De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1890 16 november pagina 5

16 november 1890 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

DE AitfTÉiDAMMEK, WEEKBLAD VOOK KEDEKLAND. Muziek-instrumenten, enz. enz. en, op het gebied ? der Biograpbieën, een groote plaats beschikbaar te stellen voor de Toonknnstenaars van Noord en Zuid-Nederland, wier namen in vreemde Lexi cons slechts spaarzaam worden aangetroffen. De Münchener" zyn tegenwoordig te NewYork en hebben met hun dialectstukken in de tniouwe wereld evenveel succes als in de oude. Vrijdag 1.1. is 'onze land- en stadgenoot de jongeheer Jacques Jacobs, nog geen 12 jaar oud, geslaagd voor zijn examen voor de hoogste klasse van het Conservatoire te Parijs. Het aantal aspi ranten was 124, waaronder vele vreemdelingen. Door Jacobs werden uitgevoerd: Caprice van Vieuxtcmps, eene fantaisie en een stuk a prima vista. In de jury hebben o. a. zitting Arnbroise Thomas, pres.; Emile Réty, secr.; Massenet, Leo Délibes en Guiraud. De jeugdige violist belooft veel voor de toekomst; . gelukkig toch is bij muzikale wonderkinderen het talent in de jeugd vaak eene voorspelling ook voor het later leven. LETTEREN EN WETENSCHAP. Van Frangois Coppée is bij den uitgever Lemerre een nieuwe bundel verschenen, Les Paroles Sinc rcs. Dit is wellicht de oplossing voor het groot ? aantal gedichten die Coppée in de laatste maan den aan tijdschriften afstond; de uitgave was aanstaande, en de uitgever Lemerre liet er gaarne proefjes als aankondiging van verschijnen. De bundel bevat dus Le Tampon, l'HommeSandwich en andere reeds bekende. De inlei ding is het volgende drempelsonnet": Dans cent lettres d'amour, Lisette et laMarquise Ont mis, pour un jeune homme, autrefois leur aveu. Vieillard, il les relit, un soir, les jette au feu Et garde seulement la plus tendre, l'exquise. O Poète, tu crois que la gloire est conquise. C'est fait. H est enfin déniché, l'Oiseau bleu! Maïs combien de tes vers te survivront? Bien peu. Le Temps, critique dur, n'en fera qu'a sa guise. Q i'importe! Un livre encor sort de ton encrier. Aya-nt fait de ton mieux, comine un brave ouvrier, Ecris Bon a tirer" sur la dernière preuve; Er, sans plus de souci de la Postérité, Sens-toi Ie coeur joyeux et fier d'avoir plant Le bouquet des mac.ons sur une maison neuve. De voordrachten over bacteriologie, door Dr. Koch op het laatste medisch congres te Berlijn gehouden, zijn door Dr. Heine van Bradford in het Engelsch vertaald, onder den titel: Bacteriology and it results. Bij den uitgever A. W. Sijthoff te Leiden zal, nu de uitgave blarfwe bandjes" van Van Lennep's Romantische werken uitverkocht is, eene nieuwe uitgave in klein formaat verschijnen, versierd met lichtdrukken naar de platen van de groote ?eclitio, welke door Ch. Rochussen, David Bles en "W. de Famars Testas geïllustreerd is. De nieuwe «ditie, 20 deelen, met 150 platen, zal ?1.25, (ge bonden f 1.60) per deel kosten; als premie ont?vangt men de Kwnstkroniek met een lot op het bekende koffie- en theeservies, de piano, enz. Reeds beginnen de St. Nicolaasuitgaven op te ?dagen. Anna Fles" gaf bij den uitgever H. C. A. Thieme te Nijmegen uit: Herinneringsdagcn, spreuken, bijeengebracht voor hare jeugdige vrien den", een aardige kalender, met drie datums per pagina, een aanhaling bij iederen datum, en een wit blad er tegenover. De keus uit Nederlandsche en buitenlandsche schrijvers is met tact gedaan; de uitgave is eenvoudig en net. Bij den uitgever A. H. Adriani te Leiden kwam eene vertaling uit van de Italiaansche sprookjes van Luigi Capuana: Daar was eens...." door Manta, met illustraties van E. Mazzanti.'Het zijn Schaakspel. 2do Jaargang. 16 November 1890. Redacteur: RUD. LOMAN, te Londen. Adres : Mira Lodge, 49 Deronda Road, Herne Hill, Londen (S. E.) Probleem No. 50 van L. N. de Jong te Utrecht. De heer de Jong behaalde met dit schoone probleem den eersten prijs op een Amerikaansch tournooi. ZWART .^/^^^^^^mw,jm, s/v//'/ ' ? ?''?'/% '?///?'/// v/^y^'yy, £P# lm '>m ^ i^mï*w^mtm 4} Iif W Wm w "" M ^^ MM %W%,,,,,,/tf//m. We, '^ê. tV' '////j '/////?'/,'. bcdef WIT g Wit geeft in 2 zetten mat. Oplossingen No. 48 van Shiakman. 1. L.a4, K.d5 : 2. L.b3^ met varianten. No. 49 van Koths en Kockelkorn. 1. L.e5, K.e6 : 2. L.e6 : 2. aardige, eenvoudige sprookjes, zonder al de poëzie van den onvergelijkelyken Andersen, maar eenvou dig en ongezocht, zooals die waar kinderen gaarne naar luisteren. Mazzanti heeft de illustratie ko mischer opgevat, dan wellicht met de bedoeling des vertellers strookte. Van Carmen Sylva, de steeds vruchtbare en, verwonderlijk genoeg, steeds frissche, kwam bij den uitgever L. Veen te Amsterdam een nieuwe bundel sprookjes uit, Op Li/jdenspaden, vertaald door Marie van Buren. De heer C. Eykman liet een bundel schetsen van Amanda Kerfstedt, Wind en tegenwind! uit het Zweedsch vertaald, bij H. C. A. Thieme te Nijmegen verschijnen. Onder de geschenken voor St. Nicolaas komt zich reeds aanmelden het prachtwerk onder redactie van den heer J. R. van der Lans, bij den uitgever J. M. Roldanus te Edam uitgegeven, en Litera risch Album genoemd. Het is een groot boek in fraaien band, rood met goud en zwart; het be vat bijdragen in proza en poëzie van Helene Swarth, Fiore della Neve, E. Laurillard, Pol. de Mont, Melati van Java, J. G. Frederiks, Ant. L. de Rop, N. Bernard Roozen, C. Honigh, C. van Nievelt, Taco H. de Beer, J. J. L. ten Kate, G. van der Wald en den heer J. R. van der Lans, den ver zamelaar zelven ; veel aantrekkelijke namen boven aantrekkelijke stukken. Het boek is rijk ge llusstreerd, met oorspronkelijke platen in den trant van eenige Engelsche St. Nicolaas-uitgaven; geen pagina zonder versiering, van eenige is de tint zeer fraai, van anderen de bewerking meer ver zorgd. Nieuwe uitgaven. By den uitgever J. Heijnis Jzn. te Zaandijk, zijn verschenen twee blijspelen: Inkwartiering door G. von Moser en F. von Schöntan en Het Zangersfeest door G. von Moser, beide naar het Duitsch bewerkt door Jac. de Vos, regisseur van den grooten Schouwburg te Gent. Zonder twijfel zullen vooral liefhebberij tooneelgezelschappen deze uitgaven met vreugde begroe ten, want Inkviartiering zoowel als 't Zangers/eest zijn gunstig bekende en herhaaldelijk met groot succes opgevoerde tooneelwerken, die echter ook binnen het bereik van dilettanten te liggen. Bij denzelfden uitgever zijn reeds tal van blij- en tooneelspelen verschenen, geschikt voor rederijkers en liefhebberij-tooneelen. TANTE'S LIKEURGLAASJE. Eene variatie op een oud thema. Naar HANS PFEILSCHMIDT. De bedoelde tante is mijne tante, dat beken ik. Maar ik kan niet dulden, dat er ook maar eene schaduw van eene verdenking op haar zou vallen, en daarom zeg ik maar dadelijk vooruit, dat mijne tante nooit likeur drinkt. Maar even als er wel menschen zijn, die een bibliotheek hebben en nooit lezen, kon mijne tante, die nooit likeur drinkt, toch ook wel in het bezit van li keurglaasjes zijn. En ik herinner mij slechts n enkel. Zij haalde het te voorschijn, toen eindelijk haar laatste bagage op de vigilante was geladen en wij even zaten en ik hare hand greep en zeide : Nu, lieve tante, welkom ; het doet mijn vrouw en mij zeer veel pleizier, u eens te logeeren te hebben. Gij hebt toch een goeden eetlust meegebracht? wij hebben namelijk een paar mooie patrijzen" waarop zij antwoordde: Ge zijt zeer vriendelijk, dank u, maar mijn maag is niet heelemaal in orde; mijn dokter heeft mij druppels voorgeschreven, die ik om de twee uur moet innemen, en nu is het juist weer tijd daarvoor. Hoe goed, dat ik er aan denk.'' Daarbij 'liet zij een drankfleschje en een allerliefst geslepen likeurglaasje verschijnen, druppelde de voorgeschreven hoeveelheid in het glas (waarvoor de vigilante natuurlijk moest stil houden) nam het in, hield tuen ons beiden de ontkurkte flesch onder den neus en vroeg of dat niet erg naar ijzer rook, waarop ik, naar waar heid, ontkennend antwoordde. Dit scheen tante CORRESPONDENTIE-PARTIJEN. Steinitz-Tschigorin. Evansgambict. Twee paardspel. T. S. S. T. 1. e4 e5 1. e4 e5 2. P.f3 P.c6 2. P f 3 I'.cG 3. L.c4 L.cö3. L.c4 P.t'6 4. b4 L.b4: 4. P.g5 d5 5. c3 L.a5 5. ed5; P.a5 6. o-o D.fG 6. L bof c6 7. d4 P.hG 7. dc6: bc6: 8. L.g5 D.dö8 L.e2 hG 9. d5 P.d8 9. l'.h.-i L.eó 10. D.a4 L.bö10. d3 o-o 11. P.a3 cG 11. P.c3 l'.dó 12. P.a4 L.dG . 13. Pgl Om onze lezers nador in kennis te brengen met de beide deelnemers van dezen hoogst gewichtigcn telegraphischen schaakwedstrijd laten wij hier eene korte biographie van Steinitz volgen. Wegens plaatsgebrek moeten wij Tschigorin voor een vol gend nummer bewaren. Wilhelm Steinitz, in 1836 te Praag geboren, wordt thans algemeen als de sterkste schaakspe ler der wereld beschouwd. Zijn loopbaan als schaakspeler dateert van het wereldteiitoonstellingstournooi 1862 te Londen, waar hij als afge vaardigde dor Weencr schaakclub aan deel ham. Hij behaalde den zesden prijs, benevens een sj>ecialen prijs voor de mooist gespeelde partij. Xa afloop van het congres vestigde hij zich als schaak speler van beroep te Londen en nam woldra een eerste plaats in onder de Engelsche nieesfors. Zijn voornaamste verrichtingen op schaakgebied zijn de volgende: j 1862 Internat. Congres te Londen 6e prijs. 1867 * Parijs 3e 1869 Dundee 2e , 1870 »n Budon-Baden 2e 1873 Weenon Ie 1882 Ie en 2e prijzen l (gedeeld met \\~iiiawer. ! 1883 Londen 2e prijs. Als match-speler heeft Steinitz zijns gelijke niet en daar volgens alle autoriteiten een match de juiste maatstaf is om de kracht van een schaker teleur te stellen, en mijne vrouw trachtte nu de zaak weer goed te maken, door de manier waarop het glaasje was geslepen, te bewonderen. Waarop tante, dadelijk weer in een betere stemming te ruggekomen, het glaasje met een papier uitveegde en met een veelzeggenden glimlach in haar reistasch weg sloot. Zij bleef drie weken bij ons en werd tot een waren zegen voor ons huis. Want tante was edel, hulpvaardig en goed. Zij leerde mijne vrouw aller lei schoone kunsten bij het koken en inmaken, wees de keukenmeid (bij wie zij in het begin niet erg in de gratie was) goedkoopere kantoren voor haar inkoopen, verdreef de bladluizen van cnze rozestruiken. kocht voor onzen kleinen Arthur een arke Noachs, een blikken tram en een vlindernetje (waarmee hij al heel gauw een beeldje van de tagère in vier stukken ving), leerde hem bovendien af om op zijne vingers te zabbelen en slaagde er bijna in, mij te leeren piquetten. Ondertusschen herstelde haar maag ook weer; de druppels werden niet meer door nieuwe vervangen en wij zagen het likeurglaasje niet weer voor het oogenblik van het afscheid. Tante zat in den coupé, en er was reeds voor de derde maal geluid, toen zij plotseling meerge meld voorwerp weer uit haar reistasch haalde en het met vochtige oogen door het open raampje aan mijne vrouw gaf. Dat zou ik bijna hebben vergeten, mijn lieve Gusta. Houd dat, het beviel u zoo goed, en ik hoop nooit meer maagdruppels te gebruiken. Mis schien vindt ". Tingelingeling! Tu u-u! Weg ging de trein; wij stonden eenzaam op het perron; mijn vrouw hield schreiend het likeurglaasje in de hand en ik zeide ontroerd: O, die goede tante!" Onderweg naar huis maakten wij uit, dat het glaasje een eerepteats moest krijgen. En die was spoedig gevonden. Op het buffet stond een likeurstel met zes glaasjes, een huwelijksgeschenk van Mevrouw Knietsch, eene kostschoolvriendin mijner vrouw en daarbij paste het glaasje, alsof het er voor was gemaakt. Het glazen blaadje was nu net heelemaal vol. Wij vonden dat beiden merk waardig. Wel is waar verschilde het zevende glaasje een beetje van de zes anderen, die geen oortjes hadden, maar dat zag men alleen, als men ze van dichtbij bekeek. En misschien", merkte mijne vrouw ter loops op, vinden wij nog wel eens zes glaasjes met oortjes, zooals dat van tante, ze zouden zelfs nog beter passen bij de karaf in het midden." Ja," zeide ik, maar dat zal moeilijk gaan." O, Robert," antwoordde zij, je weet niet hoe toevallig dat soms treft." Zes weken lang scheen het, dat ik gelijk had. Maar na verloop van dien tijd trof het werkelijk zoo toevallig; in een klein winkeltje had mijn vindingrijk vrouwtje waarlijk zes glaasjes gevonden, die op dat van tante geleken ala zes droppels water. In triomf bracht Gusta haar buit uit de stad thuis, maar toen wij de nieuwe glaasjes met dat van tante om de karaf van ons likeurstel hadden gezet, bleek het, dat het glazen blaadje een beetje te klein was voor de nieuwe combinatie. Maar dit wisten wij gauw te verhelpen. Onder de glassebatten mijner vrouw werd een precies passend, grooter blaadje gevonden. Het kleinere, met de zes oude glaasjes, werd verbannen. Waarachtig," merkte ik aan, er ontbreekt nog maar een tweede likeurkaraf, dan zouden wij twee volledige stellen hebben." Zou je dat prettig vinden?'' vroeg mijne vrouw tamelijk haastig. Er lag iets in die vraag, dat mij deed bedenken, wat er wel zou kunnen gebeuren, als ik Ja" zou antwoorden. Maar nog voordat ik tot een antwoord was gekomen, begon mijne vrouw weer: Stel je eens voor, Robert, dan hadt jij je eigen stel voor je heerenbezoek en ik een voor mijne koftievisites. Zou dat niet heerlijk zijn ?" Ja!" zeide ik, ondanks alle voorafgegane na denken en peinzen, zonder mij te bedenken. En te bepalen, zoo kan Steinitz met het volste recht aanspraak maken op den titel van eersten schaakkampioen der wereld. Men oordeele zelf: 18GG Match met AndersSten, S. won 8, A. 6' partijen. 1872 Znkertort, S. 7, Z l,5remises. 1876 Blackhurne, S. 7, B. 0,0 1886 Zukertort, S. 10, Z. fi,6 1889 Tschigorin, S. 9, T. 5,3 Hij won dus in het geheel 5 matches tegen de grootste spelers van zijn tijd, met een totaal van 41 winst- tegen 17 verliespunten. Voorwaar een schitterend resultaat! Gespeeld op het congres van den Deutsche Schachmeister Verein te Berlijn, Jnli 1890. Z u k e r t o r t's Opening. Wit. Zwart. II. Caro. Era. Lasker. 1. P.f3 d5 8. P.a4! T.a7 '2. d4 L.fó 9. P.bG DdS 3. c4 c6 10. L.b8: D.b8: 4. D.b3! D.c8? 11. D.alf K.e7 5. cd.r): cil5: 12. T.cl gf> 6. I>.c3 e6 13. P.e5 P.hG 7. L.f4 a6 14. P.cSf zw. geeft op i'e partij is vooral daardoor opmerkelijk dat wit's e pion en koningslooper gedurende het gehecle spel onaangeroerd blijven. Fianchetto d i donna gespeeld op het Manchester congres. Wit. Zwart. Kapitein Mackenzie. Rev. Owen. 1. e4 bG hals. ?2. dl L.b7 8. L.g.~> P.e7 3. L.d3 06 9. L.t G T.g8 4. f3 P.cG 10. D.d2 P.lïf'5 . . . Byna nooit goed 11. g4 P.g7 in een gesloten spel. 12. P g5 h6 5. c3 <i:> 13. P.h7 T.h8 6. e5 P.hG 14 P.f'8: KJ8: 7. P.h3 15. h4 D.d7 Op L.hG: zou zw. Dh-lj 16. h5 g5 antwoorden. 17. f 4! 7 gG ? Zw heeft het hard te Door dezen zwakken verantwoorden, hij kan zet haalt zw. zich een zich in geen enkele richhevigen aanval op den ug bewegen. een oogenblik later stond, als door een topvermacht te voorschyn geroepen, een tweede likeurkaraf voor m\j Wees maar niet boos, beste Robert", smeekte myn vrouwtje, terwijl zij my'n bakkebaard tegen den draad in streelde, die heb ik gekocht ten eerste, omdat zij bij het stel behoorde en ik de glaasjes zonder de karaf in 't geheel niet zou hebben gekregen, en ten tweede omdat zy eigen lijk zoo goed als niemendal kostte. En ten derde,'' voegde zij er bij, en nu lachte zy met haar liefsten glimlach, waarmede zij mij tegenwoordig nog even zeker vangt, als de fluitspeler de kin deren van Kamelen ten derde wist ik immers, dat ik je een pleizier er mee zou doen.;' Het was gebeurd; wat kon ik er nu nog tegen inbrengen? Ik schikte mij in mijn lot. Wij had den nu twee likeurstellen in plaats van n. En, daarin moest ik miji-ie vrouw gelijk geven: de nieuwe karaf met de zes nieuwe glaasjes eft het eene van tante maakten werkelijk een indruk wekkend effect. De glaasjes vond ik niet bepaald goedkoop: daarentegen had de mooie kristallen karaf heusch bijna niets gekost. Het nieuw byeengebrachte stel kreeg nu de eereplaats op het buffet. Maar nu was daarop geen plaats meer voor het oude van Mevrouw Knietsch. Waar moest dat nu heen? Mijn practisch vrouwtje had rijpelijk over de vraag nagedacht, nog vóórdat ik die uitsprak. Een sierlijk rond tafeltje in de eetkamer was leeg, en daarop kreeg het oude stel een plaatsje. Slaat het daar nu niet netjes ? Men moet zich toch maar een beetje kunnen behelpen ja, behelpen. Maar pas op, dat je niet in 't voorbg'gaan tegen het tafeltje stoot, want weet je, het valt licht om, omdat het maar n poot in 't midden heeft". Nu leidden wij bijna vier weken lang een heer lijk leventje. Eiken dag gingen wij naar de eet kamer (niet om te eten; dat gebeurde in de huiskamer) en bekeken onze twee likeurstellen; eerst ieder zijn eigen, dan ieder dat van den ander. Toen ik op een middag in de vierde week van het kantoor thuiskwam, kwam mijne vrouw mij tegemoet, bleek en met haar eene hand op haar hart gedrukt, en zeide: Robert, dat was vreeselijk!" Om Godswil, lieverd, wat is je overkomen ?" Ik heb oogenblikkelijk bruispoeder ingenomen, maar mijn hart klopt nog als een stoomhamer. O! Robert!" Ed hier barstte zij in tranen uit. Maa-, mijn lieveling, mijn beste kind, zeg me dan toch, wat is er gebeurd ?" Neen, Robert, stel je maar gerust. Gelukkig is het heel gebleven. Maar die schrik!" Na lang aandringen en vragen van myn kant vertelde zij mij eindelijk, hoe het was gebeurd. In 't voorbijgaan was zij heel eventjes tegen het tafeltje met het oude stel (dat van mevrouw Knietsch) aangeloopen, en bijna was de heele boel omgevallen en in stukken gebroken. Nadat ik het verpletterende bericht had aangehoord, moest ik mijn vrouw ook nog in de vreeselijke kamer vol gen en hier een dramatisch-aanschouwelijke voor stelling van het gebeurde mede aanzien, waarbij mij do haren te berge rezen. Ik smeek je, Robert", zoo luidde het slot van dit tooneel, daar mag het niet blijven staan. Geen uur langer. Het is verschrikkelijk onpractiscb." Zeker," antwoordde ik met vriendelijke be slistheid. Geen minuut langer. We nemen da delijk het stel van het tafeltje af en sluiten het weg." Weg-slui-ten? Och, waar denk je aan? En als mevrouw Knietsch ons nu eens een visite kwam maken?" Ja, maar wat moeten wij dan beginnen ?" vroeg ik radeloos. Och, wat ben je toch onpractisch! Begrijp je dat dan niet? Het stel zou daar kunnen blijven. Maar het moet alleen maar een steviger tafeltje krijgen niet waar?" O...?" zeide ik. Ja, jawel." Een heel eenvoudig, goedkoop tafeltje, dat 17. gf4: 25. efG: K.e8 18. D.f 4 -. c.5 26. P d2 cd4: 19. g5 P.ef5 27. D.d4! 20. L.f 5 : ef 5 : Zw. kan natuurlyk de 21 gh6: P.eG koningin niet nemen we22. D.f 5: T.hfi : gens T.gSf. 23. T.gl L.c8 27. D.dG .... Om op L.g7f28. D.e3 D.h2 met het paard te kunneu29. D.g3 Dh5: ? nemen. .... Dit is eenfout24. D.g4! T.fG: zet; maar de party was .... Zw. heeft nietsin ieder geval reddeloos beters. Op Iv.eS volgt: verloren. 25. I).g8f, P. 18; 26. L.g730. D.d6 opgegeven. en wit wint. Eene belangrijke eindsteliing, die zich op het Manchester congres voordeed: ZWAKT 36 37 38 39 40 41 Wit Schallopp. D.h5 L.& D.hG-f T.h7 gh7 : L.aG : D.h T.g5 L.h7 D.e7 f3 D.dG Zwart Tarrasch. 42 T.d5 D.aG : 43 T.d7 D g6 44 D.e5f D.iG 45 D.h5 D.f5 wit geelt op.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl