^_. , Weenen <dmrt werd Zondag te i** ? *^ uit eijne rustplaats op het Centraalkerkhof genomen en in de nieuwe graftombe in -?de afdeeling voor historisch merkwaardige perso nen bjjgezet. De plechtige begrafenis werd bijge woond door talryke vertegenwoordigers van het Weener kunstenaarsgenootschap, door graaf Latour ajs afgevaardigde van het ministerie van onderwijs, bijrgenieester Dr. Prix, en de familie van den grooten schilder. De professoren der akademie yan beeldende kunsten en leden van het kunstenaarsgeoootschap hielden de slippen van het lijkkleed vast. Na het uitspreken van den zegen hield de president van het kunstenaarsgenoot schap, de schilder Felix, eene grafrede. Bij de ??slotwoorden viel hot hulsel van het monument. Dit is door professor Helaior uitgevoerd en be vat op een massieve plaat van graniet het me daillonportret van Makart; een omsluierde urn vormt de bekroning van het monument; aan de voeten van een genius ligt op een lauwerkrans -een opengeslagen boek, op welks metalen omslag de namen der voornaamste werken van Makart ge graveerd zijn. De weduwe van Makart, gravin Strachwitz, nam aan de plechtigheid geen deel, zooals het Weener kunstenaarsgenootschap in een openlijke verklaring vermeldt, omdat de moeder van Makart, alsmede zijne volwassen kinderen, hun verschijnen bij de lijkplechtigheid afhankelijk naakten van de verzekering, dat gravin Bertha Strachwitz aan deze plechtigheid geen deel zou nemen. Onder deze omstandigheden bleef aan het kunstenaarsgenootschap niets anders over, dan de wenschen der naastbestaanden van den doode in aanmerking te nemen en geen uitnoodiging aan gravin Strachwitz te zenden, hetgeen ook aan c!e gravin, die te Weenen vertoefde, op haar schrif telijke navrage werd meegedeeld. TOONEEL EN MUZIEK. De derde opera, te Parijs. Men schrijft uit Parijs van 3 dezer: Van alle pogingen, die sedert twintig jaren gedaan zijn om Parijs van een derden Operaschouwburg te overzien, hetzij in den vorm een er Italiaansche opera of eener volks- opera of' Théatre Lyrique, schijnt ons de gister geopende operaonderneming van Verdhurst in het verbouwde Eden-Theater van do Rue Boudreau het meest belovende te zijn. Verdhurst heeft den vorigen win ter de opera te Rouaan tot eene soort van proefschouwburg gemaakt, waarin hij vier nieuwe wer ken heeft doen uitvoeren. Daar hij van Parijs uit meer dan te Rjuaan zelf aangemoedigd werd, bracht hij dit jaar zijne werkkring naar de hoofd stad over. Het Eden- Theater, voor het Italiaansche monsterballet gebouwd, was gemakkelijk te ver krijgen, omdat het ballet het publiek niet meer aantrok. Toch waren er groote bouwveranderin gen noodig, om van het uitspanningslokaal eene operazaal te maken. Dit -was de reden, waarom ds inwijding der nieuwe zaal van den eersten Octeber tot op den laatsten dag dier maand ver schoven moest worden. Voor de opening werd de de eerste opera van Saint-Saëns, Stmison et Dalila, gegeven, die in 1871 geschreven en in 1877 voor <le eerste maal te Weimar uitgevoerd werd. Te Parijs weigerden tot nu toe alle opera- directeuren standvastig het werk, welks muzikale waarde sedert lang erkend was, op te voeren, omdat het te oratorinm-achtig is ; zij leverden daarentegen den componist operateksten, die wel niet orato rium- achtig, maar anti muzikaal waren, wat nog veel erger is; zoodat vele kenners nochtans Samson voor Saint-Saëns, beste opera houden. Het succes, dat van acte tot grooter werd, en zich veel krachtiger uitdrukte, dan bijvoorbeeld bij de eerste opvoering van Ascanio, heeft hun gelijk gegeven. Schaakspel. 2d<! Jaargang. 9 November 1890. Redacteur: RÜD. LOMAN, te Londen. Adres : Mira Lodge, 49 Deronda Road, Herne Hill, Londen (S. E.) Probleem No. 49 van Kohtz en Kockelkorn. a b c d e f g h WIT Wit geeft in 2 zetten mat. Wit: K.b-i, D.e2, T.eG, L.g3 en P.gfi. Zwart: K.d5, L.b8 en d7, P.gS en bl, pionnen op b5, f5 en g4 OPLOSSINGEN. No. 44 van Klett l D.hG K.e5 2 D.gó-p met vaiianten. No. 45 van Berger l D h l P. f 4 2 T.dGj P.dG: 3 L.OÓ + Ke5 4 D.hSi No. 46 van Berger l D c8 K e4 2 D.rfi No. 47 van v. Bilow l P.d4 L d3 2 T.cS ad Ub. 3 P.b5t Goede oplossingen ontvangen van 44 en 45 van W. M. alhier en W. v. H. to Delft. Clara W. te A. Op D.e2 verhindert zwart mat door K.c3 te spelen. ,?...Wifafa. ~" ''/MM.,, "'-ï& '''///^ %? ^^wf^-' '/%/</,% ''//-:-:-:,'f. -xy//4i Yfo~rp//, -'? vaé^ De titelrollen waren door twee bekende artisten, den tenor Talazac en de alt Rosine Bloch, bezet en de belangrijke paity van den opperpriester werd door Bouhy gezongen, den eersten en zoo als velen zeggen, den besten toreador in Carmen, die sedert tien jaren niet meer te Parijs gezon gen heeft. Dit trio verving door kunstvaardigheid hetgeen hun aan frischheid van stemmen ontbrak. De koren troffen door een in Parijs ongewone zekerheid en het orkest leverde iets zeer voldoends onder leiding van Gabriel Marie. Door de aanstaande terugkomst van het orkest-Lamoureux van zijne kunstrois door Holland al het orke&t weer beter en voltallig worden. LETTEREN EN WETENSCHAP. Het adres aan de Beensche regeering en den Rijksdag tot bewilliging eener ondersteuning van staatswege voor dr. Georg Brandes, is onder anderen door 26 professoren onderteekend. Daarin werden de verdiensten van Brandes in het licht gesteld en aangevoerd, dat deze, die 50 jaren oud en huisvader is, geen eigen vermogen bezit en inet zijn werk als schrijver zijn levensonderhoud niet bestrijden kan. Alphonse Daudet heeft zijn onsterfelijken Tartaun, den held van Tarascon, dood gemaakt. Een laatste deel, Fort-Iarascon, vertelt hoe de leeuwen jager en Alpenbeklimmer het grootsche denkbeeld opvatte met eene afdeeling zijner stadgenoot en eene kolonie te stichten, Port-Tarascon, en welke de treurige afloop van deze heldhaftige onderne ming was. Tartarin, ontmoedigd, uitgelachen, ge ruïneerd, nauwelijks aan de gevangenis ontkomen, gaat de brug over en sterft te Beaucaire. liet boek moet weer even geestig zijn als zijn beide voorgangers. Te beginnen met 17 November zal te Leiden door de firma E. J. Brill eene zeer belangrijke boekverkooping gehouden worden. Zij bevat de oriënlalistische bibliotheek van wijlen Prof. Dr. P. de Jong, te Utrecht, die van den heer A. M. Dekkers, directeur van het Instituut Kinsbergen te Apeldoorn, en een deel van de bibliotheek van Dr. Kohlbrugge te Elberfeld. Den 2'Jn November volgt daarop de pharmaceutische en chemische bibliotheek van wijlen Prof. Dr. E. A. van der Burg. Behalve in werken op de Hebrecuwsche en andere Oostersche talen betrekking hebbend, is de verzameling ook rijk in Celtische, Slavische, Scandinavische, Romaansche en andere talen. Van De Goeden-raadgever", Almanak voor vrienden van orde en welvaart, onder redactie van Ds. A. Fabius, penningmeester der Vereeniging tot afschaffing van sterken drank, verscheen de 37ste jaargang; prijs 10 cents, uitgever Is. de Hoogh te Amsterdam. Bijdragen leverden o.a. Ds. Hasebroek, Mevr. Knuttel?Fabius, Dr. E. Laurillard, P. Bruijn, terwijl eea onuitgegeven gedichtje van. De Géuestet in het boekje is op genomen. Dr. Ernil Pinz bespreekt in het laatste nummer van de Wiener mudicinische \Vochenschrift een zonderling geval van muzikaal hartruisclien", dat sedert jaren reeds de medische kringen te Weenen heeft bezig gehouden. Boven het hart en de groote slagader van den heer D. P., handelsagent, 21 jaar oud, is namelijk wel twee schreden ver een klank te hooren, die als het piepen van een kuiken of den bekenden snippenroep" klinkt, on den indruk maakt, alsof in de borstkas van den CORRESPONDENTIEPARTIJEN STE1NITZ-TSCHIGORIN. Tweepaardspel in de Evansgambiet. nahand. Tschigorin. Steinitz. Steinitz. Tschigorin. \\it. Zwart. Wit. Zwart. l e4 e5 l c4 e5 2 P.i3 PcG 2 P.fi! P.cG 3 L.c4 L.c5 3 L.c-i l'.t'G 4 b4 L.b4: 4 P.g5 d5 5 c3 L.a5 5 edö: P.afi G o-o D.iG G L. 1)5 f c6 7 d4 P.hG 7 dcG: bcG: 8 L.g5 D.dG 8 L.ea hu 9 uó P.ciS 9 P.h3 L.c-5 10 (13 o-o 11 Pc3 Wij raden onze lezers aan, beide partijen te copiceren, daar wij in het vervolg alleen de Jaatstgedane zetten zullen vermelden. In de British Chess Club te Londen heeft zich eea comitégevormd, dat ton doel heeft geld bij elkaar te brengen, om don algemeen geachten schaakspeler Capt. ilackenssio in staat to stellen voor zijn gezondheid naar Australiëte gaar,. Velen zullen zeker met leedwezen vernemen dat Mr. Bird zcei1 gevaarlijk ziek is. Zaterdag 25 Oef. werd bij, na met veel mooüe een tonrnooipartij ten einde te hebben gebracht, in Simpson's Divan door ecu hovigcn aanval van rueumatiek overvallen en moest hij van daar in een cab naar St. Thomas':) hospitaal vervoerd worden. Zijn toe stand is tinds dien tijd zeer verergerd en er is weinig hoop op herstel. Baron Alliert llothscliild te, Weenon beeft z'.cli bereid verklaard du inleggelden ($ 20UO) voor den correspondentie-wedstrijd Steinitz-Tschïgorin in bewariüg te nemen. Baron Rothschild is president der Wiener Sc'SriehgeseUschaft" en een ijverig bsorfcnarir van het edele spul. Niet alleen toont hij zijn belang stelling door de Weener club en alle groote on dernemingen op schaakgebied krachtdadig te on dersteunen ; maar ook (al van veelbelovende schakers hebben aan xijsi invloed een goed bestaan to danken. Zoo bezorgde hij onlangs den sterksfen Weener schaker MSK Weiss een uiterst voorjeelige betrekking in eer, groote bankiers/aak. !3.tron Igiiatz von Kolisch was oorspronkelijk een beroepschaakspeler, zor.dcr geld en titel. Door zijn schit teren do overwinning in 18(57 op het Internat. Congres te Parijs \vcrd Ruthscliüds aandacht op hem gevestigd en van dat oogenblik af aan was do grondslag van zijn fortuin gelegd. Bertbokl Engliscüen ilax Weiss hebben aan dezen patiënt zulk een dier verborgen was. Dr. Pinz behandelde het interessante geval in het Weener doctoren-college, en verklaarde het op die wijze, dat de zonderlinge toon werd voortgebracht door een draadvormige of vliesvormige vergroeiing tusschen de long en den hartzak, tengevolge van een ontsteking van den laatste, waaraan dejonge koopman tien jaar geleden ziek geweest is. Dit vliesje nu wordt b\j het ademen gespannen en als een vioolsnaar in trilling gebracht. Het merk waardige daarbij is, dat de bezitter van het muzi kale hart, behalve nu en dan wat hartklopping of moeielijkheid in de ademhaling, zich geheel ?wel voelt en zich met zijn beroep bezig kan houden. ALLERZIELENDAG TE BRUSSEL. Allerzielendag! Dag der verstorvenen, dag van vereeriug en herdenken vau levenden aan dierbare dooderj, op den drempel zelf der laatste woonstede. Zoo dichtbij en ach! zoo oneindig ver af! 't Is d' avond van een stillen herfstdag; ver achter de hooge, naakte populieren langs de baan naar Evere is de zonne tt-n ruste gezouken, in kalme wending, zoo verrukkelijk prachtig, zoo goddelijk! Over het aardrijk, dat ze niet meer verwarmen kon, dwaalt een zilverige, kruipende mist: killige herfstdamp, die met de schemering de huiverende natuur komt dekken. In de laagte, 't einden d' eiken dreef, ligt het stadskerkhof van Evere. Een onafzienbare stroom van menschen verlaat langzaam den doodenakker en trekt stedewaarts. Allen hebben zich van hunnen plicht gekweten tegenover eene geliefde grafrede, en in hunne herinneringen troost en moed geput voor de pelgrimsreis door 't leven. Coupes van meesters naast huurkoetsen met houterige paarden, en rijtuigen van den stoom tram doorkruisen de menigte. Ea zelfs np dezen droeven dag, in elergelijk midden, zijn de kleine, lokale stniatnijverheden vertegenwoordigd, van den vervelenden Kastanjcmarcliang tot den schuchteren Italjaanscheu beeldhouwer, de circularrenuitdeeler naast den eier- en notenuitventer: Ze zijn er allen. Ze weten wel dat d« Brusselaar bij 't verlaten van 't doodftnveld alle droefheid en naargeestighei'l gaarne aflegt: deze bijzonder heid is ook bekend aan de bazen der nabijgelegen herbergen, die allen eene speciale aantrekkelijk heid aankondigen: hier worden beafstukken met aardappelen aangeboden, elders wordt kermesse aux boudiris" gehouden. Stoot u zulks tegen 't gemoed, beste lezer, dat al die vroolijke ver bruikers, uu ia de benauwde herbergkamer, vol rook en geur van zsvijnsgebraad, zoo gauw ver geten zijn welke heilige beè^aart zij nauw een uur geleden, op slechts eenige pas:-en vau daar, kwamen doea ? Dat is de schuld van 't karakter der Brusselaars : verdriet en kommer houden hen niet lang bet hoofd op de borst. De gra.'en zijn versierd en opgesmukt met een zekeren naijver. Ue rijke mausoleums, die nog niet vergeten zijn, verdwijnen onder den over vloed van kronen en kransen, zoodat de namen der vereerden onleesbaar worden; de nederige heuveltjes, waar i'e arme dooden rusten onder een kiuisken van hout, dragen pnlmtakjef», tuiitjes en roode bloempoijt's: maakt de dood niet alles even en gelijk? Een klein meisje, bibberend van de kou in beur armzalig kleedje, brengt schreiend een potje naar 'c graf vau lieur broer ken : een tenger struikje, dat de kleine doode zelf geplant en met liefde gekweekt had.... Dit aandoenlijk tooneeltje perst tranen uit de oogen schaak-Maccen as te danken, dat zij aan alle groote buitenlandsche wedstrijden kunnen deel nemen ; want Rothschild betaalt hunne reis- en verblijfkosten. De algemeene belangstelling in bet schaakspel neemt iu Engeland en Amerika steeds meer en meer toe. DJ dagcHjkscho verslagen in de nieuwsbladen gedurende het Manchester tournooi. hebben de aandacht van het publiek op de belangrijke schaakgebcurtenissen weten te vestigen. Verschillende Engelsche en Amcrikaansche bladen zijn sinds dien tijd blijven voortgaan een gedeelte hunner kolommen voor schaakbeiichten af te zon deren. Do New-York Tribune opende 19 Oct.j I. een schaakrubriok die door Steinitz geredigeerd wordt. De schakers van het eiland Cuba, bekend door hunnen ondernemingsgeest en raiïde vrijgevigheid, hebben pogingen in her, werk gestold een match tusschen Steinitz en Dr. Tarraseli te arrangeeren. De schaakclub van Havana bood aan. den over winnaar y 40!) eu den verliezer ;>: 200 te betalen, bovendien $ 250 aan ieder voor verblijfkosten en een vrijen overtocht. Daar er verschillende tegenstrijdige berichten in o:ri!üOp waren, zonden twee der eerste NewYoi'ker bladen the Sun'' en nSta:;tszeitung'' een kabclgrain orn opheldering aan dei; Me sterspicIcr von Xilrnberg'1 met een antwoord van f>0 woor den vooruitbetaald, liet antwoord van Dr. Tarrasch luiiida a's volgt : Mijn bezigheden als arts vsrbieün mij. aan een match et' concours van langen duur deel te nemen. Alleen ecr.s in het jaar, gedurende do zomermaanden, kan ik aeni^c weken Neurenberg verlaten lic moet <iaaro;n tot mijn grooten spijt do hoogst vereeroide uitr.oodiging der Havana Chess Club beslist van de hand \vijzen." Naar aanleiding van ee;ii:;c door den redacteur ortvangeri brit;v,;ii deciwi wij thans mode, dat alles wat de seiiaakrulirick gsv.lureiide de r.iaanden Juni, Juli en Aiij'.'.stiu 1.1. bevatte, door den heer Lonuin geleverd werd. Do volgende hoogst ei .onaardige partij werd onlangs gesnoeid te Xongdidi. ;u uen K.'iukasus. TWEEPAARUSPEL IN DE NAIIAND. Wit. Z-,v,uï. Prins Dadian van M. Bitclum. Mivigrelia. 1-1 Pc-5! D.b5 l ei r5 14 . .. L.c.": dan natuur'2 P.f3 P.r<5 lijk P.c7 + 3 L c4 I' f'j 15 T.eG :^ 4 d4 cd-i: Meesterlijk gespeeld. 5 0-2 P.e4: Do prins besluit de der hardvochtigsten, en eene rijkgekleede mevrouw, die a voor n al hare kinderen kwam begmven, drukt onstuimig de kleine aan 't hart, zoept ze hartstochtelijk en neemt ze met haar in het mooie rijtuig, dat voor de poort wacht Vaa al die grafsteden: hoevele zijn reeds vergeten;; van al die dooden; hoevelen wier laatste betrek kingen ook reeds de groote reis ondernamen! Kunt gij zeggen hoeveel mengchenkinderen gindsche oude treurwilg hier zal beschrdd hebben? Te Evere worden de monumenten der Fransche en Duitsche gesneuvelde», in den krijg vau 1870?'71 zeer bezocht. Het praalgraf der En gelsche officieren, te Waterloo gevallen, en eerst dit jaar ingehuldigd in 't bijzijn van den Hertog van Wellington, schijnt reeds vergeten Op het aristocratisch kerkhof van Laeken, een der schoonste dooderakkers ter wereld, is het gedrang eveii groot. Onder den koepel der Lieve Vrouwe kerk rusten de eerste Koning en Kouingin der Belgen. Dat mooie kapelletje, naast het bouwvallige kerkje, is het graf van mlle. Malibran, de heerlijke zangeres, van wiea Lamartine zong: »Beauté, génie, amour furent son nom de femme, Insciit dans son regard, dans son coeur, dans sa voix l Sous trois formes aux Cieux appaitenait cette ame: Pleurez! terre, et vous cieux. acclamez la trois fois P Haar beeld, meesterlijk in wit marnier uitge voerd, staat daarbinnen op een rijk voetstuk, ?waarop bovenstaande verzen gebeiteld zijn. Een weinig verder op slaapt voor eeuwig de betreurde Willem de Mol, de gevoelvolle Vlaamsche toondichter, zoo jong en zoo wreed aan de kunst en zijne vereerders ontrukt. Hem danken de Vla mingen die reiue pareltjes: »lk ken een lied" en »Lentelied". De woorden van C jnscieuce: »Eane ster is den Vlaamschen kunsthemel ontvallen", prijken op de steenen zuil. Wanneer nu de duisternis volledig geworden is, vertoonen de kerkhoven een volledige illumi natie: op de graven branden duizenden lichtjes: de aanblik der stad van af het denkmaal ia 't park te Laeken is tooverachtig en ontzettend tevens. Dit zeer oud gebruik, verre van mettertijd uit te sterven, zooals de kaarsjes het welhaast zullen doen onder den fijnen regen die nu valt, neemt alle jaren toe. Al de klokken der kerken luiden den doodenzang. Breed en statig galmen de aangrijpende tonen door de lucht, zwellend over stad en veld, oreindig en rusteloos; 't is alsof, even als voor Uhland's herder, de heinel zelf zich. wou openen orn die bronzen klanken tot voor God te laten doordringen. Zoo verlaten de hoofdstad er 's namiddags uit zag, zoo woelig is ze thans. De koffiehuizen weten met de bezoekers geen weg, in de St. Huibrechtsgaanderijen is het bijna onmogelijk te wandelen. De vrouwen echter spoeden zich naar huis om den avond met koekebakken te eindigen (de zoogenaamde c.rcpes), een gebruik dat zijn oorsprong neemt ia de »doodenmalen" der germaansche godenleer. Brussel, l November. HERMAN BOGAERD. 6 T.el d5 partij op echt vorstelijke 7 L.d5 : D do : wijze. Noblesse obli"e 8 P.c3 D.c4 15 .... K.f 8 ' 9 T.el f L.e(5 feG: 16 D h5 f, 10 L.g5 L.c5? IU8, 17 P.dT f, Kg8, Uit de partij blijkt 18 P d5 -föf, gf 8 : dat deze zet zwak is. 19 D.gG $ 10 . .., L.e7, 11 L o7 :, 16 P.d7 f K.gS K.e7:, 12 P.dl:, Pd-1: 17 D.g4! hó 13 T.d-t:, T.hdS, 14 Zw. heeftgeen goede T.c4:, T.dl + liad tot verdediging meer, hg5 : een gelijk spel gevoerd. 18 D.gó : tegelijk drei11 P.d2 D.aG gend mat of winst der 12 P.b.'i L.böKoningin. 13 P.<15 hG 18 P.d5?fG f gf6: o-o ging niet wogens 19 L.hG f en de volP.fGf dat in aile va- gende zet mat. riant en wint. In een andere partij, waarin da prins een toren. voorgaf, kwarn da volgenelo aardige positie voor Stand na den 13den zet van zwart. Amateur FIWART a b c d e f g k WIT Prins Dadian van Mingrelia. Wit: K.gl, D.hó, T.fl, L.c4 en g5, P.bl, pionnen op a2, c3, dl, (>'2 en h2. Zwart: K.gS, D.d'8. T.aB en f8, L.aöen c8, P.eV, pionnen op aT, bT, c7, 17 en g7. 14 .fó'. L f5 18 D.^5-'r L.sG 15 T höghG: 19 Dgö-H P.g7 1G D.hG: L.lu 9Q D o7± 17 LIG .