Historisch Archief 1877-1940
Ko. 714
DE AM-STERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
De motie-Wertheim bij de begrooting van Koloniën.
De Heer W.: Ik wensch der Begeering eene ernstige vraag te stellen ....
De lieer W.: Neen, als u het zóó o/>nee>ntt dan liel ik niets te zeggen.
OM EN OVER DE BEURS.
Eindlijk, eindlijk! lieve vrienden, is de groote quaestie uit!
Zooveel hoofden, zooveel zinnen maar toch namen w' een besluit.
Cordes en Van Ogtrop drongen ons knaphandig in den hoek,
Met hun bod van exploitatie en toen ging de zaak als koek.
Leve onze beurs op 't Damrak, volgens 't plan van W. l'. W..'
[W. P. W., onnoozle vreemdling, is n,iet onze Serrurier] ')
Doch ter zake. Ik vertel u kort het levendig debat,
Levendig vooral na 't eten, omdat.... sai>ienti nat.' 2)
* *
*
Primo: Cordes en zijn vrienden bieden drie kwart ton per jaar,
Als de stad een beurs hun levert, van geleend geld, kant en klaar,
Voeg dat bij de beursbelasting, die nu nog zoo hoog niet is,
Hente met amortisatie vindt ge daaruit dan gewis.
Nu, aan eigen exploitatie hebben wij een broertje dood;
Monopolie moet het wezen, dat schaft raad in eiken nood.
.-:?»Laten wij.'t adres doen drukken l" »Dat wordt nachtwerk," zegt De Vries
»Cordes wil nog heden antwoord, en de man is heel precies."
:'.: *
*
»Nu komaan dan" zegt de burgemeester, vol van hoop en moed,
»Plannen zijn er, mooie plannen, allen bijna evengoed.
't Beste is, al zeg ik 't zelf, natuurlijk dat van U. <(? W.
Verder hebt ge Krasnapolsluj; W. P. W. dingt ook al mee;
Eindlijk komt Van GemH, wiens beurs moet komen op de Heerengracht,
Lang genoeg, o vroede mannen, hebt ge zeker u bedacht.
'?Stemt dus vlug; bij iedre stemming vall' een plan veroordeeld af,
Zóó bereiken wij ons doelwit in galop, althans in draf."
*
* *
Twintig jaar gezeurd en nu met Franschen slag de quaestie uit?
't Was een harde pil, meneeren. Maar wij namen een besluit,
Naamlijk om besluit te nemen, vóór het middernachtlijk uur.
»Anders" zei de heer Vas Visser «maken wij een mal figuur."
»Beursbelasting" zegt Josephus Jitta -«moet er stellig zijn.
Zelfs al bouwden we geen beurs." Royaal, hè? netjes, piek piek fijn!
»Twee rijksdaalders mér belasting voor de beurs een bagatel!
Daarmee komen we er zeker. Stemt voer W. P. W. dus snel."
*
* *
Ankersmit laat zich bekoren door een mooien boulevard.
Muysken oordeelt 13. <ó W.'s plan : zenuwachtig, haastig, naar.
Eigen zin ten offer brengend, is hij óók voor W. P. W.
Pijnappel (zijn naam is lastig in dit metrum) gaat niet mee,
Hij is voor de Heerengracht, omdat men, alles welbeschouwd,
Daar, ofschoon men moet onteignen, zeker het goedkoopst nog bouwt.
't Plan van B. £ W. (aan 't eind van 't Damrak) dat raakt kant noch wal,
Juist omdat het kant n wal raakt. Heusch, dat plan is al te mal!
*
* *
Bake (Van den Wall) is voor het Hcerengrachtsplan (van Van fiendi).
Sillem houdt niet van onteigning, die zoolang duurt, en bekent:
»Het versmade, het verachte einde-yan-het-Damrak-plan,
Heeft mijn sympathie, meneeren, óók aesthetisch". Maar nu kan
D'eetlust niet bedwongen worden
' Le diner porie, cortscil;
Zelfs 't publiek op de tribune scheen gestemd voor een rcceil.
Eerst sprak 's avonds Mr. Jitta Junior voor W. P. II'.
Toen Van Nierop, als financieman, voor 't plan van P>. <('? W.
*
# *
'Hebt ge" vraagt dit raadslid spottend »zulk een overvloed van geld,
Dat gij op een meerdre uitgaaf van millioenen zijt gesteld?
Is een boulevard dat waard, die echt-Siberisch koud zal zijn
In den winter, en des zomers als een Sahara-woestijn 't
Met die lieve invitatie van vriend Cordes komt g'er niet;
Ongedekt blijft vijftigduizend jaarlijks, zooals ieder ziet."
Berns wil niet meer geld vermorsen voor een luxe-beurs; geduld
Wordt nog zooveel leed en kommer, veel behoefte niet vervuld.
*
* *
»Heel geen nieuwe beurs! Onnoodig is zij!" zegt de heer De Vries.
En hij motiyeert heel netjes dit ontnuchterend advies.
»Beursbelasting" zoo besluit hij »l)lijv' ook zonder nieuw gebouw!"
Met beloften neemt dit raadslid blijkbaar het niet al te nauw.
Hovy is voor 't B. <& TF.-plan, mits een beetje dichter bij.
Gerritsen schuift^heel royaal het financieel bezwaar op zij.
Ovrigens lacht Krasnapolsky's plan hem 't allermeest nog aan.
Dyserinck is gansch onthutst en zegt bezorgd: «Dat zal niet gaan!"
Thans neemt ook de burgemeester zelf het woord, en /egt: >Och kom,
>I)enkt meneer De Vries, dat u-ij ons overhaasten? 'k Lach er om!
Rijk zijn w' aan idees en plannen: aan besluiten echter arm.
Overprikkeld zijt ge, heeren, en ge maakt u noodloos warm.
Zie, wij vragen slechts wat noodig is, ? zoo wat ecu drie millioen.
Waarom dan nog meer besteden, als men 't hiermee goed kan doen?
Anderhalve ton aan opbrengst is er uit de beurs te slaan;
Wilt ge bovendien onteignen waar komt dan het geld vandaan?
*
* *
Eén milliocntje meer zegt gij betaalt de handel met gemak.
Maar betaalt dan niet de heele burgerij uit eigen zak?
Onaesthetiscli zou ons plan zijn? Vraag 't Sédiile, vraag 't Von Schinidt."
>, Ilm! Yon Hchmidt is dood dat gaat niet. Maar Sédille is het niet.)
?Wilt ge echter tóch onteignen, nu, neem dan liet plan Van dcndt.
"t Is een heel mooi plan. u allen als bepaald goedkoop bekend."
Na die rede had de raad van het debat genoeg gehad.
Zes-en-dertig leden stemden ; n koos reeds het hazcnpad.
* " *
Kraxn/ijiulxl,-!/ kreeg niet n stem; elf' kreeg 't plan van .11. <('? II'.
Twaalf' V rui Itetiill, en dertien gingen met het II'. P. tF.-plan mé.
Toen een tweede stemming plaats had, met hetzelfde resultaat,
Lag o droevig noodlot! ook het plan van 11. <('? II'. op straat.
Nog een stemming en Vmi (inull verdwijnt (niet eere) van 't tooneel.
En de zege valt ten slotte aan plan II'. J'. II'. ten deel.
Eindlijk, eindlijk! lieve vrienden, is de groote ((Uaestie uit!
Zooveel hoofden, zooveel zinnen maar toch namen w'een besluit.
Vijf' rnillioentjes en een ton maar : is 'f niet schandekoop gedaan ?
Laat de loftrompet nu klinken! Maar.... betalen! Denk daar aan!
De Heer de Stuers heeft de Watergeuzen l teerd was ? ? ? en bovendien het staat, ook uit
van Pieneman aan 't, Rijk cadeau aedaiui. j ecn aesthetisch oogpunt beschouwd, goed.
--- ? ? ' ' -- Allemaal redenen, belangrijk genoeg, naar
ik hoop, om u er toe te leiden mij het
plezier te doen, dit schrijven onder de oogen.
uwer en mijner lezers en lezeressen te brengen.
Met gevoelens van hoogachting en sym
pathie,
Uw dw. dr.
J. PiïrrTF.LMAx BKOMMEIJEE»
i Was dat nu omdat het de Wnlrriif-innt zijn,
; of omdat het de Watergeuzen van I'ieiicni<nt
j zijn? Bij dergelijke schenkingen mocht men .
! de reden wel opgeven waarom men zoo mild t
! zich betoont. i
') Tot informatie van genoemden vreemdeling diene, dat de lieer Serrurier is Wethouder van
Publieke Werken; aangenomen werd het beursplan W. P. W(erker).
*) Een goed verstaander heeft een half woord noodig.
INGEZONDEN.
De Bocht, 2r> Nov. 1*01.
J/", r/r Red..'
Ook ik heb eene bedenking legen mijn
, overigens welgelijkend portret. Tot mijn
ver' bazing heeft de teekenaar vergeten aan mijn
j hoofddeksel dat cachet van vaderlandsliefde
on oranje-gezindheid te verleenen. waardoor
het zich van een plebeische pet onderscheidt.
't. Doet er evenwel niet veel toe. want mijn
l gevoelens en gezindheden zijn bekend. Van
' den kisten November ]S!lil af' ben ik in den
rouw geweest en nu zou ik liet recht hebben
weer tot een vroolijker kleeding en levens
opvatting terug te koeren, doch dit stuit mij
tegen de borst. Reden waarom ik u wil
vragen, door middel van uw geacht orgaan.
1 dat ook mijn orgaan is. het volgend voorstel
! aan mijn incderouwers te doen :
Laat ons nog drie maanden in den rouw
blijven. En wel om vier redenen :
jo. Men kan voor een ,laatsten mannelijken
telg" toch nier, volstaan met een rouw als voor
een voorlaatsten; dat's hoop ik, duidelijk.
i?o. Misschien gaat het anderen als mij :
maar de warmte van liet innerlijk leedgcvoel,
waarvan do rouw een afschaduwing is, is bij
' mij op l't Febr. nog precies dezelfde als die.
! welke ik op 2-1 Nov. mocht constateeren. J k
: hen nog niets afgekoeld.
:5o. Schijnt de natuur op wonderlijke wijze
i mede ie werken om de geliefde kleur frisch
te houden en alzoo hare sympathie met onze
gevoelsuiting te willen toonen. Mijn biesje is
; nog even helder als op '21 Nov. l*!H).
En lo. dit is een minder principieele
; overweging, en ik geef haar dus eenvoudig
als toegift: zoo'n nationaal streepje of strikje
aan een rouwrand schenkt iemand 't gevoel,
? alsof' hij aan den hoogen overledene
geparenDe laatsten zullen de eersten zijn,
Zóó zuchten B. et W.,
Want zie, het Beursplan N°. lest
Kwam er door: 't plan W. P. W.
Maar eer men hier gebouwd kan zien
Het plan van W. P. W.,
Heeft men in onze stad misschien
Al andere B. cv W.
AVant in ons Amsterdam, zoo vroed,
(ïaat alles met bekwamen spoed!
! Beste Oiotilde, jij weer hier? Dat doet me
plezier, ik heb je in geen tijden gezien, hoe
gaat het? En je man, is hij nog altoos zoo
in de contraminc en is 't nog zoo'n nachtpit
als vroeger? Of heb je je laten scheiden?
l Toe vertel eens gauw?
Lieve Julie; alles is heel anders geworden;
ik ben nu zoo gelukkig met hem als 't, maar
kan. Alf'rcd is veranderd als een blad op
i een boom. sedert zijne eerzucht bevredigd werd;
hij is nu lid van den raad weet je? Een
l nachtpit is hij niet meer, want waar hij zit
! slaapt hij, en tegenspreken? (leen kwestie
1 meer van het ja zeggen" is hem tot een
tweede natuur geworden.
Men leest iii een New-Yorksch dagblad: »Wij
vernemen dat eenige dieven ingebroken heb
ben in 't kantoor van Mr. Thomas Ritdal,
den bekenden speculant 't waren zeker mees
ters in hun vak, want zij hebben gelegenheid
gevonden te ontsnappen zonder bestolen te
1 worden."