Historisch Archief 1877-1940
No. 715
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Echt royaal.
KONING UMBERTO. Een duren voorganger gehad, meneer Ui Rudini? Ja, dat zie i'c. Maar de goïgemeerde moet niet alleen de lasten dragen. Mijn eindt lijst kan wel wat missen. Mag ik u Itelpen?
JULIÜS PRUTTELMAN BROMMEIJER.
Wie me dat koopje
geleverd heeft, weet
ik niet, maar daar
heb ik waarachtig
De Nieuwe Gids in
huisDat ding hoort
?overal elders dan in
de 'Bocht, of ik hoor
niet in de Bocht.
Het is doodeen
voudig gezegd : een
gemeen boek, een
pamflet, de moeite
van het opensnijden
niet waard. Je kunt
het, wil je niet ge
vaar loopen ook daar
je gemoedsrust te
verliezen, niet eens
medenemen naar dat
n e plekje pp de
wereld, waar je ten
minste nog geheel
je zelf moogt zijn.
50 gulden belooning en een
presentexemElaar, zonder de verplichting van het uit te
;zen, voor een ieder, die mij doet weten,
welke yalsche snaak dat ding bij me de bus
heeft ingewerkt. Ik verdenk 'G ij s er een
beetje van, omdat ik hem over zijn beurs
operaties de waarheid heb gezegd, maar hij
ontkent het ten stelligste, eu ook heb ik al
-argwaan gekoesterd tegen dien ouderwetschen
snuifjesman met zijn eigenwijze tronie, precies
«en vent om iemand zoo'n loer te draaien,
want in n nummer van die (V/r/.y zit meer
fniesstof dan in een heelen tabakswinkel.
Goddank, ik ben niet voor een bsroerte in
?de wieg gelegd; althans mijn dokter, die
zoo graag tien visites meer maakt dan noodig
is, en, als hij er kans toe ziet, vijf visites
meer opschrijft dan hij geleverd heeft, verze
kerde mij dikwijls, dat ik er te dan, te op
geruimd en te verstandig toe ben. Maar waar
blijft je zelfbeheersching, als je b. v. daar in
je eigen huis of paleis, waarvoor je niet de
stiptste nauwgezetheid eerst de huur- en later
de kooppenningen hebt voldaan, te lezen
krijgt:»Van de hondard dergelijke paleizen wor
den er negen en negentig bewoond door ge
lukkige dieven en schaamtelooze volksvij
anden."
Ik bid je, zou je zoo'n individu niet aan
een telephoonpaal ophijschen en laten benge
len, altoos als het er bij toeval een is, die
vast genoeg in den grond staat om den List
te dragen?
Zulke dingen brengen iemand uit zijn cen
trum. Over de onbeschaamdheid van dien
zekeren mijnheer v. d. Goes was ik zoo uit
de lijken geslagen, dat ik tot mij n huisknecht
ik houd anders nooit praatjes met hem
zei: »Karel, nu most je eens lioorcn, daar staat
dat van de honderd huizen van de Bocht er
99 bevyoond worden door gelukkige . .. Wat
denk je wel?.. . ik zal het je maar zeggen,
want je zoudt het nooit raden, »door gelukkige
dieven en schaamtelooze volksvijanden."
Maar Karel, een jongen vol gezond verstand,
antwoordde dadelijk: »dat behoeft U u niet
aan te trekken Mijnheer, want u is precies
de honderdste."
Hij had gelijk, maar wat ik zeggen wou:
zulke dingen moesten niet gedrukt mogen
worden. Zij zetten kwaad bloed, als zij waar
zijn en ook als zij niet waar zijn, en niet
waar zijn ze zeker. Want je moet weten dat
die schrijver, indien je zoo'n leugenaar nog
een schrijver gelieft te noemen, niet het nauw
ste idee heeft van het wezen van het kapitaal
of van den kapitalist. Uit alles blijkt, dat de
kerel stikt van jaloerschheid, als hij denkt
aan zijn even naaste, die een paar millioen
meer dan hij achter slot heeft, Ilij zit stijf in
zijn vooroordeelen, en het zou me niets ver
wonderen, dat hij eens onterfd is geworden
en nu geprikkeld door het zien van een fa
milielid, dat zijn deel heeft opgestreken, en
van zijn geld huis houdt als de verloren zoon.
Zulke dingen komen meer voor en kunnen
iemand tureluursch maken. Nu, je moet hem
hooren : »Het varken van het kapitalisme
steekt zijn snoet in eiken trog en slobbert
alles in zijn maag, waar het wordt omgezet
in spek en andere zwijnerij." Ja wel, daar-me
heeft hij iemand op het oog. Je ziet, om zoo
te zeggen, dien vlezen dikken speknek, die
daar eiken dag bij Riche of bij Van Laar
zit te smullen, dut de saus hem langs zijn
baard druipt,?voor .\ij>i duiten... liet doet
me in elk geval pleizier, dat hij mij daarmede
niet kan bedoelen. Het varken van het ka
pitalisme. .. ben ik zeker niet. Ik ben er de
vriend van. de steun, de vraagbaak, en daar
ik eer aan den mageren dan aan den vetten
kant ben, zou men mij allicht van vege t
arianisme kunnen verdenken en me mitsdien
voor het rund van het kapitalisme houden.
Niet dat me ook dat veel schelen kan, want
ik heb Goddank aan me zelf in alle opzich
ten genoeg. Ik sta op de lijst der hoogst
aangeslagenen. ik heb oen plaats in de
Luthersche Kerk, ecu pilaar aan de Beurs,
ik lees mijn naam in het Hcerenboekje, ik
ben lid van Arti, van de
Universiteits-vereeniging, van het Aardrijkskundig Genoot
schap, tot het laatste hebben ze me benoemd,
waarschijnlijk omdat ik bijna al mijn goede
ren uit Aziëbetrok, de wetenschappelijkheid
is me niet vreemd, togen Asser zetr ik Tobias
en (^uack noem ik doodgewoon Qiiaek, ik
gevoel me dus boven al dat geschrijf, met
en zonder anonymi! aanvullen, verheven.
Maar ik noemde daar (juack . . .
Zou die me ook dat kooltje gestoofd hebben?
Die staat, gelooi' ik. een klein beetje aan
dien kant, misschien wel meer dan hij be
kennen durft. IJrommeijer. zei hij me laatst
nog: let er eens op, de wereld gaat oen heel
nieuwen koers uit, jij en ik geven ons zelf nog
eens weg. net als Haesje ('iaes,?na je dood.
't Loopt uit op de ..Sociale rechtvaardigheid."
Hoe kon ik ook zoo dom wezen niet aan
hem te denken! Wat het naast ligt, zie je liet
langst voorbij. Ik zal hem eens op de proef
stellen. Dat Goos-stuk geeft wel gelegenheid
hem aan den tand te voelen. Het heeft zoo'n
kleur van economische grog. Precies iets voor
Q.uack. Ik zal hem overvallen, heel leuk.
Keu van je jeugdige leerlingen, zal ik tegen
hem zeggen, heeft daar weer een stuk
wijsheid, dat hij uit jou boeken gehaald heeft,
vertoond. Hij zit vol van je sociale recht
vaardigheid en wil mij uit de Bocht en jou
van de Keizersgvacht knikkeren- Dat zul je
smaken, hé? En dan meent hij, zal er dui
zendmaal meer dan thans worden voortge
bracht, omdat »de coöperatie de concurrentie
zal vervangen hebben.'' Jullie zullen wel ge
lijk hebben, maar je moest me dat eens voor
rekenen.
Ik ben nieuwsgierig te zien wolk gezicht
hij dan zal zetten.
SNUIFJES.
Het was ccne goede gedachte van II. M.
de koningin-regentes van Spanje, on/.e jeug
dige koningin de ridderorde van Maria Louisa
te verlconen. Dit is een verblijdend feit, waar
door een schoon vooruitzicht voorde toekomst
wordt geopend. Want goed voorgaan doet
goed volgen, en de overige souvereinen van
Europa zullen het zich nu ook tot een eer
on een plicht rekenen, hunne Damesorden
aan de jongste collega te zenden. Voor den
prins-regeut van Beieren is de keuze
moeielijk tnssohen de Orde van Verdienste, die
van de Heilige Klisabeth. van Theresa (geen
heilige, naar 't schijnt) en van de beide or
des der Heilige Anna. liet verstandigst zal
zijn, dat hij ze tegen St. Nieolaas allen te
gelijk /end t. Z. M. de koning van Pruisen
kan er de Louisa-ordo en Orde van Verdien
sten bijvoegen ; de koning van Saksen de
orde van Sidonie en de koning van
Wurtemberg die van Olga. l it Oostenrijk kan dan
nog verwacht worden de orde van het Kruis
met de Ster. uit Engeland ilie van het Ko
ninklijk Uoode Kruis, uit Rusland die van
de Heilige Katharina. Voor de (kouden Roos
der Deugd van den Paus is do jeugdige ko
ningin misschien nog wat te jong, maar op
de orde van Nichan-i-('hef kat kun zij zeker
al aanspraak maken, en het zou bepaald on
vriendelijk van den Sultan zijn. als hij haar
die onthield. Met oen paar exotische onder
scheidingen, zooals de Perzische Dames-orde
en de Jupunscho. Kroon voor Dames zon de
decoratie compleet, zijn.
In het belang van het politiek evenwicht
van Europa is het te hopen, dal do boven
genoemde onderscheidingen zoo spoedig mo
gelijk worden verleend, liet uitblijven van
ecne enkele zou tot hoogst ongunstige
interpretatiün kunnen leiden.
?!? ' *
Onze ministor Havelaar is nog niet recht
doordrongen van de beteekenis dor
constitutioncelo fictie. In de ^lri'tl>xr/>itr<ii>l deelt hij
mede, dat het Hurer Majesteit De
KoninginRegcntos hooft behaagd, hem, o/i ; ij n rooi'xtrl,
te machtigen, Harer Majestoit's dank over te
brengen aan de troepen, die bij de
ijsopruiming in onze rivieren behulpzaam zijn ge
weest.
Dat op zijn voorstel" is erg indiscreet en
bepaald niet in den haak. Is H. M. eerst op
voorstel van den heer Havelaar dankbaar
geworden'f Of was zij al dankbaar uit eigen
inzicht, maar ging zij eerst op voorstel van
den minister tot de uiting dier dankbaarheid
over?
Het is mogelijk oneerbiedig, zoo iets te
vragen, maar het is de schuld van den mi
nister, dat deze twijfelingen opkomen in het
hart van rechtgeaarde Nederlanders.
:??? . *
Heldt, onze Heldt, heeft gesproken te Assen.
Dat deed hij voor l:~i jaren ook. En met zeld
zaam scherpen blik heeft hij ontdekt, dat in
die vijftien jaren in den toestand van den
werkman weinig of geen verbetering is geko
men. Niet minder scherp is zijn oog voor de
behoeften der toekomst. Hij wil uitbreiding
van hot kiesrecht i n de richting van al
gemeen stemrecht.
?Ia, men moet maar niet zoo dadelijk het
onderste uit do kan willen hebben, anders
krijgt men het deksel op den neus. Op het
Binnenhof te 's Gravenhage leert men onzen
Jleldt en andere helden voorzichtig zijn, wik
ken on wogen, mooie zinnetjes maken, waar
van alles en niets inzit, glad zijn als een aal,
dien de onbescheiden kiezers niet bij den staart
moeten kunnen vasthouden.
't Is al hooi wel, dat de heer Heldt de rich
ting aangeeft, waarin hij uitbreiding verlangt.
Als hij aan het loket van het Centraal-Station
een kaartje neemt naar Sloterdijk, zegt hij er
waarschijnlijk beleefd maar beslist bij: In
de richting naar Rotterdam, als 't u blieft,''
Zoo is de man. Eerst zou men denken, dat
hij er maar wat om heen praat, en ten slotte
blijkt hij nog een Jantje Sekuur te zijn.
ZEDEN BEDERF OP DE BEURS.
Een nieuw model van tourniquet
Hooft men op onze beurs gezet;
Een draaiend scliildorhuisje.
In elk hok drukt zich rijk on arm,
(iezeliig plat, ten minste warm,
Als pitten in oen kluisje.
-?;: #
#
Zoo kreeg men, wat men had begeerd;
Zoo werd de booze tocht geweerd,
Maar óók de hartstocht, vrinden ?
Ik vrees, dat men (God beter' het!)
.Aan gene zij van 't tourniquet
Doordraaiers slechts zal vinden.
^\u//i/-is: Heeft een van u beiden bij deze
huwelijksvoorwaarden ook nog iets te voegen'.-'
lif/iiiljr: Ja, de huissleutel krijg IK.
A tot 11. Kerel! leen me /' luoO ik heb
zoo'n last van mijn schuldeischers en ik wou
zoo graag eens van allen af zijn.
11. Ik begrijp je, je wil van mij / 100'l
leenen, om niemand meer iets schuldig te zijn
en nooit moer gemaand te worden.
///?!/'. n'ii/Lr'l/rr tol si-Jiii'ifr.
maar eerst een groot uithangbord
/?V//, dr.
Maak me
met de woorden xiicuwi: t._., ..?..
er op, want a.s. week open ik mijn zaak en
begin dan meteen aan een ander, niet het
opschrift: ,Uitverkoop wegens liquidatie."