De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1891 3 mei pagina 3

3 mei 1891 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. "Weeaen werden opgevoerd. Zaaipa" die te Parijs nu in 1831 opgeroerd te zijn, weer spoedig van het repettuire verdween, vond ia Duit-chhind en Italië, ja zelfs in de Fiaosche provmeiestederj, een euthousi&stiscb. onthaal. Zijn volgende opera »Le Préaux Cleic's" viel te Parijs echter meer in den smaak (1832). Tuen Hérold bij de eerste voorstelling van deze opera door b*t publiek len toone.le werd Reroe pen, moest de regisseur verklaren dat Hérold Dutten staat was voor het publiek te verschijnen. Een bloedspuwiug overviel hem. Eseds eeu maand later, 19 Januari 1833, overleed Lij op twee en ?veertigjarigen leeftijd, zijne weduwe een zoon en dochter nalatende. Zijn huwelijk was zeer ge lukkig en het succes van zijn opera's had hem een aauzieulijk vermogen verschaft. Ejn opera, Ludovie genaamd, heeft Hér .ld niet kunnen voltooien. Deze opera werd doorHalóvy voortgezet. (Dit laatste s.-hijnt eveneens vrij uubekend te ziju) Hérold het-fc wel etais wat h.;astig slechte texte-n aangenomen, o. a. Le lapiu blauc in 18-5, en iiog paar andere werken die echter meer tot het gebied vaa ds vau ieville behooren. Hérold's zoon werd later préfèc de la Seine en zijne dochter is gehuwd met den takenden staatsman, deu heer Ciamsigeran, die, als ik ui ij niet bedrieg, nog korten tij l uiiiiister van finan ciën was, en thats lid van den Senaat is. Om de opgave van Hérold» compositien voltallig te maken voeg ik hierbij i'e werken, die na Hérolds dood door zij^e kindereu ziju uitgegeven. 13e meeste dier werken zijn, zooals de lezer uit de jaartallen zal zien, te iome en te Napels gecomponeerd. Hercule mourant en La duchetse de VallièVei, scènes pour voix de femme et orchestre. Quatre concertos pour Ie piano avec orehestic- (1812-1813) Deux sonates p>ur piano tt violon. Trui-i qu .tuors paur deux violocs, alto et \iol<u>ctlle (1814). Alcyone: scène a^ec orehestre (1811). Hymne a 4 voix sur la transfiguration (1813). Canzonetta(1313) Deuxsymplumii sflSL'!?1814). Bijna al de/e werken L n ut_,t_p\eu bj LI Pariis:'heu ui'gever Mul ir tl "Nul I i I^P des Panoramas bij den bmi<vitd M H J utie Deze werken hebbtii noof I/aktli)I \\ \\ it il bij diage hoe zich htt t de n \A,~\ den b uid i t i i poniat ontwikkeld hteft j\lem_, ( iojn (i'>L!I ik moet er ook bjvoie< ) mi rut, \er ud KI i um mer is bi-H-onln te \ind n Het ^nft, e ntu tevens getuigcnn v m het onuitpu ti e diep pingsvermogon en t u ik vver r uit \ in di/t i hela.is zoo jr>bg f*. t r t u L om p 11 t Ia Parijs is He ol' i'lu i hei d u l t d or Ie uitvoering van de te i / iiliiittid tt t l ut tig&te voorstel In ^ \ 11 Li Pr u (J t oor afgegaan door een uti v in /ui [>t te t\i l "UU Dudlay van het Tltitic l r UK us de bn IL n Hérold Lctft bt-ki 01 d f n tiu \ r \ n Lucien Pa,iéhtt ft \oor_p 11 tl _it t'd I t France a Hi o' l ' Di te i< i «11 'l komt mij voor d it o k tt t p oum_ v i i / , n eerste opera's (tenic i m d tt i ui IK n< jitin.ii hoort) niet 01 ,_e n jtn fid ui t \ t Dat deze com,x i st bij | L ot t 111 >'IL liviteit door ztiti tij i ( > tt i kb i (i werd om dea deBeljk«u u ii ui \ u n u n1 bewijst een ge/t0 t \ in V. u l t i i i 'i in hi i >11 sprekend, zeide Hoi 11 uu l i ju l tt mui j'ai la qua:.til Ik hoop dit d f n- d n ir i l * e heil i bijgedragen om x b j n «t Linnen ^ i i den hoog bt,i f lu) o v >< t \ i t n to 1^1 periode weer ttks t uileteu i_ n A v\ M ! i < N AANl'EEA» >I V I s :>( M l \1 Door de botlhu 11' lar >? i t i"nj. V, loli i verkreeg ik ke u isn ut^i! i l \it) nen fotogram L pi l Iwnk l t ' i i i i Künif/liclicii ( LII tt l t) n. i n i i J t/ n t f l 1 van Dr. A. IJ i i u v i el < i l j 'l f Stangl te Mïmih /.o i in ) m i r (v uil i een boek waarin ui IL; md IVL ' t' i data vermeld won ui D vvi h i h i bij het vree t r u i h IL duo i IL it l Amstcrdamsch Must um Men vindt er v fti 111 i b i ' i ' i i vuren in, dof d 11 vi i l c i i i ,» t i i < zuiver van lidit ei rijk \iirii i i en niet iiieikb «. u toui' ' J i z o mooi ais het IK u. v t n ( i u < ' werd, subtiel tot 11 t v iti^av \ i di l i en specie. Uitstiknm t i ij i ut i ] > van llembraift h t k ot zit l i i i t vau Th. de Iv ii i ik i i i l i l t j i i van Potter dior \an 't il ' d li i ! Olts, het ininu' < usi pi In k | v i ' > ti de Herberg vin O t» l c' hl i l / \ i ^\ b m van de Velde e' t 'i \ I i hès l gezicht van \ n dei II | l l ' i i , l i de fraaie Vaiki n r v 11 l ' H i en v ) felijke oude t o L i i i ' t v( i i i i vrouwenportret v u l' u i ' portret van d n C i l i It \ i i i i iner dat de \.u i > i ! e > 't Stadsgezicht \ m "\ & \ l i ' 11 i J i Steen zich ru i i i t i i i In de inli.'i lui l i i tl i het gebouw 11 d i i I i i ' viiulc men ve i u i i i als men vau li i t i i i een korte l' t i zoo volledig i u l ' i l i gevortcht en l>j\ d 'i geschat heei ( t i knopte ka:pak t i f i en veriïit-idin0 l i n v < i schilderijen. Ware de h u l n l f 1 i i tekst vau zij i ji i v ' \ i i i en van dat t \i i 11 i i in hot lloiU'm ' vt buiutol uit ti M i v ogriili'.'ëu vau d / u l krijgt;*1, die t i i i gemakkelijk /u l u boek, op ti't l v stond er no. i t \ i< i groote periode aangaat, hebben in de laatste kwart-eeuw de geschiedrorseTiers ontzettend veel gedaan, de tijd is er nu voor de geschiedtohrijoers. De veranglizeerde Beiersche schilder Professor Herkomer heeft kortelings een boek uitgegeven, An Idyl, waarbij door hem een reeks etsen ge voegd werden van zijne hand. Daar volgdon be oordeelingen op, waarin beweerd werd dat deze etsen geen etsen waren, maar bloot mechanische reproducties naar teekeniiigen. Het werd een strijd in sommige Engeksche bladen, mede om de kwestie wanneer eeu plaat eigenlijk ophield een ets genoemd te mogen worden. Professor llcrkomer heeft nu zelf in de Times omtrent de kwestie zijn bescheid gegeven. Zeven van de etsen ia An Idyl", schrijft hij, werden geheel met de hand gemaakt zorulur de hulp vau cenii; mechanisch procédé. Do an dere werden aldus gemaakt: cene penteekening weid foto-niechar.iesch op htt koper overgebracht en daarna verder geëist. Dit werd gedaan om tijd te besparen, maar de professor verzekert dat deze laatste platen ham nog meer tijd hebben gekost dan de eerste. Hij houdt vol dat de uldus geprepareerde platen den naam van eisen geheel verdienen, en het moet erkend wordjn: ot men, zooals alle etsers dat doen, zijn teekcniiig op den etsgrond overkulkeert, of dat door fotogra fie op de plaat laat duei:, het verschil is niet heel principieel. Een tijdje geleden al, dorst ik er hier op wijzen dat de verkeer delijk geringschatte lithogralio, juist eigenlijk nu het aantrekkelijke etsen zoo door iedereen beoefend wordt, van lieverlede weder in aanzien stijgen zal. Het was bij gele genheid van een vermelding daarvan, dat in Frankrijk wetler verschillende artiesten zooals Faiitin Latour, Odilon Radon en Thornh'y, mot het procédévan de litliograüii uitstekende LU'.sk'.eu wisten te ber. iken. En nu merk ik, dat ook bij ons. waar indertijd door Ailebézulke gedistingeerde lithografieën ais het fijne portret van Doutves Di-kkti ziiu ^,L t.aa.k , di ] ui P i schil t hit LLII\( l ^e j> oti IL i a.f <tc01 ,_ioole ojtu ei a's Di l ui t (u Mc il Miish i ti \'\ t m f \ i uil w td wi ar 11 ir itkc c ie vtillui l i jje i b LI i Ii (lui n 11?z i ik LH! 11 r tu L u uu i b ,, \ a l j i / in u n i i P hth i U Wil zij i H > tu cbr u ui jn b A -,f ijl LU jni i h L! t t i| i i < ht i o de 111 d a v n u m k i m t l n op d tia >j>i ui i 11 »11 \ ,tl u tl \ t n L l UIL i ij uit p i i i uii i t ij als / )ii s ir, IK v In ti. i 0 v u i i JL tl tl Mi i bi i v\ Di iitii)=iilt i d j) i l ni h 11 ut i 'in al l unst do i i i i s \ i 10 (i n < heil i ur (L i D u l n i it n nu u i't i i tru \tilii uit i D ji U i t s h ' > d l potk o l dt h i?f ui HL d v 11 n i i l ' .,1 i t \LI Ul) i n 11 l\ u Ui l t tl u H dn t (l lui it M t i u u i ti 111 de n t s i l h i i i u l u i i ' i \0 I 11 ' ])!( l 11 W UI l l 1)1 l l l l < l liidti m i tl t u t(i ut i1 te. i _, ver vt l i u'd d v i t i t vi 11 loo t i til ui In i l Mlttvi'n ) t i tl i i ( l tij i Illll tl l o l l l l , l Ut l IL' \i t \ wot h t , \ i' 11 b v i tl i ovt v i i i n i i i vi n h tiiviuv i i' i i ii 11 U e j l l O l a! ' l l l l l t W til t' J f 11 V l i l l t l 11 t Vt ) l out i It ' i t z v ti i l U e n l i u h l ( u u l t' l \dii e e i t \at i o i l 10 i 11 tu wu u l f hit i iit w l in l i i j> ut vt si i l L s, i i tls l t ''IL "w ei i \ai IL i u dinuui l ut f i o Lt t ' t > t i ai t 0 n i H e i ji i i i i L v u 11 iii L i 11 i l i i il / t i t i l i u i uiis i j r \L v IL j u h l l V S L Li 11 l U P l l l t V O l ' ( ' V ti ! t 11 l i i. l VV t t l It 11 l j 11 l t l i \ l l l 'lol l \ l l l t u t J i li t i 11 i (LU i_ai bit \ \ i t 01 tvi i i l b l ilinl i i ' S > l l t l 11 l VI l L. II \ l , 1 l t l VI l l l 11 i n u i i < i i i oordeelen, zijn zij bijr.a allen in het stadium van zoeken. Laten we hopen, dat weldra uit hun mid den de man zal voortkomen, die als opvolger van Zola den scepter eler Europeesche litteratuur in hauden zal nemen. Man heeft zich over deze successie reeds zeer ongerust gemaakt en een medewerker vau L'Echo de Paris heeft de litterarische hoven afgereisd om. iets over de nade rende veranderingen te weten te komen. Zola heeft toen zeer ware dingen gezegd: o. a. Wij moeten nu het classicisme vaa hst naturalisme krijgen." Al blijven veel boeken van Zola hun waarde behouden eüzijn, zij even schoon voor ons op het oogenblik als tien jaren geleden, wij verlan gen toch allen naar dat definitieve werk, dat werk van puur goud, waaraan geen smet en geen over tollig; stol meer kloef't. Romantisme, naturalisme, symbolisme zijn qua tales voorbijgaande ku;ist. Zij zijn de gevoclsto etten van veel ijdele gobarec, of van magere ont luikende vormer, doch wanneer tlo innerlijke grottikracbt voldoentij aanwezig is, zoo krijgen wij een ddinitieven vorm die de dorre osnhulsels duet scheuren, en de vormen staan voor ons ais een vaste stilstand iu de wissesiende tijden. Dat is het classicisme ia den goeden zin, d. w. z. de onomstooteSijke perfectie, het calumiante punt van een beeldend gevoelsleven, dat lang heeft moeien dwalen eer h«t zich ia een blijvenden vorm kou vastzetten, liet classicisme kan uit elke ricatirig voortkomen. Wij, die allen naar een nieuwe richting in de kunst hebben gezocht, wij staan beschaamd te kijken bij het lezen van bovengenoemd boek. In plaats van verder te boutven aan het onvolkomen gtibouvv en ieder te trachten de vlag der victorie op do spits te piaat.-eri, zijn we allen, en niet het milist in ons huid, kleine tempeltjes gaan bouwen, waar ieder voor zich, allen als echte mindere goden, op zijn nnniur wilde aangebeden worden. Vv'ij hadden beter gedaan de hand te leggen op het eens veroverde iiaturalistisch materiaal, de machügo hand en diit materiaal dienstbaar doen /ijn aan onzen wil : daarom zouden we no!.; goen hu si ir i a. ur ui u n b iioi vei IL zijl lUlinl o s tij ! n l at it n l i ir n be p u n ttit l \ij 11 tl' i mi, i ii) M k s zijn 0 in /LI LI n 11 o n l )i l i i 11 l 11 h t j. ui il s HL au / >!a en i o v LP! n ui in dit /jn r vil in i jii to *en o i-u ' ^ ui v u nul / in i oji t t \ \ 7 foi in te en )t i u iv tüJ l O tl l t t i 'u uv ' u tj n 1 1 ilt, k n o \ 1 1 l 101 1 U 11 ( tl! L / \ t L l t b l v j l !i l l ii r ti l i n 'ma i i l ti| l i l V Li! Itl iu h t Llas i y i 1 1 t in ' i t'llL d j 101 1 1 i ' i u i., Lt J l tl t / 'o it i l l UU il l l i i u ih v n d L i t' 11 h t l l V Li! Itl U tV VtO i l 111 11 li i vv i ('t 'i ) i 'i iviti i i' i v i i n ( V l tl > l U ! l l it / Iti i ! L / 11 l l l H i v\ i i L ?! i i HI ' ) m hte, / 't H' v t n / / l i l i i i n irii| 'i t i i i t it i,l l l is i j i i < u i ) i lii / l i i L tl i t i n i j i tii /u i i, li t i ou i t i dood, de jammerlijke sleep van kleine en groote teleurstellingen, die allén met den dood eindigen. Lreen enkele overwinning in dit ellendige leiren, Dijna geen strijd zelfs. Geen enkele lach van wel willendheid, somtijds allén medelijden of spot met den rampzalige, aan wie de lange grijze uren en dagen voorbijtrekken in eeuwige eentonigheid, terwijl hij wordt geëxploiteerd en geminacht door de omriagende meriochen. Zonder een vrouw, want de vrouwen, zelfs de leelijkste en onbeduidendste, wiilen niet van hem weten en doen alsof hij niet bestaat; zo::der een vriend, want deze houden hem voor de mal of zij exploiteeren hem, gaat liabylas door de grijze eentonige straten van Fontainebleau en JMsliiu en men verwondert zich, dat hij eigenlijk nog eet en drinkt en zelfs hier en daar een praatje houdt. Hij verveelt iedereen, alleen heeft Lij, wat ook nog een wonder mag heeten, een hond, die met hem loopt, als hij gaat wandelen bnite.i de sta'i op wegen, die niemand loopt, en waar hij niemand tegenkomt. Als hij een koliijhnis binnen wil gaan, krijgt hij eeu schrik on hij loopt weg alvorens de deur te heb ben geopend. (Joiaesl k-jaiaoofdig draagt hij reeds vóór zijn twintigste jaar pen pruik, die met de jaren steeds rossiger en vuiler wordt, en onder zijn oueltuodiicheri on eveneens rossiyen cylinderhoüd en met zijti lange zwarte das die driemaal om den hals is gv.dwaid, met zijn waggsknden onzekerett stap ziet hij als dertiger er uit als een zestiger eu als een verworpeline. Z 10 strompelt hij voer', steeds dezelfde terwijl alles om hem heen verandert: de meisjes die hij hoeft gekend trouwen met anderen en worden hem door zijn vrisnden we^i^kaajit. O.i.ie bekenden sterven an dereu vertrekken naar elders en hij sukkelt, voort steeds dczoli'de totdat hij op zi;n armoedig kamcrlj'3. uitgemergeld on verbeten vóór den tijd, dood caa'. XitMiinud loopt achter zi;n lijk en de werklieden die voorbij hmpen, vergeten zelfs den hoe. i of pet af tu riemen voor don scuommdenden doode, di'! vlj'i; haar bet ki'rkhof wordt gereden. Het in >«> ' 3 ta,u liet hoek zit hu;) in tic perfec tie, waarmee aiies verleid wordt. De beschrijving, die in den i;';.tuniH>t.,-t'litn lun'an, r;Kii.rc Zolu uti 's ut | 1 1 l L \ il 1 1 r 't a'ei t o nt i l ' v i l 10 i i' b ui bi i u i i l) m i ' p i p i P e of^ t i tr n ii i !t i i L t i te la'en /' n P n v u i i i 1 1 ' i i o l _, l j l r i ^ en i p u i v l n 'i i o 1 1 t p k i / tnti l it t lui l ' i d i i o f v i i i ei i j i' d i /c've i Ut t i / .,* 111 L i j 10 vi i i i i 1 1 t i 11 i ^ i i t l'l i t i it h t 11 \n tt, 'l i l i i s cpted N )llt l (Uil i l l V l !l i i It d i i i ' IL v uu i dioe 'l i i u ui i 11 i u Mtt ten i i *? d ' iii n di i ut l d nveis v i i u i v l i j i] t j i ui s /ij dit, 11 in i 11 ' tt li j vt i l .,1l o e i i i i n. n j i i *' n i LU ui u u iasuo t v v i l i u l i u J i ei alb L i \i iiiid r i iiivcr II' l i ] l l H l '' P n i l 11 j 11 De i i ui -ie n i ' t z e IL l i _ n IL i i ut ui m l 11 / l l l il S k l, tl 11 ' /«i U L l ( t / i l L l _L! / j 1(1 Hl l l J lic i l i i 11 i ] f e e' elP in t li >e l u i ift i \ ut tl liltc illi l la.ii>, i l IL h 1 i n tei t, l d o i i I a i l l tt l i f u 7lUs il i i l ii n vLI mat < i J l tik c d K n i 1 L i i u i iti e ( i i i i U /L tu i i ia 11 m i i t u u t (. i \ r> M l v in i 'i ( 111 u v C i.ni is een 01 i i ' tn ( i l i vt i | i i i > i >i i ie u u i i 11 i v kr bj i i i d ) /j i i il 'i t t i V ual > i l Up U l l ( l l IL t l l II ' l l l Ut LI L. t l tU J

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl