De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1891 14 juni pagina 2

14 juni 1891 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Na. 729 Kunst en Letteren. TOONEEL TE AMSTEKDAM. Kon. Vereeniging: Het Ned. Tooneel: Francesca's Huwelijk. De Kanstbacil. Grand Théatre: Van Meppel's avonturen te water en te land. De Poppenfee. Het drama Francesca's Huwelijk van den heer Alb. J. J. Seidel, dat ik vertoonen zag door de Kon. Vereeniging: het Ned. tooneel, heeft onge twijfeld eenige letterkundige waarde. Ik kan mij voorstellen dat de heer Saidel met zekeren wellust aan het werk is geweest. Ia mijne yerbeelding zag ik hem zitten schrijven, en met genot de beelden, de woordschakeeringen, waarvan hij bij onze Nederlandsche klassieken de voor beelden had gezien, en die zich aan hem opdron gen, opteckenen. Zio kwam er in zijne verzen nu iets machtig wuivend als van zwaar begroeide takken, en dan klinkt het weder kort en knap pend als een vuurtje van bcukcnblokken. Met liefde en zorg heef: de auteur zijn geestes kind gekweekt en groot gebracht, daarvoor ver dient . hij lof maar juist uit die wijze van werken is een groote fout geboren. De heer Seidel heeft zich door het geraak, waar mede de vereen uit zijne pen vloeiden, laten ver leiden dikwijls te veel te zeggen. Er zijn vele oogenblikken in het drama, dat do wijdloopigheid der sprekende personen hinderlijk wordt. l)e kunstvaardigheid in het smeden der vsrzen speel de den auteur parten, en dit wreekt zich op den toeschouwer; deze, die de daad vooruit ziet, keurt de beschouwingen van de handelende personen te langdradig. Dit is een bezwaar bij de vertooning, bij de lezing zou zoo iets niet hinderen, en daarom sprak ik van eene letterkundige waarde, aan Franeesca's huwelijk niet te ontzeggen. Vooral wan neer men een drama in verzen hoort, komt elke ?yalsch gedachte strofe uit, maar van het werk ran den heer Seidel rnoet ik getuigen dat ik geene regel opmerkte, die tot een lach wekte. Het is met den ernstigen wil om goede taal neer te schrijven behandeld; dat het hierdoor hier en daar wat knutselwerk is geworden, is begrijpelijk. Ik ben echter overtuigd, dat de heer Seidel oeue proef heeft willen leveren, zonder te verwachten dat men die dsidelijk als meesterwerk loven zou. Wat de inelkaarzetting betreft, ik acht het steeds onwenschelijk kinderen, hetzij in natura, hetzij nagebootst, op het tooneel te brengen. De stem van een kind harmonieert niet met de zware klanken van een drama en liet is toch meestal daarin dat kinderrollcn voorkomen, terwijl het gesjouw mat een pakje handdoeken gewoon weg be spottelijk is. Ik zo* het dus beter gevonden heb ben als de auteur dat kind niet in de handeling had gebracht. Overigens is de geschiedenis niet nieuw. liet is meer vertoond dat een jonge man, op het punt staande te huwen, in zijn voornemen verhinderd werd door een oud liefjn. Mnoi gedacht vond ik de aanduiding van het verschil tusscb.cn hetgeen Galesso gevoelde voor Francewi, en zijne liefde Toor Emilia. Heel go-;d acht ik het slot gevonden. De oplossing, dat na het gedwongen huwelijk m«t de moeder van zijn kind, en de zelfmoord dier vrouw, die herstel van eer verlangde, maar begrijpt dat er van een samenleven gcan sprake kan zijn da oplossing, dat nu de priester de band op Ga'ezzo legt en eerst boete eischt, vóór deze naar Emilia terugkeercn kan, is even een voudig als juist. De knntselverzen, hier en daar voorkomend, maakten hot zeggen moeielijk voorde artisten, die niet als de heer Schoonhoven in hot spreken in gebonden taal uitmunten; de gorektbeid der be aan te willen. Je rnoogt zeggen wat je wilt, maar 't is een dwaasheid voor een man en een vrouw om te trouwen, tenminste als ze zoo arm zijn als hier." Regerl was overeind gaan zitten en met haar dorre hand driftig op het grove linnen slaande, zei ze : »Vraag je me daarom om hier te blijven, om me dat alles te zeggen ?'' »O, er is' geen grendel op mijn deur, je kunt heengaan wanneer je wilt," antwoordde de houthakker vroolijk, toen, een bank bij het bed trekkend, begon hij : »Luister eens goed, Ilegerl. De wereld en wij hebben niets meer met mekaar te maken. Onze tijd is voorbij. Maar ik heb er dikwijls over gedacht, hier in mijn eenzaamheid, aan al die menEchen, die trouwen, om het einde van deze duivelsche wereld tegen te houden. Ze krijgen een hoop kinderen, die ze moeten verzorgen en den mond open houden. En ?waarmee! Dan worden de kleinen groot en de grooten worden oud, en de kinderen be ginnen te vinden, dat er geen plaats meer is tusschen hen voor de ouden en ze zetten ze aan den weg. Je hebt aan ja zelf'gezien, hoe spoedig het daartoe komt. Ik heb er niets geen spijt van, dat ik niet gedaan heb als iedereen. In der tijd, zie je, heb ik meer dan eens liet plan gehad o.1» het samen maar te probeeren en misschien was het dan net geëindigd als uu, voor n van ons beiden. Toen je getrouwd waart, heb ik me dikwijls verbeeld, hoe het leven zou zijn als ik je man was geworden. En op het oogenblik dat ik je hier zoo zie, nu is het, of dat wer kelijk het geval is geweest, alsof je nooit een man en kinderen hadt gehad, maar we hier altijd gewoond hadden, alleen met ons beidjes. Het lijkt of mijn leven een droom is geweest en dat, wat ik dikwijls droomde, mijn werkelijk leven was." Hij nam de hand der oude vrouw, geel als perkament, in zijn groote, bccnige hand en drukte haar teeder, als in den tijd van hun vervlogen jeugd, terwijl hij voortging: lk wed dat de ellende en al het ver schouwingen belemmerde de handeling. De rollen waren overigens mooi bezet; de dames FrenkelBouwmeester en l'auwels-v. Biene toch speelden samen met de heeren Schoonhoven en de Jong. Zelden heb ik zoo gelachen als bij de vertooning van het laffe kluchtspel du Ku-nstbacil van Rudolt Kneisel. Hierin loopt de zotheid zoo dwaas toe getakeld rond, dat men er benauwd van wordt. De schrijver koos tot hoofdsujet een rentenier, die bezeten is door de kunstbacil en de voor stellingen leidt van een liefhebberij-gezelschap. Zijne ijdelheid als dilettant-tooneel-directeur zou hem er toe brengen, zijne dochter ongelukkig te maken, door haar op de planken te dringen, ter wijl zij hare roeping voor huis- en kinderkamer gevoelt; dezelfde kwaal doet hem bijna zijne spaarpenningen verliezen, en den haat zijner me deburgers winnen. Gelukkig wordt hij met schade en schande wijs. Do heer Kneisel is klaarblijkelijk zeer achter de schermen te huis, vreemd klonken echter som mige grappen op dit tooneel. De amatenr-tooncel directeur zegt ergens, dat in zeker gezelschap geen goode regie is, daar speelt iedereen voor zich zelt, zouder op de anderen te letten." Is dit niet een g'.'iol, die menigeen tegen de Kon. Vereeniging heeft'r1 Eenige oogenblikken later komt ceu der artisten zijne rol terugbrengen omdat hij weigert mede te doen. Hij werpt ten slotte zijne rol voor do voeten van den rentenier. Wat" roept deze uit, durf j; dat te doen dan ben je eengroot acteur!" Vermakelijk, ofschoon van bijzonder laag allooi, is de grap van het nieuw uitgevonden schmink, dat na tien mimiten zwart wordt, zoodat alle gegrimeerden in negers veranderen; nog vermakelijker in hetzelfde genre, het uitwerpen van de drie Keupers uit het hotel- Vielick, maar het neusje van den zalm is ia de Kunstbaat het tooneeltjo waarin mevr. v. OHcfen zulk een succes heeft. Deze geestige actrice, tot veler groot gonoegen overgeplant bij het Ned. tooneel, stelt een jong meisje voor, dat voor het eerst de plan ken zal betreden. Natuurlijk is zij zenuwachtig en nu geeft ieder haar als couragewater een glas port te drinken, zoodat zij weldra ie lustig wordt. Zij voelt de woordon van bare rol ontsnappen, eerst een voor een, dan bij regels, bij bladzijden, eindelijk bij geheele bedrijven. Dan zal zij haar rol nog eens overlezen en het eerste bewijs van de u'twerking van do port geeft haar uitroep: U, die domme kopiist, hij heelt de geheeie rol on derste boven geschreven!" De lachbuien, die haar nu overvallen, worden meesterlijk door mevr. van Ollcfen vertoond. Dit tooneclrjo heeft voor goed mevr. v. O'lefen's positie bij IK t Ned. luonccl ge vestigd, liet was even uitmuntend in het vroolijke als haar optreden in lleddn Gab'cr als 'l/ten icxtvd ia het tragische. Kaast mevr. v. Ouden trok de heer Spoor hot mees' de aandacht. Ik had in lang niet het ge noegen dezen heer met zooveel animo te zien spe len. IH het bijzonder is ray bijyebieveri de wijze waarop hij gekheid maakt tegen zijn vermeenden schoonzoon, en zijn heengaan als hij togen d.ni a-nateiir-tooneeldirecteur heeft gezegd, dat diens kiuistbacil nu een volwassen nijlpaard is ge worden". De hoer Schulze, die de zwo hoofdrol vemiUe, is m. i. altijd te veel zichzelf. Hij mag een mooien kop maken, hij mag onbetaalbaar grappig zijp, maar bij is en blijft altijd Schulze. Xiji.e handbewegingen, zijne intonaties, zijn gang, nim mer brengt hij er verandering in e:i daaroia staat hij op da derde plaats, waar hij, volgerij, zijn titel, vooraan moest komen. De heer Smith, van den Salon naar Lier ovcrdriet, dat je eerst van je man en nu door je kinderen hebt, je den tijd heeft doen ver geten, waarin we zoo vrij en vroolijk door de bosschen liepen. Weel je nog die plek, waar we altijd weerkeerden, die opening ia het bosch, waarin men de vlakte zag liggen met zijn dorpen en wijngaarden en de uer<ren, zoo blauw in de verte. Wan neer de zon dan zoo helder scheen en de wind door onze haren woei, wat waren we dan ge lukkig en wat leek de wereld mooi en rijk.'1 De oude houthakker zweeg met een zucht, starend in de veile, de rimpelige hand van de lief-te uit zijn jeugd nog altijd in de zijne. En voor de oude vrouw op hel bed scheen het, alsof de naakte planken der hut verdwenen in een nevel, alsof ze plotse ling de opening in het bosch weerzag, te midden der geurige dennen. In de heldere zon schitterde de vlakte mee haar wille huisjes en gouden korenvelden, met haav wijnheuvels en bergen op den achlergrond. In (Ie takken zongen de vogels en daaronder. op het gras, zaien twee kinderen. De stevige jongen, met zijn isreede .Behouders, had zijn umi om het mollige halsje van het meisje geslagen en met z^n vr.je hand trachtte Jnj haar rond kinnetje te vatten en zijn lippen op de hare te drukken. /ij zag hem schalksch aan met haar groote, zwarte oogen en sprak : >:.'?? bent. nooit tevreden. Wat blijft, er dan over voor morgen ?" En niet haar beide handen weerde ze hem af en vatte toen zijn hand in de hare De oude Ilegerl hield Uissehcn haar ver geelde vingers de knokkelige hand van den houthakker. En zacht mompelde ze: ;;Wat is dat lang voorbij '." Dezelfde droefgeestige glimlach vloog over het gelaat der (wee oudjes en lang nog hie ven ze zoo ziilen staren naar het vensier, waar de donkere dennenlukken langhaam op en neer bewogen. En oj) de scherpe, zwarte denneiinaalden vielen de zachte, blanke sneeuwvlokken «eer als leedere, witte bloemen. gegaan, zag ik ook voor het eerst in dit gezel schap optreden. Ik zou diun heer een stijven nek toe kunnen wensche.;i om hem af te ieeren bij elk woord met het hoofd te knikken. Dat is en blijft altijd de grief, die ik tegen hem heb. De heer v. Xuij'en speelde heel aardig zijne zwij gende rol. Verder traden in dit kJuc.iiti.pel op mevr. Stoetz, mej. Lorjé, mej. de Vries en mevr. Verenet, en de hceren Tournraire, Smits, v. Dom melen j r., Verener, v. d. lliist Kombaeu en v. Ast. Van dezen werd alleen nog moer in het bij zonder de aandacht getrokken door mrj. de Vries en wel orn baar lief uiterlijk on leehjke uitspraak. Van M'.'.ppel's ai'Oi'liiren ie lantei' en Ie land worden d >or het teruggekeerde ib.illaiulsc'ie tooiieelgezelschap van de liii. v. Lier in het (li'andt/tc'ttre vertoont1.. D,t toor.eekstuk ine-t zang en dans is een echt k<Tmi.s,stnk. liet spoelt te AmKterda.m. gedeehelijk aan den Amsle! bij ;-jciiolIebru-.; ?zoo binnen- ais buitenshuis, naar het schijnt OOK in den tuin van Cnj'u JLt</K, en \eruor op een > huwelijksbureau. Xiut mindev dan vier paren | worden in den loop \an het stuk door lief-Ie i aaneengesmeed, in het eerste bedrijf Joopt r. Jltjyei ! reeds gevaar h; de bruine golven \ai> iien Am-.it.-l zijn strooien hoed en zijn leven te vcriie^en, ceu papegaai en een hond komen door een noodlottig toeval om emoties genoeg, ter.vijl liet oog nog onthaald wor.lt ou een gemaskerd hal lu liet i laatste bedrijf, waarb.j mevr. A'idró als k.-e en i r.iej. Adu'Cgt als marketentster een heel aardig iieuur maken. Ken komiek drietal wordt gevormd door de hh. Manta van Xieuwlatid, Juiyens tri Havema^te; een allerliefst Zeeuwtcli dienstniei-je is nuj Cohen, de heer Lagoiuan spee.it met ijver voor den huwe- j lijksmakelaar, maar liuven aJiüii en voor allen gaat ' inavr. Albregt-Engeknan als trouvvlustigo zestig jarige maagd. Dader do vele coupletten, die ge zongen worden, trekken ook die door haar voor- ; gedragen het mees; d« aa-ndac'at. JS'atuurlijk kwam i TJkimarck er bij te pa>, m-iar tie vej-kie/;irigssi.nj-i i on Surii'.amocoiipk'ile:! vonden dei; i.ieestcn hijval. Veel attkch zont is bij tic bereidi ig van dit ; tooneelspcl ook ai niet gebezigd, maar ter ver goeding heef1 men ook geen misbruik gemaakt van ! Fransche ii-.'pcr. /o ,ais vroeger de pi;ppei,ka,steuvertooüer zei: K" ivurd! geen ciivei-;ogen woord ; gesproken, en dat is vooral een voordeel met bet oog op d-; vertooriing var, de JJuj>i».i:/<:e na die van Van Alrjipei enz. Feu gro.it deel van het publiek loc!i bestaat uit ons jonge volkj', da', mot he\vo;,derende ougen het mooie poppen eatiet ;ia;iscijoiiï'--t. Ik lieh dit t u reeds -1 meermalen gezien, maar nog i.cei;, het niets van zijne bekoorlijkheid voor mij verloren. Ais ik ee-jigo aanmerking wikl<: maken op de wijze, waarop net nu vertoond wordt, zon het zijn dat sommige der artisten niet ernstig genoeg zijn. De Ciiineesche pop p TrfiKU'enh; zied tie weeMe hare parasol te verplaatsen, een der bedienden i kittekio don -,itixnr. ir,et zijn phimc.-.u, de (iiyt:ri ii listeitlen met cika-.ir, toen zij ..cluer de i'opp-'i.kM stolden (.'«it zijn alle kleinigheden, me . inet, voor inou;en komen. \\'il ta- l'ii/ijirii/ie goed slagen d:ia moeten a'ie modc-verkers ti<-f"ig Zuil als Turken. F<;. [ MUZIKALK KR] ITFKKX i ' De <:<>;.cerU-n begi.-:-i:e;.i oindol-jk op 'e houden en d u.s ben ik 1:11 in de gelegenhci t de werken i.:' bespreken die ik iee.;s s-tiert l.ii'g u r aan kondiging oritvHegen her, doch wairvoor iu den winti1:- g- \voor.hjk geon plaaUntimte beschik baar i^. Voor ditmaal begin i1-: rret d.': --Koningin \Vilhelnrin.'i-vVals" van \\'. J. l'.i;r.,s. voor i'iauo '?). ? Onze Ki/ra:iiboeke:, : de mclooieea der l>.-ahr,."n, Dof en lïcdezaog-'ii (-'ervo'g en sint) ve-or orgel niet (-f /.oveh-r peiaal. lea-iiioninrti (.,(' piano door .iaii Y\'. F. Bran.i.s Siuys -j cu de: ..'\iarclie tie C.':iravar.e" p.'iur pi-uio par I>e;i-'i'a\onx, opus j Xaar a-ir.Ieiüiiig vfin de 'vVals eene eptnerkh;;: VeoriT. iiet ver.v inderL mij daf, dit stukje, erenais. zoo vele geiegenh id-sUikkvu, Ier recensie wurdt ait ;geb :.lon. \\':it is loc;! het gevai ? i \'o->r wals--.:, i'i-L'^eiien, pol i<our-i's (hoe slec'it ook van inhoud) is spoediger een uitgever U vinden dan voor degelijke '.verken. T'h is eene treurige beke.-.tenis, doc'i het is helaas waar. Komt er dan eok een gdegonbeidssluk y;ltl dii gehalte mei (en \\-rbiük(-ii-ien titel in het ln'.ïii, d.111 staa- loe'i verbaasd over nel, grootïi ; debiet. Ten b(-\vi;ze hiervan ka;i dienen dat voor cenije jaren een niar-eh voor j'-iarui <>p liet nio- ] tief: Schuieren nuiel j-; rji-:ar." niM het trio: .Haag-ene I/vn", u'tg geven en bij dir;zendt ilL'n veriiiK-iu vrt-rd. Ik weet niet hjeveei lierdrukkeu | ! er toen wel iModig \v,i.reu. j De iii\gev;-r \veel dus vooruit dat bij b'j derg? lijke werken Zjiie ko, lo-i mini goed maakt, i.'i.ia* wa.triiin nu i;en ;ifkiiii'o;id tioi-ieel iii-ire! l ;kt, lie'.g-'e.i die tiau-n toch vr^èr Hvijl'elac.ijii.' roa-skt ? De uitgcv'r verzoek l, tn vonnoVlen, dat een c\. ? ;i;U! II M. d.' Koningin- U-geiilrs i-; aan :el»o'.len en dat h. t sciirijveii van (iank'oetui.niig van II.M. v-jor irij liij hem ter iiv,a.re ligt. i J k ve.-üi -1-1 dit Jiileen om ie ver);i;rerj da' iïi votntiaij v-,rs^hiie-n i we, st-h te blijven van hot , verzoek o;u ir.ed" Ie werke,] t-.it liet m.ik-.-n van [ Rclame-, 'l::ar dit a!l rnu ,st (>p o: z,?n w -g ligt. i AIijM oordtc-1 over deze wals is, dal ik' h.-t or-geji.-i"t en oneerb:ed g v::.'i den heef 1'aaiH vin i, 11.il. MM met deze plaue cu ooiiaielig ! gesehreveii wals lastig Ie vallen. | Jiij e nnp jneere liever L iel, ;ds hij het niet bet-r kan. ' \Verkcn vau dit gelul e stel ik mij clan ook voor. in het verv..':g inet de \voor de;i a m te tiuid;-:i : .Niet geschikt voor ksprtking.' : * * ':' Viin O 'ze Ko,ra:tl'o...i:-koii var. Jan W. F. lïrandts > lï'.iys heb ik reeds de vorige ailev't ring iu het b 'gin van tien fgel > >p.?n wi ,t.cr aan jek-mtiig-l. De goido cigtüschappen die ik toen heb opgemerkt e:i ve:-iiield, vii.d ik o >k in dit ge leelte terug. Ik had g.'h)(ipt tie voor- e;i na-sp?leu, beneverg de harmonisatie van de Dorische Psalmen wat serieuzer behandeld te vinden dan bij de vorige afleveringen; terneer d>:ar de componist iu zijn voorwoord zegt zoo weinig mogelijk te zu'len afwijken van de oude kerktoobsoorteu,. waardoor het geheel een eigenaardiger karakter behoudt. M-1 recht bad men dus kier pene zooveel mo gelijk c-)!.spqri"nte liirinonisatie mogen verwach ten, betgopii voistr'-kt rdet het geval is. Fr worit te veel gemoduleerd in de dorische voorspel.-n, terwijl bij de dorische koralen in de rnid-lensteiriiiien te ve?l de v-Thooufde zaveride toon wordt aar gerond. IV'j de b werkingen vaü<!P (Ircsror'aa'-.schp ge zangen ten dienste van den Katholieken eeredienst (vooral die i-i Dui'schlan-! verscheiifn ziiii) kan reen ccr.p ?c-er coiiserjiiente en strenge r armonis;:tie \an die l-ifj.-scortPii opöiprken. 7ij zijn dus, iu dit cpzïeht, als m-odel aanbevelens H'.=l. komt mij voor, dat de lieor Brandts Utiijs, zplf-1, inet bei'.on.l van de door hem gekozen motieve <.} bij de voorspelen, gemakkelijk op conse(eieiite wjze de harmoiiisaue had kimr/en be werken. Overi;>-ons valt er, wat s t-'m voering en bewer king ranga'tt, van ir--t geheel veel g-ieds te zeg gen, ler.vijt de rrtgave niet z 'rg is tavrezieo, (laar ik bijna gf'3"o rukAuit' n gevonden heb. Il'r-'ivel dn- dit werk 1,'iet get.-ee! v-ddost aan, de t-isc'ipn de de coinpooi^t zich zei,-en (zozeer te-cceit') gestel l h - cf--, gel jof ik toch dat deze be\ver!iiiig d-oor tiik.ttani-oigani^ten niet nut en ge;.oegeu hij de gtidsdienhtoefjiiiiigen zal kunnen gebruikt worden. De lez:r zal wel v-rbaasd zijn over de gril lige opvoigir.g waarin ik de toegezondene compositien be-pret-k ; doe!) ik hou l mij aan de volg orde wnanii a ij in-j zijn toegezonden. Ik kan 'diter i.iet o;jtkennc'U dat de sprong van Onze Kor.'i.iib'.'ckou v;n JJra.vdt.s liüijs op de Marche de t'ar.tvai'e1' wel wal h-jel groot is. Is Kn-Tayonx w-.-rk -üjk een zoon van de woe-liJH of we' een IIag!-na:ir pur sa'.:'j;V Ik w eet hel niet. Hoe het zij, kei tornt, mij voor dat bij (ais hij ten inins'e een beeld van de wiestij/i heeft willen gei-e,i) zeer goed geslaagd is. \\jirit ik heb in zijne compositie niets gevorj, den dan eeue woestijn, m. a. w. volslagen gemis iiau ge-lachte, vorm en i'.koud. Ds b^ide motieven in C mineur en U majeur zijn onbelang rijk e-i volslri-kt niet verwerkt, bovendien wordt iedere ira-e \:.-i olit rnaiL-ri overal op dezelfde eeiitoni/:e \vij-;e uerhaakl. De l,-;'.riiui'iisatie i< betpr dm die vnn den heer l'aav.s, dech dit is dan ook het eeiiige wal er v in te zo;-geii valt. De uilgevers moesten werkelijk in bun n'gen bela.'-g een de-!;(i;nli..' oordee! ioroejieii vóór zij tot ce uitgave, beslui'ii van we!'U/:-n van i'iibe k; nde c'i!]j!onisteii, tioch nog b-.te- zou het zijn indoen <!.? jorge c^nip.-iüist-'n niets ter ni'.gave .'Lanlioden, aivoiens zij do-ir hrrneu keruiee-ler of wi'l t! Kir < en erkend bekwaam componist ore.Jte.'il; <;e iva-irde van het uittegeven werkje, \v:ntri iügeliclit. D.;i:r tie heer Ken Tavoux zijn ma,rsc';i reeds a's opus i O ! ! verniel 1;, vrees ik we! dat bij zich te ou-1 of te rijp zal voelen om nog raad ia te wi enen. VA.Y .Jfn.i.H,;-::*-. 1) L"i:i:ave: I5.-ix vin Wa'dberg, Arnst-'rdam. '-) '. lg;i,ve: 'l'aie.ïie's J! .ek- en -Muziekbal,del, YM\\ bon." :;i i'i g'ive: F J. \\'eygand en C..). (J. F. A. i MI;/;II;;C, TOONKKL KX c;i-:/:AXt; DEK CHINHX.EN. l^iui-t're;,de wi .-den, rui clier.de heken Vullen mij u oor jncl betoov'rende klanken! ^\''i:'ii-n wij niet oez-: luiten su-unneii X-ciiang het sani :'i:i;:iju bi-r ons geaund is, Ilior in bet huis van geluk en genot'/' D.-.-ze verzen zijn u't Let C linc-e-eh vertaald. T eb, o;i;l nik-; ?,u\te geestdrift vorjr lljisterende ?.vi::';e;i tn hel ni-'k» :;sch niiscep,) der bese-D, ondanks zijne ii -t :? voor tie v.exende, klagi n Ie tonen tier .-uil, is de C'uir.ees (ie onniuzikaalste n:e:.seh d-r we."el 1. ilij h uidi van muziek, zooais bij van eten en drinken houdt, als pene r.ood/.ikoüjkheid, «Is tot het leven behoorende, uis;>r z.-.iuier onderscheid, of /.e goed <>?' slecht is. Muziek is lifri liet ayonipitgrieinent bij l-iehi-n, ablie'en ea vr.x)bjkh'"iitl, en hij komt (.iaurvoor uit io ef-u zijner >choo:i-lc sonetten : «D.'c'n zonder muziek zijn we. met vroolijk." M-uir zijne r,i'jzika,(e begaaflh°ivïis gelijk nul. Of de luit, zijn lieveluig-.iusirumeiil, geklemd of onirestenid is, daarvour tieetk hij geen oor, wauritu' sleck.'is het verivarde g.-klank-, d.it bij muziek i.ocmt to z'jo gehoor tïriogt. Conceiten, zooals wij z°.eiiben, waar wij oplettend naar deinelodi-c'ae of orinieiodisclie reeksen luisioren, kent i ;j r iel ; hij kent en waardeert muziek siechts ;Js bij-, i-i"t a's ho'il'izaak. J iei sjipk-n t>p de luit z >oa's dat. de Ch'ueesnbe vrouwen dot o, is gernakkehjk eueeavotilig te keien. /:jer zee'ujtuni zijn ds luit kuustenares-en vvaar.'a'i tU dieht-er L/.-ui-pe iaeeazijuer ballad 01 ziegt : Iv. toen zij i n de s-iaren greej>, K jise'aen de diejie ,"Js de diepe vloed, l',o tie hotii'c l!uister len zacht." Veelvuldig wordt in C.rineesc'.ie ji'iezieën de luit vei'Sn-'e'']jkt en tie vrouw, wier teere ha-jrlen lü'ür ZüchiP KviC'! oülokken. Ivr zeker is liet een irez'ic'U vil poë.iiv', eune mooie l'.iae-'seue vromr en haar luit. Maar de vrou'-ve:r, die deze kiü'St i:; 't opeubau' uitoefeneii, zijn rueesc altijd b'.'kb'.-.:tiif,wiirirtlig, zij zij-i verlatene, gescheiden of be-!r.,I'-eii fciiigoiiooten e:i veislijteu Jiiin leveiiin s:-ki terende diende. Op de b'oemv'TtscTepoii van de rivier van Ka'.ton of den Yang-t-e-Kiar'g aanschouwt men dikwijl) tks iivonds "bij maneschijn deze kunstoi,are>seu, iti li int?, glinsterende ?.ijde gehuld, naast huone luit leunend. \Verpt men haar da kleine munt, ,Casy" toe, dan grijpen ze naar

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl