De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1891 20 september pagina 3

20 september 1891 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 743 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD FtöQB NEDERLAND. dan met plotselinge verandering van uitdrukking, Op die wij/e wordt liet slot ecuc ongedachte ver rassing. Ook het lange naspel verzwakt m. i. het effect. De heer Noltlieniiis zal echter voor zijne opvatting wel grondige motieven hebben, en dus geef ik mijne opvatting geheel individueel. Het vierde lied, Denkt gij iii/ii mij, is ecu waar dig slot. De opvattint: vau dit lied, benevens de climax die bij liet Inryaiueiite verkregen wordt, heeft mij zeer aangetrokken. ?Aan alle goede tenorzangcrs beveel ik deze vier liederen zeer uau. Het Duitsehe lied iridtiLiirhki,, (2) bezit vooral eene interessante begeleiding, die tot het laatst toe niet talent is volgehouden. Bij de woorden Jiuxf/i. -uit-l Steiii had ik in de begeleiding de (j iu de bas liever niet naar E zien gaan, da.ir die had kunnen blijven. Ouk de melodie drukt het licht bewegelijke zeer juist uit Wordt dit lied nu uitgevoerd door een zangeres of zanger die de stem goed in de macht heeft en een pianist dit- lichtheid v au aanslag aau duidelijkheid paart, zal ook dit lied den besten indruk maken. Over de uitstekende declamatie van al de lie deren behoef ik niets te zeggen. Dit zijn wij van den heer Nolthenius gewend. VAN i (]) Uitgegeven te "L'treelit hij .1. A. H. Wagen^ar. twee deeltjes, ieder a, /0,00. (2; Uitgegeven te Utrecht bij J. A. U. Wageiiuar, ?0.00 J01IAXNES BOSBOOM. (18 Februari 1817?10 September ItiiU.) Omtrent de laatste oogenblikken van den gevierden kunstenaar Johannes Bosboom, die eer gisteren overleed, schrijft de heer Johan Gram in het Handelsblad: Lang is Bosboom aan het ziekbed gekluisterd geweest, en ruim een jaar geleden, op een zonnigen namiddag vond ik dun grooten kunstenaar, nadat hem eene beroerte getroffen had, half machteloos in zijn slaapvertrek. Daar lag hij op eene chaise longue", in den hoek van het kamertje geschoven, tusschen de hoog opgetorende kussens, waartegen het beenig, waskleurig gelaat, naar den muur gekeerd, met iets doodelijk straks, uitkwam. De linkerhand lag slap en werkeloos op het dek, dat over zijne beenen was gespreid; de rechterhand kroop ze nuwachtig schuifelend over de wollen deken. Het tintelend licht der namiddagzon, getemperd door een bijna geheel gesloten zonneblind voor het eenige raam. drong hier en daar waar het slechts kans zag, als een brutale gast het vertrek in, en wierp op vloer en meubelen vorkelende lichtplekken. Nauwelijks was ik de kamer binnen getreden en had Boaboom mijne stem gehoord, of hij wendde het bleeke hoofd met groote snel heid om, stak mij de hand toe en barstte in tra nen uit. Zijne zenuwen waren overspannen door .al de lichamelijke pijn en de aandoeningen der laatste dagen, en het was treffend, hem, in dien eigenaardig hortenden, evenzeer met handgebaar en stembiiiging als met woorden schilderenden stij', te zien en hooren vertellen, hoe dankbaar hij was voor de groote deelneming, die hem nu, maar ook zijn leven lang was te beurt gevallen. Het is zoo heerlijk, die deelneming", zei hij met tranen in de oogen en met een stem, die zyne lichaamszwakte sterk verried, niet alleen in dagen van rouw en groote droefenis, maar ook in tijden van vreugde en voorspoed, als de menschen u toonen, hoe uw geluk in uwe Zondagsdagen, ook het hunne uitmaakt. En ook mi weer, EU ik hier zoo onmachtig lig met die plotselinge verlamming. O, dat is zoo heerlijk!''.. . . Een sterk pijnlijke trek in het gelaat van den lijder verklaart mij zijn plotseling zwijgen. Steu nend vraagt hij om de pleegzuster, die zijne lin kerhand, welke geheel verlamd is, wel eens beter en gemakkelijker zal leggen. De vriendelijke oppasseres schiet toe, en met die zachtheid en han digheid, welke het benijdenswaardige kenmerk dezer zelfopofferende Christinnen zijn, verlegt zij de gevoeHooze hand, schudt de kussens op, tot groote zelfvoldoening van den zieke, die dank baar glimlacht, en sluipt dan weer onhoorbaar naar een naburig kamertje. Xu voelt de zieke zich weer opgewekt, en met eene stem, die weder bijna even krachtig klinkt als in zijn gezonde dagen, vraagt hij mij hoo het met de Haagsche tentoonstelling gaat. Ik begin te vertellen, doch de prikkelbare zieke licht waar schuwend de hand op en verzoekt me vor.ra.1 zacut te spreker. Kik geluid, dat maar eenigszir.s: s-jhel en hard klinkt, een te tel licht, hindert hem, doet hem zeer. Op /achteren toon deel ik hem een en ander daarvan mede, en toen met den ouden ave.' digen trek om den mond en de, guiMge uitdrukking der ooJen uit zijne goede dagen: Ik herinner me nog mijne eerste tentoonstel ling in Ib.'SH, in het S'. Ai thmiius-Gastliuis naast de Hal, nu eene gemeente-school in do Drie hoekjes. De schilderij, die ik daarheen gezonden had, stelde voor; De brug over de Moezel te Coblenz. Kort na de opening zendt ^ehelfhout mij e°ne boodschap om eens bij hem aau te komen. Ik ging er natuurlijk dadelijk been. Hij zei me, dat hij 't 201/11 aardig, knap ^e'iihlerijije vond en het van me, kiMpea wild", <>iO ik hut voor lf)() gulden kon afstaan. Ik was natuurlijk door het bod van den grootcn laiidsch.ipschiider hoogst vereerd en verkocht u-1', blijde en opge togen, aan Schelt hout, met wien ik si-dert <?}< zeer vriendschappelijke)! voet gebleven ben .... Maar die tentoonstelling i" 't Gasthuis, och wat een miniatuur-expositie was die, in vergelij king met de tegenwoordige. Ik herinner mij i:og ee:i oud heertje, dat eene teekcning in potlood van bloemen met kapelletjes had ingezi 'olon, en nieuwsgierig kwam. kijken hou men /.'..in kunst werk geplaatst had. Zenuwachtig angst in trippelt hij binnen, snuffelt langs al de waneen. boven eu heneden, rechts en links, naai' zijne bloempjes met do kapellen, ontdekt met«. ou -hiipt ten slotte wanhnpia naar den conciërge in het minia ? tuur- voorportaal: je dezer mi r i at uur-tent n ?ns'eilirg. Dit ouderwetse1: bewaarder'je van den kunsttem pel, een klein i'i-'-eageseLiroi'ipcltl ventje m"t uen hooggekraagden rok, korte broek en zwarte kou sen, hoort de bedremmelde vraag van den inzen der leukjcs aan, en daarop zich bukkende en naar het ondereind van het tafeltje tastende, waaraan hij gezeten is, en met eene bevende hand wijzende naar eene leekening, die daar op den grond staat, zegt hij met een echt Haagschen tongval : Kek, daar staat-ie, geloof ik." De arme inzender droop stil af eri durfde niets meer zeg gen " Aandoenlijk en bewonderenswaardig is het, in het vervolg van het artikel, de naïeve objectieve bewondering van den kunstenaar voor het eigen werk uit zijn jeugd, de teekeningen uit de ver zameling De Jonge van Ellemeet, te zien, het zelfbewustzijn van den man die weet dat wat hij gedaan heeft, goed was, en goed zal blijven. Wat zeg je daarvany" vraagt de enthousiaste artist, met eene stem die van aandoening en lichaamszwakte beeft. Wat 'n diepte hé! En die figuurtjes! Ze leven hé! Kijk dat vrouwtje op den voorgrond'. Mooi, heel mooi!" Heeft u dat ergens zoo gezien, meneer Bos boom?" Zoo gezien!" wordt met zekere minachting herhaald. Dat vroeg me onlangs die bekende kunstcriticus ook Heb je weer studietjes wezen maken, Bosboom?" Sludietjes] Alsof dat studietjes wareii! Neen, dat zijn visioenen, dat is creatie; dat is 't verledene doen herleven; dat is.... enfin .... dat is kunst! .... Ik ben zoo blij dat ik die tet keningen nog eens weerzie .... Johan Gram eindigt : Nog eergisteren heeft Bosboom gezegd : de naam vergaat, maar het werk, het goede werk, blijft. Zoo ook zal het met zijne kunst gaan. Bosboom is en blijft de kunstenaar, die eene eenige plaats in onze vaderlandsche kunst inneemt; voor allen, die hem persoonlijk gekend hebben, is en blijft hij in de herinnering, de gevoelvolle, enthou siaste, deelnemende menscb, belangstellei.de in alles wat schoon en edel was. DE ZANGER PAULUS. De Parijsche café-concertzanger Paulus is sedert eenige dagen te Londen, en treedt er met even veel succes op als in de Scala, het Eldorado en den Alcazar. Men heeft hem natuurlijk zoodra mogelijk geïnterviewd en hij beeft met volkomen bonne giace den reporters audiëntie verleend. Flen reporter vindt dat hij op Edison gelijkt; hij heeft overigens het zuiverst Latijnsche type dat men denken kan ; een Parij.sclïdwoinqueur sprak vroeger van zijn face glabro de procousul" en dit is volkomen juist. Het is de eerste maal", zeide Paulus tot den reporter, dat ik aan deze zijde van het water in het publiek optreed. Ik ben heel vriendelijk ontvangen, en kom gaarne in Januari weer. Ik kan natuurlijk niet mijn heele repertoire in Lon den zingen; ik denk, dat een gedeelte ervan shocking" zou gevonden worden. Ziet u. dedin gen klinken in het F'ransch anders dan in het Engelsen; all hans dat zegt men mij, want de waar heid is, dat mijn lied'es nooit werkelijk onbe hoorlijk zijp.'' Welk genre is het meest populaire ? - Ieder genre; het hangt alles af van de wijze waarop een lied gezongen wordt. Ik geef ongeveer twee nieuwe creaties iedere maand, vijfentwintig in het jaar. Van deze zijn er orgeveer tien die pak ken" en voortdurende successen blijven. De ver koop van mijne chitnsons brengt mij ongeveer jJiïUOO francs per jaar op. Maar het is ook niet zonder eenige moeite. Ik maak veel werk van een liedje, vóór ik er mee bij het publiek kom. Ik repeteer mijn (ifecteii zoo zorgvuldig als een acteur, ok oefen ik veel, voor mijn stem. Ik heb nooit een muziekrneester gehad; ik was tot mijn tweeëntwintigste jaar notarisklerk; toen b r; cht ik eens een avond in het Eldorado door, en hoorde Perrin. Eh bicn ! Die avond wees mij mijn roeping aan. Mijn grootste succes? Ik weet het niet. En rev'nant de la Hevue" heb ik, zonderling gei.oe.-'. het eerst in B.