Historisch Archief 1877-1940
'.'t;
No. 715
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
.Amsterdam, en wie zich Betty Munk, Lucie Ver
dier e. a. herinnert, zal zeker genegen zgn eerlang
in het Grand Thédtre een kijkje te gaan nemen.
Te Parijs had de Vaudeville deze week een
nieuw stuk van Champsaur en Lacour, Liliane,
onhandig geschreven en niet belangrijk; het Théatre
Libre een aardig stukje in n bedrijf van Paul
{jrinisty, Un jeune premier, en een comedie in
vier bedreven van George Lecomte, La Meule.
Het stukje van Ginisty heeft tot hoofdpersoon
een ouden gewezen jeune premier, die moeite
heeft op z\jn villatje de triomfen van het tooneel
te vergeten. Maar nog meer mist hij de vele
minnebriefjes, de declaraties van bewonderaarsters;
hjj verveelt zich en wordt droevig. Om hem te
troosten zendt nu zijn vrouw hem anonieme brief
jes, en hij antwoordt poste restante, totdat alles
ontdekt wordt. Het mot de la fin is aardig: ,,Wïe
weet?" zegt hy, misschien heeft zij nog uit ja
loezie alles op zich genomen; ik zal toch nog
maar eens poste-restante antwoorden!"
In La Meule is, volgens Sarcey en Lemaitre,
een mooie, ofschoon pénible scène; de overige drie
'bedrijven zyn boven alle beschrijving walgelijk.
Het Palais Royal gaf een nieuwe klucht van
Bisson, den schrijver van Feu Toupinel; het stuk
heet Les joies de la paternitéen is een voort
durend lachsucces.
Tegen Vrijdag 6 Maart is de heer D'Oyly Carte,
directeur van het Savoy Théatre, uitgenoodigd
?om voor Koningin Victoria op Wïndsor Castle
?door zgn gezelschap de operette The Gondeliers
te doen vertoonen, het werk van Sir Arthur
Sullivan en den heer Gilbert. De voorstelling zal
vóór den eten plaats hebben, van 4 uur tot half
zeven, maar toch moet de avondvoorstelling te
Londen er om afgezegd worden.
LETTEREN EN WETENSCHAP.
Het negende Oriëntalisten-congres, onder pre
sidium van Prof. Max Muller, zal niet in Septem
ber 1891, maar in 1892 te Londen gehouden
worden. De presidenten der beide vorige congres
sen, Prof. Dittman en Prof. Kuenen, hebben tot
dit uitstel hunne toestemming gegeven
Een schismatiek oriëntalisten-congres, onder
presidium van Prof. Leitner, zal in September
van dit jaar, ook in Engeland, gehouden worden.
Ook dit congres noemt zich het negende. Het zou
.zich ook het achtste kunnen noemen, daar het de
reden van zijn bestaan zoekt in de bewering, als
zou op het achtste congres, dat van Stockholm, niets
voor de Orientalistische studiën verricht zijn.
Het tijdschrift De Dietsche Warande, hoofdre
dacteur Prof. Paul Alberdingk Thijm te Leuven,
is met het begin van den vierden jaargang met
De wetenschappelijke Nederlander^ het weekblad
van den heer Brouwers van Bovenkerk, samenge
smolten. Het eerste nummer der combinatie is
bijzonder wel verzorgd, ook wat uitgave (thans
Siffer te Gent en Cremer te 's Hage) betreft. Het
bevat in de rubriek Dichtkunst en letteren"
bijdragen van Smit Kleine, August Gittée, Stallaert.
Bouw- en Beeldhouwkunst" van Frederik Pfaff,
in Toonkunst" eene studie over Nicolaï, door
C. van der Linden, in Nederlandsche oudheden"
een artikel van wijlen Prof. J. A. Alberdingk
Thym, en voorts een portret van Nicolaï, een
groep uit de Kroning der H. Elisabeth van Hon
garije" naar Kaulbach; en eindelijk wordt [een
aantal premieplaten beluofd, en met Maart zal
«ene rubriek Vondeliana" geopend worden.
De goede smaak en uitgebreide kennis der
beide redacteuren staan voor een degelijken en
aantrekkelijken inhoud van het tijdschrift borg.
Men weet dat Lord Tennyson, de Poet
Laureate" in den laatsten tijd nu en dan wat kleine
en onbeduidende gedichtjes maakt, en die
voor enorme sommen aan tijdschriften afstaat.
Schaakspel.
3de Jaargang. l Maart 1891.
Redacteur: RUD. LOMAN, te Londen.
Adres : Mira Lodge, 49 Deronda Road, Herne HUI,
Londen (S. E.)
Verzoeke alle mededeelingen de schaakrubriek
?betreffende aan bovenstaand adres te richten.
Probleem no. 65 van G. A. Cheney.
ZWART
5 stukken.
abcdefg K
WIT
6 stukken.
Wit geeit in 3 zetten mat.
Wit: K.el, T.go en g8, L.d4, pionnen f5 on
h4. Zwart: K.hG, L.e5, pionnen Ii5 en h7.
Een zeer elegant probleem!
Aangezien alle ingezonden oplossingen van No. (>4
(Chocolous) verkeerd blijken, houden wij de op
lossing tot ons volgend nummer achterwege. Wij
staan er voor in dat de opgave, zooals zij in ons
vorig nummer verscheen, volkomen juist is.
Onlangs betaalde, naar verhaald werd de Nineteenth
Century 10 pond voor twaalf versregels. Nu heeft
de New Eeview een lied" in negen regels, waar
voor waarschijnlijk ook schatten betaald zijn; de
uitgever verzoekt er geen aanhalingen uit te doen.
Dit kan ook haast niet, want dan blijft er niets
over; maar de Pall Mail Gazette heeft er iets
anders op verzonnen. Zij geeft een geraamte van
het vers en laat aan den lezer over het in te
vullen, met geen anderen leiddraad, dan dat het
63 woorden heeft, van welke het eene twaalf maal
voorkomt.
Het geraamte was het volgende:
A SONG.
To ! to ! The done,
And rises from sun.
To ! to !
Whate'er , they vanish day;
Whate'er ?, in away.
To ! to !
Sleep, , and past!
Sleep, ! all sleep last.
To ! to ! TKNNÏSOK.
Onder de gissingen tot voltooiing waren de beste
de volgende:
To sleep! to sleep! The day's dull work is done,
And evening rises from the setting sun.
To sleep ! to sleep !
Whate'er our joys, they vanish with the day.
Whate'er our griefs in sleep, they pass away.
To sleep ! To sleep !
Sleep joyful over! and dream life will not pass.
Sleep weary over! all men shall sleep at last.
To sleep ! To sleep ! A. W.
To sleep! to sleep ! the day at last is done;
And splendour rises from the setting sun,
To sleep ! To sleep !
Whate'er they be, they vanish in a day;
Whate'er they be, in sleep they pass away.
To sleep! To sleep!
Sleep, restless heart, and think not on the past!
Sleep, restless heart.' all rest in sleep at last.
To sleep ! To sleep ! CANTAB."
To sleep! to sleep! The work of day is done,
And Dreamland rises from the setting sun.
To sleep ! to sleep !
Whate'er our toils, they vanish with the day.
Whate'er they be, in sleep they pass away.
To sleep! to sleep !
Sleep, favoured one ! and all thy toils are past!
Sleep sweetly on, all end in sleep at last.
To sleep ! to sleep. J. F. T.
Een der inzenders (wellicht een van de redacteu
ren van het blad) maakte de volgende toepassing:
To Pall! to Mail! The editor has done,
And newsboy rises from the noontide sun.
To Pall! to Mail!
Whate'er hèsells, the vanish in a day;
Whate'er we read in sleep soon dies away.
To Pall! to Mail!
Sleep, wearied soul, and wake to lind it past!
Sleep, wearied soul! all readers sleep at last.
To Pall! to Mail! W. II.
HOE MARTHE TIMAR WEDUWE WERD.
Naar KOI.OMAN MJKS/ATH, Budapest.
Die lieve kleine dingetjes, die kleine blonde
vrouwtjes, zij zijn zoo goed, zoo vroom, als
lammeren. Vooral Marthe Timar! Die heeft
baars gelijken niet. Sedert zij getrouwd is, krijgt
men niet anders dan haar glimlachjes te zien.
Vroeger haar gelukkig glimlachen, nu haar glim
lach van verdriet.
Met haar geluk maakte zij het niemand lastig,
dat doet ze ook met haar verdriet niet. Zij pochte
niet, zij klaagt nu niet. Alleen haar bleek gezicht.
dat telkens bleeker gezicht, vertelt het dagelijks
iedereen, wat zonder dat ook iedereen al weet.
Haar man heeft haar op eene slechte manier,
onbarmhartig, verlaten. Kn toch was hij een braaf
jongman, de ijverigste, bekwaamste timmerman in
den geheelen omtrek; wie had het gedacht, dat
hij dit engelachtige, lieve wijfje zou bedriegen,
dat zijn hart door den nacht van twee valsche
oogen zoo zou worden verduisterd ... dat hij met
die andere de wereld in zou trekken, om daar
ellende te vinden?
Zij hoorde niets van hem; wie weet, waarheen
zij getrokken waren ; het stot van den grooten
weg, waarin de sporen zich verloren, vertelt het
niet, het koeltje verraadt niet, waar zij zijn, het
fluisterende loof zegt het niet hoorbaar genoeg,
ofschoon het ervan spreekt!
Als hij ten minste maar een woord gesproken
had, toen hij zijne Bagy verliet, dan zou dat de
mooie jonge vrouw misschien niet zoo innig ver
drietig gemaakt hebben. Als hij haar tenminste
eenmaal gekust had, hoe koud ook, hoe gedwon
gen ook, als hij haar slechts gezegd had : Gij zult
me nooit weer zien ; ik bemin eene andere ; mijn
leven behoort haar."
Hij ging echter ongemerkt heen; zij hadden dat
zoo onder elkander afgesproken. Hij ging en kwam
niet terug. En dat is nu reeds een jaar geleden,
een geheel jaar.
Hij zal wederkeeren. O, zeker, zeker! Peter is
immers geen slecht mensch. Hij had altijd een
goed hart; hij kan niet zoo bedorven zijn, dat
wezen kan hem van het verstand beroofd hebben,
zijn hart binnengeslopen zijn ; maar dat is alleen
zoo'n valsche kleur, die tijd doet haar verschieten
en verbleeken. Hij zal wederkeeren.
Martbe Timar hoopte, en als gedurende het
naaien de schaar uit hare handen viel, zuchtte
zij altijd : ach, bleef zij maar in den grond steken!"
En als zij van uit haar venster een opvliegende
ekster zag, zuchtte zij altijd : ach, bleef zij maar
op ons dak uitrusten!"
Maar noch schaar noch ekster wilden liegen ...
's Avonds zette zij zich buiten op den drempel,
van daar uit kon men ver, ver langs den kron
kelenden straatweg kijken, geheel tot daar, waar
de wolken met hun sleep de aarde aanraken.
Zij hield hare kleine hand als een scherm voor
j haar mooi, bleek gezicht en zoo keek zij naar
i dat groote geheimzinnige blad, waarop, als enkele
letters, de vrachtwagens, marktlieden, wandelaars
en God weet wat voor meer figuren uitkwamen.
De dorpsbewoners kwamen haar dikwijls voorbij,
groetten haar ook wel, maar zij bemerkte het niet.
,. Marthe verwacht haar man!" fluisterden ze
elkander toe en glimlachten daarbij.
i En toch had de arme Marthe gelijk. Haar hart
: wist meer, dan de wereld met al hare wijsheid.
Toen zij op een morgen zeer zorgvuldig do tabaks
bladen begoot (haar terugkeercnde man moest
toch des winters zijn pijpje rooken), trad eene
pokdalige oude vrouw haar erfje op. Zij bracht
bericht.
Ik kom van uw man, Marthe. Hij bidt u, dat
gij het hem moogt vergeven ! Hij heeft nu berouw
over wat hij gedaan heeft. Hij werkt daar ginder
in het derde dorp, in Gozen ; ze verstellen den
ijzeren kerktoren. Hij durfde zelf' niet te komen,
hij vreesde, dat gij zeer boos op hem zijt. Als gij
hem vergiffenis schenkt, kunt gij naar hem toe
gaan dat laat hij u zeggen."
Laten we gaan!" sprak de zachte blonde
vrouw. Zij deed den zwarten doek af en nam voor
de reis den rooden, mooien Zondagsdoek Peter's
lievelingskleur. En dan het staat ook beter
bij dezen schoonen dag.
Op de top van den toren moest een verguld kruis
gezet worden. Hare Genade, de bestuurderes, had
tweelingen gekregen; voor dit vreugdefcest gaf
ze aan de kerk een geschenk.
Wie neemt het op zich, jongens V'vroeg Michel
Riigi, de timmermansbaas.
Ik!" zeide Peter. Ik, baas."
(ia jij liever, Sam Bclindek ! Jij, Peter, bent
al een beetje te zwaar."
Ik heb me nooit lichter gevoeld."
Dat geloof ik wel. Heb je je van den last
ontslagen 'l Heb je haar dan werkelijk weggejaagd?
Urn ! liet was nog zoo'n kwaad mensch niet. Niet
waar, Sam 't"
Peter boog het hoofd en sprak langzaam en
verdrietig ;
Ik heb een afschuw van haar gekregen. Fn dan
Goede oplossing ontvangen van Xo. (i.'i (Hof- :
mann) van J. II. Xagel te Venloo en van K. S.
v. d. Loy te Assen.
Het volgende probleem is door een Amster
damsen werkman vervaardigd:
Wit: K.h5, P.fl en e8, L.d5 en h<S, pionnen f;!,
f4 en g3. Zwart: K.f'5, P.c2, L.b7, pionnen a3, j
b4, cf>, c7 en d6. i
Wit geeft in 2 zetten mat. Wij ontvangen deze
opgave even voor wij ter perse gaan en hebben
daardoor geen tijd het aan een nauwkeurig onder
zoek te onderwerpen. |
CORRESPONDENTIE. |
C. F. van Ham te Gorrcdijk. Xa l T.e.'!, P.e2 ;
2 P.f7 verhindert zwart het mat door 2 .. T.fl'
Dr. G., W. il. v. d. Meulen, W. Albregts en J.
Abas, allen te Amsterdam. Oplossingen niet goed,
om redenen die u uit bovenstaande mededeeling
aan den heer van Ham duidelijk zullen worden, j
Even voor wij onze bijdrage verzenden, ontvan
gen wij nog van den beer Termos te Rotterdam
een goede en volledige oplossing van het moeilijke :
probleem van Chocholous. llravo Termos ! ]
W. Hoos, Vpes, Iluber en Ileijer, sergeanten te
Groningen. Oplossing deugt niet. De goede oplos- ?
sing van no. <>2 kunt u in bet Weekblad van '22
Febr. vinden. R. S. v. d. Leij te Assen. Een goed j
leerboek is: Minckwitz ..Das A U C des
Schachspiels" (Leipzig Veit A: Co.) prijs 1 M. (>() pf.
COURESI'ONDKNTIE WEDSTRIJD.
Evansgambiet. Twccpaardspel in de
nahand
21 P.h4 P.d5: 2:! 1. ft S: L f'5
22 I'.f5! gi; 24 P.e4 L e4:
'23 P.d<;:-f D.d6: 25 D.e2
BINNENI.AM)SCII NIEUWS.
In de pas opgerichte schaakclub te Hilversum
worden thans twee onderlinge wedstrijden ge
houden. De eerste afdeeling bestaat nit 10 spelers.
de tweede uit S. In de eerste afd. heeft de heer
Vuurmans de meeste kans op den eersten prijs.
Tweede Matchpartij, gespeeld te Havana, l!)
Februari j.l.
WEENER PARTIJ.
Wit. Zwart.
J. II. lilackburne. Jndge Celso Golmayo,
eerste schaakkampioen
van het eiland Cuba.
l ei
2 P.c3
;; ft
4 r.t:
e5 15 o o
L.<:5 11! cdi :
d(i IV T.dl
P.di ? IS J,.14:
cd4:
P d!
o?o
P.bl
Tf.c
d5
P.d7
T.cl
D.e<;
p.ci;
P e7
T a(.s
, ' .
J i-i-i.l
^ T.C('2
1^' eonige goede
ver)]i O- -O kon dan Intel' "lediging bestond in: T. I's'.
T.es: volden. l'e gedane /et doel de
12 L. 1)5 f! c<> i ""'M' \orlie/en.
13 L.al ;i;1 " i' H" D.t7:
Wit hrei'l /.ijll doe! be- 3-1 l ,f l : P. IS
reikt. IK t /w'. Paard i* T.g'.>:v :!.", K.i'l! en /w.
nu de leni;.;torht naai' verlie-t ei n stuk.
e(l ajgesnod, n en daar- 35 T. afl I'.el)
d.. or i- het, voorloop!-- ;(i; T.i7-f'2! geeft op.
werkeloos gemaakt ^__ ,)(, ,, ,?.,,,,?], ,h,,i(1 iu
*?' .... D.0< aanmerking genomen dat
11 L.i'2 e5y de i'arlij e,e.-))oe!d werd
.1 Ui bedert't de ,.\v. vion- mi een t eniperaumr van
Henstellme;; maar liet is Tfi",, in de' sehadmv. dan
liet eenif;e middel liet is !K t eorrerte -pel van
paard in 't spel te bien- .John iJull dulihel lie
gen. wonderenswaardit;. Senur
l'.i'U is hier de eor- l!) L.bl
reete /et. -,ü]) lj;{
5 I'.ai: Lbii
t', Lel I..g-l
' <??'* ''-t'' 23 L.c.'i
8 h3 L.f3: 21 L.d2
'?' D.fiJ eil: y-, ]) (i'j
10 l'.bl!: ""lleh're
Wit doet in de/e ope- n,.,.,; p.i's.
ning stc-eds \-erstandig ^(; J.e3
i /en aanlooper at' te -iy ])l'
niilen. da;.r de roidirele
h'-m ander.- belet \\oidt.
10 .... ab(i :
11 d4 I'.a5
om de waarheid te zeggen : Wat eenmaal rond is,
dat rolt ook."
Zij is van jou ook weggerold, nietwaar? Hoor
je het, Sam ? He! GÜdeugniet! Nu zal je er
dan ook het gouden kruis opzetten."
Peter wierp een minachtenden, kalmen blik op
Sam.
Waarom Sam, baas? Ik zal het er wel
opplaatsen. Ik verwacht iemand ergens vandaan.
Mijn hart klopt van verwachting, of zij wel komen
zal? Nu zou ik alleen daarom den toren al op
klimmen, opdat ik mijn Bagy kan tegemoet kijken,
van hier uit tot aan het einde van den straatweg."
Nu, goed dan! Haast je dan, dan zal ik je
zelf het kruis uit het bovenste luik toereiken, zoo
gauw je boven bent."
Peter was ook al spoedig in de hoogte; hy
klauterde zoo behendig de houten lijst langs als
een eekhorentje.
Hier met het kruis!" riep hij, vooroverbuigende,
dat ik het er spoedig opzet."
Daar, mijn zoon!"
Peter klom nog hooger op, en toen hij reeds
geheel boven was, keek hij allereerst naar den
straatweg, waar Bagy langs moest komen.
Daar komt ze aan! Dat is Marthe ! Zij loopt
voor de oude vrouw uit.... Nu slaan ze den
weg naar het dorp in."
Zijn hart klopt met krachtige slagen, hij voelt
als eene benauwdheid, zijne hand beeft, voor zijne
oogen wordt het zwart.
Hobo, Peter! Staat het er al op ?"
Verward en met bevende stem antwoordde h\j:
Op welken knop moet ik het zetten ?"
De oude timmerman werd doodsbleek, hij maakte
in het torenvenster een kruis en mompelde treurig:
Je kunt het zetten op welk je wilt!
Er is daar boven slechts n knop. Enkel wie
duizelig was, kon er twee of drie knoppen zien.
De oude wist wat er volgen moest.
Als een bezetene vloog hij de trappen af. Hy
wist, dat als hij onderaan kwam, Peter reeds be
neden zou zijn; ja, die zou nog verder zijn
aan de overzij.
Gelijktijdig kwamen man en vrouw bij den toren
aan. Maar de een uit de hoogte, dood.
Zij had toch den zwarten doek moeten meene
men voor deze ontmoeting.
Marthe wierp zich zwijgend op het ontzielde
lichaam en bedekte het met kussen en hield het
lang krampachtig omvat.
Toen men haar met geweld ervan verwijderde,
was haar droevig gelaat nog zoo zacht, zoo kalm.
als altijd. Zij vond niet eens een woord, niet
eens een traan.
Zij keerde zich om, zij wierp een laatsten blik
op den doode, toen viel zij bewusteloos neer.
Daarna stond zij weder op, pakte met krachtige
hand de oude vrouw bij den schouder en vroeg
met een toonlooze stem :
Waarom hebt ge mij hierheen gebracht 't Van
waar zal ik hem nu verwachten ?"
En eerst nu stroomden hare tranen als eene
beek in het voorjaar.
VOOR DAMES.
JKuf/riiie's huhketting. lli
slwudschole.n. Jout/e meisjes en bruiden.
Speel- en dvbbehcoede. Tiiiniersters.
Broodi'erKalsching. Een
translatrice.
In de winkelkast van een juwelier te Madrid
ligt op dit oogenblik, naar beweerd wordt, de
diamanten riviére, die Keizerin Eugénie ter gele
genheid van de opening van het Suez-kanaal van
den onderkoning Ismaël-Pacha ontving. Waarom
de ex-keizerin hem weg doet, is de vraag; zij
heeft een aanzienlijk fortuin en weinig behoeften;
zij behoeft niet te sparen: haar zoon is dood.
De prijs, trouwens, die er voor gevraagd wordt is
ook niet hoog, 375.000 francs.
Dat geschenken als dit, door een vorst aan eene
vorstin vereerd, onder den hamer komen, is niets
zeldzaams; meer historische herinneringen zijn
op die wijze in banden van particulieren geraakt.
Nog onlangs werd de sabel van Blücher voor oud
ijzer verkocht; de ivoren zetel, door de stad
[ Golmayo -werd spoedig alleiden dat Llaekburne
daarna ongesteld en de beter tegen het klimaat
match tijdelijk gestaakt, is opgewassen dan de
Men zou hieruit kunnen inboorlingen zeil'.
Ml'ZIO GAMBIET.
(Aanval Mac Donnell.)
Omstreeks Ib82 te Rotterdam gespeeld.
Vele lezers zullen zeker met genoegen met deze
partij (al is zij ook niet geheel nieuw) kennis
maken. Aan geen Hollandschen schaker mag zij
onbekend blijven.
Wit. Zwart.
E. II. F. van Woelderen. C. E. A. Dupré.
l e4 e5 18 c4! P.f4
2 f4 ef4 : l!» T.f4 : ! D.f4 :
3 l'.f'3 gf> Hier kondigde wit mat
4 L.c-l gl in 3 /etten aan.
5 l'.c.'J d3: 20 T.eof K.e6:
(i D.f',3: d5 ! IvclS 21D.C-8T, Ke7, 22
7 I'.d5: L.eG 1>-J7+.
,8 o?o c(!'' -1 D.d5f K.e7
:> dl! cd5 : ^ D.d7 i
1(1 ed5 : l'.K! l-'o partij is. wat
bru11 L f'-l : P.<15 : tnliti.it der ot'lers betreft,
^.j [, l,s ? T b8 ? '?''" Arnokl J-'oreest
waar10 I 'l - ii. i- - dig. ilet is een
tragi'V .V',' V0.' k'.miseh slot: /.«. kan
'?* ' 'a^, K-'L(' met yjju voordeel van
';l D.U'3 v K.ei t\vie toren» nii-ts
nitriclill) D.g5 f i(i len.
17 D.li5 D.dG
Gelegenheden om in Amsterdam te schaken:
Yereenigd Amsterdamsen Schaakgenootschap
(opgericht 187:i'>. Contributie /'(i, entree /'2.50.
Speelavonden Woensdag en Zaterdag 8?12. Caf
de Roode Leeuw. \ ijgendam.
j Amsterdamsche Schaakclub. Contributie ? 3,
entree /' 1. Speelavond Maandag 8---12. Caf
Wicderholt, Damrak.