No. 744 DE ^MSTEEDAMcMER, WEEKBLAD Y00B NEDERLAND. Juive, L'éelair, uido et Qinecra, la Reine de Ckypre, Le Sherif', Les Mousque.taires de la Reine, Ie Val d'Andorrf, La Fee aux Roses en Joguarüa Vlndienne, beneve:is een tiental minder belangr'jte werken slechts La Juive heeft stand gehouden, zoo geiuigt toch de muzikale teekening van de verschillende karakters van z;jne opera's van zooveel natuurlijke begaafdheid dat Balévy bij meerdere beslistheid in st tl en persoon lijkheid, nog heel w:it meer voor de Fransche dra matische kunst had kunnen zijn. Zoo is het hèn, dij van 1320 tot 1833 zrjn succes ste-'ds zag stijgen, en in laatstgenoemd jaar kort na elkaar La Juice en l' Enlair gaf, in de daaropvolgende twintig jaar niet gelukt f'n werk te geven dat zich staande heeft kunnen houden. Waren t t La Juive, Cherubini en vooral Héroli zv'ne lievelingscomponisten, ni het suc ces van Les E-ugw.nots wilde hij aan Meyerbeer het terrein ernstig betwisten, van t en af n m Halévy alle libretti aan die hij machtig kon worden en werkte ze me k >ortsachtige haast en düw'^ls b3treuren=wa^idige sLrJigheid af. Maar wat hem or>k in dit opzicht ten laste moge gelegd worden, ziine werken geven toch getuigenis van den r' ken schat van ver mogens waarmede hij begaafd was, want welk een rijken schat van p rtretten en karakters heeft h j gegeten! Ik herinner aan Elenzar en z"ne dochter Rachel; Linnel. de marineof ioier, die door den bliksem n.et blindheid ges-lagen, en tusschen twee bekoorlijke ni -ht'es geplaatst wordende, met de held irziendhci l van een minnend hart ziin geliefde herkent; Gérard, de ridderlijke minnaar, en Cninrina. de P:\tricische vrouw, die hare liefde opoTert om ,érard te redden. Ou>'d,j de beeldhiuwer, die door de heerschende pestziekte niet afgeschrikt wordt rm naar Florence te gaan, ten einde het hirt va.i de dochter van Cosme de. Medici* te winnen; Chirles VI, de arme zinneloze koning en Odette z"n pleeg kind, ziin beschermengel, die hem al i een kind bewaakt en verzorgt; de kapitein Rnland met ziin orrlogs'.uchtigen aard en Roze, de Mai de sympathieke wees, zoo gehe;:ht aan haar Stephaii dat z'j om hèn te redden onperl ik wor.lt. Jatqu.es Sincère de oude geitenh^eder. de woeste Mnmn Jumbo en ran zioveel andere tvpen: Had dus niet Habivy te veel willen geren en ware h'i minder e^ntoni*- geweest in de vorme'i die h'j steeds aanwendde f <o ralinxëne ensemble?), waarschïnlik z >uden meerder-t VPD yin onfra's op het repertoire gebleken zijn. Halécy bezit bii uitstek wat een dramatisch componist be itten m et: l i, voelde en begreep sijne karakters. Is dit nu muziek in de Hoifdstid? zal de lezer vragen. Ja en neen. He1 is toch niet g e l mogelijk, uitvrer'ng'n (e bespreken, zonder de c:mpcnisten te feden';en, 2oo zoude ik nog eveneens over Mozart kun nen spreken, doch dit acht ik overbodig. Halévy is, hoewel iedereen La Juive gehoord heeft, vrij wat minder beken i. Moge dit feit dus de ver schooning zijn voor mijne inleidl g. Ik begin met het vers'ag 'van de opvoering van Don Juan. door het nieuwe Duitsche opera gezelschap onder directie van den heer Lu hvig Sc'iwarz Over dit werk behoef ik allerminst in détails te treden. Voor zulk een werk buigt men zich en bewondert men. Hoe gevaarlek het is, zulk een werk te willen r>ntl"den, heefc in het vorige jaar Gounod's b"ek over Don Juin bewezen. Vat ik mijn indruk van de opvoering vau Don Juan in het kort samen, dan kan ik vol staan met te zeggpn dat de leiding van den kapelmeester Winkelmann eene uitstekende was, zoodat het muzikale bij dit gezelschap is ge waarborgd, en dat van de hoofIvertooners Mev. Emmy Sonnta?-Uhl (Oonna Anna") mij uit-tekend heeft volduan en de heer E iuard chuegraf (Don Juan) over het geheel goed. Was de zangeres in het b^srin wat bevangen, waardoor zij zelfhelwang miste, later was zij eene Donna Anna vol kracht en hartstocht, die ook het technische van haar partij wist te beheerschen. De heer Schuegraf verdient vooral om zijn correcten zang geprezen te worden, hoewel ik gaarne wat meer »?prve" in hem had eez'en, Den edelman gaf hij zeer go->d weer. doch niet genoeg den onstoimigen jongeling, die a'les ge nieten, alle* bezitten wil. Na den heer Sti«rlin (Leporello) over het geheel geprezen te hebben, daar hij een klankvol orgaan bezit en zijne partij n'et overdreef, moet ik het overige gezelschap Me). Lewin ., Milles (Donna Elvira). Paul Gnhrmann (l~>on Octavio). Mej. Rosa Berthier (7erline) en Ignaz Dolani (Vfasetto) als onvoldoende voor deze partijen voorbijgaan. Mej. Miller en de heer Gehrmann z'illen het succes van dit gezelschap beslist in den weg staan, als men hun namelijk hoofdpartijen blij f c toevertrouwen. Don Juan w.is dus voor eau deb:uit in het algemeen een te zwair proefstuk O ik o'e re.:ie lie, vel t ^ wenseheu over Wai.rou gren (r kes1; op h't toireel b'j hè' fee-t ei sniper? Waar .m moest iidere keer het se' e m vallen, zrolat mei ze; of ze'en (s >ms vrij l inw) entreac'en kreeg? AVairom was het in het begin van de tweplfi aeie in d- Vil« e rs e taH'aux zio hè'Ier licht op Int 1o)ne l ter vul dn pfr s me i d;a d-r door de dirs'ernis niet bc'iocren te herktnrrn9 En einlel'jk: wau->m woid n er nog steeds zulke Ha u ve gnprei v rVoeht. waar om niem'nl mee' licht, en die ook n'e in den tekst t« vinden zijn, zooa1^ b,v. Feiwr. o Ier ;'c'i gebe Antivorï. Tui slrtt; een warm woorl van hul Ie voor de degfl jke voorbereiding vau het or'ces1, waar door vel 3 geleelt'n zeer goei slaag len. M >t zulk een c jusciencie :s kapel mest r tw'jfel ik niet of de voorstell n ren zuil'n bl jk geven va i po "'de voorbereHi ig. Liat de di:'es'i? in hiar «ijen be'ang tiac'iten, de ongeschikt gelle'rui krachten duo" Ie eie t> ve-vaigen, en ik twijfel ni 't of z') zal g< ele voorstal i-igen kun KH g -ven. De ens3iall's toond n da', men h H c n tig opvat. Daar het ge^el cbap e n Herr Ober fgi s3ur rijk is, hoop ik bij d d voljtnde vooretjüi-igen dairvan de Ie vijzen te ontdekken. De voorst 11 n g va'i La Juive gaf zeer veel bevredigen Is. In de esrste plaat' wijs ik op de bii'lante mise-en-scèn\ di; werkelijk asn ;fnaam aande d, al kregen wij dan oak maar diij paarde:i in rliats van d t zan ekonügde zes Met de beschikbire mildelei wss gedaan wat mfn doen ken zoodat d'ze voorstellirjgn'et dien armoe di ren tanblik bal, di n operavoorst Hingen bij ons te lande zoo va ik Le'ibeo, waar men uit g^wointe wel vrede mede m iet bebbe:i en er dm ook gewo n'ijk maar het zwijgen toe doet. De voorloopige indruk in eene zeer goede geweest. Als chef dorehestre nam op nieuw plaats de ervaren en in de kunst vergr'.jsde heer Jahn, die voor een v'jf eu twintigtal jaren als bestuur der en leider van de Frans die opera te 's-Gravenhage was Aan het h iofd van deze onderne ming staat de heer Jos. Mertens, de bekende componist van de opera's Liede.rik en De Zwarte Kapitein. Ik behoef niet te verzekeren van hoeveel ge wicht hot is. dat een dramatisch componist aan het hoofd van een Opera staat. Gewoonl'jk (men zegt het althans) z'jn kunstenaars daarvoor niet ! geschikt, omdit zij te veel ideali ten z"n om | goede adnrnistrateurs en goede financier; te z'jn. Oo1' fluistert uien wel eens dat z'j te onpracti.-ch in zaken z'n. Vindt men echter toch beide eigenschappen in eenkunstennarvereenigd daui- zulk een ze'dzame persoonlijkheid de aangewezen man (mdat hij in nflf. opzichtpn uit eigen oogen k?.n zien, 'fne artisten zelf' kiezen en z;in besU^senden in'Io'd ook op het muzi'ra'.e gedeelte kan d-^en gelden. Mej. Sibens (Eud'xi') is eene goed gesch'olde coloratuur?ang r s. Hare wijze van tornaanv-tting en to n T<rbinding m et zeer geroe-nd word'n evenals de zuiveihcil. /ij we echter z'rg dngen, hiflr lichtaans r'keud en scho< n ge'uid b'j dramatisch1 gede Ten n i't t? veel uitte zetten, daar har; stem di; op d.'u duur niet zou kunnen 'erdragen. Me', de e ?angeres mag het ge :elschap g/luè-c gewei'sch1" worden ' Me'. Ler ux (Rachel) b zit de krach1 en uit drukking voir dramitische gedesl'en, terwijl haar geluid bij m er lyrische moment'n n i't glad genceg aanspreekt. Ik m'ende echter op tem'rken dat zij n:et over a' hare s emmiddden kon h schi'-Ven. Haar spel 01 inuzi''-al* opva'iinj; mag in zeer voel op i hten geriemd worde). Vtora' in de tweed.' aet; hal zij sch om mo j)e heer Ottpt, (El'azar) was o.ik in de tweede acte het gelukkigst Zijne figuur maakt indruk on het to neel. Wat z'iue stern betreft, deze ! klinkt in het midden-a gister het aaneen-lain-t. De hooge tonen worden over het geheel met ver bazende kracht en niet altijd zui er ui'gestooten. Hij heeft buitengewone ste nuiid leien, doch maa'-1 daarvan een te r ekel ios gebruik. De scène aan het avondmaal in de tweede acte benevens de ensembles vertolkte hij or> vaak sch >oue wijze. doch in de'e acte hal h h' zoo eel gegeven dat h'j niet bereken l meer was voir de voor hem z'O gewichtige vierde acte. Teen detoneerde j hij vaak. 'De he?r Card >ni ("Rrognii. die in de eerste acte onvo'd-ende was wist iu de derde en vierde eene j bevredigende vertolking te geven. j Te kleinere r Hen waren bij de heer Ge-ma en | Tlly in g ede hanl'n d >ch de Léopold vanden heer Vass r1" wa^ niet be re ligen l, zoomin wat s'etn, opvatting als s iel aan ing. Tk smak van den heer Jahn. H°m was de ondankbare t'ia'r orge Iragen, be' orkest met grifte inspanning b'i eikand r te houd n. Het M l m'j zeer te?en dat het s'fis l van het vcrije jaa- werr £e-vl:d wa-=. o n d J zangers aan Pfn slecht voorbereid orkest te wagei. Ik hooi niet dat m<=n z" o voort ?al gaan, want i rjefn or/ivs' t^r irerrlrl kan o > dez ? w';z > iets goeds pr.ies'feren. T>e h'e' Mertens zal dit ?elf ; opg'mfr'-t hebb n f n on e'wijfeld be'ere voor- j z r en ne ren j Doo- de s'agvaard ghe'd van den heer Jahn j z'in er wel groote onge'ukken v orkomen, do h ve'e verg'ss'ngen k n meu n'ettemin opmerken, j terwijl nies veel te ruw klonk, waard mr het koor, dat z'ch on zoo iii'ixil-nlf w'ize van z;-'n taik kweet feu d't 's een zeldzame lofsjiraa1:) in de groite ensemb'es vaak o erstemd werd. Het was een gr ot gen e_'en eens ee i orerikorr te Ivoren dut auu li'll 'ke e'sc,heu v >ld et. , Dit 'en de vastheid van de en-etub'es leg Ie getn'gen's af ? an de dere'üke h wfd e'd:n-jr. Veel ee:iot znl ons dus de Frausche opera kunnen ; ves'haTeu. a's ni o >k \an het orke-t vold endj wer'c Wjrdt gemaakt. VAN" Mll.LIl.i'.N*. j P. S. De uiensehen z'in over het gehe >1 hulpva irdi :"cr. dan d tw'jl- bewee.d w irdt. Wt] reeen enten onder'.-'ii leu d't n g :il ee i-1. Xauwe'ijks "serm-edt meu dat wij iets vergeten heb beu te ver nelden, of w'j w >rden verrast do-r een la'isr inge'.onden stuk, waarin on d t seh'iu baar verz lim gewezen wordt, ge.-olgd d >rr ee i'ge ge vetensvragen aau ' ns adres. In m'-jn vorig art'ke' h;\d i ' liet venre'r van het e 'htunar Aller- genoemd, in verband met het ovtreleu van den h^er eu mevrouw O e'io, en nu vr.v.ig' de heev < f me', 'l', v. A. \vaaro u ; iV me', van /anten n'et venne'd heb, < f d:t onzette'ijk rf b'i < ng'''uV is. cu of ik ook v'nd, dat z,"nder me', 'au /anten de Xed Opera onm o gel ik hul kunnen Id'ren bestaan, daa- i".e'. van /anten »u'k ccn bd'tcn ewo u dramitische kunstcnare is enz. en ?. Ik neem (leze gr-legenhe'l te baat <>m te ver klaren dat ik 'zooa's de aandachtige lezer zal opgemerkt he'ibeni alleen die verbrokkel artis ten gen eind heb. vo r wi ? pi i 'ts ervnugers op treden, /ood-'a d-is de we'kelike p'aat-vprvingster van niej. v-in /a'i'en optreedt v;} ik h lar gelcnVen Om diezelM" reien heb ilc het ver trek van me' Me th i'iu-zi e etrnin gpuoeiud. De inzender of inzemls'.er is bljkbiT w it ongeduldig uitgeva'.len en vergeet dat ik in dit seiwen n g meermalen o er de IS'ed. Open zal Lebb:n te schr.jven en dus niet alles in een eerste artikel kiin vermelden. Op de vraag, h e ik zeli over mej van Zanten denV, m-et i< naar mi;n3 vr egere artikelen o er de Ne_l. Opera \ervvijzen. Om de moeite van het opzoeken te bes; aren, wil ik echter nog wel eens ver';la.e:i dat ie m j. van Zanten als dra matische kunstena es zeer hxg stel en haar vertrek zee betreur. v. M. WIE IS BEAïRICE : Sedert eeuigc jaren was er betrekkelijk weinig nieuws op het gebied der Uante-literatuur ver schenen. De 15eatrice-tcutooust('.lling te Florence heeft liict alleen weder aanleiding tot enkele min ot' meer belangrijke geschriften gegeven, maar op nieuw de uooilige aandacht gevestigd op ecu oud en zeker een der merkwaardigste vraagstukken uit de letterkundige geschiedenis der middeleeuwen, u. 1. Wie. en -tent in liedrire? Hoe eenvoudig" die vraag er ook moge uitzien, zij liaugt samen met eene andere, waaromtrent het laatste woord zeker nog niet gesproken is, de vraag, wat wij eigenlijk te deuken hebben niet alleen van de vercering lii'atfice toegedragen door Dautc. maar ook van I'etrarca's Ld'itrn, Boccaccio's Fianiuictta en der gelijke in z< keren zin raadselachtige verschijnselen in de middeleeuwen. Die middeleeuwen waren liet tijdperk der visioenen, der allegorische voorstel lingen en der symboliek. Reeds de tijilgeuootcn cu onmiddellijke voorgangers van Dautc en beide andere genoemde dichters doen ons gevoelen, dat wij in hun sonnetten en canzonen aau wat, meer cu ook wat hoogers dan ccne bloot zinnelijke liefde hebben te denken. Guido Cavalcanti cu Cino da Pistoja vallen evenzeer met hunne vereering 011 verheerlijking van Giovanna (ook ouder den betcckenisvollün naam van Priuiavcra bezongen) en Sclveggia binnen ecu groep vau dichters en mys tieke denkers, liuuiic ontboezemingen bijgevolg binnen een eigenaardige groep van verschijnselen, die ons dringen tot het, zoeken naar ceiic oplossing cu verklaring, zoowel in overeenstemming met den geest vau hun tijd als bevredigend voor ons, om tot recht verstand van hun merkwaardige poëzie te komen. Hoeveel te meer dan moet, Dunte ons daartoe dringen, (lie als de voornaamste vertegen woordiger, de hoogste openbaring, om het zoo eens te uoomeu. van dr/.o richting der mitKleleeuwselif poë/ic te beschouwen is, Dantc die als mystiek denker cu verheven dichter ouder zijne tijdgcuooteu Uovi'iuuiu ;-Uuit, en bij \vieu bovendien het gemoedsleven zulk ecu zeldzame ontwikkeling had bereikt L Dunte eindelijk, (lic aan de staatkundige en kerkelijke beweging zijner eeuw vau zijneeiste optreden tot zijn dood met zooveel hart cu ziel heeft deelgenomen. Daute's vereeniig voor Beatricc moet, re( ds bij eeue eerste kennismaking met, de Diriii/i ('nninii'iiiii den indruk maken, dat wij hier m.'t. ecu geheel bijzonder verschijnsel te doen heb ben, ceu vcr-clujnscl, dat wij niet. kunm-a beoordeeleu uaar di: begrippen eeiier alledaagsehc heide, of iu haar beteekeuis kunnen doorgronden met ecu blik. die niet verder dringt, dan tot. den bodem waarover een ounoozel lieidesrouiaunetie lieenu'li]ilt. Ouder de merkwaardigste Dautc-stiuhé'ii vau rieu laatst cu tijd, (hèiu geen land waar de Diri/m ('ti:iint:'iini geU'/en wordt ouopgemerkt luouam l)h]ven, inoefen drie vermeld worden va.u lji|zoud(;re verdienste, li.'ttcrlijk oji/.ienbareud. daar ik gecu beter woord \\cc-t. te, vinden om haar beieekems aan te duiden. Hartoügaf ons iu l*-^l zijn l):ll<i J'i/i' i/i Diali'. Seartaz.ziiii schonk d'.'H Dantcbeoefeuaars ondersclieideu artikelen en werken, afwisselend iu het lloogilnitscli en Itaüaausch. het laatst gevolgd door zijne verradende /'/?'//?//«nii'iii (li'ILi />'/-i?,.' ('u.',/,;/'??///-. liet jongste werk, te l'reiburg im Breiman uiigekomen. i^ \au een Diutscli goa:steliike. die llia.ns 111 ons lan i vcrolni houdt, te Valkenburg iiamcüjk, en draagt tot titel j>i.-(/i,-in; ';,i.'/ i',i'/ KI-I-ii i:t-,- i)i>-i.in i'/:?i?i-?/;<> '). liet laatste bock is daarom van zoo'.cel belang. omdat, liet terecht doet u;tko:iu'ii dat, om de groote vraag: Wie is licatrice: te beantwooriieu. het niet, genoeg is alleen bij de Div. (,'omai. te blijven slauu, maar bovcna! ook Dante's /"/',/ .\/'///??/ te volgen eu te hestudeeren. Dit wordt door velen geheel uit het oog vcrhuvu. \.an belang is hot bijgevolg, hoe de schrijver 111 znne studie de eenheid der i)aiitc-j>oë/.\r, Uic dei' Commedia cu die der Sonnetten en Canzonen, doet uitkomen. \\ at men ook \au ziine sym'iojsr'ie \ i.a'klarinc' moge deiikelu h t. laatste is reed-- genoeg om zii.i boek een bijdrage ,tot de Dun'c-ütcral uur te noe men, \VR:iianede men zeer bcsliM. rekening heeft, te houden. Dit drietal mei nog (.ruige amlcre werken levert de stof tol ecu esv;i\ in de i', lm imrgli U.'view, wa'irin th' groote vraag ia verband niet, genoemde studiën uog eenmaal aau een ernstig oinirrzoi'k wordt onder\\ orpi'U. Xatunrliik moet nrai in het oog houden, dat ontkenning ccncr histon-i-iic l!eatrice hare grens heeft. M"ii za! geeu^zuis outkenneu. dat. er op gezag van ISoi?a-vio te l iorenee ecu l''oleo l'ortiuan als tiidgenoo! \'a:i I)anta.' ge leefd heeft, een welgesteld burger, die truc dochter kau gehad hebben niet den iiau.u ^an Heiitriec welke lafer gehuwd is met .Smoue de l'ardi: maar men k'iu vngcu o l' d\- Heatrice vaii de l iiii .\ <"<r,i eu van de l)i>\ l'n..i:,i. iet^ heeft, uit te staan met geliielde doehter \an l'ort Hifiri. l'ante ^oreekt \ au ziiue eerMc onl uioet in.: toen hij '.' jan' oud V"as. De \"et's'-!:i|ning van het aehtiani:1 meisje ooort rilde zijn gcmo ai cu hij besloot HOOÜin'ei" van haa" 1e spreken ol over haar te se'irnven tot hn \"an de uitverkorene kou meiden, dingen dn- n ig nom', vau eeuige vrouw gezegd zijn. /o, i volgt de ver'ua'rii| L :ng die eindigt iu de apotheose dia' l'nina ( oauuedia, taaie \eriiefaaiiking die jiaar aan ^ile !iel len van liet O. en X. \ ernond' i.'eiijk maakt tal -leehts door den ('l:i'i^!iis ze!! en n<ie' enKeie biibelsehe ligartai v unit uverl ro:l'en. t hvngcu-uueint l)aaie ze'! uo'i;t haal' lauiil le-na11 ::i en zeil de voornaam lieai nee v, ordt lii de /-?',,< ,\ ,,,,,-,/ uj> zalke n' '-1 ei'iee,--e >\'iize iugevajeril, dat de/.e naam va'eieer i aar /'?,,?/'??',;,! ',i ,,,/,/,,/ --rljiini, te moeten verbergen. .!Mnd"!i]k konit r>oceai:e;o. oie iu zim com il'elila;,!" o;; D;iilU'. .";;! Jier; na '- l He'.U".'-, doo'i en D jaar l.a den dood \au de zongenaannle i leatrice ui;s vcr-ch, dat /ij de docider u a- \ a.i f'olco Portiuuri, luter de wettige huisvrouw van Siinone de Burdi. Al de schrijvers van later tijd praten Boccaccio na, schoon geen vau de oudste na hem ook maar eeuigeu stcuii geeft aan zijne bewering. Merkt meu niet, dut, men hier liet vol ie recitt heeft om achter de overlevering van Boccaceio ccn vraagteekcn te plaatsen om gcgrondeu twijfel uit, te drukken ? Reeds u de tweede helft der } Je eeuw wordt die twijfel omtrent de mcdcdceliiig van Boccaccio uitgesproken en vraagt men, welke historische waarheid er iu zijne bewering ligt. In 3723 komt Bis'cioui voor het eerst, met, ccn zuiver svmbolisclie verklaring voor den dag: hij iioudt, Heatrice voor geen geliefde vau vlccsch cu bloed maar uitslui tend, en door de gehede Div. Comm., voor liet symbool der wijsheid, langzamerhand overgaande in dat, der hoogste wijsheid iu cl c u zin der middel eeuwen, dat der theologie. Uier werd dus voor het eerst, ecuc groot c schrede iu eene andere rich ting gedaan. Aan den ccnen kant, bleef meu Beatrice houden voor de geliefde vau Dante's jeugd, gevierd in de l itu .\tionr, verheerlijkt, en zoo men wil tot symbool verheven iu de '/J/f. Com met/ia, maar toch nog altijd het, meisje dat, men te Flo rence als de dochter van l'olco l'ortinari keude. Daar tegenover .stond de richting die de persoon lijke, de historische Beatiicc geheel ophief eu vau nier, anders dan enkel symbool wilde weten. Ook Scartazziui's overtuiging heeft reeds hare geschie denis, waarvan men te eer notitie neemt, omdat meu iu hem veilig den eersten Dante- beoefenaar vau onzen tijd wil erkennen. Allereerst spreekt hij van de werkelijke geliefde uit. Daute's jeugd. Hij erkende vervolgens dat zij zich, zoodra Dautc aan het schrijven en dichten gaat, verbergt, achter de zoowel allegorische als symbolische liguur,' terwijl de geliefde van vleesch en bloed zoo goed als geheel verdwijnt in de Div. Commedia. Dante's liefde blijft, dus vau d ai be ginne af de vereering vau het ideaal, laat het zijn wat, het wil, eu de geliefde waarin dat ideaal belichaamd was. of waarin de dichter liet meende te zien iu tastbaren vorm, wordt, geheel eu al ondergeschikt, aau de dichterlijke bespiege ling cu de wereld vau 's Dichters schepping. In de l'rolegomeui spivckt Scartazziui zicli nog be slister uit. Hij spreekt, vau '/<? in'i:i'lni-ltH:jf i-t',i t/iay waarin Boccaccio ons Dante's liefde voorkcuvclt eu verwerpt vervolgens zouder eeiiig voor»ehoud de echtheid van de ontmoeting met, de dochter vau Portiuari. later de echtgenoot van Sjmon de -Bardi, naar het begeren vau deiv schriiver der Decamerone. De ij/i l'.e ?/-?/'? terecht op, dat zich gaandeweg drie verschillende typen iu de beschouwing der Dantc-poë/ie ont wikkeld hebben, namelijk, de historische (met het oog op de werkelijke Beatrice laii lioccaccio), de idealistische cu de symbolische theorie ; de schrijvers die deze theorieën vertegenwoordigen, zou meu kunnen noemen Kea'.isteu, Idealisten cu Sym bolisten. Tot, de Realisten behoorcu dus zij, die blijven vasthouden aau de \oorstelhng dat de Bea'nce der / ifii A ix>i:ii cu llir < o/iii/i -v//,' dezcliue is ais de dochter vau l'ortinari, een wezen van vleesch eu bloed, het, meisje dat Haute op den leeftijd vau 'l jaren leerde kennen op de idyllische wijze als ons door Boccaccio wordt medegedeeld. Laugzamerha'id wordt dat meisje ceii'voorwerp vau de innigste vertering', de dicht, eriijke verbeelding verhelt haar tot de hoogste heerlijkheid en zaïwordt na haar dood de troosteresse. die hem de goddelijke aanschouwing te gcmoet voert eu zelfs de verper soonlijking wordt der hoogste wijsheid. Maar onder die Realisten zijn er niet weinig seperatistcu : zij ucmeii wel degelijk aau het werkelijk bestaan vau ceu mei-je dat, Dunte beminde, misschien Beatrice geheetcu. mis-cliicu ook niet, doch daarom niet zoo maar dadelijk gelijk te stellen met zekere Boatrieo Portman, ceu schepseltje waaromtrent wij letterlijk niets weten. De Idealisten, het, tweede type, r, denecrcn op ilc volgende wijze: De dichter heeft zich ecu ideaal gevormd, in dit .geval de vrouwelijke natuur ; eu als dit ideaal iu duidelijke vormen tot zijn bewustzijn gekomen is, geeft bij er den naam aan vau />'v'/;vVv', dat, is (/<?/,?'//?//. ~.<ih/j.,ifi !'i'/> !f. Ook al hecht men uu uie' aan de bel eekenis vau dien uaam, hij heeft, in ieder geval niets te maken met, dien van een aanlseli \iezen, ecu schepsel \au vleeseh cu bloed, l )e Bealrna: van Daute is bijge volg In ifi'iiint i'/:'dti::iiln . het ideaa', der volmaakte inenseholijke nat u n i1, voorgesteld ouder de gedaante vau eeue volmaakte //??//(?;,;,/.? het <?/'?/// // V////VV7/ ? dus voorgesteld iu een vorm die' voor den dichter cu allen die to! zipi geest zi)U doorgedrongen eene vaste gestalte aanneemt, ook al kan ze niet wor nden op aarde. In denzclfilcn zin hebben e nemen van Michel . \ugclo, icl'l, dal hij zijn gelieele ziel. al.zijn denken en wensclieu toewijdt. \ olgens deze op', atT'iiig \;in Dante's llea'nee komt er dii^ overeen stemming in al de \ er->ciiipi'-eieü\an di-iize!id;;ii aard iu de geschiedenis d,a' l'aliaai/~che kunst, eu ?reu Prof Bartoli kan men den vcrtegeilwoorf u ei n.ie-: :?k de derd1..' groep \"an iheorieeii. ij-e der >V!iib'iii-leii. Ook de/.eu maken zi'-'i g'-hcel los val di' vi; u'^teliiug ccm r lijslori-che Beatriei; in de l'ii-i .\'"'??/ en !>?'?. '?,.,;?/-,';','. /ij b'.'i'oepeu zien oai 'iau op\'aMing va;; -e. ni aool te steunen oo andere s1, niboliscae \"oor-''ed;ngeu iu de ehristeliiki' kerk. /.oo «ijzen zij op die in de A p'<ejK pse id' ( )i)enbaringc!i \au .i uhaeues. v.aarin de K c r); \ oort d nreinl \\urdt \oorgeNield als de Bruid va.u het L'nn (i ,ds: verder op de Beminde vu.;i het, Jli)uglicd. eene af-e::ad u«ing daarvan Milgens de ' m\-.iiekc' o]r\a1ling in de Middeleeuw i-n en ui)g ec'nweu daarna. \Vant ook de l'roti staut sehc kerk iieia:it Ijelde s\aibo!en, dat \en de Brunl ('hn-di j er. dal uil net l loo^lied al- .gevstciy.l. 11111.relied", j oji_a-\a'. aan. /elk eel; s; 'n'iool hcefi derhalve geen i p'inl van a.aurakdig met (aau1 \',':dekei; rige M:hep