-lgiëdoen hooren. La boiteuse" is cok heel populair geweest: er is een tijd gegeweest, dat men het in lederen salo:i, in iedere straat van Parijs kon hooren i.euriën. .Le I'èrc la Victoiro", aan den president Carnot met diens toestemming opgedragen, is mijne beste creatie. Als ik nu weer thuis kom. zal ik iets over admiraal Gcrvais en Cror-sladt zingen." Paulus zingt meestal zeven of' acht maal per avond, en neemt zelden vacan ie. Zijn amusement \o-men zijne champagne-wiji.bergen en zijn muziek winkel; bij zou uhcos een jongen ma", die er talent vo.vr had. het caté-concert aanraden. Paulus verdient IJV'.dOO iranes 'sjaars; weinige groote artisten iu Frankrijk, behalve Sara.li BernharJt, maken nusor. Paulus b'-ro'jmt er zich op, tot het moraliseeren van het caféenantant te hebben bijgedragen. Hij zingt liefst en meest liedje:- /onder dubbekdnniglionderden liedjes die heniwoiden eemt hij er wel eens een, inaiii' a zelf zijne opdrachten aan s a:tes ; alihaü: ?k moet in liet ;o b opwekkend r< IV cht. Pnpukiire wijtu:-iar d" l l'! Hei iken, zijn nlleu i FUlfn'I.NZ'JKivI-:;; K\ M'iHLDEUMEi-Xi'EK. i , i', i l':-/;/ 1:1 .-!,,{ ) }\ ij za_;en d.tt ,l!>!i::n alvonnouenu was ^eworden in dcu 'v.ion. Do man die geen M'hiidi-r, zelfs geen di-cci.t maar eigenlijk alleen de !'>rtuinkijk."! uud"," 'TOOT van groote- winstgevende j ateliers w.".-:, hield door zijne jKsiiie bet In-fl vau veel artis'.eu-h-.'kiiig'n en \a:i de alom in crn-t opgevatte art i.--' -. -i,nderse!ieldïn-;on in landen. Ten dcelo eel.ter /?>,! hieriogon in l h M l een reactie koioon. Do S.Uo;i in de (.'h'imps Ivvsres j namelijk sloni! kar;; :i!le;.-n!.OL-r.se.happij to viirlit:zaï', door den nüslcip vau de \Vereldtentoon.stelling. Dit heeft Y.'.C'A in h"t kort aldiii tnegcilra^oii ; D.: \V!-:':;.!dt'.-.-..1on-.1e!!iT-g w a < ,-(??<? ^ank .'?, ? \,\:\ het gon\ei'ne::r"n' u''gi:i'-'. .'l! do jnrv wor i !..i'ï' l e.veiuxi-- vi'o< ;^ev ir. '..-.-i; >a!ou d' v>r 1.10:1 ji..;.i: ;>ji' i i .-e m benoemd. De fcameBÈtelling ervan kwam tot stand door toedoen van Antoidn l'roust den vroe.geren minixtte des beaux-urts onder Gambetta, en de door hem gekozen jury vertegenwoordigde meer de Kransche kunst dan juist de ateliers van Juiian. Deze jury nu gaf aan vreemde artisten meer dan vierhonderd onderscheidingen, die wel voornamelijk beteekenen konden,datde bekroonden nu voortaan in den ParijschenSalon zonder beoordeeling van dejury exposeuren mochten. Miar de heerpn Bouguereau, Leièlire, Toiiy llobert t'leury, Benjamin Constant en al de andere professoren van het atelier-Julian waren van meening dat het er meer op aankwam de eieren de Juhmi in den Salon goed geplaatst te krijgen, dan of de vreemde artisten openbaar j beleedigd werden. Zij zagen hun alleenheerschappij | bedreigd en op een vergadering van het Comitéj de la SociétéKrar.c.aUe werd besloten dat geen enkele van de onderscheidingen op de Wereld tentoonstelling gegeven in den Salon van kracht zou zijn. Natuurlijk waren het Meissonier en de genen die met hem iu de jury van de Wereld- j tentoonstelling hadden gezeten die nu hevig pro testeerden. Zij konden zich moeielijk voor heel de \ wereld laten zeggen dat zij voor spek en boonen j hadden meegespeeld. Het werd noodig een algemeene vergadering van La Sociétédes Artistes francais bijeenteroepen. De duizenden dus, waaronder de exposeerende kellners, koetsiers en modellen, vergaderden; Julian zelf verscheen als aanvoerder aau het hoofd van vele i honderden. De ('ikke kerel met zijn doorgebogen j beenen en 'o js.ale schouders, deze herder uit j het Zuiden, fjze gewezen woistelaar, een soort van moderne Tamerlan, leidde het applaus en richtte zijn getrouwen tot de stembus, liet was de strijd om het bestaan van een atelier een van die dramatische tooneelen, zegt Mooro van het moderne leven, aan de beschrijving waarvan | Zola voor altijd'den naam van zijn genie verbon- j den heeft. j Er werd veel en uitvoerig voor en tegen ge- ] sproken. De strijd was woest. Maar Julian's naam i en die van zijn zaak werden niet genoemd. Het \ bekende resultaat was dat Meissonier en de zijl.en zich van den ouden Saion afscheidden, om de i ieuwe SociétéNationale te stichten die op het Champ de Mars voortaan tentoonstellii gen organisaeren zon. Nog toen het nieuwe gezelschap zoo ver was, werden er van de zijde der oudere Sociétépogingen tot een verzoening aangewend, maar Meissonier weigerde categoriesch in eenige nadere bespreking meer te treden, liet nieuwe gezelschap, zeide hij. is tot stand gekomen, zijne statuten zijn goedgekeurd; het is te laat voor een compromis " Deze splitsing onder de exposeerende Fransche schilders was meer dar, een gewone twist geweest. De afscheiding van hen die naar het Champ de Mars gingen was in hoofdzaak veroorzaakt door de ein delijk tot een daad geworden walging over de knoeierïjen om onderling belang diode Vennootschap van Julian in den Salon vele jaren lang bedreven had. De oude Meissonier is het geweest die genoeg gevoel had van de waardigheid dei' schilders, om ? hen die slechts wilden eindelijk los te maken van i ilc,t\ onge-pasten overmae''it der .lulian-ateüers In , den Salon op de Champs F'v-ée.i bleef de invloed van Julian en de zijnen ongestoord. Maar de beste F'ivnsehe artisten hebben, zich thans van den ge wezen worstelaar vrij gemaakt. Julian's alleen heerschappij is sedert 1MM> gebroken. _ _ __ _ PLASTISCHE KUNST IE BERLIJN. (Internationale Tentooi,stelling). d t or dr. I'ATL Ai.miKiUNi.K Tuniy,. 111. Wij komen nu tot de hoofd/aak (gelijk de ! meesten ineenen ), tot de sciiiidt ri.izalen. De aan blik is in 't algemeen zeer bevredigend, maar de studie ervan is nog al onila: kba;-r door lat groote getal werken en de ontoereikendheid van den catalogus, die het \iiulen vau bepaalde wer! ken, welke ons op den eersten blik getrcil'e.n hebben, uiterst bemoeilijkt. liet boek bevat ITliO nummers, waaronder dan alle bouwplannen en andere teekeningen. ja zelfs i gedrukte prachtworkeir' zïe'i bevinden, door Sclialekamp te Am-terdam, uriiy'ant. Dietrieb, de Munek te B:n sel e:i anderen uitgegeven. Wanneer wij dy /alen met rustig oog verge lijken, is alras uitgemaakt wie hier de palm. of den lauwerkrans heelt verdiend. Merkwaardiger wijze is bet me'. Dnitschland zeil. Wel schittert liet door becllenisseii uin keizer Willem l en Wiüem 11 (l'rederik Willem moet ; immers vergeten v.'urden i. ma;ir de/o. dikA'ort her haalde hulde, ai w.'i''.k z; ook iloei' Keiler, door Lcnbach en andere dut iitue kur,--tri ;>a;-.- ^ebracbr. kan de tentoonstellir;; i:k-t vcrke'fo". In 1,'ueinleel. Do kolossale keizer-apntoeose vau Ferdinand Keiler, in de eersie ui ,lc- K-'izerz:.;;!" gcpljn-ii-c, mo'-t, ondani-.s hè'. sehi'.u-iYi.u kel"riet, ue juist heid der pi'itrettcn. en vle ;'.: ii"rv -orde i-i-c;, De .?;.)'do kel./.er \Vi!ien:. i.p eenoe. ruinen,M h.ui zcgowageu staande rr: ond. logi-n van i.eniiolijn. bi'ueleul door eenige v.iiuei, (iJ.-ol 't s-uveii ware: i. g.-kroenU nier oeï. ianw ?. rhi "i.s, v u-irn-i v'eo de w/ons \asigchuude!1, ce v,a._eüm-l:,ii:ken 'lai-r ? vier wii'l", wi'tc paank u. en hij z, l, een romoin-i'h zvaard in oe schede- siek^d<- ais mu-j'er zinbeeld vau vrede, /.ij n wag'-n g'.'vulgd d--or eenige negentiende ;-env.seii;: inj'.ni.e-n te p.i:i!'d; !'re,l-.rik \Viilem, M.'ilk-'. l! sinarck. ei ?/.. -?dat alles weki geenszins on/e be^c esiei'ing. en .-.rrij-lt tegen (ie l karakter van iler. ho .f:loi. r o-e; . . , . Kn toch Ininut het werli daar als de bep'-reide kmoii de: _'( heei:: tentoonstel!::'-g. M;v:!be ire'II in e-eu j:ro"]) \\'iiiem l en Fn-derik IIP' het karakler vat b, ter i uitgedrukt! Vergelijk daa:oy o-jk eens -iicn S..aa:'.schen konir.i', in de ( enzanmb. i,l ,.p een stuk iV..s ge/elei', mor een enk. len i..;ve!!;:g new-ns zicb. d;o be:u eene \\"v.'s,i.or raeljt ik.'ei : in den a nieren hoe!; der >rii:i-.o're er n :i'iep sonïaien: y.ï,'- ;i:o \rijlu-iii, die- ? e'M u.r..:- -..t;u.:;'':jk:ioM oer ????.!conventie, en hemelhoog rijft, boven Keilers v«rgoding vau Willem I, Luis Alvarez' meesterwerk, wat de Spanjaard eenvoudig Pliilips II roKszetel bij 't Eskuriaal" betitelde eene schilderij van 1(5 vierkante meters grootte. De Spaansche schilders kan men in twee groe pen verdeelcn lo. zij die historische onderwerpen behandelen, in groote verhouding, met zwaar en ernstig koloriet, en 2o zij die op kleine doeken met geestig gespat voorstellingen geven uit de wereldlijke gezelschappen of ook wel aau den cultus ontleend, maar altoos klein en eoquet Wat daar tusschen ligt, neigt zich steeds min of meer naar een andere school, ofschoon die werken dan toch weder door de keus van onderwerpen uit het land zelf en van typen aan eigen volk ontleend, een eigcr aardig karakter dragen; zoo bijvoorbeeld de CuthechinimiKlccr van JoséBenliure y Gil, Het verdrag uin (Junpf, van Andres Parlaoé, enz. Bij de Italianen bemerkt men vooral het zoe ken naar zonneschijn en licht, wat afsteekt bij den grooten ernst der Spanjaarden. Zij kiezen zich dan ook gaarne het landschap, de open lucht tot punt van uitgang; de romeinsche catt/jjuyna is nog altoos een lievelingsonderwerp, waaraan eene of andere bijzaak wordt vastgeknoopt, gelijk Giuscppe Ferrarini dit doet met zijnen beerlijken Bandiet. Door de eigenaardigheid der uitdruk kingswijze steken zij de Spanjaarden naar de krcon, zonder met hen in eigenlijken wedstrijd te komen, 't Is alsof die natiën weten wat zij willen bereiken. Zoo is het ook met de Hollan ders, Kn aan dat getypeerde der grauwe luchten heeft Elchanon Verveer bijvoorbeeld den verkoop van zijn Angstig voorgevoel" (een doek van ~£ vierk. meter) voor mk. 5.riUO te danken, 't Is de ware, pleizierige, gezonde, ongezochte toon van het strand, die hem ook wel een kooptr van den tegenhanger Stille werschen'' (mk. U.Y.O) zal bezorgen. De llollandsche kunstenaars maken in het algern en een kostelijk figuur tu.-schen de andere scholer, vooral waar zij zich zelven gelijk gebleven zijn. Wezenlijk stootend van een esthetisch standpunt zijn de werken van Willem J. Marlens (bijzonder het door en door geaffi-ctcerd portret -J7;i.'i6 en zijn Lii'/'dedrouiu); Zij zijn helder, por seleinachtig, ideaal en t prekend, schitterend van kleur, doch nevens de kalme innigheid die uit de geburen spreekt, niet te genieten. Het is een bij .:oi'dere kwelling il e doeken van eene galerij na te zien, als zij zoo onbarmhartig zijn geplaatst. Hier \oelt men ook torst reehi : och ware Mar lens toch een Nederlander gebleven! De Denen de Noorwegers en de Zweden spro ken u toe uil roeren u soms op 't diepst, juist omdat zij. gelijk de Spa jaarden, eigen haard, eigen zeden, eigen klimaat af-chile'eren. De lezers weten dat