Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
"beantwoorden, omdat zij alleen aan haar groot
doel wil deuken (de dood van Mara'). De
muriek in dit tableau heeft n ij vooral bij de tweede
auditie zeer voldaap, hetgeen hoofdzakelijk aan de
betere orke&tu t-'oering moet, geweten worden.
Ik woonde de 2e en 4e uitvoering bij.
Hierop volgt een tus< chenbedrv,f dat zeer
belangrijk ie; het schildert ?de resolutie in de
straten van Parij», bespiegeling*n op den dood
van Marat. Tegensirijdige gevoelene.'' In het
orkest zijn twee hoofdmotieven verwet-k t, voor
stellende Marat's dood en de Resolutie, terwijl
«ch daarlusschen achter het gesloten scherm de
Marseillaisp.^airaen de Carmagnoledo*nhooren,
door manuen, knapen en vrouwen. Ue?e drie
motieven zijn op kunstige wijze verbonden,
t/rwjjl het orkest >ijne psychologische schildering
voortzet. Dit i edeelte, dat bij de eerste voor
stelling voorinffelijk m* et geslaagd lijn, mislukte
die beide keeren dat ik liet bijwoonde hier en
daar, vooral wat het koor betreft.
Het volgei de tusschensptl geeft Charlotte's
beeltenis. Het is gebouwd op reeds gehoorde
motieven. In de wète waarin Marat tegen
Charlotte zegt: mijn bad wacht, ik ga er vast in en
ken u zoo ook wel aachooren, en waar zij hem
doodt, keert het motief van Marat's dood weer.
Het volgende tafereel: Charloite Corday voor
de Nationale Conventie, is in muzikaal opzicht
zeer schoon. Vooral in de scène als zij bekt nt
Marcel die haar om haar daad veracht ook te
beminnen, hetft de componist grooteii climax
bereikt. Het laatste tus^cbenbedrijf geeft
stemmingsvolle rouwmu-iek en begeleidende muzi( k
van Charlotte's toespraak tot het volk en het
visioen.
Ik heb aangestipt, wat mij in de muziek het
meest heeft aangetrokken. Ik geloof ook het
eigenaardige in 's meesters talent te hebben aan
getoond. Wat mij meest in Beuoit santrekt is
dat bij zichzelf is, vooral daar waar hij fen toe
stand te schilderen vindt overeenkomstig zijn
temperament en aanleg.
Is dit rii<t het geval, dan krijgt men d» n in
druk dat hij met ?ijn stof geworsteld heeft.
Ik Z"g dat niet alleen met het o"g op dit werk
doch ook op zijne overige composiuë'.i.
De techniek zit hem echter nooit iu den weg,
hetgeen bij onder «deren hier bewezen hetft
door de bewerking van de Marseillais», die zeer
boeiend is. Ie er weet toch hoe deze melodie
al tot vervelei s toe gebruikt f-n ml.-biuikt is.
Het o»l?est heeft in verschillerde. deiails zich
zelf oveitrifl'ui, en ondanks de aanmerkingen die
ik hierboven maakte, heb ik van di.t orke.-t
nog iiiet zulk een goed ensemble geboord.
De hteien Bern it en Ivcnrvels hebben blijk
baar met de grootste zorg de repetitie» gelen).
De heer Kenrvels, die het werk t-iiig. erijp,
(alleen Penoit leidde bij de eer.-te uitvoei ing liet
opeuüg*stuk) \\i,->t op bezielende en toch accu
rate wijze zijne in ten tien l en baar te nntken.
Het koor bad alleen de volksliederen ;e zingen,
en dus is h' t orkest hier bet allesbïlieer,chencie
muzikale elemeni.
Hoewel dit niet tot rniji e bevoegdheid behoort,
moet ik te-r wille van de volledigheid verintldtu
da- de rol van Charlotte (Joiday door ecu
bt.vallige talentvolle je"gdig-i tooneelspeelsUr, Mij.
Cuijpers. werd vervul.1. /ij boavAwocrdiie geLeJ
aan de pirtieit-n d'e men van d<ze ieldin
gezien het-ft en haar spel hfeft op mij (ondai-ks
de vele holle frases die zij te zegden had) een
uitsteken.'en induik gemaakt. Ook du Leir Fiits
Bouwmeester ha.l in giïam en L tem geheel hit
dierlijk.bloeddor.-tige v«n Jlaraf, z.-ojils de
geschiedenjs en de schrijver hem voort-tell. Hij
is Hollander uj spreekt dus natuutlijk Hollandsen,
doch 01 k (ie damt s Cuyper» en Joiktrs
(Xieuoveva) verrasten behahe door hun spel duor zet r
goedd uiispraiik. Men kon bij mij. C u ij pers z(ei'
weinig l.oortu dat zij eene Viat:m.-che was.
Allet-n enkele woorden, zooals : dcspotiesm e. a.
openbaarden dit. Ook de overig- ij wei kien mtile
tot een ze. r btvrediu-ei.d geheel.
De grocpca hadden een los en natuurlijk
voo.'komen en aan de niise en-sioae en figuratie
was veel zorg le-teed. Men kreeg werkelijk een
kijkje in het volksleven u.t die Jagen. Alleen
waien de kreten van het volk tusrclien
(Jiiarlotte's laatste toesj.raak niet «itumnjk genoeg.
Dat ging te geregeld en te wiinig o' gelijk.
Met de buide, door Let pub! ie k aan l'ste r Benoit
gebracht, heeft me u tevens f'en on vermot i ieu
kamper voor do Vlaatmclie beweging gehuldig.i.
Dat de muzUale ontwikkeling te Ancweipcu van
de laatste jaren zu'k een hoog e vlucht beeft
genomer, is in hoofdzaak ziju wt-rt.
Het is dus niet te verwonde; en, dat het hoofd
van de Vlaamsehe muziek ten onzent mt-t groote
sympathie begroet is.
Moge hij nog zeer lang voor de kunst gespaarl
blijven.
VAK };IUJI;EX.
DE Jl'BELFEK.STEX TE WEIMAP, VAX
?i?10 MEI.
Iu Gotthe's annalen of dag- en jaarboeken,
staan onder het jaar 17!)], na voinieJdi; g lioe li:j
zich heeft gehou^cii niet proeven v.(or zijne
\t,-benlcitre. en/., de eenvoudige woorden: opdat ik
echter MM diditetlijkt' en a«s:oe.H:-e;,c zijde niet
te kort kflsmi!. 11.1:11 ik met geueegen tio liiJing
van het llef:.lieater op mij."
Deze, nut cei.voiuiige \voor,lou opgetockor.do
gebeurtenis is van aoovci l beteeke.ds uewordun voor
de ontu'ikkeiii g \au het Weiinarsc ;o lo.'u oei,
als do dic'ji'ir zelf het toenitrii'.ii niet nee.t
Lessing h'id r o e d s vóór heni het ernsiigo eu
ondankbare pi;>,rik'.iv.vo:k vüibrac'i', do era; itn.^cbo
kunst in ns.tion.i:e richting ie VOMYH ; hij i;:i!l op d«
hoogo bofcckei:!-. vau liet thoa'cr uewi-zoi', had
verscheidene malen erop ged;;:d, v.-ciko ni.ii :it;g-;
indruk via het t<>o;i-:-c-l ai' o;> goe--l en :. eniued
teweeg gcbrai'.lit !;.i:i WV>?-.ÏIMÏ. ivi i'..itsu ot
;ie;urekt had hij op vele plaat-en gehoor -evoooen.
Door alie au,ren \an het, sou., o l-M.n vlet a'.-)
een druppel \a;i liet dra:i.ailst;:io Ic-i-c:i, v,e,ken Je,
eet
gl'o
"!.
ui tot-ü<,e;>. t l
CMl. aiU-jHivfkt
il. Zoo moe;. r; ih
deO'._e;: !.-> f Scei.U"!
tOCvti^riit OU il.' du .r ?!'::
nerir.gi.'i'i aan S\o'n.-;i;' beji
\vusr. dat ik i'.l ueil !>),.;) di
in.i:.ikrh'. i l in d, !.o:-:,tn> ,-n
iloe'i do orlit ',-'.e:,i:i. l', vl,
Türiii.'."-', xooMls in !.-,;:i til
den gehiale:: in\k. e. l \a'i ei
hè') i 'C nooit \Vud, ;-ge;.;.'.'.
do Y,;or:.;eii:i;.g t;. r. e, M i
groote wereldgebeurtenissen uit den stroom der
omwentelingen in de menschelijke ziel gedreven
hadden; hij zocht «aar eenen uitweg,naar opwekking
en vond die op het tooneel. De zin voor het
reëele, tegenwoordige, naturalistische, ja krachtige
uitte zich bij de tooneelspelers, de dichters en
het publiek, waardoor de geheele richting der
kunst vóór Goethe eenen krachtig realistischen
trek verkreeg.
Men zag de noodzakelijkheid in, dit plotseling
in zijne uitingen actueel geworden instituut op
den weg te voeren, welke zijne werkzaamhe
den in den besten zin regelde en ondi r opzicht
stelde, en den verantwoordelijken tijdclijken
directeur in eenen voor geldelijke zorgen
gevrijwaarden, blijvenden toestand te brengen. Zoo ont
stonden vele Hof- en NationaaltheateM
De edelstdoiiker.den der natiën schreden inet
geestdrift op dit pad verder en verdedigden het j
instituut, dat tot biertoe bijna zonder bescherming
beslaan en slechts voor het genoegen dor nieuws
gierige menigte gediend had. Met do meeste
geestdrift deed uit Schuier in zijne te Mannheim
gehouden voordracht van 1781: Die SchauLiihne
alu eine m-jralisclie Atit-tult betracht et". Bij deze !
algemeen opkomende belangstelling voor het too
neel moest de zoogenaamde Schuikon.óMie een
einde nemen. Zij leverde geen stof genoeg om het
publiek, dat de andere richting was toegedaan,
te bezit.'en. De zin voor het nationale was ont
waakt. Voor du voorstelling was nog geen maat
staf, geen school voorhanden; de meeste tooneel
spelers waren slechts ten tooncele gegaan, omdat
zij op hunne loopbaan in hot burgerlek leven
waren veror, »cluki; de moesten hadden slechts
eene gebrekkige beschaving, en hunne verhouding
tot de sociale toestander, inderdaad die van paria's,
was niet geschikt deze klove tus;-cuen tooncekpelers
en het beschaafde deil van het publiek te dempen.
Men reisde van stad tot stad, van land tot land,
zelfs naar bet noorden, naar Denemarken, ook
naar Holland, waar Duitsche toonteigezoln-happen
zich in Den Haag en Amsterdam in groote gunst
verheugen konden. In Den Haaj was ook eene
Duitscbe opera, welke, wonderlijk genoeir, slechts
uit Duitsche joden bettoni', die door da
Xederlaudtclie geloofteer,ooto.n zeer ondersteund werden.
Ia Wfimar was roeds vóór Gocthe's tijd ce:i
zoogenaamd Holibeater gcwff-s*, il. w. 7.. t on
gecüiicessiui.cord theater, hetwelk in hot oudu slot
speeldü. Er waren kunsfcnaais van grooto
betcokt/nis ilaaror.de--, o. a. Kul-hof, de vrouw van den
elirt'Ctcur S1 vier. en da beroem.ie Fra'i H:ainli^.
Toen in 1771 hi-t slot atbrapildo, uing IUT
<'zt'lschap mihr Gotha. Toen Goiüho in 177") in
Weimar gekomen \va«, richtte hij reu.ls spoe-Jiy
eou diliHtautei.-gizol-chap op, waarvan du
tooi,celspelers uit <!u hoogste hof- en
geleerden.kringen waren; zij vo'iuden, to^eno1,er :iet,
al^emcene tlieatorwczc'P, hetw.'ik op den h'.ii^sion
gCüiulsSa-^ berust!e, eeti iiïcaa! tooi cel, be^ui'isli;.i;d
door de hoogs'e kringen van liut hoi en 'lu
iu/':t'.schajipv, incl evcnot'ns or.ge^eiïooldo tOiH.eoi-pulurs,
die echter bei.«aam o;>. r:.;j) schei.en tïefir alm.'UK"."!
hooüC !>e;cha'.iri;r. Eigenlek .laleeiT do «eh'üi:;;
in de ontwikl-oliügstrOMciiieiU'iM's van hi:r DMÏ'.-XIIL'
tooiieelvvczon v.i.'i do oprleiith.g \,:n dit
lixl'li:.!)hciijtheater. (ui-.-ihe'
matiï-clio ieonceLpolen, welke <.{<?<,ïbeni voor dit
theater gedicht zijp. XuU;o it-hier*, /'.ü',;.-
'1,0neeb'pcliT;-, die ham,e leden zeits oud'r do j
vorstelijke personen telden. ln-l)ben hot kb ine hor '
van \Vcimar toen tot In.t nii-1 Iclpii'it \au het :
geestelijke leven ia Duiuciiia:','! geiii.tikt.
Toon oetho iu di'. tt sfautviic-vst trad, ontstond
spoedig eene vervreemding van 'iet pnlj.iek voor
den geeslig piikkcici don kv:v, dien hot tot nu i
too genoten had. Do b-hneï'ie a:::i the iter.ein,,!
bi vreéligile do lurcclc'tir Beüon.op, die sedert 17.s:i j
in tlo wintermaanden te Woim; r speelde en oelt
hot Sipg-piei lii t bi'O'.'ioiien. X.t lloep va:i
iju koatrakt iu 17D1 word Gottilio verz'.cut j
do leiding van het hof.keafer e-p zie'i te ne
inciï. Met zijn epiredcn iKgint de biovi vau '
tle idcalistisclio schooi der tliaujati-cho. kin.-f on
later gehikte het Goc'ue h.ir.i véPtenig'ng
met do realistische op bet Duiu-c'io tuoi.ec.i :e
be'.vor! stell'gep. Slot rocht viert men dezen eng
vóór allo amiere a:s de,i da;: vau de;
dezer r.'chtiiv. Do gc.idiiedoi is vau liec
marseho Hofiheaier oivtu-r tioeiue's lei.li:'.;»,
onder do ourpiooiing van bcniUers genio. is
do geschiedenis v iu do di-aniatlscliO p-'ëzio van
onze ki.-is.-ieke leiti-rkui do. \\"at er sir;i iiolc aaa
het Duitsche theater vior verlokke.Ti'Js en
verblindciuls hi. ct't voorgedaap, ong» iwijtebl is \\tiinar
Oj) den v.eg. welke het 'al i(M juar geleden, ge
wezen is, voürtgesebreiien. Ik /-ie nu neg niet
ivvidooning en dank terug i-p do ;-i r.stüklaasii'kc
opmccht l.ij',voi;e;: ; in mijn tij. l aing rncn nog ruit
ais kind iiaar het theater, ook ik kcndo St-liJller
CüGootho reeds, ik begon ze reeds ie begrijpen
toc-u ik voor dm ctTsten ki'-r Dio J'iiitl.er /ü.'g.
iuergeteiijk is vo<u' mij de ie.ilruk d:0 'r.ut
;gcheelo gi.-boiiw op mij ninakt:'. l 'a:. r do p.'.iaN,
waar Gielho in de loge ge'.etea li.i'l, boven o;;-;
in do Leilogo (io zoon en de M-^oond-eh^er v.iu
den in. I,P, dien Goi.-tijc. hel !ie-,t air-, nie:^,1]:. d.'cliter
eu AVeiiaartcSi s(aa;s:va.i begveperi l'a-1 ; ?!;. ar do
h'iidiilikoii in hut boide nal'u-i^'.iiiiin \:iiiiien o.id'.-'i
tijil on do lni-i:u'ei: die do t.a:;k,Mï;--' v..:1, .k-;-.
:;':\.;heiieg Lieidden; do snidi :;r; n v.:i ,K;!', il:e p'-r
zie:i e:! vol.;o.^ Oud g''.)';iiiv .,('-; l ii':!-1-. IJ.-IKMI
!u!.t'. n wir'1. ki-aehti:; va-'; n: t. i!o ^a:;! ;IK do in t o
Weder zit een vorstenpaar op Weimar's troon,
dat met verstand en toegevendheid deze groote
traditiën kweekt, dat zich niet als in een
betooverd slot van alles uitsluit, wat de nieuwe tijd
aan het tooneel heeft geschonken (Wagners triomf
tocht door de wereld ging toch juist van Weimar
uil), dat echter met piëteit eiken steen van het
gebouw der ouden in waarde houdt.
Naar Weimar trekt weder elk jaar een groote
schaar van idealisten, dwepers voor het groole
dichterpaar uit onzen klassieken tijd, die kalm
maar vastberaden weer.-tand biedt aan do wij
kende branding van den stormvloed van den
nieuwen tijd. Deze vorsten zijn hare beschermers,
hare lotgeuooten, zij zijn Karl Alexander, de klein
zoon van Karl August en zijne gemalin, de
groothertogin SophiV, do zuster van koning Willem III
der Nederlanden.
Haar heeft de laatste nakomeling van Goetiie
dien kostbaren schat toevertrouwd, welke nu, met
nieuwe geschenken van Schillers nakomelingen.
vcreeiiigd, het Goothe-Schiller archief vormt. Met
de scherpziende vastheid, haar eigei1, bestuurt
zij niet de geleerde hulp van prof. Subhahn, dit
geestelijk-iiatiynaal eigendom. Goethe's huis aan den
Fraueiiplan is weer geopend. Al de daarin
opgezamelde kunstschatten en de gewijde herinnerin
gen aau den voormaligen bewoner, zijn tuin'je en
zijn slci'ikamertji1, alles staat den pelgrim naar
Weimar open.
Do Goethe Gesellschaft houdt dit jaar hare
algcoeene vergadering, zooals het ook niet anders
denkbaar is, in de feestdagen, tor cero vau het
honderdjarig bestaan van het Weimarsche
lloftbcater, gerekend van den dag, waurop Goethe
de leiding ervan op zich gc-no;jien heeft. lieden
begint het feest met do opvoering van bet eerste
gedeelte van Eaust in de bewciking van Otto
Devrient. Ik weet niet, of deze bcwt-rkir.g reeds
in Holland is opgevoerd, en zoo ja, hoe het
oordeel er over luidt. Wat mij betreft, ik beu
dankbaar voor elke poging om G'.ielhe's Faust mier
en meer bij hot publiek bekend te maken, moch
ten ook deze pogïpgen niet geheel en al aan mijne
opvatting voldoen. Zoo ook niet dezo opvoering
als mysterie i;i tiveo dagen mot de uitstekende,
maar dikwijls te rijk ilhistrecrende muziek vau
Eduard Lassen. Do uitvoering zelf' strekte het
Weimai'srh tooneel tot eer -. zoer goed was liet
optreden van Mevr. Wiecke-lialbcrotadt. Vijf uren
lang duurde de speelavond, maar er was niemand
in i!o eivoilo zaal, dio don schouwburg voor hot
slot der voorstelling verliet. Van de muziek
noemeii wij als bijzonder karaktcfisiiok het lied
Der Sel iit'er scürniick'.e sic h zmn Tanz" on do
teo.'crseènts.
Wcisnar, l Mei.
I IN-V
Weimar, 5 Mui. Zooeven kom ik uit de twee.lo
i'.'.estvi-orsteliir.g, hut tweede deel van l'aib,t iu
'lilo l'jvric-nts bewerking, als mysteriespel niet du
iiiiizick van Kiluard Lassen. Hij dit allegorische-,
;:e( r praeidige Auss'atturgss'ück" past de
inn/ii-k veel bo'er. ja is ep so:n:uigo ])l.iats -n
vau overweldigen lo werking. Zoo in het kw.-ir'e-!,
ij'.'ai'g ilcr Le::niipeii. li''t .iciioonsto wat 7i;on kan
zier, \s as .Ie !;ïoe,,',al 'tok in de/e be\vö''ki:ig itl,
cp h: t 'üop.Le! gebracliie scèu vaii ' i, il-1 n; <. Do
M;or.-Tel!ing w,.s ZoO volnl-akl wat do llililfTi-t.
rn.'eiïko ma':!iit,erio en niiMveu-srèiiöbetn-ft,
dat bef !enij'i'oepo;i van don maeh'rienmi'ester
aa". het eind van bet stuk z.-er Lï-TC'-htvaanlig'.! was.
\Veiuiar, ij Mei. Van Peter Coniclius,
de,:i iioi f van ilwi ;;roo;ea Uuitsclmu sdiiuior Pe
ter vou Coru-.'o.i-g i-- b-'.ien ei ;io lüigeiati'n ojiera
opgevoerd, in tegiv.woui'dig'p.aH 'uu zijn >v
diuve en kindi-LM en lu-t g!;!ic'ii!o \Vi;ii:iarscho
lief Ed. Lns-,eM iu Weimar ha. i haar vo'eiódigd e:i
g::i;il-tri,iiie!de!.H. !!>'( SIH-C.-S vas seaitiereiui. Las
sen d.i.f.k.ro uit /ijn naam ee di'!:i deT iarniiie iiet
pubuik. dj saiisiur. hè. t koor, het on -h''ster; Lij
verirat ook den uitilek-'iide;; tlifatermcestcr t.'i
opera-regisseur Brant te neenïe:!.
L. Sdi.
A vNTF.E'.-IKXTNOUX iCiüLDEi'AÜNST.
pers kan vinden. Want i t'n'ir /iet iiie.i va-ik du grooto
kuü>t die np op'ii'.are tuiito.'p.-.tciiii'gcii te
zoidzaain is, of er oiidci' h;'t ido:,;e i.\ iit ;;i''id,:.'i' goed
d.iu i'i eoörus!ig tertiek iu zien e.;i to goniotou
valt. Teï'ivijl do o::i>'ieeie teido.iiïsteiliiigen steeds
m.-er 'iie' Uir,\k:cr a-.t;in-.';:ïe-, va k>,K)-^a!e bazaar-,
(\v ?..'!!? 1:1.ui b')V.-':i liea t,; .lii.-i'ut'-t.il het laatste werk
\M.I loviMuloii nature;'!). g;\:i.ii i:e !;ii:i!-i!-.o.'.pi;is va l
siii'i^k de ordi'iaire iiuirkfwi.n' weren uit b:i:iro
ka'iuiv, on /oekea zj \oor dj ver-ï: J;;ko !ie!
lioi)
to ivin-ni n vi''0;.'iej'.
In d.;:i liaar Ir.-dt do ';,:r lk;iv':.:e:; al s.hï-.!-;
:;eru:ni'v: ti^d hot pi-!viie.;e, <--:\\ i;oe,I i!ei:! v.-1:1
l.ct UnNte vat l-r-.'.ol.s eu o ?: ?..?-?v e. i ? a'.lu.s w:-.t jakod
en \V:lii'ni Maris uit hun iia'i.iei; ;r", ?, :\ to
ku:i:;i'n laten zien. Ah'Li' h.:" is \\iii \V's:,?lihgli
?,.),.-:i' die er v.-'.-'Vhinre.i i etet ai.i o-i ftei'k
v.-..: Li ;::? -n.-!/.'! schild- r--, ::-.a.'-r eu.jf h, t
or,g.,:i-i ei'.-1 _' ''-er>; v,\:i vr-'oi.) :o !;0-;<':u!,u::-e'i.;- >"i 'e.;.-r
i:i /i; i d,-ilig i-iiiieii wo'-t :e veiiirijge". >??:<
v.'i.: :'-'},-. {\-\'.~, r,t' en toe b< zo: k-, 1-eri 'lei't. r In-.- V'i
\y:>f .'-.- l.'ior-t va.!i .!e-.:,.:i \\< l J.-1, da:; ne-n e'
\'or.'. den v."n.'!< ex') ?--'i'i'il' \ :-.'- k\ i se;s"g,i voei'
z:.i < r..a-.i cei va'Töo z-^!:! ?.?.?i;io e;d! k-r> n. -:\i
'.'.»????'? ! .'-nu; v, ii..:i ..ev.el..:! ;i :i ieL'v\'.'.ar',-i:i h i
j.?,.-?.? \!i'-i..-. een .-'lik e,;" i,! n.djM; .?c':--1.! ;l::j
ii; t i\:>, fi:.-^.-!i--ïi nr..:ikM r;.'Xo'-., v!-k '.'! w.i-^.r
:-.'.ia l-, e.-;; or.; iiUoii.lo ,U-.;u-.. lij i; >c'.uc'i< i/,
i.n-i. ie;, d.M i. r r.'^- li'i\--.;..ri v-.i-..''i, reeb: ;i ;. . i'-_:i
i o ,-. l .-!.?,.??:';)', ,/. O),i ,].- ,-. l.'.G.ld':,,-. <'f.\-t^\
.... : ,','i '. e.'ViillO o O!'!,1. .ÜO P! ':1 VU l f O!' Xyie
gezicht van den wijzen, profeteerenden mensch met
dat boeiend vreemde licht in de zachtmoedige oogen.
En dit heele tafereel is in een sombere deftigheid
van tonen in een diepe gamma van grijs en wijnrood
aangezet, in globale, welsprekende
penseel-trekken,?de figuren zijn grootsch omlijnd als een
krjjtstudie van. Micbel Angelo, de uitdrukking is, ab
soluut oorspronkelijk van karakter, zoo diep aan
grijpend als het ontwerp voor een bybolsche com
positie door Rembrandr.
Van Vollon had Van Wisselingh drie nieuwe za
ken. Een groot stilleven van eenvoudig
kcukengerei uit zijn vroegen tijd. Zoer voornaam zooals de
grooto sobere vlekken vol tegen en in elkaar ge
schilderd zijn tot ecu deftig verzorgd geheel. Ook
een Sneeuwgczicht van Vollon, zeer fiju van toon,
vlot uit de losse kwast geschilderd, en een zeldzame
impressie van een Boseli met teere tinten van
ij'groen. Ik zag er nog een mooien kleineren.
Courber., gedrenkt in donkeren avondtoon, en een
f'raaiep, inuiutieuzen Corot. een gezicht aan rte
Seino in do omstreken van Parijs, zilvorblank van
dag niet in de lucht vsoral een teer email dat
het rijker maakt en verinnigt. En een ongewoon Me
dusa-hoofd van Kicard, en drie nieuwe
Monticelli's waarvai een vooral heerlijk, een kleinere
compositie van Turken met bonte jassen, pralend
in do zon, ten prachtige rijke combinatie van
sterk oranje, ivoorwit, ciiroengecl en zacht blauw.
Bij Tersteeg zag ik een allermerkwaardigst
schilderij van Corot, op het eerste gezicht eigen
lijk 'niet Corot-achtig, nuchter denkt men, bijna
prentachtig. De lucht en de booruen suizelen nieti,
geen aimotleor die mysterie geeft, geen droom
alles staat er in zuiver bleek zonlicht, in strakke
zuiverheid. Maar als men er langer voor zit, wordt
dio droge zaudige landweg met zijn stijve hooge
boomon aan de eene zijde, en graan op het lami
aan beide kanten, zoo schraal, onhandig >chier,
als hij geschüik-rd is, tocli zoo naïef oprecht, zoo
argeloos natuurlijk, zoo ongeloofelijk eenvoudig
gtvien, verbazend inderdaad en prachtig van sim
pele realiteit.
Ook was er een nieuw schilderij vau Willera
j Maric. oen groote weido met veel koeien heerlijk
j uiu kleurkracht e:i kostelijk van teekening,
bet rijko er in vau zijn Molkbocliteti en kalfjes
aau don sloot, waar hij dau gewoonlijk donker
ge'noomta achter maakt, rnaar dat hier met de
gouden openheid van zijn blanke luchten boven
| uitgestrekte plassen, niet een verren lichtEn
horij zon. Dit sciiiMerj gaat over een paar wekea
| nar.r do groot u tentoo; stelling te Miirichefi, waar
j het. met d o Molkboeht vau ,, Arti" die ook in
S'utfgart \\a', en dio iu Dordt daarna een vaste
i plaats zal vinden, e:i mot het groote schilderij
dat in Parijs op de 'Wereld-tentoonstelling en
! later veranderd in dea Haag op de Stedelijke
| wav;, en dat nu weer geheel overgesehiiderd werd,
i (on verleden week voor het D'irdtsch Museum
voi:l aangik.-dit j Wlileul Maas uitstekend
vei'iegenwoo.rdig;;:i zal.
Do heer Dr. J. A. Wurp te Groningen, die de
r.ie.u-vo i'oi;sianti)n-Hi-yj;e: :;-(:di;io bezorg', vond
j te Anisterdan iu do h.biii'üioo.k van do Kon.
A ai,.mie een merkwaardig liriik-tpik aufobiograiij
va-i Ileygen1-', in liet Latijn geschreven en in 1631
aïgcbroken, waarin ook gespreken \vorlt over de
i schil.Iers dio JInygoi:s gokond. hot-fr, morkwaurdige
lihtiizijdra die de heer AVorp in Und-IIolIanJ
; biiiv.'jnkuit zal p'ibHoeoren. Onder de Uo!liiiidsch,a
sclnldors van die dagen prijst hij voora' twee
i ee:.vou,H,e, baardcloi-zo jongelingen'', ilembrandt
en Lie\e::s, en Lij doelt modo van don torsten
oen K,--;i:derij gezien te hebben, dat Lij niet
i o;it!iia'>,ia>!iio aldus beschrijft (woordcïij! c
vortadn...!: Lap.t. heel Italiëkomen en al wat er
sc-'ert de vroeg.,to oiitiluid vi.or fraais in
bowondcren^waardigs is. Do houding van Judas
:d;c.::i, om l:-.er niet Ie spreiicn van zoovele
bev,'oip!erens..va.'t'Migo figuren in n werk; van Juda»,
j d-o r.t'i^t e;i j.uniae/'t, vergili'enis afsmeekt en haar
i tocli niet hoopt of d!o h;.op op zijn gtlaat
uitdriikf, .bit M'oose'ijke gelaat, do uitgerukte haren,
i l-.e.!, ge-elieurdo kleed, do getrokken armen, da
har..Ion ton bloede too inoengeknopep, do knio
j nceri;i b; gen i',,or eene onvrijwillige beweging, In t
; gohee-o licliaat.i bevangen door een
bel.di'gensi waardige wocst'.ioid. dio figuur stel ik tege; over
i al het schoone dat vroe-er eeuwen hebben
opgc! leverd."
! D:; keer \Yo.rn vond dit u-liilk'rij vau Remhravult
nergens opgoij-cvcn, maar t-ehi'cef er over aa i
l Dr. i!;'od'i!:s dio het evenmin kend-% ma.ar varj iii;
j \ond>.t van deii heer AVerp, kennis gal' aan den
ln:er Eiüe Mieiiei te Parijs, wions gro-jt weik over
i!e.-;ibra: dt in i,'eeOi-.iber verschijnen zal, cu die op
k', t oo_-ei blik nuf iiiiriijk geheid met Keuduandt
i bo/.'g is. DJ keer Mielie! mocht door ecu toeval
jni.-.t lot het d.ior liuy^hor.s bc^ehrevcn schilderij
ontdekken, 13;j den beer Haro ging hij namelijk
i een vi'oiiivcnpui''rct \an l!cni')rainif, v,aaruver
' kv,-e:.;io was of het Sa^kia voorstelde, nog veer
: een--x!-::'!. ei: (kt:.r vond hij in een schilderij,
waari over nij eerst geaarzeld had of het niet vo^r een
i L\-\e;.^ r.i"0:-t. woi'.b-u cei;ou,lop. den be,vustcn
l!o i'br;(n.lt guhoeïboantwoordend aan do tloor
l!i:v.,be,.s :;, ueven bi'sclirijving teiug. Hit is ee-.
-::ii:; uit Ij, -.lüraii'.'i's aHei'i: oogsten tijd vau
tu-": M-.ii. n KiJ7 en nii'.i, toen do jonge nieestc-r nog
i :o LI , ICH woovd".
ii, ijo u:i ,u.-i''gi' niedei'.eeliiigea dio Dr. Werp iu
O,bl K'i'.bu d -\e'i ''.ïil, CL; iu net ti r perse gaan-Je
g!v,o,o wei-'v va:i lielie,'. 7.->,\ men over de/e beidj
oo-e ;;!,; .,..'--, die vi,. r do kor.i is van pyghen.;
e.ii i- i.-- - ;.:::;np.;'. en voor die van IleniiirAndts
vrie.'-'o kei.---7 o- rio,'e v«.n xoovetl bolang zijPs
e...\;'i ii 'k niei-r !;ixoi:d.:-rbede-i vindon, do.n ik bier
v,loi, o:,ij; ia do gelegenheid gestekt werd.
daari), nr ,:,? lii'.ua l'Ve.lerik Muller & Co. to
An:!?('.:: '., :\ '/..'.''. tlc:i .':(i.iio:'i Juni ee.i virkoi'-;nng
go;..:?-..r.i -,?;?) .'on v A n oui'vo ie;.ke;iipgen at !:;em-.li;
v.-.-i ?'. ?? v. i'/ar-'f-lin^cn v.'n Mi'. S. il. de U
Sa!..,?.;.??.?? :o iCM.ip.u'ou Dr. C. Ekan:".'.',: llarjiom,
_\a.; :? >-?' ,o/.-;'- -i '-.' l V''r-:"ii.ie!.n.i' behoor !o ". a,
b- t .'; e.;.-::, o.-'; v:.:: Phik'p-: II Hertog v fin
l'omr:..,-:.. :?; i::i7 !.;j T.;K !,..iv!.f, en w;;arri
ver;e::e;de:i L'.anirl.s \ etrloii.e;:. \"i.rdtr VinUt meu