De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1891 15 februari pagina 5

15 februari 1891 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 712 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Louis XIV had het toppunt in den eeredienst der etiquette bereikt, die de kleine potentaten zochten te benadereo) aanhoudend hun gesprek ken truffeeren, zijn met de tnee-te nauwkeurig heid daarin gelascht. Voorts schijnt der schrijf ster eene algemeene letterkundige kennis eigen te zijn, die men slechts zelden bij feuilletonschrijfsters ia den tegenwoordigen tijd aantreft. In de Inleiding komt, behalve eene aanhaling uit Groethe, een citaat uit... Kamphuyzen voor: Hoe of 't u gaat en niet en gaat, 't Gaat wel als 't goed van binnen staat, In het corps van het werk zelf treft men ein delijk verscheidene fragmenten van Duitsche liedjes aan. In 't kort, men vindt in deze auteur een vereeniging van eigenaardigheden, die een karakte ristiek van haar arbeid als letterkundig voort brengsel weliswaar volstrekt niet, maar die het opsporen der oorzaken harer eigenschappen zoo erg mogelijk bemoeilijkt. De inleiding, welke al de allures eener autobiografische konfidentie heeft, vermindert de bezwaren niet, integendeel. Daarin verhaalt de schrijfster, hoe zij in haar grootmoeders boudoir zit, zij als twaalfjarig meisje, haar grootmoeder als deftige, bejaarde dame. De grootmoeder zat dan vaak zaken te bekijken, die in een verborgen hoekje van haar bureau lagen. Eens, dat de aanblik dezer voor werpen de oude dame bijzonder scheen aan te doen, vermat zich het kleindochtertje, die anders bij die gelegenheden nooit mocht komen kijken, naderbij te treden en een blik te werpen op de lang voor haar verborgen gehouden reliquiën. Het bleken in hoofdzaak drie damesportretten van omstieeks 1800 te zijn. Een dier portretten stelde voor Laura von Stenwerck, of zoo, als zij na haar huwelijk heette, Gravin von Sehnwitz. Deze was een schoolvriendin der oude dame ge weest, het was bij de herinnering aan dat meisje dat hare oogen zfch met tranen hadden gevuld, en de kleindochter kreeg de belofte, dat zij, als ze eenmaal achttien jaar oud zou geworden zijn, de treurige lotgevallen van deze ongelukkige Laura zou vernemen. Later vernam zij die wer kelijk, uit oude, door de grootmoeder expresselijk aan haar nagelaten papitren, en het zijn de me?dedeelingen, in deze papieren vervat, welke zij nu wederom, op grooter schaal uitgewerkt, aan het publiek overvrrtelr. Wees dus de roman zelf niet geheel en al op «en eerder plebejisch dan gedistingeerd getinte voorstellingsvermogen en kunstopvatting, wij zouden in den waan komen hier onder het ge hoor eener jonkvrouw uit de oud-konservatieve letterkundige garde geweest te zijn. 26 Jan. '91. A. J. VARIA. PLASTISCHE KUNST. EEN BAZAR VAN KUNSTVOORWERPEN TEN BATE VAN HET BURGERZIEKENHUIS. Als geheel maakt zij den indruk van eene middel matig goede najaarstentoonstelling, maar juist die middelmaat is een gevolg van haar ontstaan. Op eene :gewone expositie stuurt een ieder het beste wat h\j heeft; hier kan dit niet het geval geweest z\jn- Hoewel altijd goed, zijn de meeste onzer groote meesters hier niet vertegenwoordigd, zooals ?dit had kunnen zijn. Het verschil tusschen deze en eene uit zichzelf ontstane tentoonstelling moet gevoeld worden. De ongewone schilderij van Jacoh Maris, Molen in de sneeuw", achten wij het beste der hier aanwezige doeken. De forsch geschilderde lucht, het onderstuk van de molen en de mooie matrooden der daken zijn wel de beste gedeelten dezer schil derij. Ook de schilderij van Willem Maris is den meester waardig, 't Is een lap licht, teer en fonSehaakspel. -3de Jaargang. 15 Februari 1891. Redacteur: RUD. LOMAN, te Londen. -Adres : Mira Lodge, 49 Deronda Road, Herne Hill, Londen (S. E.) Probleem n°. 62 van L. Cimburek te Praag. ZWART 7 stukken. l abcdefg K WIT 7 stukken. Wit geeft in 3 zetten mat. "Wit K.c7, D.h6, L.c2, P.d7, pionnen a4, c6 en g4. Zwart K.dö, P.h4, pionnen b4, d4, e7, f3 en f7. Oplossing van n°. GO (Shinkman) l D.hl, T.e4 2 D.al £ K.e5 2 D d5 -j. .e5 2 L.bG £ dc4: 2 P.cG % Oplossing van n°. 61 (Lloyd) l T.f7!!, L.hl 2 D.h8 f enz. L.e4 2 D.e7 -f L.d5 2 D.dSf L.b8 2 D.al f met meer varianten. kelend, besloten door een gouden rand. Jozef Israëls Gebed voor het eten" blijft altijd eene schilderij vol wonderlijke, hem alleen toebehoorende kwaliteiten. Evenzoo is er een goede Albert Neuhuijs. Bg kalm weder" van Mesdag achten wij verkieselijk boven zijn Een zware donderbui." Rustende artillerie'' van Breitner was op de laatste tentoonstelling te zien. Van Bosboom en Rochussen zijn er aquarellen, van Professor Alleb eene interessante lijst studies, 't Verheugt ons weer eens iets onder de oogen te krijgen van W. Witsen. Vooral zijn Theems bij avond'' is een mooi ge kozen brok, het sluit goed en krachtig aan bij het bruin ondergoud van de lijst. Jan Veth heeft er een goed met zorg bewerkt portret. Een De Bock, een Bauft'e, een Kever, twee schilderijen van Bastert en een heel mooie Poggenbeek maken verder een niet gering deel van deze tentoonstelling uit. Het duinlandschap van Tholen heeft voor ons veel charme. Zoo ook het steegje van Mej. Robertson, en het goede studietje in den grijze van Mej- Fles. Een flink stilleven van Oldewelt, hier en daar heel goed, een Frankfort. Eene opmer kelijke teekening van den jongen Israëls waarvan een paar zoo mooi aangezette stadsgezichten op het Itamrak te zien zijn. Violen van Voerman en een krachtig Interieur van Jac, van Looy. De bruid van Onnes was op de tentoonstelling te Leiden te zien, evenals de groote schilderij van Verster. Misschien komen wij later met een enkel woord op deze tentoonstelling terug. E. v. 11 BESD. De commissie van het Museum van Kunstnijver heid te Haarlem heeft besloten in de lokalen van het Museum aan de hier te lande gevestigde industrieelen gelegenheid te geven de producten van Kunstnijverheid op de verschillende werk plaatsen vervaardigd, gratis tentoontestellen. Daar genoemd Museum in het atgeloopen jaar door 14.321 personen werd bezocht, is dit voorzeker een goede maatregel om het publiek met de in Nederland vervaardigde kunstnijverheidsproducten bekend te maken. Nadere inlichtingen worden verstrekt door den conservator van het Museum den heer E. von Saher. Voor het oogenblik zijn in het trapportaal ten toongesteld verschillende producten der Konink lijke Deventer tapijtfabriek. Eenige groote tapijten en verschillende stalen van diverse teekening en kleur zijn langs de muren opgehangen, terwijl de verzameling wordt aangevuld door een menigte teekeningen en tapijtpatronen die op genoemde fabriek worden uitgevoerd. Het geheel geeft ons een overzicht van wat deze merkwaardige fabriek kan tot stand brengen, welke onder de bekwame leiding van haar ijverigen directeur, den heer Kroonenberg, thans in zoo bloeienden toestand verkeert. In de rotonde van het Museum zijn tevens de werken der leerlingen van de aan het Museum verbonden teekenschool tentoongesteld. In de maand Januari l!, werd het Museum door 517 personen bezocht. Gekleurde photographieën. In de laatste zitting van de Parijsche Academie des sciences deelde professor Lippman mede, dat het hem gelukt was, bij de photographie, behalve den vorm, ook de kleuren der voorwerpen -weer te geven, en toonde tot bewijs eenige photographieön, die door reflectie de natuurlijke en tegen het licht gehouden de complementskleuren laten zien. Lippmann's pro cédéis minder chemisch, dan pbysisch. De gevoe lige vlakte moet volkomen gelijkmatig zijn. Do gekozen plaat wordt in de camera obscura met den niet-gevoeligen kant naar het te photografeeren voorwerp gekeerd. Tegenover de lichtontvangende zijde bevindt zicb een kwikzilveren spie gel, die de lichtstralen tcrugkaatst en de eigen lijke werking teweeg brengt. De verdere bebanGoede oplossingen ontvangen van C. F. v. Ham te Gorredijk en G. v. II. te Delft nos. 60 en 61; F. A. Termoss te Rotterdam no. 61. CORRESPONDENTIE. II. Vink te Dordrecht. ',', D.hl f is niet mat daar de koning het veld b8 open blijft. Do eerste zet is niet zoo eenvoudig als u denkt, Dr. G. te Amsterdam. Als zwart 2 L.dG f speelt, in plaats van L.b7, is mat in 3 zetten onmoge lijk. Dank voor briet'. Wij hopen dat u den moed niet zult opgeven en dat wij spoedig meer oplos singen van u mogen ontvangen. J. Peet te Hilversum. Wij zien met verlangen verdere berichten, de club betreffende, tegemoet. H. Deelman te Groningen. Er is spoedig plaats voor partijen, liefst ontvangen -wij deze met anno taties voorzien. BLTTENLAXDSCII NIEUWS. Gunsberg ondernam, onmiddellijk na arioop van zijn match met Steinitz, eon tournee door do Vereenigde Staten. De vorige weck gaf hij mot veel succes blindelings- en simultaanseances te Baltimore. Hij speelde gedurende zijn bezoek slechts ne partij met den heer Poilock, welk spel hij verloor. Waarschijnlijk zal hij eene serie ernstige partijen met Max Judd te St. Louis spelen: ook spreekt men van een match tusschen Gunsberg en Capt. Mackenzie, die, wanneer zij tot stand komt, vermoedelijk in New Orleans zal gespeeld worden. Zooveel is zeker dat de club te New Orleans, (de grootste schaakclub der wereld) druk bezig is, pogingen in het werk te stellen, beide meesters te engageeren. BINNENLANDSCII NIEUWS. In de schaakclub in den Haag heeft een ver andering van bestuursleden plaats gehad. De oud voorzitter van de Ned. Schaakclub de heer J. G. E. A. de Vogel trad wegens drukke bezigheden als president af', de heer A. Polak Daniels was om gezondheidsredenen verplicht zijn secretarispenningmeesterschap neer te leggen. liet bestuur is nu aldus samengesteld : mr. D. van Eek, voor zitter, J. Andriessen, onder-voorzitter, J. F. Heemskesk, secretaris, M. Edersheim, penning meester en J. G. L. Eisen, bibliothecaris. De bijeenkomsten hebben Maandag en Vrijdagavond plaats in de leesinrichting, Oude Molstraat. deling der plaat is dezelfde als bij de gewone photographie. Becquerel merkte op, dat het ook met behulp van onderchloorzuurzilver mogelijk is, de kleuren mede te photografeeren; deze verbleeken echter onder den invloed van het licht. TOONEEL EN MUZIEK. Het Théatre des Arts te Rouaan heeft deze week Wagners Lohewgrin opgevoerd; de gansche Parijsche muzikale pers is er heengegaan. De groote provinciale theaters in Frankrijk, Bordeaux, Toulouse, Marseille, Toulon, zullen, naar men beweert, alle nog in dit saizoen de opera opvoeren. De uitvoering te Rouaan was, wat de hoofdrol len betreft, middelmatig; Lohengrin de heer Raynaud, veel te corpulent en in den beginne zoo zenuwachtig, dat bij den zwaan met eenige valsche noten bedankte; Elsa Mlle. Jeanne Guy, lief'maar zeer zwak; toch maakten beiden het tegen het eind van den avond beter ; Ortrud, Mlle. de Beridez, was wat klein en niet aangenaam om te zien, maar daarentegen vol kracht en vuur. De wapen heraut Montfort was zeer goed, ook koor en orkest. De voorstelling liep zonder eenige ma nifestatie af. liet is voor den heer Taillefer, directeur, en den heer Flon, onder-directeur der Rouaansche opera, een groot succes. LETTEREN EN WETENSCHAP. Dezer dagen is te Parijs een banket gehouden, door dertig jonge auteurs, om het verschijnen van een nieuw boek te vieren, dat reeds jaren lang in de tijdschriften met wellust was aangekondigd, Le pélérin passionnévan Jean Moréas. Het is maar een dun deeltje gedichten, maar bevat de quintessence van hetgeen de school der symbo listen zoekt. De gedeelten die er tot dusverre van verschenen, waren niet verstaanbaar, maar men hoopte ze later uit den samenhang te kunnen verklaren; ook dit gelukt intusschen nog niet. De verzen van Moréas hebben noch rijm, noch maat,noch een gelijk aantal lettergrepen^noch afwis seling van zware of lichte lettergrepen, noch iets dat aan andere poëzie doet denken ; Moréas gelijkt het meest op Ronsard, niet in de drie of vier be koorlijke gedichten, welke de bloemlezingen van de zen bewaard hebben, maar in al de bizarreriecn der Pleïade", en in het smakeloos nabootsen van an tieke vormen. Zelfs Moréas' antiquiteiten intusschen zijn niet alle zuiver ; hij schrijft bv. niet, zooals de Franschen Hercule", noch xooals Leconte de Lisle" en de Grieken Iléraklès", noch zooals de Romeinen Hercules", maar geheel afzonder lijk: Herculus". Op het banket zelf bleek het intusschen, dat de symbolisten en decadenten, die er hem verheerlijkten, lang niet alle onvoor waardelijk met hem dweepten; Paul Verlaine noemde zijn ouderwetschen ballast antiquaille", en Morice zeide dat Moréas den Franschen geest en de natuurlijke wetten der poëzie" ver onachtzaamd had. Moréas is een Marscillaan, van Grieksche afkomst, bij zegt onder anderen: moi que la Noble athènc a nourri moi l'Elu des nymphes de la seine je ne suis Pas un ignorant dont les Muses ont ri. De heer Sijthoff heeft van de nieuwe uitgave van Van Lennep's Romantische 11 'erken een eigen aardige combinatie gemaakt. De uitgave is een herdruk van de bekende blauwe bandjes", in 20 doelen, maar versierd met lichtdrukken naar de teekeningen, waarmede Rochussen, ISles en de Famars Tes-tas de groote geïllustreerde prachtuitgave hebben geïllustreerd.Dit is voor 11.60 per deel gebon den, of f 1.25 ingenaaid, in twintig maanden compleet te krijgen; daarenboven ontvangen deinteekenaars oen exemplaar van de Kunst-Kroniek, tijdschrift Wit. J. Gunsberg. l c4 2 P.f3 P, L.cl 4 1)4 5 c3 6 o?o 7 dl e5 P.cG L.c5 Lb4: L.afi D 16 hG 1 zet bevalt ig als ]>.e7 ('n l'.hfi. L.'o*! is misschien nog de veiligste zet in deze positie. 8 L.b5 ! P.gcT !) L.a3 cd-l:V L.büverdient de voorkeur. 10 e5 N;i a Hoop der partij vcrwierp Gnnsl.erg dcz.'n zet ^M{.n m^ hij toomie tevens aan dat 10 cd l : zwart in zijn ont wikkeling meer be hun merd zou hebben. K) D.eG 11 C(14: L.b4 . . . Het doel van dezen zet is ons niet recht dui delijk kunnen w-orden. l L' L.1)2 Hier had w'it zijn pion aldus terug kunnen win nen : 12 L.c(i :, L.a3 : ! 13 L.d7 : v ot L.1)7 : r.ijn aan val gaat echter op deze wijze verloren. . . . d5 o?o val op den Koningsvleugel hestookt zwart den vijand op zijn beurt van Ueu an deren kant. 21 T.gl 1)4 25 gf5 : L.f5 : 26 L ff): T.f5 : 27 T.gü: ! Prachtig g 12 l.'i l'e.'i 14 P.c2 P.g:; 15 D.l>3 L.a5 16 P.el P,ce7 17 ft D.liG L.ltG /.ou //.v. in staat gesteld hebben later met efl'ect fG te spe.' len, om zoodoende het pionneneentmm te ver breken. 18 L.a3! Deze zet verijdelt op /eer listige wijze zwart's plan om met c(i Kouinpecld ! 27 ba3 : Steinitz houdt D.e-S voor meer doel treffend. 28 T.c6 : Deze zet getuigt volgens Steinüz van groot door zicht. Oppervlakkig be schouwd schenen vele ge varen aan l et nemen van dezen pion verbonden, llij het naspelen dei' partij bewees (1. dat geen en kele variant voor zwart nadeelig uitvalt. 28 .... P.cG : 29 DI5: P.d4: 30 Pd4: L.d4: 31 D.eG-j- K.hS 32 T dl 1. c3 33 T.dó : D.b8 remise verklaard. 14de MATCH PARTIJ. Evansgambiot. Zwart. W. Steinitz. ginnen atVuil te forceeren. 18 f 5 c(i? 19 L.d3, D.1>3 : 20 ab3 :, ad lib. 21 of 22 fó! met noodlottige gevolgen voor zwart. l i) Da4 cG 20 L.d3 D.d8 21 D.c'2 b5? Deze zet maakt vroeg of laat den pion e'i tot een gesehikt mikpunt voor vriendelijke attaoucs. 22 K hl L.l>6 23 g4 a5 Het gevecht wordt langzamerhand al en. Terwijl wit aantot een aanaan Nederlandsche kunst en letteren gewijd, met 24 platen, photogravures, houtgravures, lichtdruk ken, meest reproductiën van schilderijen van Hollandsche meesters. Aan deze Kunst-Kroniek weer is verbonden eene loterij, waarin een zilveren koffie- en theeservies, een pianino, allerlei lepels en vorken, en bovendien vijf-en-twintig schilderijen van Nederlandsche meesters; ieder toegift-abon nement geeft ook een lot in deze verloting. Deze Kunst-Kroniek", ofschoon reeds in haar acht-en-veertigsten jaargang,moet door den uitgever niet hoog geschat worden, verdrongen als zij is tusschen hare eigen premier, en dien Van Lennep, waarop zij zelve met haar 24 platen weer toegege ven wordt; de geheele bezending intusschen, Van Lennep, Kunstkroniek, platen en lot, verdient onge twijfeld koopers te vinden. De prijzen der Kunst kroniek zijn te zien bij den heer Groesbeek, (firma Scheltema en Holkema) Rokin 74. EEN MEISSONIER," Meissonier laat een zoon na, die, als hij niet zulk een beroemden vader had, zeker een schil der van naam zou geworden zijn. Hij heeft veel talent, maar schildert alleen voor zich zelven en zijne vrienden. Eenige jaren geleden had hij voor eene liefdadigheidsloterij een schilderij gegeven, en dit onderteekend met zijn naam, Charles Meissonier, in groote letters. Het stuk werd geloot door een braven Auvergnat, een kolendrager, die het op zijn schouders laadde en er mee naar huis ging. Hij had zeker liever een stuk laken of zelfs linnen getrokken, maar tekende toch, daar het een mooie lijst was, er wel meer dan een franc, dien hij voor het lot betaald had, uit te halen. Terwijl hij, uit het Palais de l'lndustrie komend, de Cbamps-Elysées liep, bemerkte hij dat twee heeren, fatsoenlijk gekleed, hem op den voet volgden, al babbelend in eene hem onbekende taal. Zij stapten onmiddellijk achter hem zijn winkeltje binnen en boden hem vijftienhonderd francs voor zijn prijs. De Auvergnat was verbaasd, maar verloochende zijn aangeboren slimheid niet. Het is te veel," dacht hij, of niet genoeg! Wat beteekent dit voorstel'i" Hij bekeek toen zelf het stuk, en het beviel hem wel. Hij riep zijn vrouw, die het ook mooi vond, noemde haar den geboden prijs niet, maar zeide wel aan de heeren, dat het stuk niet te koop was, daar hij het liever zelf' hield. De heeren vertrokken zonder een woord meer te spreken. Een paar uur later verschenen zij weer. De Auvergnat was niet thuis, maar wel zijne vrouw, en zij vroegen haar of zij tienduizend francs voor het stuk wilde hebben. De vrouw viel bijna om van schrik, en liet dadelijk haar man roepen, die, geregeld krantenlezer, nu begreep dat hij iets kostbaars in huis had, en besloot ervan te maken al wat hij kon. Hij hield zich dus eerst onomkoopbaar, liet loven en bieden, bleef doof' bij 25,000 en gaf eindelijk toe, nadat de som van 30,000 francs genoemd was. Een der Ame rikanen baalde eene cheque voor den dag, vulde haar in, en de koop was gesloten. De Auvergnat had al spijt dat hij niet meer gevraagd had, en kwam nog op een idee. Dat papiertje lijkt mij niet," zeide hij, ik moet de 30,000 francs in goud hebben." Morgenochtend brengen we ze u." De Auvergnat en zijne vrouw brachten den i avond door met het bekijken van hun schilderij, om te zien wat er wel voor bijzonders aan kon zijn; maar den volgenden morgen verkeerde hunne vreugde in schrik, toen de twee koopers niet j kwamen opdagen. Wij zijn beetgenomen," zeide de vrouw, het is eene schildersgrap. Misschien heeft de een van hen zelf het prul geteekend." De twee volgende partijen werden Zaterdag ,'51 Jan. j. 1. rnet nog 4 andere partijen gelijk tijdig blindelings in de City Club te Londen gespeeld. De blindspeler won 3, verloor l en maakte 2 partijen remise. CEVrRI'M-OPENIXG. Hord no. 4. Zwart. Mr. Russell. er> l!) P.c5 a5 ed4: 20 L.c3 o-o P.cfi 21 o?o T.e8 D.e7 ? 22 T.adl L.d.5 P.b4 2.'i P.f'3 L.f dG 24 P.gó D.c7 L.d7 25 e6! L.c5: P.hG 26 D.c5: P.e6 : f5 27 P.e6: L.e6: P.f7 28 D.d4! K.f'8 P.d.'i: 2Ï) D.h8f L.g8 cG 30 L.e5! T.e5; g6 Xiv. heeft nie (lef) : Wit dreigt L.dl L.eG 31 i'e5; L.g7 32 T.dG P.d8 33 K.hl D.f'7 34 T.fdl opge CURIOSITEIT. Looper gambiet. Bord no. G. Wit. Zwart. R. J. Loman. Mr. Daily. l e4 e5 l o L.e6: ' D. eG: 2 f4 ef4 : ! 11 T.el D.bGf 3 L.c4 D.c7 12 K.hl L.e7 4 P.c3 l'.iG 13 b3 o?o 5 d3 go 14 P.c4 D.di 6 P.f3 hG 15 T.e7: P.cG 7 o?o d6 16 L.b'2!'. P.e7 ? 8 e5 ! de5 : 17 P.e4 ! geelt op. O P.e5: L.c6 ^^rit. II. J. Loman (blindelings.) e4 d4 D.d4 D.e.' l'.c.'i L.d3 f'4 P.f h3 e5 a3 cd3 : dl L.d2 de5 : P.d4 P.a4! L.b4 ts beters. T.eS D.bGf T.e7 geven.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl