De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1890 9 maart pagina 5

9 maart 1890 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

TSo. 663 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Het portret dat voor den titel staat, gaat niet tioven het middelmatige wat gelijkenis betreft -en mag geen aanspraak maken 'op eenige artis tieke waarde. Een kunstenaar zou van Jorissens ?karaktervol aangezicht vrij wat meer hebben ge maakt dan dit stuiversprentje ons te zien geeft. Daarvoor hadden 's mans vereerders en vrienden wel een paar honderd gulden mogen bijeenbrengen. R. VARIA. PLASTISCHE KUNST. Den 4en Maart werden in het hotel Dronot de oude schilderijen en de kunstvoorwerpen verkocht, afkomstig uit de nalatenschap van den heer Ernest Odiot, een bekend goudsmid en verza melaar. De verkooping bracht 75.712 fr. 50 op. Het laatste oordeel, een curieuze schilderij op hout van J. van Aeken Bosch, ging voor 1500 frs.; het sierlijke portret van Mlle Le Normant d'Etioles door Drouais, bracht 3000 frs. op ; De Maagd ?en het Kindeke Jezus door Van der Goos, 3050 frs.; een klein mansportret van Frans Hals 5000 frs.; De heilige Familie, door Lucas van Leiden, 6700 frs.-, het portret eener jonge vro.uw, door v. Orlcy, 1650 frs.; een bronzen buste van kardinaal cïe Bichelieu, uit zijn tijd dateerende en afkomstig van de auctie Secrétan, 4900 frs.'{ een groote boe kenkast uit den tijd van Lodewijk XIV. 4400 frs.; een kleine latafel uit den tijd van Lodewijk XIV, 4600 frs.; een basrelief. gedateerd 1765, voorstel lende drie dansende nimfen, door Clodion, 2600 frs.: een fraai miniatuurtje van van Biarenberghe, gedateerd 1798, een landschap met figuren en stroomend water, 1450 frs De koning en de koningin van Belgiëhebben gisteren in het oude museum te Brussel de ten toonstelling van de werken van portretschilders dezer eeuw geopend. De tentoonstelling staat ?onder beschermvrouwschap der gravin van Vlaan deren ; de meeste nieuwe portretschilders zijn vertegenwoordigd, want zij is internationaal en onderscheidt zich daardoor van dergelijke tentoon stellingen te Parijs, die in de Ecole des beaux?arts zijn gehouden. Buitendien is de tentoonstel ling nog bijzonder belangrijk, daar men er de portretten zal kunnen zien van personen, die in de laatste honderd jaar op de eene of andere wijze eene rol in de wereld hebben gespeeld. De ?opbrengst der tentoonstelling is bestemd voor een liefdadig doel. Naar thans uit Parijs bericht wordt, is Millet's Ang.'lus door een rijk Franschman van de Union Art Association" afgekocht en reeds weer op weg naar Frankrijk. TOONEEL EN MUZIEK. Mr. VERBECEC EN Mlle DE MARGÜERIT. In zijn uitvoerig werk: L'Hypnotisme et les /tats analoyues" *) schrijft Dr. Gilles de la Tourette : S'üfallait opler pour la rfalitéOH la non-ri'alitéde la suggestion mentale, je laisaerais Ie hasard décider; mais je donnerais deux chances a rhypotfièse que la suggestion existe et ime chance scule a Phypothèse contraire". Wanneer men Mr. Verbeek Madlle de Marguerit in het Théatre Van Lier, Plantage, ziet hypnotiseeren en oplet hoe hij haar de meest verschil lende bewegingen en daden, die hem door het publiek worden gesouiileerd'' doet verrichten zonder dat hij door ne beweging of met een enkel woord zijn sujet een teeken geeft, zou men bijna geneigd zijn om Dr. Gilles de la Tourette toe te voegen: zeg maar genist la suggestion mentale existe". Mile de Marguerit is een bijzonder gevoelig hypnotisch sujet dat in veel opzichten de bekende Mlle Lucile van den hypnotiseur Donato overtreft, juist omdat zij met de meeste juistheid de haar gesuggereerde daden verricht, o. a zagen wij hoe zij met gesloten oogen naar een der toeschouwers ging, hem den sigarenkoker uit den zak haalde, daaruit een sigaar nam, het puntje er van af brak en daaina de sigaar in den mond van den naast hem zittendcn heer stak. Deze geheele verrich ting was door een der bezoekers aan den heer Verbeek in 't oor gefluisterd, terwijl zijn sujet nog in slaap op het toonecl zat. De hypnotiseur liet haar, met gesloten oogen, langzaam het tooneel afkomen, leidde haar allén door een vin gerwijzing naar den bedoelden persoon, bleef verder achter haar staan en gaf geen enkel teeken noch maakte hij eenig geluid of gebaar, waardoor hij Mlle de Marguerit op 't spoor kou helpen. 't Is bepaald allerwonderlijkst om te zien en niemand begrijpt er iets van. Als 't waar is, dat het een zuivere mentale suggestie is, begrijpt waar schijnlijk de heer Verbeek het hoe en waardoor alles gebeurt ook niet. De proeven van hypnotisme op de toeschou wers waren allervermakelijkst; minder naar en griezelig om te zien dan die van Donato." zei een dame. ze waren in 't geheel niet griezelig maar eenvoudig allerdolst; n sujet had jeuk en krabbelde zich zeer onaesthetisch, een tweede had kiespijn en een derde kreeg koliek. Eén wen k van Verbeek un soufflémessieurs!'1 en't geheele gasthuis was verdwenen en drie ontwaakte pa tiënten zagen het publiek met nuchtere, schaap achtige gezichten en lodderige oogen aan. Wij vernemen dat een der gemagnetiseerden een kellner van Maison Stroucken" is, de twee andere sujetten kende niemand. Wanneer we deze proeven op meer bekende ^personen zullen zien herhalen, kunnen we met meer zekerheid aannemen, dat ook die verschijn selen, twee kansen tegen n van echtheid heb ben. Als preslidigitateur is de heer Verbeek, vlug, elegant, een geestig prater en een man die erg aardige toeren doet. De geheele voorstelling was allervermakelijkst en belangwekkend en het talrijk publiek toonde herhaaldelijk veel bijval. A. s. Dinsdag zal de heer Verbeek met Madlle de Marguerit een tweede voorstelling geven. ~~~*) Paris, Librairie Pion. 1887. De Parijsche kunstcritici verheugen zich over een klein schandaaltje, dat dezer dagen in de Groote Opera te Parijs plaats had. Er is reeds meer gesproken over de onachtzame wijs, waarop do duur betaalde dames en hoeren van het koor vaak hun taak opvatten. Zij geveu druk les in de stad, zingen ruce in de kerkkoren en geven aan de Opera hot restje van hun tijd en hun stem. Nu werd er dezer dagen in de derde acte van de Af'ricaine zoo valsch gezongen, dat het ! publiek de koren uitfioot; het orkest moest op houden te spelen en de voorstelling werd tijdelijk gestaakt. Donderdag had in den Plantageschouwburg,waar de Kon. Ver. het Nederlandsch ooneel thans speelt, eene Soiree variée plaats, door Justus van Maurik Jr. ten voordcele van de benadeel den door den brand van den Stadschoiiwburg ge organiseerd. Men noemt enorme prijzen, die, met het oog op het goede doel, voor plaatsen besteed zijn ; ook het vcrkoopen der programma's, waar mede eenige dames lich belast hadden, vormde j nog een aardige bijdrage. De soiree zelf was een volkomen succes. De heer Paüjs en Mej Jo van Sloten" reciteerden Fransche en Hollandsche komische gedichten. Mej. Kreps gaf de onlangs in dit blad vermelde proeven van doublérue naturelle" waarbij ieders verstand stil stond. Zij noemde bijv terwijl ?ij op het tooncel geblinddoekt zat, te midden eener doodsche stilte, het aantal oogen dat midden in de zaal met dobbelsteencn geworpen word; zij plaatste, geblinddoekt, op een lei voor zich. deI zelfde getallen, die verschillende boeren in de ' zaal op een andere lei schreven, en was met het optellen ervan even gauw klaar als de hoeren in de zaal. Onze talentvolle medewerker, de i heer Johan Braakensiek, leverde in weinige ! minuten meer dan levensgroote en uitmuntend gelijkende portretten van allerlei personen die hem genoemd werden : den Burgemeester (die zelf toeschouwer was), dr. Schaepman, den blinden klarinettist. August de Domme; eindelijk als toegift eene sierlijke stedemaagd van Amsterdam die aan de Kon. Vereeniging een nieuwen Schouwburg aanbiedt. Na de pauze trad de heer Van Maurik zelf op, met oen nieuwe voordracht: Mijne lezing te Uosclticijk Daverende toejuichingen beloonden al de medewerkers. liet was een zeer genotvolle avond; het dubbel doel, veel te ontvangen en er iets aardigs voor te geven, is zeker volkomen bereikt. Farkas Miska, de beroemde Zigeuner-?primas" uit Raab, is gestorven in den leeftijd van 61 jaren. Behalve Bihari en Hack Pali was er in Hongarije geen bruine kapelmeester die zoo ge liefd was Farkas. Van 1850 tot '70 was hij een gevierde persoonlijkheid, en waar hij met zijn troep kwam, oogstte hij roem en banknoten. Als echtte Zigeuner had hij nooit muziekonderricht genoten ; zijn aangeboren talent maakte hem tot een waar meester in zijn vak en ook zijn talrijke composities waren spoedig in trek. Het theater te Rouaan heeft de Samson et Dalila van Saint-Saëns, een werk uit de jeugd van den componist, opgevoerd. Een deel van de muziek is zeer verdienstelijk; op de concerten van Lamoureux, zoowel als te Weimar, te Hamburg, te Dresden, zijn er trouwens gedeelten van uitge voerd ; maar dB opera, op een allerongelukkigst libretto gebouwd, is geen indrukwekkend geheel. Saint-Saëns woonde noch ropetitiën, noch uitvoe ring bij; hij is op reis voor zijn gezondheid, en die weten waar hij is, mogen het niet vertellen; men meent in Spanje of in Algerië, maar het kan ook zijn, dat hij vlak bij Parijs zit te werken. Over veertien dagen zal de Groote Opera de première van zijn Ascanio geven. LETTEREN EN WETENSCHAP. De heer G. H. Priem te Amersfoort, vroeger lid van de redactie van Holland?Vlaanderen, en door verschillende litteraire producten, gedichten, letterkundige schetsen, novellen in tijdschriften, enz. bekend, doet als uitgever een Letterkundig jaarboekje verschijnen. Als eerste eener reeks heeft het boekje zijne beteekenis. Het mengelwerk is bijzaak; papier, druk en afwerking zijn zeer middelmatig, maar voor het practische ge deelte is veel zorg gedragen. De kalender bevat de verjaardagen van een aantal letterkundigen, dan volgen de adressen van eenige hunner, die van eenige uitgevers, het personeel van Nederl Tooneel. Holl. Opera en andere vereenigingen, ! Nederlandsche tijdschriften, een lezenswaard ar tikel over Nederlandsche jaarboekjes, en het ! mengelwerk. Een portret van den overleden jon gen dichter Van Heijningen is tegenover den titel geplaatst; de biographie is van den uitgever-re dacteur. Nieuwe uitvaren. Onsc Jan, Schets van de ontwikkeling van een kind, dat voor de 20e eeuw wordt opgevoed. Een onderhoudend boek, geens zins onmisbaar of zelfs niet in een bestaande behoefte voorziende wat Jan's vader, die het schreef, zelf volmondig toestemt maar waar ieder, die kinderen heeft, toch nog heel wat uit kan loeren. Wij bevelen allen ouders de lezing er van aan. liet boekje ziet er gezellig uit. als alles wat de heeren P. N. van Kampen & Zoon uitgeven. Rij de uitgevers Cremcr & Co , te 's-Gravenhage, is ter perse, om op l April a.s. te ver schijnen : Van J. I. de Rochemont deel II van Rudolf van Meerkerke, getiteld: Van het Regiment lli/ji dende Artillerie naar liet O. I. Leger; van Josephine Gicse eene oorspronkelijke novelle, geti teld : Geiiockt. ? Bij de firma Biir A Co., te Amsterdam, is de zesde jaargang verschenen van \ietllestantenljoek, j bevattende de tot 31 December 188!) uitgelote ; scriön van 55 premieleeningen, benevens eenige l opmerkingen over geldbelegging en speculatie. De vorige jaargangen van het boekje hebben zijn ' reputatie gevestigd; een van de voornaamste eigenschappen van zulk een uitgave is de uiterst ! nauwkeurige correctie, en op deze hoorden wij ? nooit aanmerkingen. l Militaire Zaken. DE TURKSCHE MARINE. In don laatsten tijd wijdt Turkije aan hare ' ooriogsmarine eene bijzondere zorg, en wil men beproeven deze een blijvend hoogor standpunt te doen innemen dan tot nu toe het geval was. i Allereerst is ruim een milliocn gulden toegestaan 2de Jaargang. Selia^spel. 9 Maart 1890. 2o PARTIJ VOOR MINDERGEOEFENDEN. Gespeeld door twee meesters zooals blijken zal uit den loop der partij, evenzeer als uit de breede opvatting. Wit. Zwart. Wit. Zwart. 1 e2 e4 e7 e5 24 el e2 a7 aG 2 gl f3 (17 dG 25 c7 d 5 h 8 d4 3 d2 d4 1'7 f5 26 h2 h3 f 7 cG 4 f 1 c4 f 5 X e4 27 gl _ f 1 d3 cl 5 f3 X e5 dG d5 28 e2 (12 e6 e5 6 dl hof g7 gG 2!) d5 b4 el d3 7eöXg« gS f G 301)4?c2 d4 c3 S h5 eóf f8_e7 31 d2 dl h7 h5 S» gG X h8 df> X <=4 32 c2 c3 f 5 eG 10 eó?- b5f b8 cG 33 f2 f3 d, 3 b2 Hb5Xc4 d8 d5 34 dl (18 c4 x f3 12 c4 x do 1 6 X '15 35 e3 d5 C3 d4 13c2 c4 d5_b4 36 d5 c7 b2 x c4 !! 14 o o 1)4 c2 37 d8 X dl 13 g2 f 15 cl f4 e7 f6 38flXgy e6xh3f 16 bl e-3 c2 X al 3!) g.2 X li;i e5 x d4 17 c3 (15 f6 x 1)8 40 c7 eGf d4 c3 18 d5 X c7 f 08 f 7 41 b3 X c4 c3 x c4 19 f 1 X al cG x d4 42 h.3 h4 c-1 1)420 al el d4 eü43 h4 X h» b 7 b5 21 c7 X a8 eG x f4 44 eG c7 aG a5 22 a8 c7 c8 f5 45 h5 g4 b4 c4 23 b2 b3 f4 d.3 46 c7 X >~> llemise SCIIOTSCH GAMBIET. Partij gespeeld te Berlijn door de hoeren L. Paulsen en C. Maijet. \V it. Zwart. 1 e2 e4 c7 i;;") 2 gl f3 h8 - cG 3 d2 d4 e5 >< (14 i 14 d4 f5 e7 c6 b 4 f 3 X <14 18 c5 ' 15 bl X (""> A(> X c5 5 cl e.3 (18 f6 ? 16 al - bl e5 X '13 G c2 c.3 a7 aG ? j 17 dl X <1:i - 7 fl c.4 f G «G ! 18 f 5 (16 t c c8 c7 8 0 0 cG rift ' 1!) bl X 1)(; d7 c8rf '1 cl (13 (17 dG ! 20 1)6 X cG f b7 X ('G 10 f2 f3 cS (17 21 e.-i f4 (18 X dG 11 b2 hl c5 - liG ! 22 fl (U h8 (18 12 bl a3 g,S e7 i 23 c2 e.3 f>6 16 13 a3 c2 c:7 c5 ] 24 f 4 g.3 f 6 - gGe j Stand der partij na den 13 den zet van zwart. «tand der parlij na den l'iden zet van wit. ZWA3T ; ZWART 8 7 6 (> 4 o «J 2 1 " " M<f'f J ' ^_-ïr~ _j ^^ 1 4> ' ' , ~x-' *^ **> ,*?-?.} *? i 'A- * 't *? ,~^=?/ .*-:.,?, , ?- \, , ,/, ^'. ' /'""?_ ' '? - 4 \'';t '-,, ,.L »Jk a '[ .^} ' ^, *"/? - V 'i a b c d e f g h ! ; 8 7 i r. ; 4 '. 3 2 1 r? rf La La ' "* '' A ' i ' i' ^^ -S_ i !L , & ' ? " ' ' {/ i ^-'' 1^9 . ' 4 - J / '. iït/% ''?-/', : '---.': ';?,.,.; '. ?' U* / ''?" ?' V'? st. . A <:' ,'^i'y ; " '^/X ; '?,,.,* - ^ ; v«.~» '?.Ü% t, J ^''Q a b c d e f g h WIT WIT voor de verbetering (verbouwing) der pantserschepen Osmanye, Mahmudye, Asisye en rhanye. In plaats van de bestaande bewapening met voorlaadkanonnen van Armstrong, verkrijgt eik dier schepen 8 Krupp (achterlaad) kanonnen van 15 cM. kaliber en 4 groote mitrailleurs, terwijl in de torens Kruppgeschut van 26 cM. kaliber zal worden opgesteld. In den vorigen herfst hadden er oefeningen in het lanceeren van torpedo's en met torpedobooten plaats. Het aantal leerlingen der keizerlyke marineschool is met 36 vermeerderd, zoodat dit nu 300 bedraagt, en er onlangs ook 2 nieuwe scholen voor de handelsvaart zijn opgericht. In het vorig jaar zijn te Konstantinopel de torpedobooten Medschidy, Sclianawer en Esseril<'eraki van stapel geloopen en is de bouw van een kruiser van 1800 ton inhoud met 2500 (indicateur) paardenkrachten bevolen. Overal in do Turksche marine toont zich een groote bedrij vigheid en werkzaamheid, die ook onvermijdelijk is, wil Turkije, wat de sterkte en deugdzaamheid zijner vloot betreft, zich niet door Griekenland overvleugeld zien. Toch blijft het de vraag of zulks nog te verhinderen is, want dit Rijk zet de reorganisatie zijner vloot met zulk eene geest kracht door, dat, als de iu Frankrijk in aanbouw zijnde pantserschepen gereed zijn, de Grieksche oorlogsmarine sterker is dan die van Turkije. HET NIEUWE PRUISISCHE SCHIETVOORSCHRIFT. (INF.) Dit verschaft de eerste vertrouwbare opgaven omtrent de eigenschappon en uitwerking van het nieuwe geweer van 8 mM. kaliber model 1888. Het juiste kaliber is 7.8 rnM.; het gewicht van het wapen met bajonet is l Kg lichter dan dat van het laatste model 1884 (Repeteergeweer stel sel Mauser kaliber 11 mM.) en bedraagt dus on geveer 4.3 Kg. Het behoort tot het stelsel der pakjeslading en bezit ecu magazijn voor 5 pa tronen. De aanvankelijke snelheid van het projectiel overtreft die van den kogel van het Fransche Lebel geweer (welke GOO a 630 M. bedraagt), terwijl de trefkans en bestreken ruimte minstens even zoo groot zijn. Het indringingsvermogen is bijna dubbel zoo groot als dat van de kogel van het laatste geweer. In verband met dit alles eischt het nieuwe schictvoorschrift ook eene grootere juistheid vaa schot, daarom zijn de schiet- (overgangsvoorwaarden veranderd en is een nieuwe schijf met kringen ingevoerd. Voer het vervolg zal er weder meer werk gemaakt worden van het roos schieten-, terwijl tot nog toe voornamelijk naar het treffen van den man werd gestreefd. De afstand waarop nog goede uitwerking van afzonderlijke schoten wordt geëischt, is belangrijk toegenomen. Het vizierschot van het staand vizier bedraagt 250 M. (inplaats van 200 M.) terwijl voortaan de afstan den tot 600 M. als korte, die van 600 tot 1000 als middelbare en alleen die daarboven als groote moeten worden beschouwd. Vergelijkt men hier mede het vroegere Xundnadelgeweer, dat eerst op den afstand van 300 M. eenige uitwerking ver kreeg, dan staat men verbaasd met welke reuzenschreden de wapentechniek in den laatsten tijd is vooruitgegaan. Voor hot overige zijn de grond beginselen en vele bepalingen van het vroegere voorschrift zooveel mogelijk dezelfde gebleven, hetgeen voor de vorming van den schutter van wezenlijk belang is; want daardoor behoeft men nu slechts verder te gaan en worden niet meer dan de hoog noodigo moeite on tijd gevorderd om den soldaat volgens het nieuwe voorschriit te bekwamen. EEN KOPJE KOFFIE naar Fr. v. P. Luitenant Von Seheidebuhl ! Wie de/en naam door de lippen der jonge dames van ons garni zoen boorde uitspreken, die wist terstond iiat zich daaronder iets interessants, begeerlijk*, beleedigends en toch tot vergeven uoodzakeiids, kortom : eeu li'ni verborg. Vroeg men dan verder na, dan was wel niet al wat ineu hoorde, onvoorwaardelijk: vleiend, i eeu ondeugende kerel", een inpertiucnt heer'', meent maar werkelijk alles te mogen doen", eu dergelijks. ezegden heer Von Scheidebuhl mishaagden dergelijke oordeelvellingen uiet; daarvoor kende bij te goed het scuoono geslacht met zijn eeuwige tegenstrijdigheden. Zoolang zij zich nog over mijn zondigheid verontwaardigd tooneu,'' zeide bij, »\vin ik het van alle modellen van deugd." Hij was inderdaad erg vertroeteld, Scheidebulil. Toch' was er n dame in de stad, mevrouw von WeiigentiiJ, de weduwe van den landraad, een flinke, verstandige on vroolijke vrouw, hoewel zonder het minste schijntje van die behaagzucht, die in on/e oogen de bekoorlijkheid der vrouw uitmaakt; tegen haar bad Scheidebuhl een klei nen wrok, Zij is niet warm en niet koud," zeide hij wel eens; ik houd niet van die soort; het is iets kolossaal zuiitc-loos. Dan is hare keukenmeid. mij nog liever/' Daar nu Scheiilebnhl den naam had, met het sehoone geslacht in al zijn v.-triatiën tedweepea, gaf deze uitgesproken antipathie aan de kame raden stof tot allerlei glossen. »De uiuiveu 2ijn zuur,'' heette het, :-Barones Von Wengentip," zeide ritmeester Von Dedenroth, is de eenige van onze dames, die zich door ^cheide'uuhls oubeschaamheid niet laat iinponeeren ; het is een ware zegen." Hens op een morgen, toon luitenant Schei lebuhl naar den stal ging, waar hij zijn paarden had staan, bemerkte bij m bet voorbijgaan achter de soutcrriiinramen der villa Wengoitin het lachende gezichtje der mooie keukenmeid Dora. Het was "vroeg op den dag; het plein en Je straten waren tamelijk leeg, en Schtidebuhl gaf iu 't algemeen \veiiiigom e\vntueele commentaren, wanneer hij een galanten inval kreeg. Hij zonk daarom, daar de stoepsieeneii voor het souter rain vrij netjes waren, op n knie, tikte r. a n het vci ster, dat terstond geopend werd, eu stoei-Ie een beetje niet de mouie Uoni.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl