Historisch Archief 1877-1940
No. 740
DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND.
least: over de plichten, die de muziekonderwvjzer
b% ouders en leerlingen tegenover de kunst niet
mag uit het oog verliezen.
Natuurlijk zijn in deze vierde uitgave kleine
onjuistheden verbeterd en enkele hoofdstukken,
O. a: de verklaring van Tempi, uitgebreid.
Met groote vreugde begroet ik het dus, dat
eene vierde druk bij ons te lande noodig is ge
worden. De heer Haitog heeft zich door deze be
werking voor de kunst wederom hoogst verdien
stelijk gemaakt. De piëteit, die hij voor ernstige
kunst gevoelt, verloochent zich ook in dit werk
niet, terwijl zijne groote algemecne theoretische
kennis en niet minder zijne speciale kennis van
het klavier de waarde van deze methode zeer ten
goede komen.
2. Onze Koraalboeken van Jan W. F. Brandts
Buijs. 2) , ,.
Het zijn thans de M lodieën van de
jLcangehsche gezangen die mij, door dezen componist vier
stemmig gezet en van voor-, tusschen- en naspel
voorzien, ter bespreking worden toegezonden. Daar
ik reeds tweemaal over de bewerking van de
Psalmen sprak, kan ik mij thans tot de aankon
diging en aanbeveling van dit vervolg bepalen. Ik
heb de reeds opgenoemde goede en degelijke
eigenschappen in dit gedeelte teruggevonden. Ook
de bedenkingen, die ik tegen de Dorische voor en
naspelen heb geopperd, vind ik in dit gedeelte
terug.
Als geheel kan ik dezen arbeid van onzen jon
gen begaafden landgenoot zeer aanbevelen, terwijl
ik de verwachting uitspreek, dat de componist bij
een tweeden druk (die ik hoop dat spoedig noodig
zal zijn) de door mij gemaakte opmerking in
overweging zal willen nemen.
3. Melodie Bohémienne (Zigpunerwcise) pour
piano par Richard Hol; opus 117. 3)
Van dit nieuwe opus van den vruchtbaren
componist heb ik met groot genoegen kennis ge
nomen. In brillanten stijl geschreven, ontaardt het
(zooals van den componist te verwachten is) ner
gens in den gewonen sleur. De motieven verschillen
behalve het karakter zeer van elkander door de
beweging.
De vele afwisselingen in de beweging (overal
met zorg aangegeven) verhoogen het eigenaardige
van dit muziekstuk. De motieven zijn allen in
gesyncopeerde beweging. In weerwil van het
analoge van de motieven in dit opzicht, is de
afwisseling door beweging en bewerking zeer groot.
Deze Melodie, Bohémienne mag dus als eene
aanwinst voor de degelijke klavierliteratuur wor
den beschouwd.
Moeielijkheden in onpractischen zin komen in
dit opus niet voor, doch niettemin verlangt het
voor eene juiste en effectvolle voordracht een zeer
smaakvol ontwikkeld pianist.
De heer S. van Groningen, aan wien dit nummer
is opgedragen, zal ongetwijfeld spoedig deze com
positie op zijn programma plaatsen.
4. Nederland eit Oranje. Gedicht van Willem
Steiner, muziek van Richard Hal 4), beoogt een
geheel ander doel. Dit lied moet als eene bijdrage
beschouwd worden om de^ aanhangige kwestie
omtrent een nieuw volkslied op te lossen. Oas
Wien Neerlandscli liloed verkeert in een verge
vorderd stadium van teringlijden. zoowel wat de
melodie als de woorden betreft. Het wordt m. i.
hoog tijd dat deze melodie (die nooit mijne sym
pathie gehad heeft) door eene i'risschere vervan
gen wordt.
Kan bet lied van den heer Hol daarvoor in de
plaats Ireden?
Een volkslied moet door het volk aangenomen
en erkend worden, doch het komt mij voor dat
dit lied de eigenschappen bezit a'.s va:lorlandsch
lied in aanmerking te komen, (natuurlijk wat Je
muziek betreft, want over het gedicht mag ik
geen oordeel uitspreken).
Ik geloof wel dat regel 5 en 6 zich niet zoo
gemakkelijk in het geheugen van het volk zullen
prenten, doch de ondervinding heeft geleerd dat
ook reeds in zwang zijnde volksliederen zulke re
gels bevatten en dat dit geen bezwaar heeft op
geleverd. Dit lied is uitgegeven voor eene stem
(met en zonder begeleiding) en vierstemmig man
nenkoor, liet zij dus den Volkszangvcreenigingen
en Zangscholen ter uitvoering aanbevolen, want
langs dezen weg moet het blijken of het lied bij
het volk ingang zal vinden.
Ik hoop in ieder geval dat deze uitgave tot
eene spoedige oplossing zal medewerken.
VAN MU.!.K;KN.
1) Uitgegeven te Amsterdam bij BüUrmann en
Roothaan, compleet in vier deelen.
2) Uitgegeven te Zutphen bij Thieme's Boek
en Muziekhandel, cempleet in ongeveer 3<i
alleveringen. Prijs per all. f 0.4f>.
3) Uitgegeven te Utrecht en Brussel bij II.
Ilahr, Prijs ? 1.?.
4) Uitgegeven te 's-Gravenhage b'j C. II. van
Eek, Prijs Zangstem met beg. /' 0.40
zonder 010
Mannenkoor ., 0.."><>.
NB. In mijne vorige Kritieken is du componist
de heer lïthl bij vergissing herdoopt in don heer
Behl.
staande hebbeu, dan dat zij bier hun schapen
scheren."
Naar aanleiding van een bij de Fransche re
geering aanhangige kwestie, zegt de snaaksche
Caliban zijn meeuiug eens over staatsbescherming
van kunst, en onze stij*e Thorbecke zou de hand
hebben kunnen d ukken van een man voor wien
kun*t zoo weinig p sitief regeeringszaak is.
De kunst is als het geloof'. Onder de Diocle
ti mussen bre gt zij haar martelaren voort Bereid
de mannen van de tragedie een bitter lot en
morgen hebt ge een Racine. Wat heeft men
onder bet Consulaat getaquineerd, het c-if
chantant-Hedje ? Het gaf u zijn meesters toen.
Een kunst die zich beschermd voelt is als ten
huisdier, zij sterft gemest en gesuikerd, maar zij
sterft in de verzwakking die de zoetste dienst
baarheid met zich brengt. Voor mij, als ik van
de tragedie hield, ik zou ze voor de correctioneele
rechtbank brengen, ik zou ?e! En als ik histo
rieschilderkunst hebben wilde, z .u ikopdezelfle
manier te werk gaan. zonder genade, en die er
aan deden zouden" achter slot en grendel moeten.
Zet alle Wagneiianen op een schip en voer ze
naar de galeien, eu acht dagen later kondigt de
Opera de uitvoering der Tétralogie aan. Zoo
zou urjn ku"stbescherining zijn. De kunsten
leven onder last en gaan ten onder bij voorspoed.
Ik zou de staatsvervolging inluiden, en je zoudt
eens wat zien."
In n krant: het bericht dat de beeldhouwer
Bart van Hove de opdracht kreeg raedaillo'.s ie
maken van df> Koninginnen, dat de beeldhouwer
Prof. Leenhof!' een Minervabeel.l voor de Aula
der Amsterdainsche Universiteit kreeg uit te voe
ren, en dat de beeldhouwer Jolian Killer een
buste van Prof Donders voor het
ooglijdersgesticht te Utrecht te vervaardigen heeft.
De schi'derijentferzameling waarin na zooveel
wedervaren Millets ,,Ang-dus" belandde, riie van.
den heer Chauchard te Parijs, blijkt er wel eene
ven den allereerstfn rang te zijn. Men vindt er
nog drie belangrijke Millets in, de F'de-it*e, den
Vannnir en de lisrgire-. Verder twee Delarroix'
waaronder de f^ltasse- au titire. Vijf The >dore
Kousseau's, vijftien Troyon'.s, f»cht Datibigny's,
vijf'ien Diaz', drie Fromenthin's waarbij dj
Fanlasia, vier Isabey's, achttien Curot's, vijf Jules
Dupié's.
Pe collectie Vincent die den loden September
te Constans verkocht zal worden werd aangelegd
door Jean-Nieolas Vincent, een reizend zij
iekoopinan, die zich in.lSHi het eerste geschilde de
glas kocht. Het was toen de tijd dat men op
vele plaatsen in Zwitserland de oude tresehil lerde
glazen voor nieuwe inruilde, en Vincent beeft
er zijn voordeel mede gedaan en een verzameling
vj<n de beste dier kunstwerken aangelegd die
eerng in ha<ir soort is.
De nieuwbenoemde president van de Royal
Scottish Acadeniy, de schilder George Keid,
staat iüBenige betrekking fit Holland. Na in
Schotland zeven jaar op een l.thografie gewerkt,
tn een paar maanden in Edinburg aan de
academie gestudeerd te hebben, kwam hij inder
tijd Laar HoTand en schilden!-1 te Utrecht in
het atelier van den landschapsschilder Mollinger,
l die vroeg gestorven is Daarop ging hij naar
Parijs, waar hij bij I fvon kwam, maar keerde
nog naar ons land terug, waar hij toen een poos
met Jozef Isr-.ëls werkte.
Beiert de merkwaardige uitvinding van
Pettenkofen herstelt men uu ie schilderijen bijna overal
liefst door het blootstellen aan alcoholdarnpen,
waardoor d i oude vernis geheel verpngd wordt,
en de verf niet wordt aangeraakt, zoodat er nooit,
gelijk dat zooveel malen gebeurd i-, iets vim de verf
zelf, of de te ra g acis kan worden meegenomen met
het verwijderen v^n de vernisUtag, terwijl onge
lukken bij dit pro léme* voorkomen. Haar
de hersteller van de s.e'iiluerijeu uit de National
Gallery te Luiden, Dyer, verklaarde aan iemand
van de Pal1- Mtll <l-i\eHc die hem interviewen
kwam over de restauratie VHM den groote;) nieu
wen Holbein, i iet alleen, dat dit stuk geheel op
de ou:e manier va i de vernis met den ving r
wegwrijven schoongemaakt was, maar hij voegde
er boutweg bij. «lat hij i:i de andere wij/.e van
restau'eeren eenvoudig niet geloofde. Zulke
on;reloovi,rlieiit nu, schijnt mij waarlijk b'.iiui om
re-pekt at' te dwingen. Men kan ongeveer even
goed zeggen, dat men niet in de telegrafie ge
luoii.
V.
AANTEKENINGEN" SCHILDERKUNST.
Terwijl het onbekrompen artistieke C ,'initévan
de Müiic'iener .lahres-Aiustelluug aan de vreemde
schi'ders zuik een zeldzame gn.stviijheid verleende,
komt er ii Duitschlaud natuurlijk een partij
die het niet best zetten kan, dat Noren, Hollanders
ea EngeWien te Mii .ciien op de ere|daats han
gen en de Duitschers jivUt niet het beste figuur
maken. Vou Uerlep^ch iu de Fi-nni.j'artci-
'/s:itttng inaa^t zich tot tolk v:in deze ietwat bit
tere gevoelens en schrijft o. a.:
»Hier de gronden en driji'veeren na te gaan
van hè: luten vareu der oorspronkelijke i.lt'e. der
Jibreaati ixtdliüi'jen heeft geea rut, maar men
kan coiistateeren dut het buitenland, tot eiken
prijs in de eerste plaats op kosten va.'i
iMiricher Ki'ristlergesellschaft uirgenoodigi; wordt tot
medewerking, en dat men thans mot een geheel
internationale tentoonstelling ie dom heeft, die
wel is waar artistiek /eer hoog staai, maar die
de vraag tot. de Miïucliener i\Ü!ist!crgese'l-eli;ift
zou do'ju richten, om weke niD'.i'.'Veii c-'tr-niijk
men ziju huid geeft voor lieden die met
Miiuchen eu iie Müncheiier kunst anjers niet
uLHET CÜNGUES TE CiENT.
Een ondeugend Congrcslid vergeleek dezer da
gen in een ondeugend epigram de pacificatie van
Gent met het letterkundig congres : daar werd
gehandeld, hier sieehis gebabbeld.
Tot zekere b «igtfl is die opmerking waar, maar
al-j er een verwijt in seluült, dan treft dit aller
minst de Vlamingen, voor wie de taal is een
loveusq'iaosti1.!. \Vat uen heeft verdeeld, wilt hen
houdt gescheiden, /"mini de behingen van hur.no
taal ter sprake komen, voelen /ij zichalloi: zonen
van n *tam, slaiii /ij - de nakomelingen van
Jacob van Artevelde a,! s broeders ue handen
iu n, tl;vn weieu /ij vdet alleen te uetoogeu.
maar ook te handel ?.".!.
Katholieken en liberalen hoe ook dj meer
derheid der laatste mede (te;: Katholieken
goilsdienst belijdt ,-tu'iu ie. liet d.igelijkscliu leven
tegenover elkaar, op tle Congressen nemen /ij
plaats nevens elk-inder; ojtmcikolijker nog: beiden
v,:iksi'.eil de
lii'«!i-ui\\a:i;,eer het oji ollu'ieele
n, gelijk nu te (leut, <!<iu
ue woonion van het lied
eiue.ei /e na<:v»elijk>. ,,l)e
i; hier \"oiks:ieil. til vol
lied strijden zij voor hun taal, en zeer zeker is
het voor onze NeJerlandsche tia - ea letterkun
dige congressen eene omstandigheid van
beteekenis, dat zij ons leeren kennen, wat door de
broeders uit het Zuiden in hun strijd voor de
Vlaamiche taal is veroverd. *
Voor een Noord-Nederlander, die gewoonlijk
van Belgiëslechts de Waalsche gedeelten leert
kennen, is het een ware verrassing in Vlaanderen
niet alleen het Nederlandsen, zoo sterk op den
voorgrond te zien stellen Nederlandsen, zeg ik,
want bij de wet van '64 werd officieel de spelling
van De Vries en Te Winkel voorgeschreven, maar
zelfs zooveel sympathie te ontmoeten voor de be
woners ten Koorden van den Moerdijk, en naar
waarheid kan dan ook de Gentsche Burgervader
in zijn welkomstrede op het stadhuis ons getuigen :
de grenzen die ons sctioiden, hebben onze
brooderharten van u nooit vervreemd. Voor eigen
vorst en land, 't is waar, gloeien alle onze harten,
maar voor u ook laten zij eenen stroom van broe
derlijke, liefde vloeien."
Nederlandsch of Vlaamsch", zou straks op het
Congres worden gevraagd, jammer genoeg, hield
de inleider niet genoeg in het oog het was
de beminnelijke secretaris van het Congres, de
overal in Nederland met zooveel sympathie ont
vangen prof. Paul Eredericii, die het na dr.
Schaepman zoo juist definieerde dat de Vlaamschc
beweging nog iets anders is dan de strijd voor
de taal. Die VTaamsehe beweging is buiten
Nederlam! omgegaan, het was een strijd tegen de
Waalscho overheersching; wat de taal betreft doen
de broeders uit hot Zuiden gaarne afstand van
het specifiek Vlaarnsch, in dien zin beantwoorden
zij het Nederlandsch of Vlaamsch" voor het
grootste deel met Nederlandsch P'
Voor het grootste deel, wa',t ditmaal buiten
het congres om wordt in de Vlaanderen nog
een andere beweging waargenomen en do
gouwdag''in West-Vlaanderen jongstleden Zondag gehou
den zal er misschien van hebben getuigd; nog
altijd zijn er Vlamingen, gelijk het Congres van
Brugge voor eeiiige jaren leerde, dio het
Vlaarnsche taaleigen in zijn sterk sprekendste uitingen
willen behouden; die zelts van' eene gouw-taal naast
de oiticieele, gelijk het I'ra^sch naast het
IIollandsch, niets willen weten.
Het zuiver Vlaamsch in de taal te verdringen
zoo het al ongelijk ware zou zeker j immer
zijn. Doorkruis slechts G-3iit e;i lees die talrijke
opschriften welke bij den eersten aanblik vreemd,
doch al spoedig u treffen door hun historische
waarde, ja, die vrij wat zuiverder Hollandsen, kun
nen heulen, dan een lljtterdam^ch (olfieieelj op
schrift : piiblit'k jirica'tt. Of voelt ge niet voor dat :
handelaar in ijilelo vaten", in den kindsteif",
waarbij oen wieg u al dadelijk op deu weg helpt.
Do Gentenaar die op deu eenen kant van zijn uit
hangbord schreef: ..ui den Hollander" en aan de
andere zijde: in den Ciiinees" moge het wat
bont maken ? of wist hij niet dat wij do Cuineezen
van E'.u'üua boeten ; de Bruggenaar, die een koe
deed schilderen en daaronder scheef': de Ollander"'
moge o.izo hilariteit wekken, /ij nieenen het zoo
goed d.e Vlamingen, g.-üjk eeu achttal
c,,ngreslodou kon getuigen, die, ioe;i zij heel vrijpostig
oen kijkje kwamen nemen door de deur der zaal,
waarin brave burgeriuidjeo bruiloft vierden,
omnidmiddelijk werden genood om mee tu doen, alleen
omdat /j 11 ilia;iders waren, Oiiander.i wa;ra.j:i
wie soo'e namv verwant tde.n !
Enkelen hebben gelachen toen zij bij de j/iyenw
entree op het raadhuis hoorden waarschuwen :
kaórtiiii tuiiüjn", maar klinkt er van Friesche of
Groningscho of Overijsselsche oiivorvalschte lippen
ook vaak niet con heel eigenaardig patois, voor
velen onzer SJHIS onverstaanbaar?
De Vlamingen hebben gestreden voor hun goed
recht om te staan niet onder, maar naast tle
Walen; zij hebben gestreden voor de rechten \an
hun taal, en daartoe was het zeker niet genoeg
op congressen te praten on feest te vieren.
Dat de heer mr Udilon Périer onmiddellijk na
do openingsrede van deu waardigen voorzit
ter van het congres, jhr. Do ilaeie Limimndür.
opstond en den wensen uitsprak die rede reeds
nu in druk uit te geven, behoelt niemaul
te verwonderen. Men moot de toestanden in Vlaan
deren gekend hebben om goed te begrijpen hoe
veel er voor de Vlamingen ten goede is veranderd,
i en ij» z:j trotsch op hunne overwinningen, zij
! weten te goed hoeveel er nog gewijzigd moet
worden; met de geschiedenis van den strijd en van
cle behaalde zegepralen voor oogen. willen zij het
volk aansporen om te blijven volhouden.
En dat alles kan en mag ons, Noord-Neder
landers, niet koud laten: de uitgestrektheid van
het .Nederlandsen taalgebied is tot zekero hoogte
voor oiiüeen lever.sijnaestie, want met de taal
staan of val.en wij.
Hoogst inerkwaaruig was het voorzeker, ineen
der atdeelingei: een Vlaam -- de heer 11.
l'ianipiart n i t /.ojiiergem, ilie al dadelijk zich een
streng Katboliek noemde te hooron
verkondi"on d;1.t in ilelgie en de regeering en de hoogere
geestelijkheid in haar plichten tegenover het volk
te kort schiet, door te weinig voor do \ lamingen
te d,ion, on u.l vond deze mooning ook tegen
spraak, wij weten het dat duizenden Katbohckei.
instemmen mot den heer I'lar.ipiart.
l, hot aan no ;dig dat .Nederia.id zich nauwer
aansluit aai; lieigie? I ie mul k.ilenel va:i hot
L;uisebe leger van Zuylcn, die deze vraag a!
da-ielijk in de eerste algemecne vergadering
beiia::doïde, a'.Hwoonile van j i. Voor zooverre tle
imziidvhuiit van Belgiëdut vergunt, wcnscht hij.
plicht leverende, een struiegisclse overeenkomst.
verwacht hij veei van een ((-'verbond. Het betoog
van de/en spreker voiui vel luidklii'.kc.r.do
bijva! i:ti, au:! wti-m applaus ontbrak bet nim
mer ma.ir is het daarom ouweélcrlcgluiSir?
U--I-IÏS jaro:i gele -ion lieert de h er \an
Schorj)i;:i/cel Y(,or eeue nauwe aansluiting t;.:"cben de
biide na'ies ges'reiion, edoch die ij'i:iest:e is te
in'i-ijjiend om Mie! op Ie lossen, en terwijl nie
mand kan zeggen, /"lB niet gisse;'. wat do
toewikken en te
sprek;'n.
king gewenscht, is zij onmisbaar en moge nu con
gres noch feestviering, opgewekte discussie noch
wetenschappelijke verhandeling, toespraken noch
toosten in eenigerlei opzicht de Nederlandsche
letterkunde al evenmin als het toonecl een
hooger standpunt doen innemen, wat door samenwer
king reeds is verkregen in het woordenboek en
in de belangstelling voor ons tooneel valt waar
lijk niet te versmaden.
Dat woordenboek is de kurk waarop onze con
gressen drijven," merkte een der congresleden
wat cynis-ch op. Welaan, dan blijkt die kurk toch
een stevig plechtanker te zijn, en wat nog
meer zegt dat woordenboek prof. Quack
noemde het in zijn gloedvolle rede het heilige
vuur der congressen, de brandende toorts die
lichtende het eene congres aan het andere over
geeft" is een monument, meer nog een schat
kamer voor de Nederlandsche taal. Op een der
vroegere congressen geboren, heeft het XXe con
gres tot gelukkig gevolg gehad, dat wij thans een
commissie van bijstand rijk zijn, aan wier onver
moeide zorgen het te danken is, dat niet alleen
finantieel de voltooiing is verzekerd, maar ook dat
de taalkundige erfenis van Mattbijs de Vries wordt
beheerd door enkele jonge, krachtige mannen,
wier geestkracht on kennis waarborgen zijn voor
de gedane beloften. E. A. Bns
DE NIEUWE THESAURUS L1NGUAE
LAI1NAE.
In de dagbladen kwam kort geleden een bericht
voor omtrent de uitgave van een nieuwen Thefaurus
Unfl^lae latinae, door de Berlijnsche academie
van wetenschappen 1). Dit was zeker
hoofdzalijk ontleend aan de Berichte der Bi rl. Akad. van
15 Juli. 't Moet echter op een paar plaatsen wor
den gewijzigd en aangevuld Nu is het zeer na
tuurlijk, dat er, ook buiten den kring dor belang
hebbenden, deze en gene gevonden wordt, die
gaarne iets meer wil weten van de ge-chiedenis
van dat wetenschappelijk reuzenwerk. DJ volgende
regelen zullen naar ik hoop daarover het
noodige licht verspreiden,
Frie.drich August Wolf 2), de vader van onze
classieke philologie, spreekt in de literar.
Analekten (1820) over een in 't begin van do/.e eeuw
gemaakt plan. Ongeveer tien geleerden uit
Duitschlaml, Holland. Frankrijk. Italiëen Engeland wilde hij
vereenigen. Zij zouden do latijnsche auteurs on
der elkander verdeelen en excerpeeren voor een
lexikon. Do verkregen resultaten zouden door twee
redacteuren worden uitgewerkt. Hij wilde tevens
partijtrekken van de geloerde verhandelingen in
programma's. Dit plan is niet uitgevoerd en
achterna, beschouwd is 't ook maar gelukkig. Hoe
zou een tiental geleerden ooit zulk een omvang
rijk werk tot stand he.bben kunnen brengen?
Wat meest er eerst nog niet gebeuren! Hadden
zij vertrouwbare uitgaven van de lat. schrijvers?
Neen. Waren de inscripties behoorlijk verzameld?
Evenmin. En de vergelijkende taaistu He was
nauwelijks hot. eerste stadium ingetreden. De
grootste bouwsteenen waren dus nog niet gereed.
De tijd voor eeu wetenschappelijken Thesaurus
Wïis nojj niet aangebroken.
In l.S.">7 scheen eindelijk het gunstig oogenhlik
nabij. Fir.anc.icele bezwaren werden door koning
Max uit den weg geruimd, ofschoon mnn roeds
toen inzag, dat de som van / 10.000 niet toerei
kend zou zijn. De professoren Halm. (Mimchen),
llit-chl (IJüi:ii) en Flockeisen klinkende na
men in de phüologische wereld Iraden met
liücliclcr te Bonn in overleg (April lö.">8). Aan
Bücholer werd do redactie opgedragen.
Halm begaf zich naar de vergadering van
philologon te Weenen, hier word 't programma, door
Biicheler opgesteld, ontvouwd en alle aanwezigen
gaven zichtbare bewijzen van ingenomenheid met
het groo'sche plan. Alles liep aanvankeliik goed
var. stapel. De bekende Loipz'ger lirma Teubner
ondersteunde de /aak. Maar ook hij dit plan be
gonnen zich reeds in 't eerste levinsjtar de voor
boden te \ertoonen van een v''"'LIPJI d,?od. De
Italiaansche oorlog gat' het ten :lottc d>.n
gonadesiag. 't Is te b-treuren, dat d'e kio-ke mannen
hun lioïolingsidoo moesten opgo\en. Doi-h de
\vet(;!:sch;;p zou 't bij die verzuchting gelaten heb
ben, daar zij het ..dai kbaar msar niet voldaan"
had moeten uitspreken.
Maar kan zoo vraagt menigeen de Thesau
rus van Forcellhi (Ie nieuwe uitgave v w de Vit)
dan niet helpen? A's men het euce gebouw, dat
reeds vaker werd opgek> apt. nu eens geheel restau
reerde? Van zulk weik is de hedei daagsche we
tenschap niet grdiei d. Voi r bet we'enscbappelijk
onderzoek is dit werk. zelfs iu ziju nieuwste ge
daante, r.iet voldoende.
Voor den Thesaurus moeten, behalve de voort
brengselen der latijnscbe letterkunde tot aan den
ondergang van 't NV.-ltom. rijk en du literatuur
tinac\eer tot Karel don <;r.. ook de glossaren, do
inscripties en alles, wat als materiaal dienen kan,
worden onderzee!)!.
Aan /'Jlmird H"J///.':/i. hoogleeraar aan de
univer'-iteit te Mi'mchen, komt do ter toe een plan
te hebben vastgesteld, dat ruet alleen uitvoerbaar
is. maar reeds in de voorbereid ng de schoonste
resultaten heeft opgeleverd.
i.1! If-Si' /.'Ho hij in eeu opstel n'ier die
AufL'ü'.'en der laleini-elien l.exiliographie .'ij zijne
!;;ee!ii:ig in hoof.Il rekken uiteen. .Men leert hier
uit, d.;; de lexiiingr.iphie hoege oischon stelt. liet
komt er vooral oi> ain te weten, of van allo
'?(ii'nu'i, \au een woord eeu cvongvoot ge
bruik wordt gomaakt: van alle naamvallen,
\:i;i allo verg-dijkir.gstrappen, van alle vormen van
bel. werkwoord ; nraes.. ji.^rf. enz.). Sulciix 1'olcnn
'l- een moderne uitdrukking. Xolens (--ie) wordt
als particij). \crnieden: als adj. komt 't vrij laat
L; trein;:!':.. 'l eerst in de casus obli;;ni. Wij geven
daa'i.ei! 'r\ on/e nieuwe sriioulgraisuuatiea's incifits
ie. !>'a,its \;iii ii.o/c/is. Staal ntfcnx r.iet tegenover
iifilü'- Jan ;:ebrn::kt men do beide verba b.v. mot
.«;'.?( -?:/,?(.? .liefst in dee, C'onj.i of i'eliiii noliin enz.
worde;; geiienikt. Heide ii'-ii-iicljiin tegelijk in den
\o:jii!,. koiiu-n laat op 't tooneel en dan gaat
/M/I i,-.j voor (/).//< grémal gte -r u'illeim
ofo:!willen- i. liet ontk'":ir.entie JKJ/O komt eerst in de
Doch zooa's