Historisch Archief 1877-1940
DE AitfTÉiDAMMEK, WEEKBLAD VOOK KEDEKLAND.
Muziek-instrumenten, enz. enz. en, op het gebied
? der Biograpbieën, een groote plaats beschikbaar
te stellen voor de Toonknnstenaars van Noord
en Zuid-Nederland, wier namen in vreemde Lexi
cons slechts spaarzaam worden aangetroffen.
De Münchener" zyn tegenwoordig te
NewYork en hebben met hun dialectstukken in de
tniouwe wereld evenveel succes als in de oude.
Vrijdag 1.1. is 'onze land- en stadgenoot de
jongeheer Jacques Jacobs, nog geen 12 jaar oud,
geslaagd voor zijn examen voor de hoogste klasse
van het Conservatoire te Parijs. Het aantal aspi
ranten was 124, waaronder vele vreemdelingen.
Door Jacobs werden uitgevoerd: Caprice van
Vieuxtcmps, eene fantaisie en een stuk a prima vista.
In de jury hebben o. a. zitting Arnbroise Thomas,
pres.; Emile Réty, secr.; Massenet, Leo Délibes
en Guiraud.
De jeugdige violist belooft veel voor de toekomst;
. gelukkig toch is bij muzikale wonderkinderen het
talent in de jeugd vaak eene voorspelling ook voor
het later leven.
LETTEREN EN WETENSCHAP.
Van Frangois Coppée is bij den uitgever Lemerre
een nieuwe bundel verschenen, Les Paroles Sinc
rcs. Dit is wellicht de oplossing voor het groot
? aantal gedichten die Coppée in de laatste maan
den aan tijdschriften afstond; de uitgave was
aanstaande, en de uitgever Lemerre liet er gaarne
proefjes als aankondiging van verschijnen.
De bundel bevat dus Le Tampon,
l'HommeSandwich en andere reeds bekende. De inlei
ding is het volgende drempelsonnet":
Dans cent lettres d'amour, Lisette et laMarquise
Ont mis, pour un jeune homme, autrefois leur aveu.
Vieillard, il les relit, un soir, les jette au feu
Et garde seulement la plus tendre, l'exquise.
O Poète, tu crois que la gloire est conquise.
C'est fait. H est enfin déniché, l'Oiseau bleu!
Maïs combien de tes vers te survivront? Bien peu.
Le Temps, critique dur, n'en fera qu'a sa guise.
Q i'importe! Un livre encor sort de ton encrier.
Aya-nt fait de ton mieux, comine un brave ouvrier,
Ecris Bon a tirer" sur la dernière preuve;
Er, sans plus de souci de la Postérité,
Sens-toi Ie coeur joyeux et fier d'avoir plant
Le bouquet des mac.ons sur une maison neuve.
De voordrachten over bacteriologie, door Dr.
Koch op het laatste medisch congres te Berlijn
gehouden, zijn door Dr. Heine van Bradford in
het Engelsch vertaald, onder den titel:
Bacteriology and it results.
Bij den uitgever A. W. Sijthoff te Leiden zal,
nu de uitgave blarfwe bandjes" van Van Lennep's
Romantische werken uitverkocht is, eene nieuwe
uitgave in klein formaat verschijnen, versierd
met lichtdrukken naar de platen van de groote
?eclitio, welke door Ch. Rochussen, David Bles en
"W. de Famars Testas geïllustreerd is. De nieuwe
«ditie, 20 deelen, met 150 platen, zal ?1.25, (ge
bonden f 1.60) per deel kosten; als premie
ont?vangt men de Kwnstkroniek met een lot op het
bekende koffie- en theeservies, de piano, enz.
Reeds beginnen de St. Nicolaasuitgaven op te
?dagen. Anna Fles" gaf bij den uitgever H. C. A.
Thieme te Nijmegen uit: Herinneringsdagcn,
spreuken, bijeengebracht voor hare jeugdige vrien
den", een aardige kalender, met drie datums per
pagina, een aanhaling bij iederen datum, en een
wit blad er tegenover. De keus uit Nederlandsche
en buitenlandsche schrijvers is met tact gedaan;
de uitgave is eenvoudig en net.
Bij den uitgever A. H. Adriani te Leiden kwam
eene vertaling uit van de Italiaansche sprookjes
van Luigi Capuana: Daar was eens...." door
Manta, met illustraties van E. Mazzanti.'Het zijn
Schaakspel.
2do Jaargang. 16 November 1890.
Redacteur: RUD. LOMAN, te Londen.
Adres : Mira Lodge, 49 Deronda Road, Herne Hill,
Londen (S. E.)
Probleem No. 50 van L. N. de Jong te Utrecht.
De heer de Jong behaalde met dit schoone
probleem den eersten prijs op een Amerikaansch
tournooi.
ZWART
.^/^^^^^^mw,jm,
s/v//'/ ' ? ?''?'/% '?///?'/// v/^y^'yy, £P#
lm '>m ^
i^mï*w^mtm
4} Iif W Wm w
"" M ^^ MM %W%,,,,,,/tf//m.
We, '^ê.
tV' '////j '/////?'/,'.
bcdef
WIT
g
Wit geeft in 2 zetten mat.
Oplossingen No. 48 van Shiakman.
1. L.a4, K.d5 : 2. L.b3^ met varianten.
No. 49 van Koths en Kockelkorn.
1. L.e5, K.e6 : 2.
L.e6 : 2.
aardige, eenvoudige sprookjes, zonder al de poëzie
van den onvergelijkelyken Andersen, maar eenvou
dig en ongezocht, zooals die waar kinderen gaarne
naar luisteren. Mazzanti heeft de illustratie ko
mischer opgevat, dan wellicht met de bedoeling
des vertellers strookte.
Van Carmen Sylva, de steeds vruchtbare en,
verwonderlijk genoeg, steeds frissche, kwam bij
den uitgever L. Veen te Amsterdam een nieuwe
bundel sprookjes uit, Op Li/jdenspaden, vertaald
door Marie van Buren. De heer C. Eykman liet
een bundel schetsen van Amanda Kerfstedt,
Wind en tegenwind! uit het Zweedsch vertaald,
bij H. C. A. Thieme te Nijmegen verschijnen.
Onder de geschenken voor St. Nicolaas komt zich
reeds aanmelden het prachtwerk onder redactie van
den heer J. R. van der Lans, bij den uitgever
J. M. Roldanus te Edam uitgegeven, en Litera
risch Album genoemd. Het is een groot boek in
fraaien band, rood met goud en zwart; het be
vat bijdragen in proza en poëzie van Helene Swarth,
Fiore della Neve, E. Laurillard, Pol. de Mont,
Melati van Java, J. G. Frederiks, Ant. L. de Rop,
N. Bernard Roozen, C. Honigh, C. van Nievelt,
Taco H. de Beer, J. J. L. ten Kate, G. van der
Wald en den heer J. R. van der Lans, den ver
zamelaar zelven ; veel aantrekkelijke namen boven
aantrekkelijke stukken. Het boek is rijk ge
llusstreerd, met oorspronkelijke platen in den trant
van eenige Engelsche St. Nicolaas-uitgaven; geen
pagina zonder versiering, van eenige is de tint
zeer fraai, van anderen de bewerking meer ver
zorgd.
Nieuwe uitgaven. By den uitgever J. Heijnis Jzn.
te Zaandijk, zijn verschenen twee blijspelen:
Inkwartiering door G. von Moser en F. von
Schöntan en Het Zangersfeest door G. von Moser,
beide naar het Duitsch bewerkt door Jac. de Vos,
regisseur van den grooten Schouwburg te Gent.
Zonder twijfel zullen vooral liefhebberij
tooneelgezelschappen deze uitgaven met vreugde begroe
ten, want Inkviartiering zoowel als 't Zangers/eest
zijn gunstig bekende en herhaaldelijk met groot
succes opgevoerde tooneelwerken, die echter ook
binnen het bereik van dilettanten te liggen. Bij
denzelfden uitgever zijn reeds tal van blij- en
tooneelspelen verschenen, geschikt voor rederijkers
en liefhebberij-tooneelen.
TANTE'S LIKEURGLAASJE.
Eene variatie op een oud thema.
Naar HANS PFEILSCHMIDT.
De bedoelde tante is mijne tante, dat beken
ik. Maar ik kan niet dulden, dat er ook maar
eene schaduw van eene verdenking op haar zou
vallen, en daarom zeg ik maar dadelijk vooruit,
dat mijne tante nooit likeur drinkt. Maar even
als er wel menschen zijn, die een bibliotheek
hebben en nooit lezen, kon mijne tante, die nooit
likeur drinkt, toch ook wel in het bezit van li
keurglaasjes zijn. En ik herinner mij slechts n
enkel. Zij haalde het te voorschijn, toen eindelijk
haar laatste bagage op de vigilante was geladen
en wij even zaten en ik hare hand greep en zeide :
Nu, lieve tante, welkom ; het doet mijn vrouw en
mij zeer veel pleizier, u eens te logeeren te hebben.
Gij hebt toch een goeden eetlust meegebracht?
wij hebben namelijk een paar mooie patrijzen"
waarop zij antwoordde: Ge zijt zeer vriendelijk,
dank u, maar mijn maag is niet heelemaal in
orde; mijn dokter heeft mij druppels voorgeschreven,
die ik om de twee uur moet innemen, en nu is
het juist weer tijd daarvoor. Hoe goed, dat ik er
aan denk.'' Daarbij 'liet zij een drankfleschje en
een allerliefst geslepen likeurglaasje verschijnen,
druppelde de voorgeschreven hoeveelheid in het
glas (waarvoor de vigilante natuurlijk moest stil
houden) nam het in, hield tuen ons beiden de
ontkurkte flesch onder den neus en vroeg of dat
niet erg naar ijzer rook, waarop ik, naar waar
heid, ontkennend antwoordde. Dit scheen tante
CORRESPONDENTIE-PARTIJEN.
Steinitz-Tschigorin.
Evansgambict. Twee paardspel.
T. S. S. T.
1. e4 e5 1. e4 e5
2. P.f3 P.c6 2. P f 3 I'.cG
3. L.c4 L.cö3. L.c4 P.t'6
4. b4 L.b4: 4. P.g5 d5
5. c3 L.a5 5. ed5; P.a5
6. o-o D.fG 6. L bof c6
7. d4 P.hG 7. dc6: bc6:
8. L.g5 D.dö8 L.e2 hG
9. d5 P.d8 9. l'.h.-i L.eó
10. D.a4 L.bö10. d3 o-o
11. P.a3 cG 11. P.c3 l'.dó
12. P.a4 L.dG
. 13. Pgl
Om onze lezers nador in kennis te brengen met
de beide deelnemers van dezen hoogst gewichtigcn
telegraphischen schaakwedstrijd laten wij hier
eene korte biographie van Steinitz volgen. Wegens
plaatsgebrek moeten wij Tschigorin voor een vol
gend nummer bewaren.
Wilhelm Steinitz, in 1836 te Praag geboren,
wordt thans algemeen als de sterkste schaakspe
ler der wereld beschouwd. Zijn loopbaan als
schaakspeler dateert van het
wereldteiitoonstellingstournooi 1862 te Londen, waar hij als afge
vaardigde dor Weencr schaakclub aan deel ham.
Hij behaalde den zesden prijs, benevens een
sj>ecialen prijs voor de mooist gespeelde partij. Xa
afloop van het congres vestigde hij zich als schaak
speler van beroep te Londen en nam woldra een
eerste plaats in onder de Engelsche nieesfors.
Zijn voornaamste verrichtingen op schaakgebied
zijn de volgende:
j 1862 Internat. Congres te Londen 6e prijs.
1867 * Parijs 3e
1869 Dundee 2e ,
1870 »n Budon-Baden 2e
1873 Weenon Ie
1882 Ie en 2e prijzen
l (gedeeld met \\~iiiawer.
! 1883 Londen 2e prijs.
Als match-speler heeft Steinitz zijns gelijke niet
en daar volgens alle autoriteiten een match de
juiste maatstaf is om de kracht van een schaker
teleur te stellen, en mijne vrouw trachtte nu de
zaak weer goed te maken, door de manier waarop
het glaasje was geslepen, te bewonderen. Waarop
tante, dadelijk weer in een betere stemming te
ruggekomen, het glaasje met een papier uitveegde
en met een veelzeggenden glimlach in haar
reistasch weg sloot.
Zij bleef drie weken bij ons en werd tot een
waren zegen voor ons huis. Want tante was edel,
hulpvaardig en goed. Zij leerde mijne vrouw aller
lei schoone kunsten bij het koken en inmaken,
wees de keukenmeid (bij wie zij in het begin
niet erg in de gratie was) goedkoopere kantoren
voor haar inkoopen, verdreef de bladluizen van
cnze rozestruiken. kocht voor onzen kleinen
Arthur een arke Noachs, een blikken tram en een
vlindernetje (waarmee hij al heel gauw een
beeldje van de tagère in vier stukken ving),
leerde hem bovendien af om op zijne vingers te
zabbelen en slaagde er bijna in, mij te leeren
piquetten. Ondertusschen herstelde haar maag
ook weer; de druppels werden niet meer door
nieuwe vervangen en wij zagen het likeurglaasje
niet weer voor het oogenblik van het afscheid.
Tante zat in den coupé, en er was reeds voor
de derde maal geluid, toen zij plotseling meerge
meld voorwerp weer uit haar reistasch haalde en
het met vochtige oogen door het open raampje
aan mijne vrouw gaf.
Dat zou ik bijna hebben vergeten, mijn lieve
Gusta. Houd dat, het beviel u zoo goed, en ik
hoop nooit meer maagdruppels te gebruiken. Mis
schien vindt ".
Tingelingeling! Tu u-u! Weg ging de trein;
wij stonden eenzaam op het perron; mijn vrouw
hield schreiend het likeurglaasje in de hand en
ik zeide ontroerd: O, die goede tante!"
Onderweg naar huis maakten wij uit, dat het
glaasje een eerepteats moest krijgen. En die was
spoedig gevonden. Op het buffet stond een
likeurstel met zes glaasjes, een huwelijksgeschenk van
Mevrouw Knietsch, eene kostschoolvriendin mijner
vrouw en daarbij paste het glaasje, alsof het er
voor was gemaakt. Het glazen blaadje was nu net
heelemaal vol. Wij vonden dat beiden merk
waardig. Wel is waar verschilde het zevende
glaasje een beetje van de zes anderen, die geen
oortjes hadden, maar dat zag men alleen, als men
ze van dichtbij bekeek. En misschien", merkte
mijne vrouw ter loops op, vinden wij nog wel
eens zes glaasjes met oortjes, zooals dat van tante,
ze zouden zelfs nog beter passen bij de karaf in
het midden."
Ja," zeide ik, maar dat zal moeilijk gaan."
O, Robert," antwoordde zij, je weet niet hoe
toevallig dat soms treft."
Zes weken lang scheen het, dat ik gelijk had.
Maar na verloop van dien tijd trof het werkelijk
zoo toevallig; in een klein winkeltje had mijn
vindingrijk vrouwtje waarlijk zes glaasjes gevonden,
die op dat van tante geleken ala zes droppels
water.
In triomf bracht Gusta haar buit uit de stad
thuis, maar toen wij de nieuwe glaasjes met dat
van tante om de karaf van ons likeurstel hadden
gezet, bleek het, dat het glazen blaadje een
beetje te klein was voor de nieuwe combinatie.
Maar dit wisten wij gauw te verhelpen. Onder
de glassebatten mijner vrouw werd een precies
passend, grooter blaadje gevonden. Het kleinere,
met de zes oude glaasjes, werd verbannen.
Waarachtig," merkte ik aan, er ontbreekt nog
maar een tweede likeurkaraf, dan zouden wij twee
volledige stellen hebben."
Zou je dat prettig vinden?'' vroeg mijne vrouw
tamelijk haastig.
Er lag iets in die vraag, dat mij deed bedenken,
wat er wel zou kunnen gebeuren, als ik Ja" zou
antwoorden. Maar nog voordat ik tot een antwoord
was gekomen, begon mijne vrouw weer: Stel je
eens voor, Robert, dan hadt jij je eigen stel voor
je heerenbezoek en ik een voor mijne koftievisites.
Zou dat niet heerlijk zijn ?"
Ja!" zeide ik, ondanks alle voorafgegane na
denken en peinzen, zonder mij te bedenken. En
te bepalen, zoo kan Steinitz met het volste recht
aanspraak maken op den titel van eersten
schaakkampioen der wereld. Men oordeele zelf:
18GG Match met AndersSten, S. won 8, A. 6' partijen.
1872 Znkertort, S. 7, Z l,5remises.
1876 Blackhurne, S. 7, B. 0,0
1886 Zukertort, S. 10, Z. fi,6
1889 Tschigorin, S. 9, T. 5,3
Hij won dus in het geheel 5 matches tegen de
grootste spelers van zijn tijd, met een totaal van
41 winst- tegen 17 verliespunten. Voorwaar een
schitterend resultaat!
Gespeeld op het congres van den Deutsche
Schachmeister Verein te Berlijn, Jnli 1890.
Z u k e r t o r t's Opening.
Wit. Zwart.
II. Caro. Era. Lasker.
1. P.f3 d5 8. P.a4! T.a7
'2. d4 L.fó 9. P.bG DdS
3. c4 c6 10. L.b8: D.b8:
4. D.b3! D.c8? 11. D.alf K.e7
5. cd.r): cil5: 12. T.cl gf>
6. I>.c3 e6 13. P.e5 P.hG
7. L.f4 a6 14. P.cSf zw. geeft op
i'e partij is vooral daardoor opmerkelijk dat
wit's e pion en koningslooper gedurende het
gehecle spel onaangeroerd blijven.
Fianchetto d i donna
gespeeld op het Manchester congres.
Wit. Zwart.
Kapitein Mackenzie. Rev. Owen.
1. e4 bG hals.
?2. dl L.b7 8. L.g.~> P.e7
3. L.d3 06 9. L.t G T.g8
4. f3 P.cG 10. D.d2 P.lïf'5
. . . Byna nooit goed 11. g4 P.g7
in een gesloten spel. 12. P g5 h6
5. c3 <i:> 13. P.h7 T.h8
6. e5 P.hG 14 P.f'8: KJ8:
7. P.h3 15. h4 D.d7
Op L.hG: zou zw. Dh-lj 16. h5 g5
antwoorden. 17. f 4!
7 gG ? Zw heeft het hard te
Door dezen zwakken verantwoorden, hij kan
zet haalt zw. zich een zich in geen enkele
richhevigen aanval op den ug bewegen.
een oogenblik later stond, als door een topvermacht
te voorschyn geroepen, een tweede likeurkaraf
voor m\j
Wees maar niet boos, beste Robert", smeekte
myn vrouwtje, terwijl zij my'n bakkebaard tegen
den draad in streelde, die heb ik gekocht ten
eerste, omdat zij bij het stel behoorde en ik de
glaasjes zonder de karaf in 't geheel niet zou
hebben gekregen, en ten tweede omdat zy eigen
lijk zoo goed als niemendal kostte. En ten derde,''
voegde zij er bij, en nu lachte zy met haar
liefsten glimlach, waarmede zij mij tegenwoordig
nog even zeker vangt, als de fluitspeler de kin
deren van Kamelen ten derde wist ik immers,
dat ik je een pleizier er mee zou doen.;'
Het was gebeurd; wat kon ik er nu nog tegen
inbrengen? Ik schikte mij in mijn lot. Wij had
den nu twee likeurstellen in plaats van n. En,
daarin moest ik miji-ie vrouw gelijk geven: de
nieuwe karaf met de zes nieuwe glaasjes eft het
eene van tante maakten werkelijk een indruk
wekkend effect. De glaasjes vond ik niet bepaald
goedkoop: daarentegen had de mooie kristallen
karaf heusch bijna niets gekost. Het nieuw
byeengebrachte stel kreeg nu de eereplaats op het
buffet. Maar nu was daarop geen plaats meer
voor het oude van Mevrouw Knietsch. Waar moest
dat nu heen?
Mijn practisch vrouwtje had rijpelijk over de
vraag nagedacht, nog vóórdat ik die uitsprak.
Een sierlijk rond tafeltje in de eetkamer was
leeg, en daarop kreeg het oude stel een plaatsje.
Slaat het daar nu niet netjes ? Men moet zich
toch maar een beetje kunnen behelpen ja,
behelpen. Maar pas op, dat je niet in 't
voorbg'gaan tegen het tafeltje stoot, want weet je, het
valt licht om, omdat het maar n poot in 't
midden heeft".
Nu leidden wij bijna vier weken lang een heer
lijk leventje. Eiken dag gingen wij naar de eet
kamer (niet om te eten; dat gebeurde in de
huiskamer) en bekeken onze twee likeurstellen;
eerst ieder zijn eigen, dan ieder dat van den
ander. Toen ik op een middag in de vierde week
van het kantoor thuiskwam, kwam mijne vrouw
mij tegemoet, bleek en met haar eene hand op
haar hart gedrukt, en zeide: Robert, dat was
vreeselijk!"
Om Godswil, lieverd, wat is je overkomen ?"
Ik heb oogenblikkelijk bruispoeder ingenomen,
maar mijn hart klopt nog als een stoomhamer.
O! Robert!" Ed hier barstte zij in tranen uit.
Maa-, mijn lieveling, mijn beste kind, zeg
me dan toch, wat is er gebeurd ?"
Neen, Robert, stel je maar gerust. Gelukkig
is het heel gebleven. Maar die schrik!"
Na lang aandringen en vragen van myn kant
vertelde zij mij eindelijk, hoe het was gebeurd.
In 't voorbijgaan was zij heel eventjes tegen het
tafeltje met het oude stel (dat van mevrouw
Knietsch) aangeloopen, en bijna was de heele boel
omgevallen en in stukken gebroken. Nadat ik het
verpletterende bericht had aangehoord, moest ik
mijn vrouw ook nog in de vreeselijke kamer vol
gen en hier een dramatisch-aanschouwelijke voor
stelling van het gebeurde mede aanzien, waarbij
mij do haren te berge rezen.
Ik smeek je, Robert", zoo luidde het slot van
dit tooneel, daar mag het niet blijven staan.
Geen uur langer. Het is verschrikkelijk
onpractiscb."
Zeker," antwoordde ik met vriendelijke be
slistheid. Geen minuut langer. We nemen da
delijk het stel van het tafeltje af en sluiten het weg."
Weg-slui-ten? Och, waar denk je aan? En
als mevrouw Knietsch ons nu eens een visite kwam
maken?"
Ja, maar wat moeten wij dan beginnen ?" vroeg
ik radeloos.
Och, wat ben je toch onpractisch! Begrijp je
dat dan niet? Het stel zou daar kunnen blijven.
Maar het moet alleen maar een steviger tafeltje
krijgen niet waar?"
O...?" zeide ik. Ja, jawel."
Een heel eenvoudig, goedkoop tafeltje, dat
17. gf4: 25. efG: K.e8
18. D.f 4 -. c.5 26. P d2 cd4:
19. g5 P.ef5 27. D.d4!
20. L.f 5 : ef 5 : Zw. kan natuurlyk de
21 gh6: P.eG koningin niet nemen
we22. D.f 5: T.hfi : gens T.gSf.
23. T.gl L.c8 27. D.dG
.... Om op L.g7f28. D.e3 D.h2
met het paard te kunneu29. D.g3 Dh5: ?
nemen. .... Dit is
eenfout24. D.g4! T.fG: zet; maar de party was
.... Zw. heeft nietsin ieder geval reddeloos
beters. Op Iv.eS volgt: verloren.
25. I).g8f, P. 18; 26. L.g730. D.d6 opgegeven.
en wit wint.
Eene belangrijke eindsteliing, die zich op het
Manchester congres voordeed:
ZWAKT
36
37
38
39
40
41
Wit
Schallopp.
D.h5 L.&
D.hG-f T.h7
gh7 :
L.aG :
D.h
T.g5
L.h7
D.e7
f3
D.dG
Zwart
Tarrasch.
42 T.d5 D.aG :
43 T.d7 D g6
44 D.e5f D.iG
45 D.h5 D.f5
wit geelt op.