De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1891 18 januari pagina 3

18 januari 1891 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

DE -AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ruimen tijd op een buiten te Haarlem en gaf van dat verblijf in een Engelsch blad een beschrijving. Tevens heeft bet Handelsblad een feuilleton op genomen, getiteld Bruirtoogje, waarin zy een besdhïijving gaf van de zeden der Marker visscbersgezinnen. Zij had die beschrijving in een roman tische omkleeding gehuld en gaf het verhaal van een Engelsch kind, dat uit wraak door een slechte vrouw aan haar vader ontstolen was. Dat kind groeide te midden der Marker visschers op en werd algemeen beschouwd als de aanstaande vrouw van de visscher Piet Kleist, haar speelkameraad. De komst van een jongen Engelschen schilder wierp echter alle plannen in duigen De schilder vervaardigt het portret van Engtltje, en zooals zoo dikwijls gebeurd is, model en kunstenaar ver lieven op elkaar. Het portret wordt tentoonge steld te Londen, het middel waardoor Engeltje haar vader terugvindt en deze, een rijk landheer, heeft niets tegen een verbintenis van zijn kind met den talentvollen kunstenaar. Al gaat de zedenschets, de studie niet heel diep, er steekt toch veel aardigs in en de heer Peijpers kwam er door op het denkbeeld, de ge schiedenis voor het tooneel te bewerken. Hij deed het uitmuntend. Eerst ziet men de ontvoering van het kind en komt dan tijdens een hooifeest op het eiland Marken, waar Engeltje opgegroeid is tot een flinke frissche deern. Zij onderscheidt zich alleen van haar gezellinnen door haar bruin haar en donkere oogen, en door haar zucht naar onderwas. Bij het hooifeest passen natuurlijk boerenliedjes en boerendansen en die heeft de heer Peijpers juist aangebracht. In het 3e bedrijf vernemen wij van de liefde, die Engeltje voor den schilder koestert, en hier wordt een tooneeltje afgespeeld tusschen Engeltje en Piet Kleist, dat bijzondere waardeering verdient. Het is nl. op Marken de gewoonte, dat als een jongen een meifje wil vragen, hy bij haar aan den haard komt zitten. Stookt zij het vuur op, dan moet hij maar met zijn aanzoek voor den dag komen, laat zij het uitgaan dan is zijn kans ver keken. Piet komt nu bij Engeltje. Zij spreken over koetjes en kalfjes, maar Piet treft het slecht, want de schilder is juist vertrokken en hot meisje in een droevige stemming. In het vuur van het gesprek neemt zij de tang op om het vuur op te poken. Piet schuift al wat dichter bij, raaar dan ziet Engeltje hem aan, zij begrijpt waarom zijn gelaat zoo vroolijk staat, en legt geen nieuwe turf op den haard. Piet K/eist kan wel gaan. Hij vertrekt lang zaam. Hij treuzelt met het aantrekken van zijn klompen, met het opnemen van zijn hoed, met het sluiten van de deur. Hij wacht nog even, maar hij wordt niet teruggeroepen. Dit tooneeltje werd met zeer veel gevoel gege ven door mej. Albrccht en den heer Jurgens, en is m. i. het fijnste gedeelte van het stuk. Het decoratief is hier ook zeer fraai, want de kamer waarin de acteurs zich bevinden is een kunst stukje van decoratie. Het is tot in de minste details een echte Marker kamer, met tegels en beschot, met een pronkbedstede en al dat gorei, dat rnen in de behuizing van een gegoed Marker vindt. De heer Speijer, de antiquair, stond het huisraad hiervoor af De decorateur wordt voor de inrichting telken avond ten tooiieele geroepen Over het algemeen zijn de voorstellii gen van Het Meifje van het eiland Marken zeer goed ver zorgd. De grappige dansen, de kleurrijke costumes, het decoratief ook in andere bedrijven, ma ken het geheel zeer aantrekkelijk. Van de medespelenden moeten nog genoemd worden mevr. Alhrecht-Engclman en do heer Veltman als En geltje's pleegouders, en D. Lageman als Marker boer. De bh. v Lier hebben met dit stuk een zeer goede keuze gedaan. FE. MUZIEK IN DE HOOFDSTAD. Ditmaal kfer ik de orde v;m m ij n verslag om en begin bij ''e laatste uitvoering, <,mdat lift Loh'-ngrin" be ref; en omdat de gast Kmil Goetze is. Reeds sedert vier jaren spreekt men te Keulen van een Goetzc dienst en ik zou nitt bij be> adering durven bepaler, hoe vee- harten reeds hooger hebben geklopt bij het hooren en zien van deztn gevierden /anger Het dwepen met buitengewone operazangers en zangeressen is niets nieuws, en ook vele e,'-ucertviruospn hebbeu er dikwij's bppa>-ld onder gelei'u. Het kan dan ook niet uitblijven dat gee-tige schrijvers er Kwrdigheden op maken Zioo heeft de verheerlijking, waaraan de gevierde zangeres Rosa Sucb'T blootstond, een chroniqueur een variant doen schrijven op het bekende : Man vrsuche die Götter nicht; hij ^hreef: Man veruöttre die Sucher nicht. Ik zou dan ook <all"oze opgewonden verslagen over den heer Goetze kunnen aanhalen, waarbij de schrijvers zichze f um lon'er verrukking hebben voorbijgepraat. Ik Laai slechts een eiikel voorbeeld aan : »G- etze hut Momente wo er eben von Cn-füM bermunnt, den hüchsten /auber hinreiszeüdster GeHaiig-weise dadurch hervorruft, d?.sz er ganz in die dargestellte Scène aufsreht umi so e>:ie küns'!e isehe Wirkung hervor/,aubert we'ehe, d.a« letz'e Ziel dramatischer Kun-1, nicht berboteii werden kann Man bat of t gc-agt, Joachim spie e Beelhovens Concert aus der ee'e heraus. So ist tiut'h Goet^es Wri(ih)"fiabe tirfir Eni]i[hidunp nufwfassen nnd er lasst sie in des gebannten Hörers Seele hin iiberglei1 er>." Het verwondert mij niet dat Goe-Ue een lieve ling van het publiek is. Buitengewone en zeer schoone j-temmiddelen. goede actie overweldigende kracht en milde weekheid stempelen hem tuteen phenomenaal zanger Daarbij be/.it hij het tchte tenor f luid, dat bij de Duitsche zar.ge s boe lan ger boe schaarscher wordt. De meeste helden tenoren aldaar zijn hooge baritons. Als kunstenaar hrb ik eveneens goede eigen schap! en oj gemerkt, .doch betreurde het dat eeu voortdurend vibrato voo'al in de eerste acte af breuk deed aan den ir,druk, terwijl vroeger ciit gebrek nut bij hem aanwezig was. Ook kan ik niet met bovengenoemde frase in stemmen, n.l. al* zvu hij door eene oogenblikktlijke ingeving bizondere effecten weten voort te brengen. Alles kwam mij wel degelijk berekend voor, en vooral het slot van de vierde acte trachtte hij door eene overdreven gevoeligheid recht indruk wekkend te maken. Dit speet mij, want zijn ver haal was in de fiuale zeer schoon, evenals de geheele derde acte. Dit neemt niet weg dar, al kan men ?ich de artistieke opvattirg nog edeler denken, het hooren van .ulk een >anger et n groot genot is. De vertolking van het geheel moet den heer Goetze wat in den weg hebben gezeten. Sommige partijen waren ten minste onvoldoende bezet. Mej. Hï.ebermann was eene goede El-a. Als Ortrud echtt r was zij iets buitengewoon» en hare per soonlijkheid maakt haar ook voor laats'genoernde rol meer geschikt. MPJ. Goldsticker vervulde thans de rol van Ortrud en daarik bij de vorige voor stelling, mej. Haehermann in de rol zeer had be wonderd, moest nuj. Goldstieker mij guwte teleurstelling geven. Haar stil spel WPS alles behalve nobel. Zij gaf nu den i' d uk of zij »an het publiek wilde toonen dat zij Telramund ge ducht onder de plak had en of zij ieder oogenblik op het punt stond hem te gaan bpVij en. Dit is een onjuiste opvatting. Ortrud heeft wtl een demorf li-eere.nden invloed op TV Iramund, doch zij beheerscht hem door haar wilskracht ; zij moet eene vrouw zijn die hem tevens weit te bekoren en voor zich in te nemen. Haar zang was te ruw en klonk vooral in het lage register onschoon. De beer Kaufmann is een zeer verdienstelijke Telmtnund, doch de zucht om kracht te ont wikkelen had ook hem aangegrepen en daardoor was er te weinig zelf beheerschi' g in zijn zang. De beer Bornemann was als Köiig minder sltcht dan de heer Schinkel. Toch kon rij tiet vol doen. De beer Mühlmanu was als Hterrufer verdienstelijk. Het eigenaardige van deze voorstelling was dat men de corpulentste leden van het gezel,-chap voor deze voorstelling had uitgezocht, /ij kwamen daardoor de forsche gestalte van den heer Goetze eenig/ins nabij De heer Kauhnat n alleen was zeer tenger en toen hij bet tweegp vecht met Lohengriu beginnen moest, dacht ik bij rnijzelven : Da's geen portuur (zooals de jongens gewoon zijn zich uit te drukker). Er is vroeger op de toneelschikking aanmer king gemankt. De ruïne op de rots in de eerste akte, die eigenlijk in den Khijn tehuis behoorde, was nn verdwenen, doeb bet bezwaar, dat Lohengrin bij zijn aankomst geheel bedekt was duur het koor, wa* nog niet opgeheven. Daar het toonei-1 gel eel gevuld was. zal het ,te kleine." van de ruimte wel bet btv.waar zijn. De heer Lippitz bad onvoorbereid de directie van den heer Seidel. die ziek werd, moeten over nemen. Dit iu aanmerking tenornen, moet ik zegsren, dat hij zich buitengewoon haudij gered heeft. Dat er echter iets onrustigs in t'e uitvoering heerschte en dat tr angstige oogenblikken (/,,,ii als in de tierde acte) waren, spr ekt var-zilfen dus beoordeel ik thans het orke-t niet. 11: t «voorspel" cel.ter h:.d ik roet recht geaebeveer.-ÏIT verwacht. Dit miuiiutr toch wordt vaak tli.or dit. orkest uitgevoerd. Nu zou ik eigenlijk ook een verslag van Brinio. die Zaterdagavond werd opgevoerd, moe ten geven, doch de lezer wil zeker wel zoo L'< e i zijn, rnij biervan te ontslaan. Ik vermeld alleen, dat de bez'-tting thans wa-: Ada: mej Ivliui| merboom (debuut); Rheime: mej. Van Xant'-n; Brinio: de lieer Albers; Aq-ii!i:i-: de heer \> tuwols : Massa: de heer Dons; Opperpriester: de heer Arnoidi, en Vulpes: de heer Delmoi.te. | Op dienzelflen U-OIH! had de tweed.» kamevt muziek-soirée van tien hè- r Kos plaats, en dus kon ik die niet bijivonen. Vau zeer bevoeir-le zijde vi mam ik, dat, er weder, zooals de vorige maal, veel scboons gebod-u werd. 1);; hier F.nir Isaye w. rkte niet een lo-rlir-g van hen. di n heer Orickbooii). nieile, ir, zes duetten v t r i .ve-> violen van Benj. Gotb.n!. Hel. samenspel m-.i-l voor'redelijk geweest zijn. De l;ee:e.' K'.-~, Hlatiky. Meerio ei: Mos-e! voerden h-t k---;::e; in tle kleine terts van Ifaydn uit, vcn-i-i- . us ,],. variatiè'u op een thema van Schubett niet dt-n h-er Isaye als Ie violi-t, ei. c-inde'ijl.- het bekende C dur k'wanet van Brethosen op ~ï,i. Zoo:ds ik vernam getuigde tle \iit':i>eri:>g weer van /,-. er ernstige voorbereid!'g, e'- dus kan ook de t ? ee ie. soiree als schoon ge.-iaag-l ve'meld worden. De weblailighei.Is soiree, t'o:,r d-' I.i--d- ita-ei Eutr-rpp georgiinisep'd, niet, de beere i M'. s-eli..er.' en Röntgeu ais soliste. , wa~ druk bez-n-l-t K';terpe zong «veer op tle bekende schoone ?.?? ij ?? en toonde, den degeiijken lei'ler Ier, vil" w,u.r i ie zijl', en de beer Misschatrt ilroetr met d> n beer Roi'tgen op , eer ariislUke wijze Sclnimu' is'-i ///V-/tifl'fbi', en na de pauze A.i'<-hil>M ?''/>/?//'<??? va" Löwe voor. Het is een waar buitenkansje, iiefdad'gh' i :;'t te oefenen als het met zulk een kur.slgei.o !>? b.m, ! wordt,en de heen-u Me.> ehaert '"t kimci'e: .;u.:ii, \-.. af'gt-schtHen van liet niele tb ei, int l gro !-, v>'doening lerug/.ieu op heiget u /ij ge; r .e-t-i .-d hi-bheii, want o"k hè;, s. ei -"un tien bief iu'i t gen «as in de 4 scboone nummers ??;?? . ; ;^e comj)Ositie eu !> siukkt-ii vun :-?e,hunnü;n en ('.D pin zeer schoon. Ik besluit dus met een hartelijk wo.ird van dank aan alle medewerkenden. VAX M:I.I.Ï<; :x AiNTEKKEXINGEN. SOIIILDFÜKI.'.NST. In Arti" zijn tle irvjeiiomen se-bii.lerstnkken voor den wedstrijd Willink var, (Jollen, te, be/.ichtige:i Daarna komt er do expositie van de. schil derijen aangekocht ven.r de, verkoopb.g ten b.-itn van het burger/iekcnbnis var. Dr. Beri.s Dan do jaarlijkscbe voorjaarstentooü-tcllins; van teek;-Tiin^eu (ifor letlon iler MïvUsciiappij. Kn ais die gesloten is, een tentoonstelling \au werk":i door tien onlangs overleden J. \V'. liildct's, ce'. c ten toonstelling die vooral belangrijk z.-:l zijn door eenige werken door tien jmiy gestor\on (leranl Bilders, die er bij tentoongesteld zullc-n worden. Dezer dagen deed het bericht de rondte, zoo leest men in de Nieuwe "Rotterdammer Courant van 13 Jan, dat de Paus van plan is Michel Angelo's Laatste Oordeel" in de Sixtijnsche kapel, dat veel geleden heeft, te laten restaureeren, en dat de door hem geraadpleegde schilders dit mo gelijk achten Zooals te verwachten was, verheffen zich in de pers invloedrijke stemmen tegen dit plan, in zoo verre onder restaureeren hier verstaan mocht worden bijschiWeren". Inderdaad, de schilder die het waagde (zoo zegt de N. Rotterdammer) met zijn kunst, een werk van Michel Angelo aan te vullen, zou heiligschennis plegen van de ergste soort." We zijn dit met de Nieuwe Botterdammer vol komen eens, maar wei'schen toch een klsine opmerking te maken. Men is soms zeer vrij uit verontwaardigd over vandalisme dat in don vreemde wordt gepleegd; en vergeet dan wel eens eerst dichter om zich heen te zien. Want als het heiligschennis van de ergste soort moet heeten om aan een schilI derwerk van Michel Angelo te raken, is het zeker j hi'ilisischennis van niet betere soort om een scbilI derstuk van Rembrandt bij te schilderen. Welnu, sedert geruirnen tijd hangt er in ons eigen Rijks museum te Amsterdam een overheerlijk lirok schilderwerk van Rembrandt, het fameuse frag ment der anatomische les van Dr. Deyman, waar van een gansene kop en de achtergrond op allerj hinderlijkste wijze zijn bijaeverfd. Zou dat niet heiligschennis zijn van de ergste soort die ons nog heel wat meer aangaat'.; Een zeer belangrijke tentoonstelling, bestaande uit eene verzameling oude schilderijen van de voornaamste scholen en uit eene retrospectieve i expositie van Engelsche kunst, is den 5 Januari j geopend in het Burlinjrton House te Londen, door de zorgen van de Royal Acadeniy. j De Flollandscho school is schitterend vertegen woordigd Van Frans Hals zijn er niet minder clan vijl'schilderijen, allen van den eersten rang. Daar onder is het beroemde stuk uit de coller.tie Secretan, de man met den wandelstok, het portret van Jan van l,oo. kolonel der boogschutters van Sint Joris, en uit de collectie- Guinnes, het portret van Picter van den Broecke. Verder zijn opmerkelijk in de Hollandsche afdecliiii!1: een vroolijke Kermis van Jan Steen, uit Bnckingham Palao? en goedgunstig door koningin Victoria ter leen afgestaan, evenals De lirirf van Terhiin;. en een prachtige Pieter de Hooohe getiteld T)c, JCvirlfprler*. Voe-rts her h^rnem-lo stuk van Van der Meer van Delfr, 7/.7 Meisje en tl f Si>l<1ntit. Van Alhert ('uyp een ireziclit op de M.ias; een de Jonirli : (ïezi, ht op Li)iiil-inb''idi.rP in ll),!(); en een Wal erval v:i,'i Jakob nysdael. '!'(>!.iers is verte^enwonnliicd door twee seln'lderilen van zeer vevsc'iülende, root: op liet eene, ])<nis ni c.t']!, xcjiuur /iet men zijn breedheid en uitlmtidiVe vroolijkbeid : zijn uitvoerigheid en ta1 'iit van strene; analyticus ziet men in de futfrifiir ? ?n» e> n aln/ii-i'. waan-.p ,li> meester een |ias gpslnclit :\ ;H' i.fsfliil.ierd Ivu-jt waarvan al de ingewanden ziehMia'-r /iin Vi-rder scharen zich raast deze !ioo_rst belang rijke \YPil<<'r talrijke stukken \an van (inyen. ('^t;!'1!'. linlibetna, M'Mzu, van dor Heijden en Jan .it'n. l" <'e /«al <_>ereserveerd voor de Fran<fben en It.1)liane:), v r-cliijnt (»>< in vo||<> SC'IMOI beid Vel''.si|ie,'/ met. /ii:i porlret van de Intante Maria Th'Te^'n, eeei werk' d U verre dn Uei,'e andere bier aar\\'e/iL!"' \ve;ken \an d(Mi meester overtreft, tl een rnite: p-irtj''''' va'i (r-ispfird (ïii-ma)! en een xtrti'ef van Phi'ii.s \Y v:i') Spqnjr^ ee11 der twee en d'T'L>; pertretten vuil de/on monarch welke deel- il'- v.'i'sehii de-eis aa') \ elas<|nez woi'den toeiir-veb'-'H-e!'. \",.rder o^icb'en uit Venetiëdeer (!n*;-d:. '!e ('a'i:i'e't(i"^t en eeu Moroni, die wel MI t een rioiiie:) \'e!aM|'if-/ «p (Y"i lijn mag wor et-n ne-ie! | Mü!-''l,i is vr'e.'.'e'!woordiij',1 door '? 'i u--': : Wi-i e( ii K:r'5enf vel!:e men niet altii.l bij dex.eii niee-ti-r oMtnii"t: //( /'..; Mi-nut/ 1' Eiij,-ii.idi.jen l'-.-!';;)! vo T e1-,, l ?/. H t d-ie'v is 'wnr VM: d.-:i nn-ever .>;i ... e.-i, >? i \\-nlel d mr de/en in:i."-!i'. ld"! ? !?'?!?? .'.'ei-.-':!!!!'i|i er.!. Kr \voHen s'an pei1, ye.bnui e.-:! de;i ei."?? a.a.r tot pidi! eke tent'."ii-t--"ii!" v,i", bei stuk '.',? S u,,t ll.iiibael over te bv.e', ' i'' i.'eiegei; !i;'; i \',)M de heropening v;','1, bet !/ \e;i'ib; !ir ;? is .i;t nn,'>.",'i- .'..i! -ut ',i>Lr toe uits|:!,;'''.,i b'storid uit \M'I!\.'.I va:] -e':'l'l.'r- en ;.e.-i..!!:..ir.vk!in-l. l-. k.i"i!-!.'f ; r l deer ,!.- expositie v;;i de t .Vx'-' ^aiir:1:!" ..i'ev.n-, !eed;li'les \iill liO TKIJNr.n: OOKNI-:LIS. Xu f r >c,".-r uit/Jc!i' b'>stad op f-eu nieirve, V' ?l'ed'i.v uiiL'nvp van l f iiy,.ri'ie.' L*O lie'i'PM. irriisr.t \veikeii we.b t' te. uieer be'.eeket-is. l-x1 wei-k^n vjiu nv:..ei!- heMn i: zn:h nt>oit over g.'hrek a.in bel.-in"~'e'iin.j; !.- b» k'.'i-_ren. geiia-l; dat L'et uiirde" HOL' in 'ie la.-u-t" JMf-n o n. tbj uit?'.a\-e:) > an Prof. \'tïr l^ni en v;i,n de heereii ! vrin'el t:1 Sre'iu" e?-en. T'-I'.ar i-n-'br 'Vie wt-rVeu is er een, <ï;it steeds nnn f tn-'i-r - ii- imoi-derlijk bebamlebi is, r l tle kluchtva» Fr'inij" ('oiuelis. !iii)ge;s bad bij zru leve.i ai niet vu"I «enoe'.ren van tbv..' -.-óddi-iije' , zooal" blijkt uit bet » \an den L'-zer" voor be.t K,'e boek der Korenbloemen ; eu uit /ijn pei.ne-trijd met Oudaen, door mr. G Mees op het congres te Geut geschetst. En nog in onzen tijd scPijnt men Constaniijn zijne groote vrijmoedigheid euvel te duiden, of althans e verdiensten *an zijn kluchtspel niiu of meer over 't hoofd te zien. om alleen op de gebreken'te wijzen. In 't algemepn heeft men op't zachtst uitgedrukt zich er over verwonderd, dat de dichter van »Dagh-werck" en »Oogentroost" de vermetelheid hteft gehad, ot.s in de Antwerpsche Lepelstraat te brengen, en ons daar getuig«uste doeu zijn van de behandeling, di3 de Saerda-rjrjsche schippersvrouw ondergaat en van de ge sprekken, die de pluuderaar.s daarbij voeren. Ik v.il de platheid en onkieschheid van de klucht niet in be-chermir.g te r.emen, en toegeven, dat er enkele staaltjes ia voorkomen van »bet allerplatste realisme, waarvoor zelfs tie minst biesche moet terugdeinzen", (Jonckbloet) ; maar ik meen dat er grond is voor de vraag t f men i iet ia tegenstelling met hetgeen me ? b v. tegenover Brederoo deed, op die ruwheid te veel nadruk gelegd en op de verdiensten dezer dramatische pr eve te weinig gelet het ft. In de Ge.schiedei is der X. d'rlandsche letter kunde van JonekWoel wordt zelfs de inhoud der klucht in een tiental n gels saam e at on juist weergegeven: immi rs, a! weet Trijntje CornelL-i /icb op hare belagers te wreken ir,eu zal niet licht den ind'uk kiijgen, dat het kordate wijf" er in s'aflgt ^ongedeerd uit de klauwen van het aespuis te gernken.'' Als Busken Huet in zijn Land vau Retr brandt van het kluchtspel spreekt, zoekt hij de comische kiacbt iu de tegtnstelling der dialecten, terwijt overigens Tiijn'je Co'uelm dienst moet doen tot j stH'int; van des dichters anti papism-; wi-echter ! de weinige reg« Is de tot inleitli' g diein n, over| slaat, zal in de klucht zelf al zeer wei ig .aritipapisir.e vii.den. In Dr. ten Brinks fiaaie en drgelijke studie over Brederoo wordt de klucht vau Muygerjs meermalen aangehaald, nmar )n zoodanig ver bant! dat Huytens er weinig eer mede ird-gt. Allierdinak" Th ij m ('zie b. v. Gids 1871 (2)) het f Huyge::s zijne stoutiglui1! zeer kwalijk gej nonim. en 't z >u niet moi-ie ijk vallen i.og tea j aantal plaatsen te noemer, oio bewijVeri, dat j (,'oustai tijns f'aiiiu i iet geleden zou hèben door i het achterhouden van zijne klucht. | Piiarteire: ovt r staat tle verkhving van Verwijs in ziji,e Iideid'ng voor den Siiai'iiyi-ln'n lirabnmitr, dat Tii/ilje forni'lis als kunstgehte! | boven Bretle'o .'s blij^jiel staat, en vo. rat hetg en Potgieter in J, ui Ja.» nel j* en linn jont/sli 1 kii,<l (Pr za. bil -'.) bet Hijs museum (t. ». p ' bid/, i)l! ) eu elders gezegd heeft (zie o. a. bidz. ?_'.'!il '.''.>- ii'. Pers ne'. eri Onderwerpen Keus j uit tle bot k'heoordeelingen vau Potgieter door Bu-ken H tut J. 't Is echt'-r mijne bedoeling niet, de gejondhei i ''er uitsp aak van Verwijs of het gunstig ! ooideel van Potgitter toe te lichten; ik «pischte i een eikel woon! in i iniddtn te brengen over i de stof' VHII ('onsiantei's dnini'.tische prot" e. ', Bij bet noord nif/i(/f, waarmede Trijnije Cor| m lis d-or Mali" wordt aauges) roktii, teekent i'.ibieriH'k in zij' e uitgave tier Korenbloemen , aan, tlat hetnelf.e wo.) d ook -inieuwi-gierijr Aasjc | van F>nckl)ni/,eii in slei.lt in de oude vertelling", tlie aan! idimr ht-el't iregeveu tot bet < nis'siau van .een spreekwuord, tlat in (zijn) j-"gcn tijd ] te Amsterdam nog algemeen en iu ieders mond .; Hij vermoedt vertier, dat Ifuygtns de i:t scbie! dt-nis van Aagje van Iv.ckhuizeu iu zij- e klucht slecids op Antwerpen toegepast hei-fr Biltleniijk's overtfro-.tinticih r b.id hij elk blijk vau i ieu-vssrieriiiheitl ht t nieuwsgierig A-ia-je al tijd in tien mond. waaruit bij be-lnit. d,t de ge>cliicdei is met veel jonger kan zijn dan ht f ' j-.iar \('}\^. .;.'-e uitvinding van bet grapjen," voegt Biltlenlijk er bij, vsc'djut ook l i't wel tbit iu Hny| g' n.s Schielijk vallen kon, en had iets aa- Mootell|ki rs dan 'ie op-ci ik eu de verpbi.-i'sin"' der ! tabel." Bdeer 'ijk i.eemt t'iis aan l'een j'i'üarinde t>o tb- spi'tfekn'ij/.e, die bij vau /iju ovt r.r.iolui. eder boorde dat er een v. i ha.il o;- tre.'jt ; ??ek-r i ieii'.v-fi"ri!.' Am-je hei ft beslaan, aai: welk verbaal linygtns tle slof voor ziji'O kluttiit <iitl't-nde. Hei ^ci-ijtt. t'a' Biliierdnk nitt beket.ti ; i.-- gefeest met de klucht van A. B.trui-ester: «t Nieuwsgieiig Ae-ije. (le;-,ptelt op d',\rnsterI il:iiii-c'ne Sc/.e.U'.s buri. T'Ainstei''u'.n bij Jacob Le:-cai!le iül " 'X Ook M-m /ou het tlan zeker, evena's rnij, w:'.aiM-hiji.lijk /ijn v..i>,-oi.koinen, tl t bc:. f<iuii">-l.v-v,'/,1 Aagj'. s ni' iiAs.:ieii^! eid spre kwot.r i'K;!; i . eed rtorle", Vu"i l da::r de klucht, e.ei als de iati-iy ontwtrkiig, blbkei.s dt'-li ti t-l ;:e-peell': wtrd. In d.it oon.-el-tuk woidt Aa1, je. evenals in t:c >ve!te!i'ng" van lüblerdijk. tloo' iemand als nirliljt' a;:ngespiokcn, eu ook bij Bormi t sle- ziei Aagje dt-n vreenn'eiiiig voor liaien iu ei'Jati vau Blijkbaar is dus de stof vau Bormref-tere kUicbt tieze'fHt: ' l- tiio vui; de vei'tel'iüg -,ve;ke Bildr-nlijk >ic'i tbieht BormC'-sters kbiebt niet k i.i.en ie. k' u Bi'elerdijk ech'< r i ie! wij en op de "\trt-cnkoih.-4 tii:-~cbe.. tl- /:e en /V///.//.,- fY<r/,'/,''.-?, e< ne oi't reerikiiiii.^t, zoo groot, ti.'i! i. ij de veit.init r.>telli. g nitt gen'aagd schijnt, dat Bornite.-tei' zich uan iets als aa.u letterkundige:; ; diefstal schuldig maakte. Ten bewijze btt vo! Bij Bormte-Ur is de hoofdpersoon gren scbipjieis; ro!;\v. n,aar ^1er!^e/.t?lt ze. ot.tlanks tlettgeuwtrping-ii vau baren man, ten schipper F reekbuur op zijne reis naar Anuvetpee. VA\ ontmoet daar t en sgejtn.i.kteri Gauditf', the. l-»:-.!1 lut-t :<i<-l,!jc :uu s| reekt, tbn.r La;;.r vt-e-r hi'i'.1 Jan vuil ^jianjc wordt aangezien ei: ' lüiar ttiedeb-kt naar zijne hand'aii'jers. tle be«oiit rs en bewoonsters van feu berucht buis. waar nip'i Aa:.1 je be-cbouken maakt en baar van alles beroi-i'i, om ba.ir vervolgens in manskleeri 11 tip straat te werpen. Zoo wordt zij eindt lijk geI 'lOieieu door Freek buur. die eert-1 moeite heef1", baar te herkennen iu hare onvrijwillige veruit m. De overeenkomst der feiten zal uit deze wei nige rejeL-s reeds blijken; maar er is ook over

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl