Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 630
~- J. von Klever : Wandeling in het bosch. 1810.
L. Knaus: Een dorpsbal, 5055. - B
C.'Koekfeoak: Winterlandschap, 2010. C. E. Körner:
De standbeelden van Memnon bij opkomende zon,
7010. J. H. Kretschmer : Onder den dienst in
een dorpskerk, 5200. G. Khül: Binnenhuis,
1910. A. W. Leu: Op het Gardameer, 2100.
Leu: Meer omringd door rotsen, 3000. A.
Lier: Groote weg in den herfst bij regenachtig
weer, 7200. W. C. Malchen: Winterlandschap,
1750. O. Pilz; De politicus, 1810. C.
Saltzmann: Aan de Noordkaap, 1750. G. A.
Spangenberg: Zigeuners in een bosch, 2010. enj.
Yautier: Een bezoek by de boerin, 9600. F.
Vinea: De beslissing, 1800. W. Wider: Pu
blieke schrijver te Rome, 3100. F. Ziem:
Gezicht op Parijs met den Are de Triomphe op den
achtergrond, 1800. ,
Op de verkooping van het kabinet van den heer
Henry Lustig te Weenen, brachten de hierna
genoemde schilderyen de volgende sommen (in
florijnen) op :
Een Aridreas Achenbach (van 1888),
2300.Brascassat: Op de weide (van 1852), 2250.
Brillonin: De geldman, 835.?Keelimff en
Verboeckhoven: De pachthoeve (van 1857), 1500
Madou: De morgendronk, 1000.?Gustave Ricard:
-Studiekop, 805. Ferdinand de Braekeleer: Hoe
IMÏ^ g'wklroV, 900, - Ary Sehetfer -. Het
forugva« dca E}zas, 700.?P. ran
t>mar\t\: ie AttAt&MiMA, IfttO. _
. aeaapcn in'üe
Fi, WöfeaHj a«Ê?»^"i, 81»,?1>
.Dinsdag, Woensdag sa Donderdag, 10,11 ea 12
December zal de veiling plaats hebken, van cle
antiquiteiten, kunstwerken en merkwaardigheden,
die aan wijlen prof. Alberdingk Thym behoord
hebben. Er bijgevoegd zijn de voorwerpen uit de
nalatenschap van mevr. de wed Schiffer van
Bleiswjjk, te 's Hage, mevr. de wed. C. H. Breet, te
Zaandijk en den heer J. van der Chijs, te Delft.
De H.H. Frederik Muller, die in de Brakke
Grond" de veiling zullen houden, hebben voor
een gedetailleerde!) catalogus gezorgd. De dagen
van bezichtiging z\jn 7, 8 en 9 December. Er
zijn eenige schilderijen van waarde bij, voorts
religieuse kunst, eenige uitstekende beeldwerken,
veel antieke menbelen, een gobelin, eenige stoffen
en oude kanten, zilver- en koperwerk, wapens,
goud en juweelen, Delftscli aardewerk uit verschil
lende tijdperken, allerlei porcelein, Chineesch,
Japansch, Sèvres, Saksisch, Amstel, Dordrechtsch,
Angoulême Battersey, glaswerk, kortom een
colleclie die de koopers van antiquiteiten en kost
baarheden van alle kanten zal lokken.
TOONEEL EN MUZIEK.
Nederlandsche Maatschappij van Weldadigheid
te Brussel. Uit Brussel wordt het volgende be
richt: Zaterdagavond woonden wij een voorstelling
bjj> die door de Nederlandsche Maatschappij van
Weldadigheid ten voordeele harer armen werd ge
geven. Het programma was wel voorzien : Drie stuk
ken in l bedrijf, en vervolgens vier monologen door
den uitstekenden tooneelspeler Willem van Zuylen
van Rotterdam, die ook de hoofdrol vervulde in
Manus de Snorder", dat men voor lever de
rideau gekozen bad.
De heer van Zuylen is een oude en goede kennis
van het Vlaamsehe Tooneel en hij werd door de
artisten van den Vlaamschen Schouwburg te Brus
sel uitnemend ter zijde gestaan. In de eerste
plaats dienen onder hen genoemd te worden de
heer Frits Bouwmeester, de dames Rans, Dierckx,
Cohen, de heeren Potharst, Marcel, enz.
Deze voorstelling werd o. a. geheel of gedeel
telijk bijgewoond door de hh. Pontua en Devolder,
ministers van oorlog en van binnenlandsche zaken, [
Vergote, gouverneur van Brabant, de Lantsheere,
president van de kamer, baron Gericke van
Herwynen, gevolmachtigd minister van Nederland te
Brussel en de voornaamste vertegenwoordigers der
Nederlandsche kolonie te Brussel. Het bestuur
der Maatschappij van Weldadigheid heeft den heer
van Zuylen een krans doen aanbieden.
De VolksscJwuicburg te Worms. De 20sten No
vember j.l. werd de nieuwe stadsschouwburg te
Worms ingewijd Deze nieuwe schouwburg is geen
gewone schouwburg; het is een proefneming met een
zeer eigenaardig en hoogst belangwekkend genre.Zijn
stichter, de heer Friedrich de Schoen, de broeder
van den eersten secretaris van het Duitsche ge
zantschap te Parijs, is uitgegaan van een der
denkbeelden, die Richard Wagner in zijne theo
retische werken heeft neergelegd. Wagner, een
beslist vijand van het hedendaagsche tooneel,
meende dat daarvoor een ander in de plaats moest
komen en hij was van oordeel, dat voor dezen
schouwburg van de toekomst twee vormen mogelijk
?waren: die, welke hy noemde het ideale tooneel", en
het Yolkstooneel" a grand spectacle en met deel
neming van het publiek zelf.
Dit Volkstooneel" nu is het, dat de heer de
Schoen gesticht heeft.
Aangemoedigd door het succes, dat hij met zijn
feestspel Luther", dat hij gelegenheid van 's her
vormers vierde eeuwfeest in den dom van Worms
gegeven werd, behaalde, stelde de heer De Schoen,
toen de schouwburg te Worms afbrandde, voor, een
Volkstheater te stichten. Het gemeentebestuur
begreep dan ook, dat het, in plaats van een
schouwburg van den tienden rang te hebben, van
meer waarde zou zijn, een schouwburg van een
geheel nieuw genre te vestigen, waar de voor
stellingen slechts gedurende enkele weken van
het jaar zouden gegeven worden, doch dan ook
een gebeurtenis voor geheel Duitschland zouden
zijn, en de groothertog van Hessen aanvaardde
het protectoraat over deze onderneming.
Dit tooneel is een samensmelting van het
Wagneriaansch tooneel te Bayreuth en van het
Engelsche tooneel van Shakespeare. Eerst een
avantscène, die met het parterre ineenloopt, vervolgens
een tooneel, en daarop, hooger, een tweede tooneel.
Voor de volksdramas en de stukken van Shakes
peare wordt het geheele tooneel gebruikt; de
eenige decoratie is dan een scherm van n kleur,
op den achtergrond Voor andere stukken kan
men het tooneel op de gewone wijze met coulissen
enz. inrichten. Achter de toeschouwers, aan het,
tegenover het tooneel gelegen uiteinde van de zaal j
bevindt zich in de hoogte een soort van
loge, van waar God spreekt (bijv. in Faust),
waar de schimmen opdoemen enz. Ouk kan zij
als plaats voor het orkest gebezigd worden
Aan de kanten is gelegenheid om koren te
plaatsen. HcJ; gebeurt soms, dat men, zooals
bijv. in den Kuisermarsch van Wagner, het geheele
publiek wil laten meezingen ; in dat geval sleept
men het mede door aan de vier kanten gelijk
tijdig koren te doen invallen. Van die
ensembienummers stelt men zich een zeer groot effect
voor.
Het openingsstuk is van Hans Herrig, den
schrijver van hut Luther-Fest*piel. Het is een
historisch drama a grand spectacle, getiteld Urei
Jahrhunderte am Khein" ; het brengt de inne
ming en verwoesting van Worms door e
Franschen in 1589 ten tooneele.
De voorstellingen zullen om de twee of drie
dagen plaats hebben en tot Kerstmis duren. Kei
zer Wilhelm heeft belooid een daarvan te zullen
bijwonen.
Het drama van Hans Herrig wordt gespeeld
door twee tooneelspelers van beroep en 200 in
woners van Worms, die voor deze gelegenheid
hunne medewerking verleen en.
J.» )>et Lpssxnglheaier" l B Berïjjn hafl eier
d&.gè'R d& 6o,ïftte <j&<yr«(eUüv« plaats VM\ ,. Dia Kdn",
(OOHCCfSïiC! 'iti l lGitï'üGU Vüiii iimmSm; uüuSiiiuuini
<)!o Jen lo> n?l-oo Umoiyk or,i,oW<-,,rion aiil&iiP
V.59een plaate onflov 1(0 urn s.!« iKvtóc.lia tüueeU
aanwees. IJüna aUc dMcn dor frult-cüe
rcrX"<?n<}'ge« cc/ipar/g^ daèD/o Klu'è'^
een der beste stukken is. dat BQtlert lang uit ile pon
van een Imnnev landslieden gevloeid is O a. zegt
A. L. in het Bsrlinw Tugcbla'.t ; In n woord,
wij hebben hier te tloen mot een drama, zoóals
het in Duitsehland niet alle dagen geschreven
wordt, een drama, vol van dat ware realisme,
dat ons door Schiller's Kabale und Liebe", zoo
lief en vertrouwd geworden is."
Nadat een hevige ziekte hem gedurende een
paar maanden van het toonee! verwijderd had ge
houden, treedt de heer Louis Bouwmeester heden
avond als Narciss Ramcau in Brachvogel's
Narciss", voor het eerst weer in den Stadsschouwburgop.
Een nieuwe biographie van Ghopin, Een
Engelschman, mr. Frederick Niecks. heeft een biographie van
Chopin geschreven, die algemeen de aandacht trekt,
omdat zij blijk geeft van een buitengewoon gron
dige bronnenstudie en daardoor over vele tot nu
slechts weinig of onnauwkeurig bekende tijdper
ken uit het leven van dezen grooten musicus uit
sluitsel geeft. Een Duitsche vertaling van dit in
teressante werk van de hand van c'en begaafden
muziekkenner en schrijver dr. W. Langhans zal
bij Leuckart te Leipzig het licht zien.
LETTEREN EN WETENSCHAP.
Martin Tapper. Uit Londen wordt d.d. 30
November gemeld: Toen ongeveer twee jaren ge
leden Martin Tupper's autobiographie verscheen,
vroegen de meeste monschen, die dit van goed
moedige ijdelheid en naïeve zelfzucht overvloeiende
boek lazen, met oprechte verwondering: Leeft
Martin Tupper dan nog?" Bijna nooit is een
dichter wanneer tenminste de schrijver van de
proverbial philosophy dien naam verdient die
nauwelijks vyftig jaren geleden in twee
werelddeelen zulk een groot succes behaalde, zoo geheel
en al vergeten, als Martin Tupper, die gisteren
op 86-jarigen leeftijd overleed. Hij schijnt reeds
verzen geschreven te hebben, alvorens hy nog de
lessen ontgroeid was. en koning George III moet
hem wegens zijn dichterlijken aanleg gecompli
menteerd hebben. De man leed aan de voor het
ware genie doodende schrijfkoorts; hij kon, zoo
als Horatius zeide, stans pede in uno, honderd
versregels voor de vuist neerschrijven. Toen Mar
tin 29 jaar oud was, werd hij verliefd op een
mooi nichtje en zijn gekir nam een dichterlijken
vorm aan; aldus ontstond zijn Philosophie in
spreekwoorden", een leeks van schrikkelijk
huispakken spreuken over liefde, huwelijksleven, vriend
schap, opvoeding kortom over alles, wat met
het dagelijkse!) leven in eenig verband staat. Voor
tijdschriften wilde hij niet schrijven, want dat vond
hij ungentlemanly, maar om aan den drang zijner
vrienden te voldoen, deed hij zijn proverbial
pltilosophy het licht zien. Het succes zijner rijmlooze
poëzie was in Engeland in den beginne slechts zeer
gering, in Amerika daarentegen terstond buitenge
woon groot. In ongelooflijk korten tijd werden
anderhalf millioen exemplaren verkocht en wan
neer Pupper's geestesarbeid onder de bescher
ming der wet gestaan had, dan zou hij zeker
meer dan £ 100000 aan auteursrechten ontvan
gen hebben. Feitelijk echter ontving hij nooit
meer dan 400 dollars van een Amerikaansch
uitgever, die nauwgezetter van geweten was, dan
dit meestal met zijn collega's het geval is. Daar
entegen werd hij door de Yankees met
loftnitingen overladen. Duizenden verklaarden hem voor
een profeet en nogmaals duizenden stelden hem
op n lijn met Salomo en Shakespeare. Milton's,
Verloren Paradijs" was niets vergeleken bij de
Philosophie in spreekwoorden". Het was een
zinnelooze verafgoding van de middelmatigheid,
de alledaagschheid.
Maar zij bewees Martin Tupper goede diensten.
Zijn in Amerika verworven roem deed hem ook
in Engeland bekend worden en de waanzin stak
ook de Engelschen aan. Een zijner Engelsche be
wonderaars leerde heel dien rommel van buiten:
een ander liet er zich op voorstaan de Philosophie
in spreekwoorden" zestigmaal gelezen te hebben.
Een bejaard uitgever legde zijn bevende handen
op het hoofd van den dichter en zeide met tranen
in de oogen: Gij zult God voor dit boek danken,
wanneer uwe haren eenmaal zoo wit zullen zijn
als de mijne." Die uitgever had dan ook alle reden
tet dankbaarheid, want zijn aandeel in de winst
bedroeg /"120.000, en ook Tupper had geen reden
om zich te beklageu; in een tijd toch, waarin
dichtwerken nog geen vorstelijke inkomsten ver
schaften, zooals lord Tennyson die kent, kon de
evfiiiccns
iw,
schrijver van het meest droge alledaagsche maak
werk, dat ooit het publiek onder den naam van
gedichten" is aangewreven, op een jaarlijksch in
komen van OO a 10000 gulden rekenen. Men
glimlacht nu, wanneer men. de overdreyen
loftiiitingen leest, die Martin Tupper roenmaals wer
den toegezwaaid. Zij zijn echter van veel gewicht,
om tot een juiste beoordeeliug van bet Britsche
volkskarakter te komen. Tupper was een
Durchschnittsmensch en schreef voor
Durchtclmittsmensclien, die de allereenvoudigste zedelijke voor
schriften en levensregels als wijsgeerige openba
ringen beschouwen en kreupele, rythmisch ge
schreven verzen voor het werk van een echt dich
terlijk genie honden. Daarom werd Martin Tupper
hun profeet en dichter Maar de ontnuchtering
volgde spoedig genoeg. En ofschoon hij later tal- |
looze zoogenaamde dichtwerken uitgaf, sonnetten
en ander prulwerk in proza en in verzen, wilde
riemand zich meer de moeite getroosten, deze
te lezen.
Prijzen, betaald roor eenige autogrammen. Dezer
dagen kwam bij Sothehy te Londen een groote
verzameling autogrammen onder den hamer. Een
brief' van Lord Byron, gedateerd Kavenna 18^0,
waarbij eenige oppervlakkige aanteekeningen over
A» «opsta tweo ftinröii van Chililellarokr bracht
£ 'i\% r>p. TaracSv^k hoogc pïtjien, van £ 2<J tot £ 3(5,
wimiöii eiaiild raor vcncMllcuüc ticiCrcii raa ca
!;?i, ,-,.,- KI U t» ? Il Li
UIUL1I.UI EUï... T! -_'.' TV,,,,?.,I?-,.~V vnr, Kon>?^
iﻫ>W lilMSWtttt MJtóïli MUUV lii SÏUÜviüV
Kuuiya hmveu van itai actatsGtai cticiitcr
politieke wereld in spanning hield, is uiterst be
langwekkend, als men bedenkt, dat in 1870 de
oorlog uitbrak en het graaf Benedetti was, die
met Binnarck de oorlogsverklaring wisselde.
Op Bismarcks geboortedag, l April, in 1867,
verscheen de Fransche gezant, graaf Benedetti, bij
graaf Bismarck oin hem met zijn geboortedag ge
luk te wenschen en hem eene depêche te over
handigen. Graaf Bismarck vermoedde zeker den
belangrijken inhoud ervan, want toen Benedetti
haar uit den zak wilde halen, hield graaf Bismarck
hom teruu, en zeide hem, dat bij op dit
oogenblik niet in staat was tot een politiek onderhoud,
omdat hij op het punt was, zich naar den Rijks
dag te begeven en daar reeds verwacht werd; hij
verzocht den gezant dus, hem te vergezellen en
het gesprek onder weg voort te zetten. In dien
tijd liep er nog een weg uit den tuin van het
ministerie van binnerilaridsrhe zaken langs het
toenmalig paleis Radziwill.naar de Leipziger Btrasse
en kwam juist tegenover den ii gang van het
gebouw waar de Noordduitsche Rijksdag zijn
zittingen hield, uit. Ofschoon Benedetti ver
zacht, eerst zijn dépêche te mogen mededeelen,
nam graaf Bismarck hem langs dezen weg mede,
en zeide. steeds tusschen de tuinen
voortwandelend: ,.lk ga daar juist naar de Rijksdag, waarin
een interpellatie zal gehouden worden omtrent de
vraajj. in de bladca reeds besproken, van een
ken verkoop van bet groolhertogaom
Luxemlift VOS) BK lift Slftt" f tóött BTftfthO
iabol. door lien schrijver eif' necorrijteertl, werden
voor £ 10 verkocht; een brief' uit 1810 van Charlea
Dickena aan Leooli, waarin by den kunstenaar
condoleert met don (lood van zijn kind, bracht
£ 121/2 op; een andere brief van Dickens, geda
teerd 1864, £ 9. Het zal musici zeker
interessecren te vernemen, dat, terwijl een autogram
van Paganiiüvoor l gninje werd toegewezen, de
partituur van een suite van Johann Sebastian
Bach, door hemzelf geschreven, met £ 31 betaald
werd.
Stanley, Emin Pacha en de boekhandel. Uit
Londen wordt gemeld: Stanley heeft, alvorens bij
vertrok, hot recht tot het uitgeven van het werk,
dat hij over zijn laatste expeditie zal schrijven,
verkocht. De firma Sauipson Low, Marston en
Cie., xal hem £ 400UO voor dat boek betalen.
Duitsche uitgevers schijnen daarentegen meer
moeite te doen eeu contract met Emin Pacha te
sluiten, ten einde een wetenschappelijk werk van
diens hand te kunnen uitgeven. Een firma te
Leipzig moet tot dat doel reeds een harer agenten
naar Zanzibar gezonden hebben.
Dezer dagen versclieen. met een voorrede van
Emile de Laveleye, Le roman des proverbes en
actton". De schrijver van dezen roman, de heor
Servais Demarteau, heeft het geduld gehad, in
het proza van een roman de 6500 spreekwoorden,
die do Fransche taal rijk is, in te lasschen. Of
deze daardoor aan originaliteit en leesbaarheid
gewonnen heeft, mcunen wij te mogen en
moeten betwijfelen, luimen kort zal van de
hand van denzell'den schrijver een Dictionnaire
spécial" verschijnen, waarin al de in genoemden
roman gebezigde spreekwoorden in alfabetische
orde zullen worden opgenomen.
Nadat wij uit do brieven van John Ij. Motley
hebben kunnen vernemen, wat deze over vorst
Bismarck zegt, zullen wij binnen kort ook te
weten komen, hoe Gladstonc over Motley denkt.
Gladstone heeft Motley persoonlijk gekend en zal
eerlang in de Nineteeutlt Century", een uitvoerig
artikel over den Amerikaanschen diplomaat hot licht
doen zien. Aanleiding daartoe gat bovengenoemde
briefwisseling en meer in het bijzonder de ophel
deringen, die de groote oude man", daaruit over
Bismarck's karakter moet gekregen hebben. De
brief, waarin Bismarck zyn ouden Jack te zijnent
noodigde, om over oude tijden te babbelen en de
oude liederen te zingen, roerde Gladstone diep ;
die had een geheel nieuw licht op Bismarck's
karakter geworpen. Terloops opgemerkt, behoort
Gladstone tot de best betaalde journalisten,
want hij krijgt £ 100 (f 1200. ) voor een artikel
van nog geen 1500 woorden, dat is dus ten naaste
bij 85 cents per woord.
Bij den uitgever II. Pyttersen te Sneek ver
scheen Een heroë'riqu'irtet, door Mr. H. Trip. Het
zijn een viertal studiën over Schubert, Sehumann,
Berlioz en Wagner, biographisch en kunsthis
torisch. Het boekje verschijnt ingenaaid en ook,
met de bestemming, als geschenk gegeven te wor- j
den aan muzikale vrienden, in pracht band. Wij
hopen er later op terug te komen.
Bij denzelfden uitgever verscheen de tweede
druk van Fiorc della Neve's Liana; het papier
heeft een rose tint; de bandjes zijn weer anders,
maar niet minder fraai, dan van de vorige editie, j
Het formaat is hetzelfde als dat van Eene liefde
in het Zuiden, Van eene sultane en Mijn Eust.
BISMARCK EN BENEDETTI.
Een curieuze verzameling, door A. von Unger
bijeengebracht, is betiteld Unterredungen mit
litsmarck. Het bestaat uit tallooze, alle reeds
bekende maar zooveel mogelijk betrouwbare ver
halen omtrent den Rijkskanselïer, en door hem
gevoerde gesprekken, een verzameling, die met
veel geduld uit lang verstrooide krantennummers,
uit mémoires en dagboeken is samengegaard. Allo
nummers zijn reeds hier of daar gedrukt geweest,
maar vele zijn lang vergeten en sommige ontvan
gen plotseling door een latere gebeurtenis weer
een zonderling relief.
Het volgend tooneel bv., in het warme voorjaar
van 18ü7 afgespeeld, toen de voorgenomen ver
koop van Luxemburg aan Frankrijk de gansche
uuniüi» uia.a.1 iiiviutuvü..
iuj {iet iicta aa.ngcli(K!ca sia-iiie-r ao«;ttiaa!s tcr«£
wcea, «ook het antifoon) acggcn, <Ut ik op c)<?
interpellatie geven aal. Ili zal <U vfi
li!a!%in'»mMi&rtaelen, die graat' FerponcliBi1 in (Jen Haag op ile
vraag van den Koning der Nederlanden heeft afge
legd, en er bijvoegen, dat de Rcgcering omtrent den
stand der quaestie anders niets bokeml is, dat
zij dus niet in staat is, omtrent de beschouwingen
en besluiten der Pruisische regeering en hare
Duitsche bondgenooten eene openlijke verklaring
te geven, maar dat zij de overtuiging koestert,
dat geen vreemde mogendheid op de ontwijfelbare
rechten van Duitsche staten eu Dmtschèbevol
kingen inbreuk zal maken, en dat de Regeering
hoopt, alle Duitsche rechten langs den weg van
vredelievende onderhandelingen te handhaven. Dit
zal ik op de interpellatie antwoorden, daar het
inderdaad de waarheid is, en deze verklaring zal
alle mogelijke gevallen van onderhandeling en
vriendschappelijke overeenkomst openlaten ; zulk
een antwoord zou ik echter niet kunnen geven, als
het mij bekend was, dat er reeds een overeenkomst
tot verkoop van het groothertogdom gesloten was.
Wanneer ik langs officieel diplomatieken weg van
zulk een verkoop kennisgeving ontvangen had,
dan zou ik in den Rijksdag moeten zeggen : Ja,
zulk een verkoop heeft plaats gevonden, en dan
moest ik er zeker wel terstond bijvoegen, dat
Pruisen en zonder twijfel ook zijn Duitsche bond
genooten, nooit de uitvoering van dat verdrag en
het afstaan van Duitsch grondgebied zouden dul
den. Gij begrijpt dat na zulk een verklaring een
ernstig conflict tusschen Frankrijk en ons zou
ontstaan, en bij de aldaar heerschende gevoelig
heid nauwelijks anders dan met een vredebreuk
kon eindigen, die ik niet minder betreuren zou,
dan ik dit van u onderstel."
Inderdaad, het is zoo," zeide Benedetti, in
verwarring gebracht, na zulk een verklaring zou
de oorlog onvermijdelijk zijn."
Beiden waren gedurende dit gesprek tot aan den
uitgang van de laan tegenover het gebouw in de
Leipziger Strasse aangekomen.
Nu", zeide graaf Bismarck, terwijl Benedetti
geschokt en besluiteloos voor hem stond, onze
weg is ten einde, wij moeten scheiden, en nu
vraag ik u: hebt ge mij een dépêche te geven, ja
of neen V"
Benedetti bedacht zich nog een oogenblik.
Neen1', antwoordde hij toen, stak de dépêche
weer in zijn zak nam afscheid, en spoedde zich
door de Leipziger Strasse naar de ambassade, ter
wijl graaf Bismarck zich naar den Rijksdag begaf.
Militaire Zaken.
PERSOONLIJKE DIENSTPLICHT.
Het aantal geschriften dat niet alleen de aan
beveling van den persoonlijken dienstplicht, maar
zelfs het betoog van de noodzakelijkheid dat deze
ook in ons vaderland dient te worden ingevoerd,
ten doel heeft, is onlangs weder met een vermeerderd.
Het dniagt tot titel: »Het lieiitplaeantcn-stelsel
:*c,n de, persoonlijke dienstplicht onpartijdig naar
->de werkelijkheid beschouwd in verband met het
«verslag der Staats-commissie door een
gepensionrieerd hoofdofficier van het Nederlandsche leger "
Aan allen bevelen wij de lezing ten zeerste
aan
Naar aanleiding van dit geschrift, hetwelk, wel
is waar, geen nieuwe gezichtspunten omtrent het
onderwerp opent, maar waarin met nadruk en
overtuiging en meermalen op grond van eigen
ondervinding de noodzakelijkheid van den per
soonlijken dienstplicht wordt bepleit, meenen wij
een goed werk te verrichten door ook in dit blad
het hoogst belangrijke militaire vraagstuk van
den persoonlijken dienstplicht kortelijk te be
spreken.
Vaderlandsliefde is als zoovele andere ge
voelens den mensch als 't ware van de natuur
aangeboren ; het is eene instinctmatige liefde voor
de plek, voor het land waar men het eerste
levenslicht zag en waar onze naaste bloedver
wanten wonen ; het is een hoogachting voor de
zeden, gewoonten en gebruiken van dat land;
liet is een vereering van het vorstenhuis dat ons
regeert en waaraan ieder ingezetene op zich zelf
en een geheel volk te zamen zich door sterke en
nauwe banden verbonden voelt; het is een waar
deering van de bescherming van personen en
bezittingen, van de vrijheid en onafhankelijkheid,
die men in het vaderland geniet.
Wordt het bezit van al die voorrechten, op
welke wijze ook, bedreigd, dan is juist
vader