im-j. Sehwarze's eigen beeltenis (hier i.edergehanger.) een harer beste weiken is! Wij vinden hier a! verder de liuzeti in bokaal van mij. Kooseiiboom, de beide Maris, de beide Mesdag en mevrouw Sien'je M. v. Houten temt'. Wij zouden wel willen \ ragen, waarom de A rond iu (iiitli'rliiiid niet liever A'«c7i.' genoemd wordt. Do Jï/atde boeren van Josel' Israéls zijn ook zoo bilter zwurt. Sedert de Joden btyrufeni*, van uior vele jaren, werd Israëls altijd zwarter. Men kan ter nauwernood onderscheiden of de oude man op J lictii. geen gezelschap heeft. In een deigelijk pikzwart koloriet vertoont zich ook Ilubert Vos in zijne Arme lu'tleu. Moet de armoede dan steeds pikzwart worden voorgesteld? lieslaat er geen zonnestraal voor de schamele hut? Maar Vo< is gei xpatrieeid naar Londen. Tadema hangt in de Engelsehe aldeeling. Daar zondigt Stanhope Forbes door duisterheid, maar niet door gemaaktheid van koloiiet. P>icitnerf lïotlots en vele ai, deren hebben wij natuurlijk me! \reiigde wederge-vonden! Wij zouden nog vele woorden van de Fr.gclsclierr, de Amerikanen, de llussen, er.z. moe'.en /eggen. Doch <!e plaats die ons ter besi hikking staat is nier toereikend, ook slechts in overzicht eene ge dachte te geven van al het hchoone wat zich hier ontvouwt. Men kent van elders de poëtische 1-hilla van Fredi riek Lei.bton. maar niet de Oitil HtmieiiKicJte Iminriiti.i'^i is-, \;u: (i. II. iioughtou, noch \'cnun t: ii .//ic/d'.s'i.s. \an \\ . l!. Kichniond. Deze werken hebben den gemeen; amen tivk niet realistisehhisioïiseb. maar oingi keenl la.belachtig-d''coratict'I symbolisch te zijn b;:l.ani!eid. Vciius bijvoorbeeld is hè. lekt dom' een overvloed van rijk golvende slof in (irieksebe plooiing. Men ziet wat die kunstenaars «illcn, en die wil schijnt edel, schijnt boven 't. alledaagse!,)! \erhevcn. De --ohiMinhtid van bet gelaat i.s i;eoi:e a!!e-iaag--<:he. lüj de Amevikau e.ii v..lt. wed, r hetzelfde op l'.: merken als elders; Bir-.bii g. Dumond, Briilgmau bei, ben zic'i ti- l'arijs ncder^exof, maai' daarom m k. ondanks grooie voert' i liolnkhedervan ii-ekeni::". buil o- rsproiike'ijk. karakter afge/o b op e>:u dOi k' \an "J" vier .. lni[. i\ ssionisnn-/' i-onder pers>ier-:;u!t Nertr'j-.Mi'A'^ i'ihgi, het mei n: t. elite Ainé'i ik::, mot ; z:;n de: ^ eli'.i.' .Vin diurei.t".^',! vert.-u-e ilan vóflig kui.r.;enaars. waaraan on.i-'rtu-M'Le.n e-.-u tai \ in .'-iiiit.'i\-i.n is-e,: on ton-f-k!. Si.-n.k'dil-ki, il i en v ij v':o:'ai k'-n; on n't zijnen AV;</. heelt si. -flits ?;i-n kiein d-:ek ?,;';J. een b"eij - al Ie ueidenseh ??e on f Se!ii:t')ond deur le\cn en !ce!; 'ninj; l oi,-.'!:i-o.: wa,t ruw in il-.- uitvdc; ing i zijn de >\ ei ken van Klia-- ilepln, i d" on'lioolding v,;n Nii.'.-laas ;!en Wnmb ;',ioeni r ei; de, !o,e-iidige \0(.l stelling l MiitM'hers i'i in ;g?.?'.:;.l ? Mm-t men e.p iclt'-r ,1 van ile beide Achoiibachs spi'i'kin en verbalen 'ioe Arnireas oud wordt en O-.MI' zijne ni-cbheid bewaar'.? M-'?i zou bij deze gelegenheid kunnen opmerk', n dat de tenioonsleiiM-g in 't al^'.'ïaeen mvt, 'e, enige lanosi.'hap'pei: ver-ierüis. \"or:-.i-in;i. illen >vli kennen, is hier .on lie.u ! l ,:t !/e. ;-.eklor;i ze-;:d iu?n eenige. wat eeknns'rhle vo u's'eilin^eMi %;:.:i seluione dreven.... Daa.O'.i'iT In-efL G .!-,;,i u' \,i:; lüeu:ii;i;oi de lucht v:in "'e'n'vei.;::-.;? n i-o-"! Wi.'-'ii (o treffen. Hoe of

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl