Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
zwaren tegen de tegenwoordige inrichting der
? conduitestaten niet deelt.
En hierin gaan wij met den minister mede,
doch er is een maar eii omdat het hier een be
langrijk punt betreft, gelooven wjj een nuttig
werk te doen door die quaestie kortelijk nader
te bespreken.
In de zoogenaamde conduitelijsten der officieren
bevinden zich ook kolommen waarin de eigen
schappen, kundigheden, aard, levenswijze, het
karakter enz. van den betrokken officier worden
-vermeld en de beoordeeling ten slotte samenge
vat wordt in het antwoord op de (in eene kolom
gedane) vraag: geschikt voor bevordering (tot
den eerstvolgenden hoogeren rang) ? Dat
ant"Woord luidt dan ja, of neen, of ja, maar niet
geschikt voor den velddienst, doch wel voor dit
of dat gedeelte, of geschikt of bijzonder geschikt
«nz. Natuurlijk zijn de officieren onbekend met
?het oordeel, dat over hen wordt overgebracht,
tenzij dit iets ten hunnen nadeele bevat, in welk
geval hun deze ongunstige beoordeeling wordt
medegedeeld en zij de conduitelijst voor geniën
moeten teekenen. Acht de beoordeelde officier
?hetgeen van hem gezegd wordt echter onbillijk,
dan kan hij daartegen zijne bezwaren inbrengen.
Tot hiertoe is de zaak heel eenvoudig, en de
inrichting der conduitelijsten is dan ook doel
matig te noemen; want worden de verschillende
?kolommen door een chef, die zijne officieren kent,
rechtvaardig ingevuld, dan kan iedereen zich
omtrent den beoordeelden eene bepaalde en ta
melijk juiste voorstelling te maken. De invulling
??van verschillende kolommen, is echter soms zeer
moeielijk, vooral als de chef bijv. aan de ge
schiktheid voor een hoogeren rang van den te
beoordeelen officier zelf twijfelt, 't In waar, in
?zulk ern geval kan men hem als niet (of minder)
geschikt signaleeren, maar is dit tegenover den
beoordeelden wel rechtvaardig? Men ziet, het
geweten van den chef kan bij het invullen der
?conduitelijsten wel eens op de pijnbank komen.
Een algehe*le beoordeeling van de officieren
-door hun onmiddellijken chef heeft natuurlijk
het nadeel, dat zij door een groot aantal ver
schillende personen geschiedt, en de eene een
«enigszins anderen maatstaf voor geschiktheid
tot hoogeren rang kan hebben dan de andere;
?doch zulks is onvermijdelijk, en zou ook geen
bezwaar hebben als men zich slechts bepaalde
tot de beoordeeliog geschikt of niet geschikt.
Men mag toch aannemen, dat, twijfelachtige ge
vallen uitgezonderd, elke chef, die zelf den
?rang doorloopt of doorloopen heeft, voor wei
ten hij zijue ondergeschikte officieren beoor
deelt, dit ook met de noodige kennis van
zaken doet, en dat hft al of niet geschikt zijn
voor bevordering door de verschillende chefs met
gelijke (althans voldoende) juistheid wordt beoor
deeld. Verder is de commandant van den be
oordeelaar ook daar om hem inlichtingen te vra
gen, of in diens oordeel wijzigingen aan te bren
gen. Verkeerd achten wij echter in het alge
meen de beoordeelingen van -zeer geschikt en
byaonier geschikt; want deze zijn zoo rekbaar,
geheel van personeele appreciatie afhankelijk, en
geven aanleiding tot onbillijke bevoorrechting
Tan aldus beoordeelden tegenover oudere
kameSchaakspel.
-3d« Jaargang. 11 Januari 1891.
Redacteur: RUD. LOMAN, te Londen.
Adres: Mira Lodge, 49 DerondaRoad, HerneHill,
Londen (S. E.)
Probleem No. 58 van J. Dobrusky te Praag.
ZWART
4 stukken.
a b c d e, f g k
WIT
6 stukken,
Wit geeft in 3 zetten mat.
Wit: K.b7, D.g4, T.h2, P.fl, pionnen a2 en d4.
.Zwart: K.e3, pionnen d5, dG en d7.
Bovenstaand probleem is een prachtige compo
sitie. Daar in enkele varianten de tweede zet
even verborgen is als de eerste, ligt de oplossing
geenszins voor de hand. Geen enkele variant is
zonder finesse, en er is daarom geen bepaalde
hoofdvariant in dit probleem. Wij zien met ge
noegen goede oplossingen tegemoet.
Oplossing van No 57 (Pospisil)
l T.h4, P.fS 2 T.e4 enz.
P.fG of e5 2 T.d4f
K.eö2 T.hfvh
P.fö2 L.f7f
Oplossing van het probleem van P. J. Cohen.
l P.eG, K eG : 2 D f?t met varianten.
Goede oplossingen ontvangen van No. 52 (dr.
Hofmann) van G. Lapieskat te Rotterdam, No. 56
(Drtina) van J. J. Speet te Breda.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
De thans te New York gespeelde match voor
'het World Championship" tusschen Gunsberg en
Steinitz neemt de geheele attentie der schaak
wereld in beslag. Alle schaaktijdsc.hriften der laatste
weken bevatten niet veel anders dan
bizonderlieden omtrent deze gewichtige match.
Aan een Londensch blad, waarvan de
schaakraden, die door een anderen chef slechts als ge
schikt werden gekenmerkt.
Bovengenoemde qnalificaties zijn in den regel
ook geheel overbodig, want uit de invulling van
de overige kolommen te zamen kan gewoonlijk
zeer gemakkelijk beoordeeld worden of men met
een gewoon of met een meer dan gewoon offi
cier te doen heeft. Ons is wel medegedeeld, dat
een voor den rang van majoor overge-lagen (ge
passeerd) kapitein bij den inspecteur girig vra
gen, waarom hij niet op zijne beurt bevorderd
was, daar hem geene ongunstige beoordeeling
omtrent zijne geschiktheid tot bevordering be
kend was? Het ai.twoord luidde, dat hij «el
geschikt was geoordeeld, maar dat jongeren (door
een anderen chef) als zeer of bijzonder geschikt
waren gesignaleerd, en dus vóór gingen.
Zie, dat werkt demoraliseerend op het
officierskorps en nadeelig op den geest van het leger.
Is men geschikt voor bevordering, dan moet men
ook benotmd worden als men aan de beurt is,
en vergissen wij ons niet, dan kan het officiers
korps zich gelukkig rekenen, dat de tegenwoor
dige minister er ook zoo over denkt.
Natuurlijk sluit dat beginsel de bevordering
bij keuze van zeer bekwame officieren tot bij
zondere of hooge betrekkingen niet uit, maar
iedereen gevoelt het, zulks is geheel iets anders,
?want het zou te betreuren ziju, dat van de uit
stekende hoedanigheden van enkele begaafde of
ficieren, door ook deze slechts volgens
ancienneteit in rang te doen opklimmen, in het be
lang van leger en vaderland geen partij werd
getrokken.
Onlangs is bepaald geworden, dat voortaan
ook de Jiuie- en steiliugcommandanten van de
officieren behoorende tot de bezetting troepen in
de conduitelijsten eene beoordeeling zullen geven.
Waarschijnlijk geschiedt dit, om mogelijke een
zijdigheid in de beoordeeling dier officieren te
voorkomen.
De toestand van het kazerneleven wordt, tegen
over enkele overdreven ongunstige voorstellingen
daaromtrent, door den minister en onzes
iaziens te recht verdedigd.
Alle verdere door den minister gedane
meriedeelingen te bespreken, zou ons te ver voeren,
daarom wordt eenvoudig nog vermeld;
dat in 1891 ook te Helder een militair
postduivenstation zal worden ingericht;
dat omtrent de overbrenging der
Geschutgieterij naar Amsterdam nog geen besluit geno
men is;
dat de invoering van rookzwak buskruit voor
geweren en vuurmonden niet zal kunnen uitblij
ven, en met de nog aanhangige proeven dienaan
gaande zoovefl mogelijk spoed wordt gemaakt ;
dat de minister de oprichting eener Rijks
buskruitfabiiek niet noodig acht;
dat het voornemen bestaat om de nieuwe
militaire scholen (voorloopig) op de volgende
datums te doen in werking treden, als:
lo de hoogere krijg*school, de hoofdcursus en
de cursus bij de corpsen iufauteiie op l ct.
1891.
2o. de cadettenschool op l Oct. 1S92.
3o. de Koninklijke Militaire Akademie op l
Oct. 1804.
rubriek door Gunsberg geredigeerd wordt,
ontleenen wij het volgende: Tengevolge der groote
publiciteit die aan alles wat op de match betrek
king heeft, in de New-Yorker bladen gegeven
wordt, blijft het getal der toeschouwers steeds
toenemen. Het publiek was zichtbaar teleur
gesteld, toen Gunsberg de Ge partij met d4 opende;
G. was op dat oogenblik n partij voor en men be
schouwde dit daarom als een bij uitstek geschikt
moment om een Evansgambiet te wagen. Maar
neen, G. oordeelde zijn positie noch goed, noch
slecht genoeg om zich op onbekend terrein te
wagen en nam daarom tot de meest soliede ope
ning zijn toevlucht. Het resultaat der gesloten
partijen in deze match is voor wit geenszins
gunstig, en het is te wenschen, dat de uitslag
der match er toe zal medewerken, dat dit, maar
al te veelvuldig aangewende spel, door andere en
meer interessante openingen zal worden vervan
gen. De gesloten partij heeft lang genoeg in
match- en coticoursspelen dienst gedaan en is daar
door vrij afgezaagd geworden, men denke slechts
dat reeds Labourdonnais iu zijn beroemde match
tegen Mie Donnell (begin dezer eeuw) zich uit
sluitend tot het koninginne-gambiet bepaalde.
Harwitz in zijn match met Morphy (1858),
Zukertort tegen Blackburne (1881) en tegen Steinitz
(188G) en laatstgenoemde wederom in zijn match
tegen Tschigorin in Havana (188!)) kozen steeds
waar zij wit hadden, de gesloten partij. Zij open
den het met c4, d4, e.'i of P f3; maar al deze
zetten komen in den regel na 10 of' 20 zetten
op hetzelfde neer. Het leidt gewoonlijk tot ver
velende partijen, waarbij geen der beide spelers
kans heeft, in . het middenspel een aanval (e
kunnen inleiden. De meeste gesloten partijen
tusschen groote meesters bestaan dan ook uit niet
veel anders dan een reeks van afwachcingszetten,
die zoo lang worden volgehouden, tot beide spelers
uit verveling het spel als remise afbreken of dat
een van hen zijn geduld verliest en een fout be
gaat. De Ge matchpartij is een sprekend voor
beeld van het laatste geval".
Mr. Gunsberg was zeker niet met de geschie
denis van onze bondswedstrijden bekend, anders
had hij het, Goudsche tournooi van 1884 kunnen
noemen. Nagenoeg alle partijen werden met c4
begonnen, liet was als 't ware een aanstekelijke
ziekte en een der deelnemers gaf het zeer treffend
den naam van het zephyr-tournooi."
De 10e partij (Giuoco piano) won Steinitz. De
lle partij (d4 opening) werd remise. In de 12e
partij, die Dinsdag G Jan. gespeeld werd, waagde
G. zich eindelijk aan het Evansgambiet. Tot den
IGen zet van wit was de partij volkomen gelijk
aan de correspondentie partij Steinitz-Tschigorin,
in plaats echter van 1G... P.eG voerde S. een wij
ziging in en speelde P.g4 Spoedig daarop kwam
een brillante combinatie van Gunsberg die Stei
nitz noodzaakte reeds bij den 24sten zet de vlag
te strijken.
De stand was Dinsdagavond G Jan.:
Steinitz 4, Gunsberg 3, 5 remises.
Er worden hoogstens nog 8 partijen gespeeld.
Ten slotte wordt hieronder nog een vergelijkend
overzicht gegeven van de voor 1890 en 1891 ge
raamde uitgaven ten behoeve van de verschil
lende afdeelingen der Oorlogsbegrooting.
H
a
o ooo
-
.
?^T m" o-, t-' ^ cf ei" oïr-T ?f cc co o cf t
-* O<»IO-*T-I t-o-ai-^ïo-oc^ic
-H (N C^ x, Ol 07 Cic-TO Cl O
'
O t- in O cl O OOOOOO-*OCOO
10 co w o? o 30 u-ïinooooxoooo
10 IQ cc CC cv CO ^t--fXt7-Xi-HOCOÏDO
Nummer
der
Afd.'Oling
In het vorige deel van dit artikel (Weekblad
700, blz. 5) ziju, gelijk men zul opgemerkt
hebben, etnlge regels In verkeerde volgorde ge
plaatst; h-1 gedeelte der 2de kolom, regel 13
v b., tot en met regel 4 v. o., moet e.-ist volgen
op regel 21 v. o. der dt-rdökolom. In ue
2de kolom regel '-2 v o. moet aangesteld veran
derd worden in ?(//gestel 1.
EEN MAROLLEN HUWELIJK.
Machielken en Mariaatje, die vandaag elkan
der trouwen voor wet t-n kerk, zijn beide kin
deren van het onverbasterd en eigenaardig Brus
sel-ch-Marollengewest. Van toen ze zaïnen nog
school gingen bij meester Blinkmoech in de
Miniemenstraat, wareu ze speelkanaeraadjes, en met de
jaren vergroeide deze eerste kinderlijke sympathie
De 7e en 12e partijen zijn tot dusver de
brillantste.
Dr. Tarrasch schijnt door Gunsberg's aanvan
kelijk succes met moed bezield, of is voor de ver
leidelijke aanbiedingen bezweken, zooveel is zeker,
dat hij van plan is veranderd en toch in het
voorjaar met Steinitz te Havana een match zal
spelen.
Blackburne is uitgenoodigd in Havana een serie
blind- en simultaan-voorstellingen te geven. Uit
Dnitscbland bericht men, dat Dr. Tarrasch van
l Jan. af' de leiding der Deutsche Schachxitunff
heeft op zich genomen.
DERDE MATCH PARTIJ.
13 December.
Geweigerd Koninginne-gambiet.
Wit.
W. Steinitz.
l d4 d5
2 c4 e
3 P.c3 cG
. . Deze
verdedigiagBzet werd liet eerst in
praktijk gebracht door
Kosenthal in zijn match
met Dr. Zukcrtort in LSKO
te Londen. Het hoofd
doel van dezen zet is
vroeg of laat e5 te kun
nen spelen, en is cG
noodig om den d pion
gedekt te bonden.
4 e.'i
5 f '5
l! P.U3
7 P.t'4
P.fG
L.b4
P.bd7
o?o!
Zwart.
J. Gunsberg.
12 L.b3 L.f
13 L.gf> L.e7
14 o o
Bteiniti: beschouwt de
de ruehade in.de moeste
openingen als tijdverlies,
van daar dat hij gewoon
lijk tot dezen zet zeer
laat ot in het geheel niet
besluit.
14 . . . r.f.15
15 L.e7: P.e7:!
____ Na 15
.... De 7: krijgt zwart
door afruil op d5 even
eens een lossen d pion.
. beter dan in eens
8 L.c2
Ons komt 8 cdó :
verkieselijk voor, waardoor
bet nadeel van een
geisoleerden pion vermeden
wordt.
8 ... dc4:!
!* L.c4: e")
10 P.e-2 eu4:
H edl:
11 I'.d4: ging niet aan
wegens 11 ... L «:{ :f VI
br3 : Wit kan in geen ge
val een geisoh-ertlen pion
ontgaan en kiest den
rtinst /.wakken.
11 ... P bG
IC P.g8
17 P.ce4
18 D.d2
l!) T.del
20 T.e2
21 T.fel
22 P.c.'
2.'! hg.'i:
.... De
LgG
Pbd5
bij
Dd7
T ad
P.15
P.g.'i:
P.c3:
te zetten
van zwart verraden angst.
De zw: positie was tu
goed om nu reeds op
remise te spelen.
24 bc.-i: T.fe
25 D.f-1 T.e2:
. . . Wit dreigde na af
ruil op eS, D.cT te spelen.
2G T z2 : K 18
27 K.t2 D.dtj
remise.
VIERDE MATCH PARTIJ.
15 Dec.
< auoco piano.
Wit. Zwart.
Gunsberg. Steinitz.
l e4 eö.'! L. cl L.c5
2 P.f3 P.cG 4 d 3 PJG
tot wederzijdsche achting eerst, tot vurige liefde
later.
Mariaalje en Machielken bewonen sedert hunne
allerprilste jeugd het deftig en drukke
Vossegangsken. De ouders van 't meisje zijn eerlijk
gekende »vii-chverkuupers", die heel goed voech
doen" en in den tijd zelfs een stal i
de»Vischmet" bezaten; Machielken is een weesjongea van
treffclijke familie, en vent overdag met groenten
en aardappelen, waarbij hij een warm stuiverke
verdient 's avonds is hij zaaloppasser in 't
Poesjenellekot, en deelt m<êin de winsten dier
onderneming, 't Was dan ook daar, ond>-r den
indruk van roerende dramas of drollige
»klicbtekes," dat Machielken voor goed zijn hartjen aan
't blonde kind versprak en het hare verkreeg.
met het eerlijk vooruitzicht, vroeg of spa van
't beminnelijk meisje zijne wettige vrouw te maken.
Nooit, in dans- of feestzalen, zag men Machiel
ken zouder Mariaatje; in den stoet van El Blad,
op de beruchte kermisseu, wandelden ze naast.
elkander, bij een Spanjool, zij een Genoveva van
Brabant vertoonend.
Wel durft men Machielken in de wandeling
den scheldnaam van zonueklopper" toevoegen,
en toch is hij een naarstig en oppassend ventje,
die geen vlieg kwaad zou doen. Maar de
jongens der buurt zijn gebeten op hem en
jaloersch, waut Mariaatje gaat door voor een mooie
partij ; zoodat wij met reden mogen zeggen dat
ijverzucht alleen den Marollenjougmans dit ho
nend woord in den mond lei.
De vader der bruid heeft vroeg in den morgen
zijnen winkel geopend. De deur van 't justitie
paleis zit nog half in den mist verscholen, de
klokken zelf slapen nog, maar alreeds is de Hoog
straat wakker. Op 't platkier dreunt het
getriptrappel der kloefen van fabriekameisjes en
arbeiders die zich naar hun werk spoeden, het
zakje met boterhammen en het kruikje met kof
fie aan de hand. Uit de smalle steegjes worden
ftootkarretjes en kruiwagens buitengesleurd, of
wagentjes met Crème door Brusselsche Italianers
getrokken : de Hoogstraat immers ts het
wachtkwartier dier openbare plaagg^sten.
Bij Mariaatje's vader steekt de »WTalvisch"
uit. 't Zal vandaag stuiven: m'nen trouw! IJpg
vooraleer het zeven uur geslagen is t-r
Kappelkerk is het een aanhoudend komen en gaau io
den :>Walvisch". De wijven der buurt, nieuws
gierig en babbelziek, komen een lammekcn wet
ot' 'uen boestring (haring) koopen, iu de blijde
verwachting de bruid te zien of iets te onder
scheppen dat tot kommeeren aanleiding geeft
doch de b uid vertoont z ch niet tn de vader
blijft stom als de visch die hij verhandelt.
Eindelijk verlaat de stoet den Walcisch, om
zich naar 't stadhuis te begeven. Een goedkeu
rend gemompel gaat op uit de groep
vasdocbters, die met spannend ongeduld voor de deur
stonden te wachten. Vooraan stappen de vader
met de dochter, daarna volgen de moeder en
Machielken. eindelijk de getuigen, de bruidjutïers
en de genoodigden. De vader heeft zijnen besten
jas soud van faciioen mó van 't fijnsie laken"
(dit zegt hij zelf) voor den dag gehaald; eene
luis van eerbied waardigen ouderdom versiert
zijnen grijzen kop. Fier en deftig stapt hij voort,
L.e3: .... Z\v. haalt met
opd(J zet de pionnen naar
voP o^ ren, ten einde zijn
Kof u»* . . . . .
/. niiigm in werking te
, . _ . brengen. Stond zijn
Ko*;bb! ning1 slechts op L8
in* -ë** plaats van e8 dan was
cb3 : waardoor het witte
centrum verzwakt wordt.
Toch is de zet tijdverlies.
12 c3 f6
13 Lc2 c5
5 L.e3
G te3:
7 o?o
8 L.b5y?
9 L.a4
10 D.d2 J'.g4 plaats , ..?*,?,.?,. ..
11 Tel D.aG? het voordeel op zijn kant.
. . . Zwart beoogt hier- 25 1)5 D.a4!
mee 12. .. bD 13 L.b3: 14 2G D.l)2 Pf'7
27 P.d2
De positie wordt steeds
ingewikkelderen
deypanning moet voor de beide
_ _.?spelers, wier fortuin en
. . Om di te voorkomen, reputatie bij eiken zet op
14 b4! cb4: het spel staat, hevig en
15 cb4: P.cG afmattend zijn geweest,
16 L.l>3 D.bG 27 ed4:
.... Nn kan 17 al niet 28 ed4 : D.bC
geschieden. 29 P e2 d5
17 a3 L.d7 30 edr). i» dc
18 P.c3 i'e7 ;51 1)a3: Kd8?
l!) h3 P.hG 32 a5M P.'b5
20 d4 T.d8 . . . . Op Db5: zou
vol21 T.il TJ8 gen: 3:i D.dfi:, D.e2:,
De partij is vol zwakke J,.al en wit wint.
punten en vereischt van ;-);} J).e7 : j K.e7 :
weerskanten de meest 34 ab,g : abG :
mogelijke zorgvuldigheid, «jr, p,c4 T a8
In een dergelijk spel kan '.,',. -p' i p jy
n oogenblik van onat- ',?13'i/. ,r' 1
tentie alles bederven. ??' ,,: i'tr
Zeltbedwang is in zulke 38 l .al : ? _
gevallen oen eerste ver- 39 P.f4 K.f7
eischte. 40 P.eG T.e8
22 l).f'2 T.c8 41 L.a4
23 T ad D.aG PU /wart gaf na eenige
24 a4 D.bG verdere zetten het spel
op.
VIJFDE MATCH PARTIJ.
Koninginne-gambiet.
Wit. Zwart.
Steinitz. Gunsberg.
l d4 d5 13 K.b3 Pd7.
2 c4 dc4:? 14 e4? P.c5f
3 e3? 15 K.cüP.e4:
3. l'.f3, zooals in de 7e 10 P.h4 P.c3:f
partij dezer ma ch, ver- 17 K.Co: L.eG
schaft Wit terstond iiet 18 f4 P.fG
betere stel. l<) f;, E d;,
:> . . . eö20 jt-l L.e7
4 de5: D.dlif 21 K c2 L.e4f
5 K.dl: P.cG 2^ K.böP.d7
G L.c4: P.«>5: 2:5 go i'G
7 L.b5f cG 24 Kg4 P cöf
8 L.e2 L e-G 25 K.a3 T.dSf
9 P.c3 o-o-of 2G b3 I'.a4t!
K) K.c2 P.fG 27 Kal: T.d4f
11 P.B l'eg-i 28 b4 T.b4^
12 T.tl L.f5f Xiv. geeft in 2 zetten mat.