Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 665
'veel fooien het mij kosten moest, het doel moest
ik den een of anderen dag bereiken. Nauwelgks
te Berlijn op mijn gemak gekomen, zag ik mij
door eene speciale gunst der oude coquette
^Fortuna plotseling in de gelegenheid, om mijn
?wensch verwezenlijkt te zien. En dat zonder
moeite en zonder fooien. Het kost maar een
Mark," zeide men mij; ge gaat naar het paleis
van den Rykekanselier, waar de bazar voor de
armen van Berlijn gehouden wordt. De entree
bedraagt een Mark. Gisteren is de vorst daar
een uur lang geweest, en vandaag zal hij er ook
wel komen, maar misschien pas tegen l uur."
Vóór 11 uur was ik op de plaats aanwezig. De
?verkoopsters, f!e fine fleur der aristocratie,
?waren op hare posten achter de geïmproviseerde
kraampjes, en prezen wollen jakjes en dergelijke
kostbaarheden met een schalksch glimlachje als
zeer degelijk en niet duur voor het geld" aan.
De .dames waren uiterst smaakvol gekleed. Het
vermijden van iedere opzichtige versiering gaf
haar een gedempten, bedaarden chic, en zij ver
vulden hare rollen als winkeljuffrouwen met het
beste humeur der wereld. Geen wonder; do zaken
gingen van zelf; geen winkelhuur en geen belasting.
De allerliefste comtessen en baronnessen waren
overtuigd, dat zij er volkomen smart, als slimme
koopvrouwtjes uitzagen; inplaats daarvan echter
?was haar bewegelijkheid er geheel op ingericht
om de van kraam tot kraam slenterende Don
Juans en Almaviva's op zeer stoute gedachten te
brengen. . . .
En het had werkelijk maar n Mark gekost,
deze bekoorlijke handelscomedie te mogen zien,
spotgoedkoop dus, zonder nog te denken aan het
liefdadig doel, en daarbij de hoop dat de heer
des huizes zijn veelhoofdigen gast, den liazar voor
de armen, in eigen persoon zou bezoeken. Zijne
vrouw was reeds lang aan haar tafeltje zij had
het druk als verkoopster van kleinigheden. Welk
een fijn, levendig, geestig bleek gelaat, welk een
gedistingeerd optreden der teere gestalte in het
zwartzijden kleed. De eenige man, die deze edele
elegantie op het doek recht had kunnen laten
''wedervaren, is sedert bijna 250 jaar dood; hij
heette Antonie van Dijck. En wie is die
djchtgesluierde in het zwart, die thans met de vorstin
op de tafel toetreedt, waar kindergoed verkocht
wordt? Een ideaal beeld van burgerlijken eenvoud,
een goede fee, die voor hare armen linnengoed
koopt en een gansenen hoop daarvan op een
zjjtafeltje laat opstapelen. Stil, evenals zij geko
men is, vertrekt zij weer, door de vrouw des
huizes geleid. Keizerin Friedrich kwam niet
om gezien te worden. Het geheim is de fijnste geur
van het weldoen.
Waar blijft echter de wereldberoemde heer des
huizes? Het loopt tegen 12 uur. De zaal is vol.
Buiten lacht de zon; binnen gonst het als in een
bijenkorf. Zenuwachtige groepen verdringen zich
b^i eene deur, die naai de vertrokken van den
prins geleidt. Als hij komt. komt hij daaruit",
fluistert het van mond tot mond. In het gclispel
onderscheid ik veel Amerikaansch geaccentueerd
Engelsch. Oh loon't hècome? Wouldnt it bc
too bad?
Steeds sterker wordt het gedrang in de richting
der geheimzinnige deur. Daar ontstaat plotseling
eene levendige beweging aan het andere einde
der zaal. Vaar is de vorst!" hoor ik roepen,
en reeds sleept mij een golf, meest uit jonge da
mes bestaande, naar dien kant mede. Wat kun
nen ze dringen, de teedere schepseltjes! Men
zou het niet kunnen geloovcn. Dat zullen eens
vastberaden schoonmoeders worden. Maar de golf
helpt mij. ik behoef alleen te sturen, en dat doe
ik met alle macht, steeds vast als lichttoren den
eerwaardigen en gebiedenden kop in 'toog hou
dend, die boven de golvende menigte uitsteekt,
aan het bendeneinde scherp afgeteokend door
de brcede donkergele streep van den uniform
kraag. O, ik ken ze, deze vormen, deze trekken;
op duizend photographieën en schilderijen heb ik
ze van buiten geleerd. Maar het levrn is toch
nog iets geheel anders, dan alle nabootsing Hoe
goedaardig en opwekkend keek hij glimlachend
op het gewoel neer, geheel de vriendelijke huis
vader, die iedereen uitnoodigt zich geheel bij hem
thuis te gevoelen, to be comfortalle. Wat op het
schilderstuk van Lenbach triomieerendo kracht
geweest was. is nu vaderlijke, ja grootvaderlijke
zachtheid geworden. Ja, voor ieder komt de tijd.
?waarop hij de heldenrollen moet afstaan en tot
de goedaardige vaders overgaan. Maar is dan alles
zachtheid in dien kop? Ik ben nu vlak bij hem.
Daareven heeft hij nog aandoenlijk zacht geglim
lacht. Daar slaat hij plotseling het oog op, ja, dat is
nog geheel de leeuw, juist als destijds, toen
Leubach hem bestudeerde Hij gaf zich zooveel moeite.
om mij met het krijt te laten zien, hoe groot en
volmaakt die oogappel gebouwd was. Thans trekt
h\j ook de schouders achteruit: Diablc! dat is
een blik voor de vijanden dos Piijks. Maar dat
duurt maar een enkele gedachte lang; nu is hu
weer geheel de vreugd der kleinkinderen,
r1nrootvader, die alle zakken vol v
Vat een gedrang en er
niet voor'?'*
met echte Yankee-brutaliteit een gesprek met den
Rijkskanselier te improviseeren.
Uwe Doorluchligheid ziet er prachtig uit,"
zeide ik.
Nu, bij dag gaat het nog zoowat, 's Nachts
evenwel moet ik het misgelden, door slape
loosheid."
liet was gelukt. Ik had de interview bemach
tigd, op klaarlichten dag geroofd, zij behoorde
mij dus. Nu was hot mij voor het oogenblik on
verschillig, dat de robuste dweepsters mij verder
van hem wegdrongen; ik kon nu toch den
hooguitstekenden kop steeds in het oog houden. Ik
krijg hem wel weer. Weg sleepten lieru do dames
door de keizcrzaal. Ik hoorde hoe zij van hem
vertelden en met hem dweepten. Eene kleine
brunette berichtte, stralend van vreugde, dat zij
hem viooltjes had aangeboden. Hij heeft ze aan
genomen en houdt ze nog in de band. En weet
ge wat hij er van gezegd heef f?
lfatldcir,criooltje, dat in het verborgen bloeit, kan ik helaas niet
<jeli/jl:m.. . dat heeft hij gezegd en er bij geglim
lacht "
En toen de prins aan het buffet trad, kwam
ik weer dichter bij hem. Eene bekoorlijke
comtesse kuste hem de hand. Hij trok haar naar
zich toe, en gaf haar een hartelijkcn kus. Na
sieh mal, die kriegt gar'n Kuss," hoorde ik een
jalocrsche meisjesstem in do opdrii.gpnde schaar
brunettes en blondines zeggen. Intusschen heeft
ismarck aan het buffet plaats genomen, en ik
kon zien, hoe hij een kadetje naar zijn mond
bracht en de suiker in zijn kopje omroerde. Toen
greep hij naar de voor hem staande eognacfiesch,
bekeek het etiket ervan en goot eenige druppels
van het gele vocht in zijne thee, die hij daarna
langzaam uitdronk. Heb ik aanlog voor modern
geschiedschiijver of niet? Weg met alle laffe be
scheidenheid !
Eindelijk stond hij op, en de golvende menigte
schoof hom langzaam verder. Ik ging naar het
buffet, waar de Rijkskansolier gezeten had. Daar
stond nog zijn kopie met een restje thee en sui
ker erin.
Ik zou dit kopje wel willen koopen," zeide
ik tot de rooskleurige Hebe die verbaasd opkeek.
Ja, wat wilt u er wel voor geven?" vroeg zij.
Tien Mark," zeide ik, bescheiden maar vast
beraden . |
- Dat is te weinig," zeide Ilebe, en het
kopje is ook niet te koop; het behoort aan het
ministerie."
Mijn gezicht moet op dat oogenblik geleken hebben
op dat van Sisyphus, als het lastige blok weer
eens in don afgrond tuimelde. Eene andere dame,
die ook aan hot buffet bezig was. de hemel
zegene haar en behoede hare schoone oogen!
had medelijden met mij.
Ik zal het do prinses vragen", zeide zij, of
wij het kopje mogen verkoopen". En reeds had
het beminnelijk',; schepseltje zich in het gedrang
begeven, om eene zending te volbrengen zooals
er, met uitzondering van die van Jeanne d'Arc,
in de geschiedenis niet weer voorkomt. Spoedig
kwam zij, met cm vriendelijk laehjo op het
gelaat, weer te voorschijn.
Ja, n kunt het kopje krijgen", zcido zij.
Een clcctrische schok van ,'JOO clenunten ging
door mijne ledfin liet \>as bijna te veel succes.
Vooreerst de interview, en dan hot kopje! Ik
greep er naar. en hield het. vast. Het zou mij
niet meer ontgaan De vriendelijke dames wik
kelden bet nu netjes in een papier en in een
oogenblik stak ik het in mini zak. Dat dood
goed. Anderen schrijven geschiedenis, ik maak ze,
al is het dan ook op mijn eigenaardige manier.
Toen ijlde ik niet mijn schat weer den vorst
na. Juist, daar stond hij weer in het gedrang der
dames, die hem met de oogen verslonden. Ieder
wilde hem bloemen opdringen. Oh pfeise.'" riep
een klein Yankee-juffertje. 77u'.s is
reallylxyondmij cafiacUy." antwoordde Ijismarclc in uitmun
tend Engelsch. alleen mot ecu licht Duitsch accent
En toen tot eene Dnitsohe; Mijn hand is wel
geen daineshand, maar zij kan toch niet al te veel
omspannen." Ilij had in zijn linkerhand al twee
maal zooveel boucpuitt.cn, als Liszt er toetsen mee
grijpen kon. Daarhij straalde hij van goedigheid
en vriendelijkheid. Een klein meisje, dat hom
absoluut haar bouqotje viooltjes wildo opdringen.
reikte hij een bundel hyacinthen, oni voor haar
viooltjes plaats te maken. I hare sceii liiin!''
riep achter mij een ander kind uit het cloliarhuul
met diep blozende wangen.
liet is een wonder, dat hij levend aan de kleine
meisjes ontkwam. Want onophoudelijk schoven en
drongen zij hem, en trachtten hem onder bloemen
te begraven. En zij meenden bet daarmee zoo
oprecht, zoo eerlijk geestdriftig, veel eerlijker
dan wellicht vele anderen het dezer dagen n>et
al hunne bloemenmassa's meenen. ..
Eindelijk verdween bij door de deur die naar
zijne vertrekken voerde. Hoavele dezer kloine
moisjes zuilen als grootmoeders aan hare klein
kinderen van zijn glimlach vor ellen ! EU de
kleine comtesse, die hij gekust heeft die heeft
den grooten prijs getrokken. Maar het kopje, dat
heb ik, mijne boeren, and (lont yoii forget it!
Ik breng het naar huis, naar mijne vrouw, en
breng daarmede gedurende ccnigo dagen de groot o
quaestie van den fluweelen wintcrmantel tot rust.
VOOR DAMES.
erciai-icn in Enf/elarirl Hirsch en
Co. Jii)'Hii'(oi}i:ttcii. lrer*che vruchten.
Arbeid adelt. Chromoliih. Etnc
i/cschicdcnis der rrouw.
Eon interessant artikel van Mrs. Cliristina Reeve
in Lonffmaii's ni"f/'>,~ine bespreekt het verschil in
de wijze van gasten ontvangen in Engeland in
vroeger en later tijd. D:: oude vormen van
gastvrijheid, op de onze gelijkende, verdwijnen. Vroe
ger werd men op de buitens voor een week of
wat gevraag!1.; nu zijn do serieën zoo vele, dat
aan iedere partij gaston een bepaalde tijd, drie
of vier dagen, wordt voorgeschreven. Van een
dag langer blijven is geen sprake; wie ziek wordt,
derangecrt do plannen, en men moet een. volgenden
gast voor hem afschrijven.
Hot is ook niet de gewoonte, dat de bedienden
dos huizes voor de gasten laarzon poetsen,
krioopen aanzetten, Meeren afborstelcn of wat ook;
iedere dame neemt dus haar kamenier, ieder heer
zijn bediende mede; dit. is te noodzakelijker om
dat voor het diner altoos groot toilet gemaakt
wordt, en de burgerfamiliën in dezen de gewoon
ten der gralcli.iko kasteelen navolgen.
Om de groote menigte, koffers en collis, die
deze gewoonte noodzakelijk maakt, velen ne
men ook bun badtoestel mee, geef!' gewoon
lijk de gastheer, in plaats van zijn rijtuig te stu
ren, aan den gast do reisgelegcnheid op, waarmede
men van liet station naar zijne buitenplaats kan
komen
Daarentegen hebben Lnndensche families en
vooral eenzame hecreu, die niet op het logeeren
van aanzienlijke gasten mot al het tioodig
oomfort ingericht zijn, er iets anders op gevonden,
Zij invitfprcn hun gaston, dames en hoeren,
gedi'.ronde zoo on zooveel dagen in een hö'el, wa,:ir
zij zelf dan ook gaan logeeren. Do morgen wordt
besteed aan tentoonstellingen, men dineert in hot
hotel, de gastheer zorg! voorplaatsen in de opera
of den schouwburg, en alle kosten komen voor
zijne rekening.
Dit l;omt in Fronk rij k in 't geheel niet voor,
of-choon het geinal-,kc!;;k en bi-fivkUelijk niet
zooveel kostbaarder is, dan een behoorlijke ont
vangst gedurende eenige dagen in huis.
:[:
* -">
In de magazijnen dor firma Ilirsch.
Leidsclieplein. wordt fk-z^ week het voorjaarssaizocn ge
opend. Een vluchtig overzicht van een deel der
uitgepakte fraaiigneden en nieuwe, creaties beves
tigt don irdruk, dien de buitenlandsche
correspondeiiiiën ge geven hadden. Do vorm dor robes
is zeer eenvoudig, daarentegen zijn de stoffen
over 'i geheel zeer kostbaar en aan de versiering,
die d.ior den eonvoudigon vorm bijzonder uitkomt,
is buitengewone artistieke, zorg besteed. ();>k hier
zijn de mouwen steeds verschillend van de stof
van de japon ; hot is niet zeldzaam vier stoffen
in verwante kleuren aan n costuuni besteed
te zien. De sternrningstinlen", licii/c, iii'iii.ri',
oph 7/n, an!i>'.r<iine, hebbeu het grootste aandeel,
en daarmee vereeuigd komen, schoon schijnbaar al
te, zeer verwant, tourli-rcüc, rie/l or, zelfs bmil'jn
tl\n~ en r,nii'iïnriiie voor Een zeer elegant
costnuin bad de volgende samenstelling: rok van
eenvoudige wollen stof, aubcr/jiiir riiet lichte, paars
der Algcrischc vrucht), een gedeelte van hot
corsage van dezelfde stof. de mouwen van
sicilienne in eene eenigzins donkerder nuance, hel
corsage zich geheel openend op een gedrapeerd
intérieur van de sicilienne, en in dit een vest van
geel fluweel. Een ander: rok van geborduurd krip
touterellc (het l>«Y;e-achtig bruinwit der
tortelduiveii) zich openend op eene voorbaan van bovlon
d'or laken, versierd met drie breede entredeux
van zwarte kant. op transparantbanden van licht
gele zijde gcapplicoerd.
Crêjie de Chine is nog steeds aan de orde; een
ernstig costuum daarin was van brcede strepen
zwart crêpe de Chine, afgewisseld met eigenaardig
gestreepte zijde, zwart en wit ;)-7i:m; mouwen van
de zij ie; keursje van zwart gitten netwerk met
lange afhangende ornamenten van gitten jtumplllat.
Iets geheel anders weer was een zacht blauw zijden
costuum met zwarto kant, met zeer bijzondere
mouwen; deze vielen, als die van Sarah
Bernhardr in TDSU^ slap en zeer wijd tot even op den
elleboog, en waren daar ingehaald en afgesloten met
een fiiijnt vau mooie slappe zwarte kant, die
lederen arm ilattcoien moot.
Ook boeit men, om japonnen bij te maken,
jaquottes van applicatiou in twee kleuren fluweel, bv. zwart
en cuh, op goudkleurig gaas. het geheelo dessin
met kleine zwarte kralen en gitten omgewerkt.
Het eenvoudig model neemt, bij al do glinsterende
versiering van deze artikelen, toch hot denkbeeld
van overlading weg. Zelfs dit scheen :,iet over
dreven : een manteltje van suïdc laken, bezet
met zeer rijk borduursel in goud en staal, en voor
zien van mouwen vtm zwarte tnllf. met groote
fluweelen moezen. Zilver, staal cu gondborduursel
is nog aan do orde van d.jn dag.
Hoeden zagen wij in twee soorten : heel groot
en hooi klein. Onder de groot o voel zwart tnl'o.
gecoulisseerd, zwart stroo, zwart krip. versiering
van groote bundels slappe bloemen, en bij n
een roile van drie kwart nieter lengte, geheel
om den broeden rand van den hoed afhangende,
zooals onze grootmoeders droegen ; onder de
kleine, enkele alleen uit een diadeem van krip
en kleine bloempjes, viooltjes of primula's be
staande.
Nu eenmaal de japon niet meer aan do voor
zijde of de achterzijde dicht gemaakt wordt, nisar
ergens op verborgen plekken, is ook hierin alle
fantazie toegelaten. Zoo werd dezer dagen in
Londen een Panisch toilet f entooneo.steid van
prachtig bruin fluweel, waarvan het dcïm,t, van
bleekblauw crêpo de Chine. geheel aan n stuk
in plooien over de schouders tot op een punt
midden in den rug doorliep. Noch aan bet
fluweelon kleed, noch aan hot crêpo do Cbine was
sluiting ie zien ; deze moet dus onder dit dovant
zijn «afgebracht en daarna, het crêpo do Cbinc
over het bool'd getrokken rijn. Langs het blauw
' was een gouden kant gezet ; de hoogo f'nroelen
l immwon hadden draperieën, van gondknnt. do
demi(rah'e was vierkant en zoo plat mogelijk ep den
rug aangezet.
Men maakt in Parijs veer moffen van kant en
lint. voornamelijk di'Miend om oen bouquet na
tuurlijke bloemen in te dragon, viooltjes,
pri'.nulapDo, neiging nni de mouwen anders te nemen
dan do japon, strekt zich zich zelfs t"t de
rouwtoiletten uit Voor zwaren rouw voorziet m -r: d'-n
zwart c-u'lipm'ïvu japon riet Im'ppen nonwen, on
liprhmlt dit krip als eenvoudige vorsierinr,
een ^mwfc-rand of een pl:iH<> strook. onder
aan den rok De mantel, lang heeft groote mouwen
mot simtac.be en krip.
Voor den zomer z-il bof gronndino, dut door
iedereen gedragen zal word-n. ook in dof zwnrt
voor de rou eostumos <vo-'oni^n woeden. 0<ik zwrirt
linnen, gefestonneerd, of zwnrtzijdon mousseline,
met wit harogo tfevoord, wordt anngel.rondii.'d. Als
mantel voor den znricr oen c-irr:'1'-: van zv-ii-t
krip, rr.rt vijf gofesio!ino?rde en besfikte kragen,
Do hoed in den persten tijd enkel krip.
Voor svomUo;lotfpn hoeft men zich in don
laaf-'t on tijd ook züvorhil'o en tnlle nvf zilve
ren borduursels voror.rlnofd. Grootrr foos'o;' vriont.
men toeli in zivsr^n ron>v r.ief hij; in d.MI iW.fpu
rouw komen gebordnm'd" witte fnlïo. .^rij//-: van
j lilas bloempjes, witte stuffen nvf lilas of '/rijs
affit - g2
d4 b5
b") X M
dl e'2
<-2 f2
f l - gl
d 2 a5 (b