De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1890 28 december pagina 5

28 december 1890 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

i>Tf-* : Jfcwr'ft«* JV<HM»A tran AÏTONIN MÜLÉ. !? > ' " iEr is groot feest in htt gesticht voor ver-wsarloosdéen zieke kinderen: heden, Kerst- morgen , worden geschenken uitgereikt, speelr) dat onbekende, medelijdende kinderen, wier S in htt leven door een gelukkiger ge'Bwr«» werd bestraald, voor hun arme makkertjes In het gfsticht hebben afgestaan. Een treffend feest, dat pp de welsprekendste ?wijze getuigt van weldadigheid en menschenHeffle! want als de volwassene, die zijn noodlij denden naaste helpt, onzen lof verdient, hoewel hij eigenlijk niets meer dan zjjn eenvoudigen menfchenplicht vervult, hoe dan wtl het kind te prijzen, dat onbekend met de heilige wet der solidariteit van het menschelijk geslacht, een deel van zijn eigendom geeft, een stuk speelgoed af staat waar het schik mee heeft, om bet arme kleine schepsel, dat van alle kinderlijke genoe gens verstoken is, mee te laten genieten van zijn ?.geluk. II. Het speelgoed staat keurig in teenen mandjes gerangschikt: er zijn poppen, paartjes, sabels, ?«eweren, arken Noach's, ballons, serviesjes, looden soldaten, hansworsten getooid met al de zeven kleuren van den regenboog, kortom een schilderachtige verzameling van schatten, wel gesehikt om de begeerlijkheid eener kinderschaar te wekken, wel geschikt vooral, niet waar ? om de kleine bedelaars zoo aardig vragend de half geopende handjes te doen opsteken. Waar dat speelgoed vandaan komt ? Uit alle boeken der stad; het zijn de voortbrengselen eener goedkoope uijverhtid, God weet waar uit geoefend ! op vlieringkamertjes i f in een vochtige bedompte keldervertrekker), vindingrijk tot in het ongelooflnke, van een zeldzame kunstvaardigheid in het benuttigen van allerlei op zich zelf waardelooze prullen: een lapje katoen, een stukje bordpapier, een eindje touw, een likje stijfsel, een stukje blik, en meteen onbegrijpelijk Ulent om er een wonder van bevalligheid en goeden smaak uit samen te stellen. Er zijn inschrijvingen geopend; t geld is, zooals men dat noemt, van zelf binnengekomen , zoo overvloedig en zoo snel, dat de eind getallen, aan het slot van eindelooze cijferkolommen, da delijk hebben verraden, dat er weer een dier ver bazende wedstrijden van edelmoedigheid werd gehouden, waarvan Parijs - lichtzinnig van hoofd, maar met een hart van goud het ge heim in zich bewaart. En welk een aardige ver zameling brieven, die de gele en witte pakjes ve> gezelden ! brieven van ondeugende bengels en kleine nesten, naïeve episteltjes, mooie proeven van ttelkunst en, nog beter, onopgesmukte, open hartige kinderbrieven vol innig gevoel, die een glimlach hebben gebracht om de lippen der goede menschen, die ze lazen, maar een traan in het oog meteen. Toen zijn de inkoopen gedaan, bij de giften die reeds in natura waren ontvangen ; oud, nieuw,er is van alles in die manden; meer dan' n stuk speelgoed daaronder draagt de sporen der al te hardhandige liefkoozingen van 't ?een of ander verwende kind. III. De uitdeeling heeft plaats gehad. De vreugde is ten top gestegen in de kinderzaler; de opwinding onbeschrijfelijk. Julot heeft, voor zijn deel, een Jan Klaassen jjekregen. Schaakspel. -2de Jaargang. 28 December 1890. Redacteur: RUD. LOMAN, te Londen. Adres : Mira Lodge, 49 Deronda Road, Herne Hill, Londen (S. E.) Probleem No. 56 van J. Drtina te Praag. ZWART 4 stukken. c d e f g k WTT 6 stukken. "Wit: K.c4, T.d6, P.e4, L.g7, pionnen b5 en f5. Zwart: K.e7, P.a8, pionnen b6 en e5. Wit geeft mat in 3 zetten. Oplossing van no. 52 (Hofmann); l Ta5!, f6 2 Lb5ü, Kf5: 3 Lds^ met varianten. Oplossing van no. 54 (Lloyd): l Td2, Pd2: 2Pfl, ad lib 3 PgS^r met varianten. Oplossing van no. 55 (Hofmann): l C8T!, Ke6: 2 Le4 etc. Goede oplossingen ontvingen wij van no. 54 van W. v. H. te Delft, G. Lapieskat te Rotter.iam en M. Elzas te Zutfen; van no. 53 van A. Couwenberg te Kaatsheuvel. Van de beide problemen van Dr. Hofmann hebben wij tot nog toe geen oplossingen ontvangen. CORRESPONDENTIE. M. Elzas, ts Zutfen. De eenvoudigste manier ?de partij te winnen is waarschijnlijk !T.f7:f, D.f7:2 D.g5:t, K.ffi 3ef4: en wint. Op 2... D.g6 volgt natuurlijk 3 L.f6:f dat een stuk wint. L. H. Deelman te Groningen. In he.t nummer van 14 Dec. vindt u een correcte opgave der ";'?<? ,."& " -Vl ; , v T " : v'p1 - H iiÊKïyé^^ he*ft hem ten in zfcn bedje moéten brengen, in de ziebenzaal, waar een" onmeedoogende kwaal hem, aan en zijde van v«rscheideue kameraadjes in het ongeluk, gevangen houdt. Heel gauw en heel stevig is mijnheer Jan Klaassen bij de punt van zijn goud gegalonneerden steek aan de roede, die de gordijnen der krib draagt, opgehangen. Zoodra hij hem daar zoo zag zweven in zijn wijden broek en schreeuwend rood en geel pak met fonkelende loovers, met zijn vooruitstekende kin en yervaarljjken gebogen neus, heeft de kleine zieke zijn in koortsgloed schitterende oogjes wijd opengesperd ; een matte glimlach is over zijn bleeke lippen gegleden en heel zacht jes hetft hij gefluisterd: »O! O! Wat 'n mooie Jan Klasssen !" Vervolgens, begeerig ongetwijfeld, om de pop in zijn armpjes te drukken, heeft hij beproefd overeind te gaan zitten; doch te vergeefs; zijn krachten hebben zijn verlangen beschaamd; hij is languit op zijn bedje teruggevallen, 't arme kereltje, en nu ligt bij daar, onbeweeglijk, stil, verzonken in een bewondering, die aan verruk king grenst. IV. Zie, hre na verloop van een oogenblik, een klein handje, een heel klein, uitgeteerd en ver magerd blaiik handje, waar het weefsel der ade ren blauw doorheen schemert, van onder het dek te voorschijn kruipt: langzaam, heel langzaam beweegt het zich over de deken voort, grijpt het draadje dat de pop aan het springen maakt en geeft er een Hinken ruk aan .... O, wonder! Jan Klaassen heeft eensklaps rechts en links n et ar men en beenen in de lucht geschopt, zijnoogen, die bturtelirgs een bruine stip en alleen het wit vertoonen, rollen om het hardst in hun kassen ; hij steekt zijn tong uit en draait en wringt zich in de belachelijkste bochten. O! Jan Klaassen, Jan Klaassen ! wat ben je een Piet met je mooien steek, je puntkin en je rooden, gebogen neus! Maar we kennen je hoor! jij, die bij alle tappers in een goed blaaoje staat t n de schrik bent van alle dienders!.... Pats, pats! ransel er op met je stok, dien je zoo handig weet te hanteeren ! Jou ontbreekt alleen de spraak, deugniet, bullebak, dubbele schelm, driedubbele dronkaard, die je vrouw afbeult, je kinderen slaat, den diender afratselt, den dood piert, den rechter bedot en den beul ophangt!.... Julot ligt, n en al verrukking, met open mond en half gefloten oogen, en met gelijkmatige be weging het draadje op en neertrekkeüd, vergeet hij, 't arme wicht, van pret over Jan Klasssen's dolle sprongen, zijn treurig leven, zoo koit van duur nog pas, maar helaas! zoo vol ellende re» ds I V. Want bij is nog i.iet ouder dan vier jaren, Julot; zijn vijfde zal ternamvernood met het nieuwe jaar beginnen en reeds volbrengt de terirg in zijn broos gestel het duister bloopingswerk, dat zij sedert verscheidene maanden rusteloos en oumtêdoogend hetft voortgezet. De tering ? Julot lacht er wat mtê, op dat oogenblik. Laat Jan Klaassen aan het eind van zijn draad maar springen! hij, Julot, door die capriolen van zijn kwaal afgeleid, dwaalt met zijn gedachten in het land der droomen, een toovtrland, waar kleine kinderen den geheelen dag lang mogen spelen, waar lieve moeders zijn, die ze knuffelen en zoenen, waar ze alle dagen Tf i ""i^ * ir j" ', - »T g, $ w tf lekker eten en waar «a nooit, o iera», nooit fcfcp. pen kiijgen!... Wie is Julot? Wat staat er toch op dat bordje aan het voeteneind van zijn ledikant. Jules Davis: Geen onderkomen; Teringlijder. Meer niet. Verschrikkelijk in zijn beknoptheid dat onderfeenningsmerk! Maar beneden, in een groot register, op het kantoor van bet gesticht, zijn duidelijker, uitvoe riger aanwijzingen voorhanden, fxtracten uit een geboortebewijs van den burgerlijken stand, en ook uit een verklaring van de politie. In hoofdzaak : «Jules Davis^ geboren 20 December 188 .., te Parijs, gang Vignon, quartier de Grentlle, XlVe arrondissement, zoon van Elisa, zonder beroep; vader onbekend. Elisa Davis veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf wegens diefstal bij insluiping in winkelhuizen op 30 Juli 188.., ondergaat haar vonnis in de gevanger_is SaintLazate." E» daar Jules gren andere bloedverwanten heeft, dan dien onbekenden vader en die dief achtige moeder, heeft de rechtbank van eersten aanleg der Seine bem, den doodzieken knaap, naar de ziekenzaal in de Rue Denfert Rochereau g* zonden, want het gesticht voor havelooze kin deren is tevens een bewaarp'aats voor de arme, kleine, vaderlooze stumpers, wier moeders in de gevangenis zitten. Op een ochtend in Juli heeft een agent van politie hem per rijtuig naar het gesticht vervoerd. De juffrouw, die voor de opnemingen is aange steld, heeft zijn namen, voornamen en de geheele rest in het register opgeteekend, eene ver pleegster heeft hem met behulp van een huigtangetje een snoer van geel beenen koralen de colliers der meisjes zijn rood gekleurd waaraan een zilveren penning met een volgnum mer hangt, om den hals gel. gd, en daar hij zich ternauwernood op zijn beentjes staande kon houden, de arme kleine,'heeft men hem schielijk in de zaal Arcbambaulr., de ziekenzaal van het gesticht, te bed gebracht. Ziedaar. VI. Al kan geen menechelijke recliter iets veran deren aan wat in het allerhoogste beroep reeds over hem ia besloten, heeft de uitspraak van het parket Julut in zooverre geholpen, dathijeenige dagen uitstel krijgt. Het is er zoo goed in die gastvrije inrichting. Hoog van verdieping, ruim, luchtig, zindelijk in de hoogste mate, z^t de ziekenzaal er in hare grijze kaalbeH vroolijk genoeg uit. De vloer glimt van het boenen ; de vier ramen, die haar verlichten en twee aan twee tegenover elkaar staan, geven aan weerskanten een kijkje in het groen ; in het zuidwesten op een binnenplaats, fljet groote tuinen er achter; in het noordoosten in een strookje tuin langs de Rue Denfert-Roche reau. Een kolossale stookplaats, waarin nacht en dag een pyramide van cokes gloeit, blaast een mach tigen stroom van warmte recht voor zich uit de zaal in. Hoogstens een vijftiental bedje», methethoofdemind tegen den muur geplaatst, veerkrachtig en zacht; heerlijke hoofdkussens, warme dekeutjes, keurig gezoomde lakens mollige nestjes, waar in de kleine zieken rusten, witte kapelletjes door afhangende gordijnen omhuld. De verpleegsters loopen met gedempte schreden beide correspondentie-partijen; alleen de laatste zet van Steinitz in het Evansgambiet is niet P.gl; maar P g8, wat trouwens iedereen van zelf' be grijpt. Wij houden ons ten zeerste aanbevolen voor schaaknieuws en partijen uit de Noordelijke provincies. De in ons vorig nummer vermelde nevenoplossing van No 53 (Cheney) van \V. v. H. te Delft, blijkt ons bij nader inzien niet correct. Na de zetten 1P d4, P e4 2k c7, Pg5 is wegens schaak op e3 geen mat in 2 zetten mogelijk. Wij ontvin gen het bericht kort voor wij onze bijdrage ver zonden en hadden geen tijd alles nauwkeurig na te gaan. Daar wij onzen trouwen probleem-oplos ser niet te leur wilden stellen en ons de neven oplossing op het eerste gezicht juist scheen, reken den wij ons verplicht zijn ontdekking aanstonds mee te deelen. De oplossing van G. Lapieskat is bijgevolg onjuist. Zij die wenschen, dat van hunne oplossingen tijdig melding wordt gemaakt, moeten uiterlijk 's Maandags het ingezondene aan den redacteur en niet aan de redactie verzenden. Enkele brie ven kwamen den redacteur, tengevolge van het verkeerde adres, een maand na hunne verzending in handen, vandaar de late beantwoording in som mige gevallen. Wegens de Kerstmis-drukte aan de post moet deze bijdrage reeds Maandag ver zonden. Brieven, na Maandag ontvangen, kunnen dus niet beantwoord worden in dit nummer. Over het Tweepaardspel (zie correspondentie wedstrijd Steinitz-Tscbigorin) laat bteinitz zich aldus uit: Volgens vele autoriteiten (V) behoort de zet 13 Pgl tot de taktiek van Fabius Cunctator, die de moderne school heet in praktijk ge bracht te hebben ten koste van levendige en schit terende manoeuvres. Tschigorin wordt in dit geval met Hannibal vergeleken. Of deze vergelijking juist is, zal de uitslag der match moeten leeren. De zet 13 Pgl is geheel in overeenstemming met de door mij verkondigde principes (zie Steinitz's Chess Instructor). Ik heb zes onaangeroerde pionnen na mijn 13en zet. wat ik voor het eindspel als een voordeel beschouw. Voorts is geen enkel mijner stukken in het bereik van vijandige pion nen. Het eenige aanvalspunt voor Tschigorin ligt in het vooruitbrengen van zijn f pion naar f3, welk zwak punt door Pgl voldoende beschermd wordt. Tschigorin's antwoord 13 ... f5 had ik ver wacht en ik was eorst van plan 14 c4 hierop te laten volgen. Een meer nauwkeurige analyf,e deed mij besluiten 14 c3 te spelen, en ik heb er tot nog toe geen berouw van gehad. Mijn 15e zet d4 veroorzaakt een gaping in het zwarte spel op c4. zwart mijn D-pion genomen, in plaats van e4 te spelen, dan had de partij wellicht het vol gende verloop gehad 15 d4, ed4: 16 cd4 :, D e 7! (beste zet) 17 K f l, een vreemdsoortige, maar gedwongen zet, het eenige middel het zw. paard te verhinderen op c4 een sterke positie in te nemen. Waarschijnlijk hebben velen zich verwon derd dat Tschigorin in plaats 10 ... O O niet speel de 10... Dbö; wantnall 0 0!, go schijnt zwart een flinken aanval te krijgen. Maar dit is slechts schijn, zooals de volgende voortzetting bewijst: 12 Pc3, g4 13 Pa4, Db4 (of 13 ... DdS 14. Pc.r>:, ghö: 15 g,'S met beter spel voor wil) 14 C3, Dli5 15 cl, Pc4: (Db4 16 Lc2 enz.) 16 dc4:, Da5 17 Pf4! met een mooi spel. Vervolgens wil men wellicht gaarne weten waar om ik niet 11 c3 speelde, dreigende met 12 1)4 een stuk te winnen. De reden is dat na: 11 c3 Tb8! 12 b4, L 1)4: 13 cb4:, Dd4 mijn spel, niet tegenstaande het materieele voordeel, zeer slecht komt te staan." EVANSSAMBIET, onlangs in do Schaakclub te Petersburg gespeeld. Wit Zwart Tschigorin. l e4 e5 2 Pf3 Pc6 3 Lc4 Lc5 4 b4 Lb4: 5 c3 Laó 6 0?0 d6 7 d4 Ld7 .... een afwijking; de routine-zet is 7. ... ed-1:, en na 8 cdi:; Lb6. In antwoord op 6 O?O had zwart ook met Pfo kun nen vervolgen en op 7d4; 0^0. 8 Pg5 Ph6 9 f4! ede: 10 e5 0?0 11 eS Lc6: 12 Lc6: fe6: 13 PeG: Dl' 14Pf8: Tf8: . . . De overwegende positie die zwart spoedig inneemt weegt ruimschoots op tegen het gebrachte kwaliteits offer. Het nu volgende spel is bijzonder rijk aan schitte rende combinaties en ver dient ten volle de aan dacht onzer lezers. 15 cd4: Alapin. l'i Lb2 1 7 Kli L 18üd3 19Lf6: 20hg3: 21 Dd5f 22 g4 23 h5 21 Kh2 25 Kh3 ^(> gh.r>: ^7 Po3 yo r,,f'. «r1 verschoont d* deltr en een onderzoekenden* ........ werpt op alles en allen, mftubè$«É|M en menscben. . ' ^ Hier is raat, hier heeracht '. Julot, in weerwil der kwaal zich geheel aan den sossenden lijke stüte over. " <-*J Ternauwernood ziet bij nog door < van zijn verward kin dergeheugen kamere, bij de week verhuurd: «a * krotten, stinkende holen, die overdagT).,. van woest getier, waar bet 's nachts, in i gangen, bij ht t schijnsel der walmende. wemelt van dronken mannen en havrfooze vrouwen ; waar zonder ophouden gtraatliedjes van de ergerlijkste dubbelzinnigheid, dierlijk gelach, zedekwetsende toespelingen en ruwe vloeken klinken, terwijl zich voor de oogen der kleine kinderen, die door een wreedaaruig noodlot veroordeeld zijn in die poelen van zonde en maatschappelijke ellende te leven, tooneelen van losbandigheid ontrollen, waar zij niets van begrijpen, maar die in de oprechte zieltjes der arme onschuldige wezens een kiem van misdaad en ontijdige verdorvenheid leggen, die later welig moet opschietc n.... Maar wat is dat alles lang geleden, wat zijn al die akeligheden ver, ver weg in het verleden! In de behaaglijke atmosfeer dier mooie zieken zaal, onder beschermende vriendenoogen, heeft Julot vergeten. Julot herinnert zich oiete jnetT van vroeger, o, neen. niets ! en Julot trekt aan het draadje en Jan Klaasseu spartelt als een be zetene! Julot glimlacht met zijn flauwen , glim lach, Julot is gelukkig. VII. »Kom, ventlief, een beetje melk !" Het is de verpleegster, die aan zijn krib is ge treden, met een kom melk in de hand. Geheel verdiept in het geluk dat hem boeit, schudt Julot met het hoofd neen". Maar melk is toch lekker; als zij flink gesui kerd is vooral ! en Julot is er dol op ! De verpleegster houdt aan. Drink maar, mijn kereltje; je moet melk drinken, als je beter wilt worden : je wilt toch graag beter worden, is 't niet?" Beter worden ! Intusschen heeft de verpleegster haar linker arm onder het kussen geschoven, waarop hetl klein, heel nietig, Julot's hoofdje rust; voorzich tig de minste beweging vermijdend, die hem zou kunnen schokken, richt zij hem halverwege oj en brengt met de rechterhand de kom melk aar de lippen van den schijnbaar zonder eenige in spanning overeind gekomen knaap. Julot drinkt: hij drinkt langzaam, met klein* teugjes, met rondgetrokken lippen, als een poes die op haar gemak geniet. «Lekker, hè, melk?'' vraagt de verpleegster Julot, altijd met een knik van zijn hoofdje haas-t niet grooter dan een vuist, komt ja." Een onmetkbaar laagje suiker is op den boden der leege kom achtergebleven : Julot spitst "Ver' langend de bleeke lipjes en ziet daarbij de ver' pleegster aan met een blik .... Hij hapt d< laatste korrels van de punt van het lepeltje' waarmee zij ze heeft opgevangen ; het hoofdkus sen zinkt langzaam omlaag ; Julot heeft zijn lig' gende houding aangenomen. Na de gordijnen opnieuw dichtgeschoven te hebben, gaat de hoofdverpleegster heer. En nauwelijks is dat gebeurd, of hij f teekt z\jn EERSTE MATCH PARTIJ. Onregelmatige Opening. Gespeeld te New- York 9 December j 1. Wit. Zwart. Steinitz. Gunsberg. l <J4 d5 13 ..... L.a5 2 c4 e6 14 D.c2 T.eS 3 P.c3 P.f6 ...... Op het juist? 4 fg oogenblik gespeeld. Wi , .. , dreigde tijd te winnen mr een vreemdsoortige zet, denstore^ aan te Ta,,( die door Gunsberg krach- , , .-. ft T . , tig weerlegd wordt. Wij £? ' U." ^b!. . houden 4 L.14 voor het ^ K.hl D.e l beste, 4 e3 is even goed; l' r.Aó l'.ei maar heeft een vervelend. 18 P.e5: D.e spel ten gevolge en leidt 13 L d3 T.d meestal tot remise. ..... Dreigt Met D 4_ _ . _ P.c6 ! eenderlooperstewinn 5 e3 L e7 20 T.adl L 6 P h3 0-0 21 L.cl D. 7 P.f2 T.e8! 22 c4 L. 8 L e2 L.b4 ..... gespeeld om L 9 L>2 e5! Ll>6 Pt5 Pe2 T16: KW Th«t Pg3 :f Pfl :f Th5: f Ld4 Lc:i: 1)5 Zwart heeft nu een gewonnen eindspel,eeit bewijs dat het oii'er op den 18n xet goed bere kend en tegen het beste tegenspel bestand was, want Tschigorin trof steeds de beste zetten. 31 Te3 »4 32 a3 1)3! 33 Td3 h2! 34Tdl Ld i 35Thl L i Dit doet de deur dicht! Verder spelen is nutte loos. Wit gaf dan 'Pte verhinderen. ..... Zwart heeft reeds f. aanmerkelijk poaitievoor- f, , deel behaald. Het witte <*0 ij-ej ?L) paard behoorde op f3 in remise verklaard. plaats van f2 te staan. De tweede partij n Alleen Steinitz is in staat oor Gunsberg Spaan een dei gelijk spel remise geopend. Steinitz spet temaken, want in het ver- 3--- d6 en won hels dedigen ligt zijn kracht. De derde party (d4 . IA .ipr,. Tp5- ninS> wel'd evenals JV del' ? o'1;'; ? eerste remise. 11 cd5: P.d5: De 40 match p 12 e4 P.c3: ! (Giuoco piano) werd 13 bc3 : een hardnekkig geve Wit heeft nu voor het op den 51°zet door G eindspel twee zwakke pi- berg gewonnen. De s' onnen. is nu: SI, Gl en 2 rem De tweede partij werd door Gunsberg Spa; geopend en Steinitz speelde zijn geliefkoosde dediging 3 ... do. S. won na een hardnekkif vecht. De derde partij opende S. op dezelfde wijz de eerste en hij verloor na 27 zetten. De v partij was een Giuoco- piano, die Gunsberg j Vijfde partij (d4 opening) werd remise; partij (opening niet vermeld) werd door St gewonnen De stand was Maandag 22 Dec. Steini Gunsberg 2 en 2 remises. Pd4: wijselijk de partij hier

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl