Historisch Archief 1877-1940
DE -AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
ruimen tijd op een buiten te Haarlem en gaf van
dat verblijf in een Engelsch blad een beschrijving.
Tevens heeft bet Handelsblad een feuilleton op
genomen, getiteld Bruirtoogje, waarin zy een
besdhïijving gaf van de zeden der Marker
visscbersgezinnen. Zij had die beschrijving in een roman
tische omkleeding gehuld en gaf het verhaal van
een Engelsch kind, dat uit wraak door een slechte
vrouw aan haar vader ontstolen was. Dat kind
groeide te midden der Marker visschers op en
werd algemeen beschouwd als de aanstaande vrouw
van de visscher Piet Kleist, haar speelkameraad.
De komst van een jongen Engelschen schilder
wierp echter alle plannen in duigen De schilder
vervaardigt het portret van Engtltje, en zooals
zoo dikwijls gebeurd is, model en kunstenaar ver
lieven op elkaar. Het portret wordt tentoonge
steld te Londen, het middel waardoor Engeltje
haar vader terugvindt en deze, een rijk landheer,
heeft niets tegen een verbintenis van zijn kind
met den talentvollen kunstenaar.
Al gaat de zedenschets, de studie niet heel
diep, er steekt toch veel aardigs in en de heer
Peijpers kwam er door op het denkbeeld, de ge
schiedenis voor het tooneel te bewerken. Hij deed
het uitmuntend. Eerst ziet men de ontvoering van
het kind en komt dan tijdens een hooifeest op
het eiland Marken, waar Engeltje opgegroeid is
tot een flinke frissche deern. Zij onderscheidt
zich alleen van haar gezellinnen door haar bruin
haar en donkere oogen, en door haar zucht naar
onderwas.
Bij het hooifeest passen natuurlijk boerenliedjes
en boerendansen en die heeft de heer Peijpers
juist aangebracht.
In het 3e bedrijf vernemen wij van de liefde,
die Engeltje voor den schilder koestert, en hier
wordt een tooneeltje afgespeeld tusschen Engeltje
en Piet Kleist, dat bijzondere waardeering verdient.
Het is nl. op Marken de gewoonte, dat als een
jongen een meifje wil vragen, hy bij haar aan den
haard komt zitten. Stookt zij het vuur op, dan
moet hij maar met zijn aanzoek voor den dag
komen, laat zij het uitgaan dan is zijn kans ver
keken.
Piet komt nu bij Engeltje. Zij spreken over
koetjes en kalfjes, maar Piet treft het slecht, want
de schilder is juist vertrokken en hot meisje in
een droevige stemming. In het vuur van het
gesprek neemt zij de tang op om het vuur op te
poken. Piet schuift al wat dichter bij, raaar dan
ziet Engeltje hem aan, zij begrijpt waarom zijn
gelaat zoo vroolijk staat, en legt geen nieuwe
turf op den haard.
Piet K/eist kan wel gaan. Hij vertrekt lang
zaam. Hij treuzelt met het aantrekken van zijn
klompen, met het opnemen van zijn hoed, met
het sluiten van de deur. Hij wacht nog even, maar
hij wordt niet teruggeroepen.
Dit tooneeltje werd met zeer veel gevoel gege
ven door mej. Albrccht en den heer Jurgens, en
is m. i. het fijnste gedeelte van het stuk. Het
decoratief is hier ook zeer fraai, want de kamer
waarin de acteurs zich bevinden is een kunst
stukje van decoratie. Het is tot in de minste
details een echte Marker kamer, met tegels en
beschot, met een pronkbedstede en al dat gorei,
dat rnen in de behuizing van een gegoed Marker
vindt. De heer Speijer, de antiquair, stond het
huisraad hiervoor af De decorateur wordt voor
de inrichting telken avond ten tooiieele geroepen
Over het algemeen zijn de voorstellii gen van
Het Meifje van het eiland Marken zeer goed ver
zorgd. De grappige dansen, de kleurrijke
costumes, het decoratief ook in andere bedrijven, ma
ken het geheel zeer aantrekkelijk. Van de
medespelenden moeten nog genoemd worden mevr.
Alhrecht-Engclman en do heer Veltman als En
geltje's pleegouders, en D. Lageman als Marker
boer.
De bh. v Lier hebben met dit stuk een zeer
goede keuze gedaan. FE.
MUZIEK IN DE HOOFDSTAD.
Ditmaal kfer ik de orde v;m m ij n verslag
om en begin bij ''e laatste uitvoering, <,mdat lift
Loh'-ngrin" be ref; en omdat de gast Kmil
Goetze is. Reeds sedert vier jaren spreekt men
te Keulen van een Goetzc dienst en ik zou nitt
bij be> adering durven bepaler, hoe vee- harten
reeds hooger hebben geklopt bij het hooren en
zien van deztn gevierden /anger
Het dwepen met buitengewone operazangers
en zangeressen is niets nieuws, en ook vele
e,'-ucertviruospn hebbeu er dikwij's bppa>-ld onder
gelei'u. Het kan dan ook niet uitblijven dat
gee-tige schrijvers er Kwrdigheden op maken
Zioo heeft de verheerlijking, waaraan de gevierde
zangeres Rosa Sucb'T blootstond, een chroniqueur
een variant doen schrijven op het bekende : Man
vrsuche die Götter nicht; hij ^hreef: Man
veruöttre die Sucher nicht.
Ik zou dan ook <all"oze opgewonden verslagen
over den heer Goetze kunnen aanhalen, waarbij
de schrijvers zichze f um lon'er verrukking
hebben voorbijgepraat. Ik Laai slechts een eiikel
voorbeeld aan :
»G- etze hut Momente wo er eben von Cn-füM
bermunnt, den hüchsten /auber hinreiszeüdster
GeHaiig-weise dadurch hervorruft, d?.sz er ganz
in die dargestellte Scène aufsreht umi so e>:ie
küns'!e isehe Wirkung hervor/,aubert we'ehe, d.a«
letz'e Ziel dramatischer Kun-1, nicht berboteii
werden kann Man bat of t gc-agt, Joachim
spie e Beelhovens Concert aus der ee'e heraus.
So ist tiut'h Goet^es Wri(ih)"fiabe tirfir
Eni]i[hidunp nufwfassen nnd er lasst sie in des
gebannten Hörers Seele hin iiberglei1 er>."
Het verwondert mij niet dat Goe-Ue een lieve
ling van het publiek is. Buitengewone en zeer
schoone j-temmiddelen. goede actie overweldigende
kracht en milde weekheid stempelen hem tuteen
phenomenaal zanger Daarbij be/.it hij het tchte
tenor f luid, dat bij de Duitsche zar.ge s boe lan
ger boe schaarscher wordt. De meeste helden
tenoren aldaar zijn hooge baritons.
Als kunstenaar hrb ik eveneens goede eigen
schap! en oj gemerkt, .doch betreurde het dat eeu
voortdurend vibrato voo'al in de eerste acte af
breuk deed aan den ir,druk, terwijl vroeger ciit
gebrek nut bij hem aanwezig was.
Ook kan ik niet met bovengenoemde frase in
stemmen, n.l. al* zvu hij door eene oogenblikktlijke
ingeving bizondere effecten weten voort te brengen.
Alles kwam mij wel degelijk berekend voor, en
vooral het slot van de vierde acte trachtte hij
door eene overdreven gevoeligheid recht indruk
wekkend te maken. Dit speet mij, want zijn ver
haal was in de fiuale zeer schoon, evenals de
geheele derde acte.
Dit neemt niet weg dar, al kan men ?ich de
artistieke opvattirg nog edeler denken, het hooren
van .ulk een >anger et n groot genot is.
De vertolking van het geheel moet den heer
Goetze wat in den weg hebben gezeten. Sommige
partijen waren ten minste onvoldoende bezet.
Mej. Hï.ebermann was eene goede El-a. Als Ortrud
echtt r was zij iets buitengewoon» en hare per
soonlijkheid maakt haar ook voor laats'genoernde
rol meer geschikt. MPJ. Goldsticker vervulde
thans de rol van Ortrud en daarik bij de vorige voor
stelling, mej. Haehermann in de rol zeer had be
wonderd, moest nuj. Goldstieker mij guwte
teleurstelling geven. Haar stil spel WPS alles
behalve nobel. Zij gaf nu den i' d uk of zij »an
het publiek wilde toonen dat zij Telramund ge
ducht onder de plak had en of zij ieder
oogenblik op het punt stond hem te gaan bpVij en.
Dit is een onjuiste opvatting. Ortrud heeft wtl
een demorf li-eere.nden invloed op TV Iramund, doch
zij beheerscht hem door haar wilskracht ; zij
moet eene vrouw zijn die hem tevens weit te
bekoren en voor zich in te nemen. Haar zang
was te ruw en klonk vooral in het lage register
onschoon.
De beer Kaufmann is een zeer verdienstelijke
Telmtnund, doch de zucht om kracht te ont
wikkelen had ook hem aangegrepen en daardoor
was er te weinig zelf beheerschi' g in zijn zang.
De beer Bornemann was als Köiig minder sltcht
dan de heer Schinkel. Toch kon rij tiet vol
doen. De beer Mühlmanu was als Hterrufer
verdienstelijk.
Het eigenaardige van deze voorstelling was
dat men de corpulentste leden van het
gezel,-chap voor deze voorstelling had uitgezocht, /ij
kwamen daardoor de forsche gestalte van den
heer Goetze eenig/ins nabij De heer Kauhnat n
alleen was zeer tenger en toen hij bet tweegp
vecht met Lohengriu beginnen moest, dacht ik
bij rnijzelven : Da's geen portuur (zooals de jongens
gewoon zijn zich uit te drukker).
Er is vroeger op de toneelschikking aanmer
king gemankt. De ruïne op de rots in de eerste
akte, die eigenlijk in den Khijn tehuis behoorde,
was nn verdwenen, doeb bet bezwaar, dat
Lohengrin bij zijn aankomst geheel bedekt was duur
het koor, wa* nog niet opgeheven. Daar het
toonei-1 gel eel gevuld was. zal het ,te kleine."
van de ruimte wel bet btv.waar zijn.
De heer Lippitz bad onvoorbereid de directie
van den heer Seidel. die ziek werd, moeten over
nemen. Dit iu aanmerking tenornen, moet ik
zegsren, dat hij zich buitengewoon haudij gered
heeft.
Dat er echter iets onrustigs in t'e uitvoering
heerschte en dat tr angstige oogenblikken (/,,,ii
als in de tierde acte) waren, spr ekt var-zilfen
dus beoordeel ik thans het orke-t niet. 11: t
«voorspel" cel.ter h:.d ik roet recht geaebeveer.-ÏIT
verwacht. Dit miuiiutr toch wordt vaak tli.or
dit. orkest uitgevoerd.
Nu zou ik eigenlijk ook een verslag van
Brinio. die Zaterdagavond werd opgevoerd, moe
ten geven, doch de lezer wil zeker wel zoo L'< e i
zijn, rnij biervan te ontslaan. Ik vermeld alleen,
dat de bez'-tting thans wa-: Ada: mej
Ivliui| merboom (debuut); Rheime: mej. Van Xant'-n;
Brinio: de lieer Albers; Aq-ii!i:i-: de heer \> tuwols :
Massa: de heer Dons; Opperpriester: de heer
Arnoidi, en Vulpes: de heer Delmoi.te.
| Op dienzelflen U-OIH! had de tweed.»
kamevt muziek-soirée van tien hè- r Kos plaats, en dus
kon ik die niet bijivonen. Vau zeer bevoeir-le
zijde vi mam ik, dat, er weder, zooals de vorige
maal, veel scboons gebod-u werd. 1);; hier F.nir
Isaye w. rkte niet een lo-rlir-g van hen. di n
heer Orickbooii). nieile, ir, zes duetten v t r i .ve->
violen van Benj. Gotb.n!. Hel. samenspel m-.i-l
voor'redelijk geweest zijn. De l;ee:e.' K'.-~,
Hlatiky. Meerio ei: Mos-e! voerden h-t k---;::e;
in tle kleine terts van Ifaydn uit, vcn-i-i- . us ,],.
variatiè'u op een thema van Schubett niet dt-n
h-er Isaye als Ie violi-t, ei. c-inde'ijl.- het bekende
C dur k'wanet van Brethosen op ~ï,i. Zoo:ds ik
vernam getuigde tle \iit':i>eri:>g weer van /,-. er
ernstige voorbereid!'g, e'- dus kan ook de t ? ee ie.
soiree als schoon ge.-iaag-l ve'meld worden.
De weblailighei.Is soiree, t'o:,r d-' I.i--d- ita-ei
Eutr-rpp georgiinisep'd, niet, de beere i M'. s-eli..er.'
en Röntgeu ais soliste. , wa~ druk bez-n-l-t
K';terpe zong «veer op tle bekende schoone ?.?? ij ?? en
toonde, den degeiijken lei'ler Ier, vil" w,u.r i ie
zijl', en de beer Misschatrt ilroetr met d> n beer
Roi'tgen op , eer ariislUke wijze Sclnimu' is'-i
///V-/tifl'fbi', en na de pauze A.i'<-hil>M ?''/>/?//'<??? va"
Löwe voor.
Het is een waar buitenkansje, iiefdad'gh' i :;'t
te oefenen als het met zulk een kur.slgei.o !>? b.m, !
wordt,en de heen-u Me.> ehaert '"t kimci'e: .;u.:ii, \-..
af'gt-schtHen van liet niele tb ei, int l gro !-,
v>'doening lerug/.ieu op heiget u /ij ge; r .e-t-i .-d
hi-bheii, want o"k hè;, s. ei -"un tien bief iu'i t
gen «as in de 4 scboone nummers ??;?? . ; ;^e
comj)Ositie eu !> siukkt-ii vun :-?e,hunnü;n en ('.D
pin zeer schoon.
Ik besluit dus met een hartelijk wo.ird van
dank aan alle medewerkenden.
VAX M:I.I.Ï<; :x
AiNTEKKEXINGEN. SOIIILDFÜKI.'.NST.
In Arti" zijn tle irvjeiiomen se-bii.lerstnkken
voor den wedstrijd Willink var, (Jollen, te,
be/.ichtige:i Daarna komt er do expositie van de. schil
derijen aangekocht ven.r de, verkoopb.g ten b.-itn
van het burger/iekcnbnis var. Dr. Beri.s Dan do
jaarlijkscbe voorjaarstentooü-tcllins; van
teek;-Tiin^eu (ifor letlon iler MïvUsciiappij. Kn ais die
gesloten is, een tentoonstelling \au werk":i door
tien onlangs overleden J. \V'. liildct's, ce'. c ten
toonstelling die vooral belangrijk z.-:l zijn door
eenige werken door tien jmiy gestor\on (leranl
Bilders, die er bij tentoongesteld zullc-n worden.
Dezer dagen deed het bericht de rondte, zoo
leest men in de Nieuwe "Rotterdammer Courant
van 13 Jan, dat de Paus van plan is Michel
Angelo's Laatste Oordeel" in de Sixtijnsche kapel,
dat veel geleden heeft, te laten restaureeren, en
dat de door hem geraadpleegde schilders dit mo
gelijk achten
Zooals te verwachten was, verheffen zich in de
pers invloedrijke stemmen tegen dit plan, in zoo
verre onder restaureeren hier verstaan mocht
worden bijschiWeren". Inderdaad, de schilder
die het waagde (zoo zegt de N. Rotterdammer)
met zijn kunst, een werk van Michel Angelo aan
te vullen, zou heiligschennis plegen van de ergste
soort."
We zijn dit met de Nieuwe Botterdammer vol
komen eens, maar wei'schen toch een klsine
opmerking te maken.
Men is soms zeer vrij uit verontwaardigd over
vandalisme dat in don vreemde wordt gepleegd;
en vergeet dan wel eens eerst dichter om zich
heen te zien. Want als het heiligschennis van
de ergste soort moet heeten om aan een
schilI derwerk van Michel Angelo te raken, is het zeker
j hi'ilisischennis van niet betere soort om een
scbilI derstuk van Rembrandt bij te schilderen. Welnu,
sedert geruirnen tijd hangt er in ons eigen Rijks
museum te Amsterdam een overheerlijk lirok
schilderwerk van Rembrandt, het fameuse frag
ment der anatomische les van Dr. Deyman, waar
van een gansene kop en de achtergrond op
allerj hinderlijkste wijze zijn bijaeverfd.
Zou dat niet heiligschennis zijn van de ergste
soort die ons nog heel wat meer aangaat'.;
Een zeer belangrijke tentoonstelling, bestaande
uit eene verzameling oude schilderijen van de
voornaamste scholen en uit eene retrospectieve
i expositie van Engelsche kunst, is den 5 Januari
j geopend in het Burlinjrton House te Londen, door
de zorgen van de Royal Acadeniy.
j De Flollandscho school is schitterend vertegen
woordigd Van Frans Hals zijn er niet minder clan
vijl'schilderijen, allen van den eersten rang. Daar
onder is het beroemde stuk uit de coller.tie Secretan,
de man met den wandelstok, het portret van Jan
van l,oo. kolonel der boogschutters van Sint Joris,
en uit de collectie- Guinnes, het portret van Picter
van den Broecke.
Verder zijn opmerkelijk in de Hollandsche
afdecliiii!1: een vroolijke Kermis van Jan Steen,
uit Bnckingham Palao? en goedgunstig door
koningin Victoria ter leen afgestaan, evenals De
lirirf van Terhiin;. en een prachtige Pieter de
Hooohe getiteld T)c, JCvirlfprler*.
Voe-rts her h^rnem-lo stuk van Van der Meer
van Delfr, 7/.7 Meisje en tl f Si>l<1ntit. Van Alhert
('uyp een ireziclit op de M.ias; een de Jonirli :
(ïezi, ht op Li)iiil-inb''idi.rP in ll),!(); en een Wal
erval v:i,'i Jakob nysdael.
'!'(>!.iers is verte^enwonnliicd door twee
seln'lderilen van zeer vevsc'iülende, root: op liet eene,
])<nis ni c.t']!, xcjiuur /iet men zijn breedheid en
uitlmtidiVe vroolijkbeid : zijn uitvoerigheid en
ta1 'iit van strene; analyticus ziet men in de futfrifiir
? ?n» e> n aln/ii-i'. waan-.p ,li> meester een |ias gpslnclit
:\ ;H' i.fsfliil.ierd Ivu-jt waarvan al de ingewanden
ziehMia'-r /iin
Vi-rder scharen zich raast deze !ioo_rst belang
rijke \YPil<<'r talrijke stukken \an van (inyen.
('^t;!'1!'. linlibetna, M'Mzu, van dor Heijden en
Jan .it'n.
l" <'e /«al <_>ereserveerd voor de Fran<fben en
It.1)liane:), v r-cliijnt (»>< in vo||<> SC'IMOI beid
Vel''.si|ie,'/ met. /ii:i porlret van de Intante Maria
Th'Te^'n, eeei werk' d U verre dn Uei,'e andere
bier aar\\'e/iL!"' \ve;ken \an d(Mi meester overtreft,
tl een rnite: p-irtj''''' va'i (r-ispfird (ïii-ma)! en een
xtrti'ef van Phi'ii.s \Y v:i') Spqnjr^ ee11 der twee
en d'T'L>; pertretten vuil de/on monarch welke
deel- il'- v.'i'sehii de-eis aa') \ elas<|nez woi'den
toeiir-veb'-'H-e!'. \",.rder o^icb'en uit Venetiëdeer
(!n*;-d:. '!e ('a'i:i'e't(i"^t en eeu Moroni, die wel
MI t een rioiiie:) \'e!aM|'if-/ «p (Y"i lijn mag wor
et-n ne-ie! | Mü!-''l,i is vr'e.'.'e'!woordiij',1 door
'? 'i u--': : Wi-i e( ii K:r'5enf vel!:e men niet altii.l bij
dex.eii niee-ti-r oMtnii"t: //( /'..; Mi-nut/ 1'
Eiij,-ii.idi.jen l'-.-!';;)! vo T e1-,, l ?/. H t d-ie'v is
'wnr
VM: d.-:i nn-ever .>;i ... e.-i, >? i \\-nlel d mr de/en
in:i."-!i'. ld"! ? !?'?!?? .'.'ei-.-':!!!!'i|i er.!. Kr \voHen s'an
pei1, ye.bnui e.-:! de;i ei."?? a.a.r tot pidi! eke
tent'."ii-t--"ii!" v,i", bei stuk '.',? S u,,t ll.iiibael over
te bv.e', '
i'' i.'eiegei; !i;'; i \',)M de heropening v;','1, bet
!/ \e;i'ib; !ir ;? is .i;t nn,'>.",'i- .'..i! -ut ',i>Lr toe
uits|:!,;'''.,i b'storid uit \M'I!\.'.I va:] -e':'l'l.'r- en
;.e.-i..!!:..ir.vk!in-l. l-. k.i"i!-!.'f ; r l deer ,!.- expositie
v;;i de t .Vx'-' ^aiir:1:!" ..i'ev.n-, !eed;li'les \iill liO
TKIJNr.n: OOKNI-:LIS.
Xu f r >c,".-r uit/Jc!i' b'>stad op f-eu nieirve,
V' ?l'ed'i.v uiiL'nvp van l f iiy,.ri'ie.' L*O lie'i'PM. irriisr.t
\veikeii we.b t' te. uieer be'.eeket-is.
l-x1 wei-k^n vjiu nv:..ei!- heMn i: zn:h nt>oit
over g.'hrek a.in bel.-in"~'e'iin.j; !.- b» k'.'i-_ren.
geiia-l; dat L'et uiirde" HOL' in 'ie la.-u-t" JMf-n o n.
tbj uit?'.a\-e:) > an Prof. \'tïr l^ni en v;i,n de heereii
! vrin'el t:1 Sre'iu" e?-en. T'-I'.ar i-n-'br 'Vie wt-rVeu
is er een, <ï;it steeds nnn f tn-'i-r - ii- imoi-derlijk
bebamlebi is, r l tle kluchtva» Fr'inij" ('oiuelis.
!iii)ge;s bad bij zru leve.i ai niet vu"I «enoe'.ren
van tbv..' -.-óddi-iije' , zooal" blijkt uit bet » \an
den L'-zer" voor be.t K,'e boek der Korenbloemen
; eu uit /ijn pei.ne-trijd met Oudaen, door mr. G
Mees op het congres te Geut geschetst. En nog
in onzen tijd scPijnt men Constaniijn zijne groote
vrijmoedigheid euvel te duiden, of althans e
verdiensten *an zijn kluchtspel niiu of meer over
't hoofd te zien. om alleen op de gebreken'te
wijzen. In 't algemepn heeft men op't zachtst
uitgedrukt zich er over verwonderd, dat de
dichter van »Dagh-werck" en »Oogentroost" de
vermetelheid hteft gehad, ot.s in de Antwerpsche
Lepelstraat te brengen, en ons daar getuig«uste
doeu zijn van de behandeling, di3 de
Saerda-rjrjsche schippersvrouw ondergaat en van de ge
sprekken, die de pluuderaar.s daarbij voeren. Ik
v.il de platheid en onkieschheid van de klucht
niet in be-chermir.g te r.emen, en toegeven, dat
er enkele staaltjes ia voorkomen van »bet
allerplatste realisme, waarvoor zelfs tie minst biesche
moet terugdeinzen", (Jonckbloet) ; maar ik meen
dat er grond is voor de vraag t f men i iet ia
tegenstelling met hetgeen me ? b v. tegenover
Brederoo deed, op die ruwheid te veel nadruk
gelegd en op de verdiensten dezer dramatische
pr eve te weinig gelet het ft.
In de Ge.schiedei is der X. d'rlandsche letter
kunde van JonekWoel wordt zelfs de inhoud der
klucht in een tiental n gels saam e at on
juist weergegeven: immi rs, a! weet Trijntje
CornelL-i /icb op hare belagers te wreken ir,eu zal
niet licht den ind'uk kiijgen, dat het kordate
wijf" er in s'aflgt ^ongedeerd uit de klauwen
van het aespuis te gernken.''
Als Busken Huet in zijn Land vau Retr brandt
van het kluchtspel spreekt, zoekt hij de comische
kiacbt iu de tegtnstelling der dialecten, terwijt
overigens Tiijn'je Co'uelm dienst moet doen tot
j stH'int; van des dichters anti papism-; wi-echter
! de weinige reg« Is de tot inleitli' g diein n,
over| slaat, zal in de klucht zelf al zeer wei ig
.aritipapisir.e vii.den.
In Dr. ten Brinks fiaaie en drgelijke studie
over Brederoo wordt de klucht vau Muygerjs
meermalen aangehaald, nmar )n zoodanig ver
bant! dat Huytens er weinig eer mede ird-gt.
Allierdinak" Th ij m ('zie b. v. Gids 1871 (2))
het f Huyge::s zijne stoutiglui1! zeer kwalijk
gej nonim. en 't z >u niet moi-ie ijk vallen i.og tea
j aantal plaatsen te noemer, oio bewijVeri, dat
j (,'oustai tijns f'aiiiu i iet geleden zou hèben door
i het achterhouden van zijne klucht.
| Piiarteire: ovt r staat tle verkhving van Verwijs
in ziji,e Iideid'ng voor den Siiai'iiyi-ln'n
lirabnmitr, dat Tii/ilje forni'lis als kunstgehte!
| boven Bretle'o .'s blij^jiel staat, en vo. rat
hetg en Potgieter in J, ui Ja.» nel j* en linn jont/sli
1 kii,<l (Pr za. bil -'.) bet Hijs museum (t. ». p
' bid/, i)l! ) eu elders gezegd heeft (zie o. a. bidz.
?_'.'!il '.''.>- ii'. Pers ne'. eri Onderwerpen Keus
j uit tle bot k'heoordeelingen vau Potgieter door
Bu-ken H tut J.
't Is echt'-r mijne bedoeling niet, de
gejondhei i ''er uitsp aak van Verwijs of het gunstig
! ooideel van Potgitter toe te lichten; ik «pischte
i een eikel woon! in i iniddtn te brengen over
i de stof' VHII ('onsiantei's dnini'.tische prot" e.
', Bij bet noord nif/i(/f, waarmede Trijnije
Cor| m lis d-or Mali" wordt aauges) roktii, teekent
i'.ibieriH'k in zij' e uitgave tier Korenbloemen
, aan, tlat hetnelf.e wo.) d ook -inieuwi-gierijr Aasjc
| van F>nckl)ni/,eii in slei.lt in de oude vertelling",
tlie aan! idimr ht-el't iregeveu tot bet < nis'siau
van .een spreekwuord, tlat in (zijn) j-"gcn tijd
] te Amsterdam nog algemeen en iu ieders mond
.; Hij vermoedt vertier, dat Ifuygtns de i:t
scbie! dt-nis van Aagje van Iv.ckhuizeu iu zij- e klucht
slecids op Antwerpen toegepast hei-fr
Biltleniijk's overtfro-.tinticih r b.id hij elk blijk
vau i ieu-vssrieriiiheitl ht t nieuwsgierig A-ia-je al
tijd in tien mond. waaruit bij be-lnit. d,t de
ge>cliicdei is met veel jonger kan zijn dan ht f
' j-.iar \('}\^.
.;.'-e uitvinding van bet grapjen," voegt
Biltlenlijk er bij, vsc'djut ook l i't wel tbit iu
Hny| g' n.s Schielijk vallen kon, en had iets aa-
Mootell|ki rs dan 'ie op-ci ik eu de verpbi.-i'sin"' der
! tabel."
Bdeer 'ijk i.eemt t'iis aan l'een j'i'üarinde
t>o tb- spi'tfekn'ij/.e, die bij vau /iju ovt
r.r.iolui. eder boorde dat er een v. i ha.il o;- tre.'jt
; ??ek-r i ieii'.v-fi"ri!.' Am-je hei ft beslaan, aai: welk
verbaal linygtns tle slof voor ziji'O kluttiit
<iitl't-nde. Hei ^ci-ijtt. t'a' Biliierdnk nitt beket.ti
; i.-- gefeest met de klucht van A. B.trui-ester:
«t Nieuwsgieiig Ae-ije. (le;-,ptelt op
d',\rnsterI il:iiii-c'ne Sc/.e.U'.s buri. T'Ainstei''u'.n bij Jacob
Le:-cai!le iül " 'X
Ook M-m /ou het tlan zeker, evena's rnij,
w:'.aiM-hiji.lijk /ijn v..i>,-oi.koinen, tl t bc:.
f<iuii">-l.v-v,'/,1 Aagj'. s ni' iiAs.:ieii^! eid spre kwot.r i'K;!;
i . eed rtorle", Vu"i l da::r de klucht, e.ei als de
iati-iy ontwtrkiig, blbkei.s dt'-li ti t-l ;:e-peell':
wtrd.
In d.it oon.-el-tuk woidt Aa1, je. evenals in t:c
>ve!te!i'ng" van lüblerdijk. tloo' iemand als
nirliljt' a;:ngespiokcn, eu ook bij Bormi t sle- ziei
Aagje dt-n vreenn'eiiiig voor liaien iu ei'Jati vau
Blijkbaar is dus de stof vau Bormref-tere
kUicbt tieze'fHt: ' l- tiio vui; de vei'tel'iüg -,ve;ke
Bildr-nlijk >ic'i tbieht BormC'-sters kbiebt niet
k i.i.en ie. k' u Bi'elerdijk ech'< r i ie! wij en op
de "\trt-cnkoih.-4 tii:-~cbe.. tl- /:e en /V///.//.,-
fY<r/,'/,''.-?, e< ne oi't reerikiiiii.^t, zoo groot, ti.'i! i. ij de
veit.init r.>telli. g nitt gen'aagd schijnt, dat
Bornite.-tei' zich uan iets als aa.u letterkundige:;
; diefstal schuldig maakte. Ten bewijze btt
vo!
Bij Bormte-Ur is de hoofdpersoon gren
scbipjieis; ro!;\v. n,aar ^1er!^e/.t?lt ze. ot.tlanks
tlettgeuwtrping-ii vau baren man, ten schipper F
reekbuur op zijne reis naar Anuvetpee.
VA\ ontmoet daar t en sgejtn.i.kteri Gauditf',
the. l-»:-.!1 lut-t :<i<-l,!jc :uu s| reekt, tbn.r La;;.r
vt-e-r hi'i'.1 Jan vuil ^jianjc wordt aangezien ei:
' lüiar ttiedeb-kt naar zijne hand'aii'jers. tle
be«oiit rs en bewoonsters van feu berucht buis. waar
nip'i Aa:.1 je be-cbouken maakt en baar van alles
beroi-i'i, om ba.ir vervolgens in manskleeri 11 tip
straat te werpen. Zoo wordt zij eindt lijk
geI 'lOieieu door Freek buur. die eert-1 moeite heef1",
baar te herkennen iu hare onvrijwillige veruit m.
De overeenkomst der feiten zal uit deze wei
nige rejeL-s reeds blijken; maar er is ook over