden. En niettegenstaande de republikeinsche partij aldus toont, als een gesloten geheel te willen optreden en daardoor het plan van Léon Say, om met de medewerking van een deel der rechterzijde eene groote ?middelpartij te vor men duidelijk veroordeelt, zijn er toch reeds verscheiden leden van de rechterzijde bereid gevonden, om zich bij de republikeinsche linkerzijde te doen inschrijven. Hoe lang zal deze bijna ideale toestand duren ? Wij zullen ons thans niet wagen aan sombere voorspellingen, maar alleen constateeren, dat het voor de republiek eene goede week is geweest. Aan nabetrachtingen over de reis van den Duitschen keizer naar Constant!nopel ont breekt het tegenwoordig allerminst. Opmer kelijk is de overeenstemming, waarmede de of'ficieuse organen in Duitschland, Oostenrijk en Rusland beweren, dat het den heer Von Bismarck, in het onderhoud, dat hij met den had ook een tante, ergens buiten; een heel rijke tante die mij tot universeel erfgenaam uit verkoren had. Deze nu schreef mij dat zij den eerstvolgenden Zondag in de stad zou komen om het nieuwe stuk van mij te zien, waarvan de verschillende couranten met zooveel ophef spraken Gierig was zij niet, dit behoefde zij mij zeker niet meer te verzekeren, en zij zou heel goed haar eigen plaats kunnen nemen en betalen; maar zy had het zich nu eenmaal in het hoofd gezet met haar eigen jongen er heen te gaan, te zitten op de plaats die hij zich door zijn ta lenten verworven had, op zijn persoonlijke kaart binnen te komen, in zijn roem te deelen. Dezen brief ontving ik dien eigen Zondag morgen, en ik spoedde mij naar mijn meisje, ten einde haar te vragen om de beide kaarten voor den bedoelden schouwburg. O, die hebben de weduwe van den generaal en haar dochter van morgen in de vroegte al doen afhalen," antwoordde zij leukjes. Ik had ze haar verleden Zondag beloofd." Maar je wist toch, lieve, dat ik zelf een van de kaarten gebruiken moest, -om verslag te kunnen geven van het nieuwe nastukje." ,Daar heb ik in het geheel niet aan gedacht. Maar, je kunt er immers tegen betaling van entree wel inkomen?" En tante, die er zich zoo op gespitst had, er eens op mijn kaarten heen te gaan." Ja, dat heb ik natuurlijk niet vooruit kunnen weten Dan had ze maar eerder moeten schrijven." Zou het niet gaan, aan die dames een beleefd briefje te schrijven, en ^haar de toe dracht der zaak uiteen te zetten ?" Wel, nu nog mooier! zulk een dame voor het hoofd Ie stooten : dat mankeerde er nog maar aan! Neen vriendlief, veel heb ik voor je over gehad, veel te veel; ik heb telkens en telkens opnieuw toegegeven, maar dit gaat nu toch al te ver. Nooit, neen nooit, zul je er mij toe kunnen brengen, een der meest gedistingueerde leden van mijn familie zoo grievend te behandelen!" En hoe mijn familie behandeld wordt, komt er zeker minder op aan, niet waar?" Och, och, dat ik nu zulke verwijten moet czar had, gelukt is den Russischen monarch te overtuigen, dat deze reis althans geen po litieke beteekenis had. Een officieus schrijver uit St. Petersburg aan de Weener Politisclie Correspondenz weet omtrent de wijziging, die de verhouding tusschen Rusland en Duitsch land na het bezoek van den czar te Berlijn heeft ondergaan, nog nadere bijzonderheden mede te deelen. De schrijver erkent, dat de onmiddelijkevervullingvan Rusland's wensch, de val van vorst Ferdinand van Bulgarije, in de gegeven omstandigheden aanleiding zou kunnen geven tot groote moeielijkheden en dat het daarom ook voor Rusland geraden is eene gunstiger gelegenheid af te wachten en voorloopig de quaestie open te laten. »De Rus sische diplomatie kan zich tevreden stellen met het besluit der Duitsche regeering om tegenover Rusland eene volkomen correcte houding aan te nemen, want op dezen grond alleen kunnen voor de beide natiën bevredigejide betrekkingen tot stand komen." De Duitsche keizer, zoo vernemen wij verder, heeft den czar met de meeste openhartigheid inlich tingen gegeven omtrent zijne reis naar Constantinopel; de czar is thans overtuigd, dat de Porte, wel verre van zich bij de triple alliantie aan te sluiten, eene onzijdige houding zal beschouwen als het meest overeenstem mende meïhaar eigen belang. »Npch het blijven van vorst Ferdinand te Sofia, noch diens verdwijning van het tooneel, kan voort aan eenigen invloed meer hebben op Rus land's houding tegenover Duitschland, want dit laatste is vast Desloten zich tegenover den Coburger te gedragen op eene wijze, die geen schade kan doen aan Rusland's belangen en die de waardigheid der Russische regeering niet zal kwetsen. Daarenboven geeft men te St. Petersburg toe, dat Duitschland, al wilde dit de belangen van zijn Oostenrijkschen bondgenoot opofferen, dit niet zou kunnen doen zonder gevaar te doen ontstaan voorde triple alliantie, die het voor zijne eigene veiligneid onmisbaar acht. Wij (Russen) kunnen van Duitschland in de Bulgaarsche quaestie redelijker wijze niet meer vergen, dan dat het openlijk weigert vorst Ferdinand te erken nen en dat het zich onthoudt van iedere hei melijke aanmoediging der pogingen, die men elders zou willen wagen om deze erkenning door te drijven." Het bovenstaande bevestigt het vroeger reeds medegedeelde: nu de heer von Bismarck verklaard heeft, dat hij niet vóór Rusland tot de erkenning van den Coburger zal over gaan en noch Oostenrijk, noch Turkije zal aanmoedigen om stappen in deze richting te doen, verklaart Rusland zich zijnerzijds be reid om den status qiio te handhaven. Na tuurlijk hebben deze wederzijdsche concessiën aanhooren! Die verwenschte kaartjes, ik wou dat ik ze nooit onder mijn oogen had gehad!" Dat wou ik waarachtig ook!" riep ik uit, haar in de grootste drift verlatende. Ik haastte mij zoo snel ik kon, naar den schouwburg. De geheele zaal was uitverkocht Alleen hadden de opkoopers nog. tegen een schandalig hoogen prijs, enkele galerijplaatsen over, maar daar kon ik niet eens alleen, laat staan dus met een dame gebruik van maken. Geheel ternedergeslagen begaf ik mij naar het station om tante af te halen, die met den middagtrein aankwam, en mij vol aandoening om den hals viel. Ik wachtte tot wij op haar kamer in het logement gekomen waren, om haar zoo behoedzaam mogelijk op de hoogte te stellen van den stand van zaken. Het liep niet anders af dan ik verwacht had. Züwas buiten zich zelve van kwaadheid. Zij verkoos met den eersten den besten trein huis waarts te keeren; zij wilde mij nooit en nimmer meer voor haar oogen zien; ik moest het niet wagen ooit meer een voet in haar huis te zetten, enzoovoort, enzoovoort. Ik deed maar geen moeite haar tot andere gedachten te brengen. Met een opgewonden vrouw valt nu eenmaal niet te redeneeren ; ik nam dus mijn hoed en ging zwijgend heen. Later vernam ik dat zij inderdaad op staanden voet vertrokken was, en den volgenden dag haar testament had laten veranderen ten gunste van een behoeftig nichtje, dat zij vroeger niet had kunnen uitstaan. Ik bleef aan de somberste gedachten ten prooi, den geheclcn verderen namiddag langs de straat slenteren, en dronk in mijn eentje in het eene koffiehuis na het andere ettelijke glazen Beierse!]. Nog moeite te doen om een plaatsje te krij gen, ten einde mij van mijn taak als verslag gever te kunnen kwijten, daaraan dacht ik in het geheel niet meer; ik had volstrekt geen lust naar de komedie te gaan, veel minder om de nqodige aandacht aan het stuk te wijden, ten einde er een oordeel over te kunnen uit spreken. Bij mijn tehuiskomst op een veel later uur dan gewoonlijk, vond ik mijn avondeten op mijn kamer gereed gezet. Mevrouw en de juf frouw waren uitgegaan zonder een boodschap slechts eene voorloopige beteekenis; hetzelfde geldt ook van de zeldzame eenstemmigheid waarmede de Europeesche diplomatie het vraagstuk van Creta heeft behandeld. Toen de Grieksche regeering, toegevende aan den drang harer onderdanen, een circulaire rond zond om eene gewapende interventie van de groote mogendheden te vragen ten gunste van Creta, en zich zelf bereid verklaarde om een boot met landingstroepen te zenden, hebben de kabinetten van Berlijn, van Weenen, van Rome, van Londen, van Parijs en van St. Petersburg zich gehaast, om een energiek veto te doen hporen. Het helpt niet of Grie kenland al wijst op de amputatie, die de Euro peesche groote mogendhe.den den zieken man hebben laten ondergaan, en daaruit het recht afleidt om thans den sultan van zijne lastige onderdanen op Creta te verlossen. Het wacht woord is: Hands off! Dezen winter moet alles kalm blüven. Of men er in het voorjaar ook nog zoo over denken zal, is eene andere vraag. Maar iedere dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad. Voor den eersten tijd wijst de politieke barometer, zooals Lord Salisbury in zijn rede bij het Lord Mayor's feestmaal opmerkte, stellig op vrede. Kunst en Letteren. HET TOONEEL TE AMSTERDAM. Stadsschouwburg (Het Nederlandsch Tooneel): Gevaar voor oorlog. Grand Théatre: Ut de Franzosentid. De Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel" gaf ons opnieuw een bewijs van de ernstige wyze, waarop zij haar taak opvat, haar roeping begrijpt en vervult. Zaterdag 9 dezer noodde zij ons op de eerste voorstelling van Ge vaar voor oorlog'', blijspel in 5 bedrijven van Henry van Mcerbeke. Wie het wél meent met ons nationaal tooneel en onze tooncelspeelkunst kan der Vereeniging hiervoor niet dankbaar ge noeg zijn; in onze oogen althans is het nut, dat de opvoering van een oorspronkelijk stuk kan stichten, zeer groot. Waar, zooals dit, naar wij meenen, tegenwoordig met Fransche stukken nog al eens gebeurt, mise en-scène, trucs, en niet zelden ook grime en costumes, getrouw naar de Parijsche gevolgd worden, waar niet zelden de hoofdpersonen naar Parijs gaan om hunne Parij sche collegas te gaan bewonderen in de rollen, die hun hier zijn toebedeeld, ontaardt een geheele tooneelvoorstelling wel eens wat al te zeer in een navolging van Fransche modellen. Slechts in oorspronkelijke stukken wordt den artisten wer kelijk gelegenheid gegeven een rol te creëeren, den regisseur en decorateur te tooncn, wat zij, zelfstandig werkende, tot stand weten te brengen. voor mij achter te laten. Des anderen daags zond de generaals-weduwe de kaarten met een beleefd briefje terug. Zij had er tot haar leedwezen zelf geen gebruik van kunnen maken, daar zij onverwachts uit gevraagd was; zij was dus maar zoo vrij geweest er haar beide dienstmeisjes gebruik van te laten maken, die zich uitstekend vermaakt hadden. In den loop van den dag kwam er een epistel voor mij van mijn hoofdredacteur. Het was hem zeer onaangenaam dat ik verzuimd had het nieuwe oorspronkelijke tooneelstuk in de ochtendeditie te bespreken, tengevolge van welk verzuim hem allerlei hatelykheden van de zijde der andere couranten te wachten stonden, om dat lijj zoo achterna kwam. Maar dit was het ergste nog niet, de schrijver was zich reeds komen beklagen dat men er op uit scheen te zijn, zjjn stuk dood te zwijgen, en de directeur en de acteurs waren evenzeer met een opge streken zeil komen aanzetten. Inmiddels was mijn nalatigheid alleszins verklaarbaar, nu hij uit een zeer vertrouwbare bron was te weten gekomen, ('at ik twee dienstboden zeker goede vriendinnen van de voor den verslag gever bestemde plaatsen had laten gebruik ma ken ; hij begreep dat die dames geen behoorlijke critiek had kunnen leveren. Hy achtte het intusschen wenschelyk een anderen, meer ver trouwbaren medewerker aan de courant te verbinden, en verzocht mij derhalve de diplo ma's terug te zenden, welke ik van de redactie ontvangen had. Een nadere, mondelinge ver klaring tusschen ons beiden beschouwde hu ten slotte als nutteloos en voor beide partijen pijnlijk. Ik begaf mij naar mijn verloofde, en reikte haar zwijgend dezen brief toe. Onder het lezen gloeide zij van ingehouden drift. Ik zag hoe het bloed haar met zulk een geweld naar het gelaat steeg, dat de kunstma tige blos op haar wangen er van berstte, en al'schilferde als een gepleisterde muur, onder den invloed van een overmatig gestookte kachel. Haar gevoelens begonnen weer over te loopen, maar van de zachtere waren ze ditmaal ze ker niet. Mama stond aan hare zijde, bleek maar vast beraden.