Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Na. ;746
itang" der Vroedschap in liet jaar 3574, drie
honderd en zeventien jaren later, de niting werd
van de meest gezellige vreugde bij oud en jong,
groot en klein, rijk en arm.
***
Zoo ook nu weer tooiden zich reeds in den
vroegen morgen van den 3den October toren
transen en gevels der huizen met het dundoek en
een vroolijke Oetoberzon scheen op het Oranje,
bl&nje, bleu", welke kleuren ruim drie eeuwen
geIfeden ook wapperden van de masten der schepen,
die 't Arragonsch geweld" deden verstuyven in
de vlucht" en op het uur dat de admirael
vailliant" met 's princen scheepsarmaden" de
Vlietbrug bereikte, ten einde de stadt te spysen, met
eoorn seer abondant", togen nu de borghers
jonck en out" naar het Van der Werffpark, de
vroegere groote Ruïne, om aandachtig te luisteren
aaar de koraalmuziek van de dd. Schutterij, die
liet feest, volgens den wensch der Vroedschap,
plegtiglijk oponde met de statige tonen van het :
Dankt, dankt nu allen God."
Volgens de overlevering men kan het trou
wens ook nog zien op het geschilden stuck"
van meester Pieter van Veen bestond het
eerste voedsel, dat de watergeuzen van hun schepc'l
aan de uitgehongerde bewoners toewierpen, uit
brood en haring, en het is de herinnering aan dit
heugelijk feit, dat de 3-October-commissie er tel
ken jare toe voert, om aan de nooddruftigeu brood
en haring uit te deelen.
Zoo zien we dan ook op dezen morgen na af
loop van de koraalmuziek de menigte naar de
Ailmarkt trekken, waar in het Waaggebouw aan
ruim 3000 vrouwen brood en haring in ruime
boavee heid wordt uitgedeeld, terwijl in het ge
bouw der vereeniging Nut en Genoegen op de
Pieterskerkgraeht aan een nagenoeg gelijk a-mtal
mannen tabak, pijpen en kruiken bier met milde
hand worden verstrekt; gelukkig is het nu niet
aoodig voor de overheid, zooals m 1574, om, ten
«inde kwade gevolgen te voorkomen, nu men
overvloed hadt, zoowel als toen de honger neep,
maat op 't eeten te stellen."
Gedachtig aan de woorden van het oude
GeuscMaer wilt considereeren
In dese wonderdaet,
De stercke hant des Heeren
En niet der menschen raet,"
volgen velen het voorbeeld der bevelhebbers van
<Je Vloote", die met hun scheepsvolk naar de
Bieterskerk togen, ten einde onder p-almgezang
Godt meniger hande" te danken; weer anderen
"wandelen door de al voller en voller wordende
straten, luisteren naar het Wilhelmus van
Nassouwe" op oude voys, dat, met tal van andere
volksliederen van den slanken toren vau liet
stadLuis op de zilveren klanken van liet carillon
over de aloude veste weergalmt, of verlustigen
zich in de waterstralen van de fontein op de
Vischmarkt, die vroolijk in de gouden herfstzou
schitteren.
?Wij echter, wij togen ter bedevaart naar de
Lakenhal op de Oude Vest. In dit gebouw zijn
nog vele voorwerpen bijeengebracht, die uit
den tijd dor belegering dagteekenen en o. a. ook
de koperen pot, welke, gevuld met hutspot, door
Gysbert Cornelis Schaak werd gevonden in de
Lammen-schans, die de Vliet, met paalwerken
sfgedamd, waardoor de Watergeuzen toegang tot
de stad konden krijgen, afsloot, Pieter Cornelisz van
der Mosch, bijgenaamd Piero, maakte daarop liet
volgende versje, dat op den pot is gesneden:
Doen Godes hand. Dreef den V}' and
Bij nacht uit Lammen-Schans;
Kreeg Schaak dees pot, riep aan Boizot :
Gy moog over Dammen thans."
Sinds dien dag eet men in- alle huisgezinnen
ter herdenking aan dit feest op den Sen October
iutspot met klaprib. Het was drie en dertig jaren
geleden dat wij den pot ? deze bevond zich toen
nog op het Stadhuis het laatst hadden gezien,
niet uit gebrek aan piëteit, maar omdat 's levens
stroom ons elders had gevoerd, maar, zoo
als
meestal blonde, blauwoogige, baardelooze
jongelieden; hun lichaamsbouw is slank,
inaar niet boven de middelbare grootte; zij
hebben eene «zwellende borst'', en ieder in
het bijzonder heeft, zooals Tlciuru-li Hrinr.
het ergens zegt, »zooveel moed als een leeuw,
en zooveel verstand als twee ezels" : zij zijn
louter tricot en gevoel, van vleesch en been
is weinig te bespeuren. De drijfveer van al
hunne handelingen is de liefde, hun voedsel
bestaat uit maneschijn met suiker. De waar
heid van deze schildering zal men beamen,
als men denkt aan de min of meer onmo
dern geworden belden uit de opera's van
Bcllini, aan den L/jond in MurtJtfi, aan den
Octavio in Don Jwm.
De heldentenor is veel mannelijker van
aard, maar is toch in den regel te snel en
onoverlegrl in zijn besluiten en laat al te
licht invloed op zich uitoefenen. Altijd is
hij evenwel goedhartig. Een tenor en een
doortrapt booswicht zijn zeer tegenstrijdige
begrippen. Als voorbeelden noemen wij hier
de helden van Ilirl/ard Wnijncr, verder
Florestan in Fidvlio, Jfanrico in Lf Tronri-iv,.
Dat Ctoi/nod's Ftimt in het begin van de
opera tenor zingt, moet men uit de later
volgende Gretchen-geschiedenis verklaren :
hij is niet de diepzinnige denker, maar de
man, die in het 2e bedrijf den verliefden
jongen man moet spelen. Eigenlijk moest
Fausi in het begin van de opera las zingen,
en na zijne verjongingskuur tenor.
Als interessant voorbeeld is nog hierop
te wijzen, dat graaf Almarira in Kossini's
Barbier tenor zingt, maar in den Fif/aro
van Moxnrt bariton. Dat dit volkomen juist
is en door de karakters en de situatiën ge
rechtvaardigd. zal na de ontwikkeling van
bovenstaande grondregelen duidelijk zijn.
Nu komen wij aan de vrouwenstemmen.
toen, bewonderden wij ook nu de Hollandsche
zindelijkheid, die thans ook weer aan het histo
rische voorwerp een glansje had gegeven.
* *
Welaan gij volken, komt en \veest
Met ons verheugt in deze Peest;
Ons straaten, markten ziet ten besten
Betreet ons Cliingelen en Vesten,
Scliout de liooge kerken aan
Daar dit wonder is gedaan."
Aan deze uitnoodiging van Jan van Hout, de
rechterhand van Van der Werif', den schrijver van
het Dienstbouck der stadt Lnyden," deu se
cretaris der eerste curatoren van de nieuw ge
stichte akademie, hebben wij gevolg gegeven en
met ous honderden en houderden, die ,/straaten
en markten" vulden; want aan den feestdag was
een nieuwe aantrekkelijkheid toegevoegd, ecu
kind van onze eeuw, een optocht van stedelijke
verecnigingen met hare banieren en van allegori
sche voorstellingen van beroepen en bedrijven, in
de aloude veste uitgeoefend, welke tevens dienst
baar zou worden gemaakt aan de eeredienst van
de godin fin-de-siï'cle, vrouw Reclame, terwijl voor
hen, die het vurigst waren om deze te dienen,
prijzen waren uitgeloofd.
Een zee vau hoofden in het Noordeiude en op
de Breestraat golfde heen en weer, een pret
tig gestemde verzameling- van vroolijke mcnsclieu,
op wier gelaat 't te lezen stond, dat zij tenminste
voor dezen dag de zorgen des levens wilden doen
verdwijnen, van jolige studenten eu in lichte
zomertoiletjes gckleede schoone Joll'ers, waarom
trent 'Leiden zijn ou !e reputatie nog glansrijk
handhaafde. De stoet zette zich voor de Kweek
school voor Zeevaart in beweging eu trok weldra
langs de Breestraat voorbij het Stadhuis, waar
Pieter Adriaauz. van der Wcrff eenmaal zijn his
torisch woord sprak, door Jacob vau der IJoes en
vader Vondel bezongen, nog niet door de histori
sche eritiek aangevallen.
Het ligt niet op onzen weg. van den optocht
ecu uitvoerige beschrijving te geven. Hoge een
geoefende teekenpen door enkele figuren daarvan
ecu veel beter denkbeeld schenken, dan onze ge
wone pen dit vermag. Als reclame-optocht,
slaagde zij bij uitnemendheid, terwijl de deelne
ming van een aantal werkliedon-vercenigingeu
aantoonde, hoezeer dit feest ook iu de harten van
het volk voortleeft. Een uitvoerig programma
leerde ons alles bewonderen en wanneer wij een
uitzondering maken voor de reclame van den
lieer W. van Veen, bloemisterij Ro^ai/liixt,
Zijlsiugel bij de Plantage, dan doen wij dit omdat
deze blocmciijockey en zijn paard, geheel in witte
en roodc dahlia's gehuld, die ecnjcereplaats hadden
kunnen innemen in een bloemen corso, als mooiste
nummer den eersten prijs behaalden; en wanneer
wij dan ook nog den een-sten prijs noemen voor
het geestigste nummer, de bouillon reclame van
deu heer J. de Haas, dan hebben wij aan tuut
se.it) w; u r tont honneuf" bewezen. Op liet dekkleed
van den os, die den optocht medcmaakte, stond
te lezen hiervanwordt de bouillougciuaakt'1 en da-ir
nu dit, vlecschnat verkrijgbaar is in een restau
ratie, do->r professoren en doctoren aanbevolen.
werd duidelijk door het levende beeld aanj-etooml,
dat deze hoeren voor ditmaal in hun
bouillonanalyse niet gefaald hadden. Het programma ver
meldde niet, misschien ter wille der verras
sing voor de dames de aanwezigheid in den
stoet, van de Leidsclic stedemaagd in haar
sehelpvorrnig voertuig, die, door liet uitstrooien van
bonbons mot versjes en omwikkeld met c!o aan
kondiging, dat men voor zeker bedrag lid of do
nateur kon worden, reclame maakte voor de
S-()ctolier-J~<!rceiiiffii;;i en haar moeilijke taak tot
laatste oogcnblik m::t grootc waardigheid ver
vulde.
Zoo trokken zo ons langzaam voorbij, de fraaie,
nummers op wagens in allerlei vorm ; een van
bamboe opgetrokken huis te midden van oostersclie
planten, waarbij een panr Javanen zaten (reclame
van don heer T. G. Waldkötter, als vertegenwoor
diger vau de Kamper siirarcnfabrick van de lirma
11. on J. \\ . lliilsoher), drie ?I£erinann Zcitmigs''
De nik staat in velerlei opzichten tot de
sopraan, als de bas tot den tenor, maar niet
in alle ; op sommige punten is de verhou
ding juist de tegenovergestelde. De alt is
evenals de bas de stem van de grijsheid.
In zoover aan den ouderdom ervaring en
wijsheid verbonden zijn, drukt de alt, ook
deze eigenschappen uit; ranar liet gezond
. verstand, vooral in jongere jaren behoort, tot
de attributen van de sopraan. Als bijzon
dere specialiteit heeft de alt slechts het ge
heimzinnige, demonische en bovennatuurlijke
zich voorbehouden. Ook de moederliefde
tegenover volwassene kinderen, en de liefde
van de oude vocdster voor het volwassene
pleegkind, behooren uitsluitend aan de alt.
Men denke aan .M'irijurr/li</ (Dmnc. Ji/t/iifli"),
A'.iii'fiii'! (l? Tronci''!'/'}, Oi'/i'/i'J (L'iln n tji'iit).
Terwijl de mannen de lage tonen bezigen
om zich een air van wijsheid te geven, ge
bruiken oudere dames de hoogere om zich
jeugdig voor te doen.
De alt, is steeds min of moer sentimen
teel, maar kan ook groote energie ontwik
kelen. Daar het gevoel voor het komische,
en daarom ook hei, lachen als er reden
voor is een bewijs is van de gave tot
vergelijken en van een vlug begrip, maar
dit laatste niet bijzonder eigen is aan een
alt, zoo is een guitige en lachende alt eene
groote zeldzaamheid. De vroolijke vrouw
Jlcirli in de J^natii/fii Wcil/T nm }}'!u<lxor
zingt alleen all,, omdat zij een energiek
karakter heeft, maar vooral omdat de com
ponist behoefte had aan eene lage vrouwen
stem. De alt is verder alleen in staat om
de meer mannelijke, in ieder geval onvrou
welijke hartstochten, als haat, wraak,
heersehzucht enz. op aannemelijke wijze weer te
geven, wanneer zij zich in het lage register
beweegt, en dus ook hierin de mannelijke
in een koffer van de zadelmakerij van de hoeren
S. G. J. de Groot, de zeepziederij van de firma
Droz en Tieleinan, een Chinees als vertegenwoor
diger van Kooy's Koffie- en theehandcl, een reus
achtig aquarium van den heer J. A. M. Bekking,
de machinale schocrimakerij van deu heer H. C.
de Jong, met een reusachtige laars op den voor
grond, con ruiter, gestoken iu oen cost.uum geheel
van bier-ctiquetten vervaardigd, als vertegenwoor
diger van het agentschap der Beijersch Bierbrou
werij Dn Am.ttcl, een groote wagen van de firma
J. T. Porquin eu Zonen, waarop een reusachtig
stuk steenkool, wegende 2200 KG., te midden van
varens, bloeiende begonia's cu groen en ecu mijn
werker van den arbeid uitrustende, de Lcidsche
katoenspinnerij, directeuren T. Driesseu en C.
Unessen, die van Saroiigkatoen op een wagon een
veelkleurig paviljoen hebhen opgericht, waarin een
paar werklieden met ecu haiidpers honderden zak
doeken met het Leidsche wapen en den naam der
nna bedrukken eu aan de rondom juichende
menigte uitreiken cu nog meer aardige
nu'umcrs, totdat, de stoet in do richting van do
Hoogewocrd verdwijnt. De orde word gehandhaafd
door een negental commissarissen te paard en
ecnige iirtillenstcu die, mot do politie, echter geen
moeielijke taak haddon. Zoo trok de optocht, die
door drie muziekcorpsen werden begeleid, verder
langs de Plantage, het L'trcehtsclic Veer, door do
Kniaierstraat, de Hoogewoerd, Watcrsteeg, langs
do Hooigraclit, door de Bakkersteeg, over de Oude
Vest, Turfmarkt, Haarlemmerstraat, Hocrcugracht,
Nieuwe Rijn, Koornbeurs, Breestraat, Stccuschnur,
Rapenburg ou Noordeiuds wederom naar het punt
vau uitgang, waar hij werd ontbonden.
Geheel Leiden on de honderden, die met ons
naar de oude sleutelstad waren getogen, hadden
zich vermaakt, en do opgewekte feestvreugde
toonde zich daarna niet iiet, minst, iu de soci
teiten MinefM, Amifititi on Co/icon/i*', die volgens
oude gewoonte voor dien dag waren geó'mancipeerd.
Het dagprogramma was afgeloopen; on, dat alles
zoo uitnemend was geslaagd, dat de optocht zoo
flink van stapel liep, op den langen weg de grootst
mogelijke orde heorschtc, is zeker in de eerste
plaats te danken aan het bestuur der 3 Oi-tnlier
rereenif/iiiff en aan do Commissie van Bijstand,
die hot, zoo wakker ter zijde stond.
Eindelijk keerde ieder huiswaarts en in liet
hotel Lio» <t Or, waar wij onze tijdelijke penaten
hadden opgeslagen, konden ook wij, met vele dui
zenden der traditie getrouw, ons vergasten aan
hutspot, met klaprib, /ooals do ouderen gedaan
hebben en zooals wij hopen dat de nakomeling
schap tot in verre geslachten nog eeuwen lang
zal doen.
* "' *
Een avond zoo mooi, als liet begin van Oetober
na oen regen-zomer slechts kan geven: troon windje
aan de lucht ; de sterren weerkaatsen in liet
spicgclgladde Galgenwater; 't is halfacht, over do
Breestraat, het Kort-Raponburg, door do l
aardenstceg on langs de Veemarkt, stro.imt de menigte
iiii'ir buiten naa- het feestterrein, hot,
Si'hnttersveld. dat zich achter don tuin van het, welbekende
'/.niiii-r^nfi/ bevindt, welke ons een prins \\illom
van Oranje in herinnering bracht, <iie, nog in do
volle kracht van zijn jeugdig leven, bij het, af
scheidsfeest, hom bij zijn vertrek van de akailemie
door do studenten mingeboden, ecu dronk wijdde
aan Lcidcn's sehoonon. Zijn asoh rust reeds laiig
bij die van zijn grootcn voorvader, V\ illem den
Zwijger, on de Lridsclic sehoonon zijn wellicht, nu
reeds.... grootmoeders.
Maar geen herinneringen aan het verleden mo
gen ons storen bij de feestvreugde van het heden.
Wij treden '/.omt'r:r:rr/ binnon onder do vroolijke
tonen van don 3-Oclober Marsoh, gecomponeerd
door den heer (Jottfricd ilann, onder wiens leiding
de stafmuxiek van het, 'Jde regiment infanterie
don avond zal opluisteren. Alle lanen van den
grootcu tuin, die veel zouden kunnen vertellen,
zijn vol met een vroolijke menigte en op het daar
naast gelegen /niiiefliixl, waar het mnziokkorps
der jagers zich doet hooren, gaat liet even lastig
toe; maar achter beide tuinen, die slechts voor
de leden en hun dames en tegen entree toegan
kelijk zijn, ligt het eigenlijk feestterrein, een groot,
effen, hard veld, op wiens midden een muziektent
staat, waaromheen zich een ruim plankier be
vind ; en rondom, in een reusachtigen halven cir
kel, gevormd door een schitterenden boog van
lichten, staan de vertegenwoordigers van een oude,
ouderwetsche kermis; draaimolens, schiettenten,
slagmachiues, het levend worden van twee steenen
beelden, schitterend om aan te zien, Minerva,
théater-gymnastiek, ballententen, poortjes- en
wafolkrameu, de alomtegenwoordige Van Houten met
de schoonste vertegenwoordigsters van nationale
kleederdrachten, die verliefde studenten ecu kopje
kokende cacao met een glimlach toereiken, dat
dezen voor deze enkele gelegenheid opdrinken als
ware het Franciskaueibröu en de hemel mag weten
wat meer, geven gelegenheid tot een dolle
vroolijkhcid, die zich echter in de, moest volkomen eensge
zindheid uit. Hot, grootste aanlrckkingspuut is
de muziek!ent: Gelegenheid tof, Jansen" zegt
het programma, maar wals eu polka blijven uit,
n monstergalop vereenigt allen in n agglo
meratie van alle standen ; vroolijke dienstmeisjes
met, studenten, elegante juli'ertjos met, kranige
artillerieën, feestcommissieledcn met Leidsche
maagden, crntfeste huisvaders met hun
re«pecticve wederhelftcn, die angstig om hun aardige
dochtertjes roepen, in hef, gedrang geschaakt door
een kloeken muzenzoon,?het springt eu hotst en
holt en draait alles dooreen en boven dit reus
achtig rumoer, geschater, gelach eu gestoei hoort
men nog nu eu dan slechts een cornet a piston of
ecu donderende Turkschc trom de maat aangeven
voor den dollen rondedans.
Eii zoo ging do feestvreugde ongestoord voer1,
totdat, de eerste ,/vuurbom ofte Serpent" het sein gaf,
dat het luisterrijk vuurwerk, een product van het
pyrotcchuisch genie des heeren A. Gall te Rotter
dam, zou worden afgestoken ; en we hebben ze weer
gezien, zooals wc zoovele malen gezien hebben,
(ie gloria's en rosetteu en blinkende bcngaalsohe
zonnen, on aan het slot hebben we mode gejuicht
on modo hulde gebracht aan de groote decoratie,
aan het feest gewijd, zooals deze ecu goed Hollandsch
feest moet besluiten.
En zoo toog de mcnschcumassa tegen midder
nacht in de meest opgewekte stemming naar huis
ifiind ('Kt r/emoi/xlrai/'/iihi want wij gingen liog
niet naar huis, maar naar Jfi/><irt;r/, waar ecu
kroegjool wachtte en waar men bet bestuur der 'A-Üctober
Venniigii/f/ verwachtte.
Dat, de studenten het feest moesten besluiten,
is eenmaal door \Villom den Zwijger beslist; waut,
Zo hacst het land van -Mars bevrijd was on ont
slagen,
Quam Phoebns in zijn plaets, die hadd 111 hacr
behaegen
Minerva qnam met hom, die hebben in (Ie stad
Gestadig van dien tijd haar wooningo gehad."
en dat dus hot, feest, besloten werd in het Te
Huis" der Minervazonen spreekt van /elf.
Verwelkomd door hot irilhi'liiiux, nam liet be
stuur der vereeniging de aangeboden eerezetels in,
«MI 1o n werd (;r getoost en no_i' eens u'etoo^t, ge
dronken on u'eklonken tot laat, m den nacht Haar
oude co.-! innen en ge'nruyeken. Want, hoc
nivol1,?erend de tijdgeest ook moge werken, in do diepe
vercering van dit »gebru\ck" blijven de heidsciic
student en de oprechte Leidenaar zoo consenatief
mogelijk. Laat, dit zoo mogen z;ju tot iu verre
gcslaclil.cn.'
Wij hopen dat do zwakke poging om door plaat
on schrift, de viering van den gedenkwa'irdigeii
feestdag van den Men October in liet. «Acdorliiudscli
Athciicn, de woonplaats van de Facnf' voor de
nakomelingschap tot, stichting, Iccring en navolging
te bewaren, ('enigszins geslaagd is, want,,
;,-Dc tooiTiis yann te niet, do muyren en de wallen
sVerfclijlen door den tijd, do steenen die vervallen.
»Maer dat, de peunc treek t, geholpen van :t
verstand,
»Wordt in der eeuwigheid in 's incnsehen hert
geplant."
eigenschappen nadert. In de tegenwoordige
opera's wordt de alutcm helaas! veronacht
zaamd, wat hieraan moet worden toegeschre
ven, dat de vervaardigers der libretto's om aan j
den smaak van het, publiek te gemoet te
komen, karakters als de bovengesehilderde i
niet meer opnemen. De groote hoop vindt
degelijke karakters vervelend, niet pikant
genoeg. In de vorige eeuw, den klassieken
tijd (Ier adagiovereering, had men meer zin
voor degelijke karakters en voor altstemmen.
Men vond dat de lage middentonen der
alt, bij voorkeur het leedere, lieflijke en smach
tende weergaven; van daar ook dat de
laagste fluit, /Inn/o li'n/iiorr, de althobo olmf.
tl'iniKirr, eene lage viool rioli ti'n/i/t/rr beti
teld werden. Overeenkomstig dozen smaak
zijn de alu'ollen van den <ii'iilii-nn van (lhu-I;.
en van den ,V./-//w van M<i\>irl b.v.
Ook aan eene alt verbindt men onwille
keurig de voorstelling van een bepaald uiter
lijk. Ken van beide, nf de alt stelt eene
oude van dagen voor, of zij is jong en dan j
is /.ij krachtig gebouwd, brunette of zwart;
in het. laatste geval natuurlijk met een don
ker temt. Hare bewegingen zijn nooit
haastig, maar langzaam en afgemeten.
De xn/ii'niiii eindelijk is die stem, welke
het veelzijdigst de meest verschillende ge
voelens kan uitdrukken. De luidruchtigste
vroolijkhcid, de diepste smart, schalksheid,
kinderlijkheid, vroomheid, liefde, wat men
maar wil, alles wordt gemakkelijk gevoeld
en natuurlijk weergegeven. De sopraan is
steeds jong, blond, mei blauwe oogen, ethe
risch gebouwd, meer tot vroolijkhcid en op
timisme geneigd dun l» het, tegenoverge
stelde; zij wisselt spo-' '..;er van gemoeds
stemming dan de alt, zj vat, alles bovendien
sneller, gewoonlijk evenwel oppervlakkiger
op dan gene. In latere jaren gaat zij dik
wijls tot de altpartij over, en dan zijn deze
kenteekenen ook verdwenen. Kvenals de
klank van de bas aan het, ijzer, die vanden
tenor aan glanzend brons, die van den ba
riton aan mat goud, die van de alt aan ge
polijst goud herinnert, zoo is de sopraan
als zilveren stem algemeen erkend, en
zekere overeenkomst lussehen de natuur van
dit metaal en het karakter van de bczitsler
van dit soort van geluid valt niet te ont
kennen ; uitzonderingen komen natuurlijk
voor; zij bevestigen tevens den regel. Als
zulk een regel kun men ook vooropstellen,
dat, de bas het meest het cholerische tempe
rament, de alt het melancholische, de tenor
en de sopraan liet sanguinische naderen.
Voorbeelden voor de juiste schildering der
sopranen behoeven wij niet, te geven, il y a
enibai'ras de richesse in dit op/ieht.
Uit, liet vorengaande blijkt dus, dat ieder
menseh naar zijn uiterlijk en naar zijn in
nerlijk wezen aanspraak kan maken op een
soort van stem. Xooals de geologen en de
zoüloiren slechts een tand van een onbekend
voorwereldlijk dier behoeven te hebben om
dadelijk het, geheele dier te construeeren, zoo
zal (te oplettende Ie/er van deze regelen
voortaan slechts de stem van een menseh
behoeven te hooren desnoods in een
phonograaf' -- om onmiddellijk den gehcelen
persoon uiterlijk en innerlijk haarklein te
kunnen beschrijven, of wel heelt hij slechts
eene treffende anccdote over iemand te hoo
ren om direct diens stem zonder fout te
kunnen diagnostiseeren, dwaling natuur
lijk overal en ten allen tijde voorbehouden.
(Vi'ij naar 'na IIwjilaiL-iflt van 11. L.J