De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1891 5 april pagina 5

5 april 1891 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

Nó. 719 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. De keizer van Oostenrijk vervult niet minder nauwgezet zijn plichten als souverein dan zijn -collega van Duitschland. Behalve zijne zeldzame uren van ontspanning, ?welke hjj wijdt aan de jacht en aan lichaams-oefeningen, slijt de keizer zijn geheele leven bijna in zijn kabinet, opgaande in de vervulling van z\jne zware en moeilijke taak; er bestaat in Eu ropa geen vorst die werkzamer of nauwgezetter is in het beatudeeren van de vraagstukken welke hy moet beslissen. Hy is buitengewoon vroeg op. ?Zijne dienaren vinden hem soms om vier uur 's mor gens al op zyn bureau. Tusschen het uur van zijn op staan en dat van zijn naar bed gaan werkt hij als een ?daglooner, zonder andere ontspanning dan eenige lectuur. Ofschoon begaafd met een verbazend ge heugen, dat hem natuurlijk goede diensten be wijst, kan men zeggen dat bij langzaam en moei lijk werkt, hij blokt", De zoo regelmatige ver deeling van zijn dagen geeft hemden tijd al zijne .plichten te vervullen, zelfs een dag waarop hij honderd of honderdvijftig personen moet spreken, is niet zeldzaam. Hij gaat zonder moeite over van een krijgsraad tot de audiënties, welke twee maal in de week verleend worden aan die personen, -ook zells de eenvoudigste, welke hem iets hebben te vragen. Niet meer overhaasting is er in zijne woorden of besluiten, dan in zijn bewegingen; hij is altijd buitengewoon kalm, luisterende met geduld en aandacht. Frans-Jozef houdt niet van de wereld of van fees ten ; de keizerin en hij ontvangen slechts in zooTer ze als hunne hooge positie hen daartoe nood zaakt. Zy geven nu en dan eenige officieele diners, «n gedurende het carnaval twee groote bals, waarop volgens Oostenrijksche gewoonte alleen -dames worden genoodigd van zeer hoogen adel. Wanneer de keizer zoo genoodzaakt is uit zijn «chulp te kruipen", is hij nooit met zijne gedach ten gedurende het feest erbij, en toont lang niet zooveel ijver voor zijn genoodigden, als voor het vervolgen van een damhert of gems, of hetbestudeeren van eene moeilijke zaak. Keizerin Elisabeth bezat in haar jeugd eene schoonheid, waarvan zij nog veel heeft overge houden, ondanks de beproevingen van haar leven. Is de morgendauw voor haar, zooals, naar men zegt, voor Diana du Poitiers, een schoonheidselixir geweest? Paardrijdende is zij dikwijls 's mor gens vroeg in de schoone lanen van de konink lijke parken te zien; zij roudt evenveel van hon den als van paarden en heeft in geheel Europa de reputatie van een stoute jageres te zijn. Het is merkwaardig, dat deze onbevreesde ama zone eerst paard heett leeren rijden na haar twintigste jaar, toen zij reeds moeder was. Wat de politiek betreft, verklaart zij ronduit, dat zij er zich niet mee bemoeit en er niets van begrijpt. Het antwoord dat de Hongaarsche romanschrijver Jokai, lid van de anti-keizerlijke partij, haar gaf, was: De handigste politiek is, het hart van een medeburger te winnen, en dat verstaat Uwe Maje steit bijzonder goed." HET 10JARIG BESTAAN VAN DE RIJKSPOSTSPAARBANK IN NEDERLAND. Op l April was het tien jaar geleden dat de Rijks-postspaarbanken in Nederland ia werking werden gesteld. Zonder eenigen twijfel kan men met groote voldoening van deze inrichtir g getuigen: zij heeft de stoutste verwachtingen overtroffen. Wanneer men de onderstaande cijfers met elkander verge lijkt, zal men aanstonds zien dat de postspaarbanken doeltreffend blijken te zijn, vooral voor minvermogenden, die slechts bij zeer kleine sommen kunnen sparen. Ongeveer 27 pCt. inleg gers, globaal genomen, bestaat uit werkliedei), de overige 78 pCt., uit kleine burgers, militairen, ambtenaren en kinderen. Voor zeer veel menschen zijn de postspaarbanken een groot gemak niet alleen, maar zelfs «en soort geruststelling, een voorzorg immers Schaakspel. 3de Jaargang. 5 April 1891. Redacteur: RUD. LOMAN, te Londen. Adres: Mira Lodge, 49 Deronda Road, Herne Hill, Londen (S. E.) Verzoeke alle mededeelingen de schaakrubriek 'betreffende aan bovenstaand adres te richten. Probleem n». 69 van Kohtz en Kockelkorn. ZWART 7 stukken. abcdefg h WIT 9 stukken. Wit geeft in 3 zetten mat. Wit: K.hl, D.g2, T.gV, L.d4, P.f2 eu f4, pionnen h5 en h6. Zwart: K.fG, D.cG, L.el, P.e5 en fö, pionnen b4 en h7. Een zeer diepzinnig en mooi probleem. Oplossing van probleem no. GS (Shinkman) l P.e31, K.iU: 2 .bit, K.eS: 3 D.a7 i K.c3 3 P.d5±! a5 2 P.b5 enz. g6 2 P.df5 enz. met meer varianten. veel inleggers sparen voor hun huur daar aan de Rijks-postspaarbank toch is hun geld goed bewaard CD komt de tijd dat de huur moet wor den betaald dan ligt het gespaarde bedrag onmiddelijk te hunner beschikking. Blijft het geld in huis, dan glijdt het vaak door de vingers. Sommige kleine renteniers enz. beleggen groo tere bedragen dan f 800 (de hoogste inleg waarvan rente wordt vergoed) en hebben dan voor 't overige lenteverlies de zekerheid dat hun geld goed bewaard wordt, zonder dat zij zich de uit gaaf voor een brandkast behoeven te getroosten. Door de gemakkelijke wijze waarop kinderen met de schoolformulieren kleine bedragen van f l kunnen inbrengen wordt het sparen hen als vanzelf geleerd. Tot nog toe was het rentegevend maximum ?800 maar vermoedelijk zal dat worden verhoogd zoodra de wet die dat regelt is aangei.omen. Veel wordt er reeds bij de Rijks-postspaarbank ingelegd maar toch zijn er nog altijd lieden die zich uog niet de moeite gaven kennis te makeu met die inrichting en daarom is de directeur de heer Armand Sassen steeds bedacht op propagandamiddelen, getuige daarvan de min of meer artistieke aanbeveliugskaarten die hij op verschillende publieke plaatsen deed op hangen ; ook door persoonlijke bezoeken in ver schillende provinciën breidt de directeur den kring der inleggers uit; daarvan is Limburg het bewijs, dat vroeger een der slechtste, nu zeker een van de beste provinciën voor de Rijk>-postspaarbank is. De nu volgende cijfers zijn trouwens de beste aanbeveling voor en de bewijzen der doeltreffend heid der Rijks-postspaarbanken. OVERZICHT aangaande de werking der Jii/jksPostspaarbank gedurende h<t tien jarig tijdperk van haar testaan (l April 1881?1 April 1891). Aangezien met betrekking tot de maand Maart 1891 pas aan het einde van April 1891 volkomen juiste gegevens te verstrekken zijn, wordt in dit overzicht ten opzichte dier maand bij wijze van benadering te werk gegaan, en als maatstaf genomen: de resultaten verkregen over de maand Maart 1890, welke resultaten, naar alle waarschijnlijkheid, door die over Maart 1891 zullen geëvenaard, wellicht overtroft'en worden. Voegt men nu bij de volkomen vaststaande gegevens de bedoelde beuaderingscijfors, dan verkrijgt men over bovengemeld tijdvak het navolgende resultaat. Er werd ingelegd ? Cü.355.972.19 (zegge ruim GG1/,. millioen gulden). Er werd terugbe taald - 4G.394.9G6.75' Derhalve meer in gelegd dan terugbe taald 19.961.005.43- * Het getal uitgegeven boekjus beloopt . ? 390.474 Daarvan werden geheel afbetaald . . . ? 97.385 Bleven derhalve in den omloop ? 293.089 Het aantal inlagen beloopt ? 3.447.080 terugbetalingen - 915.143 Gelijk uit bovenstaande cijfers vo]gt is het </imiddeld tegoed der inleggers op l April 1891 pi. m. f 75.11. Het aantal inleggers in verband brengende met het bevolkingscijfer, verkrijgt men voor liet gansche rijk 64 inleggers per 1000 inwoners. Wat de onderscheidene provinciën betreft, bekomt men de navolgende verhoudingen : Noordbrabant . . G7 inleggers per 1000 inwoners. Gelderland. . . . G l Zuidholland . . . G9 Noordholland. . . 97 Zeeland 67 Utrecht 71 Friesland .... 31 Overijsel .... 49 Groningen.... 21 ., Drente 24 Limburg . . . . GG Gelijk men ziet is het aantal inleggers per 1000 inwoners het grootst in Noordholland, het kleinst in Groningen. Eene alaemeene beroepsstatistiek is nog niet aan wezig, doch wél kan (óók uit de laatste / t'.i-*laij>-H attn den ifrining bleek dit reeds) geconstateerd worden: in welke verhouding het aantal tvei-klii-deti, gebruik makende van de lïn'kspostspaarbank, staat tot het totaal der inleggers. Die verhouding is ten opzichte Oplossing van Schaakzuil" l D.b3 enz. Goede oplossingen van no. G8 vuil J. ten Hones (Delft) en C. T. v. Ham (Gorredijk), van Schaakzuil Philax (den Bosch), F. A. Termos (Rotterdam) en C. T. v. Ham. Van no. GG (Loyd) van J. H. Nagel te Venlo. Het probleem van L. v. d. Berg zal in ons volgend nummer verschijnen. Van den Amsterdamschen werkman Cohen ontvan gen wij het volgende probleem in twee zetten getiteld Soldatenvreugde" : Wit K.d2, T.dl, L.d6, p. b2, b3, b5, d3, d7, i'2, f3 en f5. /wart K.da. COBEESPONDENTIE-WEDS1TJJD. Tschigorin Steinitz Steinitz Tschigorin 30 T.d2 K.c7 31 D.d3-f EVANSGAMBIET. Een van de '22 gelijktijdig gespeelde partijen. (Zie vorig nummer). Wit .Ihr. A. v. Foreest. Zwart A. M. Swart. l e4 ef) 20 efó: P.f5: 2 V.iS P.cG '21 e4 K.h7 3 Lc4 L c5 22 e f5: G.t'5 : 4 b4 L b4: '2:5 P.e4 D.e7 5 c3 L.e7 24 L.g4 ! ! 6 Sr of D.1,3 zijn on- , Ee.n alles behalve voor getwijfeld bete,' ?.? halul ll?e".de, ^ ,. J ,,, \\ anneer men bedenkt (' ' ' ' ' Hb dat de geheele seance ' (1* i-"' slechts 2 K, uur duurde 8 D.c2 0?0 en do simultaanspeler 9 L.e.'ïhG soms niet meer dan een 10 P.bd'2 K.h8 seconde over zijn zetten 11 L e2 P "4 nadacht, dan moet men 12 jj.j PeTs: xiJ" sl)el ia deze partij n., <? ., y ' r ' ten zeerste be\yonderen. 14 P.S5: D.g5: 24 .... F.et: 15 T.fögG '25 D.c4: f K.h8 ir, T.afl K.g7 'JG T.f'8: f D f8: 17 d5 P.e7 '27 T.föD.e7 18 K.h2 f5 28 D gG D.g7 19 T.g:-5 D.f'G 29 D.c8 f geeft op. EVAXSGAMBIKT. Deze geestige partij werd pas geleden in Columbia, U. S. A. gespeeld. Wit Amateur. Zwart Jacob Ilalpern. l e4 e5 3 L.c4 L.c5 25 pCt. 26 26 28 27 27 20 17 19 22 van het gansche Kijk : Wat betreft het jaar 1881 . 1882 . 1883 . » 1884 . 1885 . 1886 . * 1887 . . 1888 . 1889 . 1890 . Ie kwartaal. 1891 . . 25 Uitsluitend ten opzichte van het kantoor Amsterdam: Wat betreft het jaar 1881 . . 32 pCt. 1882 . . 29 1883 . . 26 1884 . . 28 1885 . . 23 188G . . 20 ., 1887 . . 27 '?1888 . . 2:i 1889 . . 17 1890 . . 23 Ie kwartaal. n 1891 . . 32 (*) Op de 281870 boekjes, den l Januari 1891 in omloop, was alstoen (met inbegrip van de, later bij geschreven, rente over 1890, ad / 473.529.10) in totaal verschuldigd f 21.250.500.05'. VOOR DAMES. Rouwbrieven. DamesUniversiteit. Een Hinde studentiri. Vrouwelijke gidsen. Wij hebben de laatste weken zooveel modeberichten gehad, dat er weinig nieuws te melden is. Het laken in lichte kleur nog steeds meest gezocht ; de sleepen steeds langer, en nu men de japon van voren of ter zijde wat opneemt, ook ?wat wijder ; de mouwen nog hoog, rijk versierd, maar liefst niet meer in andere stof; veel goud, git en edele steenen als passement. Vooral in trek is eene dikke zilverkant, die op alles, zoowel op lichte als op donkere stoffen, zeer goed staat ; meest wordt zij op wit, donkerblauw of vieuxrose gedragen. De vorm gaat naar het Louis XV ; de taille wordt steeds langer, met aangezette groote basques, zich openend op een vest van kostbare stof met antieke knoopen. In deze vesten is iets nieuws ; men maakt ze van fijn leer en peau de Suède in alle kleuren, hetgeen niet belet, ze met bor duursel te overdekken. Op dezelfde wijze maakt men ook corsages, men sluit deze onder den arm of op den schouder, en de rok en mouwen worden er van laken in dezelfde kleur bijgenomen. Het keursje in alle vormen wordt in de nieuwe modellen veel opgenomen ; hetzij als corset tot vrij hoog loopend, met een chemisette uit lichte stof en zijden schouderlinten, hetzij tot een cein tuur, demi-suissesse of anderen vorm verkleind. Voor reistoiletten gebruikt men ook breede lederen cein tuurs met ge«pon, en daarbij een glad corsage met gesteven vest en cravate La Vaüicre. * '" * De Medicis- en Stuartkragen worden zoo over dreven, dat zij niet lang meer duren kunnen. Bij de Grieksche kapsels staan ze voor avondtoiletten nog altijd uiterst elegant; een slanke hals en mooie oortjes kunnen niet beter tot hun recht komen ; maar voor japonnen, waar men een mantel, weer met zulk een kraag, overheen moet dragen, is hot te lastig ; ook de veeren ruches die er voor ge bruikt worden, raken gedaan. Men zal tot den ronden of omgeslagen Directoire-kraag komen, met doorloopende revers; hij wordt reeds hier en daar gezien. De av^ndtoiletten, behalve voor plechtige gelegenheden, hebben meestal nog maar een demi-traine. meest bezet met smalle ruches of volants van tulle, lietst in andere kleur, waar door men dan smal lint haalt in de kleur van het kleed. Voor deze soiréetoiletten ziet men j zoowel korte paniers als lange corsages met panden. De lango mantel verdwijnt ; in de kortere heeft men drie of vier typen ; het jaqnet a. la Valois, met zeer Iiooge mouwen en ingezet stuk van stijf borduurwerk en passement ; de redingote Louis XV 5 c3 G o?o 7 d4 8 cd4: 9 Pc.'J! Wij hond beter dan 9 I., b-J en 9 do; 't bezorgt zwart een moei lijk spel. 9 .... P.fG V De eenige zetten die hier in aanmerking komen zijn: L.g l en l'.aó : 10 e5! de5 : 11 .b.-jy L.aSouio?o te beletten 22 L.(13 lijkt ons sterker. 11 .... 0?0 12 Lg5 P.(14: 13 D.dl L.gi L.c5 14 P.e4 P.e4:! ^ dC Een waagstuk, dat ge- i 0(14: Inkkig goed afloopt.'t Xu j L.bG volgende slot is a little j bit of Morphy". m voor 15 L.(18 : T.adS 1G D.cl P.fö:t 17 gfö: L.f3: 18 D.c2 T.dG! 19 h4 Een luchtgaatje. 19 ..... T.gG f 20 K.h2 T.£?2 t '21 K h:J L.f2: en zwart geeft in 2 zet ten mat '. Wij laten de oplossing aan onze lezers over. COIJRESPOXDKNTIE-WKDSTRIJDEX. Staunton.'" Tschigorin" (ironingeu. Ifoogezand. Iloogezand. Groningen. l c4 2 P.f3 3 dl 4 <-3 e5 P.cG cd4: P.H; -.' 2 P.f P.cG 4 b4 L.b4: Zw. kan gerust de:J : spelen, ot' liever, dit is de eenige zet. 5 e5 P.c4 P.gS had /w. veel ellen de bespaard ; m.-uir zijn spel redden kan hij niet. G D.c2 P.ci> 7 cd4: P.al 8 D.c2 P.bC 9 Dc4 Groningen. wit." l e4 e5 2 L.c4 P.fG 3 14 V V Veel te vroeg. Xa 3d;!, L.c5 kan wellicht met goed gevolg f 4 geschieden. -i f 4, d 5 ."j e d.!:, P. u 4 5 l e4 e5 2 P.föP.cG 3 L.b5 P.fG 4 d3 P.e7 5 c3 j|j.c4! bezorgt wit een klein positie-voordeel. 5 .... rG G L.a4 P.gG 7 d4 P.e4: 8 de5 : L.c5 Winschoten. zwart. 7 (14 enz. 4 L.d5: 5 P.t.'i G od5 : 7 h3 (15 ! lAg4 P.d5: e4 ef3: D.e2, P.f2 C P.fi, IMil : 8 S4 : met de groote panden, de huzaren-dolman en het meervermelde camail Henri II, een groote schou dermantel met zwarte of gekleurde cabochons bezet. Deze is practiscb, omdat hij gemakkelijk omge slagen kan worden en het toilet niet beschadigt, maar gelijk wij vroeger aanmerkten, gedecideerd leelijk. Hij reikt niet verder dan de knie, meestal lang zoo ver niet, hangt van voren en van achteren los, met hooge schouders en doet altoos de figuur plomp schijnen. Men draagt hem dan ook liefst in het rijtuig. Voor het golven der haren voor het Grieksche kapsel is een Amerikaansche machine ingevoerd, die met electriciteit werkt en dus het haar niet verbranden kan, * * Voor brieven in den rouwtijd schaft men te Parijs de zware zwarte randen af. Ieder kan heb ben opgemerkt hoe dit zwart afgeeft; men heeft gevonden, dat de rouw evengoed kan worden uit gedrukt door een kleine zwarte pyramide of graf monument boven aan de bladzijde. Men neemt de pyramide grooter of kleiner, naarmate de rouw afneemt; eindelijk wordt zij heel klein, en ver dwijnt dan geheel. * Keizerin Friedrich presideerde deze week met prinses Margaretha van Pruisen de plechtige ope ning van eon nieuwen vleugel van Bedford-college, de dames-universiteit op York-place. Deze school werd in 1849 gesticht en heeft zich sedert dien tijd in het vormen van vrouwelijke geleerden on derscheiden. Onder hare leerlingen behoorde onder anderen Miss Philipp Fawcett, die verleden jaar alle mannelijke studenten van Cambridge bij het mathematisch examen overwon. De keizerin, die sedert het vertrek van koningin Victoria in Buckingham-palace verblijf houdt, liet zich door den president der commissie de direc trice, miss Ilarriet Martin, voorstellen en stapte met deze tusschen de rijen dames-studenten, alle in costuum (een soort toga en het bekende mutsje met het vierkante lansiersplaatje er boven op), die in de gehoorzaal opgesteld waren, door. Be roemde blauwkousen, miss Clough van Newnham College, miss Buss en miss Shiretf, werden voor gesteld, ook de veteranen der vrouwenbeweging, Mrs Fawcett, Miss Colenso, Mrs Stuart Rendel. De oudste studenün, Miss Lucy Robinson, bachelor of arts, waarom niet maid of arts, vraagt men; het zou nog aan maid of hearts kunnen doen denken. las eene Latijnsche rede voor; de kei zerin antwoordde in goed, verstaanbaar Engelscb, en maakte daarna een wandeling door het nieuwe gebouw. # * * Onder de jonge dames, die aan de universiteit te Melbourne onlangs admissie-examen deden, was ook een blind meisje van zeventien jaar, miss Mathilda Aston. Zij wil den graad van bachelor of arts" behalen, en er is een fonds gesticht om haar persoonlijke en academische uit gaven te betalen. Zij zelf vertelt hoe zij het toe latingsexamen deed: Door vriendelijke toestemming der autoriteiten kreeg ik een kamer alleen, met een schrijver en een getuige. De opgaven waren geheel dezelfde welke de ziende candidaten voor zich kregen. Mijn schrijver las mij de vragen voor, en ik dic teerde de antwoorden, woord voor woord, in tegen woordigheid van den getuige. De vakken waren: Engelsch, Fransen, rekenkunde, aardrijkskunde, geschiedenis, natuurkennis en botanie. In het rekenen werkte ik de antwoorden uit volgens het blinden-bystec:nt en las toen de bewerking en de oplossingen aan den schrijver voor, die ze opschreef. In de aardrijkskunde tcekende ik de kaart met een speld. Kenige van Mathilda's vrienden waren wreed genoeg om haar bij het begin van haar acade mische carrière te ontmoedigen; het dappere meisje liec zich niet afschrikken. Het verslag van haar studiën in het blindeninstituut te Melbourne geeft zij aldus: Ik geloof aan stelselmatige studie met gere gelde uren voor alles. Ik stond altoos om half De twee volgende brillante partijen werden on langs in Rusland gespeeld. (JORRESPOXDEXTIE-PARTIJ. E vansgambiet. Wit. Zwart. Prins ((uroussoff. Kapitein Duprey. l e4 e5 houdt den aanval beter 2 P.föP cG vast. 3 L.c4 L.c5 ;' ? ? ? ? T.c3:? 4 b4 Lb4: 10 P.c3: L.c3; 5 c3 La5 lH'.gS! D.e7 G o-O PfG WH dreigde 12 P.f7:, 7 (14 8 def>: u"u D b3falsmedel2 D.h5!enz. 0 . 12 D d3 g6 Mij prefereeren 8 P.eo : 1;jDf3: D.e5 : ; V 14 D-e5: P-e5: ir T pi p G A. Forcest speelde op ' ,-,',._ -n'uj het llottcrdammer tour- ;l(> j ?*'['? f^b4 nooi 188S tegen den re- l' L.Ü2! h:) d acteur: 91). ei en verloor. Gedwongen daar anders 19 D.c2, da, 10 L.a3, T.08 P.h6 ;f volgt. 11 T.dl, L.eG en/. 18 T.e7 opgegeven. De zet in den tekst Mat is niet te dekken. M u z i o gambiet. Gespeeld in Februari te Petersburg, Wit. Zwart. Prins Dadian Graaf' P. Kreutz. van Mingrelië. l el ef> 8 .... L.h 2 t'4 ei'4: 9 L.b2 D.b2: 3 P.fögi"> 10 P.c3 P.cG 4 L.c4 g l 11 D.h5 D.c2: "> o-o gfö: 12 Taelf K.d8 G D.fö: D.fG 13 T.f4:l L.f4: 7 e5 D e5: Op D.gO volgt evenoena 8 1>3 ' 14 T.e«tU Ke8: van Alex Mae Donnell 15 D.f7 :f K.d8 afkomstig. 1G D.fB^ Gelegenheden om in Amsterdam te schaken: Vereenïgd Amsterdamsch Schaakgenootschap (opgericht 1879). Contributie ? G, entree ?2.50. Speelavonden Woensdag en Zaterdag 8?12. Caf de Roode Leeuw, Vijgendam. Amsterdamsche Schaakclub. Contributie f 3, entree /' 1. Speelavond Maandag 8?12. Caf Wiederholt, Damrs1'

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl