DE AMSTHÊiAMMEB, WEEKBLAD VOOB HEDERLAND. f ?de letteren betreft." En zoo ging het met dat iitterarisch doode publiek al weer, ook in Huet's ?oog, boven verwachting. J&i die liefde voor het Nederlandsen publiek heeft Huet meer dan hij zelf en anderen ver moedden, kwaad gebrouwen. Zij was oorzaak dat hij nooit heeft kunnen besluiten zoo ernstig over ?de Nederlandscbe letterkunde gericht te houden, als wenschelijk zoude zijn geweest. Zij benadeelde zijn «eherpen blik, oiitnam hem zijn onbevangenheid van ?oordeel. Dezelfde man, die sprak van een publiek ?dat Iitterarisch dood was, ontfermde zich over tal van schrijvers en schrijfsters, die zeer verre bene den zijn vriend Ten Brink stonden, en deed dat zonder zich van zijn al te groote barmhartigheid bewust te zijn. Voegde men eens bij elkaar al de welge meende loftuitingen op talent en genie in de brieven -aan tal van personen toebedeeld, men zou tot de meening kunnen komen, dat Nederland, alleen reeds <loor het bezit van de genoemde vrouwen en man nen van naam, als land van artistieke ontwikkeling, het neusje van den zalm verdiende te lieeten. Nietwaar, hoe zou men in het Hoiland vau Huet's brieven, zich kunnen bewegen, zonder een heuschen ?dichter, een schrijver of novellist tegen 't lijf te loopen! Och, hadde Huet zijn land maar iets minder lief gehad! Hij zou er dan waarschijnlijk niet toe .zijn gekomen die zee van duffe litteratuur door te zwelgen, tegen welker verslappendeu invloed zelfs aijn ijzersterke maag niet bestand is gebleven. Hoe-zeer hij zich ook telkenmale verfris«ht heeft in reiner atmosfeer, het al te langdurig ademen in de bedorven lucht van het kleine huis, waarin hij nu «n dan de stofwolken opjoeg, heeft zijn kritiesch gestel niet weinig ondermijnd. Hoe kon dat anders ? Als Heine er over klaagde, dat hij zooveel slechte verzen gelezen had, wat moest Huet dan wel bij ?zich zelf verzuchten, gedachtig niet alleen aan de verzen maar bovendien aan al het proza, waarboven zijn oogen het hadden uitgehouden en ook soms waren toegevallen? Lieve hemel, welk een werk voor een meusch van gezonde zinnen en extraordinaire geestesgaven, om al dat groen en half rijp ooft te verorberen, dat ia den letterkundigen hof van ons laad, het eene jaar na het andere, van ?de takken druipt of met geweld van storm en schudden daarvan wordt losgerukt! Onze lieve heer behoede onze vijanden daarvoor! Zooveel is zeker, ?daarbij houdt geen ideaal zich oabezoedeld; dalen moet het, ongemerkt. Al blijft men dan ook, naar !iet oordeel dor menigte, een reus onder de dwer gen, de wijze van spreken eii handelen wordt langzamerhand de hunne, men wandelt cp hun paadjes en zet hun stapjes mee. In Huet's brieven staat te dezen opzichte veel leerzaams geschreven. Een ernstige waarschuwing aan het adres van ?eiken Nederlandsclien letterkundige, die durft te meenen, dat hij ongestraft zich aan gelijke taak ou kunnen wagen. (Slot volgt). AUCTIE BINGER-PENON. Het is bekend dat de liefhebberij om eene verzameling van fraaie en zeldzame boeken aan te leggen, hoc langer hoe meer uit de wereld gaat. Mannen die dat doen, zijn vrienden van ieder die ten weinig hart heeft voor een boek, omdat het «en boek is, omdat het mooi is van uitvoering, belangrijk van inhoud. Zulk een man was de heer H. Binger. Geestdriftig klopte hem het hart voor den bloei van de Nederlandsche letteren, wakker kampte hij voor de rechten onzer schoone moedertaal, die beide heel Bingers liefde bezaten. <ïeen oud-hollandsche schrijver of dichter of hij was hem bekend. Geen celebriteit in de letter kundige wereld onzer dagen of hij was zijn vriend. Maar bovenal minde en vereerde hij Vondel. In zijne keurige bibliotheek, die thans onder den hamer komt, vindt men daarvan de duidelijkste bewijzen, niet minder echter van 's mans veel zijdigheid. Niemand wellicht heeft meer tot de herleving <ler Vondelstudie van den huidigen tijd bijgedra gen, dan Kinger in het prachtwerk dat hij uitgaf', «n waaraan de naam van Jacob van Lcnnep ver bonden is. Binger zelf nam een levendig aandeel aan den letterkundigen arbeid van zijn vriend en hij verzamelde met ijver alles wat kon bijdragen om tot een zuiveren tekst te komen. Daarom vinden wij in den met groote zorg en bibliogra fische k'ennis door den heer S. L. van Looy ver vaardigden catalogus zoo talloos veel Vondeledities, waaronder de geheel unieke collectie van zooge naamde piano's" de liefhebbers zal doen watertanden. Kn naast deze Vondeliana is in den catalogus de niet minder merkwaardige verza meling beschreven die Dr. Penon bijeenbracht. Alsof dat nog niet genoeg ware, vindt men er cenige eigenhandige schrifturen benevens het oudst bekende handschrift van den groote n dichter bij, en verder afzonderlijke collecties over het standbeeld, allerlei correspondenten betreffende en de oorspronkelijke teekeningon voor v. Lenneps Vondel, en nog zeer veel meer, ja ik durf haast zeggen alles wat met de Vondelliteratuur in be trekking staat. In den jongsten tijd is er zeker geen belang rijker auctie van alles wat dien prins onzer poëten betreft gehouden. De catalogus geeft echter niet alleen letter kundigen hunne gading. De afdeeling geschiedenis en aardrijkskunde is goed vertegenwoordigd en de liefhebbers der genealogie vinden hier koste lijke oude perkamenten waarin van de daden van hunne voorouders wordt gewaagd. Er zijn stukken by van meer dan 500 jaren oud en andere, die de leden der familien Van der Dussen, Hennequin, Heshuyzen, Van Vorstenberg, Van Westerholt en Van Westrum elkander zullen betwisten. Niemand verzuime dus een kijkje te nemen ten huize van den heer Van Looy (N. Z. Voor burgwal 91) op 25 en 27 October a s. N. D. R. EEN VLUCHTELING UIT SIBERIË. De mededeelingen van George Kennan over Siberiëen de Siberische bannelingen waren zoo erg, zoo sensationeel, zoo geruchtmakend, dat vele sceptische en bedaarde naturen nog wel geneigd zijn er sterke overdrijving in te zien. Zelfs werd mij eens door een Russische dame zeer stellig verzekerd dat het alles louter Amerikaansche humbug en reclame was, Kennan's boek van 't begin tot het eind een verzinsel en zijn tocht door Siberiëeen fantasie. Wie nu de bedoelde opstellen zelf las en eenig idee heeft van stijl-fysionomie, zal wel de over tuiging hebben gekregen, dat hij te doen had met een eerlijk en betrouwbaar verhaler. En misschien, hoewel het slechts een relatieve bewijskracht heeft, interesseert het velen te vernemen dat een der bannelingen, dia door Kennan met name genoemd wordt als de intelligentste en beminne lijkste van allen die hij ontmoette, Felix Volkhofski, na 12-jarige ballingschap onlangs is ont snapt, thans te Londen woont, en dat het mij gelukt is zyn verblijfplaats aldaar uit te vinden en van hem persoonlijk de bevestiging te hooren van hetgeen Kennan heeft verteld. Volkhofski is een letterkundige en behoort tot den Russischen adel. Naar zijn eigen bescheiden verklaring had hij nog niet genoeg geschreven om zich naam te maken, slechts eenige sprookjes en verzen. Zijn misdrijf heeft daarin bestaan, dat hij het Russische volk, met name het landvolk, opmerkzaam trachtte te maken op den onhoudbaren toestand waarin het leeft. Zijn politieke overtuiging, zooals hij mij die uiteenzette, zou den wij in ons land vrijzinnig noemen of gema tigd radikaal. Zijn aanklacht luidde: dat hij tot een vereeniging behoorde die ten doel had in korter of langer tijd de regeering omver te wer pen. Op dezen grond werd hij in 1878 levens lang naar Siberiëverbannen, met verlies zijner adellijke rechten. Wat zulk een verbanning beteekent moet men maar bij Kennan nalezeu, de maandenlange reizen te voet te midden van boeven, hel nacht verblijf in verpeste holen zonder eenig meubel, de kou, het ongedierte. Natuurlijk was mijn eerste vraag of Kennan overdrevea had. »Neen, neen, Kennan heeft weggelaten, het ergste heeft hij nog weggelaten, omdat hij bang was dat hij dan zeker van overdrijving zou beschuldigd worden." Drie jaren bleef Volkhofrki in Tjukalinsk, een klein stadje bij de Chineesche grens. De wet gaf hem na die jaren recht tot vrije circulatie binnen de Siberische grenzen. Maar in Busland is een groot onderscheid tus-chen theoretisch en praktisch recht. Toen Volkhofski om zijn pas vroeg, hem door de wet toegekend, stuurde men hem van den eenen beambte naar den anderen, zonder dat iemand hem verder hielp. Toen hij eindelijk tot den ispravnik, den politiechef, zeile, dat hij toch niets meer verlangde dan zijn recht, antwoordde deze: »Jij meent recht te hebben op een pas, ik meen recht te hebban dien te weige ren. Ben je 't niet met mij eens, reclameer dan bij de regeering." Toen heeft, hij gereclameerd, bij den minister van binnenIand*che zïken. Hij wacht nog steeds op antwoord, tenzij hij een ongemotiveerde verplaat-ing na.ar Tomsk voor vijf jaren als antwoord moest beschouwen. Zijn vrouw was hem i u de verbanning; gevolïd en om voor haar en huu kleine kinderen den kost te verdienen, gaf hij een courant uit, de Sibcrif.clic Courant. >Ik heb het in Tomsk beter gehad dan eenig ander verbannene, want ik had onder mijn superieuren een studievriend die mijn toi-stand veel verzachtte. Naar niijn lot moet gij dat van anderen niet beoordeelen." Maar de Siberische Courant werd op last der regeering opgeheven. Volkhofski was daardoor zijn eenig middel vau bestaan kwijt. Zijn vrouw trachtte door naaiwerk en les geven iets te ver dienen. Zij werd echter door verdriet en over spanning ziek, en om toen haar man en kinde ren niet langer tot last te zijn, schoot zij zich met een pistool dood. In 1889 gelukte het Volkhofski, eindelijk een som van 250 dollars bij elkander te krijgen. Zeer zelden gelukt het een banneling heimelijk zoo veel geld bijeen te sparen, maar het is dan ook genoeg om door omkooping en list een poging tot ontvluchten mogelijk te maken. In de kwa liteit van handelsreiziger onder den naam van J. Brand gelukte het Volkhofski de waakzaam heid der beambten te bedriegen en naar de Oost kust van Siberiëte reizen. Van hier voerde hem een schip naar Japan, dat hij te voet dwars doortrok tot Nangasaki. Een A-nerikaaasch schip bracht hem naar San Francisco, vanwaar hij terstond naar George Kennan telegrafeerde. Met dezen, dien hij een zijner liefste vrienden noemt, heeft hij samengewoond, totdat het door toedoen zijner Russische verwanten gelukte zijn eenig overgebleven kiud, een dochtertje dat hij bij zijn vlucht had moeten achterlaten, naar Amerika te doen overkomen. Nu leeft hij in Londen, samenwonend met zijn vriend Stepniak, den bekenden schrijver van «Onderaardsch Rusland". Zij hebben een klein huisje in een stille buurt bij fiegentspark. Het ligt alleen iu een verwilderd tuintje, armelijk is het ingericht. Een bruine, zwartharige, groote Russische dienstmeid deed mij open. Stepniak's zoontje, ongeveer 10 jaar, mee ;wijde, grijze broek in hooge laarzen en Volkhofski's dochtertje speelden in den tuin. Het was er zeer vreed zaam en Volkhofski zeide zich hier ongekend gelukkig te gevoelen hij kon ongestoord wer ken voor zijn land. Volkhofski is een man van ruim 40 jaar, ten ger, bizonder zachtzinnig van uiterlijk en aan genaam van manieren. Zijn gezondheid, die zeer geleden had, is in den laat sten tijd verbeterd. Zijn haar is dun en grijs, grijs geworden nu 12 jaar geleden bij zijn preventieve hechtenis in de St. Pauls-vesting. Zijn litterair oordeel is niet van het allerfijnste. Hij heeft Longfellow in 't Russisch vertaald en Daudet is zijn lievelingsschrijver. 'Maar hij was uitstekend op de hoogte der wereldliteratuur, verstandig, kalm, bescheiden. Van fanatisme geen spoor. Ik vroeg hem of hij socialist was. »Wel," zeide hij, »uit den aard moet ieder Rus socialist zijn. Gemeenschappelijk grondbezit is een overoude traditie in Rusland. De Russische boer beschouwt den grond niet als het eigendom van menschen, maar als het eigendom van God. Ieder heeft er evenveel recht op. Als bewoners van een plattelandsgemeente naar de stad trek ken en zij komen arm terug, dan krijgen zij terstond weder hun aandeel in den grond, alsof dit vanzelf sprak. Er behoefde geen paupeii me in Rusland te zijn." »Maar wat maakt het volk dan zoo onge lukkig ?" »Het wordt uitgezogen door hun superieuren. In Rusland is een bsambte er niet voor het volk, maar het volk voor den beambte. Ieder Rus is de natuurlijke dienaar, slaaf, van zija superieuren, allen zijn de dienaren van den tsar. Juist omgekeerd als het zijn moest. En het be sef van recht ontbreekt overal '. »Wat denkt gij van den tsar?'' »Dt) tsarrr!!" dat woord kwam er nogal heftig uit en de zachte bruine oogen werden klein en scherp. «De tsar is een onbeduidend man. Een man zonder overtuiging of gedachten." »Is hij machteloos?" rJa machteloos, als een nul Uis°clien een bende schoeljes, die vooral om hun zak deuken. Als zoodanig is hij machteloos." "Zoudt ge hem willen verinoorden". »Wel neen, dat heb ik nooit gewild. Maar ik kan niet naar mijn geweten verklaren dat ik bedroef l zou zijn ais ik hoorde dat hij vermoord was. S-.viuburne heeft, gelijk! het bestaan van zulk een man, met de macht over het geluk en de ellende vai millioenen, is een schande, een schande voor de gtheele wereld". »Welke verandering zouclt gij in Rusland willen brengen? Verlangt are naar eeu revo lutie?" »() neen, dat behoeft volstrekt niet. Dal is maar een gedeelte van ons dut revolutie verlaagt. Ik voor mij verlang niets voor mijn hm l dan een constitutie en vrijheid van gedachten. Dat moet u, die bet zelf hebt, toch een billijken, redelijken eisen vinden." »J;i, k vind het een zeer redelijken eisen." Vuikh/)fski geef r, in vereeni,ïing met ticepniak een maandblad uit in het Engelsen, onder deu 2de Jaargang*. SehaaksDel. 19 Oetober 1890. Het is ons gelukt eene der partijen te krijgen, gespeeld op liet schaakcongres te Manchester tus?scjen de twee meesters Tarrasch en Blackburne. Wit. Zwart. l 2 3 4 5 Ruij Lopez. e4 L.b5 c!4 P d-i : P.c3 0 0 b3 L 1.2 P.d5 Ld7: D.d4: 13 T.adl 14 D.d3 P.eS P.f5 T.fel c4 7 8 9 10 11 12 15 16 17 18 c5 P.cG (1G ed4 : L.d7 P.fG L.e7 o?o P.eS a P.d4 : D d7 : L.d8 cGc f6 L.c7 T.d8 T.f7 19 D.h3 20 l'.bG 21 P.f7 + 22 gh3 : 23 f4 d Kg2 K.f3 T.e2 T.ed2 L.a3 L 1)2 h4 T <r2 L'c3 L.b2 34 T.dgl 35 cd5: 36 T.d2 21 25 2(5 27 28 29 30 31 32 33 K.h8 D Ii3 : KgS K f7 : K.eG P.g7 K.f'7 T.e8 c5 P.eG a!J 1)5 b4 a5 d5 P.f4: L.dG 37 38 39 40 41 42 43 44 45 T ddl L.cl T.gol T e2 ab3: T.del L.14 T.el : T.al a4 P h5 T.a8 ab3 : T.al l'.gT T.el: Ke7 L.f4: 4G 47 48 4!) 50 "'t 52 53 51 K.M: T a7 T aG K.e5 : T.i-G T c 5 : T.a T.a7 ? P. 08 K.dG K.d7 fe.r> '-u J'.cT P 1)5 P.c3 P.e2 en wint. a. Waarom dit paard teruggetrokken wordt is niet duidelijk. De aanval ojVYie koninaszijdo is nog ver verwijderd, en zon m-'-n het een overdre ven voorzorg kunnen noemen. P.d', : zon beter zijn geweest. b. X\vart kan nu niet met. voordoe' oG spelen, want wit speelt l'.e.'!, en dreigt pion e5. c. .Deze zet maakt zijn pion d.G zwakker en geeft het witte i aard een betere positie. Pion f 5 is wellicht, voor een tournooipartij wat brutaal, maar het komt toch aanlokkelijk voor. d. Da positie van wit is nu zoo prachtig, dat de partij zoo goed als gewonnen is. De volgende partij is gespeeld door de meesters Giuiïbsrg en Taubenhaus. Wit. Zwart. T'iveepaarospel. l ei e5 17 T.f4: T.1)2: 2 P.i3 P.cG l* T.ai T.l>4 c 3 L.c4 P.,G 19 c;i T.a4: 4 P.g5 (15 2<) D.ai: D.e5 5 c<!.~>: P.a5 21 D.c2 'J'e8 G L.b5f cG 22 L tl ]>.CG 7 drG : bcG : 23 .i>1 L,eG 8 L.d3 n L.c5 21 L.<I2 14 i» o o o o 25 D.a4 D.<15 10 P.,-;; L.dG 'JG L.i4 : 'J'.f8 11 P.cc4 P.c-1: 27 L «3 p.oó 12 l'.e-l: 15 28 'j'.el P.d3 : 13 P.dG : D.dli: 2;> T.,11 cl 14 L.o2 c5 30 D.a7 : bG 15 <l:ïT.l>8 remise. ló f4 b ef-1: a Gewoonlijk wordt L.e2 gespeeld. Mr. Si etuit;: pleit sterk voor P, h3, waardoor wit een st ei ke positie krijgt. b Een zeer goede zet waardoor de toren een titel «Free Russia". Het doel hiervan is on» over de geheele beschaafde wereld juiste en nauw keurige berichten te verspreiden omtrent de Russische toestanden. En vervolgens om zooveel mogelijk de uitingen der publieke opinie in alle landen te verzamelen en aldus pressie op de Russische regeering uit te oefenen. Dit ia 't eenige wat vreemdelingen voor Rusland kunnen doen, zeide Volkhofski. De Russische legeering, al houdt zij zich hooghartig en onverschillig, is zeer gevoelig en zeer bang voor de publieke opinie in andere landen. Dit is werkelijk haar eenige kwetsbare plek. Ieder die haar daarin treft, dient onze goede zaak. Daarom is Kennan zulk een weldoener geweest, al worden nu in Rusland personen naar Siberiëgestuurd alleen omdat zij zijne geschriften in huis hadden. Na deze kennisgeving kan ik niet anders dan het eens zijn met George Kennan, dat als de tsar voortgaat mannen als Felix Volkhofski in bet grauwe boevenpakje naar Siberiëte sturen, hunne nameE voor 't nageslacht en voor elk die iets voor recht en vrijheid voelt, beter klank zullen behouden dan de zijne. FRBDEEIK VAX EEDEN. Bussum, 15 October 1890. VARIA. PLASTISCHE KUNST. Te Moskou is een feit voorgekomen, dat doet denken aan het incident, onlangs door den Rembrandt du Pecq" te weeg gebracht. Een rijk kunstliefhebber te Moskou, wel bekend bij de Fransche kunstenaars, de heer Abrahamowski, kocht voor 200 roebels een oud schilderij, dat hera waard scheen, in zijn galerij geplaatst te worden. Toen het stuk was overgevernist, werd het aan een nauwkeurig onderzoek van eenige experts onderworpen, en deze verklaarden dat het een werkelijke echte Frans Hals was. Het feit kwam den beroemden Engelschen verzamelaar Lord Rosebery ter oore, deze liet nogmaals het stuk bekijken en kocht het van den heer Abrahamowski voor 125,000 francs. De Japanscho tentoonstelling, die sedert korten tijd in het Museum van Kunstnijverheid te Haar lem wordt gehouden, is naar eene andere kamer in het Museum overgebracht. Door de belangrijke bijdragen, die van verschillende zijden toevloeiden, is thans genoemde tentoonstelling nog merkwaar diger en aantrekkelijker geworden, daar zij eea algemeen overzicht geeft van de kunstnijverheid zooals deze in Japan beoefend wordt. In de zoogenaamde raadzaal, waarin voorheen de Japansche voorwerpen waren geplaatst, zal eene verzameling meubelen uit verschillende tydperken worden bijeengebracht. De muren zullen met verschillende typen van lambriseeringen wer den bekleed, terwijl een buitengewoon fraaie mo numentale antieke schoorsteen zal worden ge plaatst. Zeer merkwaardige beeldhouwwerken ett meubelen zijn reeds voorhanden, zoodat deze ver zameling, die binnen weinige maanden voor het publiek geopend zal zijn, vooral voor den meubel maker en den houtsnijder eene ruime bron van studie zal opleveren, lieeds langen .tyd bestond daaraan behoefte, en het Bestuur van het Museum vertrouwt daarin te voorzien door eene verza meling bijeen te brengen, waar zoowel liefhebbers als mannen van het vak de merkwaardige produkten van vroegere eeuwen in oogenschouw kunneu nemen, ten einde deze aan den tegen woordigen smaak te toetsen. Dinsdag 14 October is voor genoodigden de. najaarstentoonstelling in Arti et Amicitiae ge. opend. Zij bevat 250 nummers. TOONEEL EN MUZIEK. In hel Théaire du Chateau d'Eau is een nieuwe Ularin Stuurt, historisch drama in acht tafereelen van Cressonnois on Samson, opgevoerd. Het was een volkomen succes, ofschoon de tafereelen, zon der eigenlijken samenhang, alleen opvolgende epi soden uit Maria Stuart's leven vertoonden. Het laatste, waarin Maria Stuart (eene herinnering aan Schillers drama) van hare getrouwen afscheid neemt, de biecht atlegt en daarna op het tooaeel onthoofd wordt, vervulde het publiek met aan doening. De Maria Stuart was mevr. Deschamps ; de acteurs hadden het drama voor Sarah Bernhardt bestemd, maar deze voelde zich er niet door aangelokt. Verder spelen erin de acteurs Arnaury, llégnier, Chelles en Fabrègues. LETTEREN' EN WETENSCHAP. Hemt's zuster. Op 18 October viert de eenige zuster van Ileinrich Heine, Frau Charlotte Embden, geboren Ileine, haar negentigsten verjaardag. Gezond van lichaam en verwonderlijk helder van geest, woont de zuster van den dichter sedert vele jaren op de Esplanade te Hamburg, met haar eenigen zoon. baron Ludwig Einbden. Een redac teur van het Hamburger Fremdenblatt, die de jubilaris kort geleden bezocht heeft, vertelt dat zij zich met groot genoegen het bezoek van de keizerin van Oostenrijk herinnert en het portret van keizerin Elizabeth, van haar zelf ontvangen, als blijvende herinnering bewaart. Frau Embdeu kon niet genoeg van de minzaamheid der kunstlievende keizerin vertellen, die bijna twee uren bij haar bleet' en de voordracht over Hein.rich Hftine's familie, door haar zoon op verzoek der Keizerin gehouden, inet woorden van dank ia ontvangst nam. Behalve hare moeder vvas Frau Embden de cenige, imt wie haar beroemde broe der een intieme geregelde briefwisseling hield. Deze In-ieven zijn waarschijnlijk do eenige van zijn particuliere correspondentie, die tot nog toe niet publiek zijn gemaakt. Op de vraag van den journalist of er nog onge drukte manuscripten van Heine voorhanden wa ren, antwoordde de grijze dame, dat er niets meer bestond. Mijn broeder," zeide Frau Eaibden, ,had bij mijne moeder ecri pak manuscrip ten liggen, dat bij den grooten brand te Ham burg (1842) verloren ging en mijn poging, om het met eigen levensgevaar te redden, mislukte helaas."